Lögberg - 14.02.1935, Blaðsíða 6

6
LÖGBBRGr, FIMTUDAGINN 14. FBBRÚAR, 1935.
Heimkomni hermaðurinn
Jamie sat steinþegjandi um stund í þung-
um þönkum; nú skildist honum alt í einu við
hvað býflugnameistarinn hafði átt, er hann
brvndi fyrir honum hve ósegjanlega mikil-
vægt það væri að veita viðtöku hinum smæstu
gjöfum með þakklátu hjarta eins og náðar-
gjöfum himnaföðursins. Það var ekki um
að villast að býflugnameistaranum hafði skil-
ist auðsæilega hvað í aðsigi var, og að hann
hafði kosið þessa leið til þess að búa Jamie
undir þau tíðindi, er honum höfðu nú verið
opinberuð, að búgarðurinn, eða að minsta
kosta helmingur hans, ætti að verða hans
eign, ásamt býflugnabúinu og ýmsu þvf, er
til þess taldist. Alt f einu kom nafnið Jean
Meredith fram á varir hans, án þess þó hann
væri nokrku nær. Jean gat verið piltur engu
síður en Stúlka. Honum varð nú litið hvat-
lega á Dr. Grayson.
“Hefir Jean Meredith nokkra vitneskju
um þessa ráðstöfun?” spurði Jamie.
‘ ‘ Býflugnameistarinn fékk mér símanúm-
er, er hann hað mig að hringja upp,” sagði
Dr. Grayson; eg gerði það samstundir, eða
réttara sagt þá talaði eg við foreldra barns-
ins í símann. Já, Eg get fullvissað þig um
að hinum litla vini býflugnameistarans er
kunnugt um alla málavöxtu.”
“Skildist þér að foreldrarnir mundu
veita viðtöku þessari gjöf fyrir hönd barns-
ins,” spurði Jamie. “A því er enginn vafi.
Og hversvegna hefði 'heldur öðruísi þurft að
veraf” “Mér var ekki kunnugt iim að bý-
flugameistaranum þætti jafnvænt um nokkra
lifandi mannveru og smávöxnu persónuna,
eða hinn litla félaga sinn, eins og hann stund-
um kallaði hana.” “Býflugnameistarinn var
barnlaus sjálfur og ldaut að vera það í sjálfs-
vald sett hverjum hann ánafnaði eigur sín-
ar. *Það var margt, sem mælti með því, að
hann léti þann mann, er sýnt hafði mesta ár-
veknina og mestu trúmenskuna við búsforráð
á hinu litla en fagra býli hans, erfa hann að
einhverju leyti, sem og hitt að barnið, eða
smávaxna persónan, er ef til vill hafði öllum
öðrúm mannverum fremur varpað sólskini á
veg hans yrði einhvers aðnjótandi. Eg fæ
ekki 'betur séð en býflugnameistarinn
hafi gert 'hinar síðustu ráðstafanir sín-
ar eins og vera bar, á viturlegan og
mannúðarlegan hátt. En það er eitt, sem
mér láðist að leiða athygli þína að, er eg fyrst
gerði þér kunnugt um erfðaskrána og inni-
hald hennar, en það laut að því hvemig innan-
stokksmunir höfðu verið flokkaðir niður með
tilliti til þess hvemig þeim yrði skift milli
vkkar tveggja. Litli skátinn fær alt, sem er í
dagstofunni og bókasafnið þar að auki; hitt
fellur undaptekningarlaust í þinn hlut.”
Jamie reis á fætur og rétti Grayson
lækni ‘hendina. “Eg verð að komast út í
farska loftið og fá mér dálítinn göngutúr, til
þess að geta hugsað; eg get enn ekki komið
því inn í mitt ferkantaða höfuð að þessi erfða-
skrá yrði tekin gild í skiftarétti; hún var sam-
in af sjúkum manni og aðfram komnum.”
“Þú ferð vilt í þessu, góðurinn minn,”
sagði Grayson læknir. “Dómgreind hins
framliðna var engu óskýrari en okkar eigin
dómgreind; honum var fullljóst að hverju
hann stefndi með sínum síðustu ráðstöfun-
um. Eg kvaddi hann klukkan tíu í gærkveldi
og við skildum hvor annan fyllilega; það er
ekki til dómstóll í öllu landinu, sem hmndið
gæti síðustu ákvörðunum býflugnameistar-
ans.”
“Skoðun mín er úbreytt,” sagði Jamie;
“mér er öldungis um megn að veita svona
stórgjöfum viðtöku; eg get ekki undir nokkr-
um kringumstæðum mætt í rétti og borið þar
fram kröfu í þessu samhandi, eftir alt, sem á
undan er gengið. Eg geri það þá fyrir þína
hönd; eg get ennfrémur fullvissað þig um
það, að Mr. Meredith annast að fullu um mál-
ið fyrir hönd barns síns. Þiggirðu ekki gjöf
deyjandi vinar, og kjósir þú það heldur, að
einhver, sem býflugnameistarinn sízt af öll-
um hefði kosið að eftirmanni sínum á þessu
litla en ydislega býli, setjist þar að, þá skil-
urðu ekki það hugarfar, er til grundvallar lá.
Þú getur tekið þér dálítinn umhugsunartíma.
En vegna þess hve örðugt þér veitist að ráða
ráðum þínum í þessu efni, er að líkindum rétt-
ast að eg afhendi Meredith skjalið, það er eng-
an veginn óhugsandi að hann leiti samvinnu
við þig áður en langt um líður með það fvrir
augum að ráða málinu til lykta.
Mér er ekki unt að veita nokkru því við-
töku, er eg hefi ekki unnið sjálfur fvrir,”
sagði Jamie með hálfgerðan hörkuhreim í
röddinni.
“Fari Skotinn norður og niður,” sagði
Grayson læknir með nokkurri þvkkju að því
er virtist. “Eg finn til óblandinnar ánægju
yfir því að vera Englendingur, og sannarlega
læt það ekki um mig spyrjast að eg slái hend- |
inni á móti góðri gjöf, jafnvel hvaðan sem
'hún kæmi. Og þú ert undantekningarlaust
fyrsti Skotinn, sem hafnar því er fyrirhafn-
arlaust berst upp í hendurnar á þér, hvort
sem það var gjöf eða ekki. Það stendur öld-
ungis á sama hvað það er, sem manninum
hlotnaðist; það eru alt saman gjafir að ein-
hverju leyti.”
Gjafir Guðs eru með öðrum hætti en
gjafir frá mönnum, er maður hefir ef til vill
þekt skamman tíma.
“Það er enginn mismunur til í sambandi
við gjafir,” sagði Grayson læknir með á-
herzlu, “'þó þær séu ef til vill mismunandi
stórar; þær eru gjafir engu að síður; og eg
endurtek það, að þú sért erkiflón, ef þú þigg-
ir ekki með þakklátu hugarfari þá sjaldgæfu
vinargjöf, er þér nú býðst.”
Jamie hristi höfuðið og gekk þegjandi
út úr skrifstofunni; er heim kom gekk ’hann
út í garðinn bláa, er umlukti heimilið, fegr-
aðan af ást þeirri og góðhug, er bý-
flugnameistarinn lét eftir sig; hann gekk
hljóðlega inn í húsið með hattinn í hendinni,
eins og hann væri að svipast um eftir stað
fyrir hann, er ekki minti of áþreifanlega á
býflugnameistarann.
Var það ekki öldungis ótrúlegt, þetta,
sem í skjalinu stóð? Heil ekra af fagurlega
ræktuðu landi með raðir af hvítum býkúpum;
heimili, þar sem hann gat hvílst öruggur að
loknum dagsönnum; nóg af fötum, sem færi
honum vel og þar að auki hreint ekki svo ó-
álitlegur skildingur í bankanum. Alt í einu
vmrð Jamie þess var, að hann var ekki eins
sterkur á svellinu og hann hafði ætlað; hann
fann til óstvrks í fótunum og jafnvel til svima
líka; heit tár streymdu niður um kinnar hans
í stórum dropum, eitt eftir annað; hann var
víst í þann veginn að verða yfirkominn af
þreytu. Nú reis hann á fætur, gekk hljóð-
lega út, niður með veginum og alla leið niður
að hliðinu; hann gekk ofurhægt eftir hvítum
sandtroðningnum er vissi niður að ströndinni.
Svo kom hann auga á eitthvað, er kom honum
til þess að standa á öndinni af undrun. Þétt
upp við klett einn voru tvö börn, önnum kaf-
in við að verja sig gegn árás frá einhverju
mannveru kríli, er þeytti að þeim mold með
hinni mestu ákefð; þegar hér var komið, var
helzt ekki annað fyrirsjáanlegt en að litlu
hnokkarnir upp við klettinn væri komnir nær
dauða en lífi og þrotnir að kröftum. Nú sá
Jamie hvernig í öllu lá; litli skátinn var auð-
sjáanlega þarna að verki. “Þú ert kominn
að því að kæfa börnin, ” sagði Jamie. “Upp-
tökin voru hjá þeim,” sagði litli skátinn og
sló um sig með skóflunni; ‘ ‘ þau réðust á mig
að fyrra bragði; eg kom hingað í mesta
grandleysi og áður en eg vissi hvaðan á mig
stóð veðrið, sendu þau mér tóninn og köst-
uu í mig ónotum.” “Það hafa þau sennilega
gert,” svaraði Jamie; “slíkt réttlætir samt
ekki það, að þú kæfir þau í mold.” “Eg held
þó að mét hafi lánast að kasta að þeim eins
miklu, eða jafnvel meiru en þau gátu til sam-
ans kastað að mér. ” “Það skiftir nú reynd-
ar ekki svo mildu máli,” svaraði Jamie.
“Attu skófluna þá arna, eða er hún eign litlu
hnokkanna?” spurði Jamie. Þeir eiga
hana,” sagði litli skátinn; “eg náði henni af
stærri krakkanum, sem er miklú stærri en eg,
eins og þú sérð. Þannig stendur nú á því. ”
“Eg held þú gerir réttast í að koma taf-
axdaust með mér,” sagði Jamie. “Við skul-
um ganga upp á klettinn og skygnast þaðan
um út yfir hafið. Hvað er lflngt síðan þú
fórst að heiman?” “Bg fór út að loknum
morgunverði,” svaraði litli skátinn. “Það
er langur dagur í dag, eins og þú veizt. Eg
kom heim til þín í morgun til þess að hjálpa
þér til við býflugna hirðinguna og eitt og
annað í garðinum, sem þurfti að taka til
handargagns. Þú varst ekki heima og þess-
vegna greip eg það ráð að ganga niður í
sandinn og vita hvað um væri að vera þar.
Eg var ekki fyr þangað kominn, en litlu
hnokkarnir veittust að mér með ærslum og
ætluðu að kaffæra mig í mold. Eg sá mér
því ekki annars úrkosta en að láta hart mæta
hörðu eftir því sem kraftar mínir leyfðu.”
Jamie gekk í áttina til hásætisins á gnýp-
unni, en litli skátinn kom í humátt á eftir.
“Svo þú hefir ekki komið heim frá því
um morgunverðartíma,” sagði Jamie; “það
er orðinn langur tími, eða finst þér það ekki,
Jean?”
“Hver sagði þér að eg héti Jeanf”
spurði litli skátinn hvatskeytlega. “Það var
Grayson læknir, sem sagði mér frá nafni
þínu; hann sagði lúér það á sjúkrahúsinu í
morgun að nafn þitt væri Jean Meredith.
“Hafði hann ekki eitthvað fleira að slúðra
um,” spurði litli skátinn. Jamie duldist ekki
að litla skátanum rann í skap. “Læknirinn
sag&i ekki annað en þetta, að því viðbættu,
að hann vildi að þú þægir gjöf, er líklegt væri
að þér yrði fram boðin.”
“Er það hesturf” spurði litli skátinn, |
og virtist verða vitund mildari í málrómnum.
“Nei, það er ekki hestur,” svaraði
Jamie; “gjöfin er nlargra liesta virði og svo
langt yfir það. En það er annað margfalt
þýðingarmeira, sem eg verð að segjá þér frá.
Eg er svo að segja nýkominn af sjúkrahús-
inu.” Smávaxna persónan fænði sig vitund
fjær Jamie, krepti hendurnar og brjóstið
gekk í öldum. “Já, einmitt; hann er þó víst
ekki sofnaður þessum dulræna, fagra svefni,
sem eg mintist einhverju sinni á við þig?”
Jamie þagði um stund og virti fyrir sér víð-
feðmi hafsins; hónum varð litið á hið ótta-
slegna barn, er nú hafði stokkið upp í fang
hans. Nú flaug Jamie það alt í einu í hug,
að ef til vill væri það misnefni að nefna klett-
inn á gnýpunni hásæti, eins og hann hafði
gert; það var engu líkara en kletturinn væri
eins konar trúnaðarvinur, er menn leituðu
til með sorgir sínar. Ekki alls fyrir lön^u
hélt hann þar í örmum sínum konu, sem yfir-
komin var af hai'mi og örvæntingu, en nú
hvíldi í faðmi hans veiklegt barn, er virtist
vera á milli vonar og ótta og titraði eixis og
puntstrá í vindi. “Taktu þetta ekki um of
nærri þér, barnið mitt,” sagði Jamie. “Eg
vil að þér skiljist að um ásjónu býflugna-
meistarans lék sama ómælisfegurðin og hvíldi
yfir Betu frænku látinni. Umskiftin urðu áð
næturlagi án þess að býflugnameistarinn
vaknaði; hendurnar voru krosslagðar á
brjóstinu; um andlitið lék óumræðilega unáðs-
legt bros; það var engu líkara en hinar lok-
uðu varir byggju yfir leyndarmáli, er þær
einar gætu skýrt, gæfist þeim kostur á því. ”
Jamie leitaði á sér eftir vasaklút til þess
að þerra með tárin af andliti barnsins;
“stöðvaðu nú grát þinn,” sagði hann, “sem
bezt þú getur; þú mátt til með að herða þig
upp og taka sem hetja því, sem að höndum
hefir borið; eg veit með vissu að það væri
ekki að skapi býflugnameistarans að þú grét-
ir úr þér augun. Manstu ekki eftir því sem
þú sagðir mér um Betu frænku, að englarnir
hefðu komið fagnandi til móts við hana við
hlið himnaríkis og boðið hana velkomna?
Siúpaðar viðtökur hafa að sjálfsögðu beðið
býflugnameistarans, annað eins valmenni og
* hann var. Þú verður að hrista þetta af þér
og hætta að gráta; það er ekki þínslegt að
gráta, slík hetja sem þú ert; þú hugsar ekki
um hann; hugsar ekki um það, að hann sé
kominn heim til Maríu og blessaðrar litlu
stúlkunnar sinnar.
Nú rétti smávaxna persónan snögglega úr
sér. Að sjálfsögðu er eg að liugsa um mig
sjálfa. Eg veit heldur ekki um hvern eg ætti
frekar að hugsa; eg hefi ávalt heyrt fólk tala
um þáð, að hver væri sjálfum sér næstur. Eg
skil ekki í að aðrir láti það varð sig miklu
þó eg finna til verkja endur og eins eða verði
fyrir skakkafalli í viðureign við Óla feita.
Eg finn ekki til þess að eg sé að ljósta neinu
upp þó eg fræði þig á hinu og þessu, sem okk-
ur býflugnameistaranum fór á milli; hvernig
gerðar voru til þess þrálátar tilraunir að
koma honum á kaldan klaka oftar en einu
sinni á æfinni; hann lagði samt sem áður
ávalt áherzlu á það, að hann væri í sátt við
alla menn; mér fanst eg ávalt skilja hann
flestum, ef ekki öllum betur, og mig skildi
hann auðsjáanlega miklu betur og nákvæm-
ar en nokkur önnur mannvera, sem eg hefi
komist í tæri við. Og nú, þegar hann er al-
farinn, verður það óhjákvæmilega fyrsta
spurningin, sem vaknar hjá mér, hvert eg
eigi að snúa mér um leiðbeiningar, og hváð
eg eigi að gera af mér.”
Jamie tók barnið eins og ósjálfrátt á ný
í fang sér og kysti það hvað ofan í annað
heitt og innilega á báðar kinnar; honum fanst
hann verða var vanmáttar í öllum líkaman-
um; sVo sagfói hann með veikri og titrandi
röddu: “Þú snýr þér beint til mín, barnið
mitt; beint til mín, og annars ekki; þú getur
treyst mér til þess að ljósta ekki upp leynd-
armálum þínum, ef einhver eru, og komist
eg á snoðir um það að þér verði óréttur ger,
eiga þeir, er slíku yrði valdir, mér að mæta.”
Litli skátinn sleit sig alt í einu úr faðminum
á Jamie og starði á hann um stund með því
augnaráði, er ekki var viðlit að honum félli
nokkru sinni úr minni. “Er þér full alvara, ”
sagði litli skátinn. “Það, sem eg hefi sagt,
stend eg að öllu levti við,” svaraði Jamie;
“eg skal ávalt vera vinur þinn, eg skal vaka
yfir öllum þínum leyndarmálum og verja þig
að því er kraftar mínir frekast leyfa.” Nú
rétti litli skátinn fram hendina. “Taktu í
þessa útréttu hendi. Alt, sem þú hefir sagt
við mig, get eg endursagt um þig. “Eg ætla
að flýja til þín, alveg eins og eg flúði til bý-
| flugnameistarans með allar mfnar áhvggjur,
allar mínar sorgir. Yið skulunj vera félagar,
eins og hann og eg vorum félagar. Eg skal
gera mitt ítrasta til að hjúlpa þér á hvern
þann hátt, er eg helzt skil að komi þér að
verulegu haldi. En viltu nú ekki vera svo
vænn og fræða. mig um það, hvað verða muni
af býflugunum, eða réttara sagt býflugnabú-
inu, garðinum bláa og hinu fallega og skemti-
lega húsi hins látna vinar okkar?”
rnour a jorðu
Saga eftir Selmu Lagerlöf.
(Þýtt hefir séra Sigurjón Guðjónsson)
Framh. (
Gat það verið, aS þetta væri Urður? Faðirinn
spýtir út úr sér með fyrirlitningu langt fram á gólf-
ið. Það er eins og hann spýti frá sér hugsuninni.
Urður, sem var svo lagleg, ljós og rjóð í kinnum,
með glóbjart hár, ung og yndisleg!
—Þetta er hungraður kerlingaraumingi ofan af
öræfum.
—Það er fásinna!
Tengdasonurinn hreyfir sig dálítið eins og hann
vildi spyrja og húsbóndinn kinkar kolli til samþykk-
is. Það er bezt að losna við þenna vesalings fáráðl-
ing. Magnhildur getur gefið henni matarbita, og
hún getur sofið úti í f jósi, ef hún fer þá ekki lengra.
Veðrið er milt, snjólaust, svo að henni verður ekki
kalt. Við getum ekki notið helgi hátíðarinnar með-
an brjáluð manneskja er á lífi um stofuna.
En skipunum föðursins er ekki hlýtt. Magn-
hildur gengur til manns síns.
—Þekkir þú Urði ekki heldur?
Maðurinn kippist við. Það grípur hann geigur.
En svo bitur hann á vörina og getur naumast varist
hlátri.
Þetta Urður! Ef nokkur þekti hana, þá ætti
það að vera hann. Fyrir io árum ætlaði hann að
giftast henni. Hún hafði horfið viku áður en brúð-
kaupið átti að fara fram.
Enn einu sinni horfir hann á hana. Þetta var
gömul, útslitin mannvera, kengbogin, gráhærð og
andlitsbjórinn allur í hrukkum. Hann var forviða
á því, að Magnhildur skyldi láta sér detta þetta í
hug. En Magnhildur hafði alt af verið hrædd um
að systir hennar kæmi aftur. Henni fanst hún vera
í sætinu hennar, síðan hún giftist honum. Þó að io
ár væru liðin, gat hún ekki trúað því, að Urður
væri dáin. — Hvað á eg að gera, þegar Urður kemur
aftur og sér að eg er gift unnusta hennar?—
Ókunna veran er hætt að horfa á stundaklukk-
una, en gengur inn i stofuna. Hún gengur fram
hjá fólkinu með mestu varúð.
Það er greinilegt, að hún vill ekki koma of
nærri því, og þreifar sig áfram að rúminu. Hún
strýkur hendinni yfir það, þreifar, leitar og dregur
andann eins og snuðrandi hundur. Þegar hún hefir
gengið úr skugga um að rúmið sé mannlaust, muldr-
ar hún eitthvað í óánægju hreim.
—Pahbi, það er hún! 'lirópar Magnhildur.—
Mamma var veik, þegar hún týndist fyrir io árum.
Hún er að gá, hvort hún sé í rúminu.
Það er eins og hún viti ekki hvert hún á að
snúa sér. Hún átrýkur hárið frá andlitinu til að
líta í kringum sig, og nú getur alt fólkið greint ná-
fölt og skinið andlit hennar.
Gifta dóttirin snöktir hástöfum. Hún hefir
alt af óttast þá stund, að Urður kæmi aftur, en því'
gleymir hún nú. Hjarta hennar kemst við. Hún
luigsar um þær þjáningar, sem hún hefir orðið að
líða áður en hún varð svona útlits. Það var ekki
hægt að segja, að hún hefði mist vitið með öllu, en
það var augljóst, að hún var ekki eins og venjulegt
fólk. Það var eitthvað dýrslegt við hana.
—Hver hefir farið svona með hana? Hjá
hverjum hefir hún verið? Ókunna veran heldur á-
fram að ganga um stofuna. Þefar og snuðrar. Hún
hefir aftur byrgt andlitið. Magnhildur gengur til
hennar, leggur hendina á handlegg hennar og spyr:
—Er það þú, Urður? Eg sé að það er þú? Hún
hrekkur í kút, hleypur út í horn og kúrir þar.
Hún gengur aftur fram á gólfið. Það má sjá,
að hún er að leita að einhverju ákveðnu. — Hún
gengur frá einu til annars, þefar og þefar, og er
eirðarlaus1.
Að lokum gengur hún að ofninum, og börnin
og gömlu vinnukonurar hrökkva undan henni. Það
er eðlilegt. Hún er engri manneskju lík, heldur dýri.
Hún fer höndum um ofninn. Hún muldrar
aftur óánægjulega, en heldur áfram að leita.
Hún þefar enn og kemst að bökunarofninum
og lýkur honum upp. Um leið og hún gerir það
rekur faðirinn upp óp.
Það er vandi að opna hann, en þessari mann-
eskju hefir hepnast það strax, eins og hún hefði
vitað það áður, hvernig ætti að opna hann.
En hvernig gat þetta verið Urður?
Hún rétti hendina inn í bakarofninn, og þá
heyrist illilegt hvæs innan úr honum. — Gamli kött-
urinn kemur fram í ofndyrnar. Hann er í keng
og hárin rísa á honum.
Hún réttir fram hendurnar og tekur köttinn,
strýkur honum og sest niður við reykháfinn með
hann í kjöltu sinni.
Faðirinn verður alveg forviða, þegar hann heyr-
ir að kötturinn fer að mala. Þekkir kötturinn hana?
Er það þá Urður?
Og svo fer hún að tala við köttinn.
Fólkið i stofunni verður svo hissa, að það
hrekkur við.
Það hefir haldið, að hún gæti ekki talað, a. m.
k. ekki svo að það gæti skilið hana.
En það er heldur ekki svo auðvelt.
Rödd hennar er svo hás og óþjál, að það er eins
og hálsinn væri ryðgaður af æfingarleysi.
Það heyrir að það er manns mál—orð, en þeim
fylgir garg og óp, svo að ómögulegt er að greina
einstök orð. Framh.