Lögberg - 01.11.1934, Side 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. NÓVEMBEB, 1934.
5
\
l
Baldvin Halldórsson
ZIG'ZAG
CiGARETTE PAPERS
“Fuillkomna bókin”
NÝ—þægilega SJÁLFVIRIv vasabók — Betri kaup. Enginn
afgangur—Síðasta blaðið jafngott því fyrsta. Hefir jafn-
mörg blöð eins og stóru tvöföldu bækurnar.
Beztu sigarettu blöð, sem búin eru til
Allir eitt
Nú er sá tími árs og óværöar er
allir keppast við að komast í em-
bætti—eitthvert embætti. Allir vilja
stjórna öðrum og gjörðum þeirra,
þó fæstir kunni að stjórna §jálfum
sér og sínum gjörðum. Sumir vilja
verða sýslumenn eða oddvitar, aðr-
ir hreppstjórar eða hreppsnefndar-
menn, aðrir ráðendur eða meðráð-
éndur mentamála, enn aðrir héraðs-
þingmenn eða ríkisþingmenn, og
enn nú aðrir sem vilja jafnvel verðá
kóngurinn eða keisarinn sjálfur.
Allur þessi skari þeysir fram
undir allra handa nöfnum—eða ó-
nöfnum, lá mér við að segja—svo
lítt er mögulegt að átta sig á, hver
sé hver, eða hvað hann vill eða mein-
ar, nema maður sé nákunnugur
manninum persónulega. Þessi
flokkanöfn—ef svo má nefna það
—eru sum svo villandi, að i gönur
getur leitt sérfróða menn í feðra-
tali og ættarfylgjum þessara skrípa-
nafna. Fylgja oft þessum glund-
roða þau eftirköst, að vitlaus mað-
ur kemst i vitlaust embætti, eins og
viö komumst svo heppilega að orði
á vestur-íslenzku.
Og er eg þá kominn að efninu,
og skal því byrja á byrjuninni.
Það er mesti sægur manna að
sækja um bæjarstöður hér i Win-
nipeg, og ber þeim flestum saman
um eitt, að þeir séu hæfastir að
stjórna borgar-gnoðinni og verja
hana strandi, og að það gangi glæpi
næst, að fela þá stjórn nokkrum
öðrum en sér. Margir af þessum
mönnum eiga sammerkt við hina
áðurnefndu i því, að þeir koma
fram undir alls konar nöfnum, og
surnir liklega alveg nafnlausir —
þykjast vera óháðir öllum og öllu;
já jafnvel ábyrgðarlausir fyrir guði
og mönnum.
Innan um alt þetta moldviðri
rekst eg á manninn, er eg helga
þessar linur. Að eg vel hann úr
hópnum kemur til af tvennu: fyrst,
að hann er einn af oss — landi vor
—og annað, að hann hefir sýnt og
sannað, að hann er fyllilega þvi
starfi vaxinn og þeim vanda, er þvi
fylgir, að annast hag borgarbúa
yfirleitt, og vera sanngjarn i dóm-
um sínum og framkvæmdum, þó
hugmyndin kæmi úr öðrum herbúð-
um en þeim, er hann telst til. Mað-
ur þessi er Victor B. Anderson.
Victor hefir um nokkur undanfar-
in ár sótt um bæjarráðsstöðu hér í
Winnipeg, undir merkjum verka-
mannaflokksins, og einu sinni sem
fylkisjþingmaður i nafni sama
flokks. Hann er einn af þeim fáu,
sem hægt er um að segja með sanni,
að aldrei hafi seilst um öxl sér eftir
flokksheiti. Hann er sjálfur hand-
iðnarmaður og er þeirra hnútum
kunnugastur, enda hefir hann skift
sér mest af málum verkamanna um
dagana. Framarlega hefir hann
staðið í þeirra sveit og þar stendur
hann enn.—Til að fyrirbyggja all-
an misskilning, skal eg taka það
fram, að Victor er enginn einhliða
flokksmaður, hann hefir sýnt það
hvað í senn, að hann hefir látið sig
það litlu skifta hvaðan gott kom, og
ætíð léð þvi fylgi, sem heildinni var
fyrir beztu, að hans áliti; enda er
maðurinn gagnkunnugur öllum þeim
málum, sem snerta landsins gagn og
nauðsynjar, og mun leitun á jafn
fróðum manni um landsmál yfirleitt
■\em Victor er, þeirra er aldrei haf "
haft annan tíma að fræðast og menta
sig en kveldstundirnar einar.
Fyrir tveimur árum náði Victor
kosningu í bæjarráðið hér í Win-
nipeg, og nú hefir hann enn verið
útnefndur af sínum flokki, sem
merkisberi þeirra í sömu kjördeild
og í hittiðfyrra. En svo heppilega
vill til, að það er einmitt þar, sem
flestir fslendingar búa í þessum bæ.
Hvernig menn yfirleitt líta á starf
og framkomu Victors í bæjarstjórn-
inni þessi tvö ár, sem hann hefir átt
þar sæti, er mér ekki kunnugt, en
eitt er víst, að engan hefi eg heyrt
hallmæla þeirri frammistöðu, og er
þá mikið sagt, því flestum mun sá
eiginleiki meðfæddur, að sjá og tala
um flísina í síns bróður auga. Og
hitt mun einnig satt, sem fullyrt er,
að aldrei hafi hann komið fram á
móti málum verkamanna, heldur
ætíð verið boðinn og búinn að veita
í þínu ljóði’ ei marks er mist,
mjúkt er óður spunninn.
Djúpt var þjóðar þroski og list
þér i blóðið runninn.
I.
Breytast sköp í skyndi
Skelfur lif á þræði.
Visin blöð í vindi
veina á nöktu svæði.
Fjör er lagt í læðing.
Lífinu fölnar bráin.
Breyttur er blær í næðing.
Baldvin skáld er dáinn.
II.
Háttar líf á hausti
húmsins undir væng;
ljóss í ljúfu trausti
leggst í búna sæng.
Hvi mun hugann lcala?
Hefur ei vonin skjól?
Fræ í djúpum dvala
dreymir vor og sól.
III.
Örbirgð upp þig fæddi
útlægan frá skólum.
þeim lið bæði ljóst og leynt, er sam-
vizka og sanngirni leyfðu honum
það. Victor er að eðlisfari ósérhlíf-
inn og greiðugur, enda mun hann
hafa hlaupið margt sporið, þessi
síðustu tvö ár, í þarfir þeirra, sem
til hans hafa sótt um liðsinni, og
fáir munu þeir vera, er gengið hafa
bónleiðir til búða af þeim fundum.
Langflestir íslendingar hér í borg
eru verkamenn—verkamenn í orðs-
ins fylsta skilningi—og það er Vic-
tor Anderson líka, eins og áður er að
vikið. Hefir hann unnið að iðn sinni
um mörg undanfarin ár hjá sama
félaginu sem formaður í verksmiðj-
unni. Félag þetta samanstendur af
þeim Vestur-íslendingum, er drjúg-
an þátt hafa tekið í ýmsum opinber-
um málum og áunnið sér heiður og
viðurkenningu hérlendra manna eigi
síður en landa sinna. Aðalráðsmað-
ur félagsins hefir um mörg ár verið
sá maður, sem telja má einn hinn
skylduræknasta mann, sem völ er á
meðal vor, jafnt við sjálfan sig sem
aðra, og mun óhætt að fullyrða,—þó
hann sé enn á lífi—að hann megi
ekki vamm sitt vita í neinu. Fyrir
og með þessum mönnum hefir
Victor unnið, eins og áður var sagt,
og ætti það að vera næg sönnun
þess, að hann sé góður verkmaður,
og þeim vanda vaxinn, að kunna að
segja fyrir verkum og stjórna öör-
um, eigi síður en hinu, að hann komi
sér vel við yfirboðara sem undir-
gefna, enda er maðurinn samvinnu-
þýður mjög og prúðmenni í allri
umgengni, þó hann sé fastur á
fneiningu sinni við hvern sem i hlut
á.
Það er skylda hvers íslendings
hér í landi, að hlúa að þeim lönd-
um sínum og hjálpa þeim með at-
kvæði sínu og umtali, er virðast
vera hæfilegir að geta tekið þátt í
stjorn og störfum lands og sveita-
mála, er þeir gefa kost á sér i opin-
berar stöður; en eigi verður skyld-
an minni er þeir landar eiga í hlut,
sem hafa sýnt og sannað, að þeir
eru fyrirmynd annara í ráðdeild og
stjórnsemi opinberra verka, og sem
hafa komið fram sjálfum sér og
sínum til sóma í hvívetna. Einn
þeirra landa okkar er Victor B.
Anderson.
Jæja, eg slæ þá botninn í, með
þeirri ósk og von, að landar mínir
í annari kjördeild noti allir atkvæð-
isrétt sinn við næstu bæjarstjórnar-
kosningar og greiði allir Victor B.
Anderson atkvæði númer eitt.
Amen—það er útlagt: já, já, svo
skal vera.
Sveinn Oddsson.
Innanríkisráðherrann í Ungverja-
landi hefir gefið út reglugerð, sem
bannar stúlkum undir 17 ára að
aldri að koma á opinbera dansleiki
eða veitingahús nema einhver eldri
og ráðsettari kvenmaður sé með
þeim.
Æsku útþrá næddi
oft að baki hólum.
Stopul gerðust gæðin,
gott var þó á milli,
þar hafa þjóðleg fræðin
þroskað vit og snilli.
Villugjörn er vistin,
varð í heimþrár skugga
útilegu listin
ljós mér setti í glugga.
Götuna geisla-beinu
gekk eg huga fúsum.
Færra er nú einu
af þeim sæluhúsum.
Stutt en kær var kynning,
kveðið margt af ljóðum.
Geymi eg mæta minning
af manni og vini góðum.
Hér þó slitni slóðin
slitna ei óskaboðin:
Ljúfmenskuna og ljóðin
launi þér heilög goðin.
Skuggar allir yfir grund,
austur falla héðan.
Vonin kallar vina fund;
vertu sæll á meðan.
Árið 1909 átti eg heima hér í
Reykjavik, en var um sumarið boð-
ið að koma norður að Ási í Hegra-
nesi. Þar bjó þá frændi minn,
Guðumndur Ólafsson, ásamt Jó-
hönnu konu sinni; voru þeir bræður
Guðmundur og Björn augnlæknir.
Þegar eg hafði dvalið um hríð í
Ási, kom þangað Trausti bústjóri
á Hólum í Hjaltadal, og bað mig
að koma til sín i kaupavinnu. Varð
það að samningum, að eg fór að
Hólum. í dvalartima mínum þar,
sem mér leið ágætlega vel eins og í
Ási, kom það fyrir, að sóknarprest-
inn, séra Guðbrand Björnsson i Við-
vík, vantaði stúlku til heyverka.
Vildi bústjóri hlaupa undir bagga,
og lána þangað’ stúlku, en er hann
nefndi þetta við hinar stúlkurnar
neituðu þær allar að fara. Varð
þá úr, að eg færi að Viðvík litinn
tíma, og leið mér þar ágætlega. Iðr-
aði mig ekki, að hafa orðið við þess-
um tilmælum bústjóra, er sízt vildi
þó biðja mig um að fara, sakir þess,
að eg var öllum ókunnug í sveitinni.
Þessar vikur, sem eg var í Við-
við, eignaðist eg nýjan vin. Það
var hestur, og aldrei nefndur annað
en Sörli gamli. Átti hann mjög
virðuleg kona, sem Þórey hét,
Árnadóttir frá Kálfsstöðum, og var
hún þá í húsmensku í Viðvík;
mesta mannkosta kona og einstakur
dýravinur.
Eitt sinn hafði eg orð á þvi við
Þóreyju, að mig langaði til að
skreppa fram að Víðivöllum i
Blönduhlíð; þar átti eg frændfólk
og heimboð hjá því. Þórey bauð
mér þá Sörla sinn; sagðist sjá að
eg væri dýravinur og mundi þvi ekki
misbjóða honum. Sörli var þá á
tuttugasta árinu, mikill og fríður á
velli, svo að mjög var eftir honum
tekið; vel keppinn í samreið, og
góður skeiðhestur.
Eg lagði af stað á Sörla, og gekk
ferðin ágætlega. Hafði eg langa
stund samfylgd af mörgu fólki. sem
var vel ríðandi. Var þvi farið all-
geyst með köflum, en ekki var Sörla
gamla um að vera á eftir, og var
það ekki. Þótti mér þá of mikið á
hestinn lagt og gisti á leiðinni. Þetta
var síðari hluta stimars, og dimt um
nætur.
Segir svo ekki af þessari ferð
minni fyr en eg héh heimleiðis. Frá
Víðivöllum fór eg um kveld, og
ferðinni heitið að Ási í Hegranesi;
ætlaði eg að gista þar um nóttina,
en þangað liggur leiðin yfir eystri
Héraðsvötnin. Eru þar í Vötnun-
um eyjur nokkurar og vaðlar á milli,
sem vandratað er yfir. Þegar eg
kom á eyju eina, sem heyjuð er frá
Ási, var svo dimt, að eg viltist, og
vissi lítið hvert halda skyldi. Eg
réð þó ferðinni, og reyndi að halda
áfram eftir beztu getu. En Sörla
var vist um og ó að hlýða mér, því
að mjög tregur var hann að fara
þangað, sem eg beindi honum. Var
eg og sjálf all-mjög kvíðandi um að
hitta vaðið vestur yfir vaðlana. En
brátt hvarf sá kvíði, því að Sörli
gamli tók til sinna ráða, reif af mér
tauminn, og lét eg hann þá með
öllu sjálfráðan. Þar var Og ekki
neitt hik á framkvæmdum, lagði
hann ótrauður í Vötnjn, og farnað-
ist vel. Hafði eg fyrir satt, að hann
hefði fundið vaðið, þó að eg hefði
enga hugmynd um hvar þess mundi
að leita. Mér kom og ekki til hugar
að taka af honum ráðin, er upp úr
Vötnunum kom, enda leið ekki á
löngu unz hann hafði skilað mér
heim að Ási. Þar voru allir gengnir
til náða fyrir góðri stundu, en þó
gat eg gefið Sörla gamla góða töðu-
tuggu. Þakkaði eg honum með
mörgum og hlýjum orðum og
klappi, hve giftusamlega honum
hafði tekist að bjarga mér yfir
Vötnin, er svo var komið fyrir
sjálfri mér, að eg vissi ekki hvert
halda skyldi.
Sennilegast þykir mér, að Sörli
gamli hafi skilið orð mín, er eg
kvaddi á Víðivöllum, og sagði að
eg ætlaði ekki lengra þá um kveldið
en að Ási og gista þar. Hefði leið
min legið krókalaust frá Víðivöll-
um og út að Viðvík, hefði mig ekk-
ert undrað vitsmuni hestsins og rat-
vísi. En þar sem vegurinn að Ási
lá þvert úr leið yfir vötn og vaðla,
verð eg að álíta að Sörli gamli hafi
sýnt frábæra vitsmuni, að halda ein-
mitt að Ási, er hann fann, að hann
var algerlega sjálfráður um stefn-
una.
Ólafía Klemensdóttir,
Revkjavík^
—Dýraverndarinn.
A morgun göngu
Úti’ í haga einn eg geng,
ekkert hug minn bindur.
Leikur um minn ljóðastreng
léttur sumar-vindur.
Með sínu lagi Sólarljóð
syngur blessuð Lóan,—
þó skortir tóna í þann óð:
ennþá vantar Spóann.
Sál mín grípur söngva-feng
hjá sunnanvindum þöndum,
sem farið sé um fiðlu-streng
fimum snillings-höndum.
Sástu dýrri söngva-höll,
söngsins mestu landa,—
þar sem okkar fögru fjöll
sem feiknar súlur standa?
Þakka ykkur ljúflings-lag,
loftsins farar góðir.
Veit eg bezt að vera i dag
vinda’ og fugla-bróðir.
Eg vil elska fugla’ og fjöll
og foldarblóm sem anga,
verður þá min æfi öll
eins og morgun-ganga.
Kjartan J. Gíslason,
frá Mosfelli.
—Dýraverndarinn.
Framfarir: Blekking
virkileiki
Brot úr ræðn eftir Henry Emerson
Fosdic'k.
“Vér höfum látið blekkjast af-
hillingaljóma framfara-mikilæðis,
ytri þæginda, mati á gæðum og
dugnaði og óteljandi vísindalegum
uppfyndingum. Vér höfum látið
gabbast til þess að trúa þvi, að þetta
væru framfarir, en það er ömur-
leg blekking. Að hvaða gagni kem-
ur það manninum eða þjóðinni, að
eignast heilan heitn af slíkum hlut-
um, en glata sálu sinni—sjálfum
sér. Hve hátt gnæfa þau, þessi orð
Krists, á slíkum tímum, sem nú er
um að ræða.”
“Ó, Meistari, það var einmitt, er
þú heyrðir lærisveina þína tala um
stórræði—hver þeirra væri mestur
—að þú tókst lítið barn og settir
mitt á meðal þeirra. Ger þú hið
sama upp aftur og einmitt nú. Þess
þörfnumst vér, þvi vér höfum til-
beðið mikildóm.”
“Það sem eg bið um, er almenn-
ur, virkilegur siðferðislegur krist-
indómur hversdagslífsins. — Hann
er búinn að vera, segja sumir. —
Einmitt það. Þá er líka siðmenn-
ingin búin að bera, því það er ó-
mögulegt að tala um sannar og
virkilegar framfarir í heiminum,
innan uin nútíma vísindalega þekk-
ingu og krafta, án hinna grundvall-
arlegu lundernisdygða, sem allar
kenningar Krists snérust um. Aldr-
ei hefir þörf heimsins hrópað hærra
á þær, en einmitt nú, og aldrei hefir
nauðsyn þeirra verið stærri.”
Pétur Sigurðsson þýddi.
—Kirkjublaðið.
Nýjar símalínur
í sumar hefir verið unnið mikið
að stækkun símakerfisins og hafa
verið lagðar sjö nýjar símalínpr.
1. Aðallína frá Borgarnesi yfir
Brattabrekku til Búðardals og það-
an héraðslinur upp í Haukadal og
til Miðdala (Sauðafells).
2. Lína frá Staðarfelli að Skarði
á Skarðsströnd, með álmu að Dag-
verðarnesi. .
3. Lína frá Arngerðareyri að
Melgraseyri.
4. Lína frá Stóra Fjarðarhorni
til Broddaness við Kollafjörð i
Strandasýslu.
5. Lína frá Sauðárkróki út að
Hrauni á Skagatá. Jafnframt voru
aðallínurnar færðar af Kolugafjalli
ofan í Laxárdal.
6. Lína frá Egilsstöðum á Völl-
um um Hróarstungu til Fossvalla,
og þaðan upp Jökuldal til Skjöld-
ólfsstaða.
7. Lín’a frá Torfustöðum í Bisk-
upstungum að Geysi.
Einkasimar hafa verið lagðir til
ýmsra bæja, þar ámeðal frá Efra-
Hvoli að Keldum og að Odda og
Móeiðarhvoli á Rangárvöllum.
Enn fremur stendur til að lagðir
verði i haust símar til Hjörseyjar
og að Straumfirði á Mýrum. Þá
hefir landssiminn í sumar tekið við
innanbæjarsimakerfinu á Akranesi,
reist þar hús og lagt neðanjarðar-
sima. Hefir símanotendum þar
jafnframt fjölgaö um hérumbil
helming, og sími og póstur hefir ver.
ið sameinaður þar um leið.
Á Siglufirði hefir verið sett upp
firðtalsstöð, sem sérstaklega annast
samband við fiskiskip, er hafa tal-
stöðvar. Sams konar firðtalstöð
mun verða sett upp á ísafirði i
haust og á Austf jörðum næsta ár.
Mbl. 7. okt.
Fiskaflinn á öllu landinu var 1.
október talinn 61,161,870 kg. miðað
við fullverkaðan fisk. Er það nær
6J4 miljón kg. minna en á sama
tíma í fyrra. í Sunnlendingafjórð-
ungi rnunar einni milj. kg., O/2 milj.
í Vestfirðingafjórðungi, 3.8 milj. í
Norðlendingaf jórðungi, en um 100
kg. i Austfirðingaf jórðungi. Af
öllum aflanum hafa erlend skip lagt
á land 281,630 kg.
Bókasafn Finns Jónssonar pró-
fessors, er hann gaf Háskólanum,
er komið hingað heim. Kom það
með Brúðarfossi siðast. Einar Ól.
Sveinssyni hefir verið falið að
koma safninu fyrir i stofu einni i
Alþingishúsinu, þar sem áður var
bókasafn og lestrarstofa læknanema.
Á Einar að gera skrá yfir safnið.
En safnstofa þessi verður framveg-
is lesstofa og vinnustofa fyrir nem-
endur i norrænudeild Háskólans.—
—Mbl. 5. okt.
Bjarni Erlendsson á Víðistöðum í
Hafnarfirði hefir fengið óvenjulega
stórt hvítkál úr garði sínum í haust.
Einn hvítkálshausinn vóg 4.480 gr.
~--yr - -w w 1 hsi rvi 1 COMMUNITj •* FiHEítf
NOV. |SI N ov. löH
H. Gtslason.
Sörli gamli