Lögberg - 02.02.1939, Blaðsíða 4

4
LÖGBER/G, FIMTUDAGINN 2. FEBBÚAR 1939
--------------- Hogberg ----------------------------
GefiS út hvern fimtudag af
THE COTil MBI Y PRESS, IjIMITED
695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 69 5 Sargent Ave., Winnipeg, Man.
Editor: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árið — Borgist fyrirfram
* The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press,
Uimited, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 327
íslenzk kona geálur Hvítahússins
Islenzk kona, Dr. Hrefna McGraw, varð nýlega fyrir
þeirri sæmd, að þiggja heimboð hjá forsetafrú Banda-
ríkjanna, Mrs. Fraklin D. Roosevelt í Hvítahúsinu í
Washington; bar fundum þeirra fyrst -saman í Omaha-
borg í Nebraskaríkinu; varð for'etafrúin þegar svo
snortin af starfsferli þessa íslenzka og áræðna kven-
læknis, að hún hugsaði sig ekki lengi um heimboðið.—
Frú Hrefna McGraw kom til Vesturheims árið 1887
með foreldrum sínum, Finnboga Guðmundssyni og konu
hans Margréti Benediktsdóttur; komu þau að heiman
frá Skárastöðum í Miðfirði í Húnaþingi; misti Hrefna
föður sinn litlu eftir að vestur kom; vísubrot Þorsteins
Gíslasonar, “Áræði, dirfska og orka og kraftur ein hafa
náð til þess marks, er var sett,” má með fullum rétti
heimfæra upp á brattsækni þessarar dóttur íslenzka
landnámsins vestra í þrotlausri baráttu hennar og sjálfs-
rækt fyrir hærri mentun; hún verður fyrsti, íslenzki
kvenlæknirinn, sem lýkur embættisprófi vestan hafs; sagt
hefir áður verið nokkru ger frá æfistarfi hennar hér í
blaðinu, og því eigi ástæða til þess að fara frekar út í
þá sálma. En hér fer á eftir í íslenzkri þýðingu greinar-
korn úr amerísku blaði, þar sem sagt er frá heimboði
frú Hrefnu McGraw til Hvítahússins í Washington:
“North Platte, Nebraska, 8. janúar, 1939.—Kven-
læknir frá Nebraska þiggur heimboð af Mrs. Franklin
D. Roosevelt. Dr. Harriet G. McGraw í Tryon leggur
af stað flugleiðis á morgun í heimsókn til Hvítahússins.
Mrs. Roosevelt hefir ákveðið mínútuna, sem hinn silfur-
hærði kvenlæknir komi til fundar við sig í Hvítahúsinu.
Dr. Harriet G. McGraw kom til Tryon árið 1918, og
átti þar snemma í svaðilíorum; þreytti hún þar fang-
brögð við blindbylji og ofsafengin gerningaveður; ekk-
ert af þessu lét hún sér fyrir brjósti brenna þegar sjúkl-
ingar áttu í hlut; hún náði ávalt til áfangastaðar hvað
sem á móti blés og hvað sem vegum eða vegleysum leið;
varð hún framan af að láta sér nægja klár og kerru; nú
hefir Dr. Harriet G. McGraw opnað lækningastofu í
North Platte, auk þess sem hún stundar jafnframt lækn-
ingar í Tryon; vegalengdin nemur fjörutíu og þremur
mílum; nú fer hún þenna spotta daglega í þeysireið sinni
gegn sandroki og öðrum náttúruillvættum; hún hefir nú
aflað sér víðfrægðar, sem einungis fáum sveitalæknum
hlotnast; þráfaldlega hefir henni staðið til boða að setja
sig niður við lækningar í stórborgum þar sem auðveld-
ara var að öllu um vik og von um meira í aðra hönd;
öll slík hylliboð lét liún eins og vind um eyru þjóta;
sveitin hafði heillað huga hennar, jafnframt því sem
henni var ljóst, að í dreifbýlinu var engu síður þörf
hjálpar og hjúkrunar en í fjölmenni stórborganna.
Dr. Harriet G. McGraw er fædd á íslandi; hún hafði
stundað lækningar í ellefu ár áður en liún afréð að setj-
ast að í Tryon; hún lauk embættisprófi í læknisfræði við
Bennett College í Chicago, og hefir auk þess tekið mörg
önnur stig hærri sérmentunar; í viðbót við læknamentun
sína stundaði Dr. Harriet G. McGraw hjúkrunarfræði að
College View, Nebraska, og eins í Battle Creek í
Michiganríki. Ýms merk Bandaríkjatímarit hafa flutt
myndir af Dr. Harriet G. McGraw, ásamt ítarlegri grein-
argerð á liinum litbrigðaríka æfiferli hennar, svo sem
tímaritið “American” fyrir nokkrum árum; hún hefir
skapað sér sérstöðu meðal amerískra sveitalækna; það
var þetta, sem Mrs. Roosevelt kom auga á, og það varð
tilefni að heimboðinu til Hvítahússins. ”—
Saga frú Hrefnu Finnbogadóttur er lærdómsrík.
Miðfjarðardóttirin flyzt á unga aldri til framandi
Furðustranda og missir þar þegar föður sinn; af sjálfs-
dáð ryður hún sér braut til hærri mentunar og aflar sér
víðfrægðar með einni voldugustu stórþjóð heimsins;
þannig lifir fólk vort nytsamlegast uppruna og ætt, að
það verði menn með mönnum, hvað sem líður Glaum-
bæjar-skvaldri og innantómum fagurgala um ættjarðar-
ást; það eru verkin, sem tala.
Almanak
O. S. Thorgeirsson
Merkið stendur þótt maÖurinn
falli.
Virðingarverð er sú ræktar-
I semi, sem fraimj kemur hjá þeiin
I sonum Ólafs S. Thorgeirssonar
og í því er fólgin, að halda úti
Almanakinu að föður þeirra
látnum; er þá vel, er synir halda
þannig á lofti nafni mætra feðra
sinna.
Sam'kvæmt venju, hefir Al-
manakið engu síður að þessu
sinni en endrarnær, eitt og ann-
að næsta fróðlegt til brunns að
bera; auk mánáðardaganna, eða
hins venjulega timatals, flytur
þetta hefti Almanaksins fram-
hald af landnámsþáttuimi þeirra
G. J. Oleson’s, Jóhannesar H.
Húnfjörðs og Guðmundar Jóns-
sonar frá Húsey, er lýsa glögg-
lega uppruna og frumbaráttu
þeirra hinna islenzku Birkibeina,
er festu bú í Suður-Cypress
sveit, Brown-héraði og sveitun-
um fram með Manitobavatni
norðanverðu; þá er og ítarleg
skrá yfir helztu viðburði og
mannalát meðal lslendinga vest-
an hafs,
Herra Grímur Eyford hefir
veitt útgefendum liðsinni við-
vikjandi rítstjórn Almanaksins;
á hann i því tvær prýðilegar rit-
sniíðar, frásögn um ræðu Lin-
colns forseta hjá Gettysburg
(ræðan birt á frumimtálinu), og
Dýrasögur, er eiga rætur sinar í
Vesturlandi Canada; er Grímur
hinn mesti gáfumaður og list-
rænn langt um fram það, sem
alment gerist. Almanakið hefir
jafnan notið góðra vinsælda, og
það að makleikum; vonandi
verður það lengi við lýði enn;
nóg um afkvistun samt.
Canada 1939
Slíkt er heiti afarvandaðrar
bókar, er hagstofan í Ottawa
sendir frá sér í byrjun yfirst.
árs, að tilhlutan verzlunarmála-
ráðherrans, Hon. W. D. Eulers;
er hér uiml yfirgripsmikinn, sam-
anþjappaðan fróðleik að ræða,
er allan almenning varðar, eða
yfirlit yfir efnahagslega þróun
canadisku þjóðarinnar á nýliðnu
ári í hinum mörgu og mismun-
andi myndum. Veigamestu rit-
gerðirnar eru eftir Mr. Euler og
Mr. R. F. Thompson; lýtur sú
fyrri að straumum þeim og
stefnum, er hæzt risu með þjóð-
inni í viðskiftalífi hennar 1938,
en hin síðari fjallar uiml fræðslu-
starfsemi stjórnarinnar meðal at-
vinnulausra ungra manna og
ungra kvenna; hefir stjórnin á-
kveðið að halda slíkri fræðslu
áfram í ár og verja til hennar
þrem miljónum dala.
Fullnaðarskýrslur um þær
tekjur, er canadisku þjóðinni
féllu i skaut yfir síðastliðið ár,
og frá ferðamannastraumnum
stafa, eru enn eigi við hendi, þó
víst megi telja að þær hafi vaxið
fremur en hitt. Á árinu 1937
nam slík viðskiftavelta $294,-
682,000; bróðurhluti þessarar á-
litlegu upphæðar koimi frá ame-
rískum ferðamönnum; með bætt-
um bílvegum, myndi óefað rnega
auka ferðamannastrauminn hing-
að til lands að miklum mun.
Þessi prýðilega bók, sem skreytt

ZIGZAG
5'
Úrvals pappír í úrvals bók
5
2 Tegundir
SVÖRT KAPA
Hinn upprunalegi þunni
vindlinga pappír, sem flestir,
er reykja "Roll Your Own”
nota. Bi8ji8 um
“ZIG-ZAG” Black Cover
BLÁ KÁPA
“Egyptien” úrvals, hvítur
vindlinga papplr — brennur
sjálfkrafa — og gerir vindl-
ingana eins og þeir væri
vaföir I verksmiíju. BiðjiS
um
“ZIG-ZAG” Blue Cover
er fjölda inuynda, kostar aðeins
25C. Pantanir sendist til Dom-
inion Bureau of Statistics, De-
partment of Trade and Com-
merce, Ottawa, Canada; andvirð-
ið má ekki senda í frímerkjum,
heldur póstávísun.
Samstarf
Islendinga austan
hafs og restan
Eftir Júnas Jónsson
Eftir ferð mína um flestar
bygðir íslendinga í Vesturheimi
hefi eg leitast við að undirbúa
nokkrar tillögur um aukið sam-
starf milli íslendinga austan hafs
og vestan. Sumar þessar tillög-
ur hefir eg rætt við einstaka
menn, einkum í Ameríku, en
hvergi standa að þeim samþyktir
fleiri manna. Sumar þessar upp-
ástungur vona eg að megi gera
að veruleika innan skaimms.
Öðrum mun verða breytt með
ráði fleiri manna og framkvæmd-
ar síðar. Og að lokum munu
vafalaust allmargar af þessum til-
’ögurtl aklrei verða nema dag-
draumar yfir hafið.
1. Langmesta atriðið i öMu
sanrjstarf j milli þjóðarbrotanna
yfir hafið, er að fá beinar skipa-
ferðir milli Reykjavíkur og New
York. Eina viðunandi lausnin
er að Eimskipafélag íslands
byggi skip til þessara ferða, oliu-
skip, sem rúmar alt að 3,000
smálestir og getur tekið 80—100
fanþega. Rikissjóður íslands yrði
að styrkja þessar ferðir hin
fyrstu ár, meðan festa væri að
komast á skiftin við Ameríku.
A»ar Evrópuþjóðir byggja sin
stærstu skip til Ameríkuferða, og
þó að þetta skip væri lítið á
mælikvarða stórþjóðanna, þá
væri það mikið skip fyrir ís-
lendinga, og sniðið eftir okkar
þörfum. Því litið skip myndi
tryggja verzlun íslendinga við
Ameríku, og imteð því myndi ís-
lenzkt fólk fara i heimsóknir og
til náms á báða vegu yfir liafið.
Ameríkuskip myndi raunveru-
lega opna íslendingum nýja
heima. Og landar í Vesturheimi
myndu nota það til stöðugra
heimsókna ti* frænda og vina á
ísGndi. Amerískir ferðamenn
myndu koma til suiinardva'ar á
íslandi, ef völ væri slíkra ferða.
2. Útvarp frá Islandi til landa
í Ameríku ætti að vera með
tvennum hætti. Það ætti að út-
varpa til íslenzku blaðanna i
Winnipðg ca. 10 mínútur einu
sinni í viku ágripi af fréttum
vikunnar. Auk þess ætti að út-
varpa einu sinni í viku til Vest-
ur-íslendinga svo sem 1—1)4
stund skemtilegu og fræðandi
efni í samráði við Þjóðræknis-
félagið. Ef vel væri vandað til
útvarps að heiman vestur um
haf, myndi það verða stuðning-
ur fyrir unga fólkið, að halda
við íslenzkunni. Alt útvarp
vestur um haf verður að vera á
stuttbylgjuimi.
3. Það er alsiða vestan hafs,
að prestar minnast heimaþjóðar-
innar í kirkjunni. Það er óvið-
kunnanlegt að móðurkirkjan
gleynii börnum sínum, þótt þau
búi í fjarlægð.
4. Fyr á árum var mikil sala
á íslenzkum bókum til landa
vestanhafs. Nú er þessi sa'a
lítil og í ólagi. Allhár tollur er
á útlenduin bókum í Canada og
er það hindrun. Eg álít að
vestra þurfi að vera tvær islenzk-
ar bókabúðir. Önnur í Winnipeg
fyrir Canada. Hin í Dakota
"Ccrnned
Sunlight^
1T is interesting to note that
for centuries chemists en-
gaged in scientific research
have looked to the day when
sunshine rays would be
trapped and harnessed by
man. In the eightegnth cen-
tury, Joseph Addison wrotei a
humorous story of an English-
man who bottled sunlight as
one would preserve fruit. To
datej no one has succeeded
in “canning” sunlight, but
there is a machine in the
EATON Research Bureau
called a Fade-Ometer which
produces a light that prac-
tically duplicates the effect of
sunlight in its action on col-
ored materials.
Such statements as "sunfast”
or “sunworthy” in EATON
advertising are based on the
results of experiment by tech-
nicians1 working with a Fade-
Ometer. Woolens, silks, rayons,
wallpapers and many other
products must stand up to a
test of from 48 to 144 con-
secutive hours of this “canned
sunlight” before we will refer
to them by these terms in our
Catalogue.
When you buy merchandise
from EATON’8 with specific
guarantee of ability to resist
ravages of the sun, you can
buy with complete confidence.
*‘T. EATON CZ„r„
EATON’S