Lögberg - 05.05.1938, Blaðsíða 5

LÖG-BEiRG, FIMTUDAGINN 5. MAÍ, 1938
5
Gangið í skrúðfylkingu Cockshutt framfara!
NOTIÐ
OCKSHUTT
LANDBCNAÐARÁHÖLD
c
The
COCKSHUTT
“JEWEL”
G ANG-
PLÓGUR
Viðurkendur formgi
hestar-gangplóga
Vlð fljóta oft nákræma i)Ií«’síiiku á nýju cða stubbóttu landt, skarai'
liinn víðkunni Cockshutt “Jervel” gangplógnr fram úr. Hin sterka
st.álfírind útilokar óþarfan þunf;a ok tryggir takmarkalausa cndingu.
Alemite smuming tryggir jafnframt auðveldan drátt. Það cr ánægja
að vinna mcð svona vél. Er með 12 og 14 þumlunga hotnum. Til
þcss að tryggja yður ávalt auðvelda plægingu, skuluð þcr skoða
“Jowel” plóginn hjá Cocksliutt umhoðsmanninum.
COCKSHUTT-LISTER SKILVINDA
Sparar Yður Peninga
Þctta cr cina rjóma skilvindan með “Stayhrite"
blcttlausri stálskál. “Stayhrite” ryðgar hvorki né
fær á sig hlctti, jafnvel hvaða vatn scm notað cr
cða sýrucfnl. Elns auðvelt að halda hcnni hrcinni
sem gleri, og skálin ávalt jafn stöðug. Engin skil-
vinda aðskilur rjómann frá mjólkinni mcð mclri
nákvæmni. Cockshutt-Ijister sparar yður álitlcgan
skilding. Skoðið þscr hjá Oockshutt umtioðs-
manninum.
rOCKSHUTT
■■ PLDW CDMPANY LIMITED
WINNIPEG HEGINA S ASK ATOON CAIXiARV EDMONTON
þat; kvað þau ekki framvís karl ok
kerlingu. Hann spurði hvat lengi
svá skyldi vera. Þá kvað hún:
Þrjár vit skulum þessar
ok \>ó saman byggja
hösvar nætr í höllu
áðr heilög goð blótim
þá munut mein á mínum
megi, til löng of verða;
heldr ertu bráðr at byrja
þann, er bein hefir engi.
Ok þó hún kvæði þetta, gaf
Ragnarr því engan gaum ok brá á
ráð sitt.”
Nú líka stundir fram, ok var sam-
för þeirra góð ok miklar ástir. Þeim
verðr f jögurra sona auðit; þeir voru
miklir menn allir ok enir fræknustu.
Segir nú ekki af Áslaugu fyrr en
eitt sinn, er Ragnar kemur heim úr
ferð. Hafði hann sótt veizlu til Ey-
steins Svíakonungs í Uppsölum, og
stofnað þar til ráðahags við Ingi-
björgu dóttur hans, fyrir áeggjan
manna sinna, en lagt ríkt á við þá
að segja engum frá þess'ari fyrir-
ætlun. “Hann kemur í hásætit, ok
hefir setit eigi lengi, áðr Kráka
kemr í höllina fyrir Ragnarr, ok
sezt í kné honum, ok leggr hendr um
háls honum ok spyrr: Hvat er tið-
inda? En hann kveðst engi kunna
at segja. Ok er áleið kveldit, taka
menn til drykkju, ok síðan fara
menn til svefns. Ok er þau koma í
eina rekkju Ragnarr ok Kráka,
spyrr hún hann enn tíðinda; en
hann kve.ðst engi vita. Nú vill hún
hjala margt; en hann kvaðst vera
ryfjaðr mjög ok farmóðr. Nú mun
ek segja þér tíðindi, segir hún, ef
þú vilt mér engi segja. Hann spyrr,
hver þau væri. Þat kalla ek tíðindi,
segir hún, ef konungi er heitit konu,
en þat er þó sumra manna mál, at
hann eigi sér aðra áðr. Hverr sagði
þér þettai? segir Ragnarr. En hún
segir honum, að fuglar tveir hafi
sagt sér, biður hann að hætta við
að eiga dóttur Eysteins konungs og
segir honum nú alla söguna um ætt
sína og uppruna. “Þá svarar
Ragnairr: Þessum, mun ek við bregða
Áslaugar órunum, er. þú mælir.
Hún svarar: Þú veizt at eg em eigi
heill maðr, ok mun þat vera svein-
bam, er ek geng með, en á þeim
sveini mun vera þat mark, at svá
mun þykkja, sem ormr liggi um
auga sveininum; ok ef þettaj gengr
eftir, bið ek þess, at þú komir eigi
til Svíþjóðar þeirrar tíðar, at þú fáir
dóttur Eysteins konungs, en ef þetta
rýfst, far þú með sem þú vilt, en ek
vi 1 at sá sveinn sé heitinn eftir feðr
mínum, ef í hans auga er þetta
frægðarmark, sem ek ætla at vera
muni.”
Þetta kom alt fram, og var því
þá lokið, að hann mundi til Svíþjóð-
ar fara. En synir Ragnars, stjúp-
synir Ásiaugar, Eirikr og Agnarr
fara herferð móti Eysteini konungi.
Féll Agnar, en Eiríkr varð hand-
tekinn og kaus sér að deyja á spjóts-
oddum, en sendir hring sinn til Ás-
laugar. Fara sendimenn til hennar
og færa henni hringinn og vísu þá
er Eirikr hafði kveðið. “Nú sjá
þeir at hún feldi tár, en þat var sem
blóð væri álits, en hart sem hagl-
korn; þat hafði engi maðr sét, at
hún hefði tárfelt, hvárki áðr né
síðan.” Eggjar hún nú sonu sína til
hefnda og svo ríkt gengur hún eftir
hefndinni, að hún fer sjálf með í
leiðangurinn, stjórnar hersveit og
kallast þá Randalín.
Þegar Ragnar ætlar að keppa við
frægð sona sinna með því að taka
England með liði því, er kæmist á
tveim knörrum, sér Áslaug veiluna
í fyrirætlan hans og bendir á hana;
“ok er hann var búinn, leiddi hún
hann til skijm; ok áðr þaiu skiljast,
kveðst hún mundu launa honum serk
þann, er hann hafði gefit henni.
Hann spyrr, með hverjum hætti þat
væri; en hún kvað visu:
Þér ann ek serk enn síða
ok saumaðan hvergi,
við heilan hug ofinn
úr hársíma gránu;
mun eigi ben blæða
né bíta þik eggjar
i heilagri hjúpu;
var hún þeim goðum signuð.
Hann segir, at hann vill þessi ráð
þiggja. En þá er þau skildust, var
‘auðsætt, at henni þótti mikit fyrir
þeirra skilnaði.”
+ 4- +
Þetta eru helztu myndirnar af Ás-
laugu, er geymst hafa í orðum sög-
unnar. Og þær eru vel þess verðar
að vér festum þær í huga. Áslaug
er hin ættgöfga kona, er ljómar í
meðfæddri tign og fegurð, jafnt í
tötrum fátæktarinnar sem í drotn-
ingarskrúð'anum. Flarpan var vagga
hennar. Sál hennar var frá upphafi
stilt við silfurhljóma hörpunnar.
Þess vegna er heiðríkt um hana og
samræmi og jafnvægi í öllu hennar
fari. Af eðlistilvisun sinni kunni
hún að þræða hinn hála meðaJveg
—vera hvorki klædd né óklædd,
hvorki mett né ómett og fara eigi
ein saman, þó að engi maður fylgdi.
Á öllum öldunr hafa konur reynt að
leysa þá þraut, að vera hvorki
klæddair né óklæddar, að dylja og
sýna í senn. Karlmaður þykist eiga
sjónarvætt í hverri konu, er hann
lítur. Klæðin gera þessa sjónar-
vætt efasama, í skjóli þeirra hefir
dafnað sjálfræði konunnar um það,
hvað hún sýndi og hvað hún duldi,
hvað hún gaf og hvers hún synjaði.
Æðsta listin, hér sem annarsstaðar,
ermundanshófið milli tveggja öfga.
Að vera hvorki mett né ómett er og
ímynd þess hófs, er hddur hvötun-
um í lifandi jafnvægi, forðast jafnt
of sem van. Og að fara ekki ein
saman, þó að engi maður fylgi, er
að eiga eitthvað í fari sínu, er bít-
ur frá sér, þann sem gerist of nær-
göngull. Jafnvægið og festan í eðli
Áslaugar heldur ástríðum hins ó-
fyrirleitna víkings í skefjum, “líkt
og barnið teymi ljónið.” Hún ræð-
ur þvi, en hann ekki, hvenær htin
fari með honum, og að samfarir
þeirra biði brúðkaupsins — “ok
þykki mér þat tnín virðing, sem ok
þín ok okkarra erfingja, ef við eig-
um nokkura,” segir hún. Hún hugs-
ar lengra en til liðandi stundar.
Þegar Ragnar síðar festir sér
Ingibjörgu konungsdóttur, af því að
hann hyggur enn, að Áslaug sé dótt-
ir karls og kerlingar á Spangareiði
og sér því ekki samboðin, verður
hún ekki uppnæm. Hún ávítar hann
ekki. Hún telur honum raunar rétt
að hafna sér og taka konungsdótt-
urina, ef hún geti ekki sannað hon-
um, að sín ætt sé betri. Hún biður
hann aðeins að bíða eftir sönnuninni
— frægðarmerkinu i auga sonarins,
er hún gengur með. Ást og traust
stjúpsona hennar sjáum vér á því,
að þeir taka upp þykkjuna fyrir
hana og fara með her á hendur Ey-
steini konungi, en Eiríkur sendir
henni hring sinn á deyjanda degi.
Hann treystir henni bezt til eftir-
málsins, enda brezt hún eigi traust-
inu. Hún fer sjálf með hernum.
Serkurinn, sem hún gefur Ragnari
að lokum og engin vopn né nöðrur
bíta á, er ævarandi ímynd þeirrar
varnar, sem ást göfugrar konu er
hverjum mauni í baráttu lífsins.
Skáldið, sem orti “Krákumál” lætur
Ragnar i ormagarðinum hugga sig
með þessum orðurn:
Móðernis fekk mínum
mögutn, svát hjörtu dugðu.
Traustið á börnunum hvílir á
traustinu til móður þeirra.
Margir forfeður vorir töldu ættir
sínar til Ragnars loðbrókar og Ás-
laugar. Um sannindi þeirrar ætt-
færslu skal eg ekki ræða. En hitt
þeld eg, að Áslaugareðlið lifi enn
hjá mörgum íslenzkum konum viðs-
vegar um land, og eg skal enda þessi
orð með þeirri ósk, að sem flestar
konur og meyjar á landi hér megi
jafnan sverjast í þá ættina.
—Lesb. Morgunbl.
Ræða
flutt á sjötugsafmœli Dr. Sig.
Júl. Jóhannessonar
25. apríl, 1938
- + + +
Forseti, heiðursgestir,
og háttvirtu tilheyrendur :—
Mér hefir verið falið að minnast
starfsemi læknisins i þarfir bind-
indisins. Mér er það mjög ljúft,
þó eg finni minn vanmátt til þess, að
geta gjört það eins vel eins og hann
á skilið, því þar hefir hann lagt fram
alla sína krafta óskifta. Frá þeim
tim£ að hann gekk í Regluna 1897.
Þá gjörðist hann meðlimur stúkunn-
ar “Hlin” í Reykjavík. í þá stúku.
um það leyti, gengu þeir Sigurbjörn
Gíslason, séra Haraldur Níelsson,
séra Friðrik Hallgrímsson, prófessor
Sigurður Sivertsen, þá allir ungir
Imenn og fróðir. Þangað kom líka
ungfrú Ólafía Jóhannsdóttir, mælsk-
asta kona á landinu. Þau Sigurður
Júlíus Jóhannesson unnu þar saman
af kappi, að safna meðlimum, og
varð aðsókn að Reglunni svo mikil
um tima, að meira en hundrað (100)
manns gengu inn á hverjum mánuði,
Fundirnir urðu svo fjölmennir, að
húsið rúmaði ekki fólkið sem sótti
þá. Næsta ár varð að kljúfa stúk-
urnar og stofna aðrar nýjar; mest
fyrir dugnað þeirra Ólafíu og Sig*-
urðar. En þeim fanst báðum að
verkahringurinn vera of smár, svo
þau fóru bæði af landi burt. Ólafía
•með sitt tárhreina hvíta band, aust-
ur; en Sigurður, eins og flestir
ungir menn á þeim tímum, vestur.
“Go west, young man. Endurminn-
ingarnar af þeirra starfi lifa enn
heima. Og margoft hefi eg heyrt
Sigurðar getið þar sem eins þess
duglegasta bindindismanns sem þar
hafi verið um slóðir.
Svo var vesturhugurinn sterkur,
að hann lagði á stað aleinn síns
liðs, frá íslandi til Winnipeg. Mun
hann hafa haft heldur lítið til að
leggja með sér, en nógan viljakraft.
Og að dæma eftir vísu, sem hann
orti á hafinu, þá hefir víst stundum
verið erfitt ferðalagið. Visan er
svona:
Furðu strembin fundust mér
fyrrum Homers kvæði;
en þúsund sinnum þyngri er
þessi kaðla-fræði.
En þótt hans hendur væru sárar
undan köðlunum, þá samt spurði
hann:
Hvar er verk til að vinna?
Sjá manninn, sem þreyttur og þyrst-
ur
er þrotinn að kröftum—ver fyrstur
á lifandi lífsstraumi’ að brynna.
Þar er verk til að vinna.
Svo virínur Sigurður sig alla leið
til Winnipeg.
Þegar hingað kom, tók hann strax
til starfa við bindindi; gekk í stúk-
una Skuld. ÞaÖ var um aldamótin
sem hann gekk í stúkuna. Og óðara
var hann farinn að vinna að því að
fjölga meðlimum; hleypti þvi kappi
i báðar stúkurnar, og lifi, að það
gekk margt inn á hverjum fundi. í
byrjun ársins 1900, var húsbygg-
ingarmálið tekið fyrir; var það mik-
ið rætt, og áætlun gjörð hvað þyrfti
mikið til þess að hægt væri að koma-
því í verk, og var sú áætlun 15,5°°
dollarar. En þar sem. engir peningar
voru í sjóði, þá var því frestað, og
farið að safna í byggingarsjóð. Tók
Sigurður sinn fulla skerf í því verki
að safna fé. í byrjun ársins 1903
var byggingarnefnd kosin, sameig-
inlega frá báðum stúkunum, Heklu
og Skuld, og þá var keypt lóð á
Young St., fyrir 1700 dali. Eg veit
að Sigurður átti drjúgan þátt í því
að það tókst, því hann bæði hélt
málinu við, og safnaði fé, til þess.
Á þessum árum gaf Sigurður út
blað, sem útbreiddi bindindi með
miklum krafti, blaðið Dagksrá II,
(1902). Það er enginn efi á því,
að þau áhrif sem það bíað hafði á
atkvæði íslendinga við þær vin-
bannskosningar, sem þá fóru í hönd,
voru mikil.
1905 var lóðin á Young St. seld
fyrir $2,4<X), yfir $900 ( hreinan á-
góða, og keypt lóðin á McGee fyrir
$1,225, °S svo faó® að byggja næsta
vor. En þá var Sigurður kominn
til Chicago, og gat því ekki tekið
þátt i því, þó hann að réttu væri
frumkvöðull þess. Og mun það hafa
glatt hann mikið, að frétta um fram-
farirnar hjá bræðrum sínum og
systrum í Winnipeg, því þangað
stefndu framtíðarvonirnar.
En þegar hann kemur til baka, og
er búinn að ná doktors nafninu, þá
sezt hann að vestur í Saskatchewan,
og þar fer hann að vinna að því að
stofna stúkur, og koma upp sam-
komuhúsi. Og eins seinna i Lundar
endurreisir hann stúkuna “Fram-
þrá”, og svo þar á milli skrifar
hann um bindindi í vikublöðin.
En eitt er það, sem. aldrei deyr,
af því sem Dr. Sigurður Július Jó-
hannesosn hefir gjört fyrir bind-
indismálið, fyrir utan allar ræður
og greinar, sem hann hefir skrifað,
það eru kvæðin, sem hann hefir
ort og þ’tt, um áhrif vinandans á
þjóðirnar. Eg ætla að gefa ykkur
aðeins byrjun á fáeinum, til hvatn-
ingar lesturs þeirra:
VINSALINN HLÆR
(Ort)
Hún situr inni, konan, sem skortir
björg og brauð,
af bágindum og sorgum og hungri
nærri dauð;
af manni sinum þjökuð, sem þó er
henni kær,
—en þingmaðurinn drekkur og
vínsalinn hlær.
SÖNGUR DRYKKJUMANNS-
KONUNNAR
(Þýtt)
Eg með honum lagði á brautu bjarta
en bráðlega dró upp sorgaský ;
eg gaf honum bæði hönd og hjarta,
en hann hefir alveg glatað því.
Hér má eg lifa æfi alla,
þar aldrei nokkur geisli skín,
af harmi loks og hungri falla—
en hvað ætli verði’ um börnin mín?
BARNID VIÐ DYRNAR
A VÍNSÖLUKRANNI
( Þýtt)
Ó, pabbi minn kæri, æ komdu með
mér heim !
DRAMA WEEK!
ALL-CANADA FINALS OF THE
Dominion Drama Festival
Sixteen Plays by Groups from Every Province
in the Dominion! The Finest Dramatic Talent
in Canada in a Unique Feast of Theatre!
Box Office Opens May 9th, but
ADVANCE SALE COUPONS, re-
deemable for Reserved Seats
NOW, are obtainable at:
HUDSON’S BAY COMPANY
(Information Bureau)
+
MOORE’S RESTAURANT
+
FESTIVAL OFFICE
(702 McArthur Bldg;.)
+ + +
Admission 25c to $1.00
Saturday 50c to $1.50
+ + +
Walker Theatre
May 1 6th to 21st
sko, klukkan er senn orðin eitt!
Þú lofaðir í morgun að koma
snemma í kveld,
á knæpunni’ að tefja’ ekki neitt.
VITNISBURDUR GAMALS
DRYKKJU MA NNS
Döpur augu, hár á höfði grá,
horfin gleði, flúið æskubrosið;
sálar minnar hjarta, er hætt að slá,
harðnað, stirðnað, kalið, dautt og
frosið.
HEILRÆÐI
Ef þú vilt að æfin þín
öll í hunda fari,
á hverjum degi drektu vín,
dýrum vitlausari.
Dr. Sig. Júl. Jóhannesson hefir
fylt flest öll embætti i Reglunni,
alla leið upp í Stórtemplars sætið,
og sýnt þar sömu elju og dugnað,
eins og á öðrum sviðum í lífinu. T.
d. sá eg hann einu sinni á skrif-
stofunni, þegar hann var ritstjóri,
halda áfram að skrifa, þó maður
kæmi inn til hams, og væri að tala
við hann. Svo eftir að maðurinn
var farinn^ þá skrifaði ritstjórinn
allar fréttirnar, sem hinn hafði sagt
honum, Það eru ekki margir, sem
geta leikið þá list.
Framh. á bls. 8
ENJAY'mRKH nuityfuvor
0F HOME GROWN CELERY
Golden Supreme
The new, outstand-
ing variety bred by
Ferry-Morse and of-
fered for the first
time. A main crop
variety for use wher-
ever a larger Dwarf
Golden SeK-Blanch-
inM is wanted. Many
buyers who watched it grrow to maturity,
harvested and packed, pronounced it prac-
tically perfect. Poatpaid: Pkt. (1/16-oz.)
15c; 2 pkts. 25c; V2-oz. $1.10; 1 oz. $2.00.
23 New Varieties of Vegetables, grown on our
own Seed Testing: Plant Breeding: Farm, re-
ceived the Market Gardeners’ Award of Merlt
1936. McFayden’s Seed List also contalna the
All '‘American Flower Awards. Keep your
carden up to date.
MvFAY DLN J; s 0 » asiKPackti
SEEDS Cr-u5‘-4‘Pkl.
In addition to the newest varletles, not yet
in full production and necessarily sold at
higrher prices McFayden’s Seed Company
offer their regrular stocks, tried and tested on
their own Piant Breediny and Seed Testin*
Farm, at 3c to 4c per packet postpaid. Bi*
oversize packets, too. Every packet dated
day packed and guaranteed to full amount
of purchase price. Individual cultural direc-
tions, for Canadian conditlons, on every
packet.
BUY YOUR SEEDS DIRECT—It is lmpos-
•ible for us to give in any Commlssion
Cabinet the wide assortment to choose from
found in our Seed List, contalninc 281 varie-
ties of vegretahles and over 500 varleties of
flowers.
IF—McFayden Seeds were sent out to
Stores in Commission Boxes, we would prob-
ably have a lot of seed on our hands at the
end of the season.
If this seed was thrown away it would be
a total loss, and we would have to charge
more for our seeds, or put less seed in a
packet to make up for It.
If, on the other hand, we dld not throw it
away, but kept it over and sent it out ln
packages agrain, the tendency would be for
us to accumulate a lot of old seed.
We, therefore, sell direct to you only—NOT
througrh Commission Boxes — TESTED
SEED8, and glve you the benefit of the sav-
ingrs made in this way.
Ten regrular, full-size 6c and lOc packets.
15c postpaid, and you get the 26c back on
your flrst o’rder of $2.00 or more by means
of a refund coupon grood for 25c sent with
this collection. Money order preferred to
coin or stamps. Makes a nice grift. Costs so
llttle. Grows so much.
Order NOW. You wlll need seeds anyway.
McFayden’s Seeds have been the foundation
of grood gardens since 1910.
Collection contains one regular full size
packet each of the followingr:
_rrT, Dotroit Dark Red. The best all
DLL round Red Beet. Sufficlent
seed for 25 ft. of row .
CARR0TS—
Half Fongr Chantenay. The
best all round Carrot.
Enough seed for 40 to 60 ft.
of row.
CUCUMBER
LETTUCE—
Early Fortune. Pickles,
■w sweet or sour, add zest
to any meal. Sufficient
for 25 ft. of row.
Grand Rapids. Loose Deaf
varlety. Cool, crisp, green
lettuce. This packet will
sow 20 to 25 ft. of row.
ONION— Yellow Glohe Danvers. A splen-
'"'lll'“*11 did winter keeper.
0NI0N—
Whlte Portugral. A popular
white onion for cooklng or
pickles. Packet will sow 15 to
20 ft. of drill.
Half I-ongr Guernsey. Suf-
RSNIP— íic,ent to sow 40 to 50 ft-
of drill.
Frencli Breakfast. C o o 1,
niQU____ crisp, quick-growing varlety.
Ul^fl This packet will sow 25 to 30
ft. of drill.
White Summer Table. Early,
PNfP«w quick-growing. Packet will
1X1111 sow 25 to 30 ft. öf drill.
___ Canadian Gem. ’á-
TIIDWID______ G
$200£?Cash Prizesí

in our Wheat Estimating Contest, open to
our customers. 54 prizes. Full particulars m
McFayden’s Seed List, sent with above seed
collection, or on request.
FREE—CIíp this advertisement and get
Large Packet Beautiful Flowers FREE (L.)
Worth-While Savings on Club
Orders descrihed in Seed List.
McFAYDEN SEED CO.
WINNIPEG - TÖRONTO