Lögberg - 30.03.1939, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. MABZ, 1939
ENJOYmRICH NIIITY FUVOR
OF HOME GROWN CEIERY
Golden Supreme
The new, outstand-
ing: variety bred by
Ferry-Morse and of-
fered for the first
time. A main crpp
varlety for use wher-
ever a larger Dwarf
Golden Self-Blanch-
insr is wanted. Many
buyers who watched lt grow to maturity,
harvested ana packed, pronounced it prac-
tically perfect. Postpaid: Pkt. (1/16-oz.)
15c; 2 pkts. 25c; y2-oz. $1.10; 1 oz. $2.00.
23 ISew Varietles of Ve^etables, grown on our
own Seed Testingr Plant Breedlny Farm, re-
ceived the Market Gardeners’ Award of Merit
1936. McFayden’s Seed Pist also contains the
All American Flower Awards. Keep your
farden up to date.
MvFAV DiN hsCvxsntPackt;.
SEEDS 0n!y5í-4tPkl.
In addition to the newest varleties. not yet
In full production and necessarily sold at
hlgher prices McFayden’s Seed Company
offer thelr regruiar stocks, tried and tested on
their own Piant Breedinjg and Seed Testln*
Farm, at 3c to 4c per packet postpald. Rig
oversize packets, too. Every packet dated
day packed and gruaranteed to full amount
of purchase prlce. Indlvldual cultural direc-
tlons, for Canadian conditions, on every
packet.
BUY YOUR SEEDS DIRECT—It is impos-
slble for us to grive in any Commission
Cabinet the wlde assortment to choose from
found In our Seed Llst, containln* 281 varie-
tles of vegretables and over 500 varieties of
flowers.
IF— McFayden Seeds were sent out to
Stores ln Commlsslon Boxes, we would prob-
ably have a lot of seed on our hands at the
end of the season.
If this seed was thrown away *♦ would be
a total loss, and we would have to chargre
more for our seeds, or put less seed in a ^
packet to make up for it.
If, on the other hand, we dld not throw It
away, but kept it over and sent It out in
packagres agrain, the tendency would be for
us to accumulate a lot of old seed.
We, therefore, sell direct to you only—NOT
througrh Commisslon Boxes — TKSTKD
8EEDS, and grlve you the beneflt of the sav-
ings made ln this way.
Harðindi og
hvalreki
Eftir Jón L. Hansson
Við munum nú ekki margir á
lífi af þeim, sem unnumi að hval-
skurði á Ánastaðaf jörum á
Vatnsnesi, vorið 1882, eg helcl
við séum ekki fleiri en tveir
cða þrír. — Eg var þá átján ára.
Mér hefir þvi dottið í hug, að
segja nokkuð frá því ári, eins og
það var í Vestur-Húniavatns-
sýslu.
Árið byrjaði með mestu um-
hleypingstíð, skiftust á vestan
byljir og sunnan rigningar, en
þess á milli norðan hríðar. Hélzt
svo fram í miðgóu, en þá stilti
nokkuð til og var sæmilegt fram
i byrjun einmánaðar.
Á pálmasunnudag, sem var
fyrsti sunnudagur i einmánuði,
var sterkju hiti og bliðviðri og
rann sundur snjórinn. Þá komu
að Þóreyjarnúpi til föður míns,
þeir Þorvaldur Bjarnarson prest-
ur á Melstað og Gestur Jóhann-
esson hagyrðingur (fór síðar til
Ameríku). Faðir minn bauð
þeim til stofu, og fóru þeir að
tala um tíðarfarið. Segir þá
séra Þorvaldur: “Heldur þú nú
ekki að veturinn sé búinn, Hans
minn.’’ Faðir minn svarar:
“Nei, hann á eftir að reka inn
ís og drepa marga hvali.” Sagði
þá séra Þorvaldur: “Nú ertu
vitlaus.” Faðir minn gekk
stundarkorn um gólf þegjandi,
með hendur í vösum, en segir
svo:
MCFAYDENS FAM0US
l>,. VEGETA31E C0UECTI0N
BIG
' PKTS.
11fmm ff*t your 2Sc
2B
T«n refular, full-slze 5c and lOc packets,
15c postpald, and you get the 25c back on
jrour first order of |2.00 or more by meani
of a refund coupon good for 26c sent wtth
thls coilection. Money order preferred to
coln or stamps. Makes a nice gift. Coats so
little. GrowH so much.
Order NOW. You will need seeds anyway.
McFayden’s Seeds have been the foundation
of good gardens slnce 1910.
Collection contains one reguiar full size
oacket each of the followlng:
Detroit Dark Red. The best all
BEETS— round Red Beet. Sufflcient
seed for 25 ft. of row .
Half Long Chantenay. The
C A PP ATCm best all round Carrot.
Enough seed for 40 to 50 ft
of row.
Early Fortune. Plckles,
pfT/*|IMRITDmsweet or sour, add zest
lUtUmDLh to any meai Sufficient
for 25 ft. of row.
Grand Raplds. Loose Leaf
V FTTIirF— varlety. Cool, crisp, green
UDl IUvL lettuce. This packet wlli
sow 20 to 25 ft. of row.
OMTOM Yellow Globe Danvers. A splen-
did winter keeper.
! Harðnar á dalnum, herðir að
1 hvalnum,
! hafísinn veldur.
Neyð er á falnum, og násigðar-
alnum
norðjötunn heldur.
Lækkar á malnum mörgum hjá
halnum.
meinið sem geldur.
Emjar í valnum af illviðra
svalnumi,
ásauður feldur,
Um veturinn sagði faðir minn
oft við móður mina, svo eg
heyrði: “Góða min, það koma
einhver ósköp úr sjó, eg held
það sé við Miðfjarðar mynni, eg
sé ekki hvað það er.”
Út einmánuð var tíð heldur
Jíöld og stirð, en þó miklu stilt-
\ ari en um veturinn, og nokkrar
I beitarsnapir.
! Er komið var á fætur sunnu-
. daginn fyrsta í sumri var komin
j grenjandi norðan stórhríð. —
1 Ifannes heitinn hróðir minn fór
varð hann að' bera
0NI0N—
Whito Fortugal. A popular
white onion for cooking or
pickles. Packet will sow 15 to
20 ft. of drill.
PARSNIP—
Half Long Gnernsey. Suf-
ficient to sow 40 to 50 ft
of drill.
RADISH—
TURNIP—
French Breakfast. C o o 1,
crisp, quick-growing variety.
Thls packet will sow 25 to 80
ft. of drill.
HTiIte Summer Table. Early,
quick-growing. Packet wiii
sow 25 to 30 ft. of drill.
SWEDE TURNIP
Canadian Gem. >4
ounce sows 75 ft
of row.
200°.0CasJi PiizesílQO-
in our Wheat Estimating Contest, open to
our customers. 54 prizes. Full particulars tn
McFayden’s 8eed List, sent with above seed
collection, or on request.
FREE—Clip this advertisemeöt and get
Large Packet Beautifnl Flowers FREE (L.)
Worth-While Savings on Club
Orders described in Seed List.
EED
WINNIPEG TORON TO
mfjólkina heim í kút, því að ó-
mögulegt var að gera hana í föt-
um í þeim veðurofsa. Eg átti
að gæta hesta sem voru í hest-
húsum suður og niður á túninu.
Voru það tvístæðuhús, sem tóku
10 hesta og einstæðuhús fyrir
sjö hesta.. Eg hljóp út úr bæn-
um, en sá ekki fyrir fótum mér
fyr en eg stanzaði á öðrum
hesthúsmæninum, alt í kring var
eins og gufuiða af hríð. Er
Hannes, kom úr fjósinu og hon-
um var sagt, að eg hefði farið
í hesthúsin, varð hann yfir sig
hræddur, og bjóst ekki við að eg
hefði náð húsunuin. Hann lagði
þegar af stað til að vitja um mig,
og fór meðfram skurði, sem lá
frá bænum rétt að húsunum, var
það nokkur krókur, en hægt að
þreifa sig áfram með skurð-
bakkanum. Er hann kom í hús-
in var eg að enda við að gefa
hestunum. — Hann vildi fara
sömu leið til baka en eg fríjaði
honum hugar að fylgja mér
beint í veðrið til hæjarins. Gekk
okkur vel, enda var bærinn stór
um sig. Seinnipart mánudags
fór heldur að lægja hríðina, og
var bjart á þriðjudag.
í þessarj hríð rak ís inn i
austur Húnaflóa og inn að
Vatnsnesi, en auðir Vestfirðir.
Næsta dag fréttist að rekið hefði
tvitugan hval á Krossnesi á
Vatnsnesi, og fóru menn alment
á hvalfjöru. Þar hittust þeir
Eggert á Ánastöðum og faðir
minn, og voru báðir að kaupa
hval. Segir þá faðir minn við
Eggert: “Þú þarft ekki að fá
mikinn hval núna, Eggert minn,
þú færð meira bráðum.”
Fram að hvítasunnu var fé
alstaðar í húsi og alstaðar gefið,
þar sem hey voru til, en viða
orðið heylítið. Á þriðja í hvita-
sunnu var norðan hríð, sem stóð
þar til á aðfaranótt fimtudags,
og fylti þá allan Húnaflóa af
hafís. Þá fréttist strax rek-
ið hefði á Ánastöðum um þrjá-
tíu reiðarhvalir og reyndust vera
þrjátíu og þrír. Rak fimtán við
Þvottaklöppina niður undan bæn
um á Ánastöðum, þrjá rak und-
an .ánum fyrir sunnan bæinn,
þrettán rak í Sandvíkinni og
einn norðan við Grímsárósinn.
Til hvalskurðar
á Ánastöðum
A trinitatissunnudag var eg
sendur vestur að Ánastöðum, á-
samt vinnumanni föður síns, er
Björn hét Guðmundsson, bróðir
Gests á Björnólfsstöðum í
Langadal. Vorumi við með tjald
og allan útbúnað, og áttum að
komast i hvalskurð.
Er við komum á hlaðið á Ána-
stöðum munu hafa verið þar um
fjörutíu aðkomumenn. Eg skil-
aði kveðju föður mins til Egg-
erts, og mæltist til að hann tæki
okkur Björn í hvalskufðinn. —
Segir þá Eggert: “Nú er það
komið fram, sem gamli maður-
inn spáði á Krossanesi; það er
sjálfsagt að báðir mennirnir frá
Þóreyjarnúpi fái að vera i
skurði.” Hve margir komu til
hvalskurðarins get eg ekki sagt,
en þeir voru margir. Þar voru
menn úr öllum nærliggjandi
sveitum: Vatnsnesi, Þverár-
hreppi, Miðfirði og víðar, yfir-
leitt flestir, sem gátu komist frá
heimilum sínum1, eða sent vinnu-
menn sína. Komu nokkrir langt
að, t. d. úr Strandasýslu. Man
eg eftir Sigurði frá Bæ á Sel-
strönd (fór síðar til Ameríku),
myndarlegum dugnaðarmanni.
Var hann lengi.
Meðan stóð á hvalskurðinum,
voru endalausir kuldar og ótið,
var oft á morgnana snjór upp á
miðja dúka á tjaldinu. Vorum
við Ijjörn þeir einu, sem lágum
í tjaldinu, var það miklu ^etra
vegna þrifnaðar. Hinir sváfu
flestir og héldu til í fjárhúsum
og peningsbúsum, sumir enda i
peningshúsum á næ-stu bæjum.
Hefi eg aldrei séð slikan sóða-
skap annarsstaðar, enda var ó-
mögulegt að halda þrifnaði i
annari eins tið og við slíkar að-
stæður. Við skurðinn voru
flestir í skinn lclæðum, en þau
voru orðin hálf ónýt og gagns-
!aus eftir einn eða tvo daga, og
hlífðu ekkert. Urðu menn því
rennandi og gagndrepa af hval-
grút. Var kaldsamt hjá okkur í
ZIGZAG
Orvals pappír í úrvals bók
5e 5C
2 Te
SVORT KAPA
g
D
Hinn upprunalegi þ u n n i
vindlinga pappír, sem flestir,
er reykja “Roll Your Own’’
nota. BiSjiS um
“ZIG-ZAG” Black Cover
undir
BLÁ KÁPA
“Bgyptien” úrvals, h v í t u r
vindlinga pappír — brennur
sjálfkrafa — og gerir vindl-
ingana eins og þelr væri
vafSir í verksmiSju. BiðjiS
um
“ZIG-ZAG” Blue Cover
I
tjaldinu, að hafa alveg fataskifti
á kvöldin, og fara í þur föt, en
það urÖum við að gcra.
Við skurðinn rann lýsið í
lækjum úr spikinu niður á milli
hafísjakanna og storknaði þar í
stóra hvíta hnoðra, suma alt að
fjörutíu til fimtiu pund að
þyngd, rann sérstaklega mikið úr
spikinu á hnakkanum, en það
mun hafa verið um alin á þykt
þar. Við aðfallið bárust svo
spikhnoðrarnir upp í fjöruna,
og spörkuðust þar niður. Varð
maður því að vaða möl og grút
í mjóalegg og; sumstaðar í hné.
Hver maður skar á dag eina
til.þrjár vættir, eftir því hvernig
stóð á sjó og hvernig hvalurinn
lá, en honum varðl að velta til á
flóðinu, eftir því sem við varð
komið. Voru notaðar við það í-
færur. Eg var vinnumaður að
hálfu hjá Jakob bróður mínum,
en lausamaður að hálfu. Mun
eg sjálfur hafa haft kaup, sem
nam kr. 4.00 á dag, þótti það
mikið, en eg var þá fullþroska.
Hvalurinn var skorinn með
sk^lmum, sem búnar voru til
þannig, að íslenzkir torfljáir
voru réttir upp og sett á þá
sköft; auk þess voru tveir eða
þrír korðar notaðir. ífærur
voru settar í hvalstykkin, sem
voru flest 50 til 80 pund, og
þau dregin upp í fjöru.
Matbjörgin
Engin slys urðu og enginn dó
á hvalf jörunni, og má það merki-
legt; kallast. Eins og menn geta
skilið, var þetta óhemju mat-
björg, og hygg eg að margir
hefðu orðið svangir þá, ef hval-
ina hefði ekki rekið, jafnvel bein
línis hungur, þvi engin mat-
björg var þá til víða, vegna
siglingaleysis og ills árferðis.
Af hvalfjörunni var allur
hvalurinn fluttur á hestum heim
á bæina, jafnvel norður í Skaga-
fjarðardali, suður í Borgarfjörð
og vestur í Dalasýslu. Gengu
lestir stöðugt alt vorið og langt
fram á sumar. Vestur á S.trand-
ir var hann fluttur á bátum um
haustið, er ís var farinn. Jó-
hann Möller lét kaupfar sitt
sækja hvali um haustið, er hann
hafði keypt.
Er heim kom, var hvalurinn
soðinn og súrsaður, en sumt
borðað nýtt. Nokkrir geymdu
spikið í dimmum, rökum húsum,
aðrir grófu það í jörð, þó án
þess að mold kæmist að, og
geyrndu þannig lengi, jafnvel alt
að fjögur ár. Var það nefnt
myrkurhvalur og var sæmilega
góður, þó ógeðslegur væri orð-
inn. Hvalrifin voru flutt víðs-
vegar og höfðu fyrir bátshlunni;
eins voru reft með hvalrifjum
göng frá bænum á Ánastöðum
niður í fjósið. Önnur hvalbein
voru um alla fjöruna og munu
jafnvel sjást þar enn.
Mislingarnir
Með lestamönnum að sunnan
bárust mislingar á hvalfjöruna
og breiddust ört út umi alt hérað-
ið, svo víða lágu flestir eða allir
heimamenn. Lagðist þá allur
hvalskurður niður u'mi tíma. Við
Björn fórum þá heim og flestir
aðrir, er þeir fóru að veikjast.
Veiki þessi var mjög illkynjuð,
líkust drepsótt. Er eg kom
heim, átti eg að fara að vinna á
túninu, en var máttlaus og með
beinverkjum og lagðist fárveikur
um kvöldið, og var þá. allur orð-
inn útsteyptur í mislingumi. Var
eg með óráði næstá sólarhring,
en fanst eg þá orðinn góður,
varð þó að liggja nær viku.
12 oz. $1.00
25 oz....$2.15
40 oz....$3.25
G&W
OLT) RYE
WHISKY
(Gamalt kornbrennivín)
ÖOODERHAM & WORTS, LIMITED
Stofnsett 1832
Elzta áJfengrisgerð 1 Canada
This advertisemcnt is not inserted by the Government Liquor Control Com-
mission. The Commisslon is not responsibje for statements made as to quality of
products advertised,