Lögberg - 27.01.1927, Qupperneq 1

itftef A.
40 ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 27. JANÚAR 1927.
NÚMER 4
Canada.
Aukakosningar til sambands-
þingsins fóru fram í Antigonish-
Guysboro kjördæminu i Nova
Scotia hinn 18. þ. m. Fóru þær
þannig að ])ingmannsefni frjáls-
lynda flokksins, William Duff v^r
kosinn meS 1,132 atkvæðum fram
yfir gagnsækjanda sinn Neil R.
McArthur, íhaldsmann. Þetta kjör-
dæmi hefir um langt skeiö stutt
frjálslynda flokkinn, en við al-
mennu kosningarnar í haust náði í-
haldsmaður þar kosningu, er J. C.
Douglas hét. Hlaut hann 137 at-
kvæöa meirihluta. Mr. Douglas dó,
eftir aö hann hafði setiö aöeins einn
dag á þinginu. Breytir þetta af-
stöðu flokkanna nokkuð og er af-
staða þeirra nú á þessa leið:
Liberals ................ 119
Conservatives ............. 90
U. F. A...................... 12
Liberal-Prog.................. g
Progressive................... g
Labor ..........'............ 3
Óháðir ....................... 2
Autt sæti óHuron) .......... 1
* * *
Miss Agnes MacPhail M.P. er,
sem kunnugt er eina konan, sem á
sæti á í sambandsþinginu í Ottawa.
Hún hefir aö undanförnu verið á
ferð hér i Vestur-Canada og var
hún stödd í Winnipeg, nokkra daga
um helgina. Flutti ungfrúin nokkr-
ar ræður meðan hún var hér stödd
og þar á meðal eina í Strand-leik-
Fúsinu á sunnudagskveldið á fundi,
sem þar var haldinn að tilhlutun
verkamanna (T. L. P.J F. J. Dix-
son, fyrverandi fylkisþingmaður
var fundarstjóri. Lét Miss Mac
Phail þá skoðun sína i ljós, aö ekki
mundi þess mjög langt aö biða, að
sá siður 'legðist niður. að stjórnina
skipuðu þeir menn eingöngu, sem
tilheyrðu f jölmennarsta flokknum á
þinginu, heldur mundu ráðherrarn-
ir teknir úr öllum flokkum. Er sú
aðferð nú alþekt viða um lönd, þó
hún hafi litið náð sér niðri í Norður
Ameríku. Miss MacPhail tilheyrir
bændaflokknum i Ontario, en þykir
ekki mjög föst í flokksfylginu.
Ungfrúin &r vel máli farin og tölu-
vert skemtileg á ræðupallinum.
* * *
A laugardagskveldið i vikunni
sem leið kviknaði i Dominion leik-
húsinu í Winnipeg kl. 9.30 um
kveldið, þegar húsið var 'fult af
fólki og hefði því mátt búast við að
hér yrðu meiðingar og rhanntjón,
eins og oftast vill verða, þegar elds
verður vart, þar sem margtVfólk er
saman komið. En til allrar ham-
ingju fór hér á aðra leið. Þegar kl.
var hálf tiu um kveldið kom skop-
leikarinn Lew Pearce fram á leik-
sviðið, hægur og stiltur og áttu all-
ir þess von, að nú ætlaði hann að
gera eitthvað, sem fólkið gæti hleg-
íð að. Það varð nú samt ekki í þetta
sinn, heldur sagði hann því að elds
hefði orðið vart og hlyti hann að
vera annaðhvort i leikhúsinu ein-
hversstaðar, eða þá i næstu bygg-
ingu. Eldurinn væri mjög litill
enn þá, en það væri best að gæta
allrar varúðar og hefði þvi leikhús-
stjórinn beðið sig að skila því til
fólksins, að hann óskaði að það
færi alt út úr húsinu, því skeð gæti
að svo mikið yrði úr þessu, að hættu
gæt.i af staðið. Sagði hann þetta svo
stillilega og á þann hátt að enginn
varð hræddur og varð því enginn
troðningur og stjórnleysi, eins og
oftast vill verða, þegar eitthvað líkt
kemur fyrir, en allir komust út án
þcss nokkur maður yrði fyrir slys-
um. Eldurinn magnaðist all-mikið
rétt eftir að fólkið var farið út og
er áætlað að tánið nemi nálega
S40.000.
* * *
Hon. J. G. Coates stjórnarfor-
maður í New Zealand kom til Win-
mpeg í vikunni sem leið ásamt frú
smni. Voru þau á heimleið frá sam-
veldisþinginu, Sem haldið var í
London í haust, þar gem mættir
voru stjórnarformenn allra breskra
þjóða. Mr. Coates flutti ræðu í
Winmpeg fyrir Canada Club.
* * *
Blöðin flytja margar fréttir af
ýmstim kostaboðum, sem hinum
unga sundmanni, George Young
frá Toronto, hafi verið gerð af
kvikmyndafélögum í California,
sem endilega vilja ná í hann til að
sýna hann í kvikmyndum. Sumir
þykjast sjá að innan fárra daga
eigi hann kost á að fá að minsta
kosti $80,000 frá þessurn félögum.
Það lítur því heldur vel út fyrir
þessum unga manni.
* * *
Aukakosningar til fylkisþingsins
í Saskatchewan fóru fram i Saska-
toon hinn 22. þ. m. til að kjósa
mann í staðinn fyrir Hon. A. P.
McNab ráðherra opinberra verka,
sem sagt hafði f sér. Fór kosning-
in þannig að þingmannsefni íhalds-
flokksins, Iloward McConnell, fyr-
verandi borgarstjóri í Saskatoon
var kosinn með 1000 atkvæðum
fram yfir gagnsækjanda sinn, John
L. McDougal, sem í kjöri var af
hálfu frjálslynda flokksins. Saska-
toon kýs tvo menn til fylkisþings-
ins og eru þeir nú báðir tilheyrandi
íhaldsflokknum, þó sá flokkur sé
fámennur á fylkisþinginu í Sask-
atchewan.
iðlesa: Miss Aðalbjörg Johnson,
Mr. Gísli Johnson, séra Ragnar E.
Kvaran og Mr. Sigfús Halldórs frá
Höfnum. Byrjað verður stundvís-
lega kl. 8.30. Konur geta prjónað
og saumað, karlmenn fléttað reipi
ef vilja.
/ Listz’inafélagshúsinu.
Undanfarna viku hefir ungfrú
Júlíana Sveinsdóttir haft sýningu á
nýjustu myndum sínum í einu af
herbergjum Listvinafélagshússins.
Myndirnar, sem hún sýnir þarna,
eru ekki sérlega margar, en yfir
þeim er alvara og festa, meiri en
maður á hér að venjast. Er það
mjög eftirtektavert. hve ungfrú
Júliana er stefnuföst og vinnur af
mikilli staðfestu, til að fullkomna
sig æ betur og betur í list sinni.
Þessar myndir úngfr. Júlíönu
bera vott um mikla kunnáttu og
“kultur:” Sjái menn það eigi af
landlagsmyndunum, er ómögulegt
að komást hjá því, að sjá það af
eftirmynd þeirri hinni miklu, er hún
gerði suður í Róm í fyrra, og getið
hefir verið um hér í blaðinu. — í
landslagsmyndum hennar er ekkert
af þeim yfirborðsgljáa, sem menn
nota stundum hér til þess að gylla
verk sín i augum almennings. í stað
yfiborðs-vinnu og tilviljana, sem
ber stundum mest á, á málverkasýn-
ingum hér, stefnir hún að því, að
sýna sviptign og festu.í formi lands-
ins, að ná. djúpum, hreinum og
sterkum hreim i litina, skygnist
yfirleitt eftir því, sem mikilfenglegt
er i náttúrunni.
Margar af myndunum vekja sér-
staka athygli, svo sem myndirnar
frá Vestmannaeyjum ; úr Fljótshlíð,
af Þveráreyrum, sjálfsmynd og
fleiri. — ViLeg hvetja menn til að
skoða myndir þessar, sem mjög
bera af mörgu því, er sýnt hefir
verið hér á þessu hausti.
—Mbl.
íslendingar í Minneota og öðrum
nýbygðum islenzkum i Minnesota-
ríki, eru hér með vinsamlegast beðn
ir að festa það í minni að skáldkon-
an Maria G. Árnason i Minneotá,
hefir tekið að sér útsöluna á þeim
svæðum að hinni miklu Dakota-
sögu ungfrú Thórstinu Jackson.
Tekur Mrs. Árnason nú á móti
pöntunum og afgreiðir þær tafar-
laust. Andvirði bókarinnar, $3.50,
verður að fylgja pöntun hverri.
Landar ættu að afla sér bókar þess-
arar, sem fyrst, því óðum gengur á
upplagið.
0r bœnum.
Ársfundur Fyrsta lút. safnaðar í
Winnipeg, var haldinn á þriðju-
dagskveldið i þessar viku Fulltrú-
ar fyrir næsta ár voru kosnir: Dr.
B. J. Brandsson, A. C. Johnson, Al-
bert Wathne, T. E. Thorsteinsson
og Halldór Bjarnason. Djákpar:
S. O. Bjerring, Jak. Johnston. Mrs.
O. Swainsson, Mrs. Guörún Jó-
hannsson og Mrs. L. S. Lindal. Frá
fundinum verður nánar skýrt í
næsta blaði.
Raðskona oskast a gott heimili
úti í sveit, nálægt smábæ.
Ritstjóri vísar á.
Hið síðasta spila og danskveld
West End Social Club, dró að sér
allmikið fjölmenni og skemti fólk
sér yfirleitt hið bezta. Verðlaun í
spilasamkepninni unnu Mr. J. Ol-
son, Miss Svava Sigurðsson, Mrs.
Berg, Mr. Jónas Jónasson; Mrs. J.
A. Johnson, og Otto Guðmundsson
báru sigur úr býtum i balloon dans-
inum, er öllum þótti hin bezta
skemtun. Aðsóknin að samkomum
þessum, virðist fara stöðugt vax-
andi.
Jóhann Paulson frá Lampman,
Sask. var staddur í borginni í vik-
unni sem leið. Hann er einn þeirra
íslendinga, sem lengst hafa verið í
Vestur-Canada. Kom til WHnnipeg
1875 °S hefir verið hér síðan nema
nokkur síðustu áyin, að hann hefir
átt heima í Saskatchewan.
Þjóðræknisdeildin Frón hefir á-
kveðið að bjóða mönnum til sin á
kvöldvökunni, mánjidagskveldið,
hinn 31. janúar. Verður þar lesið
upphátt fyrir fólkið að gömlum og
góðum sið, gamalt og nýtt, fyrir
gamla og unga. Á mánudagskveld-
Sæmundur Borgfjörð andaðist á
þriðjudagsmorguninn hinn 25. þ.
m. að heimili sonar síns og tengda-
dóttur, Mr. og Mrs. Th. S. Borg-
fjörð að 832 Broadway Ave. Win-
nipeg. Jarðarförin fer fram á föstu-
daginn í þessari viku kl. 2.30 frá
Sambandskirkjunni á Banning St.
Aðstandendurnir óska að blóm, séu
ekki send til að leggja á kistuna.
Sæmundur Jónsson Borgfjörð
var orðinn gamall maður, kominn á
annað árið yfir áttrætt. En hann
naut allrar æfi ágætrar heilsu, þang-
að til nú fyrir fáum dögum, að
hann lagðist banaleguna. Hánn var
einn af þeim fáu gömlu mönnum,
sem maður hittir æfinlega glaða og
ánægða og hann vildi að allir aðrir
gætu líka verið það. Um hann má
óhætt segja, að hann naut glaðrar
og góðrar elli hjá syni sinum og
tengdadóttur og börnum þeirra, þar
sem hann átti heima mörg síðustu
árin; enda kunni þann vel að meta
það lán, sem hann þannig naut og
var ávalt glaður og góður, þó ellin
færðist yfir hann.
1 þetta sinn er þess ekki kostur,
að minnast hins dána öldungs að
nokkru ráði. Sjálfsagt má segja að
dauða hans bar ekki að vonum fyr,
svo háaldraður seni hann var, og
einnig að hann hafi þegar aflokið
sinu dagsverki. En slíkar röksemd-
ir eru hans mörgu vinum ekki alveg
nægilegar. Þeir sakna hins glaða og
góða gamla manns og vildu svo
fegnir hafa mátt eiga lengri samleið
með honum.
Palladómar um brezka
ráðherra.
Alfred G. Gardiner, fyrrum rit-
stjóri á Englandi, hefir skrifað
stuttorða lýsingu af þeim mönn-
um þjóðar sinnar, sem þar voru
mestu ráðandi um áramótin síð-
ustu og eru enn. Fylgja þessar
nannlýsingar hér með í lauslegri,
og lítið eitt styttri þýðingu.
Stanley Baldwin, stjórnarfor-
maður og leiðtogi neðri málstofu
brezka þingsins:
Stundum virðist manni hann
spámaður, kominn beint frá Sínaí
með nýjan boðskap, en annað
veifið finst mánni hann vera per-
sóna, sem ófyrirsynju hafi vilst
inn í dularhe'im hins mikla brezka
þings. Ástæðan til þess, að Mr.
Baldwin kemur ýmsum pólitiskum
höfðingjum dálítið undarlega fyr-
ir, er sú, að hann er sjálfur minna
pólitiskur í hugsun sinni og inn-
ræti, heldur en nokkur annar
maður, sem á Eglandi hefir kom-
ist í slíka stöðu, sem Mr. Baldwin
nú hefir.
Hgnn vill vel, en hann getur
ekki ávalt gert það ljóst, hvað
fvrir honum vakir. Hann fer oft
me'ir eftir tilfinningu hjartans,
heldur en skynseminni. Maður
getur ekki látið sér falla illa við
hann, jafnvel þótt maður reyndi
til þess af öllum kröftum.
Mér fellur vel að sjá hann á
gðngum sínum út um skóga og
hæðir, eins og hann vanalega ger-
ir í vikulokin. Hann er ávalt' éin-
samall, að undanreknum þessum
tveimur karlmannlegu, þögulu
verum, sem jafnan fylgja honum
álengdar. Á hattinum heldur
bann í. hendinni og hefir ávalt
pípuna í munninum. Segist aldr-
ei hafa borgað meira en 25 cents
fyrir reykjarpípu. Tekur löng
skref þegar hann gengur hverja
míluna eftir aðra og nýtur í rík-
uin mæli heilnæmi loftsins. Hann
er sannur Englenndingur og elsk-
ar föðurlandið einlæglega.
L. C. M. S. Amery, nýlenduráð-
herra:—
Ef eg væri beðinn að benda á
áhrifamesta manninn í brezka
ráðuneytinu, þá mundi eg nefna
þann mann'inn, sem óaðgengileg-
astur er og minstra vinsælda
nýtur.
Almenningur þekkir nú Leopold
Charles Maurice Sennett Amery
að eins að nafninu til.
Jafnvel hreysti hans og hug-
rekki hefir ekki orðið þess vald-
andi, að hann næði alþýðuhylli.
Það var einu sinni á stjórnmála-
fundi, þar sem hann var að halda
ræðu, að einhver tók fram í fyrir
honum, og kallaði hann lygara.
Mr. Amery gerði sér lítið fyrir,
hljóp ofan af ræðupallinum og
barði á þessum ósvifna náunga.
En hvorki varð hann af þessu
verk'i frægur né ófrægur. Hvers-
aagslega er hann góðlátlegur, en
þegar hann kemur fram opinber-
lega, er hann kaldur og ósveigj-
anlegur, laus við alla glaðværð
og fyndni á ræðupllinum, og þyk-
ir því ekki skemtilegur. Það er
því hægt að gera sér gréin fyrir
því, að hann nýtur lítilla vinsælda
og eins er hægt að skilja, hvers
vegna hann er áhrifamaður.
En hann hefir það til að bera,
sem fáir menn í opinberum stöð-
um hafa, og enginn í ráðuneytinu
í svipað þvi eins ríkum mæli, að
hann sér hlutina glögglega eins
og þeir eru, og hefir ávalt fastan
og ákveðinn tilgang. Hann er
ekki að fást um afleiðingarnar, en
heldur sitt strik og þrengir fram
málstað sínum af öllum kroftum;
Qg hann hefir lært að skilja, að
hans eigið sannfæringarafl og
fullvissa um réttmæti sinna eigin
skoðana, er sterkt afl og reynist
vel til að þröngva skoðunum sín-
um 'inn á félaga sína, sérstaklega
ef þeir hafa engar sjálfir.
Hann er reglulegu StórjBreti.
Brezka ríkið hervættt frá hvirfli
til ilja, sem sérstæð heild út af
fyrir sig og þurfi ekkert til ann-
ara þjóða að sækja, en éiga að
vera og sé öllu æðra. það er hans
mikla hugsjón.
Að hann fari að leggja Þjóð-
bandalaginu nokkurt liðsyrði,
kemur ekki til mála. Eins og
brezka ríkið sé ekki Bretum nóg?
Ekkert pappírs bandalag, heldur
það eitt, sem eðlilegt er og 'bygt
á traustum og eðlilegum grund-
velli. Traust og járnvarið brezkt
bandalag.
Sir Austen Chamberlain, utan-
ríkis ráðherra og aðstoðar leið-
togi neðri málstofunnar:—
Nýjar hugmyndir eiga ekki við
hann. Hann er seinn að skilja
þær og tekur sér það nærri. Hann
tilheyrir gamla tímanum og læt-
i>r sig ekki drevma um nýja tíma.
Er enginn loftkastalamaður. .
Winston Spencer Churchill,
f jármálaráðherrra:—
“Aðal munurinn á honum og
kettinum er sá, að kötturinn hefir
að eins níu líf” mundi Mark
Twain segja. Sjálfur hefir Chur-
ch'ill sagt, að í stríði séu menn
drepnir að eins einu sinni, en á
orustuvelli stjórnmálanna hvað
eftir annað.
Hann er að eins fimtugur. Það
er sjaldan mikið fyr, sem verulega
fer að bera mikið á mönnum á
sviði stjórnmálanna. Á þeim aldri
var Baldwin óþektur og Bonar
Law valdalaus, en Churchill hefir
þrjátíu ára stjórnmálareynslu að
baki sér, sem svo er sögurík, að
þar er efni í heila tylft vanalegra
æfisagna. . . . Hann hefir skift
um fylgi við stjórnmálaflokkana.
Komst til valda fyrst á vegum
frjálslynda flokksins, sem nú
treystir honum ekki. Hefir líka
komið sér misjafnlega í herbúð-
um íhaldsmanna. Verkamanna-
flokkurinn hatar hann hreint og
beint, enda hefir hann verið þeim
flokki óvinveittur og 'illvígur í
hans garð. í Churchill þykjast
verkamennirnir sjá annan Musso-
lini. Nú, á bezta aldri, er hann
vafalaust atkvæðmesti mður í
þ'inginu. Líkurnar sýnast allar
benda i þá átt, að hann verði síð-
ar húsbóndi að nr. 10 Down'ing
stræti. .
Sir William (“Jix”) Joynson-
Hicks, innnanrikis ^ráðherra —
Þegar fyrst fór að bera á Mr.
Hicks — Joynson nafnið fékk
hann með konunni — hneigðist
hugur hans mjöf að stefnu þéirra
manna, sem lengst vildu ganga í
breytinga og umbóta áttina, hann
var þá “radical”. Þegar hann
tók við embætti sínu, stóð töluvert
til fyrir honum. Hann ætlaði að
hreinsa til í félagslífinu á hinum
hærri stöðum. Þeír sem gerðu sig
seka i drykkkjuskap, spiluðu upp
á peninga og væru að slarka um
nætur á klúbbunum, þeir áttu al-
varlega að verða þess varir, að
það væri þó að minsta kosti einn
Sankti George á Englandi, sem
ekki léti slíkt athæfi viðgangast.
Hans þunga öxi hefir samt enn
ekki riðið að rótum trjánna. Það
hefir alt af einhver sterk hendi af-
vopnað hann, án þess nokkuð
bæri á því, og hann mun hafa
lært það, sem marga grunaði áð-
ur, að “Puritanismi” og “Tory-
ismi” eiga ekki samleið, og það
tjáir ekki að deila við náungann
um mat hans og drýkk.
Jarlinn af Birkenhead, Indlands
ráðherra:—
Enginn hefir verið honum meiri
leikari á vorum dögum. Hann er
blátt áfram æfintýramaður og
kannast við það. Hans pólitiska
saga er ekki ósvipuð dálítið létt-
úðarkendu æfintýri. Hann hefir
heilann í höfðinu, eins og Lady
Axford sagði um hann.
og þeirra, sem miður gekk og erf-
itt áttu uppdráttar.
Hann fór að gefa sig v'ið opin-
berum málum. Byrjaði á því, að
sækja um bæjarskrifara embættið
í Elwood, Ind. Mótstöðumaður
hans komst að því, að hann hafði
ekki gengið á skóla nema að eins
eitt ár á æfi sinni, og sagði, að
það gæti ekki komið til nokkurra
mála, að kjósa mann 1 þetta em-
bætti, sem svo væri óupplýstur.
Dav'is játaði, að lítið hefði hann
gengið á skóla, en kvaðst reiðubú-
inn að ganga undir próf hjá hvað
skólakennara sem væri, ef þess
væri óskað, svo sannast mætti,
hvort hann væri nógu vel al sér
eða ekki til að gegna þessu em-
bætti.
Þegar Harding forseti fór að
veigameiri áhrif, ef þjóðarbrotin
sendu góða glímuflokka hvort til
annars. Að minsta kosti myndu
þau áhrif strax sjáanleg. Enda
tel eg það víst, að Vestur- sem
Austur-íslendingar sjái nauðsyn-
ina á þessu, vegna hins mikla á-
gætis, er af því mætti leiða, og
taka höndum saman um, að hrinda
þessu í framkvæmd.
Undirbúningstími er meir en
rægur, ef nú þegar væri byrjað að
vinna að þessu. Vestur-íslend-
ingar þyrftu að skipa nefnd
manna, sem tæk'i á á móti flokkn-
um að heiman, þegar til Vestur-
heims kemur, semdi ferða- og sýn-
inga áætlanir fyrir hann, og jafn-
vel hefði mann eða menn, sem
ferðaðist með þeim t'il leiðbein-
inga. Það gætu til dæmis verið
líta sér eftir manni til að fylla þá \ vestur-íslenzkir glimumenn, sem
James J. Davies.
Hann hefir verið verkamála-
ráðherra í Washington síðan
Harding varð forseti, eða í nálega
eex ár. Það er ekki mjög oft, að
menn gegna sama- ráðherra em-
bætti í Washington í mörg ár, en
Mr. Davis hefir reynst töluvert
úthaldsgóður. En hver sem af-
skifti hans síðar meir kunna að
verða af stjórnmálum Banda-
ríkjamanna, þá er það víst, að
aldrei verður hann forseti og
heldur ekki varaforseti. Árið
1924 gerðu vinir hans töluvert al-
varlegar ráðstafanir í þá átt, að
fá hann útnefndan, sem varafor-
setaefni. En þegar til hans eigin
kasta kom, sagði hann þessum
vinum sínum, að það væri að vísu
einstaklega fallegt af þeim, að
vilja styðja að því ð hann næði
þessu virðulega embætti, en hinu
skyldu þeir ekki gleyma, að hann
væri fæddur í Wales á Englandi.
Skömmu eftir þetta kom Mr.
Davis til Pittsburgh, þar sem for-
eldrar hans eiga heima, og sagði
þeim að það hefði verið komið
býsna nærri því, að hann yrði út-
nefndur sem varaforsetaefni
Bandaríkjanna. Gömlu konunni
vrrð mikið um þetta og sagði við
mann sinn, með grátstaf i kverk-
unum: “Ef þú hefðir bara feng-
ist til að fara til Ameríku, þegar
eg vildi fara, þá yrði sonur okkar
nu bráðum varaforseti Banda-
ríkjanna.”
Mr. Davis var fæddur í litlum
verksmiðjubæ í Wales fyrir 53
árum. Þar höfðu faðir hans og
afi unnið í járnverksmiðju. Þeg-
ar litli James J. Davis var átta ára
afréðu foreldrar hans að fara til
Ameríku, en þangað vildi James
litli með engu móti fara. Hann
tók þá það ráð, að fela sig undir
rúminu, þegar að því var komið,
að leggja af stað, og fann móðir
hans hann þar og tók um fætur
hans og dró hann undan rúminu,
Litli James reyndi að halda sér í
hálf óslétt gólfið, en það varð
ekki til annars en þess, að greni-
flísar rákust upp
honum og meiddi
töluvert. Þannig
stöðu að vera verkamálaráðherra í
Washington, þá valdi hann James
J. Davis. Þótti honum vel við
eiga, að velja til þess mann, sem
enn var góður og gildur meðlimur
verkamannafélaga og þeim vin-
veittur, en var nú orðinn efnalega
1 sjálfstæður og fram yfir það og
I nú frekar iðjuhöldur en verka-
maður. Leit forseti svo á, að hér
væri hann að þræða hæfilegan
meðalveg og hafði auk þess mikið
álit á manninum.
í fyrravetur, þegar kolaverk-
fallið stóð yfir, virtist bera mik-
ið á Coolidge forseta og Mr. Hoov-
er, þegar til þess kom að koma þar
á samkomulagi, en um það, sem
Davis gerði í því sambandi, var
niiklu minna talað. En þegar til
leikslokanna kom, þá var það þó
hann, sem mest áhrif hafði og
mestu réði um úrslit þessa mikla
verkfalls.
Það hafa nokkur fleiri verkföll
átt sér stað í Bandaríkjunum ný-
lega, sem teljast mega töluvert al-
varleg. En nú hafa þau öll verið
til lykta leidd á einhvern hátt, og
Mr. Davis hefir jafnan átt mikinn
hlut í því, að koma á friði og
samningum, sem viðunanlegir eru
fyrir alla Llutaðeigendur, og það
er vafasamt, hvort nú er nokkurs
staðar til verkamálaráðherra, sem
jfngilda ástæðu hefir til að vera
árægður, e'ins og James J. Davis.
Auk verkamálanna hefir Mr.
Davis haft mikil afskifti af inn-
flutningsmálum Bandaríkjanna á
síðari árum. Hann hefir þar mestu
ráðið og aðallega stjórnað þeim.
Og hver mundi vera betur til þess
fallinn, heldur en drengurinn, sem
einu sinni var dreginn undan
rúminu sínu í Wales og fluttur
nauðugur til Bandaríkjanna?
1928 hér. 1930 heima.
Fyrir nokkrum dögum síðan
fékk eg bréf frá formanni Iþrótta-
sambands íslands, sundkappanum
og íþróttavininum Benedikt G.
Waage. Hann minnist þar á, að
íslendingar muni senda öflugan
glímuflokk til Olympíuléikanna í
Amsterdam árið 1928 og að mjög
væri æskilegt, að flokkur sá gæti
far'ið hingað til Vesturheims og
sýnt glímur í íslendingabygðunum
hér, að loknum leikunum í Amst-
erdam. Enn fremur, að mjög ætti
I þá vel við, að Vestur-lslendingar
í hendurnar á, vji^u gjalda í sömu mynt og senda
hann sig því j giímuflokk til íslands á þúsund
lagði hann af j £ra hátíðina 1930.
stað til fyrirheitna landsins, með | Að ísiendingar beggja meggin
særðar hendur og sært skap. ] megin hafsips, skiftust á um að
James J. Davis var að eins U’senda slíka glímuflokka hvor'ir til
ara, þegar hann fór að vinna að'
sömu iðn og faðir hans gerði og
afi hans hafði gert. Þegar hann
var 16 ára, var hann tekinn inn í
félag þeirra manna, sem að járn-
steypu unnu, og það leið ekki á
löngu, þangað til hann þótti flest-
um mönnum betur að sér í iðn
sinni. Stundaði hann hana í
mörg ár, fyrst hjá öðrum, byrjaði
svo á járnbræðslu fyrir sjálfan
sig. Varð þessi atvinnugrein svo
föst í huga hans, að enn í dag
hættir honum við að tala heldur
mikið um hana og sjálfan sig
sem verkamann, að núverandi fé-
lögum hans, eða því fólki, sem
hann nú aðallega umgengst, þyk-
'ir oft nóg um.
Mr. Davis settist að í smábæn-
um Elwood, Ind. Hann vann sér
inn mikla peninga og hann fór
vel með þá. Lagði þá í gróðafyr-
irtæki og hepnaðist vel að verða á
fáum árum auðugur maður. En
hann lagði peninga sína éinnig í
önnur fyrirtæki, sem ekki miðuðu
í þá átt að græða fé, heldur að
bæta hag almennings, verkafólks
annars, er hið mesta heillamál.
Ekki að eins frá íþróttalegu sjón-
armiði og útbreiðslu þeirri og
þekkingu, er það myndi afla hinni
íslenzku glimu, heldur og frá
hréinu og beinu þjóðræknislegu
sjónarmiði. Hvað myndu ékki slík-
ir flokkar hvor um sig geta af-
rekað í þjóðræknis þarfir?
Flokkar, sem skipaðir væru völd-
um, ungum íslenzkum afreks-
mönnum, fullum fjöri og æskunn-
ar eldmóði. Drengjum, sem bæru
vinarorð mill'i Vestur- og Austur-
Islendinga, og knýttu og styrktu
þjóðernistaugarnar beggja megin
hafsins.
Það hefir verið ( töluvert bæði
talað og skrifað um, að íslending-
ar heima og hér skiftust á náms-
mönnum. Það er gott mál og
sjálfsagt. Mætti af sér leiða fyllri
skilning á skyldum þeim, er vér
berum gagnvart fóósturjörðinni
og kvöðum þeim, sem á oss hvíla
hvor til annars, hvar sem vér
erum.
IPersónulega hefi eg það álit,
að það gæti haft enn þá betri og
þá um leið tækju þátt í glímusýn-
ingunum til uppörvunar. Einnig
gæti það mikið hjálpað, að vestur-
íslenzkir piltar úr þeim bygðar-
lögum, þar sem flokkurinn sýndi,
glímdu við piltana að heiman.
Það mundi og auka áhugann fyrir
sýningunum. Helzt þyrftu þeir þí
að t'ilheyra einhverju glímufé-
lagi. En hitt er vafalaust, að
heimtað verður af þeim, að þeir
séu “þrekerjar” (amatturs), því
engum “þróttyrkjum” (professi-
onals) yrði leyt að taka þátt í leik-
um slíkra flokka.
Kostnaður við móttöku og ferð-
ir flokksins að heirnan verður
auðvitað nokkuð mikill, en ætli á-
góðinn af sýningum gæti ekki
nokkurn veginn borið hann? Því
engan vafa tel eg á því, að flokkn-
um yrði vel tekið hér vestra og
landar myndu flykkjast að sýn-
ingum þeirra og jafnvel hérlend-
ir menn.
Heillavænlegast tel eg og víspst
til róttra framkvæmda, að Þjóð-
ræknisfélagið í samráði við glímu-
fél. “Sleipnir” og önnur glímufé-
lög hér vestra, vildi taka að sér
móttöku og umsjón flokksins. Þá
ætti þessu fullkomlega að vera
borgið. Þau gætu komið sér sam-
an um nefnd, sem ava að vörmu
spori tæki til starfa. Nefnd sú
myndi þá setja sig í samband við
fþróttasamband íslands, eða for-
mann þess„ herra Benedikt G.
Waage, P.O. Box 546, Rekjavík, og
síðan í félagi undirbúið málið og
komið því í framgang.
Vestur-íslendingar! eg hefi góða
von um, að þið sjáið þetta í sama
ljósi og eg geri, takjð það að ykk-
ur og fylgið því fram til sigur ,
því svo mjög þekki eg hinar djúp-
greyptu þjóðræknistaugar ykkar.
Um glimuflokk þann, er sendur
yiði þá heim héðan árið 1930, hefi
eg það að segja, að eg tel víst, að
íþróttasamband íslands myndi
endurgjalda með því, að taka al-
gjörlega að sér móttöku slíks
flokks og sjá um hann og sýning-
ar hans að öllu leyti á meðan
hann væri á íslandi.
Sá flokkur þarf ekki einungis
að vera vel æfður, heldur og mjög
vel samæfður, ef t'il sóma skal
verða. Það er því enn nauðsyn-
legra en nokkru sinni áður, að
Vestur-íslendingar æfi nú glím-
una af kappi og forsjálni. Komi
upp sem flestum glímufélögum
með því takmarki, að hafa sem
flestum og beztum glímumönnum
á að skipa til íslandsferðar 1930.
Félög þessi verða að hafa svo
mörg leikmót sem mögulegt er og
fá önnur félög til að sýna og
keppa á þeim léikmótum, ef úr
nokkru verulegu á að vera velj-
andi, þegar að því kemur að senda
flokk heim. Hefjist nú handa og
haldið uppi fullkomnum sóma
Vestur-lslendinga. Þess ann eg
vel Vestur-íslendingum, að þeir
gætu sýnt á þúsund ára hátíð okk-
ar, að þeir væru engu síðri Islend-
ingum heima að leikni og kunn-
áttu í þjóðariþrótt okkar, glím-
unni. Með miklum og góðum æf-
ingum má slíkt takast. Það er á
ykkar valdi, Vestur-fslendingar,
hversu marga og ágæta glímu-
menn þið framleiðið. Ef þið vilj-
ið taka ástfóstri við glímuna og
gefa henni frístundir ykkar af
heilum hug og æfa, æfa, æfa, þá
er engin ástæða að efa það, að þið
getið haft yfir eins góðum glLmu-
mönnum að ráða hérna megin
hafsins eins og heima, á Fróni.
Ekkert fæst án erfiðis. Og hug-
ljúfara er hreystinni að hlaupa á
brattann, heldur en hopa niður
brekkuna.
iStaddur í New York,
hinn 12. dag janúarmán. 1927.
Jóh. Jósefsson.
1