Lögberg - 24.12.1931, Blaðsíða 2

Bls. 10.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. DESEMBER 1931.
Dufferin lávarður
Eftir Hjálmar A. Bergman.
(Erindi flutt í Fyrstu lútersku
kirkju á sumardaginn fyrsta, 1931)
I fyrra var haldin á íslandi þús-
und ára afmælishátíÖ Alþingis. Há-
tíðahaldið alt fór þannig fram, a?5
það var bæði landi og þjóð til stór
sóma og hefir vakið eftirtekt og að-
dáun um allan hinn mentaða heim.
Eitt, sem þetta hátíðahald hafði í
för með sér, var það ,að við þetta
tækifæri heimsóttu ísland merkis-
menn frá öllum helztu löndum
heimsins. Flestir *þessara manna
vissu lítið eða ekkert um íslard
áður. Flest af því, sem þeir héldu
að þeir vissu um ísland og íslend-
inga, var að mestu leyti afskræmd
mynd. Við þetta hátiðahald veittist
þeim tækifæri til að sjá landið og
kynnast þjóðinni og menningará-
standi hennar. Þeir sáu með eigin
augum náttúrufegurð landsins og
alstaðar urðu fyrir þeim talandi
vottar um framfarir og almenna vel-
líðan og bjartar framtíðarhorfur. í
stuttu máli sagt, þá birtust þeim
Island og íslendingar í spariföturi-
urn. Mér er nær að halda, að við
þetta tækifæri hafi íslenzk glæsi-
menska náð hámarki sínu. Hug-
myndin, sem þessir erlendu gestir
fengu því um ísland og íslendinga
sparibúna, er ekki að öllu leyti ná-
kvænt mynd af þeim í hversdags-
fötunum, en, sem betur fer, var hún
eina myndin er þeim bar fyrir augu
og þeir fluttu heim með sér. Þeir
hafa síðan, bæði í ræðu og riti, verið
að mála þessa glæsilegu mynd af
íslandi og íslendingum fyrir sam-
löndum sínum, og við það kynnist
land og þjóð út á við í hinu ákjós-
anlegasta ljósi og Á hinn ákjósanleg-
asta hátt, og allir, sem af islenzku
bergi eru brotnir, njóta góðs af,
annaðhvort beinlínis eða óbeinlínis.
Eg vil leyfa mér að benda á eitt
mjög augljóst dæmi hér heima fyrir
í okkar eigin bæ. Eins og þið öll
vitið, þá var dómsmálaráðgjafi
þessa fylkis, Hon. W. J. Major, full-
trúi fylkisins í sambandi við hátíða-
haldið á íslandi. Mér er óhætt að
fullyrða, að það er einróma dómur
allra þeirra, sem hátíðahaldið sóttu,
að öll framkoma hans á íslandi haíi
verið bæði sjálfum honum og fylk-
inu til hins mesta sóma. En hann
átti einnig annað erindi til íslands,
sem hann grunaði ekki sjálfan, þeg-
ar hann lagði af stað. Island og Is-
lendingar náðu svo sterkum tökum
á hjartarótum hans, að hann má
með sanni teljast einn sá einlægasti
og bezti vinur, sem íslendingar nú
eiga meðal annarra þjóða manna.
Á þessum fáu mánuðum, sem liðnir
eru, síðan hann kom heim úr ís-
landsferð sinni, hefir hann flutt
hvern fyrirlesturinn um ísland eftir
annan og borið íslendingum svo
vel söguna að ef nokkurt okkar
leyfði sér að fara jafn lofsamleg-
um orðum urn þá, yrði það talið
eintómt skrum og því enginn gaum-
ur gefinn En hann flytur þennan
boðskap sinn af svo auðsjáanlegri
einlægni og svo miklum sannfæring-
arkrafti, að honum er trúað. Við
eiguni ekki nú í Canada neinn öfl-
ugri né áhrifameiri talsmann en Mr.
Major. Það vona eg að Vestur-
íslendingar séu búnir að átta sig á,
og það vona eg að þeir virði að
maklegleikum og láti ekki falla í
gleymskupnar dá.
Árið 1856, eða nákvæmlega 74
árum á undan Mr. Major, kom til
íslands ungur, írskur aðalsmaður.
Hann hafði áður kynt sér íslenzkar
bókmentir og sögu hinnar íslenzku
þjóðar og hafði löngun til að sjá
landið og kynnast fólkinu sjálfu.
Hann var íslendingum alveg ókunn-
ugur. Hann kom ekki við neitt há-
tíðlegt tækifæri. Hann kom að eins
sem ferðamaður. Hionum gafst því
kostur á að kynnast hversdagslegu
hliðinni á íslendingum, því hver kom
til dyranna eins og hann var klædd-
ur. Hann kom á því tímabili sem
kringumstæður íslendinga voru
yfirleitt erfiðar og lítið um verk-
legar framkvæmdir. Hann sá því lít-
iö af því, sem vanalega gengur mest
í augun. En hann lét sér ekki nægja
að ihuga að eins það, sem á yfir-
borðinu lá. Hann sá og kunni að
meta hið sanna manngildi íslend-
ingsins. Á þessari ferð varð hann
fyrir áhrifum, sem gerðu hann að
lífstiðar vini hinnar íslenzku þjóð-
ar. Það má óhætt íullyröa að heim-
sókn hans til íslands hafi haft víð-
tækari og varanlegri áhrif Vestur-
íslendingum til góðs, en nokkurs
annars manns, sem fæti hefir stigið
á íslenzka mold síðan land bygðist.
Eg ætti ekki að þurfa að nefna hann
á nafn, ef minning hans hefði verið
sýnd sú ræktarsemi, sem hún verð-
skuldar. Eg á hér auðvitað við hinn
aðdáanlega en næstum alveg
gleymda vin og velgerðamann Is-
lendinga á reynslutíð þeirra á frum-
býlingsárunum hér í Canada—Duf-
ferin lávarð, eða, eins og mér er
tamast að nefna hann, Lord Duf-
ferin.
Tíminn leyfir ekki að eg flytji
hér nokkurt ágrip af æfisögu hans.
Eg vil að eihs geta þess, að hann var
af írskum aðalsættum . Móðir hans
sonardóttir skáldsins Richard
iDomtuton panfe
Stofnaður 1871
Vér seljum bankaávísanir, ferða-
manna peningaávísanir og send-
um peninga með síma eða pósti
til allra landa, fyrir lægstu hugs-
anleg ómakslaun.
Vér veitum sérátaka athygli við-
skiftareikningum þeirra viðskifta-
vina er búa utan borgar. Upp-
ar fúslega látnar í té. •
Vér bjóðum yður að skifta við
oss og leggja peninga yðar inn í
noestu sparisjóðsdeild vora.
Útibú í Winnipeg:
Main Office—Main St and McDermot Ave.
Main St. and Redwood Ave.
North End Branch—Main St. near C.P.R. station
Notre Dame Ave. and ^Sherbrooke St.
Portage Ave. and Kennedy St.
Portage Ave. and Sherbrooke St.
Union Stockyards, St. Boniface.
var
Brinsley Sheridati. Hún var fram-
úrskarandi vel gefin kona, og það
er í móðurættina, sem hann sótti rit-
höfunds hæfileika sína. Hann var
fæddur 21. júní, 1826, og misti föð-
ur sinn árið 1841, þegar hann var
að eins 15 ára gamall. Upp frá
þeim tíma var jnóðir hans honutn
bæði faðir og móðir, og sambandið
á milli þeirra hið ástúðlegasta.
. Sumarið 1856 heimsótti hann ís-
land á skemtiskipi sínu, sem hann
nefndi “The Foam”. Það atvikað-
ist þannig að hann steig á land í
Reykjavík 21. júní, 1856, sem bar
upp á 30. afmælisdag hans. Hann
ritaði ferðasögu sína í sendibréfs-
formi til móður sinnar og gaf hana
síðar út með fyrirsögninni: “Lætters
from High Latitudes.” Þeir, sem
eiga kost á að lesa þá bók, ættu að
lesa hana, bæði vegna innihaldsins
og einnig vegna málfegurðarinnar.
Áður en ferðin til íslands var
hafin réði hann ungan, íslenzkan
lögfræðisnema, Sigurð Jónasson að
nafni, sem leiðsögumann og túlk
sinn, þegar til íslands kæmi. Þeim
samdi vel frá byrjun. I fyrsta bréf-
inu, sem hann ritaði móður sinni
eftir að íundum þeirra bar saman,
segir hann: “Mér finst, að eg muni
hér eftir telja Sigurð Jónasson í tölu
minna beztu vina”. Og að hér var
ekki út í bláinn talað sést bezt á því
að vinátta þeirra hélzt til dauða-
dags, og að hann gáf sér tíma ti!
þess, og taldi það ekki fyrir neðan
sig, jafnvel eftir að hann var orðinn
landstjóri Canada, að eiga bréfavið-
skifti við Sigurð Jónasson.
I föruneyti hans í þessari íslands-
ferð voru 14 alls, að meðtöldum
Sigurði. Af þeim ætla eg að eins
að minnast á tvo. Annar þeirra var
skipslæknirinn, Dr. Fitzgerald að
nafni. Nafn hans stytti Lord Duf-
ferin og kallaði hann Fitz. Hinn
var þjónn Lord Dufferins, sem hét
Wilson. Um hann segir Lord Duf-
ferin: “Eg hefi aldrei kynst manni,
sem eins greinilega hafði þau áhrif
á alla, sem hann umgekst, að draga
úr þeim allan kjark.”
Hann segir enn fremur um Wil-
son: “Eg hefi ekki nema alls einu
sinni séð hann brosa. Það var þegar
hann kom til þess að tilkynna mér
að stórsjór hefði rétt að segja skol-
að félaga hans, brytanum, útbyrðis.”
Áður en lagt var af stað í skemti-
för þessa hafði Lord Dufferin búið
sig út með heil mikinn forða af lif-
andi hænsnum til þess að hægt yrði
að hafa nýtt hænsnakét á ferðinni.
I hópnum var einn hani. Sá hani er
orðinn heimsfrægur og ódauðlegur
fyrir lýsing Lord Dufferins á því
hvernig hann skildi við þennan
heim. Sú lýsing er á þessa leið:
“Skömmu eftir þetta vildi til mjög
sorglegur atburður. Eg hafði tekið
eftir því í nokkra daga áður, að eft-
ir því sem norðar dró og næturnar
styttust, að haninn, sem við höfðum
flutt á skip að Stornaway, hafði átt
næsta erfitt með að átta sig á þeim
fyrirbrigðum, sem kölluð eru aftur-
elding eða dögun. Eg efast satt að
segja um að hann hafi nokkurn tíma
sofið lengur en fimm mínútur í senn
án þess að hann vaknaði með tauga-
skjálfta sökum þess að hann vissi
ekki nær hann ætti að gala. Loksins,
þegar nóttin hvarf á brott með öllu,
stóðst hann ekki áreynsluna lengur,
Hann gól einu sinni eða tvisvar með
bitrum rómi og varð síðan bæöi
hryggur og reiður. Loksins varð
hann eins og utan við sig, hviskraði
lágt (ef til vill um grænar grundir)
steypti sér svo útbyrðis og drekti
ser.
Alt, sem Lord Dufferin segir um
ísland og íslendinga í ferðasögu
sinni, ber vott um hlýleik og skiln-
ing og samúð Hann minnist þess
hvað vel og vingjarnlega var tekið á
móti honum í Reykjavík. Hann kom
þangað á laugardag. Daginn eftir
var hann við messu í dómkirkjunni.
Hann segir: “Þetta v^ir í fyrsta
skiftið, sem mér hafði veizt kostur
á að heyra islenzka tungu i sam-
feldri heild; og hún lét mér í eyra
sem undursamlega mjúkt og aðlað-
andi tungumál.” Um kirkjugestina
segir hann: “Eins og í öllum öðr-
um kirkjum þar sem bænir hafa ver-
ið bornar fram frá upphafi vega,
var meirihluti safnaðarins kven-
fólk.”
I þessu sama sambandi segir hann,
auðsjáanlega i fullri alvöru, um
íslendinga sjálfa:
“1 trúarbragðalegum skilningi eru
Islendingar ákveðnir mótmælendur,
og, eftir öllum frásögum aö dæma,
hið guðhræddasta, saklausasta og
hreinhjartaðasta fólk í heimi.”
En það er sérstaklega ein setning
í bókinni, sem mér finst bera vott
um alveg óvenjulega glöggan skiln-
ing á Islendingseðlinu. Hann bendir
á það að íslendingar hafi verið af-
skektir í margar aldir og þarafleið-
andi sloppið við hin blóðugu stríð og
pólitísku umbrot, sem áttu sér stað í
umheiminum Þeir hafi því varið
hinum löngu vetrarkvöldum til efl-
það hafi leitt til þess, að íslendingar
hafi oröið fyrsta þjóðin í Norður-
álfunni til þess að eignast sínar eig-
in bókmentir. Svo bætir hann við
þessari setningu:
“Það má með sanni segja, að
þeirn hafi orðið það svo tamt að
beyta höfðinu í stað handanna, að
þegar Islendingur verður fyrir
móðgun, þá hefnir hann sín ekki
með því að skera mótstöðumann
sinn á háls heldur með því aö gera
gys að honum með því að yrkja um
hann níðkvæði—stundum vill það
til að hann geri iivorttveggja.”
1 þessum skilningi er óhætt að
fullyrða, að Vestur-íslendingar
sverji sig í ættina.
Hann ferðaðist til Þingvalla og
varð frá sér numinn af náttúrufeg-
urðinni þar, og það rifjuðust upp
fyrir honum margar sögulegar end-
urminningar í sambandi við stað-
inn. Hann lætur þá skoðun í ljós
að engum hafi enn tekist að lýsa
þeim stað, og að sér sé það ofvaxið.
Hann segir, meðal annars, þetta:
“Nú hefi eg loksins litið augum
hina frægu hveri, sem svo mikið
hefir verið talað um, en mér hafa
einnig birst Þingvellir í þeirri mynd,
sem enginn hefir áður lýst. Hverirn-
ir eru sannarlega aðdáanleg
náttúru-undur, en margfalt að-
dáanlegri, margfalt undursamlegri
eru Þingvellir, og borgi það sig aö
sigla hið spánska haf til að sjá hver-
ina, þá borgar það sig að ferðast í
kringum hnöttinn til þess að fá að
sjá Þingvelli.
“Eg held eg geti gefið þér góða
hugmynd um hinar sjóðandi vatns
uppsprettur, en eg efast um að mér
auðnist að draga upp fyrir þér
nokkra skiljanlega mynd af lögun
og eðli Almannagjár, Hrafnagjár og
hinnar hraunþöktu spildu, sem ligg-
ur á milli þeirra og nefnd er Þing-
vellir Áður en eg kom til Islands
hafði eg lesið hverja einustu lýs-
ingu af Þingvöllum, sem nokkur
annar ferðamaður hafði ritað, og
þegar eg svo sá Þingvelli fanst mér
að hér væri staður, sem eg hefði
aldrei heyrt getið Eg geri því ráð
fyrir þyj, að tilraun mín að lýsa
Þingvöllum muni mishepnast eins
átakanlega og raun varð á um fyr-
irrennara mína.”
Það eru tvö brosleg atvik í sam-
bandi við ferðina til Þingvalla, sem
eg verð aö gefa mér tíma til að segja
frá. Dr. Fitzgerald, eða Fitz, er
söguhetjan í báðum. Það fer bezt á
því að láta Lord Dufferin segja
báðar sögurnar sjálfan. Fyrri sag-
an gerðist rétt áður en lagt var af
stað. Hún er á þessa leið:
“Á tilteknum tíma rérum við í
land þar sem átta hestar — tveir
handa hverjum okkar, sem notast
áttu á víxl—biðu okkar beizlaðir og
söðlaöir við hús eins bezta vinar
okkar. Þrátt fyrir það að við vor-
um nýstaðnir upp frá þvi að borða
morgunverð, þá, -vitaskuld, beið
okkar hið óhjákvæmilega heimboð
til að borða og drekka, og það gekk
hálfur tími í það að drekka kaffi,
sem borið var fram með tniklum
hlátri af húsmóðurinni og hinni
fögru dóttur hennar. Loksins, þegar
ikaffidrykkjunni var lokiö, risum
við á fætur til að kveðja. Eg vék
inér að Fitz og hvíslaði að honum
að það hefði æfinlega verið skiln-
ingur minn að á íslandi væri það
talin sjálfsögð kurteisi af ferða-
mörinum, sem væru að leggja af
stað í ferðalag, að kveðja kvenfólk-
iö með kossi, án þess að mér dytti
í hug að hann mundi leggja trúnað
á þetta. Það fór því hrollur urn
mig þegar eg sá hann skyndilega,
með hugrekki, sem eg öfundaði
hann af, en þorði ekki að stæla,
byrja með því að faðma að sér
húsmóðurina og þar næst umsvifa-
laust víkja sér að dótturinni og
sýna henni hin sömu atlot. Það skal
viðurkent, að sýn þessi olli mér slíks
hugarangurs að mér féllust hendur
og jörðin hringsnerist undir fótum
mér. Eg átti von á því aö á næstu
stundu yrði okkur fleygt út á götu
og að ungfrúin yrði hamslaus af
reiði. En reyndin varð samt sem
áður sú, að engra slíkra ummerkja
varð vart. Með einlægnislegu við-
móti, sem henni fór betur en sú
íramganga, sem á skólum er kend,
og með augum, sem tindruðu af
hrekkjum og glensi, mætti hún hon-
um á miðri leið; hún rétti fram tvær
rósrauðar varir og gaf honum eins
innilegan koss og nokkur karlmaður
nokkru sinni hefir hlotið. Upp frá
þeirri stundu ásetti eg mér að fram-
vegis skyldi eg breyta samkvæmt
siðvenjum íbúa landsins.”
Hin sagan gerðist á meðan Lord
Dufferin dvaldi á Þingvöllum. Hún
er einnig um Dr. Fitzgerald, og Lord
Duf ferin segir hana á þessa leið:
“Sökum þess að hann hafði feng-
ið kvef afréð hann að leyta sér
húsaskjóls í stað þess að sofa i
tjaldinu. Um háttatíma lagði hann
af stað á hestbaki með Ólafi leið-
sögumanni okkar, til þess að leita
sér húsnæðis. Næsta morgun kom
hann svo aftur og var í svo óvana-
lega góðu skapi að eg gat ekki stilt
mig um að spyrja hann að því, hvaða
ingar vitsmunalegs þroska og, að gæfa hefði hent hann. Frásaga hans
um móttökur þær, sem hann fékk
á bóndabýlinu kvöldinu áður hreif
mig svo mjög að eg næstum freist-
aðist til þess að fleygja tjaldinu og
rúmunum ofan í kokið á Strokk, og
varpa öllum mínum áhyggjum upp
á gestrisni íbúanna. Eg minnist þess
að eg hefi lesið um eitthvað líkt
þessu í bók Van Troils, en þangað
til nú hefi eg aldrei fyllilega trúað
því. En það fer bezt á því að láta
læknirinn segja sína eigin sögu.
“Hann sagði: 'Eg hafði ekki fyr
gert vart við mig og kunngert erindi
mitt en mér var tafarlaust fagnað
af allri f jölskyldunni, og eg var með
mikilli viðhöfn leiddur inn i gesta-
stofuna. Alt, sem til var í húsinu,
var borið fram fyrir mig, og allir á
heimilinu stóðu hjá til þess aö sjá
um að eg skemti mér. Vegna þess
að eg var nýbúinn að borða kvöld-
verð þarfnaðist eg ekki frekari góð-
gerða, en allar skýringar voru á-
rangurslausar, og eg gerði alt, sem
í minu valdi stóð, til þess að gera
alla ánægða. Um leið og eg stóð
upp frá borðinu bauðst dóttir bónd-
ans með bendingum að vísa mér til
svefnherbergis míns (gamli Van
Troil segir, aö það sé annaðhvort
móðirin eða dóttirin, ef hún er upp-
komin, sem þessu sinni). Hún bar
stóran disk af skyri í annari hend-
inni og brennivínsflösku í hinni og
gekk svo á undan mér í gegnum
göng, sem bygð voru úr torfi og
sfeini, þangað til við komum að
herberginu þar sem eg átti að sofa.
Eftir að eg hafði horft á hana—og
það ekki alveg kvíðalaust af minni
hálfu, því eg vissi að til þess var
ætlast að eg kláraði hvorttveggja
fyrir morgun—setja skyrdiskinn við
hliðina á rúminu og brennivínsflösk-
una undir koddann, bjóst eg til að
hneigja mig kurteislega fyrir henni
og bjóða henni góða nótt, en þá
gekk hún rakleitt upp aö mér og
með prúðu fasi og fylstu einurð
krafðist hún þess að fá að hjálpa
mér úr treyjunni og þar næst úr
skónum og sokkunum. Þegar svona
langt var komið taldi eg víst að
þátt-töku hennar í þessari athöfn
mundi lokið og að eg mundi nú fá
að njóta þeirrár einveru, sem er
vanalega álitin tilhlýðileg undir
svona kringumstæðum. En það var
öðru nær. Áður en eg vissi hvaðan
á mig stóð veðrið sat eg á stól i
skyrtunni, buxnalaus, og stúlkan var
að brjóta saman og hengja á stól,
buxurnar, sem hún hafði svift_ af
mér. Þar næst, eins blátt áfram og
hugsast gat, hjálpaði hún mér upp i
rúmið, vafði rúmfötunum utan um
mig, sagði eitthvað fallegt við mig á
íslenzku, rak mér svo rembings koss
og fór.’ Hann bætti við: ‘Ef þú
sérð eitthvað eftirtektarvert við út-
lit mitt, þá stafar það, ef til vill, af
því að í morgun var eg vakinn með
kossi.’ Eg held að það sé óþarfi að
bæta því við, að kvef læknisins
batnaði ekkert á meðán við vorum í
nágrenninu og ef það hefði ekki ver-
ið fyrir það, að það sýndist færast í
hann nýtt fjör með hverjum degi,
þá hefði eg verið farinn að verða
áhyggjufullur yfir þessum langvar-
andi lasleika hans.”
Áður en Lord Dufferin fór frá
íslandi var honum haldið samsæti
í Reykjavík. Þar voru saman komn-
ir helztu embættismenn landsins.
Það er ekki getið um það hvort þar
hafi verið nokkuð að borða, þó það
hafi sjálfsagt verið. Hins er getið
að þar var nóg að drekka og að
samsætið stóð yfir i fimm klukku-
tíma. Tíminn virðist hafa gengið
aðallega í það aö drekka og halda
ræður, og Lord Dufferin viður-
kennir það, að það sé í hálfgerðri
þoku fyrir sér hvað þar hafi gerst.
Sjálfur hélt hann þrjár ræður og á
sínu tungumálinu hverja. Fyrst
mælti landstjórinn fyrir minni
Victoríu drotningar á frönsku. Á
eftir honum talaði Lord Dufferin,
einnig á frönsku. Þegar ögn leið á
kvöldið var mælt fyrir minni Stóra
Bretlands, og þá hélt Lord Dufferin
aðra ræðu, í þetta sinn á ensku. í
lok samsætisins mælti biskupinn
fyrir minni Lord Dufferins sjálfs
með glymjandi tuttugu mínútna

GUARANTEED
THE PURE PRODUCTOF
WESTERN
Þ
1
I
EIR, sem fram-
leiða hið heims- 1
fræga Five Roses |
hveitimjöl, árna sín- S'
umíslenzkuviðskifta- |
mönnum og vinum í
Kt6ISTERED rr" 0 0 &
POS^ gleðilegra jóla og far- |
flour/x, sœls nýárs. í
Lake of the Woods Milling
Company Limited

ræðu á latínu. Lord Dufferin hélt
þá þriðju ræöuna og þakkaði fyrir
sig á latínu. (Eg get bætt því viö i
þessu sambandi að á meðan hann
dvaldi í Canada hélt hann ræðu á
McGill University á grísku. Hann
var alveg framúrskarandi vel að sér
í tungumálum.).
Það er ýmislegt annað í sambandi
við þessa íslandsferð Lord Duf-
ferins, sem eg hefði viljað drepa á,
en tíminn leyfir það ekki hér. Eg
vil að eins bæta því við, að ferða-
saga hans ber það greinilega meö
sér að hann gerði sér far um að
kynnast Islendingum eins og þeir
eru upp og ofan, jafnt láum sem
háum og háum sem láum. Það virðr-
ist honum hafa tekist. Ferðasagan
öll ber vott um mjög víðtæka þekk-
ingu á landinu, þjóðinni, sögu henn-
ar og bókmentum, og engum getur
dulist, að höfundurinn ber mjög
hlýjan hug til íslendinga—til allra
Islendinga. Það sýndi hann i verk-
inu mörgum árum seinna.
Áriö 1872 varð Lord Dufferin
landstjóri í Canada. Á þeim dögum
fylgdi þeirri stöðu meira vald og
meiri ábyrgð en nú. Hann hafði
mörg vandasöm viðfangsefni og
leysti hlutverk sitt svo vel af hendi,
að þaö er alment viðurkent, að hann
sé sá lang færasti og vinsælasti
landstjóri, sem Canada hefir átt síð-
an sambandið var myndað, og, ef
til vill, sá færasti og vinsælasti land-
stjóri, sem Canada hefir nokkru
sinni átt. Hjann var landstjóri hér
þangað til árið 1878, og það var því
á stjórnartíð hans, að innflutningar
frá íslandi til Cánada hófust. Hvað
mikið lán það var fyrir íslendinga,
vita þeir bezt, sem landnámssögu Is-
lendinga hér í Canada eru kunnugir.
Til þess að átta okkur betur á
því, hvað stór skuld sú er, sem við
stöndum í við Lord Dufferin, verð-
um við að gera okkur grein fyrir
því hve algerðir einstæðingar ís-
lendingar voru hér í þessu landi i
þá daga og hvað lítið þeir máttu sín.
Það er ógeðfeldur sannleikur, en
sannleikur þó, að fyrst þegar þeir
komu til þessa lands var litið á þá
sem útlent rusl og þeir voru fyrir-
litnir. Á þá var litið og um þá var
talað sem útlendinga í orðsins mest
niðrandi merkingu. Þeir voru ó-
kunnugir tungumáli og siðvenjum
þessa lands. Þeir voru bláfátækir.
Þeir höfðu hvorki efni á að veita sér
falleg hús né fín klæði. Þeir voru
aö Öllu leyti ókunnugir atvinnuveg-
um þessa lands og urðu að sætta sig
við þyngstu stritvinnu og lægsta
kaup til þess að geta haldið lífinu í
sér og sínum. Svo bættist ofan á alt
annað, sorgin og sársaukinn og
hörmungarnar sem bólusóttinni voru
samfara. Kjör þeirra voru ósegjan-
lega beisk. Ef nokkur Islendingur
hefði þá dirfst að halda því fram, að
þeir væru jafningjar enskumælandi
íbúa þessa lands, hefði það verið tal-
in hin mesta fjarstæða og ósvífni.
Það var öðru nær en að á þá væri
litið þeim augum.
Hafið þið nokkru sinni hugsað
út í það, hvað mikil göfugmenska
það var, hvað óeigingjörn og aðdá-
anleg vinátta var með því sýnd, og
hvaða þýðingu það hafði fyrir Is-
lendinga, bæði þá og síðar, að ein-
mitt á þessu niðurlægingar tímabili
þeirra, þegar sauðsvartur almúginn
lét sér sæma að líta niður á þá meö
fyrirlitningu, að þá skyldi æðsti og
áhrifamesti embættismaðurinn í öllu
landinu — umboðsmaður sjálfrar
drotningarinnar—taka þá beinlínis
undir verndarvæng sinn, láta sér
greinilega ant um velferð þeirra,
hjálpa þeim til að tlytja frá-Ontario
til Manitoba, gangast sjálfur fyrir
því að þeir fengju stjórnarlán, þeg-
ar al^-ir aðrar bjargir voru bannað-
ar og hungursneyð var fyrir dyrum,
I Snntlesar
Jóla og Nýársóskir
öllum Islendingum til handa
Manitoba Co-operative Dairies Ltd,
844 SHERBROOKE STREET
F. TIYLES, JíCanager PHONE 27 611
ril
1
$
Gleðileg Jól og Farsaelt Nýár!
•*——------------------
The Canada Metal Co. Ltd.
LEAD PIPE :: SHEET LEAD
BABBITT :: METALS
TORONTO - MONTREAL - HAMILTON - WINNIPEG - VANCOUVER
/ Wt fflt Wt ii