Lögberg - 12.12.1929, Qupperneq 1

42 ARGANGUR !|
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 12. DESEMBER 1929
NÚMER 49
HELZTU HEIMSFRÉTTIR
Bezta hveiti
í hinni miklu búnaðarsýningu,
sem haldin hefir verlð í Chicago
nú að undanförnu, hefir maður
nokkur í Alberta hlotið hæstu
verðlaun fyrir hveiti, og er nú
nefndur hveitikonkur veraldar-
innar Þessi maður heitir Joseph
H B. iSmith, og á heima að Wolf
Creek í Alberta, svo það er Can-
adahveiti, sem hæstu verðlaun
hefir hlotið í þetta sinn. Ekki var
Mr. Smith viðstaddur til að taka
á móti þessum heiðri. Hann hafði
bara sent hveiti sitt á sýtiinguna,
en var sjálfur heima að gæta bús
síns. Svo vill einkennilega til,
að sá, sem þena heiður hefir hlot-
ið tvö síðustu ár, heitir líka Smith,
og á hann heima að Cornvallis,
Montana.
Engar járnbrautarleitir til
Churchill í vetur
Hinn 3. þ. m. fór járnbrautarlest
frá 'Churchill, áleiðis til The Pas.
Það er síðasta járnbrautarlestin,
sem fer frá Churchill eða kemur
þangað í vetur. Póstur verður
sendur þangað á hundasleðum frá
Mile 327. Má því svo heita, að
hafnarbær Manitobafylkis sé nú
aftur aðskilinn að mestu frá um-
heiminum, en sem ekki verður
lengi úr þessu. Samt eru margir
menn þar við vinnu og verða í
allan vetur. Churchill ána lagði
21. nóvember.
Ekki að fljúga sér til gamans
á sunnudögum
í British Columbia hefir félag
það, sem sérstaklega hefir það
verkefni, að sjá um að sunnudag-
urinn sé helgur haldinn, og lög
þar að lútandi séu haldin, barist
fyrir því að koma í veg fyri»* að
fólk sé að fljúga sér til skemtun-
ans á sunnudögum eða ekki. Telur
lagsins í British Columbia, Rev.
George E. Webber, segir, að þeg-
ar sunnudagalögin voru samin,
hafi loftför verið óþekt, og því
þar ekkert um það sagt, hvort
leyfilegt sé að fljúga sér til gam-
•an á sunnudögum eða ekki. Tlur
hann því nauðsynlegt, að láta
dómstólana skera úr þessu.
Dregur sig í hlé
Hon. H. H. Stevens, sambands-
þingmaður ifyrir Vancouver Cen-
tre, hefir lýst yfir því, að hann
hafi fastráðið að segja af sér
þingmensku, og gefa sig ekki
frekar við stjórnmálum, að næsta
þingi afloknu. Þangað til ætlar
hann að halda þingsæti sínu.
Hann segir, að vaxandi annir vtð
sína eigin atvinnu, geri sér ó-
mögulegt að sinna lengur stjórn-
málum. Mr. Stevens tilheyrir
íhaldsflokknum. Hann var einn af
ráðherrunum í Meighenstjórninni,
fyrst verzlunarmálalráðherra og
feíðar tollmálaráðherra. Hann var
fyrst kosinn á þing 1911 og endur-
kosinn 1917, 1921, 1925 og 1926.
Boðskapur forsetans
Á miðvikudaginn í vikunni sem
leið, lagði Hoover forseti hinn ár-
lega forseta boðskap fyrir þingið.
Er það skjal langt mál og kemur
víða við, en yfirleitt kemst for-
setinn ag |þeirri niðurstöðu, að
hagur þjóðarinnar standi mleð
miklum blóma. Gerir forsetinn
sér miklar vonir um, að fundur-
inn, sem haldinn verður í London
í vetur, sem áður heifir verið
getið um í Lögbergi, til að ræða
um takmörkun herflotanna, inuni
bera mikinn og heillavænlegan á-
rangur og sömuleiðis alþjóðadóm-
stóllinn. Virðist Hoover forseti
mjög áhugasamur um alt, sem
friðinn má efla. Auk utanríkis-
málanna, talar forsetinn um flest
innanríkismál. óskar meðal ann-
ars, að þingið komist sem fyrst
að einhverri ifastri niðurstöðu í
tollmálunum. Tvent er það í boð-
skap þessum, sem forsetanum
veldur mestrar áhyggju: Hið
mikla hlutabréfa verðhrun og
vaxandi virðingarleysi fyrir lög-
unum og samtök og samvinna um
að brjóta þau.
Ford borgar hœrra kaup
Ford Motor félagið hefir frá
því um síðustu mánaðamót, hækk-
að kaup verkamanna sinna sem
svarar $29,000,000 á ári. Á þetta
við verkamenn félagsins í Banda-
ríkjunum, en félagið hefir einnig
5,500 verkamenn í Canada, sem
fullyrt er, að muni njóta sömu
launahækkunar. DagkaUp al-
gengra verkamanna sinna hefir
félagið hækkað úr $6 upp í $7, en
ýmsra iðnaðarmanna, sem hærra
kaup hafa, um fimm per cent.
Segist félagið geta gert þetta vegna
þess, að umsetningin hafi verið
svo afar mikil á þessu ári, og
hins, að útlitið sé ágætt fyrir
næsta ár, og það hafi ávalt verið
stefna félagsins, að láta verka-
menn sína og viðskiftavini, njóta
hagnaðarins með sér. Árið 1914
hækkaði félagið kaup verkamanna
sinna úr $2.34 upp í $5, og vinnu-
tíminn var styttur úr níu í átta
tíma á dag. 1919 var kaupið j
hækkað upp í $6 á dag og nú í $7 I
á dag.
L*gri skattar
Með samþykki Hoovers forseta og
helztu leiðtoga beggja aðal stjórn-
málaflokkanna, leggur Mellon
fjármálaráðherra til, að skattarn-
ir séu lækkaðir nú þegar um
$160,000,000.
Fuglarnir kafna í reyk
í vikunni sem leið, kviknaði í
stóru vöruhúsi í Chicago og köfn-
uðu þar inni ifjörutíu þúsund ali-
fuglar. Skaðinn er metinn um
$200,000.
Góð húsakynni
Bretar eru að verja miljón doll-
ara til að byggja nýtt hús handa
sendiherrasveit sinni í Washing-
ton. Er sagt að það verði, þegar
það er fullgert, hið fallegasta
sendiherrahús í heimi og beri
langt af Hvíta húsinu, bústað for-
setans, bæði að stærð og fegurð.
Það á að verða fullgert í marz
eða apríl næsta ár.
Ofviðri
Ákaflegt ofsaveður gekk í vik-
unni sem leið yfir vesturströnd
Englands, Frakklands, Spánar og
Portúgals. Er fullyrt, að í of-
viðri þessu hafi látið lífið að
minsta kosti 46 manns, þar af 23
btrezkir, hinir frá Sþáni og
Partúgal. Sagt er einnig að tjón
það, sem þetta veður hefir vald-
ið, nemi miljónum dollara.
Kellogg sáttmálinn.
Bandaríkjamenn, Bretar og
Frakkar, eða stjórnir þeirra ríkja,
hafa í sameiningu mint Rússa og
Knverja á skuldbindingar þær,
sem allar þjóðir er Kellogg-sátt-
málann undirskrifuðu, hafa þar
með undirgengist, og þar með
lagu fast að þeim, að halda ekki
lengra en komið sé í ófriðarátt-
ina Lítur út fyrir, að þetta inuni
hafa góð áhrif, eða að minsta
kosti þau áhrif, að Rússar og Kín-
verjar geri einhverja tilraun til
að semja friðsamlega um ágrein-
ingsmál sín, og segja síðustu
fréttir, að þeir séu að reyna það.
Komnir heim
Norðurfararnir, Col. C. D. H.
McAlpine og félagar hans, komu
til Winnipeg í vikunni sem leið,
og eru nú farnir hver til sinna
heimkynna, eftir þriggja mánaða
útivist, eða meir, norður í hoim-
skautalöndum, þar sem engir hvít-
ir menn eru og “menningin” hef-
ir ekki enn fest rætur. Var það
lengi vel, eins og áður hefir ver-
ið getið hér í blaðinu, að enginn
vissi hvað af þeim var orðið, og
var þeirra afar mikið leitað. Loks
gátu þeir komið skeytum til manna
bygða, og voru þá þegar sendir
menn í loftförum til að bjarga
þeim. Gekk það líka erfiðlega og
tók langan tíma, vegna óhagstæðra
veðra. En nú eru allir, sem í
leiðangri þessum tóku þátt, komn-
ir heim til sín, og þrátt fyrir
töluverða hrakninga, eru þeir
allir taldir jafngóðir eftir ferða-
volkið, að einum undanteknum,
er fraus svo á fæti, að taka varð
af honum þrjár tær.
Nýr forseti
Herbert Smith, forseti náma-
manna samtakanna brezku, hef-
ir s agt af sér vegna óánægju
út af því, að námamennirnir sam-
þyktu sjö og hálfrar stundar
vinnudag, en höfðu krafist sjö
stunda vinnudags. í hans stað
hefir Thomas Richards verið kos-
inn forseti.
Farinn til Ottawa
Bracken forsætisráðherra fór til
Ottawa í vikunni sem leið til við-
tals við sambandsstjórfnina, við-
víkjandi afhending náttúruauðæfa
Manitobafylkis.
Bxjarstjórnin í Winnipeg vill ekki
að háskólinn sé fluttur úr bœnum.
Á bæjarstjórnarfundi, sem hald-
inn var á mánudagskveldið 1 þess-
ari viku, samþykti bæjarstjórnin
yfirlýsingu þess efnis, að hún
vilji að háskólinn sé bygður þar
sem hann nú er, við Broadway,
en ekki fluttur út úr borginni.
Var ekkert atkvæði greitt móti
þessari yfirlýsingu. Jafnframt
var lýst yfir því, að bæjarstjórn-
in væri viljug að leggja háskól-
anum til allstóra lóð ókeypis, ef
hann væri bygður á því svæði, þar
sem hann nú er.
Stjórnmálamaður látinn
Á laugardaginn í vikunni sem
leið, andaðist í Toronto William
F. Maclean, 75 ára að aldri.
Hann hafði verið blaðamaður um
fjörutíu ára skeið og sambands-
þingmaður í 35 ár.
Samningar um náttúruauðcefi
Manitoba-fylkis.
Bracken forsætisráðherra Mani-
tobafylkis, Major og' Mackenzie
ráðherrar, eru nú sem stendur í
Ottawa til að fullgera samninga
við sambandsstjórnina um af-
hending náttúruauðæfa fylkisins.
Fréttir frá Ottawa segja, að stjórn-
irnar hafi komið sér saman í öll-
um atriðum og að samningurinn
muni verða undirskrifaður af
hlutaðeigendum báðum í dag.
fimtudag. Áður en þeir öðlast
fulþ gildi, þarf þó sambandsþing-
ið og eins fylkisþingið í Manitoba,
að samþykkja þá, en ekki er búist
við neinni fyrirstöðu í því.
Frá Islandi
Fjárskaði.
Fjárskaði varð á Snorrastöðum
í Kolbeinsstaðahreppi þ. 21. okt.
Fórust þaðan í sjóinn af næsta
skeri við Kaldárós, 41 ær og 16
lömb — tvær fundust í skerinu,
en hinar rak á land í einum bunka.
Eitt lambanna var frá Yztu-Görð-
um, hinar kindurnar allar frá
Snorrastöðum. Voru þær næst-
um því allar ætlaðar til a3etn-
ings. Tólf kindum tókst að standa
á skerinu og hefir það verið hörð
barátta, því að skerið fór í kaf.—
Veður var gott um kvöldið, logn
og bjart af tungslsljósi, en ná-
lægt fjöru gerði kolsvart myrkur
og foráttu veður af landsuðrl, ó-
eðlilega fljótt aðfall og mikinn á-
hlaðanda og varð mikið flóð. Var
þess vegna engin leið fyrir mann-
inn, sem gætti kindanna, að kom-
ast fram í skerið. — Fyrir 30 ár-
um fórust 40 ær í sjóinn frá
Snorrastöðum á þessu sama skeri
og var það á útmánuðum,—Mgbl
Mrs. S. K. Hall.
Söngkonan nafnkunna, Mrs. S
K. Hall, kom heim síðastliðinn
sunnudag, úr ferðalagi austur til
Montreal, New York og Washing-
ton, D. C. Þann 19. nóvember
síðastliðinn, söng Mrs. Hall í
Montreal fyrir víðvarp Þjóðbrauta
kerfisins — Canadian National
Railways, og tókst snildarlega,
eftir því, sem ráða má af blaða-
úrklippum að anstan, bréfum og
símskeytum. Alt voru það ís-
lenzkir söngvar, er Mrs. Hall hafði
upp á að bjóða.
Hinn 2. þ. m. söng Mrs. Hall
fyrir víðvarp í New York, og vakti
þar engu minni athygli. Rigndi
að henni simskeytum og bréfum
úr öllum áttum, með þakklæti
fyrir sönginn.
Nokkra daga dvaldi Mrs. Hall
í Washington, D. C., hjá dóttur
sinni, Mrs. Sylvíu Einarson.
Það má óhætt segja, að Mrs.
Hall hafi eigi aðeins unnið sér
sjálfri, heldur þjóðflokki vorum í
heild, sæmd, með framkomu sinni
og list, á þessu nýafstaðna ferða-
lagi.
Frá Islandi.
Sjaldséðir máfar.
1 norðanveðrinu hérna um dag-
inn, sá eg tvo til þrjá fugla, sem
mér í fyrstu sýndust vera silfur-
máfar — vera á flökti fyrir utan
höfnina milli Batterígarðsins og
Klappar. En þegar eg gáði bet-
ur að næsta dag, sá eg að það
höðu verið hettumáfar. Nú voru
þeir orðnir sex eða átta í hóp og
jafnel tveir eða þrír stormmáfar
þar að auki. Hafa þessir fuglar
verið hér síðan, tíðast úti fyrir
lækjar- eða skolpr'æsisósnum, því
að þar er bezt til fanga um mat-
björg. Flestir hettumáfarnir eru
fullorðnir, en tveir eða þrír ung-
ir fuglar, á fyrsta ári og vetur-
gamlir með, og má vera, að þetta
séu fuglar, sem hafa klakst hér,
því að fuglinn er að ílendast hér
í svipinn. Með stormmáfum hefi
eg séð einn eða tvo unga og einn
fullorðinn fugl — að eg held. —
Báðar þessar tegundir eru á stærð
við ritu, hettumáfurinn með rauða,
en stormmáfurinn með gulgræna
fætur, þegar þeir eru fullorðnir.
Ungarnir grádröfnóttir líkt og
kaflabrinkar (ungar veiðibjölK
ur), en hettumáfurinn er hettu-
laus í vetrarbúningnum, þ.-^e. hef-
ir þá hvítt höfuð líkt og hinn;
báðir eru þeir blágráir ofan á
vængjunum.
Báðir eru þessir fremur fáséð-
ir fuglar hér, fallegir og auka
fjölbreytnina. Þeir eru ófeimnir,
enda vanir lífinu í nágrenni við
fjölmenni í höfnum og á vötnum
i stórborgúm nágrannalandanna
og mundu víst verða mjög spakir,
ef menn hændu þá að landi með
matargjöfum — og þeir verða
mörgu fegnir, t. d. hveitibrauði,
lifur og öðrum fiskiúrgangi.
—Vísir. B. Sæm.
Grænlandsfiski. — Útgerð
Færeyinga.
Samkvæmt símfregn, ætla Fær-
eyingar að senda 100 fiskiskútur
til veiðá við Grænland næsta
sumar. Má á því sjá, að reynsl-
an hefir sýnt þeim, að sú útgerð
borgar sig, þrátt fyrir stirðbusa-
skap Dana, sem leyfa þeim ekki
landgöngu.
í “Tingakrossur” er sagt frá
því 30. okt., að togarinn “Roynd-
in“ sé þá nýlega kominn heim
frá Grænlandi og hafi fengið 110
þús. þorska, og eflaust veitt
meira, ef meinbægni Dana hefði
ekki ráðið. Yfirvélstjóri á skip-
inu er danskur, og segist honum
svo tfrá þessari ferð:
— Það eru ókjör af fiski við
Grænland, og fiskurinn er ekki
beituvandur; hann tekur alt. En
það er eiginlega ókostur, hvað
hann gengur grunt, upp á 15
faðma dýpi. Á svo grunnu fælist
hann þegar lóðinni er kastað, en
á færi er hann alveg handóður.”
Vélstjórinn var mjög gramur
út af stjórn Dana og landftetgis-
gæzlu í Grænlandi. Tvívegis í
sumar tók “Hvidbjörn” skipið, og
misti það margra daga veiði í
hvort skifti, vegna þess hvað rétt-
artfarið í landinu er bágborið.
“Kínverjar eru ekki eins miklir
silakeppir, eins og dönsku ‘Kín-
verjarnir’ í Grænlandi”, sagði
Jensen. Níu daga misti “Roynd-
in” frá veiðum — skipið kostar
300 kr. á dag — bara vegna þess
sleifarlags, sem er á réttatfar-
inu í Grænlandi. Að lokum var
“Royndin” þó sýknuð af því að
hafa framið landhelgisbrot, en
hún varð að borga 300 kr. sekt
“fyrir að bjarga færeyskum fiski-
mönnum, sem heima áttu konur
og börn”, segir blaðið. — Mgbl.
Bogi Th. Melsteð Iátinn.
Frá Kaupmannahöfn er símað
12. nóv.:
Bogi Th. Melsteð andaðist í
nyorgun úr lungnabólgu, eftir
stutta Iegu. Líkið verður jarðað
á íslandi.
Bogi Thorarensen Melsted var
fæddur að Klausturhólum í
Grímsnesi, 4. maí 1860. Foreldr-
ar hans voru þau Jón prófastur
Melsted, bróðir Páls sangnfræð-.
ings, og Steinunn, dóttir Bjarna
amtmanns Thorarsen. Hann lauk
stúdentsprófi 1882 og meistara-
prófi í sögu 1890. Árið 1893 var
hann 3ettur auka-aðstoðarbóka-
vörður í ríkisskjalasafni Dana,
en hætti við það starf 1903. Síð-
an hefir hann lengst af notið
styrks úr Árna Magnússonar-
sjóðnum. Hans mun lengi minst
sem stofnanda Fræðafélagsins og
ritstjóra Ársritsins. Hann he'fir
starfað manna mst í þeim félags-
skap. Árið 1905 var hann á ferð
hér á íslandi. Boðaði hann þá
fund með bændum sunnanlands
að Þjórsártúni. Hélt hann þar
fyrirlestur og hvatti til að stofna
slátuhfélag. Varð það til þess, að
bændur kusu nefnd til undirbún-
ings félagsstofnuninni, en Slát-
urfélag Suðurlands var stofnað
nokkru síðar. Þetta er eitt dæmi
af ifáum, er sýnir áhuga hans
fyrir innanlandsmálum, og þá
skynsemi, að sjá fram á, að sjálf-
stæði þjóðarinnar yrði bezt trygt
með nytsömum fyrirtækjum.
Síðan 1903 hefir hann unnið
að samningu Islandssögu sinnar.
Eru komin út af henni þrjú bíndi.
— Hefir hann auka hennar gefið
út eitt bindi af styttri útgáfu,
Handbók og kenslubók, sem hefir
notið mikilla vinsælda.
Bogi var alla tíð tryggur Is-
lendingur, enda þótt leið hans
hafi meiri hluta æfinnar legið
um fjarlæg lönd. Hann var ætíð
hinn tryggasti vinur íslenzkra
námsmanna í Kaupmannahöfn.
Hann var síðustu árin heiðursfé-
lagi í Stúdentafélaginu í Höfn, og
hefir hans aldrei verið getið í þeim
félagsskap nema með hinni mestu
virðingu.
Lík hans verður flutt heim með
“íslandi” hinn 20. þ.m., og verð-
ur kveðjuathöfn haldin að heim-
ili hans í Kaupmannahöfn áður.
Mun séra Haukur Gíslason, prest-
ur íslendinga í Höfn, tala. Líkið
verður grafið að Klausturhólum.
Finnur Jónsson prófessor birti
í gær í Berlingske Tidende langa
grein um Boga heitinn, og lauk
henni á þessa leið:
— Þótt deila megi um einstök
störf hans, er með sanni hægt að
segja, að hann var tryggur vinur
fósturjarðar sinnar og var alt af
boðinn og búinn þess að vinna
henni til gagns og frama. — Mgbl.
14. nóv.
Nefndin, sem lagði dóm á há-
tíðaljóðin, þeir Carl Nielsen, Sig-
fús Einarsson og Haraldur Sig-
urðsson, fékk til dóms sjö “kant-
ötur”.
Fyrstu verðlaun eru 2500 krón-
ur, en önnur verðlaun 1000 krón-
ur. — Mgbl.
Stórkostleg fjársvik
í Danmörku.
Hlutabréf “Folkebanken”
verða óseljanleg.
ÞaÖ vakti undrun og óróa eigi
lítinn í kauphöllinni í Kaupmanna-
höfn þann 22. fyrra mánaðar, að
hlutabréf banka nakkurs, Folke-
banken, félfu skyndilega í verði og
urðu alt í einu óseljanleg. — Menn
vissu ekki hverju þetta sætti, því al-
ment var álitið að banki þessi væri
vel stæður. En umræddan dag voru
hlutabréf bankans skyndilega boðin
til sölu, fyrst á 105 kr. 100 kr. bréf-
ið, en verðið fór stöðugt lækkandi
og þó var framboð bréfanna altaf
mjög ört. Komust bréfin niður í
95 kr. og varð umsetning 36 þús.
kr. En þrátt fyrir þessa gífurlegu
lækkun, var framboðið óstöðvandi.
Var næsta söluboð B>gl/2 kr., en þá
hafa fjármálamennirnir farið að
sjá að ekki var alt með feldu, og
fékst nú ekkert boð í hlutabréfin.
Við þetta sat þenna dag, og engin
skýring fékst á þessu mikla verð-
falli fyr en næsta dag.
Bankanum lokað.
' Bankamenn, f jármálamenn og
stjórnin komu á ráðstefnu til þess
að kynna sér hag “Folkebankans,”
því verðfall bréfanna benti til þess,
að eitthvað óvænt var á seiði. Þetta
kom á daginn, þvi bráðabirgðarann-
sókn leiddi í ljós, og einn stærsti
viðskiftamaður bankans, Harald
Plum að nafni, var uppvís að stór-
kostlegum fjársvikum. Þessi fjár-
glæframaður var við riðinn hvorki
meira né minna en 15 verzlunar-
fyrirtæki og sum mjög risavaxin.
En aðalviðskiftin voru við “Folke-
banken.” Rannsókn þessa máls var
skamt á veg komin þegar síðast
fréttist, en búist var við að tap
bankans vegna fjársvikanna yrði
ekki undir 5 miljónum króna. En
tapið í heild verður sjálfsagt miklu
meira, því mörg verzlunarfyrirtæki
sem fjárglæframaðurinn Plum var
viðriðinn urðu gjaldþrota, þegar
uppvist var um f jársvikin.
Harald Plum fer til búgarðs síns.
Upptök þessa hneykslismáls urðu
þau, að Privatbanken sagði upp all-
stóru láni, sem eitt af verslunarfé-
lögum ILaralds Plums hafði hjá
bankanum; jafnframt krafðist bank-
inn þess, að Plum yrði vikið frá
stjórn fyrirtækisins. Mun þá þessi
fjárglæframaður hafa séð fram á
að komið var að skuldadögunum,
og að aðeins yrði tímaspursmál, þar
til uppvíst yrði um svik hans og
fjárbrall. Hann tók því það ráð,
að draga sig út úr mesta þvarginu,
og fór til búgarðs síns, sem er á
Thorö, skamt frá Assens.
Þegar þangað kom, var Harald
Plum sýnilega veikur. Hann þjóð-
ist af illkynjaðri sykursýki og var
álitið að veikindi hans stöfuðu af
því að hann hefði með vilja van-
rækt að nota þau meðul, sem lækn-
ar höfðu ráðlagt. Giska menn á,
að hann hafi ætlað sykursýkinni að
ríða sér að fullu.
En það hepnaðist ekki. Hann var
lagður á sjúkrahús í Assens og fékk
þar þá meðhöndlun, sem sjúkdómur
hans krafðist. Hrestist hann svo
við, og flutti aftur á búgarð sinn.
Eftir að Harald Plum var kominn
inn á búgarðinn, hélt hann kyrru
fyrir. Ekki lét lögreglan neitt á
sér bera, en Plum mun hafa átt von
á henni á hverri stundu. Hefir
honum þótt vissast að bíða ekki
komu lögreglunnar, því strax að
morgni þess 23. gerði hann tilraun
til sjálfsmorðs. Hann skaut sig í
brjóstið með skammbyssu, en skot-
ið reið honum ekki að fullu. Lækn-
ir var þegar sóttur og mun hans
hafa litið svo á, að Plum ætti ekki
lengi ólifað. Þegar læknirinn fór
stakk hann skammbyssunni í vasa
sinn og kastaði henni í sjóinn, þar
skamt frá. — Eftir því sem síðast
upplýstist, mun Plum, þegar hér
var komið, hafa verið búinn að gera
tvær tilraunir til sjálfsmorðs, þvi
að hann hafði tvö sár á brjóstinu
eftir skot.
Plum játar fjársvikin.
Plum hefir vafalaust fundið á sér
að hann mundi ekki lengi lifa úr
þessu. En hann hefir álitið vissast
að gera hreint fyrir sinum dyrum
áður en dauðan bæri að. Hann ger-
ir því boð fyrir málafærslumann
sinn, sem bregður skjótt við. Játar
nú Plum öll fjársvikin fyrir mála-
færslumanninum, og fullvissar að
enginn hafi verið í vitund með sér.
Leið svo þessi dagur, kvöldið og
aðfaranótt þess 24. okt. Nánustu
ættingjar Plums voru yfir honum
allan tímann.
Sjálfsmorðið hepnast.
Loks, um kl. 8 að morgni 24. okt.
hepnaðist sjálfsmorðið. Þeir, sem
höfðu vakað yfir Plum um nóttina,
voru þenna morgun að drekka te i
næsta herbergi. Á meðan var Plum
einn. Alt í einu heyrist skammbyssu-
skot og þegar komið er inn í her-
bergi Plums, liggur hann örendur í
rúminu með skamntbyssu í hendinni.
Einn af ættingjum Plums tók byss-
una og kastaði henn i sjóinn, en
lögreglan var látin vita um atburð- .
inn.—Báðar skammbyssurnar hafa
fundist.—
Svo sem nærri má geta, skrifa
dönsk blöð mkið um atburð þenn-
an. Er ekki enn séð fyrir, hve stór-
feld þessi fjársvik eru. Þó er talið
víst, að “Folkebanken” verði hjálp-
að, svo, að hann komist á réttan
kjöl aftur.
—Mbl.
Tilkynning.
Þann 9. nóvember barst mér
eftirfylgjandi símskeyti, frá Magn-
úsí Kjaran, framkvæmdarstjóra
Alþingishátíðarinnar á íslandi:
“Reykjavík, 9. nóv. 1929.
Frú Thorstína Jackson Walters
25 Broadway,
New York City
Staðfesti hér með, að hafa í
dag sent yður eftirfarandi skeyti:
“Nauðsynlegt fá fljótt nafna-
lista Vesturíslendinga yðar veg-
um alþingishátíðina. símið tölu
gestanna síðast áramót. Hátíða-
nefndin.”
Eins og yður mun kunnugt, áttu
landsmenn að hafa sagt til fyrir
1. nóvember, hvort þeir ætluðu
sér að sækja hátíðahöldin á Þing-
velli á komandi vori. Nú hafa um
20,000 landsmenn pantað sér tjöld
á Þingvöllum, en eins og okkur er
nauðsynlegt að fá vitneskju um
þátttöku landsmanna hér heima,
svo er okkur jafn áríðandi að fá
tölu Vestur-íslendinga, sem koma
ætla, hið allra fyrsta, ekki sízt,
ef við eigum að sjá þeim fyrir
tjðldum eða öðru.
Þetta veit eg að þér skiljið og
gerið ítrasta til að síma okkur
tölu gestanna hið fyrsta, en send-
ið síðan nöfn þátttakendanna bréf-
lega.
Virðingarfylst,
Magnús Kjaran.”
Það er ekki nauðsynlegt að fara
mörgum orðum um efni bréfs
þessa. Engum getur dulist, að til
vandræða horfir, ef fjöldinn af
þeim, sem ætla sér að fara til ís-
lands næsta sumar, draga úr þessu
að tryggja sér far og verustað á
lslandi. Eg hefi nú þegar með-
tekið niðurborgun frá á annað
hundrað af íslendingum, búsett-
um í Winnipeg.
Eins og áður hefir verið til,
kynt, verður niðurborgunarpen-
ingum skilað til baka, ef sá, sem
í hlut á, getur ekki farið.
Því miður er ómögulegt fyrir
mig að ferðast út um bygðir á
þessum tíma árs, en eg er reiðu-
búin að veita alla mögulega hjálp
bréflega. íslenzka þjóðin vill
gera sitt ítrasta til þess að taka
vel á móti Vestur-íslendingum
næsta ár, en undirbúningurinn er
ýmsum erfiðleikum bundinn. Þetta
vil eg biðja þá, sem ætla sér að
fara, að gera sér skiljanlegt, draga
ekki þar til í janúar, febrúar eða
lengur, að tryggja sér far, heldur
senda niðurborgun nú þegar. Með
því að okkur, sem berum ábyrgð á
undirbúningnum, gerður róðurinn
svo margfalt léttari.
í von um samvinnu frá íslend-
ingum, sem heim ætla, er eg
Virðingarfylst,
Thorstína Jackson Walters.
Hljómleikar.
Icelandic Choral Society, undir
leiðsögn Mr. lialldórs Thorolfs-
sonar, hélt samsöng í Fyrstu lút-
ersku kirkju, síðastliðið þriðju-
dagskveld við afar góða aðsókn.
Samsöngurinn að öllu leyti hinn
ánœgjulegakti. Nánar í næsta
blaði.
\
»