Lögberg - 18.05.1939, Blaðsíða 6
6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. MAl 1939
O LÍTILL
ANNAR PARTUR
Þegar eg er oröinn jafngamall móÖurbróður mín-
um líaptiste, sem er nú á þessu augnabliki orðinn
eins gaimall og tréð baobab í Afríku miðri, mun eg
enn muna þegar eg fyrst kom til París á vagni í
lægstu eða þriðju röð.
Þetta voru síðustu dagar febrúarmánaðar; það
var enn kalt; úti var loftið grátt, það var hvast; það
var snjóhraglandi; hæðirnar voru berar; engjarnar í
vatnslöðri; hinar löngu raðir vínviðarins voru visn-
aðar; inni voru sjómennirnir sídrukknir, syngjandi;
bændur sofandi með opinn munninn, eins og dauðir
fiskar; nokkrir krakkar, nokkrar fóstrur þeirra, öllu
hrúgað saman í einum vagni; flækingar með pípur
sínar, daunillar; brennivínsblanda og myglaður hálmur.
Eg held að svo sé enn.
Eg var tvo daga á ferðinni; þar sem eg hafði
engar vistir með mér, át eg ekkert alla leiðina. Að
fasta alveg í tvo daga var langt og strangt. Eg átti
enn fjörutíu cent og geyimdi þau vel, til að hafa þau
til reiðu er eg kæmi til París, og fyndi ef til vill ekki
vin mmn Jack á stöðinni; og þó eg væri svangur,
snerti eg ekki þessa síðustu peninga mína. Það var
fleira en hungrið.sem kvaldi mig á þessu ferðalagi.
Eg hafði farið til skólans frá Sarland og hafði aðeins
“rubbers” á fótunum, sem eg hleypti upp á fæturnar
heima við. Þessir skór voru fremur fallegir, en þetta
vár í köldu vetrarveðri og í ómerkilegum vagni. Guð
minn góður! Hvað mér var kalt. Eg var nærri
grátandi. Um nóttina þegar allir aðrir sváfu, tók
eg fæturnar köldu imilli' handa mér og reyndi að
verma þær. Þannig hélt eg um fæturnar klukku-
tímum saman, að reyna að verma þá. Ó, ef mamma
hefði séð til mín!
Jæja, þrátt fyrir hungrið sem kvaldi mig og
þrátt fyrir kuldann sem kom út á imér tárunum, var
Lítill mjög hamingjusamur. Eftir alt þetta myndi
hann nú hafa sér við hönd Jack og borgina París,
bygða úr hvítum marmara.
Um nóttina annars dags," þegar klukkan var að
ganga þrjú var eg vakinn alt í einu. Uestin stanzaði.
Alt varð í uppnámi á lestinni.
Eg heyrði konu segja: “Við erum komin!”
“Og hvert þá?” spurði eg og nuddaði augun.
Til París, auðvitað!”
Firnimi mínútum seinna komum við á járnbrautar-
stöðina. Jack var búinn að bíða klukkutíma. Eg sá
hann tilsýndar í kjólfötum, dálítið álútan, þar sem
hann veifaði sínum löngu handleggjum í áttina til
mín. 1 einu stökki komst eg til hans: “Jack bróðir!
Ó, kæri bróðir!” Og við föðmuðumst eins fast og
nokkrir bræður geta faðmast.
Jack sagði nú við mig lágt: “Við skulum fara
héðan. Á morgun förum við eftir kistunni. Og
við lögðum af stað til Latínudeildarinnar, heimkynni
skálda og mikilmenna, og leiddumst.
Við gengum lengi, lengi eftir þessum óendan-
legu dimniu strætum. Alt í einu stanzaði Jack á
smáu sviði hjá kirkju.
“Þarna er Sain Germain des Pres, elzta kirkja
á Frakklandi og þarna er herbergið okkar uppi!”
“Hvað segirðu, Jack? Þarna uppi í turninum?”
“Jú, einimitt þarna. Þar er svo þægilegt að vita
hvað tímanum líður.”
Jack ýkti þetta dálítið. Hann var í húsi rétt við
kirkjuna; svolítið loftherbergi á fimta eða sjötta lofti
og út um gluggann sást skífan á klukkunni í turni
kirkjunnar Saint Germain.
Þegar eg kom inn, rak eg upp gleðióp. Eldur,
góður hiti! Hvílík hamingja! Og eg rétti fæturna
að eldinum undir eins, þó eg ætti á hættu að víska-
leðursskórnir fallegu, þunnu brynnu. Þá fyrst tók
Jack eftir hvað eg var skringilega klæddur. Hann
vehist um af hlátri.
En minn kæri frændi. Urmull af mönnum hefir
komið til Parisar á svona skóra, jafnvel á tréklossum.
Þú getur stært þig af að hafa komið, á vískaleðurs-
skóm. Það er mjög fágætt á seinni árum; það er
frumlegt. Til að byrja með skaltu taka af þér þessa
skó og byrja á kjötskorpunni. Þú ert auðvitað svang-
ur. Um leið og hann sagði þetta, rendi Jack fram
að eldinum litlu borði, sem hafði staðið úti í horni til-
búið.
En hvað þarna var gott að vera þetta kvöld, í
herbergi Jacks! Hinum megin við borðið, rétt á móti
mér fylti Jack vinglasið handa mér, aftur og aftur,
og altaf þegar eg leit upp, sá eg tilfinningar hans
mjög bróðurlegar, skína úr augunum eins og móður-
ást, brosandi að bafni sínu. Eg var eins og á glóðum.
Mér leið svo vel. Eg masaði og masaði óaflátanlega.
“Borðaðu nú,” sagði Jack, og færði að mér
pentudúkinn. En eg borðaði ekki. Eg hafði engan
tíma til þess, Eg hafði svo mikið að segja. Svo til
þess að láta mig borða ögn fór hann sjálfur að masa.
Hann sagði mér langa sögu án þess að taka málhvíld,
— sagði mér eiginlega alt, semi hafði komið fyrir
hann síðan við skildum.
"Þegar þú varst farinn,” sagði hann — og hann
sagði æfinlega frá öllu því hryggilegasta með yndis-
lesu brosi — — "þegar þú varst farinn, varð húsið
svo einmanalegt og leíðinlegt. Pabbi var hættur að
vinna. Hann var altaf í búðinni og bölvfcði upp-
reistarmönnum og kallaði mig asna, — og það bætti
litið úr fyrir okkur.
Eftir hér um bil mánuð þessarar auniu tilveru,
fór pabbi til Bretagne fyrir vínfélagið og mamma var
hjá Baptiste. Þú getur nærri hvort eg rauni ekki
hafa grátið. Allur okkar húsbúnaður var nú seldur.
Já, góði minn, seldur á strætinu, fyrir augunum á
mér, útfyrir okkar eigin dyrum. Það var kveljandi
að liorfa á vorti eigin arin hverfa þannig ögn fyrir
ögn.
Eg var nokkra mánuði eftir þetta að Lyons ,langa,
dimma og grátbólgna mánuði. Þá kom mér það í
hug að leggja af stað til Parísar og láta augnuna ráða.
Mér virtist að þar myndi eg helzt fá tækifæri til að
öyytíjn upp arininn, og það var eg sem átti ,að gera
það, — þar myndi eg finna efni í undirviði. Nú
ákvað eg ferðina imeð sjálfum mér. Eg vildi vera
varasamur og ekki þurfa að veslast upp á strætum
Parisar sem vængjalaus páfagaukur. Eg lagði af stað
að ná í meðmælabréf. Eg fór til vinar okkar rektors-
ins að Saint Nizier. Hann gaf mér tvö; annað til
hertoga, hitt til lávarðar. Eg var með þrjá gullpen-
inga í vasanum, 35 franka í fargjald og 25 franka
til að sjá hvað setur.”
Daginn eftir að eg kom til Parísar, eitthvað
klukkan sjö, var eg kominn út á stræti. Eg var
svartklæddur með gula glófa. Þér til viðvörunar,
Jack, verð eg að segja að eg leit skringilega út í
augutn Parísar. Klukkan sjö að morgninuimí í París
eru allir svart- eða dökk-klæddir menn í rúminu.
fJað er ætlast til að þeir séu þar. En eg vissi það
ekki. Eg ráfaði þarna og spígsporaði eftir strætunum
breiðum og lét hrína undir mér steinlögð strætin, þar
sem eg hlammaði á splunkur nýjum skóm. Eg hélt
að með þvi að vera snamima á ferli myndi eg hafa
gott tækifæri að mæta Hamingjunni. En að reyndist
ein villan enn. í Parísarborg hinni prúðbúnu fer
Hamingjan ekki á fætur snemma að morgni. Fjar-
stæða!
Eg fór fyrst til hertogans á Lille stræti og svo
til hins höfðingjas á Saint Grullaume stræti. Hjá
báðum var verið að þvo garðana. Þegar eg sagði við
þessa ræfla að eg vildi tala við húsbændur þeirra í
sambandi við bréf frá prestinum að Sain Nizier, þá
hlóu þeir bara að mér og skvettu á mig vatninu sem
þeir voru að vaða í.
Eg læt þig vita að eg trúi þvi trauðlega að þú
hefðir þorað að koma aftur til þessara þvöguþvælara
og verða íyrir liáði þeirra og spotti, en eg lét mig
ekki. Eg kom aftur sama daginn eftir miðjan dag,
og eins og um morguninn, bað þá að fylgja mér til
húsbónda sinna og sagði að eg væri með bréf frá
prestinum að Sain Nizier. Það varð mér til ham-
ingju.að eg var óragur. Nú voru báðir húsbændurnir
heima og mér var fylgt til þeirra. Sá á Lille stræti
tók mér mjög kuldalega. Hann var mjór og magur
og sagði varla orð og við hann gat eg ekki sagt meira
en svo sem fjögur orð. Hann tók bréfið og las það
þegjandi. Sagðist skyldi hugsa málið. Eg þyrfti
ekki að koma aftur. Hann skyldi skrifa mér, ef
eitthvað legðist til.
Eg fór svo frá honuim gagntekinn af kulda þeim,
semi hann hafði sýnt mér. Til allrar hamingju vermdi
hinn náunginn mér um hjartaræturnar, þessi á Saint
Guillaume, með sínunt vinarhug. Hann gerði við
mig ýmsar gælur, lék við mig, bauð mér tóbak í
nefið og svo framvegis. Við urðum strax vinir.
“Eg skal sjá um þetta fyrir þig. Aður en langt
um líður hefi eg ^itthvað fyrir þig. Héðan í frá
skaltu koma eins oft og þú getur að sjá mig.”
Eg varð í sjöunda himni. Eg lét líða nokkra
daga þar til eg fór aftur. Þótti það varlegra. Þriðja
daginn fór eg aðeins framhjá bæjarhöllinni Saint
Guillaume stræti. Þjónn ískrautlegum einkennisbún-
ingi spurði mig að nafni. Eg svaraði mjög borgin-
niannlega:
“Segðu að eg komi í nafni prestsins að Saint
Nizier.”
Hann kom aftur eftir stundarkorn.
“Hertoginn er önnum kafinn,” sagði hann. “Hann
biður þig að afsaka sig og koma seinna.”
Næsta dag fór eg á sama tíma. Eg mætti þess-
um skrautklædda þjóni, hnakkakertum á tröppunum.
Áður en eg kom til hans, kallaði hann til mín og
sagði: “Hertoginn er farinn að heiman.”
Næsta dag fór eg enn, og dagan þar á eftir.
Altaf voru söinu afsakanirnar á boðstólum og sömu
vonbrigðin. Einu sinni var hann í boði, öðru sinni
í kirkju, einu sinni að leika tennis .og einu sinni var
einhver hjá honum.
Eg hafði nú verið sex daga í Paris, þegar eg
eitt kvöld var að fara heim frá þessum náunga á
Saint Guillaume stræti og hafði svarið að fara þangað
eins lengi og eg kæmist nærri dyrunum. Þá fékk
dyravörðurinn mér bréf, Það var frá fáorða, kalda
kunningjanum á Lille stræti. Það var meðmælaðréí
með tnér til vinar hans að Macqueville. Hann vant-
aöi aðstoðarritara.
Eg fór af stað undir eins til þessa manns að
Hacqueville, hljóp alla leið. Eg mætti honuitm þar,
þessum káta, gamla, litla manni, sem suðaði eins og
býfluga. Hann var einkennilegur; snoturt höfuð,
fölur, hárið stift og beint eins og fjaðrir, annað augað
brosandi, hitt var deytt með sverðstungu fyrir löngu
síðan. En hitt augað var ágætt, lifandi, svo þess gætti
varla að hitt augað var farið,- Það var eins og hann
hefði tvö augu í sömu tóftinni. Það var allur mun-
urinn.
Hlamloba
Rollinq
mill Co.
Ud.
ALnufactutet* aj . . .
Open Hearth Steel
and Merchant Bars
Konungshjónunum
Við þetta tœkifœri sem endrar-
nær, er viðurkent drenglyndi
þjóðflokks yðar og víðtcek á-
hrif & þjóðlíf - þessa Imds.