Lögberg - 12.05.1927, Side 3

Lögberg - 12.05.1927, Side 3
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 12. MAÍ 1927. Sls. S Sigurlín Sigurgeirsson, Fædd 28. Okt. ,1879 Dáin 16. Jan. 1927 Sigurlín var fædd á Birkilandi í Mikley. Foreldrar hennar voru Halldór Halldórsson og Guðrún Guðmundsdóttir. Halldór var ætt- aður úr Stafholtstungum en kona hans úr BorgatfjartSarsýslu. Þau fluttu til Canada áriö 1878 og sett- ust a<5 i Mikley. Stuttu eftir að þau komu til Mikleyjar, námu þau land sem nefnt var HlíSarhós. Gu<5rún dó 1880 en Haldór 1910. Þau eign- uðust 11 börn, 2 drengi og 9 stúlk- ur, var Sigurlín þeirra yngst. Fimm þessara barna eru nú á lífi. Tvö af þeim eru búsett á Mikley, Jóhannes bóndi í Hlíðarhúsum og Sigríður húsfreyja á Grund, gift Bjarna Stefánssyni. Hin systkinin heita: Þorsteinn — býr í Toronto, á enska konu. Elín, ekkja eftir danskan mann í Moose Jaw, Sask. og Gu'ð- rún. Sigurlín giftist árið 1900 eftirlifandi manni sínum, Jóni Sig- urgeirssyni, prests frá Grund. Þau reistu bú á Söndum í Mikley og hafa búið þar góðu búi síðan. Þau eignuðust tvo syni, sem báð- ir lifa—nú fulltíða menn, þeir heita: Steingrímur og Sigurgeir. Einnig tóku þau til fósturs og ólu upp Kristinn, son Vilhjálms sál. bróður Jóns. Sigurlín var frið kona sýnum og atgerfiskona í hvívftna. Ein þeirra kvenná, sem borin er til þess að gera garðinn frægan. Hún var hraust kona, alt að þeim tíma að hún lagðist í lungnabólgu, sem varð banamein hennar. Læknir var sótt- ur til Riverton, og alt var reynt sem í mannlegu valdi stóð, en alt kom fyrir eitt. Hún dó á 9. degi frá því að hún tók veikina. » .____% Mrs. Sigurlín Sigurgeirsson. kalda raunveru sannleika, sem verður að horfast í augu við ef vel á að fara. Þau liggja rétt, þegar sú skoðun er ríkjandi að hvað sem hugsjón- inni um himnaríki líður, þá er það köllun okkar að nálgast hana hér, með því að spara enga orku til þess aS fegra og fulkomna um- hverfi okkar á þessari jörð og vinna án afláts þangað til okkur líður vel hérna megin. Eg sé í anda hina ósýnilegu mátt- ugu áhorfendur dást að Sigurlin, þegar hún greip höndum um þræði örlaganna án þess henni fataðist. Og þeir lyftu upp höndum og sögöu: Gæfusama kona! Við gefum þér blessun okkar. Hún var jarðsett 23. jan. í graf- reit Mikleyjar. Kistan var alsett blómum frá vinum og vandamönn- um Jarðarförin var afar-fjölmenn og ein allra virðulegasta jarSarför sem hér hefir sést, þrátt fyrir hörku-frost um hávetur. Sr. Sig. Ólafsson jarðsöng. Einnig hélt J. S. frá Kaldbak ræðu, sem send er með þessari minning, til birtingar í Lögbergi eftir beiðni eiginmanns hinnar látnu konu. Jón Sigurgeirs- son og synir hans biðja Lögberg aS bera öllum, sem heiðruðu útför Sigurlínar sál. með blómakrönsum og nærveru sinni, innilegt þakk- læti. Rœða Flutt í Mikleyjarkirkju (Hecla P.O.) við útf 'ór Sigurlínar Sigur- geirsson 23. jan. 1927, af J. S. frá Kaldbak. “Úti er hún við eyjar blár, eg er sestur að dröngum. Blóminn fagur kvenna klár kalla eg löngum kalla eg til þín löngum.” Svo var kveSið forðum, og svo er kveðið enn þann dag í dag, af þeim, sem syrgja og þrá. Há, grönn, tíguleg og fríð sýn*- um kom Sigurlín fram á leiksvið þessa lifs, í árljóma æskunnar fyr- ir 27 árum. Þá var hún tvítug að aldri, og ein af allra álitlegustu kvenkostum Nýjá íslands. Á þeim tíma var framsóknarbarátta ís- lendinga hér bæði örðug og sein- þreytt. En eins og ætíð hefir átt, sér stað bar það fólk mestan hlut frá borði, serti gætt var bjartri trú um betri framtíð, ásamt stilling, kjarki* og framtaki. Þó að Sigurlín væri prýdd þeim yndisþokka, sem æskan ein hefir vald á, en skiftir þó svo misjafnt á milli þeirra ungu —var hún engin skýjadís. Hún var tuttugustu aldar kona. I skapgerð hennar láu rök lífsins svo skír oe ákveðin, að þættir þeir, sem örlög- in spunnu henni voru vandaðir, haldgóðir og bláþráðalausir.- Þetta kom brátt í ljós þegar hin mikla stjórn þessa þungskilda lífs kallaði hana fram á leiksviðið til þess að inna hlutverk sitt af hendi, sem eiginkona, húsfreyja og móðir. Mér finst eg í anda sjá hina ó- sýnilegu, máttugu áhorfendur, sem dæma vVk mannanna eftir réttum rökum, en ekki skammsýnum yfir- borðsástæðum, eins og lokkur mennina hendir svo oft. Eg sé þá í anda, þegar þeir með velþóknun og ánægju undrast það að hin unga glæsilega kona áttar sig á augabragði og skilur hlutverk sitt rétt. Þeir sjá hana kveðja æskuár- in með viðkvæmni en þó án alls í- henriar náttúra Þýðingarmesti og gleðiríkasti viðburðurinn í lífi hvers manns er tahnn sá, þegar góð kona gefur honum trú sína. Bein afleiðing af því er það, að annar þýðingar- mesti, en um leið sorglegasti við- burðurinn í lífi hvers manns er sá, þegar dauðinn gengur um garða og skilur það rúm eftir autt, sem aldrei verður skipað til fulls eins og hér hefir át sér stað. ÞaS þarf karlmensku og þrek til þess að standast slik högg, ekki síst þegar það kemur jafn óvænt og þetta dauðsfall. Það hefir verið sagt að íslend- ing.-^r yæru komnir af mönrium, sem reynst hefðu flestum betur í öllum mannraunum. íslendingasög- umar all-flestar eru fullar af ör- lagaþyngstu sorgarviðburðum. iMargir þeirra era ristir svo römm- um rúnum, að þeir sem standa á- lengdar undrast að mannlegur máttur skildi fá rönd við reist. Þetta bendir til þess að eðli nor- ræns manns er að stækka í hætt- unum og hækka í sorginni. Hefðu ekki íslendingar erft þetta einkenni gegnum aldirnar, sem tilkomumest er allra mann- legra einkenna, hygg eg að kyn- þátturinn væri nú útdauður. I þetta sinn kom röðin að tengda- bróður minum, sem hér syrgir á- gæta konu, sem dauðinn snögt og óvænt kipti burt á besta aldri — að súpa í botn þann helbeiska bik- ar sorgarinnar, sem þúsundir merkra og göfugra íslendinga hafa á öllum tímum orSið að drekka á undan honum. Allir, sem nokkurt skyn bera á slíka hluti ganga þess ekki duldir aS hann ber öll einkenni norrænn- ar ættar. Þessvegna var hann einn þeirra manna, sem Fjallkonan fylgdi á veg forðum, þegar útþrá- in söng og seiddi um sumardægrín löng. Fjallkonan brá ættartanga undan skikkju" sinni, sem hún gaf honum og mælti að skilnaði: “Þú munt gæfumaður verða. En þó muntu í svo miklum mannraunum lenda, að ef þú ekki hefðir vopn þetta, grunar mig að þú bærir sigur af hólmi. Far nú heill og njót nianna best. Síðan eru liðnir nær fjórir tugir ára. — Síðastliðinn sunnudag kom dauðinn á hiS fríða gæfusama heimili hans og tók kon- una, sólskin og prýði heimilisins og sigldi m$ð hana út á hið dulda haf, sem engin þekkir og aldrei hefir heyrst nein rödd frá. v Og á eftir dauðanum kom sorgin grá fyrir járnum og föl sem nár. En hún fór ekki aftur. — Hún settist að. — Þvílík umskifti! Guð minn góður! Þvílík umskifti! Sorgin sækir að hjartanu, það er Nú rættust orð stöðuleysis, þeir sjá hana friða og frjálsborna, hefja starf fullorðins áranna með þeirri djörfung og þeim dugnaði, sem þeim einum auðnast, er rök lífsins liggja rétt hjá. En þá liggja rök lífsins rétt, þegar þessi jörö sem við byggjum er höfð föst undir fótum—í stað loftkastala. Þau liggja rétt, þegar konan eða maðurinn hafa þrek og ruanndóm til þess að vakna af sæludraumi um dýrlegar hallir í fjarlægðinni, — til hins hressandi, fjallkonunar að ættartangi mundi ráða úrslitum. Allan þann ís, sem sorgin bar aS hjarta hins syrgjandi manns, þýddi ættartangi jafnharS- an. Hann er verndargripur hjart- ans. — Þessvegna getur norrænn maður orðið sorginni stærri. * # * Ekkert orð í málinu er jafn göfugt og orðið móðir. Það er frumorð ailra þeirra biljóna, sem jörðina hafa bygt og byggja og munu hér eftir byggja. Móðir! móðir! hljómar frá óteljandi barna- Saknaðarljóð undir nafni Jóns Sigurgeirssonar. Þú varst mér styrkur, vina kær i vöku’ og draum. Nú finst mér eins og fljóti líf mitt fyrir straum. Því hugann sækir hart og löngum harmur sár. Hann hverfur ei þó komi’ og fari hin köldu ár. Þú leiðst sem draumur lífs af braut eg leita þín! og síðan gegnum sára þraut mér sól ei skín. | Er ótal hlutir á þig minna alt í kring Mér blæöir eins og brigði sorgin byssustyng. Eg skil ei lífsins skapadóm en skelfist hann, því gæfu minnar geymt er blóm í grafar rann. J. S. frá Kaldbak. munnum á hverjum einasta degi frá einu heimsskauti til annars. Móðir! móöir! hrópa unglingarnir og fullþroskaða fólkið. Móðir! móð^r! segja gráhærðir öldungar og gamlar konur. Orðið móðir er upphaf máls. Ef hætt væri að segja móðir, mundu allar raddir þagna að eilífu. Móðir er öndvegisorðið, fyrir þvi verða konunga og keisara nöfn og allir veraldarinnar titlar að þoka með lotningu. Hér liggur móöir á likfjölum. Þrír mannvænlegir, ungir menn og góðir drengir kveðja hana í síð- asta sinn, því þó að einn þeirra sé ekki sonur hennar i þess orðs vana- legu merkingu, var hún honum móðir alt frá fyrstu bernsku. Und- anfarandi dagar hafa verið dimm- ir fyrir þá eins og föður þeirra. Dagurinn í dag er stærsti sorgar- dagurinn í lífi þeirra. Ætti eg ósk á þessari stundu, mundi eg óhikaS fórna henni á alt- ari örlaganna með þeirri bæn að hversu langra lífdaga sem þeim verður auðið, þá komi aldrei fram- ar yfir þá slík stund. Eg er ekki forspár maður. En þó hefi eg haft hugboð um suma hluti fyrirfram. Það er trúa mín að synir Sigur- lín sál. verði gtefumenn eins og hún sjálf var gæfukona. Nú er svart-ský fyrir gæfusól þeirra. En eins og sól himinsins brýst fram á milli allra skýja að lokum eins mun þetta ský hverfa um síðir. Tíminn læknar öll sár. Það eru megin sannindi þessa sorg- um þjakaða mannlífs. — Eg hefi reynt það. — En annað hefi eg einnig reynt í sambandi við þetta, það er, að þeim sem sorgina bera á stund eins og þessari, finst það fjarstæöa að slík sár muni nokkru sinni gróa, en vissulega er það þó satt. Þá líkn hefir forsjón þessarar jarðar lagt með þraut. Kséru bræður! Þið standið nú í broddi lífsins, þegar blómi æsk- unnar og þroski manndómsáranna taka saman höndum í eining til djarfrar framtóknar á komandi tímum. Þið hafið yfir miklum kröftum að ráða, seni þrá viöfangsefni að reyna sig á, alstaðar er verk til að vinna. .— Þar er sú svalalind, sem drekkja má sárustu sorgunum í. Sú kemur tíð að sárin þungu gróa. Sú kemur tíð að þið standið fremst i þeirri fríðu fylking, sem berst fyrir tyeiri mannúS, meiri farsæld, meiri gleði, meira réttlæti. Sú kemUr tíð aö þið eignist nýja ástvini að .vinna fyrir, þá verður það ykkur jafn heilagt málefni eins og móður ykkar var aS vinna fyr- ir sína ástvini. Hið heimsfræga skáld Norð- manna, Björnson sagði: 1 Vertu uppleitur, vinur kær þó vonir bregðist þér ein og tvær. Brátt lifnar ný von í barmi, þá blikar þér nýtt ljós á hvarmi. r En hvað sem þið verðið, og hvað sem þið gerið mun orðið móðir — það var nafn hennar fyrir ykkur, sem hér hvílir föl og köld, hljóma yfir öllu ykkar lífi eins og heilag- ur lofsöngur. * * * Eg hygg að flestir verði sam- mála um það að eitt allra dýrmæt- asta hnossið, sem maðurinn getur hlotið sé gott heimili. HéimiliS er griðastaöur í næðingum lífsins. Heimilið er sá friðhelgi reitur þar sem maðurinn finnur sjálfan sig, þar hugsar hann sin einkamál, og þar hvílist hann bést eftir erfiði og áhyggjur dagsins. Heimilið er stofnsett af manni og konu — það er öllum Ijóst. — Em hitt liggur meira á huldu að svipur heimilis, fegurð þess og yndi, i fáum orS- um sagt —• hin listræna sál þess ef svo mætti aS orði komast er sköpuð af konunni og i sannleika sagt, eru það tiltölulega fáar konur sem sú gáfa er gefin á svo háu stigi, að það veki sérstaka athygli. Sigurlín sál. var ein af þeim fáu útvöldu, sem hafði slíka gáfu til brunns að bera. Heimilið á Sönd- um bar þess svo ákveðimvóg ótví- ræðan vott, að hvert mannsbarn, sem á það mintist sagði þaö sama. Framkoma hennar á heimilinu vakti eftirtekt manna á tvennan hátt. Annað var listfeng stjórn, sem sá jafnt smátt og stórt á ein- um vettvangi. Hitt var framúr- skarandi dugnaöur, sem stýrt var af óvanalega glöggu auga og hagri hönd. Var ekki að undra þó að hagur þeirra hjóna blessaðist þeg- ar maður hennar stóð henni jafn- hliða með djúpsett ráð og ágætt vit á öllum hagfræðismálum. Synir þeirra hjóna komu upp og urðu hvers manns hugljúfar. Kom þar í ljós^ eitt afrek Sigurlín sál. að uppeldið tókst svo vel að þeir urðu fyrirmynd ungra manna í sið- prýði, þeir voru móður sinni svo eftirlátir og hlýðnir að sjaldgæft mun vera á þessum tímum. Var það af tveim ástæðum. Önnur var sú að skipanir hennar voru bygðar á réttlæti. Hin var sú að þeir unnu henni mjög. Gest- risni hefir verið viðbfugðið á Söndum í mörg ár. Engan gest bar þar svo að garði að húsfreyja vildi ekki gera honum gott. Og þær góðgerðir voru meir en nafnið tómt, um það munu allir Mikleyingar bera vitni. Hið alúð- lega viömót og viðræður og hin myndarlega útsýn yfir heimiliB kom manni í gott skap og gerði mann bjartsýnni á það, að þetta líf gæti þó verið gott og farsælt, ef hagsýni og dugnaði væri beitt rétt í lífsbaráttunni. M. Jochumsson kvað eitt sinn um dauðsfall, sem kom fyrir í húsi á Akureyri, sem stórt og fagurt reynitré var ræktað hjá, á þessa leið: “Nú drj^pur húsið við dapran hjóm Hjá dyrunum eikin grætur. í laufinu þýtur með angurs óm, í æsku mér sprungu rætur. Eg bíð þess aldregi bætur.” HúsiS á Söndum drýpur. Hún sem var sál þess og sómi er dáin. Hún var kona meö bjarta trú. Hún ræktaði blóm fyrir æskuna, þó að sjálf væri hún af æskuskeiði þessvegna sprungu svo margar rætur við burtför hennar og heim- ilið hennar bíður þess aldrei bætur og þessi bygð bíður þess seint bætur. Að konu eins og henni er hinn mesti mannskaði. Sist datt mér það í hug þegar eg fyrir fáum vikum kom á heimili hennar og sá hana þá heila heilsu að eg mundi ásamt öðrum fylgja henni svo fljólt til grafar. Þó er það orðiS. Og mót- mæli eru máttlaus. Enginn hefir sakarafl viö dauðann. Að endingu bað konan mín mig aþ bera fram þakkarorð við kistu hiqnar látnu konu fyrir ástriki heimar og umönnun við tengda- móður hennar i veikindastriöi henn- ár á seinni árum og sem dó aðeins 5 mánuSum á undan henni. Og við hjónin þökkum henni einnig í síð- asta sinn fyrir börnin okkar og okkur sjálf og kveðjum hana meö sárum söknuði. Minningar. “Röm er sú taug, sem rekka dregr föðrtúna til.” Þetta fornhelga spakmæli hefir tvívegis hertekið mig nauðugan, svo að eg, þrátt fyrir alla bar- áttu réði ekki við. Árin 1870—1880 hefði eg ó- hræddur veðjað nærri hverju sem var, að eg færi aldrei til Ame- ríku. iMér hafði alt af liðið mjög vel á íslandi, þekti engan mann þar slæman, sem kallað er, heyrði hvorki öfund né bakmælgi. Þótt á orði væri haft, að alstaðar vætí mórauð kind í sauða- og safnað- ar hjörð, þá virtust mér þær meira til prýðis en lýta. í einu orði sagt: Á Islandi er eg fædd- ur, á íslandi vildi eg lifa, á ís- landi vil eg deyja. Veturinn 1880 var talinn annar mesti frostaYetur, er elztu menn hðfðu heyrt talað um á Islandi í mörg herrans ár. Sem lítið dæmi, steig frostið á Gilsbakka í Hvit- ársíðu, í Mýrasýslu, frá 33 til 35 stig á Remus, sem mun láta nærri að vera um eða yfir 40 neð- an við zeró í iCanada. Um það leyti og fyrri lék orð á því um Borgarfjörð og víðar, að of djarft væri oft sett á vetur, og of oft hross á ekki neitt, sem fyrst kom til af góðum vetrum og árferði frá liðnum árum siðan 1860; og annað, að þá var ekki vaknaður sá göfugi áhugi og kristilega vakning, að varðveita allar sínar blessuðu, saklausu skepnur frá óumræðilegum kvölum og dauða. En eftir guðs lögmáli var það einhver stærsta synd mannanna, að fara illa með skepnur sínar, og fyrir utan kristilegu skylduna, þá fylgir góðri meðferð á skepnum svo mikil hagsmunaleg blessun frá drotni, að trauðlega trúi eg því að sá er svo breytir líði hung- ur ,og þorsta fyrir sig og sína. Það eru vissuleg sannindi. Þenna umrædda vetur átti eg sex stóðhross; fimm af þeim voru i hagagöngu i Reykholtsdalnum og langt frá manni þeim, sem lof- ast hafði til að sjá um þau. Það kom vikubylur, mig minnir um páskaleytið, og eftir bylinn fund- ust þau standandi sem ísdrangar undir klettaskúta, langt frá bæj- um öll steindauð. Eg var ekki sá eini, sem misti þennan vetur; það voru of marg- ir, og þessi vetur var sá fyrsti, sem eg vissi til að vakti kváða og vonleysi um góða framtíð á ís- landi og b^rjun til útflutnings um Borgarfjörð. 1 Reykholtsdalnum tóku sig upp til brottfarar víst flestir af hinni góðkunnu Grímstaðaætt 0g Kjal- varastaða, 1882 og 1883, og áður voru farin: Þórður Árnason 0g Guðrún Grímsdóttir systir þeirra, sem fóru frá Stað í Hrútafirði, og fleiri að norðan. , Næsta sumar, 1881, var mikill grasbrestur um alt, og lakast, að það virtist sem þau hross, er eft- ir lifðu af veturinn, væru merg- laus og ónýtari til vinnu, þyldu . svo litið. Heyfengur var ekki meir en helmingur á við það sem kallað er í meðallagi, að undan- teknum flæðiengjum; svo þó vet- urinn væri mildari en sá næsti á undan, varð afleiðingin frá báð- um þeim vetrum hörmuleg. Seinna vorið fjárfellir, því miður nærri alment, sem kom til af því að þau litlu hey, sem fengust, voru bæði ónóg og óholl. Og eftir því sem eg hefi heyrt og lesið um, mun það vor hafa verið það allra bág- asta um Borgarfjörð og beggja megin Hvítár. Og svo bættist ofan á þetta, að mislingar flutt- ust upp um Borgarfjörð og Mýr- ar, svo til stórvandræða horfði að hirða þessar litlu leifar af fjárnytu bóndans, því allir lögð- ust, se*m ekki voru búnir að út- taka þenna ófögnuð áður. Pest þeirri fylgdi, að víða voru slitin ástarinnar viðkvæmu bönd. Það kom svo langt hjá mér, að mér fóru að detta i hug Egyptalands- pálgurnar, þegar drotni þóknað- ist að taka frumburðinn, “af.því eg var ekki einn af ísrael,” að fá vitrunina um að rjóða blóði á dyrastafi mína, svo drápsengill- inn gengi fram hjá húsi mínu, svo þar mistöm við aleigu okkar. En góður guð fór með okkur eins og Job, að hann gaf okkur helm- ingi fleiri og meira en það aftúr, svo við ætttum að vera þakklát. Sama sagan fréttist að norð- an, með fellirinn og bágindin. — Bóndi, sem var í nágrenni mínu hér í mörg ár, sagði mér, að hefði ekki rekið þessi mikli hvalur á Ánastöðum, hefði mannfellir orðið af þeim fátækari þar nyrðra, sem ekkert höfðu sér til munns að leggja nema þessar kindur, sem voru að falla. Hvaða björg var það, drottinn minn! En svo er hjálpin næst, þá neyðin er stærst, eða svo finst mér það vera. Við hlupum gönu- hlaupin, og gáum ekki að völ- unni, sem við dettum máske um í götunni. Við reiðumst, kennum öðrum um, sem saklausir eru, en gáum ekki að því, að við sjálf höfum vilzt á breiða veginum, sem er fullur af steinvölum til að fella oss og glepja oss sýn á því góða, af því okkur finst við fær í allan sjó, herskrúðalaus. Þá finst mér að sorg eða mótlæti sé eina meðalið til að smeygja inn í huskot mannsins, að til þess að geta alið upp gott barn, þá verði grundvöllurinn að byggjast í aga og umvöndun til drottins. Eg hefi lesið það, að börnin eigi að vera útskrifuð úr heimil- isskdlanum 9 ára, til að geta mætt gjálífis og freistingarárun- um, sem talin eru að vera frá 13. til 18 árs. Þetta er mín skoðun, af því eg hefi lesið miður falleg- ar sögur úr stórborgunum Eg vona að miinir kæru íslendingar ekki séu í þeirra tölu, og vona líka, að þeir misvirði ekki þennan útúr- dúr, sem engum gerir ilt, ef ekki annað. Eg endaði þar sem góður guð sendir hjálpina í neyðinni öllum þeim sem trúa. Þessi mikli hval- reki á Ánastöðum varð til þess að halda mörgu fólki við lífið, sem annars hafði ekki neitt. Þó bless- uð kýrin sé lífakkeri heimilisins (og þá einkum barna), þá var ekki um það að tala, ef lítið eða ekk- ert var til handa henni, eins og viða átti sér stað þá. — Það fóru margir úr sveitunum beggja vegna iUMiMiiiiiiiimiiiimiiiiimiimmiiiimiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiT^ REYNIÐ 0SS | ef þér ætlið að byggja heimili í vor, | | eða ef þér þarfnist efnis til viðgerðar, | Vér getum með litlum sem engum jfyrirvara = jfullnægt þörfum yðar. = : WnniP'gPaÍnt' &Glass csúmwd E 179 Notre Dame East Ph«ne72 -319 = ^iiiiiiimiiiimiiiiiimmimmmiiimimMimimmmimiiiiiimiimiiiiiiiiiimimiir ENGINN 1 CANADA ÞARF AD DREKKA NÝTT WHISKEY ALDURINN A CWhISKY ER TRYGDUR AF CANADA- STJÓRNINNI vi<5 Hvítá og úr Stafholtstungum, sem eg vissi af, í norðurferð að kaupa hval, og reyndist það mik- ill búbætir til þeirra, sem ástæð- ur og dugnað höfðu til að afla ser þessa. Það tók vikuferð, og var alt mjög leiðinlegt við hana; menn urðu að vera skinnklædd- ir, því hvalur er afar sóðalegur, og óhugsandi var að taka í hendi á stúlku, hvað þá meir; svo ferða- lagið var engin skemtiför. Neyð- in kennir naktri konu að spinna, og svo var þetta ágætis matur, þegar búið var að höndla hann réttilega, og upp úr súru. Árin næstu voru heldur skárri, en engin viðréttingarár. Eins var með þá, sem vildu fara af landi burt, þeir gátu ekki selt; peningar fastir í höndum þeirra efnaðri, enginn banki, enginn sem átti jörðina sína, ekkert lán fáanlegt, svo flestir urðu að láta það litla sem þeir seldu, fyrir sama og ekki neitt. í sem fæstum orðum ætla eg að geta þess, hvað hart eg varð að leggja að mér til að standa við mitt ákveðna heit. Jörðin Hamr- endar var stór, virt á 3000 kr., og skuldaþung, 3 kúgildi, þar af 6 fjórðungar smjörs í leigu; land- skuld há, en eg man ekki fyrir víst, hvað mikil. — Fyrsta árið átti Þorbergur Fjeldsted þriðja- part; hann bjó þá p, Jörfa í Kol- beinsstaðahreppi; þangað fór eg með leigur, sem tók mig tvo daga og þá sjálfsagt að láta annan bera upp á sunnudag; en við urðum að breiða yfir vanhelgun hvíldar- dagsins með því, að við værum að hvíla okkur eftir erfiði dagsins (vikunnar). Samfeýðafélagi minn var hinn vel þekti góðvinur minn, Sigurður Sigurðsson á Stóra- fjalli góður bóndi, sem bezta orð fór af fyrir gestrisni og hjálp- semi við þá, sem bágt áttu. Sást það bezt á því, hvað honum var vel tekið, þegar kom vestur í hreppana, tilj dæmis á prestssetr- inu, Staðarhrauni, er mig minnir það heiti; prestur var ekki heima, en eg minnist tæplega að hafa mætt annari eins rausn og frúin' sýndi okkur. Við sáum ekkert nema kvenfólk, og er það öllum vitanlegt, sem um þjóðvegu ferð- ast, og koma að heimilum eins og hér átti sér stað, þar sem mætti mannjð brosið hýra, handtakið mjúka og framgangurinm’ aðdá- anlegi, sem vanalega gerist, þeg- ar konur og stúlkur eru ekki bældar með ofríki og herraskap. — Jæja, eg sáröfundaði Sigga, því eg fann og sá að eg naut hans að, og vel sé honum og heið- ursfrúmi|i ogl stúlkunum fyYir alt. Svo var aftur lagt á stað, og ekki linað á ferðinni fyr en skamt frá Jörfa, er Siggi yfirgaf mig. Mig minnir að staðurinn væri Reykhólar, sem hann fór á. Svo kom eg að Jörfa, og var Þorberg- ur Fjeldsted að leysa úr töðu eða heyi, og sóttist honum það kná- lega, því sátan sýndist vera mjög létt í höndum hans, enda var hann talinn meðal allra hraust- ustu manna á þeirri tíð, eins og hann átti kyn til. — Þorbergur Fjeldsted var höfðingi heim að sækja; þá spilti ekki konan því; mvndarlegt og vel um gengið heimili að líta úti og inni, og mætti eg þar ágætum viðtökum í alla staði, kvöldmatur og svo gott rúm að hvílast í, svo eg var eins og nýsleginn túskildingur um morguninn, þrátt fyrir alt slark- ið daginn eftir með Sigga. — Eftir ágætt viðmót og veitingar, lagði eg snemma upp, og kom heim kl. 4—5 á sunnudaginn, og mundi lengi þá ferð, er var mér sönn skemtiferð. Tvo þriðju hluta jarðarinnar átti merl#ir bóndi, Hjálmur Jóns- son í Þingnesi. Litlu eftir góðu ferðina vestur, brá eg mér til Hjálms, sem æfinlega var still- ingarljósið sjálft og gæðakarl heim að sækja. Guðríður kona hans, var hans önnur hönd í öllu, og gott var að semja við Hjálm; hann hafði öllu meira álit á krón- unum en smjöri, þó nóg væri fyr- ir af hvorutveggju. — Árið eftir keypti Stefán í Kalmanstungu, tengdafaðir minn, jörðina og(átti hana þangað til hann dó. Þegar eg vorið 1882 fór að Hamrendum, gerði eg kaup við séra Magnús á Gilsbakka, að flytja allan kirkjuviðinn, sem þurfti í Gilsbakka kirkju, neðan úr Borgarnesi, alla leið sjóveg upp að Svarfhóli i Stafholtstung- um. Það var langur og hættuleg- ur vegur, sérstaklega þar sem straumarnir mættust hvítfyssandi úr Hvitá í Borgarfirði og Norð- ur á í Stafholtstungum, og komu (Framh. á 7. bls.)

x

Lögberg

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.