Lögberg - 14.05.1931, Blaðsíða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. MAÍ, 1931.
Nýjustu Fornmenja-
fundir
og Sir Arthur Evans.
Einar hinar athyglisverðustu og
skemtilegustu rannsóknir hafa
farið fram suður á Krít, og hefir
stjórnað þeim ágætur enskur
fornfræðingur, Sir Arthur Evans.
Grafið hefir Verið við Knossos
og merkasti fundurinn er Minos-
höllin og það, sem hún hefir að
geyma. En sú einkennilega
menning, sem þar hefir fundist,
er talin eins gömul eða eldrí en
sú egypska fornmenning, sem
menn til skamms tíma hafa þekt
elzta, og er því hér um mjög
merkilegt menningarsögulegt við-
fangsefni að ræða.
Meðal þess, sem fundist hefir
í Minos-höll, eru leifar af gömlum
málverkum, ýmsir skartgripir og
áhöld, sem fornfræðingar draga
af ýmsar álktanir um trú og siði
Kríteyinga í forneskju. Það er
álitið, að í þeirra trúarbrögðum
komi einna fyrst fram hjá menn-
er Sir Arthur bendir á, og það
er sköpulag og klæðnaður fólks-
ins. Það er klætt eftir nýjustu
tízku þeirra tíma. Og tískan hef-
ir verið undarlelg og máttug und-
ir eins þarna í hinni elztu forn-
eskju. Það er einkennilegast um
fólkið á þessum myndum, að
það er ákaflega mittismjótt.
Menn höfðu veitt þessu athygli,
án þess að skilja hverju það sætti
og héldu helzt, að það væri ein-
hver listatízka, eins og oft hjá
Egyptum, þ. e. a. s. að teiknar-
arnir gerðu fólkið svona mittis-
mjótt, án þess að það væri það í
raun og veru. En Sir Arthur
hefir fundið sannannir þess, að
svo er ekki, heldur hefir fólkið,
Eistland
Eistland er eitt af smáríkjum
þeim, sem varð til upp úr
heimsstyrjöldninni, og var áður
hluti af Rússlandi. Austur-landa-
mærin að Lettlandi (Latviu), að
vestan er Eystrasalt, en að norð-
an Finnlandsflói. Verður í grein
þessari getið nokkuð um Eist-
land og Eistlendinga, eftir upp-
lýsingum í alfræðisorðabókum og
erlendum blöðum.
Eistland er 40,000—50,000 fer-
kílóm., eða nokkru stærra að flat-
armáli en Danmörk, en helm-
ingi stærra en fylki það í Rúss-
þótt furðulegt megi virðast, Ver
ið svona afar mittismjótt. Það landi’ er hét Eistland (Eistonia)
þótti sem sé fínt í forneskju Krit-j íbúatalan er hátt á aðra miljon.
ar, þegar Minos var upp á sittj Eistland er víðast flatt, 60 120
bezta, að vera sem allra grenst-, metra dátt: Strendurnar á norð-
ur í mittið, og til þess að geta! Ur og austurhluta landsins eru
ráðið þessu, fann tízkan upp á. all-brattar, alt að 198 metra há-
því, að setja mjóa málmhringa
um mitti 'barnanna nýfæddra,'
I ar. Vötn eru mörg í landinu o'g
fljót allmörg. Stærst þeirra er
einkum meybarnanna. Þau uxu
. svo eðlilega að öllu öðru leyti en landamæravatnið Peipus, en úr
ingarþjóðum, eftir því sem menn| þyí> að mittið yar alt af eins því rennur Narova, mesta fljót í
nú vita, hugmyndin um það, mjótt og málmhringurinn á-1 landinu, til sjávar. Vetrarkuld-
maðurinn hafi ódauðlega sál.‘
Hugmyndir þeirra um framhald
lífsins hafa annars verið nokkuðl ;
svipaðar átrúnaði Egypta. Krít-
eyingar hugsuðu sér sálina í fiðr-
ildislíki og i þeirri mynd sést hún
á ýmsum gripum o!g málverkum í
Minos-höll. örlög sálarinar i öðru
lífi fóru, samkvæmt trú Krítey-
inga eftir því, hvernig maðurinn
kvað. Þegar fólk var orðið full- ar eru miklir í landinu og hafnir
orðið, var málmhringurinn tek- lagðar 4—5 mánuði árs, Baltisj-
inn af því, og þægilegra, en port, yzt við Finnlandsflóa, þó
þröngt leðurbelti sett í staðinn, að eins mánaðartíma. Sumar-
o'g eins var farið með vanfærar hitar eru miklir. — íbúarnir eru
konur. Marga þessa mittis-i flestir Eistlendingar. Ag öðrum
hringi, hefir Sir Arthur fundið. j þjóðum eru þar flestir: Þjóð-
Það þykir mörgum næsta ótrú-i verJar’ Lettlendingar, Lithauga-
stjórnarbyltingu 1905, en hún
var bæld niður. Eftir rússnesku
stjórnarbyltinguna í heimsstyrj-
öldinni lýsti Eistland yfir sjálf-
stæði sínu 12. apríl 1917, en nú
var hætta á ferðum frá bolsé-
vikum. Þjóðverjar í Eistlandi
unnu hins vegar að sameiningu
við Þýzkaland. Þjóðkjörið þing
lýsti yfir sjálfstæði landsins 1918
(í febr.). Samkvæmt friðarsamn-
ingunum í Brest-Litovsk, áttu
Rússar að fara á brott með her
sinn úr Eistlandi og sendu Þjóð-
verjar nú þangað her manns.
Leit um tíma út fyrir, að áform
þjóðverja um að stofna þar kon-
ungsríki mundi hepnast. En um
haustið 11918 réðust bolsévikar
inn 1 landið og löfeðu mestan
hluta þess undir sig. Með að-
stoð Finna tókst Eistlendingum
að reka þá úr landi. 1 apríl 1919
kom þingið saman og þ. 4. júní
var ný stjórnarfskrá fyrir lýð-
veldið Eistland samþykt.
Eistlendingar hafa átt marga
góða fræðimenn og skáld og rit-
höfunda, sérstaklelga frá því
snemma á nítjándu öld og til
þessara tíma. Frá þessu tíma-
bili má nefna: O. W. Msing (d.
1832), P. Manteuffel greifa (d.
1842), Lydia Jannsen, kjörnafn
Koidula (d. 1886). Nútíðarskáld
og rithöfundar eru fjölda marg-
ir í Eistlandi.
Árið sem leið, var uppskera góð
í Eistlandi, og verzlunin við önn-
ur lönd jókst að allmiklum mun,
miðað við það sem var 19928 og
1929. Mestur hluti útflutnings
frá Eistlandi fer til Bretlands og
Þýzkaland, en innflutningar til
Eistlands eru mestir frá Þýzka-
land,i Bandaríkjum, Rússlandi
og) Bretlandseyjum. — Stefna
Eistlendinga í utanríkismálum er
sú, að trýggja sér vinfengi allra
nágrannaþjóða sinna, enda ligg-
ur og mikið við, að hægt sé að
forðast deilur við ! önnur ríki,
vegna legu landsins, á milli Vest-
ur-Evrópu og Austur-Evrópu. —
Viðskiftasamningar hafa verið
gerðir við Finnland, Lettland,
o'g Lithaugaland. Sérstaka stund
leggja Eistlendingar á a, halda
vinfengi Svía og Finna. — Her
Eistlands er lítill, en einnig hafa
þeir svo kallað landvarnarlið, að-
allega bændur og bændasyni, sem
er nokkurs konar varaher, ef
sjálfstæði landsins væri hætta
búin.
Það jþóitti miklum tíðindum
sæta, er Eistlendingar 1918 lýstu
yfir sjálfstæði sínu, þótt útlend-
ur her væri þá enn í landinu.
Munu slíks fá dæmi í sögunni.
Þótt sjálfstæðið fengist ekki fyr
en síðar, þá er 24. febrúar nú
haldinn hátíðlegur sem minnin-g-
ardagur um sjálfstæðið.
Forseti lýðveldisins og jafn-
framt forsætisráðherra Eist-
lands, er nú Otto Strandman,
leiðtogi róttæka flokksins (ra-
dikala)i. Stjórnin er samsteypu-
stjórn. Hann hefir áður verið
fjármálaráðherra og sendiherra
Eistlands í Berlín. Þingkosning-
ar fóru seinast fram 1929, og eru
þingmenn 100 talsins. Kosið er
til þriglgja ára í senn. Þessir eru
helztu flokkarnir: Bændaflokk-
ur, Kristilegi þjóðflokkurinn,
Róttæki flokkurinn og Verkalýðs-
flokkurinn. — í þjóðlega land-
nemaflokknum eru aðallega fyr-
verandi hermenn, sem fengu land
til smábýlastofnunar, er stór
jörðunum var skift. — Vísir.
Þær gerðu þeim
áreiðanlega mikið gott
Kona í Saskatchewan og Maður
Hennar Notuðu Dodd’s Kidney
Pills.
Mrs. J. C. Koch Hefir Mikið Álit
á Dodd’s Kidney Pills.
Penzance, Sask., 14. maí — (Einka-
skeyti)—
Af öllum þeim mörgu, sem
hæla Dodd’s Kidney Pills, er
miklu meiri hlutinn konur, og er
það 'eftirtektavert. Þetta kemur
til af því, að flestir kvensjúk-
dómar stafa frá nýrunum.
Það, sem hér fer á eftir, er frá
Mrs. J. C. Koch, sem hér á
heima:
“Eg þjáðist af blöðrusjúkdómi
um tíma, en eftir að eg hafði tek-
ið úr þremur öskjum af Dodd’S
Kidney Pills, batnaði mér og eg
hefi ekki fundið til hans síðan.
— Maðurinn minn datt af plógn-
um og varð eftir það ilt í bak-
inu. Hann fór að nota Dodd’s
Kidney PiIIs og batnaði alveg-
Þér megið láta prenta þetta
bréf.”
Dodd’s Kidney Pills hafa bein
áhrif á nýrun, græða þau og
styrkja. Sterk og heilbrigð nýru
eru skilyrði fyrir því, að blóðið
sé hrteint og heilsan góð.
legt, að fólk skuli geta lifað við
svo furðulega harðhenta tízku
hafði breytt í þessu lífi, og eftiri „„ Q. .
' og Sir Arthur hefir þvi borið
landsbúar (Lithauen), Svíar,
Rússar og Gyðingar. Eistlend-
ingar eru skyldir Finnum. Lögðu
dauðann voru góð og ill verk veg-| þetta undir ýmga ágæta lækna> t | Eistl. undir si!g landið milli Duna
in og framtíðin fór eftir þvl, hvor
meira máttu sín.
Sir Arthur fann meðal annara
dýrgripa í Minos-höll fornan
baug, sem í var greyptur gim-
steinn, en á hann var grafin
mynd, sem sýndi þennan dóm um
dauðann hvern. Sir Arthur álít-
ur, að þetta verk sé !gert eftir
stóru málverki, sem nú sé Iöngu
glatað og hafi verið í musteris-
vegg eða í helgiskríni og hafi
slíkar myndir verið algengar.
'Hann hefir einnig sjá^Jfur fund-
ið brot úr svipuðu málverki. Sú
mynd skiftist í fernt af rót, stofnij unnar og til þess að vera fíni,
og greinum mikils trés. í efri
greinunum vinstra megin sést hin
mikla !gyðja Kríteyinga. Yfir
d. Mognihan lávarð og Sir Hum-j0^ Narova í fornöld; urðu einn-
phrey Rolleston prófessor í Cam-! ^ fjölmennir í Líflandi og Ing-
brid!ge. Þeir segja, að þetta geti j ermaníandi, en Eistlendingar hafa
vel átt sér stað, ef mittishring- sezt að 1 fíarlægari héruðum
irnir séu settir á börnin nógu og landshlutum Rússlands, svo
snemma, þá venjist likaminni sem Kákasus og víðar. Mikill
þvinguninni og lagi vöxt sinn og' hlutl Eistlendinga eru Lúters-
þroska eftir hringnum, svo að trúar- Rússar lögðu alla stund
maðurinn geti þolað hann mest-jmllcla áherzlu á að útbreiða rúss
an hluta æfi sinnar án þess að
hann valdi verulegum heilsu-
spjöllum.
En það, hversu mikið menn
hafa þarna á hinum “gömlu, góðu
tímum” lagt að sér vegna tízk-
höfði hennar flögra tvö fiðrildi
og hjá þeim sjást tvær púpur,
sem þau eru nýkomin úr. En að
baki gyðjunnar sjást maður og
kona og heldur konan upp hðnd-
um og er mjög undrandi. Þetta
táknar það, segir Sir Arthur, að
dauðinn hefir áður aðskilið
manninn og konyna, konan dó á
undan, en nú kemur maðurinn
einnig til hennar, henni til mik-
illar undrunar, og eru það sálir
þeirra, sem á myndinni sjást í
firðrildislíki, en þau sjálf eru í
öðru lífi orðnar líkamlegar ver-
ur eins og áður. Á reitnum and-
spænis, hægra megin við trjá-
stofninn, sést hið helga ljón
gyðjunnar liggjandi fram á lapp-
ir sínar. Neðri myndin vinstra
megin er ekki fullskýrð. Þar
sjást maðurinn og konan aftur
dansandi og með undraveru einni
í konulíki, en með fuglsnefi, og
sjást þær fleiri á myndinni and-
spænis. Undir trjástofninum, í
rótinni, sést skepna ein stór og
hvatleg og nokkuð lík hundi.
Þessi mynd úr ríki dauðans,
Segir Sir Arthur í seinustu bók
sinni um þessi efni, er ekkert lík
Hadesar hugmyndum hinnar
fyrstu grísku trúar, hér er ekki
um að ræða skuggalega undra-
heima og fölar vofur. Ríki dauð-
ans var fremur Ijóssins en myrk-
ursins ríki hjá Kriteyingum.
Eitt er enn eftirtektarvert og
skrítið við þessar myndir, að því
i nesku sem mest í landinu á með-
an þeir höfðu yfirráðin yfir því.
Eistlands háskólinn í Dorpat,
sem upprunalega var sænskur,
var gerður að rússneskum há-
skóla 1890. ,Á NUckeyju er
sænskur lýðháskóli. Nú tímum
verður Eistlendingum mikið á-
gengt að efla sitt eigið mál, eins
ir, sést á því, að hringirnir, sem
fundist hafa, eru svo þröngir, að
fullorðið fólk hefir varla veriðjog eð]ilegt er’ þar sem *>eim með
gildara . um mittið, en svo semj
tuttugu þumlungar, ef marka má
hringana og hlutföllin í myndun-
um í Minoshöll af þessu mittis-
mjóa fólki.
Eitt er enn ónefnt um rann-
sóknir og niðurstöður Sir Arthur
Evans, og mun ýmsum íslenzkum
sögumönnum þó þykja það hvað
merkilegast. Sii* Arthur álítur
sem sé, að um skyldleika sé, eða
geti verið að ræða milli hug-
myndanna í Minoshallar-mynd-
unum, sem áður var lýst, og
sumra hugmynda í norrænni og
íslenzkri goðafræði. Hann lík-
ir hinu mikla tré, sem á myndun-
um sést, við Ask Yggdrasils, en
greinir hans náðu um allan heim
og til himins, ræturnar voru hjá
goðum, jötnum og Hel, en á Krít-
eyjarmyndinni lykur einnig um
allan heim lífs og dauða. Skepn-
an, sem sést í rótum , trésins,
minnir einnig á aðra skepnu í
rótum Asksins, sem sé Niðhögg.
Það er því ekki óhugsandi, þótt
það sé allsendis ósannað, að nor-
rænir sjófarendur hafi einhvern
tíma í forneskju kynst þessum
átrúnaði Kríteyinga á blómaár-
um Minos-menningarinnar og af
þeirri viðkynningu hafi vaxið og
magnast norræna trúin á ask
Yggdrasils, sem þroskaðist og
fegraðist í huga norrænna skálda
og spámanna og varð ein stór-
feldasta hugmynd norrænnar
heiðni. — Lögrétta.
fengnu sjálfstæði var innan
handar að koma þeim málum í
nýtt horf. —
Jarðrækt er aðal atvinnugrein-
in og rækta bændur1 mest rúg,
hafra, bygg og kartöflur. Jarð-
eignir voru fyrri í höndum vold-
ugsa gósseigenda og bændur á-
nauðugir. Skógar eru víðlendir
í Eistlandi og gnægð villidýra í
þeim, birnir, úlfar Elgsdýr o. s.
frv. Fiskimið eru dágóð við
strendur landsins. Endalínur
járnbrauta eru í Pernau, Baltisj-
port og iReval. 'Hafa Rússar
talsverð not af höfnum þessum.
Reval er mest aðflutningshöfn í
landinu.
Eistland er nú lýðveldi, en var
áður, ásamt Líflandi og Kúrlandi,
undir landstjóra, sem hafði að-
setur í Riga. Lýðveldinu er skift
í níu fylki. Höfuðborgin er Reval
(Talinna)t sem Valdimar Sigur-
sæli lagði grundvöllinn að 1219.
Svíar fengu yfirráð yfir borginni
1561, en Rússar 1711. íbúatala
er 115,000. Af öðrum borgum má
nefna Narva. Þar vann Karl xii.
sigur á Rússum 21. nóv. 1700,
sem mjög er frægt. Talið er, að
ein miljón íbúanna tali eist-
lenzku, og kvað munurinn á henni
og finsku ekki vera meiri en á
ísl. tungu 0g Norðurlandamálum.
Eigi verður saga Eistlands rak-
in hér að nokkru ráði, en geta
ber þess, að Eistlendingar undu
ávalt illa oki Rússa og gerðu loks
MACDONALD’S
Fltte Cui
Bezta tóbak I heimi fyrir þá, aei
búa tii sína eigin vindllnga.
HALDIÐ SAMAN MYNDASEÐLUNUM
Z7d

0LAFUR SIGURÐSS0N
frá Lækjamóti í Víðidal, andaðist
að heimili sínu, í grend við Lund-
ar, hér í fylki, þ. 28. marz 1931.
Hafði verið sárlasinn frá því sið-
astliðið haust. Fylgdi fötum við
og við, en var hinn tímann alveg
rúmfastur, og var það lang-oft-
ast allan síðastliðinn vetur.
Ólafur var fæddur á Lækjamóti
þann 3. júní 1869. Foreldrar hans
voru Sigurður Jónsson, bóndi þar,
og Sigríður ólafsdóttir kona hans
frá Sveinsstöðum í Húnaþin'gi.
Sigríður, móðir Ólafs, dó þá er
hann var smá-drengur, að eins sex
ára að aldri. Þau' hjón áttu ekki
fleira barna.
Nokkrum árum síðar giftist Sig-
urður bóndi í annað sinn. Var
síðari kona hans Margrét Eiríks-
dóttir, ættuð af Suðurlandi. Hafði
að mestu, eða öllu, alist upp í
Reykjavík.
Sigurður á Lækjamóti var á-
gætlega viti borinn, fremur hæg-
ur í fasi, gætinn og athugull.
Hann var hreppstjóri í mörg ár,
hafði póstafgreiðslu á hendi all-
an sinn búskap, var sæmilega efn-
um búinn, og mun alment vera
talinn í röð bændahöfðingja á
sinni tíð á Norðurlandi. Á móti
Sigurði bjó á Lækjamóti móðir
hans, Steinvör Skúladóttir, þá
orðin ekkja. Hafði hún stundað
ljósmóðurstörf í fjöldamörg ár og
lánast frábærlega vel. Var hún af
öllum talin hin ágætasta kona.
Hún varð háöldruð og naut mik-
illar virðingar og vinsælda til
æfiloka.
Ekki man eg neitt eftir Sigriði,
fyrri konu Sigurðar á Lækjamóti,
en móður ólafs. Heyrði þó það um
hana, að hún hefði verið falleg
kona og myndarleg. Svo mun og
verið hafa. Það Sveinsstaðafólk
var margt bráðvel gefið, listfengt
og skemtilegt.
Margrét á Lækjamóti, siðari
kona Sigurðar, var hin mesta
rausnarkona, fremur stór vexti,
svipmikil og þó góðmannleg, fall-
eg kona, og höfðingleg ásýndum.
Hún hafði mjög viðveldinn fram-
gangsmáta, var djarfmannleg og
þó vingjarnleg. Hún kunni allra
húsfreyja bezt að taka á móti gest-
um, hvort sem það voru höfðingj-
ar, er að garði bar, eða fólk af
lægri stéttum. Virtist vera lífs-
glöð og ánægjuleg. Glaðlynd og
þó við hóf. Söngkona góð, og lék
dável á orgel. Munu margir eiga
góðar minningar frá því, er þeir
voru gestir á Lækjamóti, á þeirri
tíð er Margrét var þar húsfreyja.
Hún hafði lag á því, að láta öllum
líða vel. Hún var kona með höfð-
ingslund og þó alúðleg og eg heíd
eins við alla. Hefði sómað sér
vel á hv£»ða höfðingjasetri sem
hefði verið á Islandi.
Dætur Sigurðar á Lækjamóti og
Margrétar, hálfsystur Óalfs sál.,
eru Guðríður, kona Jónatans Jósa-
fatssonar, bónda á Holtastöðum í
Langadal, og Jónína Steinvör, kona
Jakobs bónda Líndal á Lækjamóti.
—Jakob var í þingkjöri fyrir all-
mörgum árum, og var ekki ýkja-
mikið lægri en sá, er hlaut í það
sinn annað þingsæti sýslunnar.
Munu einir fjórir hafa verið í
kjöri, ef eg man rétt. —
Það er tiltölulega ekki langt
síðan, að eg las ritgerð í enska
tímaritinu “Geographical Maga-
zine,” eftir enska stúlku, er ferð-
aðist fótganlgandi frá Reykjavík
norður til Akureyrar. Var rit-
gerðin vel skrifuð og var nokkurs
konar ferðaminning frá þessari
einkennilegu gönguför. Var vel
og hlýlega minst á viðtökur og
fólk, er stúlkan hafði mætt í
þessari för. En lang bezt fanst
mér hún minnast viðtakanna á
Holtastöðum og sérstaklega hús-
freyjunnar þar. Var auðséð, að
stúlkan taldi sig hafa mætt höfð-
inlglegri rausn og því vinarþeli,
er hún átti tæplega von á í fram-
andi landi. Mintist hún gisting-
arinnar á Holtastöðum með sér-
stakri virðingu og þakklæti. —
Eftir Ólafi sál. man eg vel frá
þeirri tíð, er við vorum báðir
ungir drengir í Víðidal. “Óli á
Lækjamóti”, var hann þá venju-
lega nefndur af vinum og kun-
ingjum. Hann var þá laglegur,
glaðlegur og viðfeldinn piltur.
Lék oft góðlátlegt bros um and-
lit hans. Það mun hafa verið um
það leyti, er eg flutti alfarinn af
landi burt, að Ólafur fór suður
til Reykjavíkur til að læra þar
skósmíði. Heyrði ég síðan fátt af
honum, þar til skömmu eftir alda-
mótin, að mér var sagt, að hann
væri kominn hingað vestur. En
sá, sem saigði mér það, vissi í það
sinn ekkert hvar hann hefði sezt
að. —
* Það var ekki fyr en vorið 1921,
á kirkjuþingi á Lundar, að fund-
um okkar Ólafs bar saman. Vissi
eg þá ekkert fyrri til, en hann
kemur þar til mín, og var það
jafnsnemma, að hann segir mér
hver hann sé og að eg þekti hann
af föður hans. svo var hann þá,
með aldrinum, orðinn líkur hon-
um. Rifjuðum við þar upp gaml-
ar minningar og endurnýjaðist
þá um leið sú viðkynning, er ver-
ið hafði með okkur til forna.
Rétt um sama leyti 0g Ólafur
var búinn að læra handverk sitt
í Reykjavík, giftist hann ungri,
laglelgri stúlku þar í bænum, ól-
afíu ívarsdóttur að nafni. Bjuggu
þau hjón í fjögur ár í Víðidal,
eitt ár á Lækjamóti, í sambýli við
Sigurð, en síðan þrjú ár í Þóru-
koti, sem er næsti bær. Fékk
Ólafur þá jörð í móðurarf hjá
föður sínum. Frá Þórukoti fluttu
þau hjón suður í Reykjavík og
voru þar í fjögur ár. Þá fluttu
þau af landi burt. Það var árið
1902. Voru þau þá fyrsta árið
i Winnipeg, en fluttu svo til Lund-
ar, og áttu þar heima upp frá
því.
Heimili þeirra Ólafs Sigurðs-
sonar og ólafíu konu hans, er eina
og hálfa mílu austur af bænum
Lundar. Munu efni þeirra ekki
hafa verið mikil, er þau settust
þar að. En ólafur var séður og
du'glegur bóndi, og þau hjón sam-
hent um búskapinn. Komust þau
í góð efni; má heita, að bú þeirra
í seinni tíð stæði með blóma.
Gæti eg bezt trúað, að á seinni
árum hafi Ólafur sál. mátt með
réttu teljast með hinum bezt
stæðu bændum í því nágrenni.
Börn þeirra hjóna, ólafs sál.
og konu hans, eru sex að tölu.
Eru tvær dætur þeirra giftar, Sig-
ríður, til heimilis að Lundar;
maður hennar er Sigurður Good-
man. Hin dóttirin, sem gift er,
heitir Ólafía; maður hennar er
Kristinn Brandson; eru þau hjón
búsett í bænum Aberry, í Cali-
forníu. Hin börnin eru ógift og
heima með móður sinni, Sigurð-
ur og Páll, báðir yfir tvítugt, o!g
Margrét og Kjartan, innan tví-
tugsaldurs. Öll eru þau systkin
vel gefin og mannvænleg.
Fyrir’ átta árum síðan, varð
Ólafur fyrir því mótlæti, að fá
aðkenning af slagi. Náði hann
sér að vísu smátt og smátt aft-
ur, en heilsan varð aldrei sterk
upp frá því. Svo fyrir hér um
bil tveimur og hálfu ári síðan
fékk hann aðra aðkenning af þvi
sama. Náði sér þó aftur furðu-
vel með hugsun o'g krafta, en
átti erfitt með mál, var linmælt-
ur og varð að tala með hægð.
Var það nokkru eftir þetta ann-
að slag, að eg heimsótti þau hjón,
er eg þá í bili þjónaði prestakalli
séra H. J. Leó, sem var þá við
prestsþjónustustarf vestur við
haf. Leið Ólafi þá bærilega, en
varð að hlífa sér og fara var-
leg. Var hann nokkurn veginn
glaður og tók mér hið bezta. En
mikill munur var orðinn á hon-
um frá því, er fundum okkar bar
saman fyr á Lundar. Þá var
heilsa hans í bezta lagi, var Iífs-
glaður o!g ánægður. Talaði með
fjöri og áhuga. En nú var hon-
um erfitt um mál, hugsunin sein-
færari, og þó furðu skýr, en lífs-
fjör og kraftar hvorttveggja stór-
lamað. Svo var hann þó hress,
að hann flutti mig sjálfur inn til
bæjar, þangað sem eg þá hélt til.
Sagði hann mér á leiðinni, að
heilsubilunin væri það eina, er að
væri, því búskapurinn gengi sér
vel. Hitt alt í fjölskyldunni
hraust o!g heilbrigt. Bjóst hann
við, að sjúkdómurinn mundi á-
gerast, eða endurtakast, eins og
raun varð á síðar.
Snemma vetrar, eða á áliðnu
síðastliðnu hausti, fékk ólafur
enn slag. Varð hann þá alveg
máttlaus. Hélt þó furðu góðum
sönsum, en varð að skrifa það,
sem hann vildi segja. Voru nú
Iífskraftar hans svo lamaðir, að
hann var að mestu rúmfastur
upp frá því. Hann andaðist
snemma að morgni, eða aðfara-
nótt þess 28. marz s.l., hátt á
öðru ári yfir sextugt.
Jarðarförin fór fram þ. 31.
marz. Var fyrst húskveðja á
heimilinu, en svo venjuleg útfar-
arathöfn í kirkju Lundarsafnað-
ar. Fjöldi fólks viðstatt. í sjúk-
dómsforföllum sóknarprests, flutti
sá, er þetta ritar, þar síðustu
kveðjuorðin.
ólafur Sigurðsson va!r maður
vel á sig kominn, greindur mað-
ur, reglusamur og dren!gur góð-
ur. Veitti heimili, sínu ágæta
forstöðu. Lætur hann eftir dýr-
mæta minnijng hjá eiginkonu,
börnum og óðrum ástvinum, er
sakna hans mest, auk þess sem
hans verður minst með vinsemd
og hlýhug af mörgum öðrum, er
honum höfðu kynst á lífsleið-
inni.
Allar bygðir og öll heimkynni
hafa rúm fyrir jafn nýta menn
ojg uppbyggilega sem Ólafur var.
Með blessunaróskum til ekkju
hans og barna, og vina hans og
ættingja nær og fjær.
Jóhann Bjarnason.