Lögberg - 18.05.1939, Blaðsíða 4

4
LÖGBER/G, FIMTUDAGINN 18. MAÍ 1939
--------------- Högbers ------------------------------
GefiS út hvern fimtudag af
THE COGUMBIA PRESS, IjIMITEI)
605 Sargent Ave., Winnlpeg, Manltoba
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LOGBERG, 695 Sargent Ave., Wlnnipeg, Man.
Editor: EINAR P. JÖNSSON
Verð $3.00 nm árið — Borgist fyrlrfram
The “Lögberg’.’ is printed and published by The Columbia Press,
Limited, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 327
Konungskoman
Konungshjióiiin brezku komu til Quebec ú miðviku-
dagsmorguninn eftir í'ulla níu daga siglingu á Atlants-
hafi; varð konungsskipið, Empress of Australia tveim-
ur dögum á eftir áætlun vegna óhagstæðs veðurs og þrá-
látrar þoku. Tvö herskip f'ylgdu konungsskipinu alla
leið.—
Konungsheimsóknin markar tímamót í sögu hinnar
canadisku þjóðar; þetta er í fyrsita skiftið, sem brezkur
konungur stígur fæti á canadiska mold, og þá eigi fyrst
og fremst sem konungur Breta heldur konungur cana-
disku þjóðarinnar; í ríkisstjórnartíð hins ástsæla föður
hans, tók sjálfbyrg, canadisk þjóð, sæti meðal lieims-
þjóðanna.
I blómskrúði rísandi sumars, fagnar canadiska
þjóðin einhuga konungi sínum og drotningu lians; kon-
ungurinn er einn og ódeilanlegur; í afstöðunni til hans
er þjóðin ein og óskift, þó innbyrðis skiftist hún af eðli-
legum ástæðum í flokka og flokkabrot; að konungsheim-
sóknin leiði til vaxandi þjóðeiningar verður' ekki dregið
í efa.—
Hin fyrsta, opinbera móttökuathöfn fjr fram í
hinni söguríku Quebecborg, þar sem “feður fylkjasam-
bandsins” lögðu grundvöllinn að varanlegu stjórnskipu-
lagi í þessu landi; það skal vanda, sem vel á að standa.
Gifta og gróður hefir hinni ungu, canadisku þjóð stafað
frá forsjá þeirra spöku og heillyndu manna, er þar voru
að verki; og vel er það tilfallið, að konungur Canada
endurhelgi þenna söguríka stað með nærveru sinni.—
Forsætisráðherra Canada, Rt. Hon. W. L. Mackenzie
King, var fyrstur manna til þess að fagna hinum kon-
unglegu gestum við landgöngu og bjóða þá velkomna í
nafni hinnar canadisku þjóðar.---
Canadiska þjóðin er ung og djarfhuga þjóð; fram-
tíðarhallir sínar reisir hún á frelsisást og þroskahug-
sjón ævarandi mannrétitinda; engin önnur þjóð í heimi
ann heitar lýðræði sínu en einmitt hún, og engin
þjóð stendur betur að vígi að því er það áhrærir,
að standa vörð um frelsi sitt; veldur því hvorttveggja í
senn landfræðileg afstaða og órjúfanleg samstilling
þeirra þjóðernislegu baugabrota, sem þjóðin er samsett
aí. Og einmitt nú í dag blasa við þjóðinni gullvæg tæki-
færi á sviði mannfélagsforustunnar; endurvakning þjóð-
bandalagsins er með öllu óumflýjanleg; einhver verður
að ríða á vaðið, og því ætti það ekki að verða canadiska
þjóðin ? Með engu gæti hún fagnað konungi sínum betur
en heitstrenging í þá átt.-
1 faguryrtu, nýprentuðu ávarpi í tilefni af konungs-
heimsókninni, víkur lávarður Tweedsmuir nokkuð að
sögu hinnar canadisku þjóðar, er hann telur, borið
saman við sögu gömlu landanna, enn vera í rauninni í
bernsku; lestri fyrstu kaflanna sé hvergi nærri lokið
enn og viðburðasagan, eins og hljóti að vera um jafn-
unga þjóð, að mestu leyti framundan; þó dáir hann
mjög orku og útsýn þeirra víkinga, er fyrstir komu til
þessa lands og hugðu á nýbygðir; tilnefnir liann þar
meðal annara þá Leif hepna og Þorfinn Karlsefni, er
vitað sé að stígið hafi á land í Strandfylkjunum cana-
disku. Lávarður Tweedsmuir tjáist sannfærður um það,
að í allri veraldarsögunni sé ekki mikilvægari kafla að
finna, en óþrotlegar sigurvinningar canadisku þjóðar-
innar yfir rúmi og tíma; þó séu fegurstu kaflarnir
óskráðir enn.—
Canadiska þjóðin hefir átt því óviðjafnanlega láni
að fagna, að eiga góða nágranna, þar sem eru Banda-
ríkjamenn; hjá því getur ekki farið, að heimsókn kon-
ungs vors og drotningar hans til nágrannaþjóðar vorrar
syðra, styrki vináttuböndin og gerir þau að mun inni-
legri. Hin canadiska þjóð á enga óvini þó öfundsmenn
einhverja kunni Mun að eiga; metnaður hennar á hvergi
skvlt við þjóðardramb; hún er ung og stórdreymin; það
er á valdi sona hennar og dætra hvernig fram úr draum-
unum ræðst.—
Islendingar hafa kveðið Canada-minni og sungið
konungum lof; fer hér það tvent saman, að landið er
lofs verðugt og konungur vor drápunnar verður; ástæð-
an til þess að fagna, er því heil og óskift; táknræn ímynd
þeirrar innri einingar, er ein ,fær lyft Grettistökum á
braut framtíðarþroskans.—
1 myndugleika fullkominna þjóðréttinda sinna og af
óskiftum hollustuhug, fagnar Canada konungi sínum og
drotningu, og árnar þeim ljúfrar landsvistar.
Ríkisháskólinn í
Norður Dakota
heiðrar Guðmund
Grímsson dómara
Miðvikudaginn 4. maí s.l.
gerði ríkisháskólinn ^ Norður
Dakota hinn velmetna landa
vorn, Guðmund héraðsdómara
Grímson, i Rugby, N. Dakota,
.heiðursdoktor í lögum (LL.D.).
Var sá áthöfn meginþáttur í veg-
legum hátíðahöldum á Viður-
kenningardegi (Recognition
Day) háskólans, sem helgaður er
árlega þeim nemendum, sem
fram úr skara í námi sinu. Fór
sérstaklega vel á því, að Guð-
mundur dómari var heiðraður
við það tækfæri, því að hann
var framúrskarandi námsmaður
á skólaárum sínum. Hann flutti
aðalræðuna þennan eftirminni-
lega dag, og var það einkar at-
hyglisverð og tímabær hvatning
til æskulýðsins. Var fjölmenni
viðstatt hábiðarhöldin, bæði af
kennurum, nemendum og að-
komufólki. Dr. Olaf H. Thor-
modsgard, forseti lagaskólans, út-
nefndi Grímson dómara til
doktorsnafnbótarinnar, en dr.
John C. West, forseti ríkishá-
skólans, er forsæti skipaði, lýsti
doktorskjöri.
Grímson dómari er svo kunn-
ur Islendingum vestan hafs ,að
engin þörf gerist, að segja þeim
cleili á honum; hann hefir verið
og er á margan hátt virkur þátt-
takandi í mörgum málum þeirra.
Þó þykir mér vel fara á því, að
taka hér upp æfiágrip hans, er
lesið var upp í heyranda hljóði,
þegar hann var kjörinn heiðurs-
doktor í lögum við Háskóla ís-
lands 1930, og prentað er i Ár-
bók Háskólans fyrir það ár:
“Guð mundur Grímson dómari
er fæddur 20. nóvember 1878 að
Kópareykjum í Reykholtsdal í
Borgarfjarðarsýslu. í júlímánuði
1882 fóru foreldrar hans, Stein-
grímur Grímsson og Guðrún
Jónsdóttir, með hann til Vestur-
heims. Settust þau að í North
Dakota og námu þar land og ólst
Guðmundur þar upp. Sextán
ára gamall varð hann kennari við
barnaskóla og hélt því starfi á-
fram, þar til hann haustið 1898
innritaðist í ríkisháskólann í
North Dakota. Varð hann B.A.
við þann háskóla 1904 og M.A.
vorið 1905. Á árunum 1905-
1906 stundaði hann nám við
Ghicagoháskóla, en varð LL.B.
við ríkis'háskólann í North
Dakota 1906. Gerðist hann síð-
an málaflutningmaður og jafn-
framt um nokkurra ára skeið
ritstjóri vikublaðs, Munich
Herald, sem gefið var út í bæ
þeim, er hann hafði aðsetur í.
Árið 1910 var hann kosinn saka-
sóknari ríkisins, State Attorney,
fyrir Cavalier County, og var
hann síðan endurkosinn í þá
stöðu hvað eftir annað og gegndi
henni óslitið til ársins 1925. Á
þeim árum gerðust atburðir, sem
urðu til þess, að nafn Guðmund-
ar Grimsonar varð svo að segja
á hvers manns vörum ufn öll
Bandaríkin. Það var hið svo-
nefnda Tabert-mál. Unglings-
piltur norðan úr North Dakota,
Tabert að nafni, hafði verið
dæmdur fyrir smáyfirsjón suður
i Florida, og því næst leigður til
vinnu í sögunarmylnu, ásamt
fleiri föngum. Sætti hann svo
illri meðferð, að hann beið bana
af. Guðmundur Grímson gekst
í fyrir því, að mál þetta væri tekið
| upp. Fór hann sjálfur suður
| til Florida og aflaði þar sönn-
1 unargagna. Þegar yfirvöldin i
Florida tregðuðust við að láta
rannsaka málið, kom hann þvi
til leiðar að þingið í North Dak-
ota samþykti áskorun til stjórn-
arvaldanna í Florida um að láta
rannsaka það. Hafði slíkt aldrei
gerst fyr í Bandaríkjunum, að
ríki léti þannig innanríkismál
annars rikis til sin taka. Varð
málið því að æsingarmáli og var
það bæði sótt og varið af hinu
mesta kappi. Urðu þær lyktir
máls þess að lokum, að ábyrgð
varð komið fram á hendur hin-
um seku og rækileg gangskör
gerð að þvi að koma í veg fyrir
að slík meðferð á föngum ætti
sér framvegis stað. Hlaut Guð-
mundur Grímson hina mestu
virðingu af máli þessu, fyrir ó-
sérplægni sína, dugnað og kjark.
Árið 1926 var Guðmundur kos-
inn héraðsdómari með mjög
miklum meiri hluta atkvæða.
Gygnir hann þeirri stöðu enn og
nýtur óvenjulega mikils trausts
og vinsælda sakir manpkosta
sinna og hæfileika.”
Allir, sem þekkja til Guð-
mundar dómara og embættis-
færslu hans, munu fúslega taka
undir framanskráð ummæli.
Hinir mörgu vinir hans fagna
yfir þeirri nýju sæmd, sem hon-
um hefir í skaut fallið af hálfu
háskóla síns. Sest hann, hvað
það snertir, á bekk með þeim
Vilhjálmi Stefánsson landkönn-
uði og Sveinbirni Johnson pró-
fessor, er ríkisháskólinn í
Norður Dakota hefir áður heiðr-
að á sama hátt. Munu flestir
rnæla, að sá bekkur sé vel set-
inn, er þeir þrémenningarnir
skipa. Richard Beck.
Dr. Beck kosinn
vara-forseti
SOCIETY FOR THE
ADVANCEMENT OF
SCANDINAVIAN STUDY
Dr. Rchard Beck, prófessor í
norrænum fræðum við ríkishá-
skólann í Norður Dakota, var
kosinn vara-forseti fræðifélags-
ins, The Society for the Ad-
vancement of Scandinavian
Study á ársfundi þess í Rock
Island, Illinois, laugardaginn 7.
maí s.l. Fundinn sóttu fulltrúar
frá ríkisháskólum og menta-
skólum víðsvegar um Miðvestur-
landið. Á ársfundinum flutti
dr. Beck erindi um Guttorm J.
Guttormsson semi ljóðskáld og
leikrjta og las upp nokkur kvæði
lians í enskri þýðingu þeirra
Mrs. Jakobínu Johnson og pró-
fessors Watson Kirkconnells.
Dr. Beck var einnig einn af
ræðumönnum á árshátíð félags-
ins og mælti þar á íslenzku,
norsku og ensku.
The Society for the Advance-
ment of Scandinavian Study
vinnur, eins og nafnið bendir til,
að aukinni þekkingu á Norður-
löndum og menningu þeirra L
landi hér og eru félagar þess,
er skifta nokkrum hundruðum,
dreifðir um Bandaríkin og Can-
ada. Ritari félagsins er pró-
iessor Joseph Alexis við rikis-
háskólann í Nebraska, sem ýms-
um ílendingum er að góðu kunn-
ur, og nýlega hefir hafið kenslu
í íslenzku þar við háskólann.
Prófessor Sveinbjörn Johnson
er einnig í stjórnarnefnd félags-
ins. Það gefur út ársfjórðungs-
ritið “Scanclinavian Studies and
Notes,” og hefir þar birst fjöldi
ritgerða og ritdóma um íslenzk
efni. í vorhefti þessa árs er
t. d. ritdómur eftir dr. Beck um
ÞEGNHOLL VELKOMENDA ÓSK
til
GEORGS KONUNGS VI
og
ELIZABETAR DROTTNINGAR
Madonald Shoe Store
Limited
492-4 MAIN STREET