Lögberg - 31.10.1935, Qupperneq 5

LÖGBERGr, FIMTUDAGINN 31. OKTÓBER, 1935.
5
•EZíl
We’re All Nutty
Here and There
(By P. N. BRITT.)
Some folks hate the winter,
Others dread the heat,
Lots are always grousing;
Rather grouse than eat.
Folks are Grits or Tories.
That’s enough of that.
Crackpots poke in noses,
Fire is in the fat.
Half wits get in limelight,
Make a lot of smoke, '
But when votes are counted
They are just a joke.
We may all be nutty—
But, just off and on—
We’ll be on the job when
Crack-pots are all gone.
Cheer up! Can the gloom! Canada
has always “come back,” and freed
of restrictions and phony handicaps,
she’s on the way to stage another
come-back. But, get into it, boys.
Every man with his “shoulder to the
wheel.” Get together and away we
go.
* * • *
Q R, would you rather stay with
the synthetic “leaders,” phony
“opportunists” and glass-eyed “hur-
rah boys,” and continue meddling
and messing along in the throes of
fear and uncertainty? Waiting for
Santa Claus or somebody to come
“around the corner.”
* * *
W HY keep on going along sort of
” silly, listening to anythirjg from
Bouillion to Belton, soup to nuts—
opportunists, getting a fat living out
of “leading” dim-wits to nowhere.
That hoary-headed racket has gone
on since the beginning of time, and
it is still one of the finest of pros-
pects for cute, designing bums and
idlers, who see that we’re nutty, and
commercialize it. There are those
who make a thousand dollars a
month, while their dupes don’t make
one grand in a lifetime. Same as
that old-timer “in the midst of
plenty, thousands are starving.” Just
vice-versa, that’s all.
* * *
r ORD, O Lord! How long are we
going to continue to be a bunch
of suckers? For the sake of our-
selves, our homes, and our children,
are we ever going to get sense?
When we were Grit or Tory, for
or against, Free Trade or Protection
—“If he is not for me, he is against
me”—we were going along nicely.
Since short-haired women and long-
haired men have got to corralling
the key women and cork-screw men
in every movement, it hasn’t been
so good. The exploiters have it, and
the multitude are suckers. If we can
just be ourselves we can mend or
correct all this. Now is our chance.
We are away on a new deal.
* * *
IV/T AYBE you didn’t notice where
Jack Benny is running a news-
paper column, aimed at foully lacer-
ating everybody’s character, uhtil he
would be known as a rat, just to
demonstrate, of course, how leprous
alleged humans can be. When he
got to be a big enough rat, Jack said,
he could wear a saddle. Be as big
as a horse, a heavy-weight rat, if
you like.
* * *
X> ECENTLY a “column” emerged
-*-*■ out this way, presumably the
product of a whitechapel or sewer
rat. The smell was stifling. I asked
a decent person for an opinion on it.
He said it was “lousy.” The vermin
that produced it will likely eventual-
ly be a slimy cockroach—or what’s
even more repugnant than that?
In the days of assisted passage,
when we were trying to populate the
country, why did we overlook barr-
ing the louse? We brought that in,
it was not here in the beginning, and
for having tolerated the column
louse we ought to be ashamed of
ourselves.
Some day we’U stage a contest be-
tween a domestic skunk and an im-
ported louse or turtle, or somethmg,
and get thmgs cleaned up.
* * *
TY ID you ever notice the difference
between young old folks who
step right out, and the other old
folks who shuffle along. Palmer
Lindsay explained that when a girl
friend was congratulating him on
being so spry:
“My dear,” he said laughingly, “a
woman is just as old as she looks,
but a man is never old till he quits
looking.”
Palmer was always a philosopher.
Girls ought to be dolled up and be
jaunty. And, they know how, too.
I met a young-old girl recently, who
told me her first vote was for Alex-
ander Mackenzie in 1878. She looked
about 45.
silfurmuni, sem var gjöf frá gest-
unum og nokkrum fleiri vinum, til
minningar um daginn. Svaraði Mr.
Pálmason meÖ prýðisfallegri tölu.
Auk þeirra, sem þegar eru taldir,
tóku til máls Björn Stefánsson, Mrs.
W. J. Lindal, P. S. Pálmason, Paul
Bardal, S. Thorkelsson og Finnur
Johnson, sem sérstaklega nlfntist
Mrs. Soffíu Einarsson, móður Mrs.
Pálmason. Hann sagðist ekki að-
eins hafa verið í brúðkaupsveizlu
silfurbrúðhjónanna, heldur líka í
brúðkaupsveizlu Mrs. Einarsson,
fyrir eitthvað nærri sertíu árum.
Þessarar konu, Soffíu Guðbrands-
dóttur frá Vatni í Haukadal, hefir
ekki verið að miklu getið, en hún
er merkiskona engu að síður, sem
hefir af hendi leyst mikið og þarft
dagsverk og gert það prýðilega. Hún
og maður hennar, Einar Einarsson,
sem nú er dáinn, komu til Winnipeg
snemtaa á árum og voru hér jafnan
síðan. Þó hann væri hinn mesti
iðju- og dugnaðarmaður, þá höfðu
þau ekki við annað að styðjast en
lítil verkamannslaun. Heimilið var
stórt, börnin mörg, en með ráðdeild
sinni og dugnaði og sinni miklu og
yfirlætislausu skyldurækni, lánaðist
henni lífsstarf sitt ágætlega. Nú
nýtur hún líka þeirrar gleði, að hafa
séð öll sín mörgu og mannvænlegu
börn komast til menningar og
þroska og njóta virðingar og vin-
sælda samborgara sinna, og sjálf
nýtur hún nú mikillar ástúðar “við
aringlóð ástvina, á æfikveldi.”
Heillaóskaskeyti bárust þeim Mr.
og Mrs. Pálmason frá mörgum, og
man eg eftir þessum: J. Pálmason,
Keewatin; Mrs. Haralds og Miss
Haralds, New York; Mr. og Mrs.
K. K. Albert, Chicago; Mr. og Mrs,
Alfred Albert, Seattle; Mr. og Mrs.
J. R. Johnson, Toronto; Mr. og
Mrs. J. Johnson, Vancouver; Mr.
og Mrs. J. P. Duncan, Antler, Sask.
Má vera að skeytin hafi verið fleiri.
Margir söngvar voru sungnir af
gestunum og stjórnaði Paul Bardal
söngnum, en S. K. Hall var við
hljóðfærið.
Þess er óþarfi að geta, að veiting.
arnar voru ágætar, rausnarlegar og
vel fram bornar, því svo er æfin-
lega þar sem íslenzku konurnar eiga
hlut að máli. Bbrðin voru fallega
blóimim skreytt.
Sá af veizlugestunum, sem þetta
skrifar, hefir verið í nokkuð mörg-
um silfurbrúðkaupsveizlum, en engri
skemtilegri en þessari, enda er eins
og fyr segir, æfinlega bjart og glatt
um Mr. og Mrs. Pálmason og fjöl-
skyldu þeirra.
F. J.
Leningrad
Eftir Finn Halvorsen.
1 ágústmánuði fór norska skipið
Bergensfjord skemtiför til Rúss-
lands með marga farþega. Var þeim
þar vel tekið, ferðuðust þeir nokkuð
um landið,. meal annars til Moskva,
og sýndu rússneskir leiðsögumenn
þeim margt af því, sem Rússar stœra
sig mest af. í förinni var Finn Hal-
vorsen rithöfundur og hefir hann
rita nokkrar greinar í “Aftenposten”
um ferðalagið. Þetta er sú fyrsta.
Það var þétt rigning og þokuloft
um morguninn þegar “Bergens-
fjord” sigldi fram hjá Kronstadt.
Vígin og hermannaskálarnir og tvö
eða þrjú herskip í. höfninni voru
draugaleg ásýndum. En ennþá
draugalegrj og óvistlegri er borgin,
sem smám saman kemur í ljós á
ströndinni — Leningrad. Og þessi
óhugðarsvipur hennar nær hámarki
sinu, þegar vér leggjumst þar að
bryggju, og helzt eftir það svo að
segja óbreyttur á meðan vér erum
i borginni.
Hafnarbakkarnír eru * eins og
geymslustaður fyrir brenni. Hver
skíðahlaðinn er þar við annan í ó-
yndislega löngum röðum. Milli
þeirra liggur óralöng gata inn í borg-
ina.—uta fátækrahverfið, að maður
hyggur í fyrstu, en seinna kemst
maður að þeirri niðurstöðu að öll
borgin er ekki annað en það, sem
kallað er fátækrahverfi á Norður-
löndum. Húðunin er að molna af
húsunum, í sumum þeirra er svo að
segja hver rúða brotin, eru þær ýmJ
ist límdar saman með pappír, eða þá
að í þeirra stað eru sett pappírs-
spjöld, eða gömlum dagblöðum og
tuskum troðið í gluggana.
Flest eru húsin íbúðarhús. Hver
fjölskylda verður að láta sér nægja
tvö herbergi, að minsta kosti ef um
verkamenn er að ræða. Verkamenn
fá frá 150—300 eða 400 rúblur i
kaup á mánuði, að því er mér var
sagt. Verkfræðingar, forstjórar og
prófessorar, sem allir teljast til æðri
stéttar i þessu landi, þar sem engin
stéttaskifting er, fá um 2,000 rúbl-
ur í kaup á mánuði og þeir hafa efni
á því að leigja sér 3—4 herbergja
íbúðir.
Það eru tiltölulega fáar verzlanir
í Leningrad. Stjórnin hefir skipað
þeim svo dreift, að viðskiftamenn
verða að bíða timunum saman í hóp-
um fyrir utan þær. En hvernig eru
þessar búðir? Hver norskur kaup-
maður mundi skammast sín fyrir að
bjóða jafn lélegar vörur í svo sóða-
legum kompum.
En fólkið sjálft, allar þær þús-
undir sér imaður sér á götunni. . . .
Eg hefi séð hina sárustu fátækt
víðsvegar í Evrópu, en fátæktin hér
í klæðaburði yfirgengur alt annað.
Það er hrein tilviljun að sjá mann í
almennilegum skóm. Hérmaður
slangrar eftir götunni, hann er í háu
svörtu stígvéli á öðrum fæti, en
skitnum strigaskó með ristarbandi
á hinum. Flestir eru með ilskó—
og hvílíkir ilskór!—eða þá að þeir
hafa vafið druslum um fæturnar og
bundið að snæruta. Og á þessu
þramma þeir í gegnum for og forar
polía í dynjandi rigningu.
Hér má sjá margan í fötum með
þvi sniði ér tíðkaðist fyrir stríðið og
upplituð eru af margra ára sólskini.
Og hatta, eins og tíðkast i Evrópu,
hafa engar konur nema tvær af túlk-
unum.
Það er ekki að furða þótt flestir
Leningradbúar séu síhóstandi og
hafi á sér berklaveikiseinkenni. En
maður sér þó ekki merki þess, að
þeir þjáist beinlínis af hungri. Marg-
ir sjást vera að naga svartabrauð,
auðvitað viðbætislaust, og það er
ekki skemtileg máltíð.
Sá, sem ekki hefir kynst ástand-
inu í Rússlandi eins og það var fyr_
ir stríð, getur ekki dæmt um hve
mikil breyting hefir á orðið. Það
getur vel verið að margir hafi áður
átt við álíka þröngvan kost að búa
eins og öll alþýðan nú. En þá voru
til margir efnaðir borgarar. Það
er engu líkara en Sovjetstjórnin hafi
viljað og henni hafi tekist það að
mestu leyti—að gera alla jafna þeim,
sem bágast áttu áður. Að minsta
kosti verður maður að draga þá á-
lyktun af því, sem imaður sér í
Leningrad. Og hvaða áhrif hefir
það á hugsunarhátt fólksins, að það
hefir ekkert tækifæri til þess að láta
sig dreyma um betri kjör en þessa
sáru fátækt, sem á að ganga jafnt
yfir alla, fá aldrei vakinn áhuga
fyrir efnum og fegurð með því að
horfa á eitthvað, sem er meira virði
en það sjálft á, fá aldrei tækifæri
til þess að beita starfsþreki sínu og
liyggiclum til þess að komast vel á-
fram í lífinu?
Þegar maður gengur uta göturnar
í Leningrad, verður maður bæði
hryggur og gramur, þó ekki svo
mjög vegna þess að Rússar hafa
kosið sér þetta hlutskifti, því að ef
til vill hæfir það þeim. Framandi
maður á ekki að gera sig að dómara
í þvi landi, þar sem hann þekkir ekki
hugsunarhátt fólksins. En þá má
heldur ekki Sovjet né hinir blindu
aðdáendur þess útbásúna það um
önnur lönd, að þetta sé ímynd hinn.
ar jarðnesku paradísar, sem1 allir eigi
að leggjast á eitt um að skapa. Vér
skulum bara nota augun og dóm-
greind vora og þá getum vér allir
orðið sammála um að demokratiskt
ríki, eins og t. d. Noregur, er með
öllum sírium göllum regluleg paradís
í samanburði við hið hálfasíatiska
öreigaríki í austri.
í Leningrad er þó til sú fegurð
og sá menningarvottur, sem menn
hugsa sér í jarðneskri paradís, en
það er alt frá keisaratímanum. Það
er nú t. d. Vetrarhöllin, hið skraut-
lega slot keisarans i miðri borginni,
og það eru sumarhallirnar utan við
borgina, Peterhof og Djetskoe Selo
—Peterhof með sína síkviku gos-
brunna og Djetskoe Selo með. bláa
og gullna salinn, sem sennilega er
fegursti salur, sem finst í nokkurri
höll i Evrópu frá öldinni sem leið.
1 Djetskoe Selo dvaldist Nikulás
II. keisari og f jölskylda hans þang-
að til þau voru rekin þaðan út um
dyr með glerhurðum, er vissu út að
leikvelli barnanna í garðinum, og
áttu að sendast til Síberíu. Tiilkur
vor segir að þá hafi veðrið verið likt
og nú, rigning og kuldi. Ibúð Niku_
lásar keisara er enn með sömu um-
merkjum og þegar ahnn var flæmd-
ur þaðan. Hún er alveg sérstæð
fyrir það smekkleysi, sem þar hefir
ríkt, og ber órækan vott um að keis-
arinn hefir verið gjörsneyddur
þeirri gáfu að géta gert greinanmun
á því, sem verðmæti hefir og því,
sem einskisvert er. Hér eru kopar.
stungur og léleg málverk innan um
hópa af aulalega teknum ljósmynd-
um. Keisarafrúin þóttist vitrari en
keisarinn og að minsta kosti varð
hann að sitja og standa eins og henni
þóknaðist. Og hún réði því, að tal_
sími var ekki lagður inn í skrifstofu
síma. Undir stiga í leikherbergi
barnanna standa þrír smábílar hins
veika ríkiserfingja. Rétt hjá er
rennibraut, þar sem keisaradæturnar
rendti sér niður, en hann varð að
liggja milli svæfla og horfa á. Enn
hafa Rússar geð í sér til þess að
sýna erlendum feröamönnum -^etta.
Já, þeir hafa ekki einu sinni geð í
sér til þess, heldur fyrirverða þeir
sig ekki að útmála það, að við þetta
óhóf hefði keisarafjölskyldan búið
á kostnað hinna fátæku. I móttöku-
herbergi Nikulásar keisara er ljótt
skýliborð og bak við það eru tvær
marghleypur, sem hann hafði til
taks, ef hann skyldi verða fyrir ó-
væntri árás. Og það er áreiðanlegt,
að það hefir eigi aðeins verið sein-
ustu hörmungadagana að hann hefði
verið fús að skifta kjörum fyrir sig
og sina við hvern fátækling.
Sovjet neitar fólkinu ekki um að
horfa á þá fegurð og skraut, sem
einu sinni var, en engin hætta er á
að komi aftur. f Erimitagen þyrp-
ist fólkið, sem hvorki kann að lesa
né skrifa, og þar eru fegurstu mál-
verk heimsins útskýrð fyrir því—
málverk eftir Leonardo da Vinci,
Rembrandt og fleiri meistara—og
fólkinu er sagt að þau séu tákn bar-
áttunnar milli auðvalds og kommún-
isma. Nokkrir hinna fáfróðu minn-
ast þess ef til vill að hið fegursta,
sem þeir hafa séð á æfi sinni voru
dýrlinga myndirnar í kirkjunum, og
hinir elztu ganga enn inn í stærstu
kirkjuna í Leningrad, St. ísask-
kirkjuna, og falla þar á kné frammi
fyrir guðsmóður, sem gerð er úr
gulli og silfri. Það hefir komið
fyrir, en hitt hefir líka komið fyrir
að harðhendir varðmenn hafa þá
rekið þá burt. Kommúnistar þola
ekki misskilning, og það er mikill
misskilningur að falla á kné í St.
ísakskirkjunni, því að hún er ekki
lengur grísk-kaþólsk kirkja, heldur
guðníðslusafn. Hin heilaga guðs-
ntóðir og dýrlingarnir fá ekki að
vera þarna til þess að vera tilbeðnir,
heldur til þess að hæðst sé að þeim.
Jafnframt er kostað alls kapps um
að sýna hve grimmilega kirkjan hafi
komið fram við þá, sem voru ann-
arar trúar, einkum, á inkvisitions”-
tímunum. En hvergi sjást ritningar-
staðir svo sem eins og um flísina í
auga bróðursins og bjálkann í eigin
auga.
Manni verður ósjálfrátt að spyrja
hve lengi fólkinu nægi að láta eifl-
veldið skamta sér rétt svo, að það
geti dregið fram lífið, og skemta
sér með myndum af Lenin og Stalin.
Margir komast af án guðsdýrkunar,
en líf án vonar um framhaldslif og
sælu, krefst alveg sérstaks innrætis
og þess hæfileika, sem ekki er öllutn
gefinn, að láta sér standa á sama um
alt. Er hægt að ætlast til þess af
hinni stóru og barnalegu rússnesku
þjóð ?
Þeir, sem stjórna henni nú ættu
að vera færastir um að svara því.
En að dómi vor hinna er bragurinn
á hinum þremur miljónum sálna í
Lenins borg álíka grár og kaldur
eins og vatnið í Neva, eða hið dynj-(
andi illviðri. En vér sitjum í mak-
indum inni í einu af hinum gömlu
veitingahúsuni, etum kavíar og skol-
um honum niður með harpeisblönd-
uðu víni. Um beina ganga kurteisir
liðsforingjar frá keisaratimanum.
Þeir eru enn svo mentaðir að þeir
vita hvernig menn leggja hnífa og
matforka á borð fyrir Evrópumenn.
Vita Sovjetherrarnir ekki hvernig
þeir koma upp um sig með þessu?
Eða halda þeir í fullri alvöru að
evrópeisk menning sé algerlega ó-
þörf fyrir rússnesku öreigana?
—Lesb. Mbl.
^ Borgíð LÖGBERC.!
MOLAR
Suez-skurðurinn, sem tengir sam-
an Miðjarðarhafið og Rauðahafið er
talinn 171,2 km. á lengd. Þar með
eru þó taldar rennur út á sjálf höf-
in báðum megin. Hann var tipp-
haflega 8 metra djúpur og 22 m.
breiður í botnihn. En seinna hefir
hann verið dýpkaður alt að 13 metr.
um og breikkaður upp í 60 m.
(þrengstu kaflarnir).
Við opnun skurðsins styttust sigl-
ingaleiðirnar frá Evrópu til Ind-
lands að miklum mun. Leiðirnar frá
London, Marseille og Triest til
Bombay styttust um 44,59 og 63 %;
milli London og Hongkong um 28%
o. s. frv.
Talið er, að alt að I800 verka-
menn og starfsmenn starfi stöðugt
að viðhaldi skurðsins með dýpkun-
arskipum, lyftivélum, dráttarbátum
og efnisferjum. Aðallega eru það
íbúar bæjarins Port Fouad, sem
liggur við Miðjarðarhafið austan
skurðsins.
Umferðin um skurðinn hefir stöð-
ugt verið geysimikil. Hann ,var opn_
aður árið 1S69. Árið 1870 fóru um
hann 486 skip, árið 1900 3,441 skip
og árið 1925 5,237 skip o. s. frv.
Með öðrum orðum: Umferðin vex
stöðugt og ef skurðinum væri lokað
myndu ferðir, flutningar og við-
skifti raskast víða um heim.
Fluggarpurinn Charles Lindbergh
á ýmsa merkilega hluti, sem hann
hefir eignast á ferðum sínum. Meðal
annars á hann allmarga lykla úr
ýtasum málmum og af ýmsum
stærðum og gerðum. Þetta eru hin-
ir svonefndu “borgarlyklar,” þ. e.
þeir sem gerðir erö heiðursborgarar
einhverrar borgar, eru sæmdir slík-
um lykli. Stærsti lykillinn, sem
Lindbergh hefir hlotið á þennan
hátt er frá bænum Buffalo, U.S.A.
En sá minsti er frá París. Hann er
lika úr skíru gulli.
Erfiðustu tungumál heimsins eru
af flestum talin kínverska og ara-
biska. Menn eru ekki á eitt sáttir,
hvort málið sé erfiðara. Málfræði
arabiskunnar er afar taargbrotin, t.
d. myndast fleirtalan á 34 vegu.
Kínverskan aftur á móti skiftist í
svo margar og ólíkar mállýskur, að
undrum sætir. Sú mállýska, sem
töluð við upptök Jangtsekianj-fljóts-
ins er engu líkari þeirri, sem töluð
er við ósana, heldur en íslenzka er
Iík rúsgnesku.
'i. W‘V
HUGSIÐ YÐUR EF
ENGIN SÝNDl SAMOÐ?
0(1. W I M N I 1= E G NOV.
281" COMMUNIT/ CHEST 2"-D
I