Lögberg - 18.04.1929, Blaðsíða 4

BU. 4.
LÖGBERG yiMTUDAGINN 18. AHRfL 1929.
Högljers
1
Gefið út hvern fimtudag af The Col-
umhia Press, Ltd., Cor. Sargent Ave.
og Toronto St., Winnipeg, Man.
Talsímar: 86 327 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaðsins:
The Columbia Press, Ltd., Box 3172
Winnipeg, Man.
Utanáskrift ritstjórans:
Editor Lögberg, Box 3172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The “Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, Limited, in the Columbia
Building, 696 Sargent Ave, Winnipeg, Manitoba.
j

L
Ekki af baki dottnir
Ætla mætti, að styrknefnd Þjóðræknisfé-
lagsins hefði, að minsta kosti að einhverju
levti, látið sér að varnaði verða mótmœli Vest-
ur-lslendinga í sumar, er leið, gegn stjómar-
styrksfarganinu alræmda, svo skýrt og ákveð-
ið, sem vilji almennings þá kom í Ijós. Munu
víst flestir hafa litið svo á. að nefndinni lilyti
að hafa lærst það, af hinni dýrkeyptu reynslu
sinni, að láta, úr því sem komið var, fyrirber-
ast við spenalindina í Saskatchewan, dreym-
andi um ógleymanleg afreksverk við dásamleg-
an dollarahljóm, stofnlþjóðinni íslenzku til
sæmdar, á heiðursdegf hennar 1930. En hér
sannast á nefndinni enn á ný, hið fomkveðna,
að e:n syndin býður annari heim.
Þrátt fyrir alt, sem á undan var gengið,
vandnæðin öll og vanvirðuna, er af styrkbóninni
leiddi, hefir styrknefndin núna alveg nýverið,
farið á fjörurnar við fylkisstjórnina í Manito-
ba, í þeim tilgangi, að afla frekari styrks, ís-
lenzku þjóðemi til sæmdar! Vom nú auðsjá-
anlega góð ráð dýr, því að þessu sinni flúði
nefndin á náðir stjórnarinnar, með þingmann
Gimli kjördæmis í broddi fylkingar.
Öllum sínum fyrri yfirlýsingum iim það, til
hvers styrkurinn ætti að notast, hafði nefndin
varpað fyrir borð, — Hudsonsflóa brautin ekki
nefnd á nafn, ihvað þá heldur annað. Nú var
splunkumý hugmynd á takteinum. Það náði
vitanlega ekki nokkurri átt, að Alþingis yrði
minst á Þingvelli 1930, án þess að styrknefnd
Þjóðræknisfélagsins gæfi út bók, annað hvort ut-
an, eða innanhúss postillu. Og hvernig í dauð-
anum gat nokkur heilskygn maður til þess ætl-
ast, að slíku fádæma afreki yrði í framkvæmd
hrandið, án stjórnarstyrks ? Það lá svo sem í
augum uppi.
Ekki fipaðist styrknefndinni frekar í þetta
skifti, en endrarnær, er til þess kom, að réttlæta
hina nýju styrkbeiðni. Nú átti alt að vera fallið
í ljúfa löð, ágreiningurinn kulnaður út, og land-
inn svona yfirleitt, sannfærður um raunverulegt
gildi þeirrar dásamlegu heiðursviðurkenningar
í garð þjóðflokks vors, er styrknum væri sam-
fara. —
Um það var styrknefnd Þjóðræknisfélags-
ins, eða að minsta kosti formanni hennar, fyrir
löngu kunnugt, að ekki kom til mála, að stjóra
Manitoba-fylkis léti af mörkum grænan túskild-
ing, nema því aðeins, að Islendingar væru ein-
huga um styrkbónina. Styrknefndinni, eða að
minsta kosti formanni hennar, var líka kunnugt
um það, að fé það, er veitt kynni að verða, yrði
að koma úr auglýsingasjóði Manitobafvlkis,
með það fyrir augum, að auka fólksflutninga
frá íslandi inn í fylkið. Og var þá nokkuð eðli-
legra en það, að meðlimir nefndarinnar yrðu,
þegar heim kæmi 1930, skoðaðir sem grímu-
klæddir vesturfara-agentar?
H ver verður fulltrúi
Manitoba-fylkis?
Með því að víst er nú orðið um það, að ís-
lenzk stjórnarvöld hafa boðið Manitoba-fylki,
að senda fulltrúa á Alþingishátíðina 1930, er
ekki nema eðlilegt, að um það sé talað manna á
meðal, hver muni verða fyrir valinu. Skiftir
það að sjálfsögðu miklu máli, hvemig til tekst
um slíkt val, þannig, að stofnþjóðinni heima og
þjóðarbrotinu vestan hafs, megi til sem mestr-
ar sæmdar verða.
Ekki er nokkrum blöðum um það að fletta,
að hér sé að finna marga menn, ágætlega hæfa,
til þess að takast sendiferð þá á hendur, er hér
um ræðir, því úr miklum og góðum efnivið er
að velja. Þó virðist oss einn maður,öðmm
fremur, sérstaklega vel til fararinnar fallinn,
eða ætti í rauninni að vera sjálfkjörinn, og eig-
um vér þar við Hon. John Braoken, forsætis-
ráðgjafa Manitobafylkis. Hann hefir sérstak-
ar mætur á hinum íslenzka þjóðstofni, og hlyti
að verða íslenzkum stjómarvöldum aufúsu-
gestur á Þingvelli 1930. Akjósanlegri fulltrúa
til slíkrar sendifarar, gæti Manitobafylki undir
engum kringumstaíðum valið.
i+nmx-e. ■ÉtfaiLaa ■.:rJ&.'ZúT:.v'**
Skýring
1 vikunni, sem leið, flutti Heimskringla
greinarstúf eftir formann styrknefndar Þjóð-
ræknisfélagsins, hr. Jón J. Bildfell. Lætur
blaðið í ljós forundran sína yfir því, að sú rit-
smíð skyldi eigi fá inni hjá Lögbergi.
Svona í bróðerni sagt, virðist oss það vera
Heimskringlu með öllu óviðkomandi, livað Lög-
berg birtir, eða birtir ekki.
Grein hr. Jóns J. Bildfells, þeirri, er hér um
ræðir, er all-rækilega svarað á öðram stað í
blaðinu, af hr. Jóni H. Gíslasyni, að undan-
teknu einu atriði. Hver vTar ástæðan fyrir því,
að hr. Bildfell láðist að skýra almenningi frá,
hverjir ættu að greiða aukakostnaðinn við dýnu
og koddakaupin, ef ekki færu nú heim á vegum
styrknefndarinnar, nema svo sem 200 manns, í
stað þeirra fjögra hundraða, sem hann miðar
við?
Heimskringla þarf ekki djarft úr flokki að
að tala, þegar um frjálslyndi er að ræða. Sem
eitt dæmi af mörgum, því til sönnunar, nægir
að benda á, að hún þverneitaði að birta auglýs-
ingar fyrir Cunard eimskipafélagið, í sam-
bandi við Alþingis hátíðina 1930, með það eitt
vafalaust fyrir augum, að reyna að ná sér
niðri, ef unt væri, á sjálfboðanefndinni. Ekki
náði nú frjálslyndið lengra en það.
Tímarit þjóðræknisfélagsins gerði sig sekt
í sömu ósvinnu.
Maður sá, er með höndum hafði auglýsinga-
söfnun fyrir Tímaritið, hr. Ami Eggertsson,
kvað það ekki koma til nokkurra mála, að ritið
flytti auglýsingu frá Cunard eimskipafélaginu
í sambandi við 1000 ára hátíð Alþingis 1930.
Samt hafði hann ekkert á móti því, að ritstjóri
þessa blaðs, léði sér hjálparhönd við auglýs-
ingasöfnun í Tímaritið.
Lögberg flutti í sumar, er leið, hverja rit-
smíðina á fætur annari, eftir formann styrk-
nefndarinnar og marga fleiri af sama sauða-
húsi, umyrðalaust. Vora þær þó, sem kunnugt
er, margar hverjar næsta vafasamar að sann-
leiksgildi, og sumar beinar árásir á þá, er Lög-
bergi standa næst. Hvorki styrknefndin, né
þeir aðrir, er taka vilja upp þykkju fyrir hana,
hafa yfir nokkra að kvarta, hvað Lögberg á-
hrærir. Mun sanni nær, að blaðið hafi í liðinni
tíð, veitt styrknefndinni og skósveinum henn-
ar, öldungis óverðskuldað umburðarlyndi.
Kosningasjóðir
Eftirfarandi greinarkorn, birtist nýlega í
ritinu Country Guide, og má óhætt um það
segja, að þar sé orð í tíma talað:
‘ ‘ Þótt hægt fari, má fullyrða, að almenning-
ur sé nú að vakna til meðvitundar um það, hver
feikna hætta hafi oft og einatt stafað, og stafi
enn, af pólitiskum kosningasjóðum. Er nú sá
skriður kominn á þetta mál, að fylkisstjómin í
Ontario, er nú í þann veginn að semja lög, er
banni með öllu tillög í kosningasjóð frá viðskifta-
stofnunum og félögum, öðram en þeim, sem lög-
gilt eru til pólitiskrar starfsemi. Er svo ráð
fyrir gert, að það skuli talinn refsiverður glæp-
ur, ef framkvæmdarstjóri félags, hluthafi, eða
umboðsmaður, leggur fram fé í kosningasjóð.
Skal slíkt refsingu varða, og skal sá er sekur
gerist um brot á lagaákvæðum þessum sæta frá
$100 til $2,000 fjárútlátum, auk fangavistar, frá
þriggja mánaða tíma, upp í ár.
Ekki er jmt um það að segja, á þessu stigi
málsins, hver áhrif þetta laganýmæli kann að
hafa, þótt vafalaust sé með því stigið spor í
rétta átt.
Um þær mundir, er hin konunglega rann-
sóknamefnd í tollsmyglunarmálinu, sat á rök-
stólum, kom það í ljós, að ölgerðarhús og vín-
smyglar, hefðu látið af mörkum all-miklar upp-
hæðir í kosningasjóði megin stjórnmálaflokk-
anna tveggja, við síðustu sambandskosningar.
Og meðfram, með hliðsjón af því, hófst fylkis-
stjómin í Ontario handa, og undirbjó löggjöf
þá, sem hér er um að ræða. A hún þjóðarþakk-
ir skyldar fyrir það, að ríða á vaðið með þetta
nauðsynjamál.
Séhver sú tilraun, er til þess miðar, að fyr-
irbvggja það, að auðfélög og aðrar viðskifta-
sj^fnanir, geti lagt fram stórfé í kosningasjóði,
er góðra gjalda verð, og ætti að verða metin að
makleikum. Ahrifamesta aðferðin, er þó vafa-
laust sú, að dregin sé óspart fram í dagsljósið
nöfn þeirra stofnana, eða félaga, er með per-
sónulegan hagnað fyrir augum, hafa látið af
mörkum mestar fjárhæðirnar í kosningasjóði
hinna ýmsu stjórnmálaflokka. Er það vafa-
laust hlutverk blaðanna, að annast um, að slíkt
sé ósleitilega gert.
Ef svo yrði hagað til, að sambandsstjóm,
og fylkisstjómirnar allar, hefðu samræma lög-
gjöf um það, að gert yrði að skyldu, að birta
opinberlega tillög öll í kosningasjóði, svo sem
fjórar til fimm vikur fyrir kosningar, mvndi
mikið með því unnið, og mikið hreinsað til, frá
því, sem við hefir gengist í liðnnni tíð, og sem,
því miður, viðgengst enn.
Með slíkt fyrir augum, er tæpast hugsan-
legt, að nokkur stjómmálaflokkur myndi dirf-
ast, að koma fram fyrir kjósendur, ef hann ætti
það samstundis á hættunni, að uppvíst yrði um
það, að hann hefði þegið í kosningasjóð sinn
fé, frá vínsmygluram og öðrum lögbrots-
mönnum:
Sameinuðu bændafélögin í Sléttufylkjunum,
hafa drengilega beitt sér fyrir þetta mál, og
verðskulda þau fyrir það óskifta almennings-
þökk. * *
Bréf frá Ottawa
Éftir L. P. Bancroft.
A þriðjudaginn, hinn 4. þ.m. þegar fjárlög-
in vora til umræðu, flutti eg ræðu í þinginu, og
leitaðist þar við að sýna fram á, að sú stefna,
að vemda hag bóndans með tollum, hefði al-
gerlega mishepnast í Bandaríkjunum. Og ein-
mitt í þessum mánuði, átta áram eftir að þessi
sérstöku tollvemdar lög gengu í gildi, er
aukaþing kallað til að athuga vandamál bónd-
ans þar í landi.
1 þessari ræðu var einnig á það bent, að
gefa þyrfti náinn gaum að landbúnaði lands
vors, ekki síður en öðram atvinnuvegum, ef að.
ekki ætti að hallast á, þar sem hann væri stærsti
atvinnuvegurinn og meir en helmingur þjóð-
arinnar stundaði landbúnað. Og þar stæðu
saman yfir átta biljónir dala. og framleiðslan
næmi árlega hér um bil einni og þremur f jórðu
úr biljón dala. Þar var enn fremur sýnt fram
á, að ef búnaðurinn á að njóta jafnréttis við
aðrar atvinnugreinar, þá verði bóndinn að hafa
tækifæri til að kaupa það, sem hann þarf til
sinnar atvinnu, með jafngóðum kjörum, eins
og þeir, sem iðnað reka.
Manitoba Co-operative Poultry Marketing
Association, hefir skrifað sambandsþingmönn-
unum frá Manitoba., og farið fram á það við þá,
að þeir kæmu því til leiðar, að tollur yrði' hækk-
aður á eggjum. Hinn 6. appl 1929 svaraði
eg þessari beiðni, og er það, sem ihér fer á eft-
ir, útdráttur úr því bréfi, er eg ritaði samlag-
inu:
“Ibúar Manitobafylkis greiddu atkvæði um
vemdartolla-málið í septembermánuði 1926, og
féll sú atkvæðagreiðsla þannig, að allir seytján
sambandsþingmennimir frá Manitoba, eru
skuldbundnir til að vinna á móti hærri tollum.
Sama skoðun var þá einnig ríkjandi annars-
staðar í Canada. Þess vegna hefir stjórnin síð-
an neitað öllum tollhækkunum, en á mÖrgum
vörum hefir tollur verið lækkaður.
“Maður getur ekki annað en hugleitt, hve
margir afi bændunum í Manitoba muni vera
samþykkir kröfu yðar. Ef þeir í alvöru heimta
200% tollhækkun á eggjum, þá hljóta þeir að
* sjá, að aðrar kröfur um tollhækkanir, verða þá
einnig, að einhverju leyti, að vera teknar til
grdina. Mundi hagur bændanna yfirleitt
batna við það, ef tollur væri yfirleitt hækk-
aður?
“Eggjasamlagið vill hafa hærri verndartoll,
en það vilja líka þeir, sem búa til jarðyrkju-
verkfæri og hveititvinna, og bíla, og þeir, sem
búa til fatnað og skófatnað og húsmuni, og
eldavélar og eldhússgögn. Allir þessir, og
margir fleiri, vilja fá hækkaðan toll á því, sem
þeir framleiða. Og þeir geta fært fram rétt
eins góðar ástæður fyrir sínum kröfum, eins
og Manitoba Co-operative Poultry Marketing
Association færir fram fyrir sínum kröfum.
“Þeir, sem eggin framleiða, era með þessu
móti, að setja sjálfa sig í þær kringumstæður,
að þeir verða að taka til greina kröfur iðnað-
arfélaganna um hærri verndartoll. Ef stjóm-
in yrði við öllum kröfum, sem gerðar eru um
tollhækkun, þá mundu lífsnauðsynjar og fram-
leiðslukostnaður hækka svo mikið, að bændura-
ir í Manitoba yrðu að flýja landið.
“Eg vona, að félag yðar hugsi sig vandlega
um, áður en það krefst þess af þingmönnun-
um frá Manitoba, að þeir víki frá þeirri stefnu,
sem kjósendur þeirra hafa kosið þá til að
fylgja. ’:
Allir hinir þingmennirnir frá Manitoba,
hafa svarað í svipuðum anda.
Við lestur Völuspár
Hver óf þína dulþáttu, djúpa ljóð,
og djarfasta flugið var hlutað að knýja?
Með hjartslög og andvörp frá heilli ]>jóð
Þú heillar oss tónmörg, sem úthafsins gígja.
Hans nafn er oss tapað, en tónaval
og töfrarnir máttugu sálu hans geyma,
og hjartans, sem moldin í fyrnsku fal,
þess finnum vér ylinn í hendingum streyma.
Vér auðgumst af kynning við anda ])á,
sem efst hafa flogið og dýpst hafa litið;
þó grafið sé nafnið í gleymsku sjá,
ei glatast fær snildin og spaklega vitið.
Richard Beck.
—Vísir. '
Fundargerð Þjóðrœknis-
félagsins 1929
Einar P. Jónsson áleit oft þarft aö
breyta til. Og ritiS þyrfti aö reyna aö
'bæta. Féllst hann á Ibendingu S. H. frá
Hiöfnum, um aö misserisrit væri heppi-
legra.. Geröi hann viðauka-tillögu um að
félagsstjórninni væri falið að íhuga hvort
ekki væri kleift, að gefa ritið út að minsta
kosti tvisvar á ári. Var hún studd af Jóni
Gillis.
Sigfús Halldórs frá Höfnum virtist á-
sitæður nefndarinnar lítilvægar. Fyrir
bækur eða félagagjald í Bókmentafélag-
inu greiddu menn $3.00. Menn myndu
eigi síður fúsir til að toorga svipaða upp-
hæð fyrir tvö hefti, eins góð hvort og hið
eina, er Þjóðræknisfélagið gæfi nú út.
Dr. Sig. Júh Jóhannesson kvaðst fyrstu
tvö árin hafa átt að hafa ritstjórn Tíma-
ritsins með forseta á hendi. En það hefði
ekki látið sig gerast. Ritið væri óaðgengi-
legt til lesturs og þess vegna seldist það
ver en önnur blöð og rit. Benti hann á
vinsældir “Sögu,” tímarit Þ. Þ. Þor-
steinssonar. Bf Tímarit Þjóðræknisfé-
lagsins væri ekki lesið af æskumönnum
væri 'bæði það og Þjóðræknisfélagið
dauðadæmt.
Forseti vék þá úr sæti sínu til að taka
þájtt í umræðum um málið. Benti hann á,
að tal manna um það, að ritið væri lítið
lesið, væri á litlu reist. Ritið færi inn
á alt að því 1000 heimili, því að félagar
væru orðnir svo margir. Þeir sem í
Þjóðræknisfélaginu væru, væri vitaskuld
sá hluti Vestur-íslendinga, sem helzt sinti
íslenz'kum bókum og tímaritum. Enn-
fremur benti hann á, að það, sem sagt
hefði verið um innihald ritsins, bæði á
þessu þingi og áður, að ritgerðir væru
ekki nógu alþýðlegar, væri næsta barna-
legt. 1 ritið hefðu skrifað flestir þeir ís-
lenzkir rithöfundar, sem vinsælastir væru
af alþýðu manna. Nefndi hann til dæmis
Magnús og Kjartan Helgasyni, Steingrím
Matthíasson og Guðmund Friðjónsson.
Ádeilurnar á ritgerðir Páls Bjarnasonar
væru til minkunar. Hér væri að ræða um
jiann eina mann meðal Vestur-íslendinga,
iem haft hefði vísindalega þekkingu á ís-
enzkri itungu; hann væri ágætur rithöf-
mdur, en nú væri ritstjóri Tímaritsins
áitælinn fyrir að leyfa sjíkum manni rúm.
Þorsteinrí Guðmundsson kvað það gátu.
sem enn væri óráðin að sinni skoðun,
hvernig haga ætti svo útgáfu íslenzkra
bóka, að 'börn hér læsu. Timaritið kvaðst
hann ánægður með á því sviði sem það
næði til. Að því erl þingnefndarálitið
snerti, var hann á móti því að Tímaritið
væri selt utanfélagsmönnum dýrara en fé-
lagsmönnum.
Séra Jóhann Sólmundsson kvaðst ekki
vilja fyrir nokkurn mun sjá af því bezta
í ritinu. Sumir gerðu kröfu til þess, að
einhver hugsun væri í því sem skrifað
væri. Aðrir æsktu léttmetis. Tímaritið
áleit hann heppilegast óbreytt; kvað það
geyma það bezta og dýrmætasta í andleg-
um auði vorum Vesitur-lslendinga. Fyrir
þá, sem létts lesmáls æsktu, mætti gefa út
annað rit.
Séra Jónas A. Sigurðsson var nefndar-
álitinu samþykkur. Tímaritið væri snið-
ið eftir tímaritum þjóðar vorrar. Fyrir-
myndin væri þaðan. Viðaukatillögu E.
P. Jónssonar áleit hann óþarfa. Tímaritið
áleit hann að hefði verið vegsauki Þjóð-
rækni'sfélaginu og lífitaug þess.
Dr. Sig. Júl. Jóhannesson áleit ekkert
hægara en að ihafa ritið bœði fyrir börn
og’fullorðna. Börn þyrftu að 'bor'ða sem
fullorðnir. Og ef ritið ekki seddi þau,
dæu þau, og þá yrðu hér brátt engir ís-
lendingar og ekkert Þijóðræknisfélag.
Ásm. P. Jóhannson sagði félagsstjórnina
hafa séð um ritstjórn Tímaritsins fyrstu
tvö árin.. Seinna hefði einum ritstjóra
verið falið verkið. Ritið væri félaginu til
sóma. Dr. Rögnvaldur Pétursson hefði
leyst verikð ágætjega af hendi. En vegna
ríkjandi flokkadráttar,* dytiti sér í hug,
hvort ekki væri heppilegt, að skifta um
ritstjóra eins og aðra starfsmenn. Að því
er útgáfu ritsins snerti, treysti hann vænt-
anlegri stjórn félagsins að hleypa sér ekki
út í neinar ógöngpir.
Þá kom tilaga frá B. B. Olson, studd
af Jóni Gillis, að Ijúka umræðum um
málið. Sú tillaga var fejd.
Kristján 'P. Bjarnason fiok næsta til
miáls. Kvað jhann fyrsta ákilyrðið til
viðhalds íslenzku hér, að menn sýndu ein-
lægni og áhuga fyrir málinu. Af þvi
lærðu bömin fljótast og fljótara en þó
stafrófskver kæmist inn á hvert heimili.
Hann kvaðst fæddur hér og uppalinn, en
samtakaleysið i þjóðræknismálinu ætti
hann bágt með að skilja hjá þeim, sem
frá ættjörðinni hefðu komið og hlytu all-
ir að bera þangað hlýjan hug. Lesmál
fyrir böm í Tímaritinu áleit hann þýð-
ingarlítið. Áhuga þeirra þyrfti að vekja
með öðru.
Mrs. F. Swanson benti á að “Saga ís-
lands” á ensku, hefði verið keypt af Þjóð-
ræknisfélaginu till þess að æsku.lýðurinn
hér ætti greiðan gang að því máli, sem
honum væri tamast að því að kynnast því
sem íslenzkt væri. Bér tværi 'þó ekkí
kunnugd um neinn árangur af þvi.
Þá var gerð tillaga um að fresta fundi
til kl. 2 e.h. — Samjþykt.
Eins og ráð var gert fyrir kom þing
aftur saman kl. 2 e. h.
Fundargerð síðasta fundar lesin og
samþykt.
Björn Magnússon fór nokkrum orðum
um timaritsnefndarálitið, er umræður
stóðu um er fundi var frestað. Kvað
hann mestu varða, að það, sem skrifað
væri, hefði við sannleika að styðjasrt.
Benti á dæmi um ónákvamini og þekk-
ingarskort á skógrækt i grein er hefði
koniið í Timaritinu. Að öðru leiti áleit
hann Tímaritið bezt komið eins og það nú
væri.
Að því lokmí ilas foresti enn álit Tíma-
ritsnefndar og 'bar það upp til atkvæða.
Var það nú samþykt. Ennfremur bar
hann upp viðauka-tillögu E- P. J. við álit-
ið, og var hún einnig samþykt.
Spurði þá forseti hvort erindrekar frá
deildum hefðu ekki skýrslur að flytja
þinginu.
Las þá Þorsteinn Guðtnundsson upp
skýrslu frá deildinni “Iðunn” i Leslie.
Bar hún með sér að tekjur á árinu hefðu
numið $278.50. Stærsti tekjuliðurinn var
í sambandi við Þorrablót er haldið var í
fyrra vetur. En mestu af fénu er varið
tiil bókakaupa eða ti,l eflingar bókasafni,
er deildin hefir stofnað. Gildir félagar
eru 42, en milli 50 og 60 heyrðu deildinni
alls til.
Skýrsla frá Guðjóni F. Friðrikssyni,
ritara deildarinnar “Brúin” i Selkirk bar
með sér að 10 starfsfundir hefðu verið
haldnir á árinu. Féjagar voru í fyrra
33, nú 90. Söngkenslu hefir deildin hald-
ið uppi er 80 börn tóku þátt í og varð
kostnaðurinn við það $121.00. Brynjólf-
ur Þorláksson og Björgvin Guðmundsson
höfðu kensluna með hönduni. íþróttafé-
lagi hefir deildin einngi reynt að halda
við og hefir varið $92 fyrir útbúnað þar
að lútandi. Kens,la í íslenzku var einn-
ig um hönd höfð um tíma.
Ásgeir I. BlöndahJ frá deildinni í Wyn-
yard kvaðst ekki hafa búið sig út með
skýrslu, en hagur deildarinnar væri eins
góður og vænta mætti og félögum kvað
ihann fjölga, Deilurnar á þjóðræknisfé-
lagið hefðu í því efni mikið hjálpað deild-
inni og fylgi Þljóðræknisfélagsins ykist
við ihverja sennuna.
Skógrækt á íslandi var næst til umræðu.
J. J. Bíldfejl skýrði frá, að hann hefði
átt tal um málið í ferð sinni iheim til ís-
lands, bæði við forsætis- og dómsmála-
ráðherrann. Létu þeir í ljósi innilegit
þakklæti sitt til Vestur-íslendinga fyrfr að
hafa þetta þarfa og mikla mál með hönd-
um og ræktarþelið er það bæri vott um.
Vonuðu Iþeir, að hægt yrði bráðlega að
hefja samvinnu við Vestur-íslendinga um
málið.
Björn Magnússon, er fyrstur manna
hreyfði þessu máli hér, skýrði frá, að hann
hefði leitað sér upplýsinga og álits sér-
fróðra manna í Canada um skógrækt og
hvaða viðartegundir þeir álitu að á ís-
landi myndu vaxa. Las hann bréf frá
þeim viðvikjandi þessu. /E-skti hann að
miliþinganefnd væri sett í málið.
Sigfús B. Benediktsson lagði til og
Bjarni Magnússon studdi, að fimm manna
nefnd væri kosin ti:l þess að annast skóg-
ræktarmálið milli þinga. Samþykt. Voru
þessir kosnir: i Björn jMagnússon, Dr.
Sig. Júl. Jóhannesson, séra Rúnólfur
Marteinsson, Árni Eggertsson, séra Jó-
hann Sólmundsson.
Þá var álit 'þingnefndar um tillögur
stjórnarnefndar um breytingu á tilhögun
á starfi embættismanna lesið upp. Var
það á þessa leið:
“Nefndin, sem skipuð var til að athuga
tillögu stjórnarnefndar um starfskiftingu
eiribœttismanna og um sölu Tímaritsins
leggur til að:
1) Að samþyiktir séu fyrsti og annar
liður en að þriðja og fjórða lið sé vísað
til nefndarinnar, sem fjallar um útgáfu
Tímaritsins.
Arni Eggertsson, Páll Pálsson,
Hjáhnar Gíslason.”
Tillögur stjórnamefndar voru þessar:
“Tillögur stjórnarnefndar um breytingu
á starfsskiftingu embættismanna félagsins
og um sölu Tímaritsins:
“Tillögur stjórnarnefndar um breytingu
: starfsskiftingu embætrtismanna félagsins
og mn sölu Timaritsins:
1. Fjármálaritári hafi með höndum af-
hending Tímaritsins til félagsmanna.
2. Fjár.málaritari sé launaður með $150
á ári.
3. Söluverð Tímaritsins til utanfélags-
manna sé $1.50.
4. Með því að meiri birgðir af flestum
árgöngum Tímaritsins leru á hendi en
hugsanlegt er að nokkurntíma gerti selst,
mælurn vér með því að einhver ráðstöf-
un sé gerð til þess að minka þessar birgð-
ir.
Ásmundur P. Jóhannsson lagði til og
Sigfús Halldórs frá Höfnum studdi, að
nefndarálitið sé afgreitt lið fyrir lið.
Samþykt.
1. liður samþyktur.
2. iliður sætti mótmælum frá Ásm. P.
Jóhannssyni. Virtist honum vanráðið að
gera þingsamþykt um að greiða fjármála-
ritara fastalaun. Var þessum Jið frestað
þar til eftir kl. 2 síðdegis næsta dag.
3. og 4. liður: B. B. Olson lagði til
og Sigfús Halldórs frá Höfnuni studdi,
að þessir liðir væru feldir úr tillögunni,
með því að þeir hefðu vérið afgreiddir"
í Tímaritsnefndarálitinu. Samþykt.
ÁJit þingnefndar í úrtbreiðslumálinu var
nú lesið er svo hljóðaði:
Nefndin, sem skipuð var til að athuga
útbreiðslumálið, leggur til, samkvæmt
bendingu forseta; 1) að stjórnarnefnd
Þjóðræknisfólagsins gefi út við fyrsta
tækifæri og útbýti gefins til allra íslenzkra
heimila riti, sem skýri tilgang félagsins,
og hvetji íslendinga til samtaka í þjóð-
ernismálum. 2) Þá leggur nefndin til,
að þar sem augljóst er að framtíð fé-
lagsins hvili á samstarfi við æskulýðinn,
að stjórnarnefndinni 'sé f'alið ;iíi Igera
sitt ítrasta til samvinnu við íslenzka stú-
dentaféjagið hér í borginni og önnur ung-
mennafélög. Helzt þannig að stúdenta-
félagið myndaði deild innan Þjóðræknis-
félagsins og hefði áhrif á önnur ung-
mennafélög.
Ennfremur gerir nefndin ráð fyrir að
áherzla verði lögð á stofnun nýrra deilda
og öfilun nýrra meðlima, og að heimila
stjórninni i því augnamiði, alt að $500.
Hjálmar Gíslason, GuSjón S. FriSriksson,
Jón Stefánsson Th. Guðmundsson,
A. J. Skagfeld.
B. B. Olson lagði til og Guðmundur
Eyford studdi, að álitið sé rætt Iið fyrir
lið. Samþykt.