Lögberg - 03.06.1937, Qupperneq 4

M
LÖíJBEBG. FIMTUDAGINN 3. JÚNÍ, 1937
Ílögbetrg
Gefið út hvern fimtudag af
T H E COLUMBIA P RE 8 8 LIMITED
695 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjðrans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
TerO $3.00 um árið — Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is printed and published by The
Columbia Press, Limited, 695 Sargent Avenue.
Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 327
Mr. Baldwin dregur sig í hlé
Það hafði legið í lofti um nokkurt skeið.
að Stanley Baldwin myndi láta af ráðuneytis-
forustu á Bretlandi, skömmu eftir að krýn-
ingu núverandi Bretakonungs yrði lokið;
þetta er nú komið á daginn; hann stýrði hin-
um síðasta ráðgjafafundi sínum á fimtudag-
inn var. Mr. Baldwin hefir þrisvar sinnum
haft stjórnarfomstuna á hendi; tók fyrst við
henni árið 1926, er verkfallið mikla stóð yfir.
Ekki sigldi hann ávalt sléttan sjó, fremur en
títt var um samtíðarmenn hans á sviði stjórn-
málanna. Ólíklegt er það, að Mr. Baldwin
verði nokkru sinni sakaður um flasráð; hann
fór aldrei óðslega að neinu, og bjó jafnaðar-
legast yfir ýmsum þeim hyggindum, sem í
hag koma; hann hefir notið trausts þjóðar
sinnar flestum stjórnarformönnum hennar
fremur, og hefir hann þó aldrei komist í nám-
unda við ýmsa þeirra að mælsku, né þeim
öðrum hæfileiknm, er valda skjótri hrifningu.
Brezka þjóðin er fastheldin við fornar venj-
ur; það er Stanley Baldwin líka, og þessyegna
var ekkert, eðlilegra en það, að alt félli í ljúfa
löð um samvinnuna.
Stanley Baldwin stendur nú rétt á sjö-
tugu; hann hefir verið auðugur að fé alla æfi;
erfði eftir föður sinn Baldwin-stjálverksmiðj-
urnar miklu, auk þess sem hann gaf sig jafn-
an við umsvifamikilli búsýslu; einkum svína-
rækt.
Þegar Mr. Baldwin fyrst náði kosningu
til þings, var hann fjörutíu og eins árs að
aldri; síðan hefir hann ávalt átt sæti á þingi
og aldrei tapað kosningu; var faðir hans
lengi þingmaður fyrir sama kjördæmið. Nú
tekur Mr. Baldwin við jarlstign og hlýtur
sæti í lávarðastofu brezka þingsins.
Samtímis Mr. Baldwin víkur Mr. Ramsay
MacDonald jafnframt úr ráðuneytinu, og
sezt, að því er símfregnir herma, í helgan
stein; honum var einnig boðin jarlstign; liann
hafnaði því boði, og bar því við, að hann teldi
það ekki æskilegt fyrir son sinn, Malcolm,
sem nú hefir með höndum ráðgjafaembætti
sjálfstjórnarþjóðanna brezku, að hann að sér
látnum, yrði til þess knúður að taka sæti í
lávarðastofunni.
Neville Chamberlain, sá er um nokkurt
skeið hafði-á hendi fjármálaráðgjafa embætt-
ið, hefir tekið við ráðuneytisforustu af Mr.
Baldwin. Hann er sextíu og átta ára gamall,
kominn af höfðingjaætt í marga liðu.
Góðs viti
Þeim til ofurlítillar hjartastyrkingar og
ef til vill hugsanlegrar sálubótar, er bitið
hafa sig inn í þá kórvillu, að hér með oss sé
alt komið á heljarþrömina viðvíkjandi ís-
lenzkri tungu og íslenzkum þjóðræknismál-
um, þykir hlýða að athygli sé leidd að nýaf-
stöðnu æskulýðsþingi lúterska kirkjufélags-
ins, sem háð var fyrir nokk'rum dögum í
Argylebygðinni. Mannamót þetta var prýði-
lega sótt, og ber þeim, er viðstaddir voru
saman um, að það hafi verið í alla staði hið
virðulegasta. Fundarstörf fóru fram jöfn-
um höndum á ensku og íslenzku.
Á öðrum stað hér í blaðinu, eru birt tvö
erindi, sem glæsileg ungmenni frá Árborg,
þau Mr. Thor Fjeldsted og Miss Maria
Bjarnason, fluttu á íslenzku á móti þessu; era
bæði erindin talandi vottur þess hvers íslenzk
æska vestan hafs megnar, sé ekki hræddur
úr henni kjarkurinn. Skynsamlegra og lík-
legra til þrifa virðist óneitanlega það, að tala
kjark í æskuna fremur en það gagnstæða.
Alvarleg mistök
Fyrir nokkrum dögum fluttu dagblöðin
hér í borginni fregnir af atburði, sem vakið
hefir alvarlega athygli manna á meðal og það
ekki að ófyrirsynju. 1 öndverðum aprílmán-
uði síðastliðnum, létu stjórnarvöld þau, er
innflutningsmálin hafa með höndum, taka
fastan Pólverja nokkurn, og ákváðu að gera
hann landrækan, eða með öðrum orðum, að
senda hann heim til Póllands. Maður þessi
á konu og fjögur börn; örðugt liafði honum
veizt, eins og reyndar fleirum, að komast að
fastri atvinnu, þó víst sé að hann tæki hverri
þeirri vinnu, er bauðst; lítilsháttar styrks af
hálfu þess opinbera varð þessi fjölskyldufað-
ir að leita annað veifið; en þegar hann var
tekinn fastur var hann kominn að vinnu, sem
líklegt þótti að til frambúðar yrði talin.
Vinir þessa gests canadisku þjóðarinnar
hlutuðust til um það, að mál hans yrði rann-
sakað eða tekið til yfirvegunar í konungsrétti.
Manitobafylkis. Nú hefir sá réttur kveðið
upp þann úrskurð, að maður þessi hafi ólög-
lega verið hneptur í varðhald, og skyldi hann
þar af leiðandi látinn laus.
Mistök þau af hálfu innflutningsvald-
anna, er hér virðast auðsæilega hafa átt sér
stað, mega undir engum kringumstæðum end-
urtaka sig.
Úrskurður kveðinn upp
Flestum stendur það vafalaust í fersku
minni, liverja útreið hin og þessi löggjafar-
nýmæli Rocsevelts forseta fengu af hálfu
hæztaréttar Bandaríkja þjóðarinnar, síðustu
tvö eða þrjú árin, þar sem alt átti að vera í
ósamræmi við stjórnarskrána. Nú hefir
hæztiréttur samt sem áður alveg nýverið,
kveðið upp úrskurð um það, að hinn nýi og
víðfeðmi lagabálkur Roosevelts og Demo-
krata um samfélagslegt öryggi Bandaríkja-
þjóðarinnar, Social Security Act, sé í öllum
megin atriðum bygður á stjómskipulegum
grundvelli, og þessvegna sé ekkert því til fyr-
irstöðu, að lögunum verði hrundið í fram-
kvæmd.
Samkvæmt fyrirmælum þessara laga, er
stjórninni heimilað að gefa út fimtíu biljónir
dala' af ríkisskuldabréfum, er skoðast skuli
sem hyrningarsteinn að samfélagslegum
öryggissjóði.
Þingfréttir
Annað ársþing ungmennasambands Ilins
evangeliska lúterska kirkjufélags Islendinga
í Vesturheimi kom saman í Argylebygðinni
dagana 22.-24. maí, 1937. Hófst það með
kveldverði í samkomuhúsinu á Brú. Settust
þar að máltíðinni eitthvað tuttugu og fimm
erindrekar frá Winnipeg, Selkirk, Árborg,
Upham, Akra og Argyle og eitthvað sjötíu
og fimm gestir. Bauð séra Egill H. Fáfnis
og Haraldur Björnsson, forseti ungmenna-
félagsins á Brú, gestina velkomna. Ásgeir
Bardal, forseti sambandsins, tók og til máls.
Þar á eftir var stiginn dans til miðnættis og
kyntust gestirnir hver öðrum.
Sunnudaginn var messað í öllum kirkj-
unum. Töluðu þar ungmenni. Á Baldur
ungfrú Ingibjörg Bjarnason frá Winnipeg og
Þór Fjeldsted frá Árborg, á Grund, ungfrú
Vera Johannsson frá Winnipeg og Eggert
Erlendson frá Hensel, á Brú ungfrú María
Bjarnason frá Árborg og Jón Nordal frá
Brú og í Glenboro ungfrúrnar Josephine
Olafson frá Árborg og Bernice Baldwin frá
Winnipeg.
Fyrsti þingfundur hófst í kirkju Baldur-
safnaðar eftir hádegi á sunnudaginn. Flutti
séra Bgill Fáfnis erindi er hánn kallaði
“Christ Calls Youth,’> og vakti það fjörugar
umræður er héldust í hartnær tvo tíma. Tóku
þar mörg ungmenni til máls, og var þetta hin
ánægjulegasta stund. Þá óku erindrekar og
gestir til Grund, þar sem ungmennafélögin á
Baldur og Grund framreiddu kvöldverð.
Sunnudagskvöldið var samkoma í Grund-
ar kárkju. Skemtiskrá var f jölbreytt, söngur
og ræður. Töluðu þar Norton Anderson frá
Selkirk og Eyvi Anderson frá Baldur og
mæltist vel.
Þingfundur hófst aftur mánudagsmorg-
uninn í kirkju Glenborosafnaðar. Helztu
mál á dagskrá þingsins voru þessi: Breyting-
ar á grundvallarlögunum, útgáfa blaðs, sam-
tök meðal félaga, afstaða þingsins til ýmsra
mála og kosning embættismanna. Afréð
þingið að ráðast í það að gefa út blað og var
nefnd skipuð í það mál: Norma Anderson,
Una Hillman, Thos. E. Oleson, Bernice Bald-
win, Norton Amderson, María Bjarnason.
Urðu talsverðar umræður um samvinnu fé-
laga. Séra Egill Fáfnis vakti máls á að æski-
legt væri að koma á stofn “retreat” þar sem
ungmenni gætu komið saman og rætt andleg
mál, o. s. frv. Einnig talaði hann máli
“.Pocket Testament League” og taldi æski-
legt að sem flestir gengi í þann félagsskap.
Því miður var tíminn svo naumur að
ekki var hægt að gera þessum mál-
ura þau skil er átt hefði að vera.
Þinghlé varð kl. tólf og bauð ung-
mennafélag Glenboro-safnaðar öll-
um erindrekum og gestum til mið-
dagsverðar. Á þingfundi eftir há-
degið fór fram kosning embættis-
manna. í gömlu framkvæmdar-
nefndinni voru forseti, Ásgeir Bar-
dal; vara-forseti, Haraldur Sigmar;
skrifari Tryggvi Oleson; vara-skrif-
ari, Snjólaug Sigurdson; féhirðir
Jón Sigurðsson ; Heimir Thorgríms-
son, Eyvi Anderson, Byerg Benson,
Steini Herman og Vera Johannson.
Þessi voru kosin á þessu þingi:
Forseti, Vera Jo*hannsson; vara-
forseti, Eggert Erlendsson; skrifari
Tryggvi Oleson; vara-skrifari Giss-
ur Eliasson; féhirðir, Jón Hjalmar-
son; vara-fóhirðir, Josephine John-
son ; Norton Anderson, Eyvi Ander-
son, Ásgeir Bardal, Jósephine Olaf-
son, Bergthora Einarsson.
Árnaðaróskir bárust þinginu frá
tveimur prestum, séra Sigurði Ól-
afssyni og séra Haralcíi Sigmar.
T. O.
Erindi
flutt þ. 23. maí á þingi Ung-
mennasambands hins lúterska
kirkjufélags,
af Maríu Bjarnason
Eg vil byrja mál mitt með einu
litlu versi úr barnabæn eftir Matt-
hías Jochumsson:
“Ó, faðir gjör mig styrkan staf
að styðja hvern sem þarf,
unz alt það pund er Guð mér gaf
eg gdf sem bróður arf.”
Mér finst þetta vers eiga svo vel
við unglingafélagsskapinn okkar,
því er það ekki markmiðið, sem við
stefnuim að, að læra að vinna sam-
an, að styðja þá sem veikari eru
fyrir; vera góðir og nýtir borgarar,
sem getum tekið við þeim lífsstörf-
um, sem okkur eru ætluð, og vera
stoð og “styrkur stafur” vina okkar,
sem eru búnir að þola erfiði lífsins
í öll þessi ár, sem við höfum verið
að vaxa upp.
Lífið er æfintýri og það er hlut-
verk okkar unglinganna að gjöra það
að skemtilegu og fallegu ælfíntýri í
vinnu og leik — sem okkur yngra
fólk tekur svo við, þegar við eld-
umst.
Þegar fljótt er á litið, þá finst
okkur ekki vera svo mikið verkefni
fyrirliggjandi, en við nánari athug-
un þá finnum við að það er bæði
mikið og á mörgum sviðum sem
unglingarnir geta komið fram til
góðs.
Eg las nýlega bók eftir Stanley
High, “Todays Youth and Tomor-
rows World,” og segir hann á meðal
annars frá ungum mönnum og kon-
um, sem hafa fundið svo mikilvæg
verkefni í lí'finu, en á sama tíma svo
æfintýrarík.
Eg leyfi mér að nefna tvö ung-
menni, er hann segir frá:
Amy Louise Fisher varð hjúkr-
unarkona, en henni fanst ekki að
vanaleg hjúkrunarstörf vera nógu
æfintýrarík, svo hún fór út úr bæj-
arlífinu til fjallanna í North Caro-
lina og nú er hún stöðugt á ferðinni
á milli fátækra og þuúfandi frá
Dutch Creek og Bailey’s Camp, til
Clarks Creek og Valle Crucis. Hún
stundar börn í taugaveiki, þau sem
þarfnast innsprautinga og þau sem
eru vanþroska, og alt af er hún ein
á ferð í hvaða veðri og færð sem er.
Svo er Max Gentry. Hann var
fótbolta-leikari á háskólanum. Eftir
stríðið mikla fanst honum að læknis-
starfið gæti verið æfintýraríkara,
svo hann tók sig upp og fór til
Chungking, bæjar er 1200 mílur upp
með Yangtze-fljótinu, 500 mílur frá
næstu járnbraut og jafn langt frá
öllum þægindum, en með um 800,000
íbúa. En þar skortir ekki æfintýr-
in. Litli spítalinn ’hans, meðala-
kistan og uppskurðar verkfaérin
hans hafa opnað honum hurð að
æfintýrum fleiri en einn maður
kemst yfir.
En þetta er nú kannske heldur
langt farið til að sækja dæmin. Við
skulum koma nær heimahögum.
Við getum ekki öll orðið að hjúkr-
unarkonum eða læknum og farið
langt í burt til að leita æfintýra og
gæfu, en við getum, ef við bara setj-
um okkur það, fundið nóg æfintýri i
hvaða verki sem við höfum á hendi.
Skólakennarinn fær unga byrj-
endur, kennir þeim að stafa og
skrifa, og dag frá degi sér hann hve
börnin þroskast undir umsjón hans.
Er það ekki æfintýri?
Garðyrkjumaðurinn sáir á vorin,
vatnar og heldur illgresinu úr garð-
inum, og i lok júní fara blómin
að springa út. Er það ekki æfin-
týri ? Og svona væri hægt að telja
upp margt og margt ef tíminn
leyfði.
Eg vil hafa fyrir ykkur annað
vers, sem mér finst eiga vel við,
æfintýri lífsins.
“Ó, faðir gjör mig ljúflings lag,
sem lífgar hug og sál,
og vekur sól og sumardag
en svæfir storm og bál.
Fólk, sem vinnur á opinberum
stöðum, sem mætir daglega fjölda
fólks, tekur eftir því hve misjafn-
lega liggur á hverjum einstakling, og
hvað eitt lítið bros getur brætt mik-
inn is og kulda úr viðmóti þess, sem
brosað er til, og er það ekki marg-
falt léttara að brosa heldur en að
vera þungbúinn? Jú, vist er það;
og imér finst það vera partur af æf-
intýrinu í hvert sinn og einhver bros-
ir á móti mér sem hcfir komið inn
þungbúinn.
Bros er eitt af því dýrmætasta,
sem við eigum til, en samt er það
eign, sem hægt er að brúka daginn
út og daginn inn, ár eftir ár, og
aldrei gengur til þurðar.
Eftir því sem við eldumst skilj-
um við betur sannleika þessara
orða: “Vekur sól og sumardag en
svæfir storm og bál.” Þegar stonrn-
ur er í sál, þegar okkur finst alt
gtuxga ö f ugt, gef ur e i t tjb ro ?|b r eyt t þv í
öllu og mint á sól og sumar.
Ó, faðir gjör mig sigursálm
eitt signað trúarlag,
er afli blæs í brotinn hálm,
o^ breytir nótt í dag.”
Unglinga félagsskapurinn okkar
er í upphafi stofnaður i sönnum
kristilegum anda, og er helgaðnr þvi
að kenna unglingunum að vinna
saman i bróðurhug, láta sem
mest gott af sér leiða, og það er á
svo margan hátt sem við getum gert
lí'fið bjartara — verið nokkurs
konar sigursálmur, og látið ljós
skína út frá okkur eins og vitar, til
að breyta nótt í dag. En trúin er
aflgjafinn, sem hjálpar okkur til
þess alls, og án kristilegs anda, ná
ekki ungmennafélög sínum rétta til-
gangi.
Þótt við eigum stundum við erf-
iðleika að stríða á ferð okkar í gegn-
um lífið, þá er það bara til að gjöra
æfintýrið skemtilegra, eins og eitt
okkar góða, íslenzka skáld segir:
Hvar á dygðin helzt sín laun?
Hún á þau í hverri raun.
Iðka dygð, þá áttu víst,
ólán hvert í blessun snýst.
Mjótt er mundangs-
hófið
25. maí, 1937, var safnaðarfund-
ur haldinn í Selkirk, sem sótt munu
hafa nálægt 100 manns, fleiri þó
konur en menn. Efnið sam fyrir
fundinum lá var að sóknarprestur-
inn séra Theodore Sigurðsson til-
kynti söfnuðinum að embættistíma
sínum hér yrði lokið 30. júní n.k.
Þá las prestur nokkurn kafla úr
bréfi Páls þar sem postulinn talar
kröftuglegast um gildi kærleikans
og svo bæn á eftir.
Forseti las uppsagnarbréfið og við
það var ekkert að áthuga. Trausti
ísfeld flutti þarna einarðlega ræðu
og bar mál sitt skörulega fram; þar
andaði hálfgerðum kulda til séra
Carls Olsonar, en þó fremur til vina
hans, sem meta hann að verðleik-
uím. Einn fundarmanna kvaðst álíta
þetta hirtingarræðu og ekki með öllti
vansalaust, þessvegna leyfi eg mér
að koma fram með fáeinar athuga-
semdir.
Kveðjusamsætið, sem séra Carli
var haldið 26. apríl og ræðumaður
fór ekki mjúkum orðum um, var
undirbúið af hreinum og einlæguim
ásetningi fyrir vel unnið starf séra
Carls um undanfarna átta mánuði.
Menn og konur luku alment lofsorði
á embættisfærslu hans, án efa vegna
þess að hann átti það ifyllilega skil-
ið. Hann fór margoft í vetur gang-
andi milli heimilanna, og engu siður
til þeirra veiku og fátæku en hinna,
hvort sem þeir sóttu kirkjuna eða
ekki, og sýndi alstaðar það sama,
hreint og ljúfmannlegt viðmót. Þetta
er ekkert oflof og verður aldrei frá
honum tekið.
Ræðumaður benti á það, að ekki
hefði mprgum verið boðið að taka
þátt í samsætinu, heldur gengið fram
hjá heimilunum. Það er rétt, að i
samsætinu voru ekki yfir 50 menn
og konur, en ekki komu þó allir sem
boðnir voru; það er sagt að orsakir
liggi til als, og því neitar- enginn, að
svo sé.
Á sumardaginn fyrsta var fjöl-
menn samkoma hér og þar talaði
séra Carl nokkur orð um það mál-
efni sem er sannleikanum samkvæmt
og sæmandi hyerjum heiðvirðum
manni að tala um og ekki annað en
það, sem skeð hðfir og skeður enn
þann dag í dag og skeður á allri ó*
kominni tíð, að maður festi sér
konu. En á hina hliðina er við-
kvæmnin stundum svo veik og hvik
eins og skarið og leiðir menn út í
gönur, misskilning og öfgar, en
rennur svo í sína réttu farvegi þeg-
ar frá liður. Reynslan er fyrlr
löngu búin að sanna þetta, og allir
sem nenna að hugsa og athuga skilja
það.
Eg ætlast til að þessar fáu línur
verði ekki þess valdandi að særa til-
finningar nokkurs manns eða konu ;
en því imótmæli eg að fram hjá
nokkru heimili hafi verið gengið af
óvildarhug, til að taka ekki þátt í
samkvæminu, sem að framan er
nefnt og það er eins satt að seglum
verður að haga eftir vindi, því veðr-
ið er jalfnan reikult ekki síður en
athafnir okkar mannanna.
Selkirk 27. maí, 1937.
Sveinn A. Sknftfrld.
Sutnsstaðar í Englandi er það sið-
ur að kasta gjöfum og peningum
ofan í gröf hins látna við jarðar-
förina.
Eitt sinn var verið að grafa mann
og voru margir Englendingar við
jarðarförina og köstuðu peningum
í gröfina. Þar var og staddur
Skoti nokkur. Vildi hann ekki vera
minni en aðrir, skrifaði ávisun upp
á 20,000 pund, sem hljóðaði á nafn
hins látna og fleygði henni í gröfina.
Baðmullin
kemur til liðs
K.ONA, sem hefir glögt auga
fyrir fallegum klæðnaði, en
verður jafnframt að hafa hlið-
sjón af takmörkuðum peninga-
ráðum, getur auðveldlega ver-
ið hugdjörf í ár. Vegna þess
að baðntullin — tvímælalaust,
ódýr baðmull—er nú í hæztu
tizku hverja klukkustund dags-
ins eða á kveldin, og þegar
þér veljið bómullarföt, þá eruð
þér að velja yður fallegasta
efnið í allar tegundir íata og
þeim tilheyrandi.
Og þetta er aðeins ein af hin-
um mörgu tízkutegundum, sem
veita konum þess kost að ganga
vel til fara, án þess að ganga
nærri sér peningalega. í dag,
nægir góður smekkur í viðþót
við dálítið af nákvæmri fyrir-
hyggju, til þess að vera eins vel
til fara og þér æskið.
Ef til vill get eg orðið yður
til aðstoðar við val sumarfatn-
aðarins, sem þér eruð að hugsa
um. Sendið mér línu (að sjálf-
sögðu með nákvæmri lýsingu á
útliti yðar!) — og mun eg fús-
lega svara öllum fyrirspurnum
og bera fram uppástungur.
—Eg er hér vegna þess.
EATON’S