Lögberg - 12.09.1929, Blaðsíða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. SEPTEMBER 1929.
Bílferð um Norðurland
Fyrst§ blaðagreinin, sem eg man
eftir að eg læsi með athygli, er
eg var barn, var grein um “mótor-
vagna” í “Norðurlandi”, að mig
minnir, eftir Einar H. Kvaran. —
Hann spáði því þar að þeir mundu
verða framtíðarfarartæki hér á
landi. Rökstuddi hann það m. a.
með því, að vegir þyrftu ekki að
vera sérlega vandaðir fyrir þá, og
einkum, að þejr gætu hæglega
farið upp og ofan talsverðar
brekkur.
Eftir að hafa lesið grein þessa,
man eg eftir því, að eg skemti
mér oft við að sjá í huganum
mótorvagninn hans Einars þjóta
upp og niður Moldhaugnahálsinn.
Hafði eg smátt og smátt gert mér
ákveðna grein fyrir ytra útliti
vagnsins. Sjálfur var eg vitan-
lega við stýrið, og mig minnir að
það væri aftan á. Um mótor vissi
eg vitanlega ekkert, en hafði þó
hugmynd um, að eldsneytis þyrfti
við, eins og í eimreiðar. Eg held
að eg hafi notað sauðatað.
Fyrir ekki ákaflega mörgum ár-
.um, þóttu bílarnir óþjóðlegt far-
artæki; um þá þá var stundum tal-
að sem óþarfa skemtifargan, sagt
lega, og vegurinn að öðru leyti er
betur ruddur en hann var áður,
brautir breikkaðar á stöku stað,
vegurinn lagfærður í gilskorning-
um og borið ofan í brautarspotta,
sem liggja yfir mýrarsund. Sam-
feld akbraut er komin upp undir
Sveinatungu í Norðurárdal. Milli
Sveinatungu og Fornahvamms
hefir lítið verið aðhafst, því kom-
ið hefir til orða að leggja veginn
þar sunnan við iNorðurá. En nú
er unnið við veginn ofan við
Fornahvamm og er hann að miklu
leyti lagður þaðan og upp að
Hvassá.
Á Holtavörðuheiðinni voru vond-
ir vegarkaflar, er við fórum norð-
ur þ. 21. júní. Höfðu gengið stór-
rigningar undanfarið og kominn
aur í gömlu brautarspottana, svo
bíllinn víngsaðist og sentist á-
fram gegn um leðjuna, en stöðv-
aðist hvergi.
Bar á því, sem víða annars stað-
ar, við vegabætur, einkum þær,
sem gerðar eru til bráðabirgða, að
vegamenn leggja meiri áherzlu á
að slétta ofaníburði á vegina, en
að ræsa frá þeim aðrenslisvatn.
Þegar mýrarvatnsborð er í vegar-
hæð utan við veginn, undir eins
að við ættum að nota hið innlenda úrfelH kemur> þá rennblotnar
vinnu-afl, hestana, í stað þess að
ausa fé í bíla og bensín út úr
landinu. — í nokkur ár urðu bíl-
arnir að smeygja sér fram hjá
kerrulestunum á Suðurlandsveg-
inum, þorskausaböggunum og ol-
íuklæddum ferðamönnum, sem
vegurinn, hve vel sem í hann er
borið, og ofaníburðurinn verður
aur einn. Góð framræsla, sem er
víða mun fyrirhafnarminni en of-
aníburðurinn, gerir oft mikið
meira og varanlegra gagn.
ferðuðust með hesta sina eftir Því hefir lengi verið viðbrugðð,
bílvegunum dögum saman, lágu í hve frjálsleg það væri að ferðast
tjöldum og höfðu illa æfi, meðan
ferðafólkið þaut í þægilegum bíl-
um fram og aftur.
En að því kom, að sunnlnezkir
bændur sáu sér hag í því, að
spara vinnuafl, tíma og fé, með
því að nota bílana til flutninga.
Nú senda kaupmenn í Reykjavík
bíla heim á hlað til bænda langt
austur í sveitu.m og bóndinn af-
hendir ull sína í hlaðvarpanum,
og skrifa á blað hvaða vörur
hann vilji fá heim til sín til baka,
sparar sér með því mörg dags-
verk, mikið strit og fé. Og nú er
það segin saga í hverri sveit sem
opnast fyrir bílasamgöngur, að
bændur taka þau flutningatæki í
þjónustu sína umsvifa og orða-
laust — af því að reynslan er sú,
einkum þar sem kaupstaðarleið
er löng, að bílflutningarnir eru
ódýrari en flutningar með hestum.
Fyrir örfáum árum talaði ungt
fólk oft um hvort það mundi ein-
hvern tíma seint og síðarmeir á
æfinni lifa það að fara í bíl frá
Suðurla'ndi og norður til Akur-
eyrar. Menn voru að vona, að
svo gæti farið.
Seinni partinn í fyrrasumar fóru
fáir langferðamenn ríðandi yfir
Holtavörðuheiði. 1 sumar er það
sjaldgæf sjón. Hér á dögunum
voru um 100 ferðamenn í Forna-
hvammi í einu á norðurleið í bíl-
um — og þó eru það margir, sem
trúa því tæplega enn í dag, að
bílfært sé milli Borgarness og
Akureyrar.
Þegar eg stóð niðri á hafnar-
bakka hér á dögunum og var á
förum sjóleiðis til Borgarness og
þaðan landveg til Akureyrar, þótti
mörgum viðstöddum furðanlegt,
að eg var ekki í reiðfötum, ætl-
aði alls ekki að fara á hestbak,
var alls ekki við því búinn — ætl-
aði yfir öxnadalsheiði í bíl.
á hestum um landið. Menn væru
ekki neinum eða neinu háðir. Eg
fyrir mitt leyti hefi oft fundið til
þess, að hið dásamlega frelsi get-
ur hæglega snúist í argasta ó-
frelsi, sem einkum er tilfinnan-
legt, þegar menn vilja komast á-
fram. öðru máli er að gegna, ef
ekki er um neitt ferðalag að ræða
í venjulegum skilningi, þegar al-
veg er sama, hvort dagleiðir eru
stuttar eða langar, eða jafnvel
engar. Útivist á hestbaki er holl
og ágæt í alla staði — og frjáls-
leg.
En þegar maður er á ferðalagi
til þess að komast sem fyrst leið-
ar sinnar, er það blátt áfram þol-
inmæðis verk að vera á hestum.
Og maður er bundinn i báða skó
— háður hestunum, færinu, veðr-
inu, fylgdarmanninum, fólkinu á
gististöðunum, má í raun og veru
aldrei um frjálst höfuð strjúka,
og kemst ekki nema 3—0 tíma
ferð á dag, hvernig sem hamast
er og hve vel sem gengur.
Bílferð eftir sæmilegum vegum
er eitthvað annað. Þá eru ferða-
menn frjálsir og óháðir, óháðir
I veðri, geta haldið áfram nótt og
| dag, þotið hundruð kílómetra
milli mála, eru alt af ferðbúnir,
þurfa hvorki dúður né tjasl né
sækja hesta, leggja á, spenna og
reyra og bíða eftir Pétri og Páli,
fram eftir öllum dögum. Og ein-
mitt vegna allra þessara þæginda,
og vegna þess að bílflutningar eru
að jafnaði ódýrari en hestaflutn-
ingar, þegar mikið er að flytja í
einu, þá ryðja bílarnir sér til
rúms hvar sem þeim verður við
komið.
Við vorum tveir saman norður
jrfir heiði, ólafur Thors og eg, og
vorum rétta níu tíma frá Reykja-
vík til Borðeyrar, héðan í Borgar-
nes með togaranum “Þórólfi’, í
bíl þaðan til Gilsstaða í Hrúta-
firði og á bát yfir um fjörðinn, til
hins gestrisna heimilis Hinriks
Theódórssonar. — En þessi grein
á ekki að vera um norðlenzka
gestrisni, enda þyrfti mikið rúm,
ef henni ætti að lýsa að verðleik-
um.
Óneitanlega er það nokkuð ein-
kennilegt, að fara í fyrsta sinn
norður í land í bíl, sömu leiðina
sem maður hefir oft og mörgum
sinnum bagsast á hestum í mis-
jöfnum veðrum með allskonar erf-
iðismunum, einkum að finna til
þess, hve fjarlægðirnar alt í einu
styttast.
Nú mega menn vitanlega ekki
halda, að kominn sé með ein-
hverjum töfrabrögðum upphleypt-
ur vegur yfir Holtavörðuheiði og
um endilangt Norðurland. Vegur-
inn er að mestu leyti sá sami og
hann var, nema hvað samfeldu
akbrautarspottarnir lengjast ár-
Fyrsti verulegi viðkomustaður
á þessari ferð var Hvammstangi.
— Héldum við síðan þaðan þrír,
Magn. Guðmundsson, ól. Thors
og eg, í bíl til Akureyrar, með
nokkrum viðkomustöðum. Við
komum á Hvammstanga um nón-
bil þ. 22. Þar var margt manna
fyrir, og mun yfir helmingur að-
komumanna hafa komið þangað í
bílum úr sveitunum þar í kring.
Þar voru allskonar bílar saman
komnir, og var einkennilegt í
fyrsta sinni að heyrá húnvetnska
bændur tala sín á milli um bíla-
tegundir, eins og þeir hér áður
töluðu um gæðinga og reiðhesta-
kyn, og halda fram kostum Buick,
Chevrolet og Pontiac, eða hvað
þeir nú allir heita. En að bílaöld-
in var upprunnin yfir sýsluna,
sást bezt á því, að hjá Stóra-ósi í
Miðfirði “trónaði” rauð bensín-
dæla upp úr geymi, sem grafinn er
þar í jörð. Eg veit ekki gerla
hvernig á því stóð, að þegar eg
sá skrambans dæluna, datt mér í
hug hin alkunna saga um séra
Matthías Jochumsson og rakar-
ann, það kemur manni svo á ó-
vart, að sjá borgartæki eins og
bensín-’tank” norður á móabarði
í Miðfirði. — En merkilegra er
þó, og meiri andstæður, að sjá
sömu ‘innréttingu’ á hlaðinu á
Víðimýri, fáein fótmál frá torf-
kirkjunni. Gamli og nýi tíminn.
Er vonandi, að þeim komi vel
saman. Að eftir því sem daglegu
fötin okkar verða alþjóðlegri, eft-
ir því vaxi ástundun á því að
varðveita forn verðmæti.
Á ‘vegferðarreisu’ okkar um
Húnavatnssýslu, igerðist ekkert
sérlega sögulegt — nema á ninu
pólitíska sviði, en út í þá sálma
verður ekki farið hér. — Vegirn-
ir Hrútafjarðarháls og Múlaveg-
urinn austan við Miðf jörðinn, voru
í þetta sinn ekkert betri en Holta-
vörðuheiðin yfirferðar. Einkum
er Múlavegurinn slæmur, og ættu
Húnvetningar að hugleiða, hvort
þeim væri það ekki fyrir beztu,
að bönnuð væri umferð um þann
veg eins og hann er einhvern tíma
vors, þegar mestar eru leysingar.
Af ófærðinni á Vansskarði
gengu miklar tröllasögur, enda
hefir Vatnsskarð, Bólstaðahlíðar
brekkustraðirnar og gömlu braut-
arspottarnir vestast á skarðinu
eigi verið taldir bílferðalegir.
Það varð því að ráði, að hinir
‘pólitsiku’ bílar, er þarna voru á
ferðinni, sjálfstæðisbíllinn og rík-
issjóðsbíllinn, meða Jónasi frá
Hriflu og Haraldi Guðmundssyni,
yrðu samferða yfir Skarðið. Því
nú á þessum síðustu tímum er öf-
ugmælinu alkunna snúið til sanns
vegar, að eigi sé leiðin “lengi
farin af svo mörgum mönnum.”
Eftir því sem menn eru fleiri
saman, eftir því er bílferðalag
lag greiðara og öruggara, þegar
vegir eru slæmir — og sannaðist
það síðar á þessari ferð.
Við komum að Víðimýri og feng-
um bensín og kaffi. Seintekinn
gróði fyrir Steingrím bónda að
selja bensín og gefa kaffi um
leið. Fórum síðan rakleitt út að
Reynistað til gistingar.
Fyrir eina tíð þótti það góð
dagleið frá Víðimýri út á Sauðár-
krók, og varð að hafa mikla að
gæzlu til þess að dagurinn entist.
Leiðin er um 27 km. En á þessari
leið er hvert gestrisnis og höfð-
ingsheimilið við annað, sem ó
mögulegt var að fara fram hjá,
ríðandi með lausa hesta. Þar eru
heimreiðar breiðar. Og lausu
hestamir þekkja áfiðkomustaðina
renna á lagið.
Með öðrum orðum. Hið frjáls-
lega ferðalag á hegtum varð þann-
ig, að klárar^iir réðu því hvar
komið var við. Því eitt er að fara
fram hjá bæjum þegjandi og
hljóðalaust, þegar ekki er tími
til að tefja — annað að ríða í
loftinu, fyrir heimfúsa hesta, með
uppreiddum svipum og barsmíð-
um. Slíkt er alveg ófyrirgefan-
leg ókurteisi.
Þegar við komum niður á Sauð-
árkrók daginn eftir, söfnuðust
börn staðarins í kring um að-
komubílinn. En bílinn átti Jónas
Kristjánsson í Borgarnesi. Til
auðkenningar hefir hann prentað
framan á bílinn “Jónas” með
stórum stöfum.
Auðkenningu þessa misskildi
æskulýður Sauðárkróks sýnilega,
og hélt að dómsmálaráðherrann
núverandi sýndi slíkt yfirlæti að
hann hefði prentað nafn sitt á
farkostinn.
En ungmenni staðarins ráku upp
stór augu, er út úr bílnum kom
Jón á Reynistað. Ekki tók betra
við, er Magnús Guðmundsson
sýndi sig. Næstur kom Ólafur
Thors. Þá rann á sumt ungt fólk
tvær grímurv hvort þetta myndi
ekki geta verið ráðherrann. Nógu
var hann fjári valdsmannslegur.
En hann kom þama í fyrra og
þekist því fljótt. Seinastr kom
eg út úr bílnum. Heyrðist þá
hvískur og pískur um hópinn.
Þarna er hann, sögðu börnin —
unz þau fengu að vita, að þetta var
hvergi nærri Hriflu-ráðherrann,
heldur ‘fjólupabbinn sjálfur’,
Einkennileg er það í fyrsta
sinn, að sjá Skagfirðinga fjöl-
menna á Hegrnaesing í bílum. Á
fund þann, sem þar var haldinn
þ. 25 júní, komu vafalaust 600—
700 manns, og skiftu hundruðum
þeir, sem völdu sér bílfar fram
yfir að fara ríðandi. Skagfirðing-
ar á bílum sínum innan héraðs,
geta í fyrstu mint á sjófugla á
þurru landi. Bílaþvagan á grund-
inni og melnum sunnan við þing-
staðinn, féll illa við landslagið.
En hvergi fann eg það betur en
einmitt á Hegranesfundinum, hve
fjarlægðirnar minka í augum al-
mennings við bílanotkunina. —
Eins og eðlilegt var, gekk illa að
fá bílfar handa öllum í einu til
og frá þingstaðnum. En þeir, sem
ekki fengu bilfar alla leið og
heima áttu á Sauðárkróki t. d. og
HAFIÐ ÞÉR SÝRU
í MAGANUM?
Hvenær sem þér finnið til upp-
þembu eða þrauta, eftir góða mál-
1 tíð, þá bendir það til þess, að þér
I hafið of mikið af sýru í maganum.
Losið yður við slík óþægindi taf-
í arlaust. Það er hætt við blöðrum
I í maganum, sé sýran of mikil. Það
stendur á sama hve mikið súrefni
j þér hafið í maganum, ef þér aðeins
1 notið Bisurated Magnesia, þá jafn-
ar sig alt saman á skömmum iíma.
Reynið það meðal, þegar þér finn-
, ið til ónota eða þrauta í maganum.
I Þér getið borðað hvaða mat, sem
er, ef þér notið Bisurated Magne-
sia. Margir læknar mæla með Bi-
surated Magnesia, og þúsundir
hafa notað það, sér til ómetanlegr-
ar blessunar. Fáið yður pakka í
i dag frá lyfsalanum, fylgið ná-
kvæmlega forskriftinni og maga-
þrautir yðar þverra á svipstundu.
nágrannasveitunum, töldu það
ekki eftir sér að ganga stundum
í veg fyrir bilana. En einmitt með
því móti, að fólk venst á að ganga
bæja á milli, þegar svo ber und-
ir, þó að sumarlagi sé-, legst sá ó-
siður nlður, að geta ekki farið
fótgangandi bæjarleið. Það hef-
ir víða fram til þessa þótt blátt
| áfram vansæmd í því að vera fót-
gangandi á förnum vegi. Hefir
þessi bábilja þvælst fyrir mörg-
um, þeim til mesta trafala og ó-
þæginda. En því verður ekki
neitað, að meiri glaðværð hefði
I verið í hópi Skagfirðinga sólbjart-
j an sumardaginn, ef þeir hefðu all-
| ir verið ríðandi, en nú varð, er
allmargir fóru í bílum, aðrir
gangandi og þeir, sem ríðandi
voru, höfðu margir trafala af bií-
unum, sem rúmfrekir eru á hin-
um mjóu vegum.
27. júní fórum við félagar frá
Reynistað, og ekki snemma. Var
ferðinhi heitið til Akureyrar. Er
við komum að Seilu, hittum við
þar Sauðárkróksbíl einn, er ætl-
aði norður. Taldi bílstjóri okkar,
Páll Stefánsson úr Borgarnesi,
réttast, að við yrðum Sauðár-
króksbílnum samferða yfir ökna-
dalsheiði. Vorum við í fyrstu
tregir til þess að þjóta fram hjá
öllum góðbúum á leið okkar. En
er fram í Silfrastaði kom, skrupp-
um við heim að hitta að máli öld-
unginn blinda, fíteingrím bónda.
Þar fréttum við af- þvi, að svo
nefndur “bolsabíll” hefði um
nóttina orðið fastur í Grjótá á
'Öxnadalsheiði, og hefðu allir
stjórnmálamennirnir, sem í hon-
um voru, orðið að vaða til lands
og gangá síðan rennvotir til
bygða. í bílnum var úrvalslið
stjórnarinnar i Eyjafirði, Bern-
harð frá Þverá, Ingimar Eydal,
Einar Friðgeirsson, Erlingur Frið-
jónsson. Höfðu þeir orðið sam-
ferða á Hegranesfundinn, og
Brynleifur Tobíasson “fyrverandi
tilvonandi” þingmaður Skagfirð-
inga, er varð eftir vestra.
Veður var ákaflega heitt þenna
dag og sáum við í hendi, að Grjót-
á mundi fara hraðvaxandi, og
væri því ráð að hraða sér sem
mest, ef takast ætti að komast
klakláust yfir. Við sátum snögg-
klæddir í bílunum inn Norðurár-
dalinn og upp á heiðina. Sauðár-
króksbíllinn rann á undan, enda
var bílstjóri hans, Pétur að nafni,
öllum hnútum kunnugur á öxna-
dalsheiði.
Nýr sneiðingur hefir verið
ruddur upp frá Norðurárdals-
brúnni og upp á heiðarsporðinn.
Gekk ferðin vel inn dalinn og upp
á heiði. En þá var eftir hinn
illræmdi og margumtalaði Gilja-
reitur, en svo er nefnd skriðuhlíð
ein með allmörgum lækjadrögum
og giljum, sem vegurinn liggur
um, og er árgljúfur alldjúpt á
aðra hönd. óruddur var vegur
þessi i gamla daga, slæmur mjög
yfirferðar, einkum í hálkum, og
fór ilt orð af honum. En nú er
rudd bílbraut yfir skriðuna og
hlaðið í lækjargilin, svo telja má
sæmilegan bílveg, og hika kunn-
ugir bílstjórar ekki við að fara
það viðstöðulaust í stuttum bíl-
um. En svo knappar voru beygj-
urnar inn í sum gilin, en vegur-
inn ekki breiður, að meiri að-
gæzlu þarf, ef bíllinn er langur.
Má vera, að nú séu beygjur þess-
ár þegar lagfærðar.
Grjótá er fjallallækur á öxna-
dalsheiði, er rennur á sýslumörk-
um. Er hún örlítil, nema þegar
leysingar eru í fjöllum. Þá velt-
ur hún fram kolmórauð með
grjótruðningi. Ef við komum að
ánni, þótti okkur hún ekki á-
rennileg, bæði vegna þess, hve
hún myndi vera djúp, og eins
vegna stórgrýtis og straumhörku.
Var því reynt að leita lags og
klöngrast með bílinn, sem á und-
an var, niður með ánni, því þar
var hún breiðari, og ekki eins
stórgrýtt né straumhörð.
Rendi Sauðárkróks-rétur sér út
í ána þarna, og þræddi brotið fág-
lega. En er eftir voru svo sem
tvær bíllengdir til lands, stöðvað-
ist mótorinn og alt sat fast.
Rétt í sömu svifum og bíllinn
stöðvaðist í ánni, sáum við, sem á
vesturbakkanum stóðum, jóreyk
nálgast vestan að, og mannaferð.
Voru þar komnir Sig. Birkis söng-
kennari, Jóhnnn Jóhannesson og
fylgdarmaður með þeim. Þótti
okkur nú sem ráð okkar vænkað-
ist skyndilega, er komnir voru
þarna hestar og mannsöfnuður.
Urðum við undir eins bjartsýnir
mjög, og töldum alla vegi færa.
Við ætluðum að koma bíl okkar
yfir ána þar sem vegurinn var,
þrát fyrir dýpi, straum og stór-
grýti. Bundum við kaðla tvo í
bílinn og héldu þeir í sinn kaðal-
inn hvor, Sigurður Birkis og Jó-
hann. — Stigu þeir á bak hestum
sinum og riðu á undan okkur yfir
ána. En ef bíllinn stöðvaðist í
straumnum, áttu þeir, að taka óð-
ara ’til sinna ráða á bakkanum,
hnýta kaðlinum í klárana, og láta
hestaflið draga okkur upp úr.
Gerðist nú margt í skjófri svip-
an. Við hlóðum farangri okkar
upp í bílsætin og settumst ofan á
hann. Þeir félagar ríða út í hvor
með sinn kaðalenda, og bíll okkar
á eftir. En í miðjum strengnum
stendur bíllinn bjargfástur, og
fá þeir björgunarmennirnir á
austurbakkanum engu um þokað.
Vatn fossar inn í bílinn, og við
sitjum þar eins og illa gerðir hlut-
ir. En brátt kemur Sigurður Birk-
is með reiðskjóta handa okkur, og
selflytur okkur og farangurinn í
land, svo við sleppum þaðan ekki
meira votir en í hné.
Er bíllinn var tæmdur, gerðum
við sameiginlega tilraun til þess
að draga hann upp úr. Bundum
við köðlunum í einn hestinn til
aðstoðar, og toguðum af öllum
mætti. En Grjótá hélt bílnum með
þeim heljar tökum, að strit okkar
og hestsins varð árangurslaust.
Ranxi nú móður í liðið. Tveir
bílar fastir í ánni, og hún fór vax-
andi. Grjótið skarkar í straumið-
unni, og er straumkastið svo mik-
ið, að vel mátti búast við því,
að Borgarness-bíllinn ylti um koll
niður ána — og yrði aldrei farar-
tæki framar.
Sneri nú liðsafnaðurinn niður
með á, þangað sem Sauðárkróks-
bíllinn sat fastur Var fyrst byrj-
að á því að ferja úr honum far-
þegana. Fékk eg, sem á bakkanum
stóð, ungbarn reifað í fangið, er
sagði “mamma” á dönsku og grét
hástöfum. Á öllu geta menn átt
von, þegar bílarnir eru komnir á
kreik, einnig því, að veiða dansk-
an hvítvoðung upp úr Grjótá á
Öxnadalsheiði í leysingum. Brátt
kom Pétur bílstjóri buslandi með
móðurina á örmum sér, og var þá
barnfóstri mínu lokið En þetta
var kona lyfsalans á Sauðárkróki,
og ætlaði með Drotningunni frá
Akureyri um kvöldið. Það var þá
líka þesslegt, að komast með
Drotningunni, og sitja í Grjótá
föst um miðaftansleyti I Út úr
bílnum kom líka Björn Jakobsson
leikfimiskennari og kona úr Borg-
arnesi með ungbarn.
Var nú tekið það ráð, að nota
handaflið. Bundnir voru tveir
kaðlar í bílinn, og skyldu nú allir
taka á þvi, sem þeir áttu til. Var
eftirtektarvert, hve margskonar
fólk var þarna i samtogi. Gat það
mint á söguna af Velvakanda og
bræðrum hans. Þar var Sigurður
Birkis söngstjóri til að stjórna
hljóðaganginum, Björn Jakobsson
til að sjá um, að alt færi sem fim-
legast, ólafur Thors fulltrúi út-
gerðarinnar, fyrverandi dóms-
málaráðherra Magnús Guðmunds-
son, til að sjá um, að alt færi
löglega fram, bílstjórar með fag-
þekkingu, kvenfólkið og börnin til
að horfa á ■— og undirritaður til
að skrifa um alt saman.
Nú einbeindu allir kröftum sín-
um til þess að koma bílnum á
þurt — og sat Pétur bílstjóri við
stýrið, en við hinir toguðum og
toguðum, með tilheyrandi ópum
og óhljóðum. Samtaka nú!
Það létti steini af hjarta okkar,
þegar bíllinn bifaðist fyrir átök-
unum. Leið ekki á löngu, unz
hann var kominn upp á bakkann.
Var nú eftir að vita, hvort mót-
orinn væri starfhæfur. Með lit-
illi hjálp komst Pétur með bíl sinn
upp á veginn. öðrum enda kaðals-
ins.var nú hnýtt aftan í Sauðár-
króksbílinn, en í hinn áttum við
að toga. En Páll bílstjóri óð út í
ána og festi köðlunum í Borgar-
nes-bilinn okkar. Var bíllinn öm-
urlegur ásýndum þarna í ánni;
hurðirnar opnar, og í gegn um
hann beljaði árflaumurinn, en
vélarskýlið þvínær í kafi. Er Páll
hafði fest kaðlana í bíl sinn, var
eigi á honum þur þráður, nema
rétt um herðablöðin.
Hófst nú hin fyrsta atrenna í
þessari skorpu. En hún lyktaði
þannig, að kaðallinn, sem við tog-
uðum í, slitnaði svo snögglega, að
við duttum allir í kös, sumir í
ána, þeir sem fremstir voru; aðr-
ir í forarflag við bakkann. En
bíllinn, sem í ánni sat, haggaðist
ekki lifandi vitund.
Var þá tekið\ það ráð, að
treysta á þá taugina, sem hei
var. Var búist við, að Sauðár-
króksbíllinn, nýkominn á þurt
væri linur aflgjafi, og því ákveð-
ið, að ýta af alefli á hann sam-
tímis sem mótor hans var settur
á ferð. Páll bílstjóri stóð úti í
ánni við bíl sinn, og hrópaði til
okkar eggjunarorðum, er hann
gat því við komið fyrir annríki.
Með þessu móti komst los á bíl
Páls. í fjórum atrennum gátum
við komið honum upp úr ánni.
Er hann kom upp á bakkann, rann
úr honum allmikil læna eftir göt-
unni stundarkorn, enda hafði
hann að mjög miklu, leyti verið í
kafi.
Sögðu sumir, að svo mikið væri
víst, að þeir færu ekki aftur í bíl
yfir öxnadalsheiði. En aðrir, sem
höfðu margra ára viðkynningu af
ferðalagi yfir heiði þessa, litu svo
á, að þessi Grjótárstöðvun væri
ekki nema viðeigandi áminning
um kapítulaskiftin í ferðalaginu.
Það væri til ofmikils mælst, að
alt kæmist í örugt lag á einni
svipstundu.
Farþegar tóku nú til að hafa
plaggaskifti, eftir föngum, meðan
bílstjórarnir athuguðu bílinn. Var
talið óvíst, að hann yrði ferðafær
og sjálfbjarga til Akureyrar á
þeim degi. En með hugviti og
lagi tókst þeim kænu bílstjóurum
að vekja mótorinn til starfa eft-
ir klukkutíma dutl, og það enda
þótt eitthvað af vatni hefði kom-
ist í bensínið, að sögn. Mótorinn
smá-hikstaði í gilbrekkunum nið-
ur að Bakkaseli. En til Akureyr-
ar komumst við um kvöldið, með
hæglátum akstri.
En af Grjótánni er það að segja,
að við máttum ekki vera mikið
seinni á ferðinni, til þess að hún
gæfi efni í ferðasögu — því að
þessa daga er verið að brúa hana.
—Lesb. Mgbl. V. St.
STÖKUR.
Gegn um ára skugga ský
skína kærleiks brunnar:
Það eru traustar taugar í
. tröllum Fjallkonunnar.
Saman standið, munið mál,
metið landsið snjallan;
brennið ándans bál í sál —
brennið fjandskap allan.
Ýmsum hál er urðin, því
oft er tál að slasi,
kristnar sálir kriplast í
kirkjumála-þrasi.
Flest um grundir guðsvinar
græðast mundu sárin,
klerka’ ef bundnar kenningar
klyfu’ ei sundur hárin.
, Pálmi.
Hin gullna þögn.
Þðgnin er gull, segja menn; en
hún getur líka orðið dularfult fyr-
irrigði. Sporvagnsstjóri einn í
Lundúnum ók sama sporvagnin-
um samfleytt í 14 ár, en aldrei
kom honum orð af vörum. — En
hjón nokkur urðu þó hlutskarpari
í þessu; þau yrtu aldrei hvort á
annað í 20 ár, nema í lífsnauðsyn.
Þau áttu saman 10 börn og ólu
upp; þá leitaði konan skilnaðar
við mann sinn fyrir frakkneskum
rétti, og var henni veitt skilnað-
arleyfi. — Þá má geta þess, að
amerískur glæpamaður þagði af
Úsettu ráði. Hann var dæmdur
til dauða fyrir morð. Aldrei mælti
hann orð frá vörum, meðan á
málarekstrinum stóð, og allar til-
raunir til að fá úr honum orð
reyndust árangurslausar. Hann
var þá settur á geðveikrahæli og
athugaður þar, og síðan lifði
hann í 15 ár, og enginn heyrði
honum nokkurn tíma hrjóta orð
af munni. Hann vissi, að honum
var bráður bani vís, ef hann léti
til sín heyra. — Hmbl.
Maður nokkur sagði kerlingu,
að tólgin hefði hækkað í verði
vegna stríðsins. >— “Eru þeir þá
farnir að berjast við ljós, manna-
skammirnar?” sagði kella.—iLesb.
VINSAMLEGT BRÉF TIL MÆÐRA
Nú þegar börnin byrja að ganga á skólann
VÉR vonum að þér og fólk yðar hafi haft bæði ánægjulega og hressandi sum-
arhvíld, og að heilsa yðar og kraftar, er þér haiið safnað með útiverunni í sól
skininu og ferska loftinu endist yður á næstkomandi hausti og vetri.
Það er ein leið til þess, að þér megið stuðla að því, og hún er sú, að þér gefið börn-
unum, sérstaklega, nóg af heilsusamlegri og nærandi fæðu — svo sem brauði og
smjöri, mjólk og eggjum. Vér vitum það á þessum “nettleika tímum”, er stúlkum,
sérstaklega, mjög ant um að halda vaxtarlagi sínu sem “drengjalegustu” og virð-
um vér þær fyrir það. En það er ekki skysamlegt að fórna heilsunni fyrir það, eða
eiga það á hættu, að verða blóðlítill og magnlaus.
Brauð, til dæmis, er ekki fitandi, sízt hinar léttari og fínni tegundir, svo sem Sviss-
neskt brauð, brún eða alhveitibrauð. Þau brauð, ef étin skynsamlega, styrkja
líkamann og næra blóðið, og auka mótstöðuaflið gegn kvefi og öðrum smákvillum,
sem líkaminn á vanda fyrir. Enn fremur munu læknar segja yður það, að nóg af
hvítu brauði og smjöri sé einhver bezta fæðan fyrir börn — auk þess sem hún er »
með þeim ódýrustu. Soðið brauð og mjólk, með svolitlu af sykri út á, er fyrirtaks
morgun og kvöldmatur, — léttur — lystugur — seðjandi — og nærandi.
Hvað er að segja um Canada Brauð? Alt bakarí brauð er gott, og það er ekki auð-
velt að sanna, að Canada Brauð sé öðru betra eða bezt. En eðlilega álítum vér að
svo sé, fyrir þá ástæðu, að vér kaupum til þess aðeins það bezta, sem fæst af hverri
tegund, og hrærum það og bökum með hinni mestu nærgætni. Vér vitum þess
vegna að betra brauð verður ekki búið til. Ef svo væri, þá myndum vér búa það til.
Þess vegna, ef þér etuð ekki skiftavinur Canada Bread, vildum vér vita hvort þér
vilduð ekki vera svo góð að reyna það íviku tíma eða svo? Að því loknu, ef heim-
ilisfólki yðar fellur það, þá haldið áfram að neyta þess, en ef ekki, þá reynið annað
bakarí. Er það ekki sanngjarnt?
Treystandi þvi, að þér viljið vera svo góð að reyna þessar vörur vorar,
Erum vér yðar einlægir,
P.S.—Auk margskonar þrauðtegunda
búum vér til óteljandi tegundir af
pie, sætabrauði, kleinum og smákökum.
Canada
Loaves and Cakes to Tempt all Appetites
CANADA BREAD CO., LTD.
A. A. RYLEY
Aðal ráðsmaður.
Bread