Lögberg - 01.03.1928, Side 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. MARZ 1928.
Bls. 3.
Ekkert er verra en
bakverkur.
Maður í B. C. Segir Álit Sitt Á
Dodd’s Kidney Pills.
Mr. Herman Wewers Tekur Mikið
Út af Bakverk.
Lumby, B.C., 27. febr. (einka-
skeyti—
“Fyrir hér um bil 25 árum, þeg-
ar eg var við uppskeruvinnu _ í
Bandaríkjunum, varð mér svo ilt
í bakinu, að eg varð að hætta við
vinnuna”, segir Mr. Wewers, sem
er maður að góðu kunnur í Lum-
by. “iBóndinn, sem eg var að
vinna hjá, réði mér til að reyna
Dodd’s Kidney Pills. Eg gerðl
það, og gat fljótlega farið að
vinna aftur. Eg hefi ávalt Dodd’s
Kidney Pills í húsinu og ef mér
verður ilt í bakinu, þá nota eg þær
alt af og batnar ávalt fljótt.”
iDodd’s Kidnev TPills hreinsa
blóðið og hreint blóð flytur öllum
líkamanum heilbrigði og orku.
Dodd’s Kidney Pills er ágætis
heilsulyf og nú er tíminn til að
nota það. Á hinum löngu og erf-
iðu vetrarmánuðum verður líkam-
inn veikari og óstyrkari. Dodd’s
Kidney Pills vinna í samræmi við
náttúruna og gera nýrun hraust
og fær um að hreinsa öll óholl
efni úr blóðinu. v
Island nútímans.
Fyrirlestur fluttur í íslenzka Stú-
dentafél. í Winnipeg, 11. febr. ’28.
Eftir Dr. Ólaf Helgason.
Háttvirti forseti! Kæru landar!
Það er mér mikil ánægja, að fá
að ávarpa ykkur með nokkrum
orðum, og eg vildi svo gjarna
verða við tilmælum forseta ykk-
ar, að segja nokkur orð og þá að
sjálfsögðu um eitthvert íslenzkt
efni, því að gera má ráð fyrir, að
því sé eg kunnugastur. En sá er
gallinn á gjöf Njarðar, að eg er
ákaflega illa máli farinn og hefi
«
ekki iðkað ræðulist í mörg; en þið
verðið að taka viljann fyrir verk-
ið. Það er líka vandi að tala í
félagi eins og þessu, þar sem áðr-
ir eins ræðugarpar eru og hér, og
nægir að eins að benda á hið fróð-
lega, merkilega og fram úr skar-
andi vel flutta erindi Mr. Jó-
hannssons, kunningja mins, á síð-
asta fundi, sem eg hefi ekki haft
tækifæri til að þakka honum fyr-
ir fyr en nú. Þó er sú ein bót í
máli, að maður þarf ekki að vera
hræddur við að tala íslenzku hér
í þessu þjóðlega félagi, þar sem
mér er sagt það heyri til undan-
tekningum, ef enska er töluð, að
því er snertir, að þið munið ekkj
eiga erfitt með að fylgjast með
því, sem eg segi. En eg skal trúa
ykkur fyrir því, að hér er töluð
langb um betri íslenzka, en eg
bjóst við, áður en eg kom hingað.
Eg hefi oft furðað mig á því, hvað
fólk, sem fætt er hérna og jafn-
vel uppalið í Winnipeg, getur talað
góða íslenzku, að eg tali nú ekki
um fólkið utan úr sveitunum, sem
stendur þó feti framar. IJið heima
höldum, að þið blandið töluvert
^ikið saman íslenzku og ensku,
en það er ekki tilfellið, þið talið
tá heldur hreina ensku. Maður
býst við, að það sé ekki óalgengt
að talað sé um að “krossa strít-
una” til að finna manninn, sem
“lifir í næstu dyrum”, og þegar
eg kom, var eg þess albúinn, að
verða spurður um hvernig eg “fíl-
aði eftir trippið". Við höfum líka
heyrt talað um að fara “brók á
gemlingshús”, sem hljómar dá-
lítið hlægilega í okkar eyrum.
Eins og eg sagði áðan, ætla eg
að sjálfsögðu að tala um íslenzkt
efni. Eg veit að þig vitið öll sam-
an marga hluti um ísland, þó að
þið séuð sjálfsagt ílest fædd hér
eða hafði komið hingað ung, svo
að þið vitið ekki mikið um það af
eigin reynd, þá þekkið þið það
mætavel af frásögn foreldra ykk-
ar og annara vandamanna. En
það er við það að athuga, að býsna
langt er nú orðið síðan að mest
var um útflutninga hingað vest-
Ur; það má held eg segja, að þeir
hafi verið farnir mjög að minka
um síðustu aldamót, en einmitt
®íðan hafa framfarirnar orðið
mestar heima, útflutningarnir
stöðvuðust við það, að menn fóru
að koma auga á fleiri leiðir til að
jarga sér og nýjr atvinnuvegir
risu upp, sem ekki voru áður þekt-
lr- Af því leiðir svo, að ísland nú
a tímum er töíuvert annað, en það
Var, þegar foreldrar ykkar og ætt-
fólk fór þaðan, og þess vegna
langar mig nú til að segja ykkur
dálítið frá “Islandi nútímans”,
kelztu atvinnuvegum og vinnu að-
ferðum, daglegu lífi, vísindum og
listum, helztu stefnum sem uppi
eru með þjóðinni og helztu breyt-
ingum, sem hafa orðið á seinni
árum. — Eg hefi orðið var við
nokkurn ókunnugleika um ísland
og íslendinga, bæði meðal landa
hér og innlendra manna, og vildi
eg að þetta mætti verða til þess
að þið gætuð leiðrétt að nokkru
þann ókunnugleik, en eg skal hins
vegar segja það, sem eg veit rétt-
ast og sannast.
Mér finst eg ekki komast hjá
því, að lýsa fyrir ykkur að nokkru
veðráttunni á ísalndi, því bæði
eru atvinnuvegirnir mjög undir
henni komnir og skapgerð og lynd-
i einkunnir manna mjög komnar
undir þeirri veðráttu, sem þeir
eiga við að búa, jafnvel meira en
menn gera sér grein fyrir. Menn
eiga erfitt með að trúa því, að
veðurlag á íslandi sé eins milt og
það er. Er það sumpart vegna
þess, að það er harla norðarlega
á hnettinum, og þó held eg eink-
um, frá sjónarmiði útlendinga,
vegna hins kuldalega nafns, sem
landið hefir hlotið. Þið vitið, að
það er þannig til komið, að
HrafnakFlóki, hinn fyrsti land-
námsmaður, hafði komið þangað
um vor og hugsaði ekki neitt um
að heyja handa skepnum sínum
til vetrarins. Þær féllu svo hjá
honum um veturinn. Þegar vor-
aði, gekk hann upp á hátt fjall til
að litast um og “sá fjörð fullan
af ís” og kallaði landið ísland.
Það var mjög illw heilli, að Flóki
skyldi vera í svo illu skapi, þegar
hann valdi landinu nafn, því þess
hefir það mátt gjalda síðan, og
mikið af þeim misskilningi að
landið sé mestmegnis ein ísi klædd
eyðimörk, býst eg við að eigf rót
sína að rekja til þess. Það, sem
veldur því, að ekki er eins kalt á
landinu og maður skyldi búast
við eftir hnattstöðu þess, er golf-
straumurinn, sem kemur hlýr og
jupphitaður sunnan úr Mexjico-
flóa og streymir norður með Ame-
ríku og sendir eina grein sína upp
til íslands. Það er þessi grein,
sem temprar loftslagið svo að
sjaldan verður frábærlega kalt á
vetrum, en hins vegar veldur hin
norðlæga lega landsins því, að
sjaldan er óþægilega heitt á sumr-
um. Eg held að mér sé óhætt að
fullyrða, að það verði aldrei eins
kalt þar, eins og hérna, og líklega
heldur aldrei eins heitt á sumr-
um, og það getur orðið hér. Það
vill svo vel til, að eg hefi hérna
hjá mér töflu yfir meðalhitann á
fslandi á árunum 1874—1924, og
er skýrt frá hitanum í Farenheit-
gráðum. Eg ætla að taka hæsta
meðalhitinn (Rvík, 'Suðurl.) og
þann lægsta (AkurejTi, norðanl.)
—Reykjavík, meðalárshiti 39,38,
í febr. 29,84, í júlí 52,16. — Akur-
eyri, meðalárshiti, 36,32, í febr.
25,88, í júlí 50,72.
Það getur verið erfitt að átta
sig á þessum tölum, en eg skal
segja ykkur nokkur dæmi, sem
mörgum útlendingum, er eg hefi
hitt, hafa þótt harla ótrúleg. Ein-
faldasta ráðið ér að gæta að,
hvernig fólkið býr sig. Eg er
hræddur um, að okkur þætti hlægi-
legt að sjá menn ganga daglega
í þessum þykku loðskinnskápum,
sem menn nota hér. Að vísu
þekkja loðkápur; sumt vel efnað
kvenfólk notar þær, en' hins veg-
ar nota sumir efnamenn skinn
til að fóðra með kápur sínar, en
það er mjög dýrt, svo að varla
hafa nema ríkir menn efni á því,
og svo er þess ekki venjulega
þörf. Eins og eg mun geta um
síðar, eru bifreiðar (sem þið kall-
ið “kör”) tðluvert mikið notuð á
fslandi nú orðið, en lítt mun það
þekt, að nota “hoodcovers” yfir
vélarnar í þeim, og vínanda hefi
eg ekki séð notaðan til að verjast
frostinu fyr en eg kom hingað —
þeir gera annað við alkaholið á
íslandi, en að hella því í “körin”
sín. — Það er eitt dæmi enn, sem
eg skal segja ykkur. Nú er verið
að reisa í Reykjavík gríðarlega
stórt íshús, sem kostar mörg
hundruð þúsundir króna, ef ekki
miljónir. Þetta íshús á að vera
útbúiðjf með nýtízku tækjum, til
að framleiða ís með rafmagni,
vegna þess að það borgar sig bet-
ur, en að afla sér íss á annan
hátt, og heldur ekki nóg hægt að
fá af honum þar í nágrenni til
að fullnægja þörfum hússins.. —
Þetta er reyndar ekkert nýtt,
það hefir verið gert þar í mörg ár
í smærri stíl, en það hljómar hálf
ótrúlega, að það skuli vera fram-
leiddur ís með vélum á sjálfu fs-
landi; — Eg er nú frá hlýrri hluta
landsins, Reykjavík, svo eg þekki
náttúrlega ekki hvað það getur
verið verst, en mesti kuldi, sem
eg man eftir hjá okkur, var vet-
urinn 1918, frostaveturinn mikla,
sem kallaður er. Þá man eg eftir
26 gr. á Cels. einn daginn, það eru
um 11 gr. fyrir neðan 0 á Farinh.
Þá komst írostið lægst á Gríms-
stöðum í Þingeyjarsýslu, sem er
nú kaldasti blettur landsins, nið-
ur í 36 gr. C. eða 20 fyrir neðan 0
á Farinh. En sá munur er á veðr-
inu hérna og heima, að þar er
veðrið langt um óstöðugra, það er
vindasamara og snjóar meira, og
maður finnur langt um meira til
kuldans, en maður gæti búist við,
þegar rok er og kannske hríð. Og
það er það, sem gerir veðráttuna
heima óblíða og erfiða, miklu
fremur en kuldinn og frostið, þó
það geri sitt til, þegar það fer
saman. Annars ber öllum saman
um það, að vetrarnir séu að verða
langt um mildari nú, en þeir voru
áður, einkum síðasta áratuginn.
Eg hefi líka veitt því eftirtekt
sjálfur, þó eg sé ekki gamall mað-
ur, að það koma aldrei eins hörð
veður núna, eins og eg man eftir,
þegar eg var barn. Eg sá í blöð-
um, sem eg fékk að heiman um
daginn, að þeir hafa sumstaðar
á Suðurlandi ekki kent 'lömbum
átið fyr en um jól, og veturinn í
hitteðfyrra var svo mildur, að
tjörnin, sem við höfum í Reykja-
vík til að renna okkur á skautum
á, fraus ekki nema 1 eða 2 daga,
svo að við gátum alls ekkert farið
á skautum,; þann vetur.
Sumarið hjá okkur, er ekki eins
heitt og það er hér; það er sjald-
an óþægilega heitt, en þó voru
nokkrir dagar í fyrra sumar um
70 gr. á Farinh. — Það sem er
versti gallinn á veðurlaginu hjá
okkur, eru vorin. Vorið kemur
seint oft á tíðum, og þó að búið sé
að vera gott veður nokkurn tíma,
þá kannske versnar það alt í einu
og byrjar aftur að snjóa og
frjósa. Það tefur fyrir öllum
gróðri og bakar bændum margs-
konar örðugleika. Einkum er
þetta, þegar hafísinn legst upp
að landinu; hann kemur frá
Grænlandi, og er að reka suður
í höfin og legst stundum svo upp
að landinu, að hann fyllir alla
firði og flóa. Það er einkum á
Norðurlandi. Til Suðurlandsins
kemur hann ekki, eg hafði ekki
séð hann fyr en eg kom til Labra-
dor á leiðinni hingað. Það er von
að mönnum sé illa við hann, enda
hefir hann verið nefndur “lands-
ins forni fjandi”, en sem betur
fer sýnir hann sig ekki mjög oft
uppi við strendur.,
Eins og eg tók fram áður, eru
atvinnuvegirnir mjög háðir veðr-
áttunni, og eins og þið vitið öll,
eru aðal atvinnuvegir íslendinga
fiskiveiðar. Eg þarf ekki að segja
ykkur mikið af landbúnaðinum á
íslandi; þið þekkið hann sum
ykkar sem hér eruð, af eigin
reynd, og önnur af afspurn. Hann
hefir heldur ekki tekið eins hröð-
um framförum, eins og hinn at-
vinnuvegurinn — fiskiveiðarnar.
Landbúnaðurinn á Islandi er líka
erfiður, jörðin er ekki eins frjó-
söm og í ýmsum öðrum löndum, og
eins og eg tók fram áðan, geta
sumurin brugðist mjbg illa, og
eru heldur ekki nógu heit til þess
að hægt sé að rækta hveiti og aðr-
ar korntegundir, eins og er gert
t. d. hérna. Hann hefir þó tekið
nokkrum framförum, þannig, að
þó enn sé mikið unnið með orfum
og ljám og hrífum, þá eru þó mjög
víða komnar rakstrar- og sláttu-
vélar auk ýmsra annara landbún-
aðartækja, sem eg kann ekki að
nefna. Þúfurnar hafa menn lengi
barist við á túnum sínum, en nú
er 'ósleiti'lega unnið Jað því, að
útrýma þeim með því að rista of-
an af og slétta og plægja, og eru
gefin verðlaun fyrir mikla slétt-
un. Einkum hefir þó þúfnaslétt-
un farið mikið fram nú síðari ár-
in, síðan farið var að nota áhöld,
sem þúfnabanar eru nefndir. Þeir
minna mjög á “tankana” sem not-
aðir voru í ófriðnum mikla, þeir
fara yfir alt, sem fyrir er og tæta
jörðina sundur og skilja eftir slétt
flag, sem svo er sáð grasi í. Þeir
eru mjög mikilvirkir. Nýlega
hefir maður nokkur tekið upp bú-
skap í stórum stil og er hann
stærsti bóndi á íslandi. En það
merkilega er, að hann er ekki
bóndi upprunalega, heldur er
hann útgerðarmaður sem við köll-
um; hann er líka stærsti fisk-
framleiðandinn á landinu. Hann
á margar jarðir og hefir komið
upp nýtízku kúabúum á jörðum
sínum og vinnur ^að jarðabótum
og byggingum í mjög stórum stíl.
— Félag eitt er nefnt Búnaðarfé-
lag Islands, fær það mest af fé
sínu úr ríkissjóði og hefir það
marga menn í þjónustu sinni til
að leiðbeina mönnum um búskap
(og veitir verðlaun fyrir hvers-
kyns framfarir í búnaði, og hefir
það unnnið mjög þarft verk.
Eins og eg tók fram áðan, er
ekki mikið hægt að rækta af
korni , en aðallega er framleitt
hey handa kvikfénaðinum, kúm,
kindum og hestum. Það eru því
afurðir þessara dýra, sem mest
eru fluttar út. Fyrir stríðið
höfðu margir bændur álitlegar
tekjur af því, að flytja út hesta,
sem einkum voru fluttir til Eng-
lands; en síðan hefir markaður
versnað mjög mikið og bændur
hafa átt erfitt með að losna við
hross sín. Aðal útflutnings vara
landbúnaðarins er og hefir verið
kindaketið, en markaðurinn hefir
verið mjög stopull fyrir það vegna
þess, að alt ket, sem út hefir ver-
ið flutt, hefir verið saltað, en það
er orðin úrelt verkunaraðferð og
hefir hvergi verið markaður fyr-
ir þetta saltaða ket, nema í Nor-
egi og Svíþjóð, og hefir sá mark-
aður brugðist mjög tilfinnanlega
oft á tíðum. En nú hefir Eim-
skipafélag íslands, með styrk rík-
issjóðs, látið smiða nýtt og vand-
að skip, með nýtízkuútbúnaði til
að halda keti kældu, og voru
fyrstu tilraunirnar gerðar í haust
er leið, til að senda kælt kjöt til
Englands, og að því er mér skilst
á blöðunum, þá hafa þær tekist
mæta vel, svo að vona má, að nú
batni fyrir landbúnaðinum, þeg-
ar hægt er að koma kjötinu á
markaðinn alveg nýju. — Þá er ull
önnur aðal útflutningsvara land-
búnaðarins, og hefir markaður
sjaldan brugðist á henni eins og
ketinu, en nú er töluvert farið að
vinna úr ullinni heima, eins- og
eg skal síðar víkja að. — Þá er
töluvert flutt út af gærum, og
hefir verið góður markaður fyrir
þær. i— Rjómabú eru víða í sveit-
um og er nokkuð flutt út af smjöri
sem er ágæt og vönduð vara. —
Nú síðan að kæliskipið kom, hafa
verið gerðar tilraunir með að
flytja út kældan lax, og hafa þær
tekist mæta vel, svo þar er risinn
upp einn möguleiki enn fyrir land-
búnaðinn. — Núna nýlega hefir
verið stofnaður sjóður, sem nefn-
ist Jarðræktarsjóður fslands, og
fá bændur úr honum lán til jarða-
bóta, girðinga o. s. frv, svo og til
að byggja sér betri hús á jörðum
sínum.
En það, sem einkum háir land-
búnaðinum, er fólksleysið. Unga
fólkið fæst ekki til að vera í sveit-
unum, það vill alt fara að sjón-
um, í bæina, í glauminn og gleð-
ina, svo að bændur eru í mestu
vandræðum að fá vinnufólk. Þeir
eru ákaflega margir bara ein-
yrkjar, hafa ekkert nema konu
sína og börn, og þegar þau vaxa
upp, vill reyndin verða sú, að þau
haldast ekki í sveitunum og hlaupa
í kaupstaðina líka. Bændur verða
svo að taka kaupafólk til að heyja
handa skepnum sínum yfir sum-
arið, og er það svo flýrt, að mest-
ur ágóðinn, sem verður af búinu,
fer til þess. — Mikið af þessu á
líka rót sína að rekja til þess, eins
og eg mun skýra fyrir ykkur bráð-
um, að landbúnaðurinn hefir, ef
svo mætti segja, orðið undir í
viðskiftunum við sjávarútveginn.
Fiskiframleiðendurnir geta borg-
að hærra kaup, þegar vel gengur,
og það er fljótteknari gróði, en
fólkið er líka ver sett, ef illa fer,
þ.e.a.s. ef illa aflast.
(Meira.)
Sœluvikuhugleiðingar.
Herra ritstjóri Lögbergs!
Kæri vinur!
Mig minnir að eg hafi eitt sinn
verið, ritstjóri góður, búinn að
lofa þér að senda Lögbergi nokkr-
ar Iínur. En það loforð hefir ver-
ið lofað upp í ermina sína, og er
efndanna vant þó heitin séu góð,
segir forn málsháttur. Bréfsefn-
ið verður ekki annað en sundur-
lausir molar, sinn úr hverri átt-
inni. En alt er betra en ekki
neitt, segja menn.
Það hafa ýmsir verið að kvarta
um, hvað blöðin séu fátæk og
efnislítil; of lítið af fréttum úr
bygðunum, og er það sannarlega
satt. f fyrri daga þótti okkur
eldra fólkinu mest varið í frétt-
irnar úr sveitunum, og eins frá fs-
landi, ættlandinu kæra, sem allar
æskuminningarnar eru bundnar
við, bæði í vöku og svefni. Rifj-
ast þær endurminningar upp hjá
flestum þeim, sem þar eyddu
bernskudöguhum.
Fréttabréfunum fækkar óðum.
Er því öldin önnur, en áður var.
Allir eru hættir að skrifa. E. H.
sofnaður, einnig Thorwaldson; í
California liggur liggur Good-
mundson í dvala og sett árar í
kjöl; til Húnfjörðs heyrist hvorki
stunur né hósti. Það er helzt
gamla frúin á Ströndinni, sem
mest og bezt skemtir þjóðinni, og
á hún mikla þökk skilið fyrir sín
löngu og fróðlegu bréf, sem ár-
lega birtist frá henni. Nú, ef að
blöðin okkar flyttu oft aðrar eins
snildargreinar og Löglberg hefir
birt eftir hann Oleson í Argyle
nú undanfarið, væri ekki ástæða
til að vera óánægður. En því er
ekki að heilsa. En þá fyrst þykir
okkur hér syðra skörin vera
komin upp í bekkinn, er ísl. viku-
blððin eru farin að birta fundar-
gjörninga úr bygðunum í Canada.
Slíkt sálarfóður er létt á met-
unum, að minsta kosti hér sunn-
an línunnar; væri þá betra að
taka dálítið meira upp úr blöð-
um Bandaríkjanna, og um fram
alt frá íslandi.
Margt er enn af eldra fólkinu,
sem les að eins íslenzku blöðin, en
les ekki ensku blöðin, sem alt af
eru full af fréttum. Eg kann
gamla prestinum miklar þakkir
fyrir að segja okkur af stóra loft-
skipinu, í Heimskringlu, þessu
mikla furðuverki heimsins. Þess
konar fréttir hafa þeir gömlu
gaman af að heyra í ellinni, því
fyrir 50 árum hefði enginn trú-
að slíku.
Þessi inngangur er nú orðinn
býsna langur, og eins og eg gat
um í fyrstu, fyrir litlu efni. —
Fréttir eru engar, ósjúkt og mann-
heilt, sögðu farandkonur á Fróni,
er þær voru spurðar frétta. —
Sumarið var hér gott og farsælt,
uppskera með betra móti, eftir því
sem menn eiga að venjast hér, og
nýting góð. Grasspretta góð og
heyafli mikill. Veturinn gekk í
garð snemma, snjóaði dálítið þ.
6. nóv.; hefir mátt heita snjólaust.
í allan vetur, að eins sleðafæri og
ágætt bílafæri fram á þenna dag;
frostin voru óvenjulega hörð í
nóvember og desember og vinda-
samt mjög; siðan á nýári oftast
blíðviðri, svo mikil að þiðnaði í
janúar mestur snjórinn, sem þá
lá á jörðinni; lítið sleðafæri nú.
Félagslífið hefir sinn vana-
lega gang, og gengur að venju
allvel. En frekar hefir verið lít-
ið um hið andlega fóðrið þenna
vetur, prestur safnaðarins hefir
verið að ganga á skóla, eins og
hinir unglingarnir, svo fólkið
verður að búa að þeirri fræðslu,
sem hver og einn getur sjálfur
látið sér í té. Enginn þarf að líða
andlega, nóg er til innan bygðar-
innar til að auðga andann með,
ef lystin væri að sama skapi fyrir
fróðleikinn. — Islenzka þjóðin
hefir um langan aldur haft orð á
sér fyrir að vera bókhneigð þjóð,
og í gegn um allar aldir átt mesta
fjöulda af fræðimönnum, og um
alllangan tíma, sem íslendingar
voru nálega einir um bókmentirn-
ar á Norðurlöndum. Og“ enn eig-
um við fjölda ritsnillinga og
fræðimanna á Fróni, sem flestum
af yngri kynslóðinni eru lítt
kunnir. Það er ekki sjáanlegt að
við, þetta þjóðarbrot, sem vestur
hefir flutt, höfum erft þessa góðu
eiginleika frumþjóðarinnar. Og
kennir hér allmikillar afturfarar
í íslenzku þjóðlífi; nú eru orðnir
tiltölulega fáir, sem lesa íslenzk-
ar bækur og fáir sem hafa löng-
un til að fræðast. Annað er kom
ið í staðinn, sem meira heillar
hugann: kvikmyndasýningar og
hin svokallaða fótamentun, er nú
skipar öndvegí með alþýðunni. —
Það er sárt til þess að vita, að
þetta litla þjóðarbrot skuli þann-
ig úrkynjast á sama tíma sem
mentamenn annara þjóða eru að
vakna til meðvitundar um og veita
athygli íslenzku bókmentunum
Það ætti að vera köllun Þjóð-
ræknisfélagsins að glæða áhuga
yngri kynslóðarinnar fyrir forn-
sögunum okkar merkilegu, sem
fáar eða engar þjóðir eru eins
auðugar af og við íslendingar.
Því ekki hamlar það fólkinu, að
það geti ekki ilesið íslenzkuna,/því
enn er það lofsvert hvað yngri
kynslóðin verndar vel móðurmál
sitt og talar íslenzkuna vel og
skipulega, að minsta kosti útum
landsbygðina, og margir sem
skrifa hana lýtalítið.
Þetta er nú orðinn nokkuð lang-
ur útúrdúr frá fréttunum, en þá
afsökun verður þú að taka gilda,
að engum fréttum var lofað frek-
ar en verkast vildi. En meðal
frétta mætti það teljast, að leik-
inn var hér í ‘vetur leikurinn
“Tengdamamma” eftir skáldkon-
una góðu, Kristínu Sigfúsdóttur
Ekki var eg þar viðstaddur og
get þess vegna ekki borið um,
hvernig leikendurnir leystu af
JamesRichar dson & Sons
INVESTMENT BANKERS
367 Main Street - WINNIPEG
STOCKS
AND
BONPS
B Members
jj Stock
B Exchange
'm Montreal
The extensive facilities at our
disposal enable us to furnish the
latest information as to active
securities on any market. We
invite enquiry as to your pres-
ent holdings or intended pur-
chases. High grade securities
can be purehased; bn monthly
payments by our Deferred Pay-
ment Purchase Plan.
Telephone 24 831.
(Private Branch Exchange)
hendi hlutverk sín. En flestir,
sem við voru staddir, létu vel af
leiklist sumra þeirra að minsta
kosti.
Þá er eftir að minnast þeirra,
sem á árinu hafa verið burtkall-
aðir til annars lífsi
Þann 5. apríl andaðist^ Anna
Hannesson, kona Jóhannesar
Hannessonar bónda hér í sveit,
af afleiðingum barnsburðar. Var
Anna fædd í Dakotabygðinni árið
1891; var hún dugnaðar kona
mesta og vel að sér gjör um alt,
góð kona og vinsæl.
Þ. 7. maí lézt elzta kona bygðar-
innar, Sigríður Sveinsdóttir,
ekkja eftir Sveinbjðrn Sigurðs-
son, sem andaðist hér í bygð 1910.
Sigríður var fædd á Hofi í Svarf-
aðardal 1839, var hún því 88 ára
gömul, er hún lézt. Sveinbirni
giftist hún 1859, bjuggu þau hjón
við rausn mikla á ósi í Eyjafirði,
^ar til þau fluttu til Ameríku árið
1883; bjuggu þau fyrst við Gard-
ar, fluttu til Mouse River 1898.
Sigríður sál. var ein af þeim allra
beztu konum, sem þjóð vor hefir
átt; það sem einkendi hana mest,
var óvanalegur mannkærleiki og’
hjartagæzka, svo fullyrða má, aðj
enginn maður hefir orðið á vegi:
hennar alla hennar löngu æfi, |
hvorki ungur nú gamall, svo að!
hún legði ekki gott til hans eftirj
beztu getu, með sannri göfug-j
mensku og kristilegum kærleika, |
sem einkendi alt hennar líf. Sig-j
ríður sál. var í orðsins fylsta I
^kilningi sannkristin kona, og
sannnefnd prýði stéttar sinnar.
Æfiminning ætlaði eg nú ekki að
skrifa við þetta tækifæri, en eg
komst ekki hjá því að geta um
jessa góðu og merkilegu konu, er
ekki hafði verið áður minst. En
búist get eg við því, að verða sett-
ur á bekk..með prestunum, sem á-
mælið hlutu í Kringlu fyrir æfi-
minningarnar nú fyrir stuttu. En
ekki verður við öllu séð. Margar
eigum við konurnar góðar og ætti
það sízt að lasta, að sjá hið betra
í fari þeirra, er þeirra er minst
að loknu dagsverki.
Þetta er nú farið að verða nokk-
uð langt bréf og mun betra að slá
í það botninn og þreyta ekki les-
andann meira með þessu ósam-
stæða rugli. Þinn einl.
Sig. Jónsson.
Bantry, N. Dak.
hafa síðan verið sterkviðri og
rigningar. Bændur í nærsveitum
eru nú allir farnir að gefa og
hýsa, en fé gekk úti á sumum
jörðum alt fram að jólum. Á
sumum jörðum var ekki hýst fyr
en nokkru fyrir jól.
Ekki hefir borið mikið á bráða-
pest í sauðfé. Hún stakk sér
niður á nokkrum stöðum í haust,
en ekki hefir borið á henni upp á
síðkastið.
Afli hefir verið allgóður, enda
gæftir í allra bezta lagi.
Óðinn kom hér á Þorláksmessu
með póst. — Heilusfar er gott.
Það þykir í frásögur færandi,
að frá nýári 1926 og fram á þenna
dag hafa að eins dáið tvær mann-
enskjur í Helgafells prestakalli,
fullorðinn karlmaður og öldruð
kona, og eitt barn fæðst andvana.
Muna menn ekki jafnfá dauðs-
föll í þessu prestakalli á jafn-
löngum tíma.—Mbl.
Hinn 15. þ.m. andaðist Hans
Hannesson póstur. Hann var kom-
inn yfir sjötugt, hafði verið póst-
ur um 40 ára skeið, alt þangað til
að póstflutningur austur yfir
fjall tókst með bifreiðum fyrir
skömmum tima. Hans póstur
hafði verið samvizkusamur mað-
ur og vel látinn.
FRÁ ÍSLANDI.
Reykjavík, 12. jan.
Ólafur ól^fsson trúboði frá
Kína kom hingað með Lyru. Ráð-
gerir hann að dvelja hér í bænum
nokkra daga; fer síðan upp í
Borgarfjörð að heimsækja frænd-
ur og vini. Býst hann við að
dvelja þar um tíma, en þegar
hann kemur aftur, ætlar hann að
flytja hér fyrirlestra. — Eins og
áður hefir verið getið, ætlar ól-
afur að dvelja hér árlangt. Kona
hans varð eftir í Noregi, en kem-
ur hingað með vorinu. — Þau
komu frá Kína til Evrópu með
Síberíubrautinni, yfir Rússland,
og hafa eflaust frá mörgu að
segja, bæði frá dvðl sinni í Kína
og eins frá ferðalaginu.—Mbl.
Stykkishólmi, 28. des.
Tíð mjög hagstæð fyrir jólin,
en á annan brá til sunnanáttar og
“JÓLANÓTT Á DRANGEY”
heitir íslenzkt æfintýri, ritað á
dönsku af frú Margrethe Löbner
Jörgsensen, er birtist í Dansk
Börneblads Julenummer 1927. —
Gerist það einhvern tíma fyrir
löngu og segir frá fóstursyni
biskupsins á Hólum og undrum
þeim, sem hann varð fyrir, er
hann var skilinn eftir viljandi úti
í Drangey á Þorláksmessu eitt
sinn af vinnumönnum Hólastað-
ar, þegar þeir voru sendir út í
eyna til þess að sækja þangað
sláturfé fyrir jólin. Koma þá sæ-
búar og slá upp veizlu í kletta-
borg þar í eynni, en drengnum
varð það á, að hann hnerrar, og
tekur þá öll hersingin ^á rás og
hverfur, en allskonar gersimar
liggja eftir. Svik vinnumannanna
komast upp og drengnum er bjarg-
að. Eignast hann alla þá fágætu
muni, sem sæbúarnir hafa skilið
þegar hann er orðinn fulltíða
maður, gerist hann tengdasonur
biskups og prestur og prófastur
og hinn mesti merkismaður. —
EnJjiskup tekur hart á atferli
vinnumanna^ sinna og lætur gera
þá útlæga.—Vísir.
EyBa allri lús og óþrifum & alifug-1-
um &n þess a8 snert sé á fuglunum,
e5a þeir þvegnlr. Ekkert eitur og
engin hætta aS höndla þetta meöal.
Ein tafla af Rid-O-Lice í hvert gal-
lon vatns lætur fuglunum yCar lföa
vel, gerir þá hrausta og heldur þeim
frium við lýs, án þess að skemma
holdin eða eggin. Arsforði fyrir
vanalegan alifuglaflokk, kostar einn
dollar, Vér borgum péstgjald. Eða
gefið oss nafn yðar og borgið pést-
inum einn dollar þegar hann kem-
ur með meðalið. Nákvæm fyrirsögn
með meðalið skal fara. A-
byrgst að meðalið reynist vel, eða
peAingunum skilað áftur. Umboðs-
menn éskast. Skrifið.
ALEXANDER LABORATORIES
9 Bohan Bldg. Toronto, Ont.
Sendið korn yðar
tu
UNITED grain GROWERS í?
Bank of Hamilton Chambers
WINNIPEG
Lougheed Buílding
CALGARY
Fáið beztu tryggingu sem hugsanleg er.
iiKHKHKHKHKHKHKHKHKHÍlKHKKHÍÍHKKHJíKHKHSFO-CHKHKHCKHKHCKHÍKHStO''