Lögberg - 24.02.1927, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. FEBRÚAR 1927.
Bls. 7
Hendur
Sárar af Saxa
Berið dálítið af Zam-Buk á
hendurnar handleggina til að
græða sárindin og koma í veg
fyrir þau. Það reynist vel.
IZam-Buk er gert úr heilnæm-
um jurtum, sem draga úr svið-
ann og bólguna og gera húðina
sterka og heilbr'igða. Zam-Buk
læknar fljótlega frostbólgu og
allskonar sárindi á. hðrundinu.
Það er betza og handhægasta
meðalið til að lækna skurði og
alla hörundskvilla.
Kvef. Hafir þú kvef, þá láttu
Zam-Buk í lófa þinn og andaðu
því svo að þér. Ef það er fyrir
brjóstinu, þá hitaðu Zam-Buk
ofurlítið og berðu það svo á
brjóst'ið kvelds og morguns.
MÝKIR og GRÆÐIR
VER BLÖÐEITRAN
Brotasilfur.
Eftir Lárus Guðmundsson-
ÞaS veröur máské ekki nógu
fræðandi eSa boðlegt íesendum
blaðsins, það sem eg hefi í hyggju
ag rita um. En samt er þannig lag-
að, sem fyrir mig 'hefir boriö á
mínu hátiða-ferðalagi, að út frá
því mætti draga ýmsar ályktanir,
og þessvegna tek eg pennann i
hönd. En ef þú, kæri herra ritstjóri
ekki álítur það þess virði aS birta
það þá erum víð jafn góðir vinir
eftir sem áður.
Frá heimili minu, Árborg, Man.
fór eg hingaö upp til Winnipeg s.l.
aðfangadag jóla, og var í gleöi og
glaumi það kveld hjá Halldóru
dóttur minni (Mrs'. Jakobsson) var
þar mjög fagurlega skreytt jólatré
hlaöiö gjöfum, sem var gleði bæöi
mér og mörgum fleirutn, og enda
þótt hæst ptígi ánægjan bjá lítla
dóttursyni mínum—eins og öllum
blessuöum börnum við það tæki-
færi, — þá fanst mér, eins og ætíö
endra nær að það fylgdi jólahátíö-
inni að allír yröu að börnum. Börn-
um í guði, ixirnum i hjartanlegri
trúarmerkingu nær skapara sínum
og fööur, þá en nokkurn tíma ann-
an á árinu, þvi þessi 'blessaða há-
tíð með fijllum sanni kalilast heilög
jól.
Á jóladaginn var eg í brúðkaups-
veizlu hjá gömlum innlendum vini
mínum, og haföi hann nokkru áður
sent mér prentaö bréfspjald niður
til Árborgar. Þar var vel veitt og
glaumur og skemtun mikil, um 40
■—’50 boðsgestir, og enginn skortur
—50 boösgestir, og engra eftirbátar
virtust mér konur og meyjar þar
við bjórdrykkjuna, og alt ööru vísi
en eg átti að venjast í gamla d'aga,
t>egar vínsalan var leyfö í þessari
'borg., Eg kom þá oft -inn að
drykkjuborðum með kunningjum
ntínum hér á hótelum og tók glas
nteð þeim, en aldrei sá eg konur
eöa unglinga hanga þar við boröin.
En þaö er öðru nær, en aö hér sé
farið i felur með drykkjuskap eöa
sölu áfengra drykkja nú- Það má
heita alstaðar selt, og alstaöar
drukkiö. Og það er sannfæring
niín, hvað sem hver segir, og
hvernig'sem aörir kunna aö líta á
þetta alvarlega mál, að alt þetta
vínibanns-kák, sem nú á sér staö,
hafi orðiö—og verði— stór bölvun
°g plága fyrir framtíðarheill og
þtoska ungu kynslóöarinnar. Áöur
var drúkkiö í opinberum stöðum,
sem greiddu stjórnum lands og
héraða háar upphæöir fyrir sölu-
\eyfið, og hver maður gat kosið sér
0&vikið vín. Nú eru heimilin orðin
a® drykkjukrám, konurnar selja og
veita vín, en bænda-garmamir
^asla úti, og um alt eru pukurs-
P'áss, þar sem ófullþroska piltar og
stúlkur sitja við bjórdrykkju og
Vlndlinga reykingar fram á nætur.
•^'t vitanlega i óleyfi, og gersam-
plássum. Og rambar svo fram af
því, einn góðan veðurdag hálf full
upp á brúðarbekkinn með einhverj-
um drykkjubróður sínum, sem
ekki er þá heldur oröinn skóbótar-
virði til þess aö hefja lifsbaráttuna
sem ærlegur, dugandi maður fyr-
ir landið og þjóöfélagiö. Svo fara
þessar persónur að geta börn, sem
verða vaúþroska til sálar og lík-
ama að öllu uppeldi sleptu. Þetta ef
hræðilegasta tjóniö- Og alt svo
lengi sem þessu vinbanns-káki held-
ur fram, þá skapar það 9 af hverj-
um 10 af ungdóminum til þess að
verða drykkju-menn og konur, en
mieö löglegri vínsölu, sem áður var,
þá fer talan trauðla fram úr 1 af
10.
Þaö er eindregin sannfæring mín
aö eina ráðiö við þessari plágu sé
þaö, aö lögleiða opinbera sölu á-
fengis eins 'Og* áður var, og aö þeir
menn, sem uppvísir yröu að því
aö veita þar unglingum vín, mistu
óöara söluleyfið og sættu afar hárri
sekt. Og ölföng ættu þá að veröa
langtum ódýrari en nú á sér staö,
og þá yrði hægarleikur aö útrýma
öllum fjandans leyniholum, en fyr
ekki hvaö sem hver segir. Reynsl-
an er búin að sanna það.
Líklega er það ekki í frásögur
færandi þó eg dveldi vikutíma hjá
mági mínum N. Ottenson og önnu
systur í River Park, sá staður er
svo þektur aö gestrisni og alúö, aö
þar gerist engin þörf á fjölmælgi,
allra sízt af mér svo nátengdum.
En ætti eg að rita um ýmsar endur-
minningar frá samfundum og sartl-
verutíð okkar mága, þá yrði þaö
heill Jónsbókar-lestur og slíkt býð
eg engu blaði. Samt veit eg þaö, að
I slíkur snillingur, sem Gísli Kon-
ráösson fróði, hefði getað samið
skemtilega sögu um Nick, og aö
mörgu ieyti er han svo sérstæöur
ísiendingur í okkar hóp, að hann
verðskuldaði góöa frásögn. En eg
verö að eftirláta það öðrum færari,
og mín frásögn mundi máské álitín
hlutdræg. Hann er gerður úr svo
mörgum efnum — eins og við sum-
ír fleiri, aö vandi er að setja saman
rétta mynd, En eitt er sem gnæfir
öllu hærra, íslenzka stuðlabergið í
andl. og líkamlegri merkingu. Enda
er hann fæddur og uppahnn við
Látrabjarg, og hefir mótast af því
rísasmíði náttúrunnar. Og aldrei
hafa hlývindar eöa sólarljós cana-
diskrar velsæmdar getað mariö eöa
meirt hans stálharða, íslenzka eðli
Hann er ram-íslenzkur Vestfirð-
ingur, stórSrotinn rausnarmiaður
með höföingslund. Reglulegur
Geirmundur heljarskinn okkar
landlnámsmanna. Ekki samt nærri
því eins ríkur, og hann var, enda
segist mágur minn ekki gefa fjand-
ann fyrir það, að flytja neitt með
sér í gröfina, einungis að hafa nóga
peninga' til þess að hafa glaðar og
góðar stundir fyrir sig og vini sína,
og þeir eru nú orðnir töluvert
margir, vinirnir hans Nick míns.
En það hefir hann líka; ætíð nógir
peningar hjá Nick. Hann kom frá
íslandi árið 1887 þá 17 ára gam-
all og aö þreki og karlmensku flest-
um framar. Er því búinn að vera í
þessu landi 40 ár næsta sumar, og
meiri part af þeim tíma umsjónar
maður River Park. Á ágætt bóka-
safn yfir allar fomíslenzkar bók
mentir, og töluvert yfir nýrri, eöa
nútíðar. Og þó hann sé ekkr'eftir
því sem eg bezt þekki, neinn af-
skaplegur trúarberserkur, þá á
hann í fórum sinum allar fjórar
elztu biblíurnar, og byrjar þar á
þeim fræga Guðbrandi Hóla-bisk-
upi, ahar í sterku skinnbandi með
látúnsspennum. Og þarna segi eg
að hann gæti rekiö stampinn á
hvern einasta Pétur og Pál, sem
hér eru að hræra í trúarmálagrautn-
um.
lega ómögulegt fyrir eftirlitsmenn
aganna viö þetta að ráöa. Ef ein-
UTn staönum er lokað, þá opnast
annar jafnharðan, Ekkert aöhald
2a trygging er til fyrir því/aö
vín sem seld eru þannig, séu
hfein 0g ósYÍkm. Þótt menn verði
1 hndir, heyrnarlausir og jafnvel
steindrepist eins og mörg dæmi eru
!\ af afleiöingum þes’sa banvæna
y olPs> þá er ómögulegt upp á aö
> a^a- En þetta er ekki þaö versta
^minuni augum. Það allra átakan-
gasta og sorglegasta er það, viö
jr a Pukur-sölu, aö hálfþroskaö-
P' tar og stúlkur eru i hópum
»lr a stað á veg glötunar og
•l .1 eggingar. Gætið aö .áhrifum
jr Irrar móöur á komandi kynslóð-
; ’ Sfrn Pyrjar 15—16 ára aö sitja
drykj;:nduöun’ fe,agsskap ^ið
yKju °g reykingar á afkima
Þaö verður stórt skarö vandfylt,
fyrir rausn og glaöa heimsókn,
þegar Nikulás mágur og Anna
systir hverfa frá River Park.
Litlu eftir nýár fór eg vestur til
Baldur, sem er annar, að mestu ís-
lenzkur ibær—kauptún—í þeirri
fögru og farsælu Argyle-bygð. Er-
indið var aö sjá og heimsækja
gámlan vin minn, Markús Jóns-
son frá Spágilsstöðum í Laxárdal,
og þaðan er einnig hans ágæta
kona ættuö, þau búa skamt norður
af Baldur, þar dvaldi eg fullar
þrjár vikur, en vegna kulda og gigt-
veiki, sem greip mig svo 'heiftar-
lega, gat eg ekkert ferðast um, og
á þó nokkra vinni í þeirri bygð, sem
mér hefði verið sönn ánægja að
getá séð. Að unanteknu því, að eg
dvaldi vikutíma hjá þeim hjónum
Einari Laxdal, sonar Böðvars Lax-
dals, sem margir kannast við hér í
Winnipeg, en kona hans er Jóna,
Móttir Markúsar, sem eg áöur gat
um. öllum þeim gæðum, sem eg
átti að mæta í báðum þessum stöö-
um er mér ofvaxið að lýsa. Alúðin
og einltegnin voru líftaugarnar í
gegnum alt, og með hjartanlegri
þakklátssemi mun eg lengi þess
minnast. Þeir ibúá 'báðir IMarkús
og Einar tengdasonur hans viö góð
efni. Fengu ágæta uppskeru af
löndum sínum s. 1. haust, en urðu
eins og allur fjöldi bændia í þessu
fyfUri fyrir afarmiklimi skemdum,
meö nýtingu kornafurða, sökum
afskaplegrar rigningatíðar, sem
öllum er kunnugt um. Ekki ætla eg
heldur að fara að telja fram eöa
tíunda ilifandi pening hjá þessum
bændum, þeir eiga fjölda margt af
öllu því tæki. Einnig jarðyrkju-
verkfæri og þreskivél. Borðin
svignuðu undir staðgóðum mat, og
aldrei sátu færri en átta við borð
Markúsar, en hefði þurft aö vera
16 til þess að sýna þess einhver skil
að þar hefði veriö aö sest.
Markús á afar mikið af bókum,
eg yar þar alla tíð lesandi, en hefði
þurft heilt ár til þess aö kom&st í
gegnum alt. T. d. á hann 20 bækur
í þykku góðu bandi, sem alt eru
íslenzk blöð að heiman—frá gamla
Frónji—aö undanteknum gamla
“Leif” sem gefinn var út hér á
gömlu landnámstjðinni, og fyllir
hann eina bókina enn af Þjóðólfif
og ísafold á hann 18 bækur, frá
fyrstu sniepilsstærð og þaö áfram
með sívaxandi þroska. En bókin
sem mér þótti lang vænst um, og
eg heföi helzt viljað eiga var Sunn-
anfari, 6 árgangar, 5 eftir okkar
mesta og bezta fornfræöing
t)r. Jón Þorkelsson, og sá
sjötti og síðasti í bókinni eftir Þor-
stein Gíslason. Allir eru árgang-
arnir með myndum stórrnerkra
manna, og kannaðist eg þar viö
fjölda marga af mánaöartöflum sr.
Rögnvaldar. Mér datt í hug að ef
ritstjórar okkar ættu allan þennan
andlega fjársjóð Markúsar liggj-
andi hjá sér á skrifstofunni, að þá
væri oft hægt að grípa til gamalla
frásagna, og margra merkra við-
burða, sem nú eru aö mestu falin í
f jærsýni. Eg hekl að Markús kaupi
allar bækur, sem út koma á ísl.
máli, og einhvers eru virði, og bæði
blöö okkar Lögberg og Heims-
kringlu, einnig Sameininguna- Og
þar sá eg fyrst og las Dakota-sög-
una eftir Miss Þ. Jackson. En þeg-
ar Markús réttir mér þá bók þá
segir hann: “Þessa bók langaöi mig
mikið til að sjá og eignast, en nú
vildi eg helzt fleygja skruddu-
fjandanum í eldinn, og skyldi glaö-
ur gefa 5 eöa to dali til þess að
hún fsagan) yrði rituð upp aftur af
einhverjum trúveröugum manni.”
Aö flestu leyti er eg samdóma
vini mínum Markúsi, og nú eftir
lestur bókarinnar, vil eg biðja les-
endur blaðsins að sýna mér ofur-
litla þolinmæði, því nauösynlegt er
aö 'hispurslaust sé bent á þann ó-
skaplega hroövírknisfrágang, rang-
færzlur og hlutdrægni, sem þar á
sér stað. Samt er eg ekki nú í svip-
inn fær um að ganga eins' ítarlega
í gegnum þetta, sem þyrfti. En svo
mikiö veit eg meö fullri vissu, aö
hægra er að fá áreiðanlegri gögn
fyrir landnámi íslendinga í N. Dtk.
og allri þroskasögu þeirra, en nokk-
urrar annarar bygðar hér meðal
vor. Og hversvegna grófst höf. sög-
unnar ekki eftir þeim? Og hví
ráðfæröi 'höf. sig ekkert við herra
Ó. S. Thorgeirsson, sem er allra
manna skýrastur þessu máli viö-
komandi, og er búinn um 30 ára
tímabil aö afla sér og safna þekk-
ing, eins og almanök hanS bera með
sér, og að mínu áliti, verður aldrei
lannámssaga okkar rituð hér, svo i
lagi veröi, nema bygt veröi á
grundvelli þess mæta manns. Og
öllum þeim gögnum sem hann hef-
ir getað komist yfir. í öðru lagi
eru 'hér til frásagna, og við land-
námið riðnir — í Dakota — hk-
lega allra fyrstu menn að sagn-
fróðleik og glöggsæi, eins og Jónas
Hall og Stefán Eyjólfsson á Gard-
ar, séra Rögnvaldur Pétursson í
Wpg- og skáldið St. G. Stephánson,
og efalaust eiga þeir alt of lítið
eftirlit með sögunni, og það litla
sem þá snertir, þar líklega það
eina ábyggilega. Ritháttur þeirra er
augljós, hvar sem þeir stinga penna
penna niður, og frábrugðin öllu
samtínings gutli, sem landnema
upptalningin ber með sér.
í þriðja lagi er það, 'að jafnvel
þó full 20 ár séu nú liöin síðan eg
sá Dakota-bygð síðast, þá man eg
svo glöggt legu hennar og ummál
alt, að eg muni treysta mér til að
ferðast á þeim flutningstækjum
sem nú eru fyrir höndum,á io—14
dögum út í bvern krók og kyma,
til að leita upplýsingar um hver
miuni hafa sest að þar eða Jiér, af
fyrstu landnemum. Höf. segist
hafa verið i fjóra mánuði í Dak-
ota að safna efni bókarinnar. En
meira hefir hún treyst annara aug-
um en sínum eigin í yfirliti land-
námsins, sem mér finst þó vera
grundvöllurinn, sem sagan byggist
var. Landnáman sjálf. GrundvöH-
urinn, sem á er bygt, og þá fer nú
heldur að verða los á smíðinu. Og
vitanlega alveg ómögulegt að koma
þar nokkri gildri lögun á, nema rit-
uð sé alveg ný saga. T. d. úr Garð-
ar-bygð einni mun vanta alt að 30
landnema, 0g allstaðar annars stað-
ar, meira og minna um vöntun og
rangfærslur. Fjallabygð að mestu
leyti kastað burt- Ekki með einu
orði minst á Mou'se River-bygðina,
sem aðallega var numin af Dakota
íslendingum, og var Helgi Guð-
mundsson frá Ölvaldsstöðum í
Borgarhreppi fyrsti landneminn,
áður búsettur í Dakota. Líka þekki
eg nokkra Dakota landnema í
kring um mig í Árborg, svo sem
Stefán Guðmundsson, Job Sigurðs-
son, Methúsalem, og eg ímynda
mér að margir séu fleiri í Nýja ís-
Iandi af frumbyggjum Dakota, er
ekki eiga nöfn sín í bókinni, að
undanteknum Tryggva Ingjalds-
syni einum.
Eg kom til þessa lands frá ís-
landi árið 1887, og fór jafriharðan
frá Winnipeg suður til Dakota í
þreskingarvinnu. Þá heimsótti eg
og gisti tijá gömlum vini mínum
Sumarliða gullsmið Sumarliöasyni
frá Kollabúðum vestra, síðast frá
Æðey á Ísafjarðardjúpi. Eins allra
merkasta manns að sálar og líkams
atgervi sem í Dakota hefir dvalið,
Frá Garðar fluttist hann til Milton
og keypti þar landblett, siðast fór
hann vestur að Kyrrahafi og er nú
dáinn fyrir nokkrum árum; hans
er að engu minst.
Annar vinur minn að vestan sem
eg gisti hjá það sumar var Sigurð-
ur Sakaríasson frá Kambi í Reyk-
hólasveit. Söðlasmiður og þjóð-
hagi eins og hann átti kyn til. Hann
hafði fest sér land og bjó þar með
konu sinni en var þá búin að taka
veiki, sem dró hann til dauða; hans
er ekki getið, en bókin getur þess
að HafHði Guöbrandsson frá
Hvitadal hafi þar land numið. En
sannleikurinn var sá að Hafliði
,gekk að eiga ekkju Sigurðar, og
náði þannig tveimur flugum í sama
■högginu, konunni og landinu.
Þetta sama sumar kyntist eg
Snæbirni Hannessyni frá Hrísum í
Hjelgafellssveit og sonum hans
Hannesi og Vigfúsi, sem allir
höfðu land numið fkom að heiman
1884). Gamli Hrísa Snæbjörn var
að mörgu leyti merkis karl, þó
hans sé þar hvergi getið. Hannes
faðir hans Björnsson var bróðir
Ólafs í Ferjukoti í Borgarhreppi,
fyrri manns Þórdísar stjúpu minn-
ar og einnig albróðir séra Benedikts
síðast prests í Hvammi í Norður-
árdal, Björnssonar prests í Hítar-
dal og var sú ætt stálslegin og
hispurslaus.
Einn gamlan kunningja minn
hitti eg það sumar, sem land hafði
numið uppi í fjallabrúnunum, Jón
Þórðarson frá Hamri í Borgarhr.,
kona 'hans var Guðrún Verntharðs-
dóttir prests frá Reykholti- Áttu
einn son barna, að engu minst.
Nokkuð mörgum árum síðar var
eg vetrartíma í Dakota og hafði
heimili í húsi Hannesar Snæbjörns-
isonar á landi ihans. Þá kyntist eg
mörgu ágætis fólki af gömlum
landnemum, þar með f jallabrúnun-
um, sem að engu er á minst í
Dakota-sögunni. Næstur mér var
Davíö Jónsson og Þórdís hans
kona. Mestu sómahjón, og telur
Mr. Daníel Grímsson þá sama upp
í grein sinni i Lögbergi, “Eyður í
Dakota-sögunni.’
Mín skoðun er aö ötdungis
Ómögulegt sé úr þessum villum að
bæta, og betur að alt þetta stóra
verk væri óunnið. Það mun varla
finnast ein blaðsíða í bókinni villu-
laus, að undanteknu því, sem þess-
ir skíru menn hafa ritað, sem eg
tók ifram fyr, og sv® það sem eftir
séra Pál sál. Þorláksson liggur. En
vel að merkja, það er miklu meira
til en þar er skráð, eftir þann
fræga og elskulega mann, sem með
réttu móti kallast faðir nýlendunn-
ar.
er
í þetta sinn sleppi eg að athuga
fyrstu kafla bókarinnar, þrátt
fyrir margt, sem þar hefði mátt
skira betur, og óhlutdrægar frá og
þeir eru þessir: 1. Landnám og
fyrstu árin. 2. Yfirlit yfir búnað
ísl. í Dakota. 3. Félagslíf í andl. og
vérklegri merking- 4. Dakota fsl. í
opinberum stöðum. 5. Dakota fsl. í
mentamálum, og á ýmsum öðrum
sviðum. 6. Útdráttur úr ritgerðum
og bréfum. En svo kemur fullur
'helmingur bókarinnar, sem vonlegt
Sagnastils form eða srnö
ekkert til í sögunni frá hendi höf-
undar. Tökum t. d. og berum sam-,
an við bókina. þátt um landnám í
Big Point bygð, eftir Halldór
Daníelsson á þessu árs almanaki
Ó. |S- Þorgeirssonar. Þar kveður
við annan tón um stílsmáta og frá-
sögn. Væri slíkan ágætis' fræöi-
mann að fá sem hanri, þá væri til-
vinnandi fyrir vini mina þar syðra
að leggja þúsundir dollara fyrir á-
reiðanlega og óhlutdræga land-
námssögu, því óneitanlega yrði sú
bók gimsteinn aldanna, eins góð og
jafnvel betri (vegna myndanna)
en okkar gamla lándnáma.
Og hvort sem nú þessu verður
tekið vel eða illa, þá hefi eg sagt
mína hreinskilria meiningu, þykkju
laust. iHér er ekki um neina smá-
muni eða glingur að ræða. Dakota
íslendingar eru sögulausir enn, eða
jafnvel verra en það.
Svo slæ eg botninn í alt þetta
ibrotasilfur og læt alla vini mína i
kringum Árborg vita að gamli
skröggur kemur heim nú síðast i
mánuðinum, og þá lækna eg alt
sem gengur að aktýjunum. Með
beztu óskum. »
” L. G.
Skýring.
Með því að eg er ekki vön að
dylja nafn mitt, þykir fólki þaö-
undarlegt að eg skyldi ekki setja
það undir ættartölu Guðmundar
snikkara, sem birtist í Lögbergi
fyrir skemstu og ætla eg því að
gjöragrein fyrir orsökinni, en hún
er sú að eg hefi ekki frumritað þá
ættartölu. hún er útdráttur úr ætt-
artölu Þórðar i Hattardal- Eg rakst
á hana hjá börnum hans vestur á
Kyrrahafsströnd árið 1916. Móðir
Þóröar í Hattardal var Matthildur
dóttir Rannveigar Matthíasdóttur
Þórðarsonar í Vigur. En með þvi
að iettartala Guðmundar snikkara
og Þórðar í Hattardal er mín eigin
ættartala þá þóttist eg hafa gripið í
lukkupottinn þegar hans velbornu
börn lofuðu mér að skrifa hana
upp.
Þóröur í Vigur var langafi minn
(og okkar systkinaj. Séra Engil-
bert var yngsti sonur Þórðar í Vig-
ur, hann vígðist til Desjarmýrar í
Borgarfirði eystra árið 1814 af
biskupi Geir Vídalín, þar var hann
prestur 7 ár siðan sótti hann um
Þingmúla í Skriðdal í Fljótsdals-
héraöi og þar var hann prestur í
30 ár; síðart fór hann til Einars
bónda á Víðirlæk í Skriðdal, sonar
síns en föður míns og okkar syst-
kina, þar vár hann hjá okkur sein-
asta tug ára sinna og andaðist í
góðri elli árið 1862.
Hann haföi oft gaman af að tala
um föðurheimilið í Vigur, hann
sagði meðal annars að æðarfuglinn
hefi verið svo gæfur að hanri hefði
verpt í glugganum heima á bæn-
um.
Oft fint mér þegarVg heyri tal-
að um Vigur við ísaf jarðardjún að
eg hafi einhverntíma átt þar heima,
en þegar eg fer að gæta betur að
þá er það fyrir viðkynningu þá,
sem eg hafði af heimilinu fyrir afa
minn.
Eg var oft upp með mér af því
að mér fanst að séra Engilbert
halda mest upp á mig af börnunum,
en þaö hefir komið til af því að eg i
var yngst og það þurfti oft að sitja j
með mig, enda dillaði hann mér á
knjám sér og kvað um mig söngva
sína.
Einu sinni var það, sem oftar,
að maiíima mín var frammi i eld-
húsi að skamta matinn. Hún sendi ,
mig inn eftir askinum prestsins, en j
þegar til kom þá var eg svo stutt
að eg náði ekki upp á hilluna, svo
presturinn varð að rísa upp og ná
honum fyrir mig. En eftir lítinn 1
tíma var hann búnn að gjöra kvæði j
og kenna það systrum mínum. Það J
sem eg man úr því er svona:
Ómyndarkollu eg þig finn
hringarianna hér má sanna,
aldrei nærðu í askinn minn.
Faðmi Þorbjörgu farsæld blíð,
gæfu hljóti, náðar njóti,
Guðs um alla æfitíð.
Gef eg Þorbjörgu þennan brag
ungu fljóðin læri ljóðin
og kveði þau við kæru í dag.
Þorbjörg blíðust þiljan dúka
það er rjóða stúlkan min,
'hefir fríða hönd o^ mjúka,
hæg og góð er silki hlín-
Guðmundur bróðir minn byrjaði
mjög ungur að slá. Þegar hann
hafði slegið fyrstu þúfuria hljóp
'hann inn til afa síns og sagði hon-
um frá, En faðir hans lét ekkert
yfir 'því að þúfan væri vel slegin.
Þá kvað presturinn:
Guðmundur er glaður,
grasið fella kann,
slyngur sláttumaður
sýnist lýðum hann,
þó ekki fylgi rekkur rót,
þegar sláttinn venst hann við,
verður á því bót.
Og spáin rættist, Guðmundur
varð góður sláttumaður.
Séra Engilbert var fríður sýnum
og vel á sig kominn og söngmaður
hinn bezti, og eins var Einar s0nur
‘hans.
Kona séra Engilberts (amma
mín og okkar systkinaj var Guð^-
rún dóttir Jóns sýslumanns í Hof-
felji, 'hún átti systur, sem líka hét
Guðrún, hún vpr móðir séra Magn-
úsar í Eydölum, föður meistara
Eiríks ibókavarðar í Kambryggju á
Englandi. af þeirri ætt er séra !
Rúnólfur Marteinsson kominn. j
Kona Einars Engilbertssonar var
Jóhanna Rannveig Jónsdóttir
bónda undir Eyjafjöllum. Hún var
guðrækin og siðgóö og hin bezta
barnamóöri’.
Eg er nú komin langan útkrók j
frá efni því, sem eg byrjaði á, en
fyrst eg varð að víkja aftur að ætt-
artölu Guðmundar frænda míns þá
farist mér ekki vera úr vegi að
minnast með fáum orðum míns
góða afa og minna ráðvöndu for-
eldra.
Mountain, N. Dak.
Þorbjörg Binarsdóttir.
Signý Vilhjálmsdóttir
Sigurðsson.
Fædd 20. jan- 1842.
" Dáin 27. jan. 1927.
“Mörg látlaus æfin lífsglaum fjær
sér leynir einatt góð og fögur,
en Guði er hún alt eins kær,
þó engar fari af henni sögur.”
(Stgr. Thorsteinsson.)
Þegar Signý húsfreyja á Völlum
í Víðinesdjygð gekk til hinztu
hvíldar minnist samferðafólk henn-
ar þess, 'hve fáir úr hópi landnáms-
fólks eru nú á lífi, hve fljótt að
hjól tímans snúast í áttina áfram,
— og að ný kynslóð uppalin hér í
álfu byggir nú hinar víðlendu bygð-
ir Vestur-íslendinga, en frumherj-
arnir — konur og menn eru fjestir
fallnir í val, en hugljúf minning
þeirra lifir í þakklátum hjörtum
ástvina og samferðamanna.
Signý var fædd 20. jan. 1842 á
Dalhúsum á Langanesströnd í
Norður-Múlasýslu. Foreldrar henn
ar voru Vilhjálmur Steinmóðsson,
og Hallfríður Bessadóttir. Ung fór
Signý vinnukona að Sauðanesi til
Halldórs' prófasts Bjömssonar og
frúar hans Þóru Gunnarsdóttur.
Mun hún hafa verið þar í 14 ár
samfleytt, og fIuttist loks með frú
Þóru, eftir lát Halldórs prófasts til
Sigríðar dóttur þeirra hjóna að
Hólum í Hjaltadal, giftist Sigríður
Jóni Benediktssyni, prófasts Vig-
fússonar á Hólum. Signý heitin
giftist á Hólum 1876, Sveini Sig-
urðssyni ættuðum úr Eyjafirði
festu þau bú í Hjaltadal, en fóru
vestur um haf 1887. Voru til heim-
ilis hjá Kristjáni Kernested á
Kjama i Víðines-bygð fyrsta árið
I en námu land nokkru sunnar og
! nefndu fyrst Brautarholt, en sið-
ar á VöHum, Þeim hjónum Sig-
nýju og Sveini varð sjö barna auð-
ið, lifa þrjú þeirra: Sigurjón bóndi
í grend við Velli, kvæntur Ingunni
Ásmundsdóttur Guðjónsson, eiga
þau fjögur börn. Jódís og Kristján
iböm hinnar látnu bæði til heimilis
| á- Völlimi, stunduðu þau móður
sína með ástúð og umbyggjusemi.
Hin látna kona var ekki stór að
vallarsýn, . en viðkvæma strengi
snerti burtför hennar í hjörtum
ástvina og allra er til þektu. Ró-
lyndi og djúpt traust til Guðs var
víst eitt af aðaleinkennum henn-
ar. Hjún vildí öllum gera gott, alla
gleðja. Störf sín vann hún af trú
og dygð. Mikil og djúp voru áhrif-
in, sem börnin hennar urðu fyrir
og þakklát eru þau fyrir 'hina góðu
gjöf, sem lifir i áhrifum og end-
urminningu þótt skilin sé að sam-
vistum við ástvini og samferðafólk.
Miklu dagsverki hafði hún lokið á
æfileið sinni. Fyrst sem vinnukona,
en síðar sem kona og móðir, munu
sporin mörg hafa reynst þung i
baráttunni hér vestra, korium ekki
Mœlir með þeim við
nýrnasjukdóm.
Það sem Mr. Lee Segir um Dodd’s
Kidney Pills.
Maður frá Saskatchewan segir, að
Dodd’s Kidney Pills bregðist ekki.
Rama, Sask., 21. febr. (einka-
skeyti)—
“g get mælt með Dodd’s Kidney
Pills við öllum nýrnasjúkdómum”
skrifar Mr. S. Lee, sem er velmet-
inn maður í Rama, Sask. “Eg hefi
notað Dodd’s Kidney Pills árum
saman við bakverk og verk í nýr-
unum og mér hafa aldrei brugðist
þær hingað til.”
Það er margt sem bendir á séu
nýrun í ólagi og mikil hætta sé á
ferðinni, svo sem bakverkur, höf-
uðverkur, verkur í útlimunum og
einnig ef mikill þurkur er í hör-
undinu, og það, að manneskjan
megrast óeðlilega. Alt þetta staf-
ar frá nýrunum og Dodd’s Kidney
PHlIs lækna þetta áreiðanlega.
Dodd’s Kidney Pills eru ekki
allra meina bót. Þær eiga bara
við nýrnasjúkdómum og jafnt við
yngri og eldri. Dodd’s Kidney Pills
fást hjá öllum lyfsölum 0g hjá
The Dodd’s Medicine Co., Ltd.,
Toronto (2), Ont.
síður en mönnum. Oft voru víst
ihendur hennar þreyttar en vel
vinst þar sem hófstilt lund og hóg-
vært hjarta, segir fúsri hönd fyrir
verkum. Um eitt skeið æfinnar
misti Signý sjónina og var blind
svo árum skifti, en fékk hana aft-
ur fyrir ágæta hjálp Dr. Jóns Stef-
ánssonar.
Hún andaðist 27. jan. síðastl-
hjúkraði dóttir hennar henni unz
lausn fékst frá sjúkdómi ‘þeim er
þjáði, og friður dauðans umvafði
hina þreyttu starfskonu. er nú fékk
heimfararleyfi frá vel unnu verki
sínu. Hún var kvödd af ástvinum
og samferðafólki, á heimilinu
þann 31. jan. Var Kristján sonur
hennar þá fjarverandi í Winnipeg,
sj úkur.
Kveðjuathöfn fór fram frá
kirkju Víðines-safnaðar, að við-
stöddu allmörgu fólki. Hafði hin
látna ásamt ástmennum >sínum ver-
ið kirkju sinni trú, var hún kvödd
þar hinzta sinn af jarðneskum sam-
ferðamönnum sínum. Hún var
lögð til hvíldar í Kjarna-grafreit.
Frostfhart var veður, en fegurð og
hreinleiki létu mann gleyma því hve
kalt var; himnesk ró og friður
ríktu yfir hinum kyrláta stað, þar
sem landnemarnir sofa, að aflokn-
um störfum í grend við starfssvæð-
in — bygðina er þeir höfðu helgað
krafta sína, — í von um það að af-
komendur fengu síðar að uppskera
ríkulega af baráttu þeirra.
Blessuð veri minning Signýjar á
Völlum!
“Þú til dauða þjáðist nóg,
þreytta móðir, sof í ró.”
Sig. ótafsson.
^UIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllliMiiiiiiMiiiHllllliiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiMiiliiiiiiiiiiiU
1 D.D.Wood&Sons (
selja allar beztu tegundir
KOLA
tuttugu og sex ár höfum vér selt cg flutt heim til
almennings beztu tegundir eldsneytis, fiá \oru Yard
| Horni Ross Avenue og Arlingtcn Stiatis 1
= Pantiðifrá oss til reynslu nú þegar.
Phone 87 308 |
= 3 símalínur
TlimMMUIIIMUMIMMMIMMMMMMMMMimmmmiimMMIMUmMmMmMIIUIIimMMÍ?
^IMMIMIIIMIIMIIIIIIMMIIMMMIIMMMIMIIIIIMIIIMIMMIIMMIIIIIIIMIIIIMmilMimiMIMI)-
KOL! KOL! KOLi|
i ROSEDALE KOPPERS AMERICAN SOURI I
i DRUMHELLER COKE HARD ' LUMP |
I Thos. Jackson & SonsI
[ COAL—COKE—WOOD |
| 370 Colony Street |
| Eigið Talsímakerfi: 37 021 |
I POCA STEAM SOUNDERS ALLSKONAR i
| LUMP COAL CREEK VIDUR |
fíiiiuiimmmmmmiiimimmmmmmiiiimiimmmiiiiiiiiiiiiiuiiimiiiiiiiiii/M^