Lögberg - 03.06.1937, Blaðsíða 3

LföGrBERG, FIMTUDAGINN 3. JÚNl, 1937
3
getur gengið, þegar að hún hefir
ekkert annað til að styðjast við en
úfirlæti og reikningteskap einstak-
lings hugvitsins. Þessi íslenzki
kennimaður, sem verið hefir prest-
ur þjóðkirkjunnar til skamms tíma,
er reiðubúinn til að sópa i burtu
dygðum forfeðranna, þar á meðal
trúhneigðinni, leyndardómum trúar-
bragðanna — í stuttu máli, flestu
þvi, sem þjóð hans hefir verið kært
og heilagt, án þess að hafa meiri
hugmynd um hvert að það leiddi
þjóðina eða hvað ætti að koma i
staðinn, en hvaðan að laans eigin
meðvitund er runnin, eða hvert að
hún fer. Eg gæti haldið áfram ná-
lega út í það óendanlega að benda
á breytingarnar, sem hinn nýi timi
hefir flutt irneð sér, en í sambandi
við hina breyttu andlegu aðstöðu
vora ætla.eg að benda á tvær lífs-
skoðanir áður en eg hverf 'frá þeirri
hlið málsins og biðja menn að at-
huga þær í ró og næði hvor þeirra
að þeir haldi að hafi heillavænlegri
áhrif á mannlífið yfir höfuð; hvor
þeirra sé fegurri eða feli í sér full-
komnari þroskaskilyrði. Önnur
þeirra er tekin úr kvæðinu “Skil-
málarnir, eftir skáldið listræna
Þorsteinn Erlingsson og hljóðar
þannig:
“Ef þér ei ægir æfra djöfla upp-
hlaup að sjá,
og .hverri tign að velli velt, sem
veröldin á,
og höggna sundur hverj stoð, sem
himnana ber;
þá skal eg syngja sönginn minn og
sitja hjá þér.”
Hin er tekin úr Pílagrímarnir í
Rínardalnum éftir Sir Bulwer
Eytton. Trevylyan er á ferð sér
til afþreyingar; hann mætir fagurri
og yndislegri mey, sem ásam.t föður
sínum er einnig á ferð í Rínardaln-
um sér til heilsubótar. Stúlkan, sem
Geirþrúður heitir, var tæringarveik,
en þrátt fyrir það heldu þau Geir-
þrúður og Trevylylan hugi saman,
trúlofuðust og unnust heitt. En hviti
dauðinn leit með köldu miskunnar-
leysi á æskuvonir þeirra og hreif
hana úr örmum elskhugans og það er
lýsing þess skilnaðar, sem eg bið yð-
ur að hafa hugfasta hins vegar. Hún
er sett fram í fáum orðum og hljóð-
ar svo: “Umvafin örmuim kærleikans
varpaði sakleysismeðvitund hennar
og himnaríkis fullvissan ljósi og yl
á síðustu augnablikin.”
Eg hefi orðið nokkuð langorður
um hina breyttu aðstöðu manna í líf-
inu, frá því sem áður var, og er það
eðlilegt, því hún er aðal viðfangs-
efnið, sem framundan liggur — aðal
meinið, sem að oss sverfur. Það er
lum, sem svift hefir miljónir manna
atvinnu, dregið fólkið saman í þétt-
skipaðar og þröngbýlar borgir, svift
það sjálfræði og sjáífstæði, fylt það
kvíða og óvissu fyrir afkomu og lífs-
möguleikum komandi ára og sett
allar tilraunir mannanna í það öng-
þveiti sem þeir hafa aldrei orðið áð-
ur að mæta. Það er því sízt að
furða þó að menn leiti fyrir sér, þó
að menn berist með Ihinum ýmsu
hugar- og tilraunastraumum, sem
ætíð eru einkenni kringumstæðna og
aðstöðu slíkrar, sem nú umkringir
menn, en spursmálið er hvort að úr-
lausnina sé að finna í breyttum
stjórnmálastefnum eða nokkrum
ytri tilraunum manna — hvort hún
er ekki róttækari og vandfundnari
en allar slíkar yfirborðsstefnu
breytingar geta verið. Eins og bent
hefir verið á, þá htífir athafnalíf
vort alt að undanförnu miðaðað þvi,
að gjöra mennina að verkfæri í
höndum framleiðsluvísindanna— ó-
sjálfstæð, ósjálfbjarga og úrræða-
laus verkfæri. Mennina sem þó
eftir hlutarins eðli eiga að vera og
hljóta að vera aðalatriðið. Ef
þeirri stefnu er haldið áfram, þá
liggur ekkert annað framundan en
algjört manndómsrán og glötun.
Það verður að hefja manninn und-
an þrældómsoki þvi, sem á hann er
búið að leggja og reisa hann upp í
hefðarveldi það, sem honum ber sem
skyni gæddri veru. Fyrri en það er
gjört komumst við aldrei út úr ó-
göngum þeim og erfiðleikum, sem
umkringja oss, né heldur getum við
mennirnir átt von á, að ná því
þroskastigi, sem oss er ætlað af
skaparanum.
En hvernig má þetta verða? Það
má verða á þann hátt, að gjöra
mennina sjálfa að æðsta og háleit-
asta viðfangsefni vísindanna. Þeir
hafa orðið aftur úr i kapphlaupinu
um framleiðsluaukning, vélavísindi,
auðsákefð og sællifissvakk, en þeir
verða ekki aðeins að standa vinnu-
vísindunum jafnframt, heldur fram-
ar. Það verður að taka hreinustu
og björtustu vísindaljósin sem til
eru og snúa þeim >frá iðnaðarfyrir-
tækjunum, en að mönnunum með
oðrum orðum læra að þekkja nienn-
ina, þarfir þeirra og þroskamögu-
leika.
Mönnum finst ef til vill að ó-
þarft sé að tala um þekkingarleysi
á mönnum vegna þess að hinum eða
þessum finst að hann þekki svo eða
svo marga út í yztu æsar. En það
er öðru nær en svo sé. Að vísu hef-
ir læknisfræðin kent mönnum mikið
um likama mannsins, bygging hans,
áhrif þau, sem hann verður fyrir
undir mismunandi kringumstæðum,
hreysti hans og hrörnun, o. s. frv.,
en um sálarlif mannanna vita lækn-
arnir og allir aðrir sára lítið enn
sem komið er, þroskun þess og undir
hvaða kringumstæðum að það nýtur
sín bezt. Hinar veiku hliðar þess
og hvernig þær verða styrktar. Sam-
ræmi sálarinnar við líkamann, eða
þroskaskilyrði sálar og líkama í
sameiningu. í fáum orðum: menn
vita ekki hvernig á að fara að vernda
heilbrigða sál í hraustum líkama —
ala upp heilsteyptar konur og menn.
Það verður máske aldrei á valdi
manna að ná því takmarki, en mikið
má gera til að kynna sér það jafn-
vægi, ef menn ganga að því með
öðrum eins krafti og þeir hafa geng-
ið að vélaframleiðslunni, og þegar
þeir eru komnir eins langt á leið
með þekking sína á mannlegu inn-
ræti, eðli og þroskaskilyrðum og
þeir eru nú á liinu verklega, þá er
að sníða hin ytri kjör þannig, að
mennirnir geti notið hæfileika sinna
og lífsfegurðar í sem ríkustum mæli,
hvað sem liver segir og hvað sem
það kostar.
Tveir Skotar voru saman á bað-
staðnum og lentu í deilu um það,
hvor þeirra gætu verið lengur í kafi.
Þeir veðjuðu sínum shillingnum
hvor og fengu haðverðinum pen-
ingana.
Erfingjarnir kröfðust peninganna.
HUDSON'S BAY
This advemsemeni is not mserted by Government Llquor Control Commfsslon The
Commfssion ls not responuit le for s4atements made as to quality of products advertlscd
Frá Edmonton
(24. maí, 1937)
Herra ritstjóri Eögbergs:—
Tíðarfarið hefir verið hið ákjós-
anlegasta, það sem af er sumrinu.
Nægileg votviðri til þess að allur
jarðargróður er hinn blómlegasti,
Vöxtur á ökrum bænda er um tvær
til þrjár vikur á undan þvi sem
vanalegt er, á þessiun tima árs.
Hingað kom til borgarinnar Mrs.
Margaret McKeon, R.N., frá Miss-
oula, Montana, til að 'heimsækja
móður sina, sem hér býr, Mrs. I.
Johnson og fleira skyldfólk sitt, sem
hér á heima. Sagði Mrs. McKeon
að það hefði vakið eftirtekt sina á
leiðinni hingað, hvað hér hefði ver-
ið allur jarðargróður grænni og
lengra á veg kominn en í Missoula,
er hún lagði þaðan af stað. •
Mrs. J. T. Jóhannson, setn hefir
verið veik á sjúkrahúsi um nokkurt
skeið, er nú á góðum batavegi, og
búist við að hún komi heim aftur
þessa dagana".
Eins og ákvarðað hafði verið þá
hélt íslenzki klúbburínn hér sumar-
málasamkomu á sumardaginn fyrsta,
sem var mjög vel sótt.
Til skemtunar var “Progressive
Whist,” svo dans á dftir. Eíka var
dregið um vandaða sessu, sem Mrs.
A. V. H. Baldwin gaf félaginu.
Hlaut Mrs. Baldwin fyrstu verðlaun
á iðnaðarsýningunni í fyrra sumar
fyrir þessa sessu. Það sem kom inn
fyrir sessuna, um sex dollarar, var
látið ganga í sjóð félagsins. Mrs.
G. Gottfred hlaut happdráttinn.
Fyrir dansinum spiluðu Mrs. Sandy
McNaugJhton, Jack McNaughton og
Óli Benediktsson; kaffi og veiting-
ar eins og 'hver vildi, var borið fram
eftir að hætt var að spila. Allir
skemtu sér vel. Næsta samkoma
klúbbsins verður “picnic” um 17.
júni.
Annan maí kom fólk saman, um
tuttugu manns, í húsi Mr. John
Johnsons, í tilefni af því, að þá varð
Mr. Johnson 76 ára gamall. Var
þessi heimsókn gjörð fyrirvaralaust.
Svo hafði verið ákveðið að S. Guð-
mundsson skyldi stýra þessu sam-
sæti, og tók hann því fyrstur til
máls. Ávarpaði hann aftnælisbarnið
aldraðaimeð nokkrum orðum, árnaði
honum til lukku og blessunar i fram-
tíðinni. Næstur tók til máls sonur
afmælisbarnsins O. T. Johnson, og
eftir að hann hafði mælt nokkur
viðeigandi orð til föður síns, þá las
hann upp frumort kvæði til föður
síns, og læt eg það fylgja þessuin
bergi samtímis þessum línum.
Þessir tóku einnig til máls, A. V.
H. Baldwin, J. G. Hinrikson, S.
Goodiman, S. Johnson. Allar þess-
ar ræður báru vott um samúð og
vinarþel sem þeir báru til afmælis-
barnsins. Þegar allir höfðu tgkið til
máls sem vildu, þá afhendi forsetinn
Mr. Johnson göngustaf, með nokkr-
um viðeigandi orðum, að gjöf frá
þessum vinum hans, sem hér væru til
staðar, í minningu um þessa heim-
sókn. Var fangamark Mr. Johnsons
greypt á silfurhring, sem var settur
á stafinn. Gat ræðumaður þess, að
þó þessi gjöf hefði ekki mikið verð-
mæti, þá samt fylgdi henni velvild
til hans og lukkuóskir frá öllum
þeim, sem hér ættu 'hlut að máli. Þá
stóð Mr. Johnson á fætur og þakk-
aði öllum ifyrir komuna og gjöfina,
setn sér væri sérlega kærkomin, und-
ir þessum kringumstæðum. Margt
fleira sagði ræðumaðurinn, þvi
honum er liðugt um tungutak; okk-
ar helzti ræðumaður hér. Svo þegar
þessu var öllu lokið, þá báru kon-
urnar fram kaffi og veitingar eins
og hvern lysti. Eins og öllum er
kunnugt hér um slóðir, þá var Mr.
Johnson hinn mesti athafnamaður
hér í Edmonton. Rak hann hér
fasteignasölu um nokkur ár, bygði
fjöldamörg hús, og tvö stórhýsi,
Riverview Apts. og Hekla Block.
Er Hekla Block vönduð “brick”-
bygging og ein af beztu fjölskyldu
"apartments” í borginni. Nú er Mr.
Johnson hættur við alt það umstang
og að mestu leyti seztur í helgan
stein, og hvílir sig nú eftir langt og
umsvifamikið dagsverk.
Eg ætla ekki að skrifa neitt um
stjórnmálin hér í þetta sinn. 7. júní
verðitr íylkjsþingþð kallað saman
áítur, og þá á þingnefnd sú sem
kosin var að hafa til "Social Credit
! Act” til að leggja fyrir þingið. For-
1 seti þessarar nefndar er nú í London
' til að fá liðveizlu Major Douglas við
! að semja þetta frumvarp með nefnd-
inni. Eftir því sem frést hefir frá
! Eondon, þá eru ekki líkur til þess
að Major Douglas komi hingað, eu
J hann nnáske sendi þeim einhvern
annan i sinn stað, er helzt átlit íyrir
nú. Ef ekkert frumvarp kemur frá
' þessari nefnd, þegar þingið kemur
aftur saman 7. júní, þá verður eitt-
hvað sögulegt að frétta. Hvort Mr.
1 Aberhart tekst að taka aftur upp á
dagskrá þingsins þetta vanskapaða,
pólitíska heilafóstur sitt, þegar ekk-
ert annáð er fyrir hendi, er ekki
óhugsanlegt. Annað sem getur kom-
ið fyrir er það að Aberhart-stjórnin
neyðist til að segja af sér og stofni
til nýrra kosninga. Þetta kemur
strax í ljós þegar þingað kemur
saman. N. Guðmundson.
Pabbi ^
(Sjötíu 0g sex ára)
Hér á svinnan horfum rekk!
Hetjur kvnnast frægar,
seztir inn á sagnabekk
sögur finnum nægar.
Samanslegið efni úr
æfi dregið þáttum.
Bragi segir sögu trúr
sönnum megindráttum:
Fæddur krói koti í,
kátur hló á beði,
lífsmagn bjó í bóli því,
blessun nóga léði.
Seinna rann um heimahlað
hnokkinn glannalega.
Krota vann með bleki á blað;
. bar sig mannalega!
Fjalla í sala þökum þaut
þýður, svalur straumur; \
æskubala óf í skraut
inndæll smaladraumur.
Ættarláði unna skal,
anda dáð í stappar;
pabbi þáði þrek í dal
þar sem áðu kappar!
Sigldi ’ann ungur út í lönd,
öldur stungust háar;
Islancls klungur-klettaströnd
hvarf í bungu sjávar.
Yínlands fámenn víðflæmi
vildi sjá og kanna;
“kom og sá og sigraði”
sonur bláfjallanna.
Bogna hætishót ei kann,
hár þó ætíð grána.
Ellin græti aldrei hann
eða væti brána.
1. maí, 1937. O. T. Johnson.
PHYSICIANS and SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office'tlmar 2-3
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
DR. ROBERT BLACK
SérfrœíSingur I eyrna, augna, nef
og hálssjúkdömum.
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viötalstími — 11 til 1 og 2 til 5
Skrifstofusimi — 22 261
Heimili — 401 991
Dr. S. J. Johannesson
Viötalstfmi 3-5 e. h.
218 SHBRBURN ST.
Sfmi 30 877
DR. B. H.OLSON
Phones: 35 076
906 047
Consultation hy Appointment
Oniy
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Winnipeg, Manitoba
Dr. P. H. T. Thorlakson
205 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GENERAL
TRUSTS BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEO
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC
H. A. BERGMAN, K.C.
islenzkur lögfrœöingur
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 1656
PHONES 95 052 og 39 043
J. T. THORSON, K.C.
íslenzkur lögfrœðingur
800 GREAT WEST PERM. BLD.
Phone 9 4 668
BUSINESS CARDS
Ákjósanlegur gististaöur Fyrir fslmdingat Vingjarnleg aðbúð. Sanngjarnt verð. Cornwall Hotel MAIN & RUPERT Sími 94 742

A.S. BARDAL 848 SHERBROOKE ST. Selur lílckistur og annast um út- farir. Allur útbúnaður sá bezti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsfmi: 86 607 Heimilis talsími: 501 562 J. J. SWANSON & CO. LIMITED 601 PARIS BLDG., WINNIPEG Fastei^nasalar. Leigja hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgð af öllu tægi. PHONE 94 221
A. C. JOHNSON
907 CONFEDERATION LIFE
BUILDING, WINNIPEG
Annast um fasteignir manna.
Tekur aö sér að ávaxta sparlfé
fölks. Selur eldsábyrgð og bif-
reiða ábyrgðir. Skriflegum fyrir-
spurnum svarað samstundis.
Skrifst.s. 96 757—Heimas. 33 328
ST. REGIS HOTEL,
285 SMITH ST., WINNIPEG
Pœgilegur og rólegur bústaöur i
miöbiki borgarmnar.
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Ágætar máltfðir 40c—60c
Free Parking for Guests
Fagnaðarmót að
Lundar
Stórkostlegur niannfögnuður fór
fram að Lundar io. f. m. Söfnuð-
ust þar bygðarbúar saman úr öllum
áttuim í tilefni af þvi að Númi
Hjálmarsson læknir og kona hans
höfðu verið þar í tíu ár. Hefir hann
reynst þar hinn ágætasti maður bæði
sem læknir og drengur.
Samsætið fór fram i lútersku
kirkjunni en séra Guðmundur Áma-
son stjórnaði því.
ETn þetta veglega samkvæmi verð-
ur sjálfsagt ritað ítarlega alf ein-
hverjum heimamanni, en þetta er að-
eins stutt frétt og fáorð.
Auk forsetans töluðu þessir:
Ágúst Magnússon sveitarskrifari,
Kári Byron sveitaroddviti, Skúli
Sigfússon fyrverandi þingmaður,
Jón Halldórsson, Guðmundur Jóns-
son frá Vogum, póstmeistarinn frá
Oak Point, enskur maður, og Sig.
Júl. Jóhannesson. Frú Olson flutti
einkarfallega ræðu stílaða til konu
Dr. Hjálmarssons og lét 'hún litla
stúlku afhenda henni stóran og
fagran blómavönd Ifyrir hönd allra
kvenfélaga bygðarinnar.
Frú G. Finnbogason frá Winni-
peg söng tvo einsöngva, en hópur
karlmanna söng alt kveldið á milli
ræðanna. Vigfús Guttormsson
stjómaði söngnum, en Dóra Gutt-
ormsson var við hljóðfærið.
Mörg bréf og heillaskeyti las fbr-
setinn frá fjarverandi vinum og
venzlafólki; þar á meðal alllangt og
I hjartnæmt bréf frá foreldrum lækn-
isins, Finnboga Hjálmarssyni og
konu hans í Winnipegosis. Þeir Dr.
Brandson og Dr. Thorláksson höfðu
báðir sent bréf með fagurlega stíl-
uðum heillaóskum; var það sérstak-
lega gert að áherzluefni í bréfi Dr.
Brandsons hversu mikið lán það
væri bygðinni að hafa jafn sam
vizkusaman lækni og Hjálmarsson
væri.
Skrautritað ávarp á ensku og ís-
lenzku var heiðursgestunum afhent
af forseta samkvæmisins, ásamt
sjóði, sem safnað hafði verið.
Þau læknishjónin þökkuðu fyrir
hvort i sínu lagi. Sagði frú Hjálm-
arsson, að þrátt Ifyrir það þótt hún
fyndi að hún ætti það ekki alt skilið
sem um sig hefði verið sagt, þá væri
hún samt áreiðanlega eins stolt í
kvöld og Englandsdrotning hefði
verið krýningardaginn. Að þessu
var gerður hinn bezti rómur.
Mannfjöldinn var svo mikill við
þetta tækifæri, að kirkjan var troð-
full og fjöldi fólks utan dyra. Var
hljóðberi settur upp til þess að þeir
gætu einnig notið ræðanna, sem úti
voru.
Þegar skemtiskráin var enduð,
var sezt að borðum í Goodtemplara-
húsinu við rausnarlegar veitingar.
Að því búnu var borðum svift og
dans hafinn.
Dr. Hjálmarsson er óvenjulega
vel látinn maður í umdæmi sínu;
enda sýndu bvgðarbúar það með ein-
lægri hluttöku í þeún heiðri og þeirri
viðurkenningu, sem þeir sýndu hon-
um við þetta tækifæri.
S. /. /.