Lögberg - 22.11.1928, Blaðsíða 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 22. NÓVEMBER 1928.
\

Jögbetg
Gefið út hvern Fimtudag af Tfce Col-
umbia Press Ltd., Cor. Sargerit Ave. &
Toronto Str., Winnipeg, Man.
T»lsiman N-6327 oý N-6328
Einar P. Jónsson, Editor
Utan&akritt til biaðsina:
THF COLUN|BI«t PRESS, Ltd., Box 3171, Wlnnlpeg. Han.
Utanáakritt ritstjórana:
FOirOR LOCBERC, Box 3171 Winnipeg, M»n.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram
Ths "LöKbertf” ts prtnted and publlahed by
Ths Oolumbla Prosa. Limltoi. ln tha Columbla
Wullding, 6#6 siargont Av*. Wlnnlpeg, Manitoba.
Alvörumál.
Föstudaginn, þann 30 yfirstandandi mán-
aðar, fara fram hér í fylkinu, almennar kosn-
ingar til hinna ýmsu sveita, eða héraðsstjórna.
Úndir venjulegum kringumstæðum, myndum
vér hafa látið kosningar þessar afskiftalausar,
að öðru leyti en^ví, að skýra frá að sjálfsögðu,
hverjir í kjöri væru í þeim bygðarlögum, er Is-
lendingar koma mest við sögu. En í þessu til-
felli hagar svo til, að í einni allra fjölmennustu
og umfangsmestu frumbygð Islendinga í Mani-
toba, Bifröst sveitinni, er mál á dagskrá, sem
að vorri hyggju er svo alvarlegs eðlis og gríp-
ur svo djúpt inn-í sæmdar og sjálfstæðis með-
vitund Islendinga yfirleitt, að ekki væri viðlit
að láta það afskiftalaust fram hjá sér fara.
Orð hefir á því leikið, að því er oss skilst,
að fjárhagur Bifröst-bygðar, hafi verið næsta
þröngur undanfarin ár, og það svo mjög, að
ýmsum bvgðarmanna hafi hrosið hugur við, og
þeir því þarafleiðandi verið á báðum áttum um,
hvað tekið skyidi til bragðs, með það fvrir aug-
um, að finna hagkvæmilegustu leiðina út úr ó-
göngunum. Komið hafa fram raddir um það,
að heppilegast mvndi, að fela fvlkisstjórninni
forráð sveitarfélagsins, og á þá sveif hallast nú-
verandi oddviti sveitarinnar, Mr. Sigvaldason.
Ekki efumst vér um það, að gott eitt vaki fyrir
honum í þessu sambandi. En á stefnu hans
getum vér undir engum kringumstæðum fallist,
né heldur þeirra annara, er honum fylgja að
málum. Virðist oss, sem hér sé um skýlausa
uppgjafarstefnu að ræða, ósamboðna sjálfsögð-
um metnaði frjálsborins fólks. Á hinn bóginn
skal það tekið fram, að í Bifröst-sveit hýr fjöldi
fólks, er telur það óviðunandi með öllu, að
leggja árar í bát, þótt eitthvað kunni að gefa á.
Það er þetta fólk, er ekki telur það koma til
nokkurra mála, að selja af hendi fullveldi bygð-
arinnar, og kýs heldur að berjast til þrautar
Iþar til yfir lýkur, hvað svo sem áreynslunni
viðvíkur. Finst oss sá hugsunarháttur óneit-
anlega samhoðnari því norræna tápi, er einkent
hefir þjóðflokk vorn í liðinni tíð, og þá ekki síð-
ur frumherjana við Winnipegvatn, en önn-
ur þrekmenni af þjóðflokki vorum. Karl-
menskan hefir ávalt reynst íslendingum lífræn
leiðarstjarna, og mun svo enn verða um lang-
an aldur. Treystum vér því, að íslenzk skap-
festa beri hærra hlut í kosningum þeim, í Bif-
röst-sveit, er hér um ræðir, og kjósi þá menn
eina til forystu sveitarinnar, er tryggja vilja
sjálfstæði hennar í bráð og lengd.
Þeir menn, er eigi telja það koma til nokk-
urra mála, að afsala sjálfsforræði sveitar þess-
arar fylkisstjórninni í hendur, vilja fá því fram-
gengt, að sveitinni verði skift, þannig/að sniðin
skuli af henni allmikil spilda að norðanverðu,
sem og að vestan. En þann hluta byggja mest-
mégnis Galizíumenn. Ekkert getum vér um
það sagt, af eigin reynd, hvernig afkomuskilyrð-
um í þeim hluta hygðarinnar, er háttað, eða
hvers megi vænta þaðan í framtíðinni. Þó muu
eitthvað þar af sæmilegum jarðnæðum. Hinu
mun þó tæpast með rökum neitað, að sem stend-
ur, muni sá hluti hygðarinnar, er hér um ræð-
ir, vera sveitarheildinni miklu fremur til
þyngsla, en þess gagnstæða. Slíkur er skiln-
ingur flestra, er vér höfum átt tal við, úr hópi
þeirra manna, er vemda vilja sjálfstæði sveit-
arinnar. Fullyrða þeir, að með þeim hætti,
verði eigi að eins framtíð íslendinga þar í hygð-
inni margfalt hetur trygð, heldur verði og efna-
legu s.jálfstæði sveitarinnar drjúgum betur borg-
ið, með því að við hana skilji, sem afleiðing af
skiftingunni, aðallega þeir, er minst hafa gjald-
þolið til opinberra þarfa. Núverandi sveitar-
oddviti, Mr. Sigvaldason, telur til þess engar
líkur, að sveitamálaráðgjafi fylkisins, muni
nokkm sinni fallast á skiftingu sveitarinnar
með þeim hætti, er nú var nefndur. Hvað
mikið hann kann að hafa til síns máls, skal ó-
sagt látið. Enginn fær j)ó sitt fram að óreyndu.
Og því þá ekki að reyna þessa leið, ef vera
mætti að hún yrði íslenzkum borgurum í Bif-
röst-sveit til varanlegs velfarnaðar, og sveit-
inni í heild til þrifa?
Það er ekki langt um liðið, frá því er Islend-
ingar í landi hér, héldu sína veglegu hátíð í
Gimli-bæ, til minningar um landnámið við Win-
nipegvratn. Var frumherjanna þá fagurlega
minst að verðugu, og lofsamlegum orðum farið
um táp þeirra og hetjudug. Óíslenzkur maður,
flutti þar hlýlega tölu 1 garð Islendinga. Var
sá Mr. Clubb, ráðgjafi opinberra verka í nú-
verandi ráðuneyti Manitobafylkis. Lagði hann
á það sérstaka áherzlu, hve sjálfstæðis meðvit-
undin hefði verið rík í eðlisfari landans. Því
dýrmæta einkenni íslenzkrar skapgerðar væri
það að þakka, hve bjart væri yfir landnámi Is-
lendinga í Canada. Þeir hefðu eigi aðeins
reynst góðir og gildir horgarar í landi hér,
heldur sannir úrvalsmenn, til forystu fæddir
sökum framtaks og annara mannkosta. Þann-
ig leit óíslenzkur maður á skapgerð landans.
Þessi sami maður á enn sæti í ráðuneyti Mani-
tobafylkis. Hvernig myndi honum verða inn-
anhrjósts, ef til hans kæmi á næstunni, og sam-
verkamanna hans í ráðuneytinu, sendinefnd úr
Bifröst-sveit, hiðjandi auðmjúklega, eigi að-
eins um aðstoð, heldur og það, að stjórn-
in tæki sveitarfélag þetta upp á arma sína, með
því að sýnt væri, að landinn treysti sér ekki til
að spila upp á eigin spýtur, eða ráða sjálfur
fram úr vandamálum sínum? Dálaglegur minn-
isvarði yfir feður og mæður íslenzka landnáms-
ins við Winnipeg-vatn, eða hitt þó heldur!
Ekki er það á voru valdi, að skilgreina alla
þá sýkingargerla, er illu heilli hafa tekið sér
hólstað í þjóðlífi voru. En þó þeir séu vafa-
laust allir meira og minna skaðlegir, j)á teljum
vér samt ósjálfstæðisgerilinn hvað hættulegast-
an. Sérhvað það, sem fótum kippir undan sjálf-
stæðismeðvitund einstaklingsins, verður að
kveða niður. Þess vegna er oss það brennandi
áhugamál, að sjálfstjórnarmenn gangi sigr-
andi af hólmi við sveitarstjórnarkosningar þær
í Bifröst, sem nú hafa nefndar verið.
Um oddvita sýslanina í Bifröst, keppa að
þessu sinni, núverandi oddviti, Mr. Björn T.
Sigvaldason, og Mr. Sveinn Thorvaldssor,,
kaupmaður í Riverton. Báðir eru menn þess-
ir oss persónulega að góðu kunnir, báðir hæfi
leikamenn, þótt sitt með hvorum hætti sé. En
það er um stefnur, en ekki menn, sem kosning-
ar þessar snúast. Mr. Thorvaldsson er merkis-
heri sjálfstjórnarstefnunnar, eða þeirrar stefnu
er telur það ekki koma til nokkurra mála, að
leggja árar í bát, og selja sjálfsforræði Bifröst-
.sveitar fylkisstjórninni í hendur. Með þetta
fyrir augum, væntum vér þess, að íslendingar
í hlutaðeigandi bvgðarlagi, styðji hann til sig-
urs í kosningum þeim, er nú fara í hönd.
Erindi til allra manna.
Eftirfarandi ummæli, úr ræðu Mr. Herberts
Hoover, þeirri, er hann flutti í Tennessee-ríki í
nýafstöðnum kosningum,* eiga, að því er oss
finst, engu síður erindi til þjóðarinnar canad-
isku, en nágranna þjóðar vorrar, sunnan landa-
mæranna:
“Mig langar til að leiða athygli yðar að at-
riði. sem, ef til vill fljótt á liti'ð, virðist ofur-
einfalt og hversdagslegt, en sem þó engu að
síður, titrar í hjarta sérhverrar þeirrar vonar,
er hundin er við famtíðina. Það er ameríska
fjölskyldan, eða ameríska heimilið, sem eg á
við. Heimilið er undirstöðu-eining fjárhags-
legrar afkomu þjóðarinnar, engu síður en hinn-
ar siðferðislegu og andlegu þroskunar. Samt er
hlutverk þess þó víðtækara, en þetta, sem nii
hefir nefnt verið, því heimilið er undirstaðan
undir sjálfstjórn hvaða þjóðar sem er. Það er
fyrsta, fullvalda ríkið í veröldinni, þar sem vor-
ar æðstu hugsjónir eru krýndar til sigurs.
Þangað er að leita andlegs og efnalegs orku-
gjafa sameinaðrar þjóðr. Þessu ríki ríkjanna
til eflingar, ber oss öllum að beita óskiftum
kröftum.
“Eg hefi áður á það hent, að sérhver stjórn
skuli eftir því dæmd, hvernig henni tekst til um
það, að tryggja öryggi og yndi heimilisins,
hvað hún leggur á sig, til þess að fyrirbyggja
hverja þá stjórnarfarslega kúgun, er komið
gæti heimilinu á kaldan klaka, og hvað henni
verður ágengt í því, að greiða sonum og dætr-
um þjóðar sinnar veg, að uppsprettum efna-
legra og andlegra heilla.
“Heilbrigt og hugsjóna-auðugt heimilislíf,
getur eitt skapað heilbrigt og hugsjóna-auðugt
stjórnarfar. Kostir, eða ókostir heimilislífsins,
koma ávalt ótvírætt fram í stjórnar-starfræksl-
unni. Því heilbrigðara, fegurra og blóðríkara,
sem heimilislífið er, þess glæsilegra verður
stjómarfarið, og þess dásamlegri verður þjóð-
in.”
Viðaukinn við gamalmenna-
heimilið Betel.
Síðastliðinn fimtudag, var formlega opnaður
til afnota, með hátíðlegri viðhöfn, hinn nýi
viðauki við gamalmennaheimilið Betel, er reist-
ur var á sumri því, sem nú er um garð gengið.
Annríkis vegna, áttum vér þess því miður, ekki
kost, að vera viðstaddir vígsluathöfnina, og
leituðum þar af leiðandi til framkvæmdar-
stjómar Betel um nokkrar upplýsingar.
Vígslu athöfn þessi hófst með stuttri guðs-
þjónustu gerð, er séra Bjorn B. Jónsson, D.D.,
stýrði. Að því loknu fluttu ræður þeir Dr. B. J.
Brandson, formaður framkvæmdarstjórnarinn-
ar, og séra Sigurður ólafsson, prestur lútersku
safnaðanna í Nýja Islandi, sem jafnframt gegn-
ir prestsstörfum við gamalmenna heimilið. Var
all-margt fólk úr Gimlibæ viðstatt þessa hátíð-
legu athöfn, auk þó nokkurra frá Winnipeg, í
viðbót við þá, er framkvæmdarnefndina skipa.
Það er kunnugra, en frá þurfi að segja, hve
aðsóknin að Betel er stöðugt að fara í vöxt, og
hve hrýn nauðsyn har til, að aukið yrði við
byggingarnar, svo að hægt yrði að fullnægja
beiðni þeirra, er þar æskja inngöngu. Þetta
var framkvæmdarstjórninni ljóstvog þess vegna
lagði hún það til á síðasta kirkjuþingi, að varið
skyldi alt að tíu þúsund dala fjárhæð, til við-
auka við hinar eldri byggingar, pg varð það að
ráði.
Herra Jónas trésmíðameistari Jóhannesson,
annaðist um smíð þessa nýja viðauka, sem sagð-
ur er að vera hinn glæsilegasti, og vandaður,
sem þá, er hezt má verða. Viðaukinn er um
þrjátíu og sex fet á breidd, en þrjátíu fet á
lengd. Em veggir reistir úr holum tígulsteini,
en gólf öll lögð beztu tegund harðviðar. Er
hyggingin öll úthúin að nýjustu og fullkomn-
ustu gerð og rúmgóð mjög. Getur viðaukinn
veitt viðtöku tuttugu manns. Grafinn hefir verið
nýr brunnur við aðalhygginguna, og úr honum
er veitt vatni um alt húsið. Er viðaukinn að
öllu leyti hinn prýðilegasti, og hlutaðeigendum
öllum til sæmdar.
Gamalmenna heimilið Betel er vafalaust
lang-vinsælasta stofnunin, sem Islendingar liafa
nokkru sinni reist í landi hér. Hún er auk þess
í eðli sínu, ein sú dásamlegasta mannúðarstofn-
un, sem hugsast getur. Því livað getur hugs-
ast dásamlegra á þessari jörð, en örugt hæli fyr-
ir aldurhnigið fólk, er orðið hefir viðskila við
fjölskylduböndin og híður erftir því einmana og
vegmótt, að leggja upp í leiðangurinn hinzta?
Nýtt ráðuneyti á Frakklandi,
Frá því er skýrt á öðrum stað hér í blaðinu,
að myndað liafi verið nýtt ráðuneyti á Frakk-
landi, þótt 'stjórnarformaðurinn sé hinn sami,
Poincaré. Hið fráfaranda ráðuneyti, vár eins-
konar samsteypa úr pólitisku þingflokkunum
öllum, að undanskildum Commúnistum! Áttu
sæti í því ým.sir helztu leíðtogar jafnaðar-
manna, svo sem Herriot, sá er um eitt skeið
hafði stjórnarforystuna með höndum. Varð
fjárlaga frumvarpið stjórninni að falli, eða þau
hin ýmsu atriði þess, er í þá átt hnigu, að hækka
skatta. Reyndi stjórnarformaður að réttlæta
gerðir sínar með því, að nauðsyn bæri'til að
auka tekjurnar, svo grvnna mætti eitthvað á
skuldum þeim, sem Frakkar væru í við aðrar
þjóðir, frá því á tímum, styrjaldarinnar miklu.
Gerðust þá ýmsir úr hópi jafnaðarmanna, næsta
hávaðasamir, og kváðust uudir engum kringum-
stæðum vilja heyra stríð nefnd á nafn, hvort
heldur isem um, gömul eða ný væri að ræða.
Töldu þeir það fyrirslátt einn, að auka bæri
tekjurnar vegna stríðsskuldanna. Bæri stjóm-
arformaður þessu við, til þess að þvrla upp
rvki í augu almennings, svo fólk gæti síður átt-
að sig á hinni geypilegu bruðlunarsemi stjóm-
arinnar. Herriot vildi ekki láta áfella stjórn-
ina stórvæsálega, þótt hann á hinn hóginn við-
urkendi, að hann heRSi aldrei getað gert sig
fvllilega ánægðan með stefnu hennar í fjármál-
unum. Eftir langvarandi þjark kom þó þar að,
að stjórnin féll. Beiddist Poincaré þá sam-
stundis lausnar fyrir ráðunevti sitt. Bnð Dou-
mergue forseti hann að gegna emhætti, þar til
eftirmaður hans væri fundinn. Leitaði forseti
því næst til hinna ýmsu istjórnmálaflokka, í því
augnamiði, að fá nýtt ráðuneyti myndað, en
slíkt srekk ekki þrautalaust. Eftir lansra mæðu
vitjaði hann aftur á fund Poincaré’s. Var hann
tregur til, og 'taldi /á <því ‘ýms tormerki, að
sér mundi hepnast ráðunevtisstofnunin. Hét
hann þó góðu um, að reyna fvrir sér af fremsta
megni. Nú.var svo komið, að samvinna við
jafnaðarmenn var ekki lengur hugsanleg. 1
einhverja aðra átt varð því að snúa sér, ef ekki
’átti alt að lenda í strand. Eftir þriggja daga
leit, eða því sem næst, tókst Poincaré loks að
mynda stjórn. Er hún aðallega samsett af í-
haldsmönnum og þeim, er til hins frjálslvnda
flokks teljast. Hvað langlíft að þetta nýja
ráðuneyti kann að verða, getur enginn gizkað á
að svo stöddu, en traustsvfirlýsingu fékk það í
þinginu þegar fyrsta daginn, með allmiklum
meiri hluta atkvæða. Þó má ekki mikið út af
bera, til þess að stjómin falli, því svo fremi að
hún leggi fyrir þing að nýju, fjárlagafrumvarp
svipað því, er varð henni að falli, mun henni í
pólitískum skilningi, dauðinn vís.
Helgi eiðstafsins.
Eins og þegar hefir verið getið um hér
blaðinu, þá varð uppvíst fyrir skömmu u
kosnmgasvik í Montreal-borg, í sambandi v
aukakosmngu til fylkisþingsins í Quebe
V ar malið þegar tekið til rannsóknar og ko
það i Ijos, að margvísleg hrekkjabrögð höf<
verið í frammi höfð. Meðal þeirra vitna,
ei d voru f málinu, voru tvær konur. Kom þi
upp úi kafinu,*um þáð leyti, er ranpsóknin
\ar að verða lokið, að þær höfðu svarið rang;
eið. Voru þær báðar dæmdar í tveggja niánai
tangelsi fyrir vikið. Blaðið Montreal Gazetl
rómar1 mjög úrskurð dómarans, og telur þ;
sönnun þess, að yfirvöldin séu að vakna
gleggri meðvitundar; um alvöru og hel«-i ei
stafsins. Farast blaðinu í þessu sambam
þannig orð:
“Abyrgð sú, sem eiðstafnum fylg-ir Pr he
eðlis, að leggja verður við það fylstu’alúð ■
Wgi sé úr henni dregið. MeinLn er
hattaðn glæpur, en menn alment gera sér
hugarlund Það er ekki einasta, að í eiðnu
se vitnað til almattugs guðs, og skugga kast.
a hans dyrðkga nafn, þegar meinsæri er frai
ið heldur getur það einnig til þess leitt, að jaf
ve hvað gloggskygnum dómara sem er, reyni
okleift að láta réttvísina hafa sinn gang, og
sekur sleppi, en hinn saklausi verði dói
feldur.”
Canada framtíðarlandið
Þegar tekið er tillit til þess,
hve tiltölulega er afarstutt síðan
að Vesturlandið tók að byggjast,
gegnir furðu, hve framfarirnar á
hinum ýmsu sviðum eru komnar
á hátt stig.
Landnemalífinu fylgir að sjálf-
sögðu margvíslegt strit og margs-
konar mannraunir, en sigurvinn-
ingarnir hafa heldur ekki verið
neitt smáræði.
Með lagning járnbrautanna,
hófst merkasta framfara tímabil-
ið í sögu þessarar ungu þjóðar.
Með þeim skapaðist markaðurinn
fyrir afurðir landsins. Áræðnir
og orkumiklir nýbyggjar, höfðu að
vísu fluzt til landsins, áður en
nokkur járnbraut var lögð og
fluttu varning sinn og lífsnauð-
synjar langar leiðir á uxapörum.
Þannig urðu landnemarnir oft og
einatt að ferðast langar leiðir
með konu og börn, meðan þeir
voru að skygnast eftir löndum, er
líklegustu þóttu til heimilisfestu.
Þeir fengu jarðirnar ókeypis
hjá stjórninni gegn því skilyrði,
að þeir intu af hendi tilteknar
umbætur.
Kjör nýbyggjanna voru ekkert
leikfang, en samt létu þeir aldrei
hugfailast. Gróðamagn jarðvegs-
ins þekti engin takmörk, en á
meðan menn voru óvanir við korn-
rækt, og vissu eigi gjörla hverjar
tegundir skyldi helzt rækta á
þessum og þessum stað, eyðilagð-
ist oft mikið af uppskeru sökum
frosts í héruðum, sem nú þarf
ekkert að óttast í því tilliti, með
því að ræktaðar eru þar aðrar óg
þolnari tegundir.
Eins og gefur að skilja, voru
áhöld til akuryrkju lengi vel
næsta ófullomin, en hitt mun þó
jafnvel hafa verið enn tilfinnan-
legra, að á þeim tímum fóru
bændur, að heita mátti öldungis
á mis við leiðbeiningar frá sér-
fræðingum, að því er landbúnað-
inn áhrærðri, því í þá tíð voru þeir
fáir, er aflað höfðu sér mentun-
ar á þv sviði.
Markaðsskilyrin voru þá einnig
alt anna en hentug. Vegabætur
sama sem engar, og því víða yfir
torfærur að fara. En það var
eins og landnemunum yxi áræði
við hverja raun, og nú í dag má
víða sjá á sléttunum vestrænu
sigrihrósandi öldunga, unga í
anda, með fimtíu ára landnáms-
strit að baki.
Það útheimtir þrautseigju og
þrek að fella frumskóga og breyta
þeim í akra og aldingarða. Þann-
ig var hlutskifti Birkibeinanna.er
komu hér að óbygðu landi og
breyttu stórflákum í akra og engi.
Sigurlaunin, er hver einstakling-
ur bar úr býtum, hafa vitanlega
verið dálítið misjöfn, en þakklæti
Iþjóðarinnar ungu, er nú byggir
þetta mikla meginland, hafa frum-
herjarnir allir hlotið undantekn-
ingarlaust.
Það er ekki einungis á akur-
yrkju og iðnaðarsviðum, að fram-
farirnar hér í landi hafa verið
stórstígar. Þær hafa einnig orð-
ið það, að því er hin andlegu
menningu áhrærir. Um landið alt
þvert og endilangt er nú að finna
veglega skóla og kirkjur, svo og
járnbrautir og símasambönd. Yf-
ir höfuð mun óhætt að fullyrða,
að vart sé til nútíðar menningar-
tæki, er eigi finnist í Canada.
Þegar tekið er tillit til þess, hve
feykilega víðáttumikið að landið
er, verður eigi annað með sanni
sagt, en að það sé afar f^ment.
íbúatalan nær ekki fullum níu
miljónum. Það liggur í augum
uppi, að er fram líða stundir,
verður hér einhvern tíma voldug
stórþjóð. Frá náttúrunni, eru
skilyrðin til þess ðll fyrir hendi.
Frá því að heimsófriðurinn
mikli hófst, hefir verið næsta
lítið um fólksflutninga til Canada,
þar til nú í ár, að fjöldi fólks,
bæði frá Norðurálfunni og frá
Bandaríkjunum hefir fluzt þang-
að og tekið sér þar bólfestu. Á
síðastliðnum tveimur mánuðum
hafa innflutningar verið meiri en
á nokkru öðru tímabili síðan að
ófriðnum laust upp.
Kosningarnar í Bifröst.
í Heimskringlu frá 24. okt. 8.1.,
var greinarkorn frá ritstjóranum,
með fyrirsögninni “Sjálfstjórn og
sveitarómegð,” sem fjallar um
mál þessarar sveitar, og deilir á
mig fyrir afstöðu mína í þeim.
Um leið og eg vildi leiðrétta það,
sem er all fjarri sannleikanum í
áminstri grein, sem stafar ef til
MÝKJANDI MEÐAL við
HÁLS OG BRJÓSTKVILLUM
vill af ókunnugleika ritstjórans,
og kann ske enn fremur af hús-
bóndahollustu, sem er góð og
gömul dygð, þá langar mig til að
skýra, í eins stuttu máli og unt
er, ágreiningsatriðin, sem um er
deilt í þessum kosningum hér
nyrðra. Tíminn er takmarkaður,
og æfingin við ritstörf lítil, og
verður því ekki eins vel á haldið
eins og hjá þeim, sem meira hafa
af hvorutveggju.
Kærur þær, sem bæði eg og aðr-
ir báru á sveitarstjórnina hér
1926, hafa þessi tvö isíðustu ár
meir en sannast, eftir því sem í
ljós hefir komið, þó engin formleg
rannsókn hafi átt sér stað. Hefði
ritstjórinn ómakað sig svo mikið
að lesa yfirskoðunar skýrslur
sveitarinnar 1927, iþá hefði hann
ekki farið að taka upp klausu Mr.
Thorwaldsons um $43,000 tekju-
afgang 1926. Því yfirskoðunar-
maður færir þennan tekjuafgang
ofan í $20,000 fyrir árið 1926. 1
einu orði, reyndist öll fjárhags-
skýrsla þess árs vera meira og
minna villandi og óáreiðanleg.
Fjárhagur sveitarinnar hefir
sannarlega ekki versnað síðastlið-
in tvö ár, nema hvað afleiðingar
af gjörðum liðins tíma hafa hlað-
ið á sveitina auka-byrðum, svo sem
kostnaðinum við Shadnek málið,
sem kostar sveitina líkast til nær
$6,000, og sem fyrverandi oddviti
hafði tækifæri til að koma í veg
fyrir með uppgjöf á tveggja ára
skatti, eða $135. Þess utan hafa
gamlar hospítals og “culverts”
skuldir, sem nema um $10,500,
verið borgaðar og afsláttur af
þeim ófenginn, sem nemur $2,800.
Enn fremur hefir nú hepnast að
útvega alveg sérstakt tillag til fá-
tækari skólanna, sem nemör full-
um $5,000 fyrir þessi tvö síðustu
ár. Þetta hvorttveggja er þó
heldur í áttina að bæta fjárhag-
inn. ásamt þeirri stöðugu viðleitni
minni, að sjá um að vel sé farið
með fé sveitarinnar og öllum
fjártillögum réttilega varið.
Um leið og eg lét það ótviræði-
lega í ljós í kosningunum 1926, að
umboðsmaður (Administrator) til-
nefnduri af fylkisstjórninni hefði
betra tækifæri að kippa í lag því,
sem ábótavant væri, lýsti eg því
jafnframt yfir, að ekki væri óhugs-
andi, að sveitarstjórn hepnaðist
að ráða bót á vandræðum okkar,
ef samvinna fengist. En þess hef-
ir verið varnað af fremsta megni
að slík samvinna ætti sér stað, af
þeim, sem mestu ráða og eigin-
lega einskis svífast til að eyði-
leggja áhrif mín og koma mér frá.
Má í því sambandi benda á, að
þegar eg í fyrra neyddist til að
mótmæla borgun á verki, unnið
af Galicíumönnum i deild 3, sem
reyndist ekki vera þess virði, sem
reikningar sýndu og var því ekkí
borgað að fullu, var þetta notað
af Sveini og hans mönnum, íslend-
ingum, sem ferðuðust þar um dag
og nótt í fyrra haust, til að gera
mig tortryggilegan í augum Ruth-
eníumanna,, en sem þó mistókst
algjörlega. Og sökum þess að eg,
ásamt öðrum úr ráðinu, gátum
komið í veg fyrir að sveitin síð-
astliðið vor tæki stór-lán til út-
sæðiskaupa, sérstaklega til að
verða við kröfum Galicíumanna,
en nú verið af sumum samlöndum
mínum að prédika Rutheníumönn-
um, að eg hafi neitað þeim um út-
sæði og sé því þeim fjandsamleg-
ur. — Svo er þó ekki útlit fyrir, að
þeim verði mikið ágengt með
þessu, frekar en áður, nema ef
þeir kynnu að ná í nokkra “boot-
leggers.” En af þessu má sjá
hina drengilegu viðleitni sjálf-
stjórnarmanna til viðreisnar sveit-
inni. En Galicíumenn, ekki síð-
ur en aðrir, vita hvað að þeim
snýr.
Þegar að meiri hluti ráðsins, á
júlífundinum, samþykti að færa
upp skatta sem nam $20,000 fram
yfir það, sem var lagt á árið áðúr,
sá eg, að hér var ekki ,nema um
tvent að ræða, sveitarstjórn og
ókleifa skuld, eða að reyna að fá
Municipal Commissioner til að
setja hér Administrator í þeirri
von, að skattar yrðu í meira hófi.
Úr þessu varð ákveðin flokka-
skifting í ráðinu, því hér var um
tvær ákveðnar og ólíkar stefnur