Lögberg - 16.01.1936, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JAJSTtTAR 1936
Týnda brúðurin
Eftir MRS. E. D. E. N. SOUTHWORTH
“Ferðalagið og það sem kom fyrir okkur
í gærkveldi, hefir verið meira en þú máttir
við, elsku barnið mitt; þú lítur svo ósköp
J)revtulega út; þú hefðir átt að sofa og hvíla
J)ig lengur, eftir ferðina, “ sagði hr. Wil-
coxen með svo innilegri hluttekningu. er hann
stóð upp og gekk á móti henni og rétti henni
hendina og leiddi hana til sætis þar sem bezt
íór um hana, nálægt arninum.
Hans stilta, góðmannlega framkoma og
kærleiksríka hjartalag, sem ávalt og alstaðar
einkendi hann, náði um stund yfirhöndinni á
hinum mildari tilfinningum í hjarta Miriam.
Yar það mögulegt að slíkur maður væri sekur
um glæp, eins og hún hafði íátið sér til hugar
koma að gruna hann um?
Nei, nei! Það var óhugsandi! Hver drátt-
ur í andliti hans, hver hljómbrigði í málróm
lians, hvert einasta lundareinkenni hans,
mælti ákveðið á móti því að slíkur maður
hefði framið hræðilegan glæp.
En svo komu henni í hug sannanirnar—
þessar óheilla sannanir,—og hún var eins og
ó milli heims og helju af efa, þegar hún sett-
ist í stólinn, sem hann leiddi hana að.
“Hringdu eftir morgunverðinum, Paul!
Litla ráðskonan okkar hressist þegar hún er
búin að drekka sér bolla af heitu og góðu
kaffi. ”
Miriam vildi ekki láta það sjást að liún
væri ekki eins og hún átti að sér, hún stóð því
upp og færði stólinn sinn að borðinu, og byrj-
aði með skjálfandi hendi að raða niður boll-
unum og láta sykur og mjólk í þá. eins og hún
var vön. Hún gerði það mestmegnis til þess
að komast hjá því að hún yrði frkear spurð
um hvað að henni gengi; og hvernig gat hún
svarað spurningum og hverjum gat hún trú-
að fyrir þessari hræðilegu gnmsemd, sem lá
eins og píslarfæri á hug hennar og hjarta?
Hún reyndi við morgunverðinn og allan
daginn, að vera sem stiltust, og láta sem
minst á sér bera. En mundi hún geta leynt
hugarástandi sínu fyrir hinni föðurlegu og
ka'rleiksríku umhyggju hr. Wilooxens, til
lengdar? Þetta sama kvöld, eftir kvöldverð.
er hr. Wilcoxen var genginn til herbergja
sinna og þjónustustúlkan hafði bætt brenni á
eldinn á arninum og gert að ljósinu á lamp-
anum og var gengin úr stofunni, voru þau
Miriam og Paul þar ein eftir. Miriam sat
öðrumegin við stofuborðið og grúfði sg ofan
í sauma sína, en Paul sat hingumegin og var
að lesa í bók; hann lagði bókina skyndilega
frá sér. stóð upp og settist á stól við hlið
Miriam, og fór að tjá henni hversu mjög og
innilega hann elskaði liana og hversu sér lægi
velferð hennar á hjarta, og hann beiddi hana
að segja sér hver væri orsökin fyrir hugstríði
hennar og hrygð. Hún hvítnaði upp og varð
sem nábleik í andliti meðan hann talaði, og
sagði í ákafri geðshræringu: “ó, Paul. Paul,
í hamingjunnar bænum, spurðu mig ekki um
það!”
“Blsku Miriam mín; hvernig hugsarðu?
Eg verð að fá að vita það.”
“Ó, Paul. Paul! Eg er leiksoppur í hendi
forlaganna, sem hafa dæmt mig til þess að
verða verkfæri í hendi sér. til að steypa þeim
öllum í hörmungar og eyðileggingu, som elska
mig mest og hafa verið mér beztir, og sem eg
elska mest allra.”
“Eílskan mín. þú ert veik og þarft að
skifta um verustað fyrir tíma; það skal ekki
standa á því að veita þér það, elsku Miriam,”
sagði hann og reyndi að hugga hana með
sinni viðfeldnu lipurð og góðvild, sem honum
var svo eiginleg.
Það var eins og hrollur færi um hana, og
titrandi andvarp steig upp frá brjósti hennar.
og —
“Ó, Paul, Paul!” var alt sem hún gat
sagt. 0
“Er það eiðurinn, sem þú vanst Jjegar þú
varst barn, sem>þjáir þig svona mikið. Mir-
iam? Reyndu að gleyma honum; þú getur
ekki fullnægt honum; það sem ómögulegt er,
getur ekki heldur verið skylda.”
“Ó, Paul! Gefi himininn að .það sé ó-
mögulegt! eða J)á að eg væri dauð.”
“Miriam! Hvar eru }>essi bréf, sem }ní
ætlaðir að sýna mér?”
“Ó, spurðu mig ekki um þau, Paul! Ekki
enn})á! ekki ennþá! Eg þori ekki að sjá þau.
Hver veit um hvað þau eru ? Hver veit nema
að þau sanni hinn hræðilega grun! Þau geta
líka ef til vill gefið bendingu um aðrar líkur. ’ ’
sagði hún eins og utan við sig.
“Náðu bréfunum og lofaðu mér að sjá
þau, elsku Miriam.” sagði hann í ákveðnum
róm.
Hún stóð upp með veikum burðum og
gekk út úr stofunni og eftir svo sem fimtán
mínútna burtveru kom hún aftur með bréfa-
böggul í hendinni.
“Þetta innsigli hefir etíki verið brotið
upp síðan móðir mín setti það á,” sagði
Miriam og opnaði böggulinn.
Það sem fyrst varð fyrir henni var lítið
blað úr dagbók, sem skrifað var á hið örlaga-
þrungna stefnumót, en hafði hvorki dagsetn-
ingu né undirskrift.
“Þessi miði.” sagði hún hrygg í huga,
“fanst í kjólvasa Marian, sem hún var í síð&st
er hún var stödd á Luckenough, en hún skifti
um kjóla áður en hún fór út að ganga þetta
ógleymanlega kvöld, sem hún dó. Og möðir
mín trúði því staðfastlega að hún hefði farið
til fundar við þann. sem bréfið hefði skrifað.”
Paul tók miðann til sín o skoðaði hann
með hinni mestu gaumgæfni. Eftir því sem
hánn virti miðann lengur fyrir sér, brá hann
litum og hvítnaði upp í andliti og krampa-
kendur óstyrkur fór um lfkama hans; hann
brá hendinni einu sinni eða tvisvar yfir augu
sér, eins og hann væri að reyna að glöggva
sig á einhverju. og hélt svo áfram að horf'a á
miðann. sem hann hélt í hendi sér; hann
starði með eins og stirðnuðum augum og hálf-
opnum munni, alveg orðlaus og óttasleginn á
blaðið. sem liann hélt á.
Miriam glápti á hann yfirkomin af
hræðslu og að síðustu hrópaði hún upp:
“Paul, Paul! Hvað gengur að J)ér? Þú
lítur út eins og þú sért orðinn að steini við
að horfa á Jænnan miða. Ó. Paul, ertu að
verða veikur?”
“Miriam, þekti móðir þín þessa rit-
liönd??” spUrði hann í hásum og næstum ó-
heyranlegum málróm.
“Nei!”
“Hafði hún nokkurn sérstaklega grun-
aðan?’ ’
“Nei!”
“Þekkir J)ú nokkurn, sem þú hefðir
grunaðan?”
“Nei! Hg var barn að aldri, Jregar eg sá
Jretta blað, og eg hefi aldrei séð það síðan. ”
‘ ‘ Og ekki núna þegar þú fékst mér það ? ’ ’
“Nei, eg leit ekki á skriftina. ”
“Það er mjög undarlegt að þú skyldir
ekki skoða rithöndina. ef ske kynni að þú
þektir hana. áður en þú fékst mér það. Því
gerðir J)ú það ekki? Þorirðu ekki að skoða
skriftina, Miriam? Því líturðu undan? Mir-
iam ,ansaðu mér — þekkirðu skriftina?”
“Nei, Paul. eg þekki hana ekki; þekkir
þú hana?”
“Nei, nei! Hvernig ætti eg að þekkja
hana? En segðu mér, Miriam, því líturðu
svona undan? Þú talar í svo breyttum mál-
róm; segðu mér hvað þér er í hug. Segðu mér
J)að hreinskilnislega. í eitt skifti fyrir öll.
Hefirðu grun um hver muni hafa skrifað
bréfið?”
“Ilvernig ætti eg að geta haft grun um
það ? Hefir þú nokkurn grun um það, Paul ?”
“Nei, nei! Hverslags fjarstæða; eg hefi
engan grun um það.”
Það var eins og þau þyrðu ekki að tala,
né líta hvort framan í annað; það var ekki
ástæðulaust að þau, eins og reyndu að kom-
ast hjá því að segja mikið. því þjáning og
ótti hafði sett mark sitt á andlit þeirra
beggja; þau voru jafnvel hrædd að hevra
hvort annars málróm; þau fundu að mál-
rómur þeirra.var holgóma, daufur og hljóm-
laus.
“Það er ómögulegt! Eg hlýt að vera vit-
laus, að láta mér detta aðra eins fjarstæðu í
hug. — Vissir þú hvort Marian var í innilegu
vináttusambandi við nokkurn sérstaklega?”
“Nei, engan utan fjölskyldunnar, nema
ungfrú Thornton. ”
“Utan fjölskyldunnar! — utan hvaða
fjölskyldu?”
“Okkar, auðvitað.”
“Var — eg meina að segja — var það
mögulegt, að bróðir minn liefði verið kunn-
ugur henni?”
“Elg veit ekki; eg sá Jiau aðeins tvisvar
saman. Því spyrðu að því, Paul?”
“Það gerir ekkert til. Miriam. Eg var
viti mínu fjær að láta mér detta í hug—”
“Hvað var það. Paul?”
“Það er svo undarlega líkt — líkt — Því
horfirðu svona á mig, Miriam?”
“Eg er að reyna að komast að hvað þú
meinar með þessum sundurlausu orðum.
Hvað er það, se(m er svo undarlega líkt,
Paul?”
“Ó, eg meinti í andlitsfalli.”
“Ó, já, þér finst það; það mun vera —
og í persónuleika líka; og stundum eru for-
lögin lík; en við vorum að tala um rithöndina
á bréfinu, Paul.”
“Ó, vorum við að því? Já, það mun hafa
verið. Eg er ekki alveg með sjálfum mér,
Miriam; eg held að eg hafi sökt mér of mikið
niður í að rannsaka þessa skrift. og gleymt
sjálfum mér. Eg er eitthvað utan við mig, en
J)ú skalt ekki taka þér það nærri. Viltu gera
svo vel og rétta mér þessi útlendu bréf, elsk-
an mín.”
Miriam var að velta þeim fyrir sér, og
skoða þau; en hún virtist ekki hafa löngun
til að lesa nokkurt orð í þeim.
“Paul,” sagði hún, “eru ekki átta ár í
vor síðan bróðir þinn fór til Skotlands til
þess að sækja þig?”
“ Jú; en því spyrðu að því?”
“Fór hann ekki til Glasgow?”
“ Jú; en hvað um það?”
“Voruð þið ekki saman þar í marz og
apríl 182—*?”
“Jú; en hversvegna? Því er þér svo um-
hugað að vita það?”
“Það er vegna J)ess, að öll Jæssi bréf til
Marian eru póstmerkt í Glasgow í marz og
apríl 182—.”
“Lofaðu mér að sjá,” sagði hann og
greip bréfaböggulinn úr hendi hennar, með
svo skjótu viðbragði að vart auga á festi;
hann opnaði fyrsta bréfið sem fyrir honum
varð, og rendi augunum með leifturhraða
yfir línurnar. Hálf-niðurbælt liljóð, eins og
knúið fram af óbærilegri þjáningu og kvöl.
kom yfir hinar fölu varir hans og stórir svita-
dropar pressuðust út á enni hans. Hann ,
böglaði og kreisti saman bréfin í hendi sér.
eins og óafvitandi, starandi hálfbrostnum
augum út í bláinn. og sagði með hljómlausri
röddu:
“1 hamslausri ofsageðshræringu, reiði,
afbrýði — er mögulegt að hann hafi orðið
viti sínu f jær um augnablik, og— Eu að hann
hafi framið morð af ásettu og yfirlögðu ráði;
nei, aldrei, aldrei, aldrei!”
“Paul, Paul! talaðu við mig. Segðu mér
hvað þú hugsar um Jietta. Þetta er búið að
búa um sig í liuga mér um lengri tíð. og eg rís
ekki undir þessari þögn og óvissu lengur.
Hvað er í þessum hréfum? Ó. segðu mér það
strax, Paul. Talaðu; J)ví þegirðu; því ans-
arðu mér ekki. ó talaðu, Paul; hjartað er að
springa í brjósti mínu!”
ITann ansaði henni ekki, en sat hreyfing-
arlaus eins og vofa, en þó með hörkulegum
i ákvörðunarsvip á andlitinu, sem var litlaust
og afmvndað af óbærilegri þjáningu.
“Paul, Paul!” hrópáði Miriam og stóð
á fætur og staðnæmdist fyrir framan hann.
“Paul, talaðu við mig! Þú lítur svo afskap-
lega illa út; eg get ekki horft á þig; það gerir
alveg út af við mig. Talaðu, Paul; í hamingj-
unnar bænum talaðu. Þó þú getir ekki sagt
mér nema lítið núna. Eg veit það alt, Paul,
eða næstum alt.
Fyrir nokkrum vikum dundi þetta yfir
mig eins og reiðarslag! Það gersamlega bug-
aði mig um stund; en eg stóðst það! En þú,
Paul — þú! Eg er hrædd að sjá hvernig þú
lítur úr! Talaðu við systur þína, Paul! Tal-
aðu við konuefnið þitt.”
Hann virtist ekki gefa henni neinn gaum.
Hún var yfirkomin og fanst eins og hún vera
allslaus og af öllum yfirgefin, og stæði á
grafarbakkanum, eða að hún væri að missa
vitið. En hvernig sem henni leið. þá gat hiín
sízt þolað að sjá Paul eins og hann leit út.
Hún gerði því eina tilraunina enn, til þess
að vekja hann af þessum dvala.
“Fáðu mér bréfin aftur, Paul, eg get
kanske komist að meiningunni í þeim.”
Hann ansaði henni engu orði, svo hún
revndi með hægð að ná bréfunum úr liendi
hans. 4 En er hún snerti bréfin. þaut hann
upp og fleygði þeim í eldinn. Miriam brá
skjótt við, hljóp að eldstæðinu og kafaði með
höndunum inn í logann og náði bréfunum;
þau vorU sum dálítið sviðin. en ekki eyðilögð.
Iíún fékk nokkur brunasár á hendurnar. en
hún lét ekki sársáukann hindra sig frá að ná
bréfunum. Paul horfði á hana þegjandi, en
leit út eins og hann hefði ómótstæðilega til-
hneigingu til að hrifsa bréfin úr hendi henn-
ar og fleygja þeim aftur í eldinn. Hún sá það
og sagðj:
“Nei, nei. Paul; þú ætlar þó ekki að beita
mig ofbeldi til þess að ræna mig þessum bréf-
um. sem eg verð að gæta sem helgidóms. ’ ’
Paul var í efa livað hann ætti að gera,
og leit óhýru auga til bréfaböggulsins.
“Gættu heiðurs þíns og sóma. Paul, á
þessari óskaplegu reynslustund, ” sagði Mir-
iam; gættu heiðurs þíns og mannorðs, þó alt
annað fari.”
“Hvað ætlarðu að gera við þessi bréf?”
spurði hann. með miklum óstyrk í röddinni.
“Geyma þau eins vel og eg get, fyrst um
sinn. ”
“En síðar ?”
“Eg veit það ekki.”
“Miriam. þú reynir að fara í kringum
að svara spurningu minni. Viltu lofa mér
einu?” / *
“Hvað er það?”
“Lofaðu mér því að gera ekkert með
þessi bréf. þar til þú hefir betri sannanir. ”
“Eg lofa þér því. ”
Að svo mælti tók Paul kerti í hönd sér,
kveikti á því og gekk út úr stofunni. eins og
hann ætlaði að ganga til svefnherbergis síns;
en þegar hann kom út í forstofuna lagði hann
niður kertið og slökti á því, og flýtti sér út í
ferskt næturloftið, eins og hann væri að
kafna.
Nóttin var lygn og köld, himininn heiður
og alstirndur, snjórinn á jörðinni var harð-
frosinn. Það var hressandi fögur vetrarnótt.
Undir öðrum kringumstæðum hefði hið heil-
næma. hressandi næturloft og stjörnudýrðin
hrifið huga lians til aðdáunar og heimspeki-
legra liugleiðinga; en nú fanst honum eins og
loftið væri þykt og kæfandi, og hinn stjörnu-
heiði himinn ömurlegur.
Hinn hræðilegi grunur um að bróðir
hans væri glæpamaður. hafði Jivert á móti
vilja lians og öllum skynsamlegum rökum.
smeygt sér inn í meðvitund hans, og nísti
hjarta hans með miskunnarlausu heljartaki.
Hann þekti rithönd bróður síns á bréfunum,
ög svo innihald bréfanna, sem voru á frönsku.
var þess eðlis að þau gáfu ómótmælanlega til
kynna frá hverjum þau voru; þau sögðu frá
veru lians á Englandi og því sem fvrir augun
bar, og því sem hann tók þátt í meðal menta-
manna J)ar, sem Paul kannaðist svo vel við;
þau voru umfram alt svo innileg og logandi
af ástarþrá. En þegar Paul liugsaði til þess,
sem skeð hafði heima, þá var eins og allir við-
burðirnir mynduðu eina óslitna keðju af sönn-
unum á móti bróður hans, og hann fór að
rifja upp í huga sér hin ýmsu fyrirbrigði, er
stóðu í sambandi við þetta mál, syo sem hina
skyndilegu breytingu sem varð á Thurston
þennan óheilladag, þegar Marian var myrt.
og hafði alt af haldist síðan—þetta ólæknandi
þurlyndi.—þá var og grunsamt um hversu
mikið hann liafði þurft að flýta sér til að
komast í burtu. undir því yfirskyni að hann
þyrfti strax að sinna stórum viðskiftamálum
í Baltimore, sem aldrei var minst á síðar.
Þá þessi dularfulla burtvera hans alla nóttina
frá afa sínum. þegar hann var að deyja;
háttalag', sem aldrei hafði fengist nein skýr-
ing á til þessa dags; liið hrakta og ömurlega
útlit hans, þegar hann kom heim morguninn
eftir; þessi lamandi söknuður og harmur; sá
vani hans að loka sig inni á hver ju vori, þann
dag sem bar upp á dánardag Marian — og
að síðustu öll bréfin. Á meðal þessara bréfa,
og J)áð sem varð fyrst fyrir honum, var bréf-
ið, sem Thurston hafði skrifað Marian, til
J)ess að reyna að fá hana til að fara til Frakk-
lands með. sér, og var oft minst á giftingu
þeirra í því bréfi, í sambandi við kröfu hans
um að hún kæmi með sér.
Þrátt fyrir það þó hann setti öll Jæssi at-
vik í sambandi hvert við annað, datt honum
ekki í hug að halda að glæpurinn hefði verið
framinn af yfirlögðu ráði. — J)að lilaut að
hafa viljað til sem slys eða óviljaverk í
augnabliks æsingu milli elskendanna. sprott-
inni af afbrýðissemi eða einhverjum sárum
vonbrigðum þeirra á milli. Hann hélt að
hann væri að komast á slóðina, til })ess að
gera sér grein fyrir þessu hörmulega slysi.
“Kannske liún hafi ekki viljað fara með
lionum til Frakklands. og hann hafi svo í
einhverju ofboði ætlað að neyða hana til þess,
en mislukkast, og undir slíkum kringumstæð-
um mist vald yfir sér—mist vitið sem nöggv-
at. Þetta virtist sem skýring á öllu því sem
skeð hafði og virtist svo dularfult í framferði
hans daginn og nóttina, sem morðið var
framið, og morguninn eftir.”
Hann hugsaði um þetta fram og aftur,
yfirkominn af hugstríði og angist, og sorgin
og óttinn tóku hug hans og hjarta heljar-
tökum.
Og Miriam sór móður sinni, í banaleg-
unni, að gera alt sem hún gæti til þess að
finna glæpamanninn og fá hann dæmdan til
að líða maklega hegningu! Mun liún nú —
getur hún staðið við þetta óskaplega loforð
sitt? Getur hún kært velgerðamann sinn
fyrir morð, liann. sem hefir verið henni sem
elskulegur faðir og bróðir? Getur liún rétt
út hendi sína til þess að hrinda honum ofan
af hátindi frægðar og virðingar niður í hyl-
dýpi forsmánar og dauða? Nei, nei, það má
ekki koma fyrir, þetta loforð verður að vera
brotið, það verður að komast hjá því; rétt-
lætið, ef það J>á er réttlæti, verður að víkja,
alt verður að víkja úr vegi. alJ. alt, verður að
vera gert til þess að verja mannorð og heiður
bróður okkar! Ef hann hefir syndgað, hefir
hann þá ekki margfaldlega iðrast? Hefir
hann ekki liðið? Hvaða rétt hefir hún, næst-
um sama sem barnið hans, til að kæra hann og
fá lionum hegnt, jafnvol með lífláti? “Mín
er hefndin, — eg vil endurgjalda,” segir
Drottinn. Nei, Miriam má til að bregðast
})essu grimma loforði. Hún verður, hún verð-
ur, hún verður að gæta þess með skynsemi, að
leiða ekki dauða og eyðileggingu yfir okkur
öll. Eg skal koma í veg fyrir að hún geri
það; eg skal finna ráð til þess að telja um
fyrir henni og þvinga hana til að hætta við
þetta óttalega áform sitt. Eg skal knýja fram
allar hennar beztu og göfugustu tilfinningar,
eg skal setja henni fyrir sjónir þakklætis-
skvlduna við bróður okkar; eg skal vekja
meðaumkunar tilfinninguna í brjósti hennar.