Lögberg - 02.02.1939, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. FEBRCAR 1939
5
fyrir Bandaríkin. Hvorug út-
salan getur verið gróðafyrirtæki,
t'i' það á að vera trygt á öllum
timum að landar vestra geti
fengið þær bækur, sem út koma
á íslandi, án óþarfa tilkostnaðar.
Væri eðlilegt að Þjóðræknisfé-
lagið hefði yfirumsjón með þess-
ari bóksölu vestra, eins og sann-
arlegu þjóðernismáli, þó að ein-
stakir menn hefðu með höndum
framkvæmdina. Heima á ís-
landi yrði að sýna sanngimi og
lipurð í þessuimi skiftum. Eðli-
legast væri að bækur vestra væru
seldar gegn staðgreiðslu eða
póstkröfu. Blöðin i Winnipeg
myndu geta um hinar þýðingar-
meiri bækur, svo að landar, hvar
sem þeir búa i Ameríku, vissu
Um þær bækur, sem eru á mark-
aðinum, og sem þeir gætu fengið.
En eins og nú er háttað bóksöl-
unni, verða senn islenzkar bækur
torfengnar og mjög erfitt fyrir
marga landa, sem dreifðir eru
um hið innikla meginland, að vita
hvaðjít er gefið á íslandi.
5. Einn undarlegur ósiður
virðist liggja í landi hér heima,
°g það er að kaupa litið íslenzk-
ar bækur, sem gefnar eru út í
Winnipeg, og prentaðar i ís-
lenzkum prentsmiðjum þar. Þetta
er ef til vill leiðinleg tilviljun, en
úr því þarf að bæta með fræðslu
um þetta efni.
6. Landar vestra hafa haft all-
mörg lestrarfélög og voru ]?au
vitanlega mjög blómleg meðan
mikið var um bókakaup að hetrn-
.an. Mörg þeirra starfa mikið
ennþá, og munu gera það jafn-
lengi og islenzkt þjóðerni er við-
urkent vestra. — Blaðasala héðan
vestur hefir aldrei verið mikil, og
getur ekki haft neina fjárhags-
lega þýðingu. Á hinn bóginn
myndi það hjálpa nokkrum hluta
landa vestra að fylgjast með
málum hér heima, ef aðalblöð
stjórnmálaflokkanna, Alþýðubl.,
Mbl. og Timinn væru send ó-
keypis öllum starfandi lestrarfé-
löguim vestra, eftir tilvísun Þjóð-
ræknisfélagsins, en rétt væri að
lestrarfélögin greiddu burðar-
.gjaldið til þess að sýna að þau
yildu fá blöðin. Eg ætla upp úr
aramótum að snúa mér til út-
gefenda þessara þriggja blaða
^eð ofangreind tilmæli.
7- Háskólinn í Winnipeg verð-
ur að vissu leyti þýðingarmestur
íyrir Islendinga vestra, því að
hann er mitt i höfuðbygðum
þeirra. Eru líkur til að var verði
'nnan skamms stofnað prófess-
°rs-embætti í ísleszkum fræðum,
emgöngu fyrir forgöngu og
framlög íslendingaj vestra. Aldr-
afsu- imaður í Winnipeg, Arnljót-
Ur Olson, náfrændi og nafni
Arnljóts Ólafssonar, hefir gefið
háskólanum í Winnipeg aleigu
Slna, en það er prýðilegt islenzkt
^ókasafn, 2500 bindi. Þessi
k'Jóf er fullkomin undirstaða að
,slenzkri bókadeild við háskól-
a,m. Eöndum vestra myndi þykja
vfÖleitni sú, að halda við is-
er>zkum fræðum, studd réttilega,
G Alþingi léti eintak af hverri
sem hér er prentuð, koma
f>ók
°keypjs framvegis i þetta safn
* un því máli verða hreyft á
|,|n£i nú í vetur.
, . ■ Jafnskjótt og reglulegar
y'Paferðir byrja vestur til New
°rk frá Reykj,avík, mun þar
'yrja heildsala nieð íslenzkar
■ ramleiðsluvörur. Af vissum
VOrutegundum, svo sem góðum
larðfiski, osti og ef til vill með-
Námsskeið!
Námsskeið!
Námsskeið!
Á öllum tímum kemur sparnaður sér vel; þó ekki
hvað sízt þegar hart er í ári.—
Við höfum til sölu námsskeið við helztu verzl-
unarskóla (Business Colleges) borgarinnar. Það
borgar sig fyrir yður að leita upplýsinga hjá
okkur tafarlaust.
ni\e Columbia Press Limited
SARGENT & TORONTO
Winnipeg, Man.
alalýsi handa börnum, myndi
verða beinlínis um verulega sölu
að ræða til íslenzkra heimila
vestan hafs. Alveg sérstaklega
myndi ágætur harðfiskur vera
kærkominn tilhaldsmatur, ef
hann væri til sölu, víðast hvar
þar sem landar eiga heima. Hefi
eg fengið ádrátt frá einum mjög
duglegum verzlunarmanni, að
leysa harðfiskimálið vestra á við-
eigandi hátt. Jafnskjótt og sala
á íslenzkum vörum byrjaði vestra
yrði að auglýsa vörurnar i
Heimskringlu og Lögbergi. Það
væri nauðsynlegt fyrir verzlun-
ina og stuðningur fyrir blöðin.
9. En hin mikla vörusala
vestra til annarra en íslendinga
verður á hraðfrystum fiski, síld
í mörgum myndum og niður-
’soðnum sjávaryörum. Sú sala
þarf að gerast um öll Bandaríkin
og að einhverju leyti í Canada.
Við þá útbreiðslustarfsemi geta
landar vestra haft hina mestu
þýðingu, ef þeir sam standa að
vörusölunni frá New York,
kunna að meta og biðja um vel-
viljaðan stuðning landa. í Seattle
búa hálf miljón manna, þar af
sennilega 500 íslendingar. Ef
þessi litli hópur vill tala um og
agitera fyrir íslenzkum vörum,
sem rétt eru framleiddar fyrir
markað þar, þá mtinar mikið um
slíkan stuðning.
10. Blöðin i Winnipeg, Lög-
berg og Heimskringla, eru bæði
um 50 ára götnul. Þau eru líf-
taug í þjóðernisbaráttu landa
vestra. Þau þurfa bæði að lifa
og hafa hvort ujmi sig eðfilegt og
óhjákvæmilegt verksmið. Þau
eiga vitaskuld við verulega
erfiðleika að setja og eru að all-
miklu leyti háð margháttuðum
stuðningi áhugamanna vestra.
Eftir því sem hin volduga enska
sækir nteir og nteir að íslenzk-
unni, eiga þessi blöð erfiðara.
Þau rninna á tvo svani, sem halda
opinni vök með því að synda í
hring þétt upp við ísbrúnina.
Blöðin fá mjög lítinnn stuðning
og viðurkenningu héðan að
heiiitían. Þau hafa sennilega ekki
einn einasta borgandi kaupanda
hér á landi. Tveir menn, Krist-
leifur á Kroppi og Stefán
V.agnsson í Skagafirði, hafa
reglulega sent vestanblöðunum
fréttir og hefir það þótt góður
greiði. — Hvort blaðið fyrir sig,
þyrfti að hafa svo sem 8—10
fasta fréttamenn dreifða um
landið, sem gerðu það að þegn-
skyldu, að vinna fyrir landa
vestra, með skipulagsbundnum
fréttum. — Verður ef til vill i
þessu efni auglýst eftir sjálf-
boðaliðum í þessu skyni hér i
blaðinu.
11. En það er með öllu óvið-
unandi að þau blöð, sem landar
vestra gefa út með mikilli þráut-
seigju og fórnuimi, skuli alls ekki
vera keypt hér eða borguð. Að
vísu má segja, að tæplega sé von
um eiginlega almenna sölu hér,
fremur en fyrir blöð héðan
vestra. En eg álít að almennar
stofnanir hér, skrifstofur, meiri
háttar fyrirtæki, sjúkrahús, skól-
ar o. s. frv., eigi að kaupa Vest-
urheimsblöðin og borga þau í
þvi skyni að fylgjast með mál-
um vestra og sýna löndum í
Vesturheimi verðskuldaða viður-
kenningu fyrir hlýhug þeirra til
gamla landsins.
J. J.
(Framh.)
—Tímánn 29. des.
Brúin yfir
dauðans djúp
Eftir Dr. Helga Péturss.
I.
Þegar margir koma sarnan til
að minnast framliðinna, þá leiðir
af því oftlega að þeir sem dánir
eru fara að sjá hingað til jarðar-
innár og geta orðið sjónarvottar
að sinni eigin útför. Þeir sjá í
huga sínum, líkt og lóan, þegar
henni birtist suður i löndum, að
vorið er komið hér heima á fs-
landi. Að því er haft er eftir
framliðnum, og imark virðist
takandi á, þá er það mjög vana-
legt, að þeir sem dáið hafa og
komnir eru að raun um að þeir
eru lifandi þrátt fyrir það, sár-
þrá að geta látið eftirlifendur
sína vita af sér og hryggjast
mjög þegar það tekst ekki. En
það er sjaldnast, og aldrei nema
ófullkomlega, hjá þvi sem vera
þyrfti. Því að eins og varla þarf
að taka fram, er hin mesta nauð-
syn á þvi að brúa dauðans djúp,
enda gæfti svo orðið. En þó
ekki með neinu itíóti, fyr en
u n d i r s töðuhugmyndirnar um
þessi efni eru komnar í rétt horf.
En á því eru erfiðleikar, sem ná-
lega virðast ósigrandi, og hefir
þó hin forna trúarjátning rétt
fyrir sér í aðalatriði, þar sem
hún talar um upprisu holdsins.
Vitanlega verður þó úr þessu
vitleysa, þegar kent er að graf-
irnar opnist o. s. frv., og ekki
fyr en seint og síðar meir. Hér
þarf náttúrufræðin að koma til
og kenna mönnum að skilja
hvernig þessi neisti frá “hinum
æðsta” — eins og hinn ágæti
Markús Arelíus kallar það —
sem svo tmijög hefir kafist í bar-
áttunni við að koma efninu á-
leiðis til fullkomnunar, skapar
sér nýjan líkama á einhverri
annari jörð, þegar hann verður
að gefast upp á þessari. Þegar
allur almenningur er farinn að)
vita þetta, þá verður djúp dauð-!
ans brúað. En þar næst verður
sjálfur dauðinn sigraður og farið
héðan af jörðu á aðrar stjörnur, |
án þess að deyja, þegar þeim
þroska er náð sem til þess þarf.
II.
Það hefir reynst býsna- torsótt,
að fá menn til að gefa þessuin
höfuðsannindum nokkurn gaum,
hvað þá til að láta sér skiljast,
og eg fer ekki með neina mark-
leysu þegar eg segi að eg viti
þetta imleð vissu. Þegar komið er
á hinn rétta sjónarhól, þá eru
þetta einföld undirstöðuatriði,
sem alveg má ganga úr skugga
um.
Það eru nú orðin 13 ár frá
því er eg fékk fyrst prentaða
grein í tímaritinu Light, sem viða
kemur um lönd, og hefir all-
margt komið þar eftir mig síðan,
hið síðasta sem eg hefi séð, 20.
okt. s.l.; hefir stundum verið felt
úr þessum greinum mínum baga-
lega. Þá aðferð hefi eg haft,
að sýna fram á, hversu þrálátlega
framliðnir eru að reyna til að
halda því fram, að þeir hafi lík-
ama af holdi og blóði, og er með
því auðvitað einnig sagt, að þeir
eiga heima á einhverri jarð-
stjörnu. En þrátt fyrir það, þó
að verið sé að benda mönnum á
þetta, þá lýsa þeir því yfir, aftur
og aftur, sem undirstöðusann-
færingu sinni að framliðnir hafi
ekki efnislíkama og eigi heima
á einhverju óskiljanlegu anda-
sviði. Með þessu er ekki eiu-
ungis kamlið í veg fyrir, að sam-
bandið við framliðna geti komist
i það horf sem vera þarf, heldur
einnig með öllu fyrir það girt,
að skilja tilgang lifsins. En hann
er, i sem fæstum orðum sá, að
leggja svo algerlega undir sig
efnisheiminn og alla hans mögu-
leika, að efnið verði fullkominn
bústaður og verkfæri andans.
ITI- .
Það sem ríður á að láta sér
skiljast án allra efasemda, er að
framliðnir eru ekki andar fremur
en vér erum það hér á jörðu.
Það sem fyrir liggur eftir dauð-
ann er að halda áfram því sem
vel stefndi hér, verða sterkari,
fríðari, vitrari, lifa fullkomnara
samlífi við sína nánustu og aðra.
En ekki ber að leyna því, að
hættur eru á leiðinni ef ekki hef-
ir hér verið vel stefnt, og einkum
ef menn hafa beinlínis skemt sér
við að fótumtroða sannleikann
og gera öðrum ilt. Slíkt fólk
lendir í mannfélöguimi þar sem
eru eintómir óþokkar og verður i
slíkum stöðum margt til tíðinda
sem er ennþá miklu ferlegra en
dæmi eru til hér á jörðu. Og af
ófullkominni vitneskju, sem
menn hafa um þetta fengið, er
sprottin trúin á helvíti. Er þar
(mikið verkefni og erfitt fyrir
hinar góðu verur alheiimsins, að
afmá Vítin og bjarga þeim sem
þar eru. Eru i því skyni gerð-
ir út leiðangrar, miklir og stór-
kostlegir, frá heimum ljóssins til
myrkheimanna. Má af því sem
um þetta hefir verið sagt, þó að
lítið sé og óljóst, glögt skilja, að
þar mun vera efni i hinar furðu-
legust.u frásagnir.
15. nov.
Helgi Péturss.
—Lesbók Mbl.
Fjórir menn voru að spila, en
sá fimti horfði á. Þá segir á-
horfandinn við þann, sem næst-
ur sat honum, sem var óhreinn
um hendurnar: “Já, ef skitur
væri tromp, lagsmaður, þá
mundi eg segja að þú hefðir gott
á hendi.”
♦ +
Konan í Saurbæ var afar
nísk og Jón bóndi fékk litlu að
ráða.
Þegar Jón var orðinn gamall
lagðist hann veikur og var svo
þungt haldinn að læknir var sótt-
ur. Ekki sagði læknir neitt við
Jón ulm! hvort hann væri hættu-
lega veikur en eitthvað talaði
hanti við konu Jóns.
Seinna um daginn leggur
hangikjötslykt inn til Jóns, og
þá biður hann guð að hjálpa sér,
þvi þá vissi hann að konan var
farin að sjóða i “begravelsið.”
Ljúffengt skozkt
Visky
Blandað og látið í flöskur
í Canada undir beinu
eftirliti eigendanna
ADAIR & COMPANY
GLASGOW
hjá
Gooderlham & Wtorts, Limited
25 oz. Flaskan $2.40
40 oz. Flaskan $3.75
Að viðbættmn söluskatti
ef nokkur er
Thla advertisement is not inserted by
the Government Liquor Control Com-
mission. The Commisslon is not respon-
sible for statements made as to quality
of products advertised.