Lögberg - 18.04.1929, Blaðsíða 3

LÖGBERG FIMTUDAGINN 18. APRÍL 1929.
Bls. S.
DRAUMURINN HENNAR DlSU.
Eg man livað eg kvaldi’ ’hana kisu,
— hún kisa mín var þó svo góð —
eg stríddi’ ’henni, kleip hana’ og kreisti,
af kvölunum rak liún upp hljóð.
Og þegar hún flýtti sér frá mér
og fór undir horð eða stól,
þá reif eg í rófuna’ á henni
og reiddist, og lét eins og fól.
En hvemig sem kisu eg kvaldi,
þá klóraði, liún aldrei né beit;
en stundum var sársauki’ í svipnum, —
það sá eg, ef á mig liún leit.
En svo var það dag einn um sumar
í sólskini — veðrið var heitt —
hjá kisu ég sat úti ’ í sandi
og sofnaði — ég var svo þreytt.
Mig di-eymdi svo skrítið — svo skrítið!
og skýrt get eg ei fyrir þér
þá kvöl — eg var orðin að kisu
og kisa var orðin að mér.
Nú beitti’ hún mig öllum þeim brögðum,
sem beitti ég við hana fyr;
’hún hlæjandi reitti’ af mér hárið
og henti mér út fyrir dyr.
Og alt, sem eg ætlaði ’ að reyna,
var ónýtt og varnarlaust fálm;
hún barði mig, kleip mig og kreisti,
af kvölunum rak eg upp mjálm
Svo hátt, að ég vaknaði við það,
en var þó í draumlandi hálf.
Ó, hvað eg var farsæl og fegin
að finna, að eg var þama sjálf.
Sig. Júl. Jóhannesson.
SÓLSKINSBRÉF.
Dr. Sig. Júl. Jóannesson,
Kæri vinur!
1 gærkveldi var lesið fyrir mig úr Lögbergi
(Sólskini) grein eftir þig, er þú nefnir “Dóms-
dagur.”
Nú langar mig til að segja þér sögu af sjálf-
um mér, þó mörgum muni finnast hún ó-
merkileg.
Eg mun hafa verið hér um bil sextán ára að
aldri. Mig langaði ákaflega mikið til þess að
eiga byssu. Loksins varð eg svo efnum búinn,
að eg gat það. Hafði eg getað nurlað saman
nógu miklu fé fyrir hagalagða og ull af kindum,
sem eg átti, að eg gat keypt byssu fyrir það og
skotfæri; ætlaði eg að græða fé á því, að skjóta
fugla og selja af þeim fiðrið.
Svo þegar byssan og skotfærin voru fengin,
hlóð eg býssuna og gekk út á tún. Þar sá eg
spóa sitja á þúfu, miðaði by^sunni á spóann og
hleypti skotinu af. Þegar reykurinn af skot-
inu var rokinn burt, fór eg að gá að spóanum;
fann eg hann höfuðlausan og hafði hann oltið
út af þúfunni. Þótti mér vel hafa tekist til í
fyrsta skifti.
Daginn eftir fór eg niður að tjörn nokkurri,
sem var skamt frá bænum; hólmi var í tjörn-
inni og höfðu endur nokkrar verpt í hólmanum
og ungað þar út. Voru ungarnir orðnir nærri
einsi stórir og fullorðnu endurnar. Komst eg
brátt í skotfæri við þær, þar sem þær voru að
synda á tjörninni, og ætlaði eg að hafa tvær í •
einu skoti, en mér mishepnaðist.
Eg þóttist vera viss um, að eg hefði sært
eitthvað af þeim. Tjömin var ekki dýpri en
það, að hægt var að vaða um hana alla. Ung-
amir vora ekki fleygir. Eg elti þá um alla
tjömina, en, náði engum; var eg mjög gramur
við sjálfan mig yfir því, að hafa sært fuglana,
og seldi eg því byssuna og skotfærin daginn
eftir með talsverðum skaða og hét því, að
skjóta aldrei á fugla aftur, nema nauðsyn
krefði; það hefi eg efnt hingað til og hygg að
eg muni efna það til æfiloka; því nú er eg kom-
inn á áttræðisaldur, sjóndapur og heilsuveill.
Nú ætla eg að bæta nokkru við. Eg er ekki
•reglulega á móti því, að fuglar séu skotnir, ef
þeir em dauðskotnir og þörf er á til bjargar, sé
það ekki um verpitíma eða þann tíma, sem ung-
arnir þurfa á hjúkrun foreldra sinna að halda.
Eg er, þótt eg sé kominn á þennan aldur, ekki
svo hárviss um, að lífið sé eins dýrmætt og
sumir halda. En eg hefi þá megnustu and-
stygð á því, að hafa það fyrir leik (sport) að
fara út um skóga og flæði á hverju hausti og
skemta sér við það að skjóta fugla, og eins og
gengur, era fjölda margir þeirra, sem það
gera, fífl, sem ekki kunna að fara með byssu, og
ef til vill vængbrjóta eða fótbrjóta tíu fugla á
móti hverjum einum, sem þeir dauðskjóta.
Sem sönnun fyrir því, hversu miklir snill-
ingar þessir menn eru í þessari iðn, mætti held
eg færa það sem dæmi, hversu mörg slys eiga
sér stað meðal þessara svokölluðu íþrótta-
manna. Eg skal segja það rétt eins og það er, að
þegar eg frétti um þessi slys, þá hefir það aldr-
ei verið mér sorgarefni.
Tnnra hjá mér er einhver kend, sem ekki er
vorkend, bæði gagnvart þeim, sem fyrir slysinu
verða og eins þeim, er slysinu valda.
Það hafa talsvert margir orðið svo átakan-
lega fyrir þessum slysum, að þeir hafa lært að
leggja ekki upp í fleiri slíka leiðangra. Hefir
sjálfsagt mörgum fuglum verið forðað frá
meiðslum einmitt fyrir þessi slys.
Ef*þú vilt, þá máttu afhenda þetta ritstjóra
Lögbergs, til þess að birta það í “Sólskini.”
Þinn einlægur,
Gamall Islendingur.
FERDALÖG JURTANNA.
Jurtirnar ferðast mikið. Sumar þeirra ferð-
ast langar leiðir, jafnvel yfir úthöfin. Það eru
sjaldan fullorðnu jurtirnar, sem ferðast. Jurt-
ir eru ólíkar mönnum að því leyti, að börnin
jurtanna ferðast, en foreldrar þeirra sitja
kyrrir heima.
Börnin jurtanna eru auðvitað fræin. Þau
eru frjáls og geta ferðast um, en setjist þau að
og fari að spretta, er ferðalögum þeirra lokið.
Þau verða þá að vera þar, sem þau eru komin,
alla sína æfi. tJt af þessu getur þó bragðið, ef
einhver kemur og upprætir jurtina og gróður-
setur hana annars staðar. Þó er bezt að vökva
jurtina, áður en hún er tekin upp, og láta næga
mold fylgja rótunum, annars er hætt við ð
liún deyi.
Öðru máli er að gegna með fræin. Þeim er
ekki hætt, þó að þau ferðist. Foreldrar þeirra
hafa oft mikið fyrir að undirbúa ferðina og
hjálpa þeim, af stað út í heiminn. Annars er
þeim mikil hætta búin, ef þau komast of seint,
að heiman, eða Verða að setjast að hjá móður-
jurtinni. Þau verða að finna sér góðan stað,
til þess að gróa í, og það er oft betra, að það
sé all-langt frá foreldrunum.
Jurtirnar sjúga mikið af fæðu úr moldinni.
Það gera þær með rótunum. Hver jurt þarf
vissa tegund af moldarfæðu. Ef margar jurt-
ir af sömu tegund spretta þétt saman, er hætt
við að þau efni í moldinni, sem þær neyta, verði
uppétin. Af þessari ástæðu og öðrum fleiri er
bezt að jurtabömin fari að heiman, meðan þau
era fær um það og finni sér góðan samastað.
Næstum öll fræ liafa einhver ráð með að kom-
ast að heiman um lengri eða skemmri veg. Sum
liafa vængi, og geta borist með blænum; önnur
hafa enga vængi, en berast þó með vindinum,
af því að þau eru svo létt. Mörg fræ hafa lím-
kendan, seigan vökva á yfirborðinu. Þau fest-
ast oft við vængi á fuglum, og geta þannig bor-
ist langar leiðir.
Margar jurtir lifa í vatni. Þær eiga oft fræ,
sem kunna að synda. Fuglar koma og setjast
á vatnið eða vaða í því, til þess að ná sér í fæðu.
Fræin festast við vængi þeirra. Fuglamir
fljúga upp og setast á annan poll og skilja fræin
þar eftir. Vindurinn ber þau að landi, og þau
slá rótum og verða að nýrri jurt. Sum sökkva
til botns og slá þar rótum.
Mörg fræ era ágæt til átu, til dæmis margs-
konar hnetur. Þau eru mjög eftirsótt af ýms-
um dýrum. Fuglar, íkomar, mýs og maurar
safna þeim oft í forðabúr sín. Nú fer oft svo,
að dýrið deyr frá forðanpm í holunni. Þegar
vorið vermir jörðina, slá fræin rótum og vaxa.
Þannig hafa litlu dýrin sáð fræum, án þess að
vita hvað þau voru að gera.
Sumar jurtir kunna lag á því, að skjóta fræ-
unum frá sér, þegar þau eru fullþroskuð. Utan
um þau er seig og teygjanleg himna. Eftir því
sem fræin vaxa, teygir á henni, og þegar þau
eru fullþroskuð, er hún orðin mjög strengd og
springur loks . Þá lyftist undirlag fræanna
með svo miklum krafti, að þau kastast sitt í
hverja áttina.
Nú höfum við lært um það, hve nauðsynlegt
það er fyrir fræin að ferðast, og eins um það,
hve margskonar ferðalög eigi sér stað meðal
þeirra. Þau ferðast sér til gagns og gleði. Því
að, ef að jurtirnar geta fundið til og notið, eins
og sumir ætla, þá getum við hugsað okkur hve
inndæl ferð þeirra muni vera, þegar þau berast
á vængjum vindanna í vordýrðinni, til þess að
setjast að á nýjum stað, þar sem skilvrðin era
góð, til þess að gróa. — S. A. — Saml.b.
Næturgcdinn og veiðimaðurinn.
Veiðimaður veiddi smáfugl i neti, en sá fugl
var stór í lund, þó smár væri, og söng undur-
fagurt; hann hét næturgali. Þegar maðurinn
tók hann í hönd sér og ætlaði að drepa hann,
þá 'bað hann þessum orðum: “Lofaðu mér að
lifa; það tekur því ekki að steikja mig, svo lítill
sem eg er. Eg skal aftur á móti kenna þér heil-
ræði, sem geta gert þig að lánsmanni, ef þú
manst þau og breytir eftir þeim.”
“Komdu þá með heilræðin,” mælti veiði-
maðurinn. Og litli fuglinn tók þannig til orða:
“1 fyrsta lagi, þá skaltu aldrei leggja trúnað á
það, sem ótrúlegt er. 1 öðru lagi skaltu aldrei
mæða hug þinn yfir því, sem ómögulegt er að
breyta. 1 þriðja lagi skaltu aldrei gera ])ér ó-
mak fyrir því, sem ekki er unt að öðlast.”
Manninum þótti vænt um heilræðin og slepti
fuglinum, en hann flaug upp í tréð, settist þar
og mælti: ‘ ‘ Það var heimskulega gert af þér,
að sleppa mér, því innan í mér er stór og dýr-
mætur gimsteirin; hver, sem nær í þann stein,
verður auðnumaður um alla liluti og ekki sakar
hann eitur. Gimsteinninn er stærri en strúts-
fuglsegg. Þar hefir þú mist af miklu dýrindi.”
Maðurinn gleymdi nú þegar í stað heil-
ræðunum, sem fuglinn hafði kent honum;
hann hrygðist og mæddi huga sinn fram úr
máta, lagði trúnað á það, sem ótrúlegt var, og
gerði sér hið mesta ómak fyrir að veiða fugl-
inn aftur.
“Æ, mikill bjáni ertu,” sagði þá næturgal-
inn. “Hvemig á eg, svo lítill, að hafa innan í
mér svo stóran stein? Þú ert annæddur út af
því, að þú sleptir mér lausum, og er það þó orð-
inn hlutur, sem ekki verður breytt og ekki tjáir
um að sakast. . Og þó þú gerir þitt sárasta
til að veiða mig enn þá einu sinni, þá mun það
verða fyrir gýg. Nei, við slíkan heimskingja vil
eg engin mök hafa frmar.” — Að svo mæltu
flaug næturgalinn burt. — Stgr. Th. þýddi.
IIEIM ÚR SKÓLA.
Heim úr skóla, heim úr skóla!
Hjartanlega sólin skín.
Syngur alt um holt og lióla
hlýju bemsku-ljóðin mín.
Lindir hvísla, hvammar brosa,
hvelið tindrar safír-blátt.
Lyftir kolli úr mjúkum mosa
munablóm í sólarátt.
Eg er líka blóm, sem bendir
blíða Guðs í sólarátt.
Eg hefi lært, að sól hans sendir
sólargróðri veikum mátt.
Lífið byrjar, vonir vakna.
Vertu blessuð, skólatíð
Þig eg kveð, og þín eg sakna,
þú varst móðir blíð og stríð.
Vinir leiddu, vinir fræddu,
viljans brýndu þrótt og kapp,
næmið skerptu, skilning glæddu:
Skóladvölin varð mér happ.
Hjartans þakkir. — Heim úr skóla
hlýja minning fús eg ber.
Söngvar líða um laut og hóla, —
landið bíður eftir mér.
Guðm. Guðmimdsson— Samlb.
LITLI BJÖRNINN OG STÓRI BJÖRNINN.
Nálægt borg einni stóð fagur skógur og þétt-
ur. Eitt sinn komu veiðimenn þaðan og sögðu,
að þar hefði brugðið fyrir fannhvítu bjamdýri
miklu og fögru. Enginn þeirra hafði haft tíma
til að leggja ör á streng, og sumir héldu, að þetta
væru alt missýningar. Sagan barst út um borg-
ina. Alla veiðimenn langaði til að ná í feldinn
af hvíta birninum. Ungur veiðimaður þar í
borginni sagði: “Egætlainst inn í skógar-
þyknið með nokkra hrausta drengi. Eg skal ekki
snúa heim aftur, fyr en eg get haft feldinn með
mér. ’ ’
Þessi ungi maður var mjög vinsæll í borg-
inni. Móðir hans hafði horfið, þegar hann var
lítill drengur, og enginn vissi, hvað af henni
varð. Hann óx upp hjá frænda sínum, og von-
aði á hverju ári, að móðir hans mundi koma
lieim. Hann leitaði að henni langförum, en
frétti aldrei neitt af henni. Þessar ferðir gerðu
hann hraustan og hugaðan. Enginn hellir var
svo dimmur, að hann færi ekki inn í hann, og
ekkert fjall svo hátt, að hann klifi það ekki, í von
um að finna móður sína þar.
Sex ungir og hraustir veiðimenn réðust til
ferðar með honum inst inn í skógarþvknið.
Þeir voru í skínandi fallegum veiðimannafötum,
með örvar og boga, og hinir glæsilegustu á að
sjá. Borgarbúar báðu þá vel fara og heila heim
koma. Marga daga leituðu þeir í myrkviðinum,
án þess að finna undrabjörninn; þeim kom sæm-
an um að sá, er fyrstur sæi hann, skyldi gera
hinum aðvart, því að margt dularfult bjó í þess-
um dimma skógi. Dag einn sá leiðtogi fararinn-
ar undarlegan fugl, sem hann elti lengi. Hann
lagði ör á streng og ætlaði að skjóta hann. Þá
hrökk hesturinn við, og veiðimaðurinn sá snjó-
hvítt bjarndýr, fagurt og tígulegt. Það horfði
á liann, og honum fanst sama ást og blíða skína
úr augum þess, sem hann mundi svo vel eftir,
að hafði einkent svip móður hans. Hann benti
upp bogann og örin flaug beint upp í loftið, án
þess að gera nokkrum mein. Með henni sendi
hann þessa bæn upp til hins mikla Júpíters:
“ó, leyfðu mér að lifa hjá móður minni um
aldur og æfi.” Hann vafði hinum sterku örm-
um sínum um háls hvíta dýrsins. “Móðir mín
er fundin,” hrópaði hann. “Fundin, fundin,”
bergmálaði í skóginum. Félagamir sex komu
að, þar sem mæðginin stóðu og horfðu bænar-
augum upp á Olympstind, þar sem guðir þeirra
bjuggu.
Hinn mikli guð hafði heyrt bænina. Elding-
ar hans leiftruðu, veiðimennirnir sex sáu, að
hinn mikli foringi þeirra varð að afarstórum
birni. Hann lagði af stað með litla biminum til
heimkynna hennar á himninum. Hann settist
að nálægt henni og fylgir henni síðan, hvar sem
hún fer. Hann bendir ávalt á hana og pólstjöm-
una, sem hún geymir. Þeir sem horfa á pól-
stjörnuna, sem aldrei breytir stöðu sinni á himn-
. inum, minnast þess oft, að Fom-Grikkir trúðu
því, að pólstjarnan væri sett á himininn til þess
að minna á móðurástina, sem aldrei breytist né
bregst. — S. A. þýddi úr ensku.—Samlb.
BARNAMAL.
Þá úti e dott o daman
a dánda me nýa kó,
o tleðann minn degu hún Dunna,
o datan e full af tnó.
Ef kuldinn bítu í tinnar
þá tomum vi Dunna heim
o töllum á tisu og futta
o tommum í leik me þeim.
Sig. Júl. Jóhannesson.
! Professional Cards !
O °
^^ o > O C > O^.. >Q<. ) O ( Z> Q tQ >Q< >Q< >n < vrw \n/- Jl
DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. PHONE: 21 834 Office tlmar: 2—3 Heimili 776 Victor St. f Phone: 27 122 —. Winnipeg, Manitoba. THOMAS H. JOHNSON H. A. BERGMAN Í*L lögfræðingar. Skrifstafa: Room 811 McArthor Building, Portage Ave. P.O. Box 165« Phonea: 26 S49 og 26 846

DR 0. BJORNSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. PHONE: 21 834 Office tlmar: 2—3 Heimili: 764 Victor St., Phone: 27 586 Winnipeg, Manitoba. LINDAL, BUHR & STEFÁNS0N Islenzkir lögfræðingar. 366 Main St. Tala.: 24 661 Pelr hafa einnig akrifotiofur aS Lundar, Riverton, Giaxll og Plnear. og eru þar að hltta & eftirfylgj- andi timum: Lundar: Fyrata miðvikudag, Riverton: Fyr»ta fimtudag, Gimli: Fyrsta mtðvikudag, Piney: Priðja fðetudag I hveirjium mðnuðl

DR. B. H. OLSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. PHONE: 21 834 Office Hours: 3—5 Heimili: 921 Sherburn St. Winnipeg, Manitoba.

J. Hagnar Johnson, B.A., LL.B., LL.M. (Harv.) Islenzkur lögmaður. 704 Mining Exchange Building 356 Main St. Winnipeg Símar: Skifst. 21 033 Heima 71 758

DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. PHONE: 21 834 Stundar augna, eyrna nef og kverka sjúkdóma.—Er að hitta kl. 10-12 f. h. og 2-5 e. h. Heimill: 373 River Ave. Tals.: 42 691

JOSEPH T. THORSON ísl. lögfræðingur Scarth, Guild & Thorson, Skrifatofa: 308 Great Weat Permanent Building Main St. south of Portage. PHONE: 22 768

DR. A. BLONDAL Medloal Arts Bldg. Stundar sérstaklega kvenna og barna sjúkdðma. Er a8 hitta frá kl. 10-12 f. h. og 3—5 e. h. Office Phone: 22 296 Heimili: 806 Victor St. Slmi: 28 180

G. S. THORVALDSON, B.A., LL.B. Lögfræðingur 709 Electric Chambera Talaími: 87 371

Dr. Kr. J. Austmann, Wynyard, Sask.

A. C. JOHNSON 007 Confederatton Llfe SUf. WTNNIPEG Annast um fasteignir manna. Tek- ur að sér að ávaxta sparifé fðlks. Selur eldsábyrgð og bifreiða ábyrgð- ir. Skriflegum fyrirspurnum svarað eamatundls. Skrifstofuslmi: 24 263 Heimastml: 33 328

Dr. C. H. VROMAN Tannlseknlr 565 Boyd Buildlng Phone 2« 1T1 WINNIPEG.

A. S. BARDAL 841 Sberbrooke 8k Selur itkkletur og annaet um ttt- fartr. Allur útbúnaður att beML Ennfremur aetur hann Ittttnaat minnirvarða. og legatelna. Skrifstofu tals. 86 607 Hetmllla Tals.: UM

Residence Office PLone 24 206 Phone 24 963 E. G. BALDWINSON, T.T.tt Islenzkur lðgfræðingur 708 Mining Exchange 356 Main St. Winnipeg

SIMPS0N TRANSFBR Varxla msð egg-tt-dag htensnafðttur. Annast elnnlg um allar tegundlr flutnlnga. 681 Arlington St., Winnipeg

DR. S. J. JÓHANNESSON stundar lækningar og yfirsetur. Til viðtals kl. 11 f.h. til 4 e.h. og frá 6—8 að kveldinu. Sherburn St. 532 Síml 30 877

ALLAR TEGUNDIR FLUTN- INGA. Nú er veturinn genginn í garð, og ættuð þér því að leita til mín, þegar þér þurfið á kolum og við að halda. JAKOB F. BJARNASON 668 Alverstone. Sími 71 896

G. W. MAGNUSSON Nuddleknir. 609 Maryland Street OÞriðja hús norðan við Sarg.) PHONE: 88 072 Viðtalstimi: kl. 10—11 f. h. og kl. 8—5 e. h.

ÍSLÉNZKIR FASTEIGNA- SALAR • Undirritaðir selja hús og lóðir, iog leigja út ágæt ihús og íbúðir,; ■ hvar sem vera vill í bænum. • Annast enn fremur um allskon-i ! ar tryggingar (Insurance) og; veita fljóta og lipra afgreiðslu ODDSON og AUSTMANN 521 Somerset Bldg. Sími 24 664!

DRS. H. R. & H. W. TWEED | Tannlæknar. 406 Standard Bank Bldg. Cor. Portage Ave. og Smith St. Phone 26 545. Winnipeg

FOWLERQ PTICAL pT°á 294 CARLTON ST. NEXT TO FREE PRESS ÞJ0ÐLEGASTA Kaffi- og Mat-sölnhúsið aem þeeai borg heftr nokknrn tima haft tnnnn vébanda sinna Fyrlrtaks m&ltlðir, skyrw pðnnu- kokur, ruilupyOsa og þjððrmknia- kaffi. — Utanbæj&rmenn ftt eé kv&lv fyrst hresslngu tt WKVEL CAFE, «03 Sargent Av* SKml. B-3197. Rooney Stevens. elganðv.