Lögberg - 25.06.1931, Page 2

Bla. 2.
>OGBERG. FIMTUDAGINN 25. JÚNÍ 1931.
Á veáturhjara Islands
meitilstáli orðsins. þá
og sKemtunar, konungur hatdjUpanna opnar | gengur skáldið fram að hásæti
verður að krefjast þess, að þeir hylji sina fyrir skáldinu skygna, Æ'gis konungs og kveður honum
með því vitar eru engin leikföng, leysir bergtröll úr álögupm. En^ fægðu
&erð til skrauts og skemtunar, konungur hafdjúpanna
(Framh.)
Að morgni hins 9. júlí, feátum komi að tilætlugu gagni. Á Straum- svo perlur undirdjúpanna glóa í drápu:
við loks brotist í land á Straum- nesi er ekki einasta nauðsyn ______________
nesi og skipað i land nokkru af fullkomins hljóðvita, er treysta
vörum og verkefni. Er á daginn tue&i a hvernig sem veður væri,
leið, hvesti og gerði rok, en við heldur þyrfti þar einnig að vera
náðum því í land, sem eftir var huganir, samfara mælingum sjáv-
í skipinu, daginn eftir. Var nú arhii;a. strauma og fleira.
tekið til óspiltra málanna og unn- Þett er sá skanki íslands, sem
ið kappsamlega til framkvæmda næstur er grænlenzka meginísn-
þvi verki, sem fyrir höndum lá. um, og veðurbreytinga gætir hér
En varla getur erfiðari aðstöðu, fyr sn víða annars staðar af
en á þessum stað og kom sér bet- margskonar ástæðum og með ým-
ur að hafa stæltan skrokk og lið- islegum hætti. Loftskeytastöðin
uga fætur, að koma verkefninu, á Hesteyri er þarna nærri, svo
á Straumnesi þyrfti ekki afl-
mikla útsendingastöð eða kostn-
aðarsama. — Mannlaus viti á
eyðistað með úreltum útbúnaði,
skipum,
“-----Útsær—þú ber mér lífsins sterkustu minning.
— Eg sé 'þig hvíla í hamrafanginu víðu;
ég heyri þig anda djúpt, yfir útskaga grynning.
Ofsinn og mildin búa þér undir bránni. —
En stoltastur ertu og stærstur í roki á hau.stin.
Strandmölin 'grýtir landið. I>ú seilist í naustin.
Skýin, þau hanga á himninum, slitin í tötra. —
Það hryktir í bænum eins og kipt sé í fjötra.
— Þá bryðurðu. gaddinn við grúfandi bátastefnin.
Grunnsjórinn beljar' um voginn, svo jarðirnar nötra.
En hafáttin er í húmi og blikum til skifta;
hún hleypir skammdegisbrúnunum föl undir
svefninn.
Þá hamastu, tröllið. í himininn viltu lypta
hyljum þíns eigin dýpis og álögum svipta.”-—
“Guðirnir yrkja í kveðandi brims og bylja
og brjóst hins illa valds er slegið með ótta.”
HÓLMFRÍÐUR LILJA O’SHEA
Frá burtköllun þessarar ungu
konu, var stuttlega skýrt í Lög-
bergi, þann 7. maí síðastliðinn.
Hún var dóttir Jóns bónda Finns-
sonar, er um langt skeið bjó búi
sínu við Langruth, en síðar við
Bay End, Man. Hólmfríður heit-
in var fríðleiks kona, prúð í við-
móti og vinsæl; er með fráfalli
hennar þungur iharmur kveðinn
að aldurhnignum föður, ungri
j dóttur og syrgjandi bróður. —
í Jarðarför hennar fór fram í
Langruth, þar sem móðir hennar
og fjögur systkini bera beinin.
sem oft varð að bera á bakinu
yfir glerhált stórgrýtið til á-
fangastaðarins. Við slógum upp
timburskýli til að Æofa í og mat-
ast, en sváfum að mestu undir getur orðið hættulegri
berum himni unz því verki var en enginn viti.
lokið, því meðferðis höfðum við Straumnesvitinn er orðinn rík-
að eins eitt lítið tjald, en unnum inu dýr stofnun. Viðgerðin kost-j _______________
þarna nálægt 20 manna. aði marlga tugi þúsunda, en gagn-
Eins og kunnugt er, strandaði semi hans er engu meiri en áður, Enginn skyldi þó ætla að ég eða dægurs gangandi norður til Reka-
eimskipið “Goðafoss’V eign Eim- Þrátt fyrir hinn mikla kostnað. I nokkur' félaga minna verði and- víkur með hið arðsamasta af dóti
skipafélags íslands við Straum- Aðstaðan við verkið var öll vaka af einum vatnsdropa. Það okkar, berandi á bakinu. Hitt var,
nes á útmánuðum árið 1917. Það fremur erfið. Möl og sand urð- er eitthvað öðru nær. Eg nota eftir skihð. Skipið, sem átti aðj
sama ár, sumarið eftir að “Goða- um við að fá úr Aðalvík og flytja aðeins tækifærið til að snúa mér sækja okkur, var þá komið og láj
foss” strandaði, var upphaflega að okkur á bátum. — Var það í fletinu. Eg hafði legið á hlið- á Aðalvík. Nú var fyrir nokkru
reistur viti á Straumnesi. Vitinn stundum fremur svalksamt, en inni, og mjaðmarhnútan, sem nið- orðið ólendandi við Straumnes
var járngrind, 20 metra há und- gekk alt sysalaust. Maður kall- ur sneri, er logsár, því engin er og ekkert hægt að vita hvenær
ir Ijósker o!g lágu rimlastigar af ar það ekki slys, þótt stundum dýnan, að eins fjalir og yfir þær yrði. Daginn eftir, að morgni
járni, sem ganga varð upp í Ijós- kæmi fyirð þegar tekið var upp breitt skin af sel, sem eg skaut hins 1. október, stigum við á
kerið. Þótt grindin hefði oft ver- ur bátnum, að útsogið rykti mönn- eftir að við vorum nýkomnir á skipið, sem þá var komið ti)
ið máluð, var hún tekin að ryðga unum, sem héldu í festarnar,' staðinn. Það er 'gott að hafa Rekavíkur.
mjög mikið undir málningunni fram af hálum hleinunum, svo skinnið undir sér, það varnar Dapur í huga kvaddi ég þenna
og orðin með ótal stærri og minni Þeir stungust á höfuðið beint í lekanum að komast niður á vin landshluta, sem er svo fagur, en
blöðrum o'g skellum. Auk þess kolgrænt hvldýpið, og sást í iljar, minn, aldursforsetann, sem ligg- Þó svo hrikalegur; sem er svo rík-
var erfitt og hættulegt fyrir vita- iiki; °F sagt er frá Hými jötni, ur í fletinu beint undir mér. | ur 1 allri sinni fátækt. Ekki ugg-
vörðinn, er býr norður í Reka- er hann hrökk fyrir borð í viður-| Hvíldartíminn er okkur dýr- laus hélt ég í átt til litlu höfuð-
vík, sem er næsta bygð við Straum- ei^n Þeirra Þórs við Miðlgarðs- mætur. Með fyrstu dagskímu för- borgarinnar, sem er svo fátæk í
nes, og kemur til vitans á 1____2 orm- ' í um vi® fil vinnu okkar. Svo velti öllu sínu ríkilæti.
vikna fresti, að þurfa að vetrin- við hrðum hraustari og stælt- ég mér á hina hliðina, og er á TH Reykjavíkur komum við 3.
um, slituppgefinn ' eftir illfæra ari með hverjum degi, þótt við augabragði fallinn í . djúpan október, en 5. sama mánaðar hélt
leið, að þurfa að klifra upp klök- strituðum alla daga frá 12—19 svefn. — Mér hefir hvergi liðið veturinn innreið sína um Strand-
uga rimlastiga upp í 20 metra stundir í sólarhring, og flesta betur en á þessum stað. Eg hafði ir- Lesbók.
hæð, oft í stormi eða roki, sem sunnudaga að meira eða minna engar áhýggjur af morgundeg- -------------
skekur og hristir vitagrindina á- leytj’ Þegar fært var veður. Ein- inum, af því hér var að föstu
samt stiganum. Það bar líka hu#a samtök okkar allra og góð-j verki að ganga.
við, að ísklumpar dyttu niður úr ur félagsskapur feerði okkur erf- .öðru máli er að gegna í höf-^
grindinni, lentu á. gaslgeymaskýli iðið svona létt. Ekki má heldurj uðstaðnum. ^ Þar geng ég aldrei Farþ€gaskip leggur á stað frá
vitans og brutu það niður. Taldi Fleyma því, að á vist með okkur til rekkju án angurs og kvíða. jjöfðakaupstað (í Afríku) og ætlar
því vitamálastjórnin réttast að voru tvær ungar stúlkur, létt-j Og þó er þar ekki verra að vera til Buenos Aires (í S.-Ameríku).
sjá við þessum annmörkum og °F lífsglaðar, og áttu þær en annars staðar á jörðu, þar sem Það er þegar umkringt af mávum,
gera vitann upp að nýju úr stein- sinn Þátt í því, að glæða og við-! verðgildi líkama o'g sálar er mið- s?m nfast um alt ætilegt, sem út-,1 ós bendir til þess, og uppgotvan-
varpljós, sem skyndilega lýsa og
slokna svo aftur jafn skyndilega.
Náttúran hefir séð þessum skepn-
um fyrir öllu: Ijósi, spegli og Ijós-
lokara. Oft eru það sérstakir og
óskyldir ljósgeislar, sem sezt hafa
að í líffærum fiskanna, og hjálpa
framfæranda sínum þanni!g til
þess að leita sér bjargar. Sumir
djúpfiskar hafa langa og hreyf-
nlega anga, og fremst á þeim eru
leitarljósin. Sumir eru með óg-
urlega stórum og sjálflýsandi
augum, aðrir eru augnalaus:r.
Fiskar þessir 'hafast við á
strjálinfei. Á stóru sviði er ef
til viU að eins einn fiskur, enda
er lítið um björg á 3000i—4000
metra dýþi.
Svifið, sem er í sjónum, er nær-
ing þessara fiska. Smáþörung-
arnir (plankton)i og sá aragrúi
af smálífverum, sem hefst við í
yfinborðinu, er áta þeirra. Það,
sem deyr þar, sekkur hægt og
hægt til botns. Þarna í undir-
djúpunum rignir líkum, sem hin-
ir lifaridi ihafa til viðurværis.
En eftir því sem neðar dregur.
verður meiri hörgull*á þessu, því
að þessi fæða eyðist o!g ónýtist
á hinni löngu leið ti3 botns. Og
þegar komið er niður á 6000 til
8000 metra dýpi, er ekkert líf
Inegur að finna, ekki einu sinni
Ihinar allra lægstu lífsverur. 1
FYRIR ÞA, SEM LASBURÐA
ERU.
Fólk, sem er las^burða og á við
heilsuleysi að búa, mun finna
að Nuga-Tone er ágætis meðal tn
að auka kraftana og kjarkinn. Þao
hreinsar eiturgerla úr líkaman-
um. Það byggir upp líkamann og
styrkir taugarnar og vöðyana.
Nuga-Tone hefir gefið miljónum
karla og kvenna. betri heilsu og
meiri mátt. Það mun líka ver?
þér að liði. Nuga-Tone fæst h.ia
lvfsölum. Hafi lvfsalinn það eK«’
við hendina, þá láttu hann m-
vega það frá heildsöluhúsinu.
staðinnl fyrir 'botnjeðjuna, ^
myndast af ómælilegum grúa *mí!'
líka, er botninn hér hreinn. nia
ske rauðleitur af örþunnu slnn1-
Þarna er eyðimörk. sem nær yfi
þúsundir mílpa af hafsbotnin-
um.
Það verður máske hægt a
bæta seinna við þau fáu s''n's
horn, sem náðust af hinum furðu-
legu djúpfiskum. Á 3500 metra
dýni náðust að eins 35 af þeim 1
dráttarnet.
Það eru að eins smámunii% sem
vér höfum náð úr regindjúpum
úthafsins, enn sem komið er, a°'
eins örlítið sýnishorn þess, hva»
í hinum myrku hafhyljum býr-
—Lesb.
Á hafsbotni
Eftir H. v. Gaudecker.
ber þær saman, sér maður, að
þær myndi geta fallið saman. Og
það er ein af sönnunum þeirrar
getgátu, -að Ameríka og Afríka
hafi einu sinni verið samfastar.
Önnur sönnunin er svipuð jarð-
lög, svipað dýra- og jurtariki á
báðum ströndum. Og mælin'gar,
sem gerðar hafa verið, sýna það,
að þessar heimsálfur eru að
fjarlægast hvor aðra nú á .dög-
um. Þröskuldurinn hefir því
sennilega myndast á þeim mót-
um, þar sem meginllöndin slitn-
uðu •' sundur, og st.endur óhagg-
aður mitt á milli þeirra.
Þannig ætti þá að hafa myn.d-
ast hinn lengsti fjallgarður, sem
sem til er í iheimi, fjallgarður.
sem enginn hefir augum litið né
mun augum líta.
En hvar er þá A.tlantis, þetta ^
ágæta land, sem grisk skáld hafa
sungið mest lof? Frásögn Plat-!
steypu.. Var nú ölV járngrind halda Þreki okkar og starfs-j að við pappírskrónur, eingöngu, ^S^að'oÍÍin'gi?4 á^sÍÍ'mf
vitans vandlega ryðbarin og húð- kroftum- [ en ekki við kornið á akrinum. | eSq yag!ga gér letilega á öldunum!
flett og að því loknu látin standa Þegar erfiðleikarnir steðjuðuj Ágústmánuður var okkur leið- Þegar fjær dregur landi fækk-
næstum óskert í steinsteypu- S€m mest að okkur °S alt virtist astur og erfiðastur vegna úrkomu ar mávunum stórkostlega, og fiski-
vegfgjunum. Til ryðvörslunnar uníiir högg að sækja, ákváðum og ótíðar. j skipin hverfa alveg. Og fram und-
höfðum við meðferðis bensín- við — allir sem einn maður, að| Sunnudaginn 17. ágúst var ofsa- ?nf0f..?'lt ““ kring er hlð mikla
hreyfil í loftþrýstissambandi. koma verkinu af fynr haustið rok, með slíku urfelh, að fádæm-| gufuknörr klýfur öldurnar da!g eft-,
bákn mikið, er reyndist okkur si»ra alla erfiðleika, en vanda, um sætti. Hlupu þá skriður víða ir !dag, og er eins og lítill depill sem Plató segir um þetta furðu-
erfitt viðfangs, en þó gagnlegt Þó til alls eftir föngum. Þetta úr fjöllum og alt varð eitt belj- í þessari ómælisvídd. Þó er þetta^ land, á þarna við: hið málmauðga
tæki. , tókst. Milli okkar félaganna ríkti andi kviksyndi. | heil höH á floti, með þúsundum Sierra
' Stóreflis aurskriða rann á vit- íbúa’ fátækra rikra’
ir, sem nýlega hafa verið gerð-
ar, styðja þá ályktun: Atlantis
hefir verið fram undan ósum
Guadalquivir á 'Spáni suðvestan-
verðum. Tartessos, heimsins
mesta verzlunarborg 500 árum
fyrir Krist, var á eynni Erythein
fram un.dan ósum Guadalquivirs,
og það hefir verið Atlantis. Alt,

Morena hjá Tartessos,
Straumnesvitinn eins ov * ' samáð 0* skilningur, sem gerði' Stóreflis aurskriða rann á vit- ?úa’. fatækra ríkra meBj iandfræðisleg lega fjalla og
oLraumnesvinnn, eins og hann ’ . \ , tennisvdllum og blomabúðum, sletta, beimsverzlunin, menning-
€r nú að lokinni viðgerð, mun án 0 ^ur °£ tengdi okk- ann, sem var 1 smiðum og gerði meg iþröngbýli sumstaðar, en in. Plató nefnir jafnvel konung-
efa vera sterkasta bygging á ur alla osýnileFum böndum. Hér okkur ýmsan óleik, færði í kaf og skrautlegum íbúðarsölum sums-1 inn þar, sem varð 120 ára gam-
landinu, því auk gömlu járngrind-' Voru menn saman komnir, sinn skemdi efni og áhöld og tók af staðar. Sjórinn er alveg eins að
arinnar, sem felst í heilu lagi í af hverJu landshorni, flestir ein- fegurstu grashvammana í hlíðinni sia og þegar skipið la!gði á stað.
steinsteypuveggjunum, eru mar!g- hvers konar flaekin!gar og skip-! fyrii" ofan. Lofthiti í ágústmán-j ®n
ar smálestir af steypujárni, tvö- brotsmenn- Hér á þessum eyði-J uði var oft ekki nema 2 gr. C. og
falt net af digru járni í ’öllum stað skildum við hverir aðra og fór sjaldan yfir 5 gr. I lEf til vill yrðu farþegar ótta-
veggjum og loftum í hu£ur °% 'hönd mættust til að ná! Rétt áður en við fórum af slegnir, vissi þeir það hvernig
Hlrein brimsiorfin hnaoit maj sameiginlegum árangri og settu Ströndum, kom til Aðalvíkur æf- hafsbotninn sekkur alt í einu,
og sandúr, er í allri steinst'evp-1 marki’ í int*ramaðurinn ^yggvt Helga-1
öldurnar
i skauti sínu.
hylja margt í
unni. En basalt er eins og mennl Þessa tæpa þrjá manuði. sem, son’ Var hann einn sins liðs 1 botninum hægt o’g hægt ni'ður á
vita, ólíkt sterkari steinn en dól-l við unnum a Straumnesi, svaf ég, örsmáum hreyfilbát og ætlaði að við. Pallurinn, sem meginlönd-
erít (grásteinn), sem er aðal-efni jafna alklæddur og auk þess gat silgla honum til Grænlands. Hann' in hvíla á, nær niður á 200 metra
steinsteypu mannvirkja á Suður-1 hað 10011115 fyrir> að betra væri að sigldi undan Straumnesi og mun dýpi- En svo skiftir það engum
landi ! sofa ekki án hlífðarfata, heldur hafa ætlað að fara skemstu leið ,°,Q’um’ að dýPið verður fimm
,, „ , , , , þusun.d metra.
Þótt Straumnesvitinn sé nú orð- ^ S‘g ræklle»a undir næt* Jlr sundlð undlr Grænlandsis. Hin> ógurlega Kap-gjá er undir
ið dýrt mannvirki, vandaður og ursvefninn’ Þak timburhússins En mJ°F er hæft við, að ferð hans þotni skipsins.
sterkur, 'getur verið 'l't '1 Var ehh’ meir en vatnshelt yfir hefði orðið sú síðasta, ef forsjónin Skipið er komið út á mitt At-
hvorf Jocrnoorv,' v, ” a i ama •' SUmum fletunum. Eg svaf í yfir-1 hefði ekki rekið hann til baka. lantshaf- Með íbergmálsmælinm
X" '.""ír:' W í ei„„ hornhlu ré.t upp'GerSi af.aka a.órviéri w bá.inn " fann-
sKapi, meoan vitavorður er ekki nr, . .. , ,, , A ; ícr, að skotið er neðansjávar
látinn sitja á Straumnesi, en það U" r Þakl' ÁValt var raki og ™ UÞP a Aðalvlk °g brotnaðl’ Hljóðhvellurinn berst alla leið að
er áríðandi, ef vitinn á að geta! S3ggl lnnl 1 skúrnum okkar’ alt, Daðust menn a«, hvað Tryggvi grunni og þaðan aftur sem berg-
komið að fullum notum 1 blotnaði °£ myglaði, sem inni, hafði Fetað útbúið bátinn og ým- mál upp að yfirborði og til' hkips-
y... ’ i var, og eins þótt það væri niðrii islegt innbyrðis af mikilli lægni ins- 'Sérstakt áhald tekur við
skarnt f,á J niðrl á neSÍnU’i 1 ilátum- Myndavélin mín varö °* hufevitssemi, þótt margt skorti be^álinu og reiknar hve lengi
saamt ira sjo, fyrir opinni norð- Viáie x_,i. , v . ,, I t;i n« +£,i,,,£,+ . ,, , . 1 Þa° hafi verið a leiðmni og mæl-
anáttinni. Og þó vitinn sé hár í ^ Þ6SSUm " °g \ '”dUJ emS| ir eftir Því dýpið, svo að ekki
Jofti, berst særokið o. Iöð!i« n ! " mynd,rnar’ sem é* tók’ Þótti St°rræðl °g hann hafðl 1 hy^JU’i skakkar metra- - Alt í einu erum
’ — K 10 aJJa mér það slæmur skaði. en Þar mun meira hafa ráðið vér kom.nir af 5000 metra dýpi
Þótt eitthvað stytti upp eða vanefni en úrræðaleysi. Að taka UPP á 2200 metra dýpi. Þarna
létti regninu úr loftinu úti fvr-1 fyrir slíkt ferðalag að hausti.i hljúta ^a að vera á haf»botni
J I _ * I firíll oom 0^11 — _• __ i t
ál, og
kílómetra
leið yfir ljósker vitans og setur;
i stórhríðum vetrarins, ásamt úr-
'Tl Þykka <P*M*J*, ir.ÁéÍzTÍ'^ÍMta'j^ ihú>wr allra veðra er" von.'bér* vott! {gjji,**” "" "ærri «■ Alp.-
neitt. Gaslog vitans f . kli lega Þegar leið á sumarið. Og ejnkenm hetjunnar. En í stað hæðahryggur, og hann nær eftir
an blossa 4 h geIur stutt'| Þröngt var inni á nóttunni og loft-; Þess að reisa Tryggva þessum endilon?u Atlantshafi, frá Græn-
Iocinn hvrff'* V*erja S€kundu’ En| ið þungt og rakt af vosklæðum minnismerki , sótti lögreglan hann1 landi o!g suður undir suðurpól.
blossinn íeln T3 Sterkan' °g °g andgufu hinna mbr*u sofandi U1 Aðalvikur flutti hann til hÞeSS1 SgfUr f *iftif 4 dýpsta
ur er mikill eiga Und‘í ÍSafjarðar 1 steininn’ ** frétti um .ustlægan “og 'vesUægan^
greina stutta blossa frá vi^ ; ^ 'Þ °g féU niður 1 dropa'' ÞeSSar aðfarir’
stendur á láglendi taln. Af Því ^ 'SVaf rétt undiri lagStUr tU hví,U--------- — -i - --
y.. „ | Þakinu, þar sem mest rigndi,! eg mér á grúfu og bókstaflega; •álar Þessir eru ægidjúpir, alt
1 avor ur Straumnesvitans! vaknaði ég oft, þegar þessir stóruj efldi seið- Eg særði allar vættir.j að ð’000’ Ja’ sums staðar alt að
yr« Því aí h./, „aoethr á Stra„m.; Þ„„g„ dropar féllu í apdlit mér.! ilUr « 8<S«ar, ,8 akéraat í leik-l ’ p! ”*'£ ,
ía8n. Hitt"" ” aðÍera ti,œtlað HluaiaS, ég þá um stund i nátt-| og bjarga þeasari hetju ó við- þröakul.dinn, er bá ekki von?”a8
g'agnslau h&h 6 kl annað en myrkrinu> á andardrátt félaga unandi þátt, enda kom það áj sumum detti í hug, að þarn'a sé
hefir h S'tf f • 6InS °g verið minna> sem blandaðist í dásam- daginn, að fengelsismúrarnir
samvizku3 ^ * V,"lr trúmensku °% le^ri samstilling við brimsogið hrukku upp fyrir honum og fengu
, Z USemi ^ess manns, sem úti fyrir. Flaug mér þá jafnan menn ekki fest hendur í hári
hann að e'G ^ ^ hendi> Þar sem í hug, skáld hafsins, , skáld brims-! hans.
4 sinnum ^1*8 kemur a staðinn 3— ins og máttarins, er segir í kvæð-; Tyggvi Helgason er sönnun
mánuði, þe’gar bezt inu “Nótt”: “andardrættir bland- þess, að dáð og þróttur hins
sinnum
lætur.
nor-
En eins og nú er hátttað, er löng aukna, rammíslenzka skáld, sem
leið, illfær og hættuleg, sem hefir þá útsýn, innsýn og töfra-
vitavörðurinn verður að fara og mátt, sem knýr !okaða hamra og
ast brimsins sogi.” Þetta tröll- ræna víkingsanda lifir enn með-
a! íslenzku þjóðarinnar.
Þann 30. sept. var verkinu lok-
ið og lögðum við af stað sam-
töfralandið Atlantis, þetta þjóð-
sagnaland, sem átti að liggja
milli hafanna, en sökk í sæ. óg-
urleg sæbylgja svalg á einum
sólarhring hámenningu stórþjóð-
arinnar, sem þar bjó, segir Plato,
Þar sem hann talar um örlög At-
lantis. Nei, þröskuildurinn á sér
sennilega alt aðra sögu.
Þegar maðui^ Jítur á vestur-
strönd Afríku á laildabréfi og
austurströnd Suður-Ameríku og
all.
Oss virðist það algerlega ó-
skiljanlegt, að hin mikla menning
þarna skyldi hverfa á svipstundu.
Hinar stórkostilegustu náttúru-
hamfarir, sem vér þekkjum, eld-
gosið í Krakatau í ágústmánuði
1883, sökti þó ekki nema 18 fer-
kílómetra stórri ey.
Það er að eins í sögnum, að
getið er um, að jarðskjálftar og
flóðbylgjur hafi eyðilagt heil löill
og jarðarhluta. En það var annars-
konar sögulegur atburður, sem
gerði Atlantis að týndu landi. 1
sjóorustunni hjá Alia, árið 537
f. Kr., unnu Kartagóborgarmenn
sigur á Grikkjum. Eftir það var
Njörvasund (Gibrailtar) heims-
endi hjá Grikkjum. Kartagóborg-
armenn lögðu miskunnarlaust
undir sig alla verzlun í Miðjarð-
arhafi. Ekkert grískt skip mátti
fara út um Njörvasui^d (milli
Herkúlesstoðanna, sem þá var
kallað).
Þetta skeði hundrað árum áð-
ur en Plató var uppi. Og þegar
hann var uppi, höfðu Grikkir ekki
annað en endurminninguna um
Tartessos.
Þegar iRómverjar eyðiflögðu
Kartagóborg 300 árum seinna, og
verzlupin varð aftur frjáls, kom
engum manni til hugar. að rúst-
ir Tartessos væri hið lofsungna
Atlantis.
í grjóti Atlantis-þröskulds er
árangursl^u«st að leita sannana
fyrir því, sem áður er sagt um
landarofið.
Á 200 metra dýpi er sífelt hálf-
rökkur, og á 400 metra Idýpi er
sífelt myrkur. Iængra megna
sóllargeislarnir ekki að ná. Þar!
hverfur allur jurtagróður, því að
Iífsskilyrði vantar.
En dýrin 'haga sér eftir kring-
umstæðunum. Djúpfiskar, ægi-
legar töfraverur, liggja í leðju-
botni á 4000 metra dýpi og sitja
um bráð. Til þess að geta séð,
hafa beir á líkama sínum blys,
ZAM-BUK
hrieinsar húðina af
SPOTS & PIMPLES
Ointment 50c Medieinal Soap 25c
Guðrún Eyjólfína Bjarnason
Eftir langt og nytsamt æfi-
starf a.idaðist hún, nærri hálf-
áttræð, að heimili tengdasonar
síns og dóttur, Mr. og Mrs. B.
Loftson-, Lundar, Man., þriðju-
daginn 12. maí síðastliðinn.
Hún var mjög farin að heilsu
þrjú síðustu ár æfinnar og rúm-
föst var hún síðustu átta mán-
uðina.
haldsnám í Californía-ríki, er
hann veiktist.
Fjórir synir lifa: Eyjólfur,
búsettur að Griffin, Sask.;
Kristján Guðmundur, að Froude
í sama fylki; Jón Helgi, rjóma-
bússtjóri að Grunthal, Man.,
og Björgmann, að Churchill>
Man. Allir eru þeir kvæntir.
Enn fremur lifir ein dóttir,
Þóra, gift Bjarna Loftsyni-
Eyjólfína sál. var fædd að Búa þau að Lundar og hjá þeim
Eldleysu í Mjóafirði, Suður-j átti Eyjólfína sáluga siðast
Múlalsýslu á. íslandi, 6. dag heimili. Naut hún þar allrar
septembermán. árið 1856. For- umönnunar, sem unt var að
eldrar hennar voru þau hjónin,1 Veita. Líka komu sumar ná-
Eyjólfur timburmaður Jónsson grannakonurnar til að veita
og Guðrún ófeigsdóttir. Er henni þann raunaleétti í sjúk-
hún var sex ára gömul, flutt- dóminum, sem þær máttu.
ist hún með foreldrum sínum! Af systkinum hennar er nú
að Naustahvammi í Norðfirði að eins eitt á lífi, Vilhelmína,
og þar mun hún hafa átt heima kona Berglþórs Jónssonar. til
þangað til hún fór af lslandiJ heimilis að Lundar.
Systkinahópurinn var stór, 14 Manninn sinn misti hún fyr-
alsystkin og 3 hálfsystkin.1 ir nokkrum árum. Bjó hún um
Er hún var 16 ára gömul misti tíma ein eftir það á heimilinu,
hún móður sína. Eftir það sem þau höfðu reist sér á Lund-
þjáðist ihún af heilsubilun ar, en svo fór hún til dóttur
nokkur ár. Fór hún til Kaup-| sinnar.
mannahafnar, þar sem faðir. Eyjólfína sáluga var bæði
hennar hafði áður dvalið, er góð og vinsæl kona, leysti af
hann var að læra timbursmíði.; hendi hlutverk lífsins með
Að sjö mánuðum liðnum, kom stakri trúmensku, var ástrík
hún heim nokkurn veginn al-; eiginkona, sönn móðir og kynti
sig vel hvar sem hún idvaldi á
lífsleiðinni.
Sá, sem þetta ritar, kyntist
henni, er hahn kom frá íslandi
árið 1883. Hann var þá með
foreldrum sínum í húsi, er
heil.
Árið 1882 fór hún, ásamt
systur sinni, Stefaníu Ágústu,
til Canada, og settist að í Win-
nipeg. Eyjólfur bróðir henn
ar Olson, einn hinna bezt
kyntu íslenzkra Iandnáms-| Eyjólíur heitinn bróðir henn-
manna vestan hafs, var kominn ar átti* Kom hún þar oft, enda
á undan þeim systrum, kom yar faðir hennar, þá líka ný-
vestur um haf í stóra hópn- kominn að heiman, í sama hús-
um 1876. Áttu þær systur at- inu* Hann gleymir því aldrei,
hvarf hjá honum, ekki síður hve mikinn unað hún vakti, er
en svo fjölda margir aðrir, j hun kom Hún var eins og
sem vestur komu Eins og í solargeisli. Það var bjartara
flestar íslenzkar innflytjen,da- Þar sem hún kom. Ánægjan með
stúlkur, vann hún í vistum lifið íjúmtiSi frá henni. í
þangað til hún giftist. raun 0F veru> Þ° árin liðu og
Hinn 7. júní 1884, giftist hún' mar£t drifi a dagana, sá eg
Guðmundi Bjahnasyni Hann. hana ávalt þannig: sama ein-
var ættaður úr Vopnafirði og læKa sólarbrosið, óslitin trygð-
mun hafa komið vestur um in’ sömu gleðiÞrungnu gæðin,
líkt leyti og hún . Fyrstu átta aluðin óbrigðul. Hún hélt
búskaparár sín, áttu þau heima' heimilinu sínu ávalt hreinu
í Winnip'eg. Árið 1892 fluttu' °F fallegu og hún átti hreina
þau í svonefnda Álftavatns- sál* Lúterskum kristindómi
bygð. Var heimili þeirra í helt hún ti! .dauðadags-
grend við Mary Hill, þangað^ Hún var jarðsungin laugar-
til þau brugðu búi, eftir að da»inn 1€* maí af sera Rún'
börnin voru uppkomin, og' olfi Marteinssyni. Var fyrst
fluttu í ILundar-bæ. Búskap-1 haldin bænargjörð á heimil-
urinn fór þeim ávalt vel úr inu hennar, þar sem hún bjó
hendi. Þau voru bæði atorku-1 með manninum sínum síðast
söm, velvirk, þrifin og nýtin °8 er rétt við heimili dóttur
°g un.dur vel samtaka. Að hennar- Þa var líkið borið í
vísu voru þau aldrei auðug, en1 lutersku kirkjuna á Lundar o'g
þau fóru mjög vel með efni'Þar haldin aðalathöfnin. Var
og ástæður.
Þau eignuðust alls níu börn.
Tvö þeirra dóu mjög ung, ann-
að, Björ!g að nafni, viku gam-
alt, hitt í fæðingu eða rétt eft-
ir. Tvö önnur dóu fullorðin,
Guðrún ilngveldur, komin íi
miðskóla, dó árið 1913; Stef-|
án Ágúst /dó árið 1922. Var
hann hinn mesti efnismaður;;
hafði Iokið búnaðarskólanámi j
í Winnipeg og var við fram-!
kirkjan full af fólki. Líkið
var jarðsett í grafreit bygðar-
innar.
“Planta á leiðið lilju bjarta,
lífsins mark á dauðans pól-
Gegnum myrkrið grafar svarta
glóa blómin hýr mót sól.
Hvert eitt blað á gröf er grær,
guðs er engilsvængur skær.
Dauðaklukkur dimt ei hringja,
dýrðarljóð guðs englar
syngja.” R* M’