Lögberg - 02.05.1929, Blaðsíða 6

Bls. 6.
LÖGBERG FIMTUDAGINN 2. MAl 1929.
Mánadalurinn
EFTIR
JACK LONDON.
“Þetta er ekki alt eins og það ætti að vera,”
sagði Tom. “Það neitar því enginn. Það er
ekki nema rétt að verkamanna félögin skifti sér
af pólitík, en þau verða að taka þar rétta
stef nu. ’ ’
“Þú átt við, að þeir eigi að fylgja jafnaðar-
stefnunni? Svei! Þeir eru alveg sömu svikar-
amir eins og hinir og seldu okkur hæst bjóð-
anda nær sem væri.”
Verkamennirnir þurfa að fá góða og heið-
arlega menn til að standa fyrir sínum málum,”
sagði Willi. “Það er það sem þeim ríður mest
á, og þá mundi alt ganga vel. Ekki það, að eg
aðhyllist þessa jafnaðarstefnu. Eg geri það
ekki. Alt okkar fólk hefir verið lengi í Banda-
ríkjunum, og eg get með engu moti liðið, að
þessir feitu Þýzkarar og skítugu Rússnesku
Júðar, séu að segja mér hveraig á að stjórna
mínu landi, meðan þeir geta ekki einu sinni
talað ensku.”
“Þínu landi!” sagði Bert. “Mikil ósköp
eru að heyra þetta! Ertu virkilega svo heimsk-
ur, að þú vitir ekki, að þú getur ekki lengur
kallað þetta land þitt land? Það er bara ímynd-
un, orð sem þessir svikahrappar ota að þér,
þegar þeir vilja hafa eitthvað gott af þér.”
“En greiðir þú ekki þessum svikahröppum
atkvæði?” sagði Willi. “Ef við kjósum heið-
arlega menn, þá gera þeir ekki annað en það,
, sem rétt er.”
“Eg vildi að þú kæmir á okkar fundi, Willi,”
sagði Tom góðlátlega. “Þá mundir þú skilja
betur, hvernig þessu er öllu varið, og þá mund-
ir þú greiða atkvæði með jafnaðarmönnunum
við næstu kosningar.”
“Nei, þangað kem eg aldrei,’.’ sagði Willi.
“Mér dettur ekki í hug að koma nærri þessum
jafnaðarmannafundum, að minsta kosti ekki
fyr en þeir læra að tala eins og siðaðir menn. ”
María var svo ergileg við manninn sinn út-
af verkfallinu, sem yfir vofði og afstöðu hans
hans gagnvart því, að hún gat ekki einu sinni
haldið uppi samtali við Saxon. Hún hafði því
ekki annað að gera, en að hlusta á það, sem
piltarnir voru að segja og hugsa um þær mis-
munandi skoðanir, sem þeir höfðu á þessum
málum.
“Hvar erum við eiginlega stödd,” spurði
hún glaðlega og góðlátlega, þó henni væri í
raun og veru alt annað en gaman í hug.
“Við erum hvergi,” flýtti Bert sér að segja,
“við erum farin veg allrar veraldar.”
“En kjöt og olía hafa enn hækkað í verði,”
sagði hún. “ Og kaup Willa hefir verið lækkað
og kaup mannanna, sem vinna í verksmiðjun-
um, var lækkað í fyrra. Eitthvað verður að
gera.”
“Það er bara eitt að gera,” sagði Bert, “og
það er að berjast til þrautar. Við töpum auð-
vitað, en við höfum þá ánægju upp úr því, að
við vitum að við höfum gert það litla, sem við
gátum. ’ ’
“Þetta er ekki rétt að segja,” sagði Tom.
“Nú er ekki lengur tími til að tala,” sagði
Bert. “Nú er tími til að berjast.”
“Hvað höfum við með það að gera, að
berjast á móti heilum hersveitum og maskínu-
byssum?” sagði Willi.
“Nei, auðvitað getum við ekki barist þann-
ig,‘’ sagði Bert. “En það eru til yms vopn,
sem lítið fer fyrir, en geta þó verið ovinunum
skaðleg, þegar þeim er rétt beitt.”
“Já, einmitt!” sagði María með miklu fasi.
“Nú skil eg, til hvers það er þetta, sem þú hefir
í vestisvasa þínum, en sem þú vilt aldrei segja,
til hvers sé notað.”
Bóndi hennar gegndi henni engu. Tom hélt
áfram að reykja, en Willa mislíkaði stórlega,
það var auðséð á honum.
“Það getur ekki verið, að þú hafir nokkuð
slíkt í huga, ” sagði hann og vonaðist sjálfsagt
eftir, að vinur sinn mundi neita því afdráttar-
laust.
“Jú, auðvitað,” sagði Bert, “fyrst ykkur
nður svo mikið á að vita það. Eg vildi feginn
þó alla steindauða, aður en eg félli sjálfur
í valinn.”
“Hann er reglulegur anarkisti,” sagði
María. “Það hafa verið menn eins og hann,
sem myrtu McKinley og Garfield og unnu önn-
ur slík ódáðaverk. Hann verður hengdur ein-
hvern tíma. Þið sannið til, hvort eg segi ekki
satt. Það er eina bótin, að börnin eru þó
engin.”
“Þetta er bara orðagjálfur, sem ekki þvðir
mikið,” sagði Willi til að friða hana.
“Hann er bara að stríða þér,” sagði Saxon.
“Hann hefir alt af verið svo stríðinn.”
“Eg veit nú betur. Eg hevri hann oft tala
upp úr svefninum, og það er hræðilegt tal, má
eg segja ykkur,” svaraði María.
Tom var eitthvað að reyna að segja um
skynsamlegar ástæður og um réttlæti.
“Réttlæti!” sagði Bert æði frekjuiega. “Eg
skal segja ykkur dálítið um það réttlæti, sem
verkafóllkið á við að búa. Þið munið allir eft-
ir Forbes — J. Alliston Forbes —, sem setti
Alto California félagið á hausinn og stal tveim-
ur miljónum. Eg sá hann í gær í einum af þess-
um afar stóru og dýru bílum. Hváð fékk hann
fyrir að stela öllu þessu fé? Hann var dæmdur
í átta ára fangelsi. En hvað lengi) var hann
þar? Ekki full tvö ár. Honum var slept undir
því yfirskyni, að heilsa hans væri biluð. Það
var nú Iíka líkt því. Eg er viss um, að hann
verður í fullu fjöri, þegar við erum öll dauð.
Lítið þið nú þarna út um gluggann. Þama
sjáið þið gamalt og hrörlegt hús. Mrs. Dunak-
er á þar lieima. Hún er þvottakona. Maður-
inn hennar misti lífið við einhverja járnbraut-
arvinnu. Það var svo sem ekki hætt við, að
hún fengi skaðabætur; það var séð um það.
Svoleiðis fóru dómstólarair við hana. Sonur
hennar, Archie, ólst upp á götunni og varð
náttúrlega reglulegur götustrákur, eins og von
var. Einu sinni sem oftar, þegar hann var eitt-
hvað að flækjast, hann var þá sextán ára, þá
komst hann þar í kynni við einhvem drakkinn
dóna og rændi af honum peningum. Yiljið þið
vita hvað það var mikið ? Það voru tveir dal-
ir og áttatíu cents. Takið þið eftir því — tveir
og áttatíu! Og hvaða hegningu haldið þið að
hann hafi fengið ? Fimmtíu ára fangelsi. Hann
er búinn að vera átta áh í St. Quentin, og verð-
ur þar víst þangað til hann deyr. Mrs. Dun-
aker segir, að hann sé veikur af tæringu, en hún
hefir enga' útvegi til að ná honum úr fangels-
inu, vesalingurinn. Archie, unglings drengur,
rænir tveimur dölum og áttatíu oentum og fær
fyrir það fimtíu ára fangelsi. J. Alliston
Forbes stelur tveimur miljónum, og fær minna
en tveggja ára fangelsi. — Hverjum finst vkk-
ur eiginlega að þetta land tilheyri, verkafólk-
inu, almenningi, eða auðvaldinu? Það er svo
em ekki um það að villast.”
Þegar Saxon var að enda við að þvo disk-
ana, gekk María til hennar, leysti af henni eld-
hússvuntuna, og kysti hana með þeim innileik,
sem konur geta þá aðeins sýnt hver annari,
þegar þannig er ástatt um heilsu þeirra, eins
og nú var ástatt fyrir Saxon.
“Seztu nú niður, góða mín, og hvíldu þig.
Þú verður að gæta þess, að reyna ekki of mikið
á þig. Eg skal sækja það sem þú hafðir með
þér til að sauma. Svo getur þú hlustað á það,
sem piltamir eru að segja. En hlustaðu ekki á
Bert. Hann er ærður.”
Saxon setist niður og fór að sauma. Erg-
elsissvipurinn á Bert magnaðist um allan helm-
ing, þegar hann kom auga á, að það voru barna-
föt, sem hún var að sauma.
“Þetta er nú ein vitleysan,” sagði hann.
“Hvaða vit er í því að eiga böm og hafa enga
trvggingu fyrir því, að geta látið þeim í té það
sem þau þurfa?”
“Þú hlýtur að hafa fengið þér í staupinu í
gærkveldi,” sagði Tom.
Bert hristi höfuðið.
“Það er alveg gagnslaust, að vera með þess-
ar ergjur,” sagði Willi. “Yið búum í góðu
landi.”
“Það var einu sinni gott land,” svaraði
Bert. “En nú er alt öðru máli að gegna. Nú
kemst maður ekkert áfram lengur, og maður er
svikinn og snuðaður á alla vegu. Mínir for-
feður börðust fyrir þetta land og það gerðu
ykkar forfeður líka. Við gáfum negrunum
frelsi og við börðumst við Indíánana. Við lið-
um hita og kulda og hungur og létum aldrei
bugast. Við hreinsuðum landið og við bvgðum
vegina og bæina og allir höfðu nóg fyrir sig að
leggja. Og við héldum enn áfram að berjast
fyrir landið. Tveir af föðurbræðrum mínum
féllu við Gettysburg. Alt okkar fólk tók ein-
hvern þátt í stríðinu. Saxon hefir sagt okkur,
hvað hennar fólk varð að þola, þegar það kom
hingað vestur til að eignast heimili og hesta og
nautgripi og annað, sem það þurfti. En það
fékk það sem það þurfti. Alt okkar fólk gerði
það—”
“Og ef þetta fólk hefði verið nógu hyggið,
þá hefði það ekki látið af hendi það, sem það
komst yfir og átti með réttu,” sagði Saxon.
“Auðvitað,” hélt Bert áfram. “Það er ein-
mitt það, sem eg er að segja. Við erum að
tapa. Við höfum verið rænd. Við höfum
aldrei kunnað þessa krókaleið, sem svo margir
fara nú. Það erum við, sem erum að tapa.
Tímamir hafa breyzt, og fólkið hefir skifzt í
tvo flokka, ríka og fátæka. Verkamennirair,
fátæklingamir, gera ekkert nema vinna. Hin-
ir, hákarlarnir, þeir gleypa alt í sig, vinnuarð-
inn, bújarðirnar, námuraar, verksmiðjurnar
°S jafnvel sjálfa stjómina. Við erum böra
þeirra manna, sem lögðu svo mikla alúð við að
vera ráðvandir og heiðarlegir menn, að þeir
lærðu aldrei að ná undir sig því, sem aðrir áttu
og að kúga náungann. Við erum fólkið, sem
höfum tapað. Skiljið þið það?”
“Þú ættir að vera nokkuð góður að halda
ræður á verkamanna-fundum, ” sagði Tom.
“En þú þarft samt að læra að færa betri ástæð-
ur fyrir þínu máli.”
“Þetta lætur ekki svo illa í eyrum, ” sagði
Willi. “En rétt er það nú samt ekki. Menn
geta enn orðið ríkir, ef menn reyna það.”
“ Já, sumir geta það, auðvita’ð,” sagði Bert.
“'En við getum það álíka vel, eins og við getum
orðið forsetar Bandaríkjanna. Þú eignast
aldrei neitt, það má eg segja þér, þú hefir ekki
það sem til þess þarf. Þú ert bara ráðvandur
vinnumaður og ekkert annað. Það er ekki til
neins, að tala um þetta. Það er úti um okkur. ”
Meðan þau voru að borða, sagði Tom þeim
frá æskuárum sínum og margskonar skemtun,
sem hann hafði haft, þegar hann var að alast
upp úti á landi. Hann sagði, að altaf hefði það
verið fast í huga sínum, að fá sér bújörð og
verða bóndi, eins og forfeður sínir hefðu verið.
En Sarah hefði algeríega sett sig á móti þessu,
svo ekki hefði verið við það komandi. Því
gæti aldrei orðið neitt úr þeirTÍ fyriræltun.
“Þetta er eins og gengur,” sagði Willi.
“Það verður alt af einhver fyrir skakkafall-
inu. ”
Bert byrjaði skömmu síðar á nýju orðaflóði,
en Willi veitti því litla eftirtekt. Án þess hann
eiginlega ætlaði sér það, fór hann í huganum að
bera saman þetta heimili við sitt eigið. Mis-
munurinn var auðsær. Hér gekk alt með ein-
j hverjum hávaða og gauragangi. Hann hafði
tekið eftir því, að þegar þau komu hefði enn
ekki verið búið að þvo borðáhöldin, sem notuð
voru um morguninn. Hann hafði ekki tekið*
eftir útliti á hverju einu fyrir sig, eins og karl-
menn munu sjaldan gera, en það hafði verið
töluvert ljóst í huga hans, að Maríu færist ekki
liúshaldið eins vel úr hendi eins og Saxon.
Hann leit til hennar, og hann hafði sterka löng-
un til að faðma han að sér. En hann hafði ekki
lengi frið með þessar hugsanir sínar fyrir
Bert.
“Heyrðu, Willi,” segir hann. “Þú heldur
að eg sé fullur af óánægju. Eg er það líka. Þú
hefir ekki reynt annað eins og eg. Þú hefir alt
af haft heldur þægilega vinnu og fengið tölu-
vert af peningum með hægu móti, með því að
leika hnefaleik. Þú veizt ekki hvað það er, að
vera. eningalaus. Þú hefir ekki tekið þátt í
vera peningaaus. Þú hefir ekki tekið þátt í
gamla móður og líða mörg óþægindi þess vegna.
Það var ekki fyr en eftir að hún dó, að eg gat
farið að gera það, sem eg vildi sjálfur.
“Mér er enn í minni, þegar eg reyndi að
vinna hjá strætisbrautafélaginu. Yfirmaðurinn
skoðaði mig í krók og kring, og spurði mig ótal
spurninga, og fékk mér umsóknarskjal, sem eg
átti að fylla út. Einn dal borgaði eg lækninum,
því eg varð að fá vottorð frá honum um að
heilsan væri í góðu lagi. Svo varð eg að láta
taka mvnd af mér, því félagið heimtaði það.
Fyrir það borgaði eg annan dal. Svo kom eg
aftur til þessa höfðingja með umsóknina, heilsu
vottorðið og myndina og hann spurði' mig enn
spjörunum úr. Þar á meðal, hvort eg tilheyrði
nokkru verkamanna félagi, eða liefði nokkurn
tíma gert. Þið getið því nú nærri, hvað eg
sagði honum um það. Eg þurfti að fá vinnuna,
því eg hafði enga peninga og eg þurfti að sjá
um, að móður minni liði bærilega. Svo þurfti
eg ýmislegt að kaupa, þár á meðal einkennis-
búning, sem kostaði nítján dali hjá félaginu, en
mundi ekki hafa kostað nema fjórtán annars-
staðar. Fimm dali þurfti eg að hafa í vasan-
um í smápeningum; þá þurfti eg að leggja til
sjálfur. Eg fékk þá lánaða hjá Tom Donavan
lögreglumanni. Þar við bættist, að eg fékk ekk-
ert kaup fyrstu tvær vikurnar.
“Eg vann þaraa bara einn mánuð. Þá
mynduðum við verkamannafélag, sem þeir
srengdu undir eins, svo ekki varð agnar ögn
eftir af því.”
“Það verður ekki mikið eftir af þér held-
ur, ef þú verður með þeim í þessu verkfalli,”
sagði María.
“Það er það, sem eg er að segja,” sagði
Bert. “Við höfum ekkert tækifæri.”
“Því eruð þið þá að hefja verkfall?” spurði
Saxon.
Bert leit til hennar alvarlegur.
“Því þurftu frændur mínir að láta lífið við
Gettysburg?”
VIII. KAITULI.,
Saxon gekk að sínum daglegu störfum eins
og áður, að því undanteknu, að nú bjó hún ekki
til neina hluti til að selja. Efnið kostaði tölu-
vert og hún vildi ekki gera þetta á móti Willa.
Töluverðar áhyggjur settust að í huga hennar,
sem hún gat ekki hrist af sér. Hún gat ekki
annað en hugsað um sumt af því, sem Bert
hafði sagt. Hún, sjálf og Willi báru ábyrgð á
því, að innan skamms mundi ný manneskja
fæðast í þennan heim. Það var þeirra skjdda,
að sjá baminu sínu fyrir fötum og fæði og
koma því til þeirrar menningar og þroska, að
það stæði ekki lakar að vígi en aðrir í lífsbar-
áttunni. En höfðu þau í raun og veru nokkra
tryggingu fyrir, að þau gætu þetta ? Hún mundi
óljóst eftir þeim tímum, að fólk hefði margt átt
erfitt með að hafa ofan af fyrir sér og sínum,
og hún vissi fullvel, að það voru altaf ein-
hverjir, sem áttu erfitt uppdráttar, og þurftu
jafnvel að búa við skort. Henni fanst hún nú
næstum geta skilið, hvaða Sarah var altaf óá-
nægð og kvartsár.
Það var þegar farið að bera á skortinum.
Þar rétt í nágrenninu áttu heima menn, sem nú
v'oru vinnulausir vegna verkfallsins. . 1 búðun-
um, þar sem hún kevpti matvæli fyrir lieimilið,
og sá aðrar konur, sem þangað komu í sömu
érindum, varð hún þess vör, að áhyggjur og
vonleysi hafði gripið um sig í hugum margra
þeirra. Gleðisvipurinn sýndist hafa horfið af
andlitum þeirra, og í hans stað var kominn
svipur rauna og gremju. Sama var að segja um
konurnar, sem hún sá stundum koma út á
strætið til að líta eftir börnum sínum, þegar
þau voru þar að leika sér. Gleðihreimurinn
var horfinn úr málrómi þeirra og gleðihlátr-
arnir voru ekki þeir sömu og áður.
Mary Donahue, sem hafði tekið þrjár merk-
ur af mjólk á hverjum morgni, tók nú ekki noma
eina mörk. Nú sá maður ekki heilu fjölskyld-
urnar sækja kvikmyndahúsin eins og áður.
Kjötbúðirnar gátu ómögulega fengið nógu
mikið af ódýrasta kjötinu til að fullnægja eftir-
spurninni, en dýrari tegundiraar seldust ekki.
Nora Delaney, sem bjó í þriðja húsi frá Saxon,
fékk nú ekki lengur nýjan fi.sk á föstudögunum.
Hún varð að láta sér nægja saltaðan þorsk, og
ekki af beztu tegund. Börnin, sem liún hafði
oft séð koma íit úr húsunum með stórar brauð-
sneiðar og miklu smjöri og sykri á, komu nú
með þunnar sneiðar, með litlu smjöri og engu
sykri. En að miklu leyti sýndist sá siður vera
að hverfa, að börnin fengju bita milli máltíða.
Allstaðar voru þess ljós merki, að skortur-
inn var fyrir dyrum, og fólk reyndi að halda
eins spart á, eins og það frekast gat. óánægj-
an óx að sama skai og geðsmunimir urðu erf-
iðir og óþjálir. Konumar urðu ekki eins vin-
samlegar hver við aðra og þær urðu ekki eins
ástúðlegar við börnin sín, að það var okki nærri
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hj& ^
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
Yard: HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEQ, MAN.
Offlce: 6th Floor, Bank of HamlltonChambera
verið, og Saxon vissi, að það var ekki nærri
gott samkomulag hjá Bert og Maríu.
“Ef hún bara gæti skilið, hvað eg hefi við
að stríða” hafði hann sagt við Saxon oftar en
einu sinni.
Hún gat ekki að því gert, að hún varð hálf-
hragdd í hvert sinn, sem hún leit framan í Bert.
Augnaráðið lýsti hatri og gremju. Henni fanst
alt útlit hans, jafnvel hvemig hann gekk og
hvernig hann hafði hattinn á höfðinu, bera vott
um enn meira kæruleysi, heldur en nokkum tíma
áður.
\
Hún sat stundum tímunum saman, auðum
höndum við gluggann og horfði út, sérstaklega
síðari hluta dagsins. Var hún þá oft að hugas
um fólkið, sitt fólk og annað fólk, sem forðum
daga hafði brotist vestur yfir slétturnar og
eyðimerkurnar og f jöllin og sezt að hér í landi
sólsetursins. Oft var hún að hugsa um það, að
ekki hefði það fólk búið saman í stórborgum, og
ekkert hafði það haft með verkamannafélög að
gera, og heldur ekki þekt gróðafélög auðmann-
anna. Hún mintist þess, sem gamla fólkið
hafði sagt henni um þær allsnægtir, sem það
bjó við, þegar það hafði nóg kjöt, annað hvort
af þeim ^gripum, sem það ól upp sjálft, eða af
dýrum og fugum, sem það skaut. Og þegar
bændumir ræktuðu sinn eigin garðmat, voru
sínir eigin jámsmiðir og trésmiðir og bjuggu
til skóna handa allri f jölskyldunni, og konurnar
spunnu ullina og bjuggu til mest af þeim fatn-
aði, sem heimilisfólkið notaði. Um þetta hafði
Tom væntanlega verið að hugsa, þegar hann
heima hjá Bert hafði verið að segja þeim hvað
mikið sig hefði angað til að verða bóndi.
Saxon fanst, að bóndastaðan hlyti að vera
góð og frjálsleg staða. Hvernig stóð á því, að
fólkið varð að búa í þessum borgum? Hvers-
vegna höfðu ástæðuraar breyzt? Ef allir höfðu
nóg í gamla daga, því höfðu þá ekki allir nóg
enn? Hvernig stóð á því, að nú þurftu menn
svo að segja að bítast og berjast um vinnuna
og gera verkföll, sem allskonar vandræði hlut-
ust af, alt til þess að geta haft lífsframfæri fvr-
ir sig og sína? Því, var ekki nóg vinna fyrir
alla? Þá um morguninn hafði hún séð tvo
verkfallsbrjóta barða til óbóta af verkfalls-
mönnum. Suma þessa menn þekti hún í sjón
og vissi einhver skil á þeim. Nokkrir þeirra
áttu heima þar í nágrenninu. Þetta hafði kom-
ið fyrir hinu megin á strætinu, rétt fram und-
an húsi hcnnar! Þetta hafði verið hroðalega
ljótt. Tólf menn á móti tveimur. Börnin
höfðu byrjað þetta, með því að kasta steinum
í þessa tvot menn og kallað til þeirra með því
orðbragði, sem börn ættu aldrei að viðhafa.
Lögreglumennirnir höfðu komið með skamm-
byssur í höndunum og verkfallsmenn höfðu flú-
ið, sumir inn í húsin, en sumir inn í sundin
milli þeirra og svo horfið þaðan eitthvað út í
loftið. Annar þessara tveggja manna hafði
venð fluttur meðvitundarlaus burtu í sjúkra-
vagni. Hinn höfðu lögreglumennirnir farið
með. Hún hafði heyrt Mary Donahue, þar sem
hun stóð úti fyrir húsinu með barn í fanginu,
tala slíkum ókvæðisoðrum till þessa manns, að
Saxon alveg ofbauð. Hún hafði séð Mercedes
standa fyrir utan sínar húsdyr og horfa á
þennan ófagra leik og Saxon háfði virst að hún
hefði gaman af þessu. Það bar ekkert á, að
iiún \æri minstu vitund hrædd, en horfði á að-
farirnar kýmilega.
" nun lor
reyna að komast eftir því hjá henni, hve
eiginlega gæti á því staðið, að annað’ ein
þetta gæti komið fyrir. En þegar um
fræðileg efni var að ræða, fanst henni
gömlu konunnar oljost og óaðgengilegt.
“Þetta er alt afar einfalt,” sagði
“Flestir karlmenn eru heimskir að eðlis
Þeir,e.™ þr*larþir- Eáeinir eru gáfaðir.
eru hofðmgjarnir. Eg býst við að guð
skapað mennina svona. ”
“En hvað hafði guð þá að gera við þes
svop, sem komu fyrir þarna hinu megin
gotuna i morgun?”
Eg er hrædd um, að hann hafi lítið \
f<Tr e-?Sf Um 1)að’ ’ ’ sa^ði Mercedes og br
Helir kannske ekkert vitað um það.”
Eg varð dauðhrædd og eg er ekki búi
ná mér enn,” sagði Saxon. “En mér sýr
]>u hafa bara gaman af þessu, rétt eins og
væri einhvers konar leikur.”
“Það var nú líka dálítill leikur, góða m
“Hveraig getur þú talað svona?”
“Eg hefi séð menn drepna. Það er ekkert
sérlega merkilegt við það. Allir menn deyja
fyr eða síðar. Heimskingjamir deya eins ’ og
uxarnir, þeir vita ekki hves vegna. Þeir berja
hver annan með bareflum og með hnefunum og
brjóta hauskúpurnar hver á öðrum. Það er
hroðalegt. Þeir eru ekki betri en villidýr. Þeir
eru eins. og hundar, sem rífast um bein. Vinn-
an er beinið, sem þeir rífast um. Ef þeir berð-
ust um konur eða hugsjónir, eða, þá gull og
gimsteina, ])á væri eitthvað varið í það. En
])að er ekki því líkt. Þeir eru bara svangir, og
þeir berjast um mat, til að seðja hungur
sitt.”

“Eg vildi að eg gæti skilið hvernig þessu
er varið,” sagði Saxon, og það var auðséð að
hún barðist við að skilja þau erfiðu umfangs-
efni, sem hún var að hugsa um.