Lögberg - 04.04.1929, Blaðsíða 3

LÖGBERG FTMTUDAGINN 4. AIFRÍL 1929.
Bla. S
SOLSKIN
módurast.
Eftir Jónas Hallgrímsson.
Fýkur yfir liæðir og frostkaldan mel,
í fjallinu dunar, því konxiS er él,
snjóskýin þjóta svo ótt og svo ótt,
auganu hverfur um heldimma nótt
vegur á klakanum kalda.
Hver er hin grátna, sem gengur um hjarn,
götuimar leitar, og sofandi barn
hylur í faSmi og frostinu ver,
fögur í tárum t En mátturinn þver—
hún orkar ei áfram aS halda.
“Sonur minn góSi, þú sefur í vrærS,
sér ei né skilur þá hörmunga stærS,
sem aS þér ógnar og aS dynja fer.
Eilífi guSs-sonur! lijálpaSu mér
saklausa barninu’ aS bjarga.
Sonur minn blíSasti, sofSu nú rótt.
Sofa vil ég líka þá skelfingar nótt.
SofSu! Pig hjúkra og hlífi þér vel.
Hjúkrar þér móSir, svo grimmasta él
má ekki fjörinu farga.”
I’ýkur yfir hæSir og frostkalda leiS,
fannburSinn eykur um miSnæturskeiS.
Snjóskýja bólstrunum blásvörtu frá
beljandi vindur um liauSur og lá
í dimmunni þuuglega þýtur.
Svo þegar dagur xir dökkvanum rís,
dauS er hún fundin á kolbláum ís.
Snjóhvíta fannblæju lagSi yfir lík
líknaixdi vetur. En miskunnarrík
sól móti sveininum lítur.
Því aS hann lifir og brosandi býr
bjargandi móSur í skjólixxu hlýr,
reifaSur klæSnaSi brúSur, sem bjó
baminu værSir og lágt undir snjó
fölixuS í fx-ostinu sefur.
Neisti GruSs líknsemdar ljómandi skær
lífinu beztan er unaSinn fær,
móSurást blíSasta, börnunum háS,
blessi þig jafnan og efli þitt ráS
guS, sem aS ávöxtinn gefur.
SVANIIVÍT OG SVARTIPÉTUR.
I.
Langafi Péturs var koisvartur blámaSur
suSir í Afríku.
Hann var heiSingi. Útskornar spýtur átti
liann, sem hann hafSi fyrir guSina sína. —
Mannakjöt át hann og þótti hátíSamatur. Hús-
iS hans var búiS til úr ógnarstórum stráum.
ÞaS var líkast afarstón'i körfu á hvolfi.
Inrxi í strákofanum bjó langafi Svart'apét-
urs meS konu sinni og fjórum börnum. Hann
var vel efnaSur, átti margar kýr og stóra akra
og var höfSingi yfir fjölda af blámönnum.
Einn morgun, þegar höfSinginn kom út úr
kofa sínum, þá sér hann eitthvert stórt ferlíki
koma þjótandi eftir sjónunx. HöfSinginn varS
lxræddur, hann liélt, aS þetta væri skrímsli.
Iíonum sýndist þaS hafa stóra, hvíta vængi.
Alt í einu féllu vaéngirnir og skrímsliS nam
staSar. Margir lxvítir menn Idupu um á baki
þess. Þeir rendu niSur bátum og rei*u í land.
Þeir hlupu upp í blámannabygSina og ráku
vesalings negrafólkiS saman, eins og þegar Is-
lendingar reka saman fé.
Blámenn reyndu aS verjast, en lxvítu menn-
irnir höfSu spegilfögur, hárbeitt vopn, og
stóSst ekkert fyrir þeim. Þeir kvíuSu blámenn-
ina niSur viS ströndina, bundu þá og fluttu út
í skip. HöfSinginn sleit þrisvar af sér böndin,
því aS hann var fílsterkur. — Loks var hann
bundinn svo rammlega, aS hann gat ekki hreyft
sig.
SkipiS þaut af staS. Manga daga lxélt þaS
áfram. Ekkert land sást. Sjór var alt í kring,
þaS sem augaS eygSi. Hann var eins og geysi-
stór blár dúkur, meS ótal bárum. Himininn
hvolfdist yfir eins og risavaxin kristalsskál.
Loks sást land. Skipi<5 nam staSar viS
Vesturálfu. ÞaS var haldinn afarstór markaS-
ur. FólkiS streymdi aS úr öllum áttum. Kona
höfSingjans var leidd fram. Stór maSur í ein-
kennisbúningi bauS liana upp. Margir buSu í
hana, því aS lxún var stór og vel vaxin.
Bóndi ofan xjr sveit keypti haixa fyrir mörg
hundruS krónur og dró hana burt meS sér.
Börn höfSingjans voru seld eitt af öSru,
sitt í hverja áttina, og loks höfSinginn sjálfur.
Svona var fariS meS alla blámennina. Þeir
urSu nú aS vinna þaS, sem þeim vrar sagt, og
þeir voru barSir miskunnarlaust, ef aS þeir
hlýddu ekki.
HöfSinginn syrgSi vini sína og land sitt,
þar sem hann liafSi lifaS frjáls og óháSur.
II.
Nu leiS langur tími. Eigendur þrælanna
græddu á þeim stórfé, en margir kendu í brjósti
um þá og gramdist meSferSin á þeim. GóSir
°g vitrir menn skrifuSu bækur og ortu kvæSi
þess efnis, aS þrælamir væru menn alveg eins
ug húsbændur þeirra. Allir menn væru bræS-
ur.. Enginn mætti níSast á öSrunx. Allir hefSu
jafnan íétt til aS ráSa sér sjálfir.
Eigendurnir vildu alls ekki sleppa þrælun-
unx, og xir þessu urSu blóSugir bardagar. Ótal
menn féllu og ótal særSust. Vígvrellinxir voru
þaktir líkum og lemstruSum mönnum, en altaf
var barist.
Loks vann hiS góSa sigur. Þrœlunum var
gefið frelsi.
III.
Og nú byi’jar sag’aii af Svartapétri.
Kenslustundin var aS byrja. 29 börn voru
komin inn í stofuna til kennarans. HurSin opn-
aSist og Svartipétur stóS á þröskuldinum. Öll
börnin fóru aS hlæja, xxema Svanhvnt. Hún
sagSi, aS þaS væri ljótt aS hæSast aS drengn-
um, þó aS liann væri svartur, hann gæti ekkert
aS því gert.
Augun í Pétri urSu kringlótt, þaS bar svo
mikiS á þeim skyrhyítum í kolsvörtu andlitinu.
“Komdu inn, drengur miixn, og fáSu þær sæti,”
sag'Si kennarinn.
Nú vaxxdaSist máliS. Ekkert barniS vildi
lofa Pétri aS sitja hjá sér.
Loks sagSi Svanhvít: “Þú mátt sitja hjá
mér, Pétur, ef þú vilt.” Hún kendi svo ósköp
mikiS í brjósti um litla drenginn. Pétur þáSi
þaS meS þökkum, og nú byrjaSi kenslan. Sum
börnin lærSu sannarlega ekki mikiS. Þau voru
altaf aS gæta aS Pétri og tóku ekkei’t eftir því,
sem kennarinn sagSi. Svanhvít hjálpaSi Pétri
vúS námiS, því hún vissi mest af öllum börnun-
um. Pétur tók vel eftir kenslunni og færSi sér
í nyt hjálp Svanhvítar og fór því ágætlega
fi*am. Þegar börnin fóru xít til aS leika sér,
kom stór istrákur til Péturs og fór aS stríSa
honunx og kallaSi hann “Litla.-Surt”. Pétur
gegixdi engu lengi fyrst, en þegar ertnin gekk
úr hófi, sagSi hann: ‘ ‘ ÞaS er bezt aS viS revn-
um meS okkur, ef kennarinn vill levfa ]>aS. ÞaS
er réttara aS meta mcnnina eftir því sem þeir
reynast, heldur en eftir útlitinu einu.”
SíSan glímdu þeir, og kennarinn ogr öll börn-
in liorfSu á. Strákurinn stóS Pétri ekki snún-
ing, hann féll livaS eftir annaS. Þá hló Svan-
livít og öll börnin, og loks kennarinn líka.
VirSing Péturs óx mikiS viS þetta og þorSu
nú fæstir aS erta hann.
Þegar próf var haldiS, var Svanhvít efst, en
næstur varS Pétur. En þeir, sem höfSu liæSst
mest aS Pétri, urSu neSstir. — S. A.—Samlb.
FYRSTA GUFUSKIPID.
Robert Fulton á lieiSunrinn af því, aS hafa
sannfært menn um, aS hægt er aS knýja áfram
skip meS gufuafli. Þegar hann var tuttugm og
eins árs aS aldri, fór hann aS heiman frá Penn-
sylvaníu í Bandaríkjunum og til Englands.
Þar ætlaSi hann aS nema málaralist. Brátt fékk
hann þó meiri áhuga á vélum en nxálverkum.
Þá hafSi James Watt fundiS upp gufuvélina.
Fulton var nxjög hrifinn af henni. Kom hon-
um þá í lxug, aS hægt mundi vera aS knýja skip
meS henni. Þá voru segl á öllum skipum, og
eina afliS, sem knxxSi þau áfram, var vindurinn.
ÞaS var mjög hvumleitt. Menn þurftu oft aS
bíSa byrjar um langan tíma, og lentu stundum
í miklum hrakningum. Vonir Fultons rættust
í ágúst, áriS 1807, þegar gufubáturinn hans,
“Klermont”, fór fyrstu ferSina sína á Hud-
sonsfljótinu frá New York til. Albany og til
bakxx, SíSar sagSi hann söguna af uppgötvan
inni og ei'fiSismunum. Hér er útdráttur úr
lienni:
“Þegar eg var aS byggja fyrsta gufubátinn
minn í New York, tóku menn uppgötvun minni
ýmist meS áhugaleysi eSa megnustu fyrirlitn-
ingu. Vinir mínir voru aS sönnu kurteisir, en
þeir voru hræddir og hikandi. Þeir hlustuSu á
xítskýringar mínar meS þolinmæÖi, en auSséS
var á svip þeirra, aS þeir höfSu enga trxi á
þeim.
Eg ha^Si oft tækifæri til aS hlusta á mál
manna, sem stóÖu í hóp nálægt húsinu, þar sem
veriS var aS byggja bátinn. ÞaS kom aldrei
fyrir, aS neinn talaSi hlýlega um þessa viS-
leitni, allir hæddu hana og fyrirlitu. Hún var
vanalega kölluS Fúltons flónska. ÞaS orS
heyrSi eg marg endurtekiÖ meS hæSnishlátri.
Aldrei lieyrSi eg eitt einasta orS, sem gæti hug-
hreyst mig, eSa nokkra ósk xim aS mér hepn-
aÖist fvrirtækiS.
Loks rann upp dagurinn, þegar átti aS reyna
bátinn. Eg var fullur vonar og ótta. Eg bauS
vinum mínum meS mér út á bátinn. Sumir
þeirra þágu boÖiS, af vináttu viS mig, en auS-
séS var, aS þeim var meinilla viS þaS, af ótta
viS aS verSa þar þátttakendxxr í vonbrigSum
mínum.
Eg vissi þaS vel sjálfur, aS full ástæSa var
til aS efast um sigurinn. Allar vélarnar voru
nýjar og illa gerSar; ýmsir partar þeirra voru
gerÖar af óvönum mönnum. Þar aS axxki gátu
ýms óvænt óhöpp komiS fyrir af öSrum ástæS-
xim.
AugnablikiS nálgaSist, þegar átti aS gefa
merki unx, aS báturinn skyldi halda af staS.
Vixxir mínir stóSu í hóp á þilfarinu. Þeir voru
fullir ótta og eftirvæntingar. Þeir voru daprir
og þökulir. Eg las óheillaspá úr svip þeirra,
svo aS mér lá viS aS örvænta.
MerkiS var gefiS, og báturinn hreyfSist dá-
lítinn spöl, en nam svo staSar og sat grafkyr,
þar sem hann var kominn. ÞaS varS kurr og
hvískur meSal fólksins, og eg lxeyrSi greinilega
aS margir sögSu í einu: “ÞaS fór eins og nxig
grunaSi.” Eg stóS upp og ávanxaSi fólkiÖ.
Eg sxxgSi því, aS eg vissi hvaS aS vræri, þaS
skyldi bíÖa rólegt, eftir hálfan klkkuutíma
skyldi alt verSa komiS í lag. Eg fór niSur í
bátinn og athugaSi vélarnar og fann livaS aS
var. Eftir litla stund var alt. komiS í lag, og
báturinn fór af staS, og nú nam liann ekki staS-
ar, heldur hélt óhikaS áfram. Þrátt fyrir þaS
virtust menn þó alls ekki geta sanxxfærst um
þaS, sem þeir hox’fSu þó á meS eigin au.gunx.
ViS fjarlægSumst borgina miklu og fórum
fram hjá skógarhæSunum fögru. Loks eygSum
viS húsaþyrpinguna í Albany, og þar lenfum
viS. En jafnvel þá, þegar alt liafSi hepnast,
voru vinir mínir m.jög vantrúaSir. Þeir efuS-
ust um, aS þetta tækist eins vel í aixnaS sinn,
og þó aS þaS tækist, efuSnst þeir um, aS gufu-
bátur gæti komiS aS nokkru gagni.”
Þannig var sagan af fvrstu tilrauninni, eins
og hún kom af vörum hugvitsmannsins sjálfs.
Nú er nafn hans á hvers manns vörum, og allur
heimurinn minnist hans meS þakklæti fyrir þá
miklu blessun, sem leitt hefir af uppgötvun
hans. — S. A. í Samlb.
SUMARNÓTT.
Svona getur sólin ofiS
silkivoS um nakin fjöll.
Svona getur grasiS sofiÖ
glaSa nótt um hlíS og völl.
Elfin sjálf í svefni gengur
sumarbjört og fagurleit.
Engin txmga IjóSar lengur
læSist þögn um breiÖa sveit.
Hér er gott aS sofa s.,jálfur,
sofa líkt og gras á fold,
horfa. upp í himin-álfur,
hlusta niS’r í gljxípa mold.
Ilmur jarSar um mig streymir
eins og móSurkveSja liljóÖ.
(Sál nxín öllum sorgum gleymir.
Sumarnótt! hve þú ert góS!
Ber þú niínar bænir allar,
bjarta dís, á vörum þér,
þar sem særSur liöfSi hallar,
livar sem þreyttur maSur fer.
Láttu renna um lífsins æSar
ljúfa hvíld og ferskan þrótt.
Yfir veröld fjölda og fæÖar
faÖminn breiddu, sumarnótt.
Sælt er hér aS sofa og vaka
sömu stund meS einni þér,
jörö og himin liöndum takai
Hér mín sæla gjörvöll er.
Hérna sjálfan drottinn di’eyixxir
dýrS og unaö sinni hjörS.
Heimur synd og hatri gleymir.
Himnaríki um alla jörS.
—Heimilsbl. Jón Magnússon.
REFUR OF ÚLFUR.
Refur nokkur hafSi einliferju sinni náS í
ágætt veiSifang, og var á leiÖinni meS þaS heim
í greni sitt, en í því kom úlfur og hrifsaÖi þaÖ
af honum. Refurinn varÖ úlfinum stóxreiSur,
— stilti sig samt og lét ekkert á sér finna, en
hugsaSi lionum þegjandi þörfina. Og einhvem
dag, er frostharka var mikil, lét hann binda
stóran fisk viS skott sér og hitti síÖan úlfinn
úti á ísnum. Illfurinn gaf sig á tal viS hann,
þakkaSi honum fyrir síÖast og surSi, hvar hann
lxefSi krækt í þennan ljómandi væna fisk. —
“Já, svona fiska,” mælti refurinn, “verSur
mér ekki mikiS fyrir aÖ veiSa; eg veiÖi af þeim
eins marga og eg vil, aS eins meS því aS stinga
halanum niSur undir ísinn; reyndu slíkt hiS
sama og stíktu hala þínunx niSur í vökina
héma, þá munt þxx veiSa hvern fiskinn á fætur
öSrum, en þú verÖur aÖ vera þolinmóÖur aS
sitja rólegur þangaS til þér fer aS svíSa í hal-
anum, ]>ví þaS er til marks, aS fiskurinn hefir
bitiS á, og skaltu þá draga upp úr.” tjlfurinn
þakkaSi refinum fyrir þessar góSu bendingar
og lofaSi aÖ vera honunx innan handar, ef hon-
um lægi eitthvaÖ á, en refurinn sagSi, aS þaS
v’æri ekki nema skylda sín, aS gera náunganum
greiSa, þegar hann gæti, og fór sv oleiSar sinn-
ar. Þegar úlfurinn hafÖi setiÖ svolsem svaraSi
hálfri stund meS halann niSri í vökinni, þá fór
honum aS svíSa. “Hæ, hæ! fiskurinn er þar,”
hugsaSi úlfurinn meS sér og fer aS toga, en
meS því aS halinn \rar frosinn viS ísinn, þá gat
han-n ekki náS honum upp. HugSi hann þaS
kæmi af því aS fiskurinn væri svo stór, og dró
nú af alefli, en viS þaS hrökk halinn í sundur og
varS eftir í ísnum. LabbaSi úlfurinn þá skömm-
ustulegur á burt og mætti refinum, en hann hló
aS úlfinum og þakkaSi honum fyrir síSast. —
Tllfurinn jós yfir liann skömmunum fyrir þaS,
aS hann hefSi gert sér þennan hrekk, og fariS
svona illa- meS sig.
“MeS slíkum veiSibrellunx veiÖast slíkir
fiskar, ” svaraSi refurinn og þar meS skildu
þeir. —Stgr. Th. þýddi.
! Professional Cards !
o °
t=oc=ooc=o<=>o<=>o <==>o<zziz>o<=irz>oczrr>ocrr->ocr—>o< >n< >n< >o< -tnrU
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldgr.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Office timar: 2—3
Heimili 776 Victor St.
Phone: 27 122
Winnipeg, Manitoba.
DR 0. B.TORNSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Office tlmar: 2—3
Heimili: 764 Victor St.,
Phone: 27 686
Winnipeg, Manitoba.
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Office Hours: 3—5
Heimili: 921 Sherburn St.
Winnipeg, Manitoba.
DR. J. STEFANSSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Stundar augna, eyrna nef og
kverka sjúkdöma.—Er aS hitta
kl. 10-12 f. h. og 2-5 e. h.
Heimill: 373 River Ave.
Tals.: 42 691
DR. A. BLONDAL
Medloal Arts Bldg.
Stundar sérstaklega kvenna og
barna sjúkdöma.
Er að hitta frá kl. 10-12 f. h.
og 3—5 e. h.
Office Phone: 22 296
Heimili: 806 Victor St.
Stmi: 28 180
Dr. Kr. J. Austmann,
Wynyard, Sask.
Residence Office
Phone 24 206 Phone 24 963
E. G. BALDWINSON, LL.B.
íslenzkur lögfræðingur
708 Mining Exchange
356 Main St. Winnipeg
DR S. J. JÓHANNESSON
stundar lækningar
og yfirsetur.
Til viðtals kl. 11 f.h. til 4 e.h.
og frá 6—8 að kveldinu.
Sherbum St. 532 Sími 30 877
G, W. MAGNUSSON
Nuddleknir.
609 Maryland Street
OÞriðja hús norðan við Sarg.)
PHONE: 88 072
Viðtalstími: kl. 10—11 f. h.
og kl. 3—5 e. h.
DRS. H. R. & H. W. TWEED
Tannlæknar.
406 Standard Bank Bldg.
Cor. Portage Ave. og Smith St.
Phone 26 545. Winnipeg
FOWLER □ PTICAL ív°'
294 CARLTON ST.
NEXT TO FREE PRESS
THOMAS H. JOHNSON
H. A. BERGMAN
(al. lögfrseðlngar.
SXcrUBtofa: Roora 811 McArtbar
Building, Port&ge Ave.
P.O. Box 165«
Phoneo: 26 849 og 2* 848
UNDAL, BUHR & STEFÁNS0N
Islenzkir lögfræðingar.
366 M«ia St. Tala: 24 882
peir hafa elnnig akrifBtofur aS
Lundar, Riverton, Gisill og Plnag
og eru þar að hitta & eftlrfylgj-
andi tlmum:
Lundar: Fyrsta miðvikudag.
Riverton: Fyrsta fimtudag,
Gimli: Fyreta míðvikudag,
Piney: Priðja föetuda*
I hverjum mánuði
J. Ragnar Johnson,
B.A., LL.B., LL.M. (Harv.)
íslenzkur lögmaður.
704 Mining Exchange Building
356 Main St. Winnipeg
Símar:
Skifst. 21 033 Heima 71 763
JOSEPH T. THORSON
ísl. lögfræðingur
Scarth, Guild & Thorson,
Skrifstofa: 308 Great Weet
Permanent Building
Main St. south of Portage.
PHONE: 22 768
G. S. THORVALDSON,
B.A., LL.B.
Lögfræðingur
709 Electric Chambers
Talsími: 87 371
A. C. JOHNSON
907 Confrderatlon Llfe SM*
WINNTPKO
Annast um fasteignlr manna. Tek-
ur að sér að ávaxta sparifé fölks.
Selur eldsábyrgð og bifreiða ábyrgð-
ir. Skriflegum fyrirspurnum svarað
eamstundls.
Skrifstofuslmi: 24 263
Heimasími: 33 328
A. S. BARDAL
S4fl Sherbrooke 8c.
Selur llkkistur og annast um út-
farlr. Allur útbúnaður sá bsML
Ennfremur selur hann allski—r
minnisvaröa og lsgsteina.
Skrifstofu tals. 86 607
Helmllis T&ls.: M SM
Dr. C. H. VR0MAN
TannUeknir
601 Bsyd Bullding Phons 2« 1T1
WINNIPEG.
SIMPS0N TRANSFES
Verzla mað egg-á-dag hansnaföSur.
Annast einnlg um all&r tegundlr
flutnlnga.
681 Arlington St., Winnipeg
ALLAR TEGUNDIR FLUTN-
INGA.
Nú er veturinn genginn í garð,
og ættuð þér því að leita til mín,
þegar þér þurfið á kolum og
við að halda.
JAKOB F. BJARNASON
668 Alverstone. Sími 71 898
tSLENZKIR FASTEIGNA-
SALAR
Undirritaðir selja hús og lóðir
og leigja út ágæt hús og íbúðir,
hvar sem vera vill í bænum,
Annast enn fremur um allskon-
ar tryggingar (Insurance) og
veita fljóta og lipra afgreiðslu
ODDSON og AUSTMANN
521 Somerset Bldg. Sími 24 664
ÞJOÐLEGASTA
Kaffi* og Mat-sölnhúsið
sem þeszl borg heflr nokkurn únu
haft tnm&n vábanda slnna
Fyrlrtaka málttðir, skyr. pönnu-
kökui, ruilupyiaa og þjöðrzeknto-
kaffl. — Utanbæjarmenn f* •*
ávalt fyrst hressinfru 6
WKVEL CAFF. 092 8argen( Xn ,
Simi: B-8187.
Roouey Sttnns. eigenéi
c