Lögberg - 24.07.1941, Page 3

Lögberg - 24.07.1941, Page 3
LÖOBERG, FIMTUDAGINN 24. JCLt, 1941 3 Þrátt fyrir það, þó rikið væri v°na af sér gengið og sundur- n^olað, var þó keisarinn í Kon- siantinópel ennþá voldugastur allra þjóðhöfðingja í hinum ristni| lörtdum. Hann réði enn- l’á þrált fyrir hina miklu hrörn- Un rikisins, yfir fjölbygðari og ^lómlegri lönduin, en nokkur aonungur í Vestur-Evrópu, og höfuðborgin Konstantínópel var ennþá drotning allra borga, hins s,Öniunnaða heims. Rómaborg 'ar i rústum, París og London '°rn i þeirri tíð óálitleg þorp, öorin saman við Kpnstantínópel. með mjóum krókóttum götum iallunr allslags óþverra. Rygg- lngarnar, mestmegnis smekk- Jausar timburbyggingar, sem var . ®ni illa og óreglulega fyrirkom- Konstantínópel bar svo 'angt af öllum borgum í Evrópu a þeirri tið, og það svo að engin íking átti sér stað, bæði að feg- rÖ borgarstæðisins, skrautleg- 1,1 byggingum, auð og allskyns j'rýÖi, og siðfágun, að minsta °sti á yfirborðinu, að enginn sainanhurður var mögulegur við aÖrar kristnar borgir. Það ein- ennilega var, að þeim mun minna, sem umfang ríkisins Varð, þeim mun meir jókst höf- noborgin að auð og" íbúum. Á- st$ðan fyrir því var sú, að til )<lrgarinnar flúði fjöldi ríkis- manna frá Sýrlandi, Egyptalandi JjS Afríku, er Tyrkir lögðu þau lönd undir sig. ^eð þessu flóttafólki barst ó- ^rynni auðæfa til borgarinnar, auk þess hin mikla verzlun, Sen> verið hafði ölduin saman í A 1 /exandríu, hvarf nú að mestu Konstantínópel. (Framh.) Eining wkjunnar ^ftir prófessor *Srnund Guðmundsson. (Framh.) VI. Allsherjar kirkjuþing, er fjall- aði um “trú og fyrirkomulag,” Vnr haldið tveimur árum síðar en ^tokkhólmsþingið, 3. — 21. a8ást 1927 i Lausanne í Sviss. ar voru eitthvað 400 fulltrúar rá Um 70 kirkjufélögum. Engir át'trúar komu þá heldur frá joniversk-kaþólsku kirkjunni, en ^ visu hlýddu nokkurir guð- æðingiar þeirra á umræðurnar tóku þeim vel. Margt var af s°niu mönnum sem í Stokk- °lnii, en auðvitað ýmsir aðrir. rent biskup stýrði fundinum, ,<J<t nú væri hann farinn að neilsu. H| reyn ki Utverk þingsins var það að a að sjá leið til þess, að rk.ia Krists yrði aftur eins og ’H' Hver voru skilyrðin fyr ^v>, að það gæti orðið í raun veru, og hvernig átti sú kirkja ^ vera? Bjartsýnustu draum- anienn einir munu hafa gert sér v ■ ö v°nir um það, að komist yrði ‘astri niðurstöðu í þeim efn- j. ú þriggja vikna þingi. Leið- v°gUnum vaP það Ijóst, að ef til J 1 Uiyndi þetta starf taka aldir. , Peir voru knúðir til þess að ke,b þ.l8. . ‘ngstörfunum var þannig ngað, ag framsögumenn fluttu erindi Uin um vandamálin fyrir öll- lungheii Því næst voru t>au 718lle'mi- og lengin í hendur nefndum a Undirnefnduni og ályktanir f n{ianna svo að lokum lagðar bingið i heild sinni. Þvi , Clns að ályktun væri samþykt fr.e'nu hljóði, skyldi hún send U'Júnginu til umræðu í kirkju- ngUnum. itl amsöguræðurnar um ein- hirkjunnar báru þess vitni, .aatiir. skoðanir manna voru mjög r En við umræðurnar K°Ui u > Uar|. P° frani sama máttuga er lrnldan: Eining kirkjunm hel i * einungis fagur draumur. Ijó "r knýjan(li nauðsyn. Allra Húl>S^ Var ^Ha fulltrúunum frá Ui . 0^slöndunum. E inn þeirra 11 • “Klofin kristni kann að ) vera aðeins veiklun í Vestur- löndum, en í heiðingjalöndunum veldur hún syndasekt. Því að hún fælir menn frá kirkjunni. Hverja af kirkjudeildunum eiga þeir að aðhyllast?” Annar sagði : “Eg ber hér fram beiðni frá 24,- 000 samstarfsmönnum í kristn- um kirkjum í Kina. Við sam- einumst aldrei, meðan við horf- um á skoðanamuninn i milli, en ef við lítum á eymd allrar ver- aldarinnar og inn í ljós óendan- legs kærleika Guðs til alls, sem hann hefir skapað, þá hjaðna örðugleikarnir niður. Og hinn þriðji sagði : “Það, sem aðgrein- ir kirkjudeildirnar á Vesturlönd- um, má sín einskis á Indlandi. Betur að við mættum einir ráða fyrirkomulaginu, en það eru alt- af gömlu kirkjudeildirnar, sem á síðustu stund reynast Þrándur í Götu. Sé það hættulegt að sækja fram, þá er það margfalt hættulegra að hafast ekki að. Við megum ekki fresta því að stíga skrefið, sem stíga þarf.” Og allir funidarmenn, einnig grísk-ka- þólskir, urðu sammála um boð- skap þann, er þingið skyldi senda gjörvallri kristninni. Um trúarjátningar kirkjunnar var mikið rætt, því að þær höfðu hvað eftir annað á liðnum öld- um valdið klofningu í kirkjunni. Spurning var borin fram, hvort nauðsyn væri á því, að allir sameinuðust um trúarjátningu fastmótaða frá orði til orðs. Grisk-kaþólskir fulltrúar héldu því fram annarsvegar, að það ætti að vera Nikeu-Konstantín- ópelsjátningin, sem öll kirkjan bygði starf sitt á. Enda væru nú þegar tveir þriðju hlutar kristninnar samþykkir þeirri játningu, og í henni væri falinn kjarni kristindómsins. Hinsveg- ar héldu Svisslendingar því fram, að kirkjufélög þeirra væru yfirleitt ekki bundin við neinar trúarjátningar. Svo hefði verið síðan um 1870 og afleiðingin engan veginn orðið sú, að kristni þeirra hefði hnignað. Kristin- dómur þeirra hefði sífelt orðið jákvæðari. Að lokum var sam- in ályktun á þá leið, að við um- ræðurnar og alt starf þingsins hefði öllum orðið það íjóst, að bak við orðin rikti djúp eining í milli þeirra: “Vér, sem kom- nir erum úr öllum áttum heiins til þess að efla einingu kristinna manna, höfum reynt það og þökkum Guði, að vér erum við sameiginlega guðrækni, tilbeiðslu og bænahald eitt í Guði, föður vorum, og syni hans Jesú Kristi í samfélagi andans.” Einingin er með öðrum orðum þegar að þessu leyti komin á. Og hún verður að vaxa. Um trúna og trúarreynsluna varðar mest, meir en um trúarkenningarnar. Stundum var þó ágreiningur- inn á þinginu svo mikill, að við sjálft lá, að alt samstarf færi i mola. En við það að menn fengu að tala út sefuðust þeir, og samvistirnar urðu til þess að eyða gömlum hleypidómum. Þetta varð til mestu blessunar, og menn skildu, að fyrst um sinn myndi heillavænlegast að sækja hægt fram, í stað þess að j taka stæyri stökk en andlegar aðstæður leyfðu. Þess vegna tókst þingið vel, þótt langt væri frá því, að sum vandamálin yrðu leyst. Virtist sumuin jafnvel að fulltrúarnir hefðu kynst betur hverir öðrum en í Stokkhólmi. Mönnum varð það enn betur ljóst, að eining andans var á bak við starf þeirra. Nefnd var skipuð eins og í Stokkhólini til þess að halda störfunum áfrain og 'leita álits kirkjufélaga heimsins uin vanda- málin. VII. Báðar nefndirnar héldu áfram störfunum, sem þeim höfðu ver- ið falin. Einkum kvað mikið að störfum Stokkhólmsnefndarinn- ar, sem átti að fjalla um “líf og starf” kirkjunnar. Hún kom á fót stofnun, sem á að helga störf sín félagsmálum og sið- gjæðilsmálum, vera einskona miðstöð allra félaga innan kirkjunnar, sem vinna að um- bótum á því sviði. Hefir stofn- unin i þjónustu sinni bæði sið- fræðinga og hagfræðinga, sem taka þessi mál vísindatökum og gefa kirkjufélögunum raunhæf- ar bendingar. Árið 1930 fjölgaði nefndarmönnum upp í hundrað, og hafa þeir síðan koniið saman annaðhvert ár. Við dauða Söderbloms erkibiskups 1931 misti nefndin bezta mann sinn, en þó hefir ekki orðið minsta lát á störfum hennar, heldur hefir hún stöðugt fært út kvíarn- ar. Hún hefir hrundið af stað fundahöldum, þar sem menn frá ýmsum þjóðum hafa tekið fé- lagsmálin til vísindalegrar með- ferðar, stuðlað að því, að ágæt vísindarit hafa verið samin og gefin útj og sett á stofn sumar- skóla í Genf. Með þessu móti undirbjó nefndin, eða ráðið sem nú er kallað, annað mikla alls- herjar kirkjuþingið í Oxford sumarið 1937. Þingið stóð yfir dagana 12.— 26. júlí. Voru fulltrúar kirkju- félaganna, sem sóttu það, alls um 270, aðallega andlegrar stéttar menn. Samfara jieim, var tæpt hundrað fulltrúa, sem voru sérfræðingar í þeim málum, er áttu að verða rædd á jiinginu, vru meðal þeirra ekki allfáir há- skólakennarar í guðfræði, stjórn- lagafræði og hagfræði. Auk þeirra voru um hundrað fulltrú- ar frá æskulýðsfélögum og mik- ill fjöldi fulltrúa frá ýmiskonar kristilegum félögum. Voru fundarmenn um 750—800 alls. Enginn frá íslandi, þvi miður. Aðalforseti þingsins var John Mott, leiðtogi Kristilegu stú- dentahreyfingarinnar. En mest- ur áhrifamaður á þvi mun erki- biskupinn af Kantaraborg hafa verið, C. G. Long. Hann flutti í þingbyrjun ræðu mikla í stærsta sal Oxfordháskólans og mælti þá þegar þeim orðum, sem endurómuðu í hugum manna þingið á enda: “Tímarnir nú eru svo miklir andlegir byltinga- tímar hjá þjóðum jarðarinnar, að þeim verður helzt líkt við hnignun Rómaveldis eða við- reisnaröldina og siðaskiftaöld- ina. Og þegar þetta byltingar- timabil stendur hæst, þá erum vér kallaðir til þess að íhuga í sameiningu, hver eigi að verða afstaða kristindómsins til þess, og hvaða vitnisburð kristin kirkja skuli bera fram.” Hann benti á það, að í öllu þessu myrkri bæri birtu af vax- andi samtökum kristninnar, og kvaðst vænta fyr eða síðar sam- vinnu við rómversk-kaþólsku kirkjuna. “Vér, sem hér erum sanian- komnir, erum sannfærðir um, að fagnaðarerindið um Guðs ríki sé eina valdið, sem muni fá ráðið bót á núverandi ástandi. En það er ekki nóg að játa trú sína á fagnaðarerindið. Oss verður fyrst og fremst að vera ljóst sannarlegt gildi þess, svo að það fái blásið afli i hugarstefnur mannlífsins og hugsjónir. Kjarni fagnaðarerindisins breytist ekki. En hýðið, búningurinn, sem það birtist í, mótast af kringumstæð- unum, og um það skiftir, eftir því sem árin óg aldirnar líða. Boðun þess og útlistun getur ekki verið eins á 20. öld og á 1. öld, á 4. öld, 16. eða 19. Hún hlýtur að endurnýjast eins og lifið sjálft.” í anda þessarar ræðu voru þingstörfin unnin. Þeim var svo háttað, að þingmenn skiftust i deildir, og hafði hver deild sitt inál til meðferðar og samdi um það álitsgjörð. Þessar álits- gjörðir voru hinar merkustu. Aðalinálin, er þær fjölluðu um, voru þau, sem hér segir: 1. Kirkjan og þjóðin. 2. Kirkjan og rikið. 3. Afstaða kirkju, þjóð- ar og ríkis til allsherjar félags- skipunar. 4. Afstaða kirkju, þjóðar og rikis til uppeldismála. 5. Allsherjarkirkjan og þjóðirn- ar. Frá sumum þessum sam- þyktum hefir verið skýrt áður í Kirkjuritinu og frá boðskap þeim, er það tók saman og sendi um heim allan. Að síðustu ræddu allar deild- ir um nauðsyn þess, að “lífs og starfs” hreyfingin sameinaðist “trúar og fyrirkomulags” hreyf- ingunni, og var 7 manna nefnd kosin til þess að vinna að sam- einingunni. VIII. Lausanne-nefndin vann einn- ig gott starf, en átti innan fárra ára um sárt að binda eins og Stokkhólmsnefndin, því að hún missir oddvita sinn og ágætasta mann, Brent biskup, árið 1929. Þá tók við Temple erkibiskup af York, og hefði verið vanidfund- inn í skarðið betri inaður. Samþyktir Lausanneþingsins höfðu verið sendar viðsvegar um kristnina og svör borist aftur til nefndarinnar.' Gekst hún nú tyrir því, að bréfaumræður hóf- ust um málin og ýmsum guð- fræðingum var falið að rita um þan. Þannig varð til fjöldi af úrvals ritum um ýms höfuð- vandamál guðfræðinnar, svo sem kenningu kristindómsins um náð Guðs, sakramentin, orðið og kirkjuna og einingu kirkjunnar i lífi og guðsþjónustu. Þannig var undirbúningi hátt- að fyrir næsta allsherjarkirkju- þingið, sem fjalla skyldi um “trú og fyrirkomulag” kirkjunn- ar. Ymsir leiðtoganna voru æði áhyggjufullir um, hvernig það myndi takast. Ef sameiningin yrði aðeins um “líf og starf,” en ekki um “trú og fyrirkomulag”, þá myndi markið enn óralangt fram undan. Kirkjuþingið var haldið í Edinborg fáum vikum síðar en Oxfordþingið, og var allmargt af sömu fulltrúunum á báðum. Kristnir menn komu saman “af öllum þjóðum, kynkvíslum og tungum,” 414 fulltrúar frá 122 kirkjufélögum og 43 löndum. Þar voru Kínverjar og Indverj- ar i Austurlanidabúningum sín- um við hlið Vesturlandabúa, og grísk-kaþólskir kirkjufeður, eins og á Stokkhólmsþinginu. Páfa- kirkjan sat enn hjá, en kveðja harst þinginu frá príor þeim, sem páfinn hefir falið að fylgj- ast með einingarstefnu kirkj- unnar. Var látið svo um mælt m. a.: Böndin, sem tengja oss að einu marki, því að hrinda í framkvæmd hugsjónum Krists sjálfs, hafa knúð oss til að óska þess innilega að taka persónu- legan þátt í þessum fundum . . . Þótt vér séum nú fjarri Edin- borg, þá erum vér með yður i anda og vér þráum það heitt, að þinginu megi auðnast að leggja trausta trúarundirstöðu undir einingu kristninnar. Svipuð orð bárust þinginu frá rómversk-" kaþólska erkibiskupnum á Skot- landi. Þingmenn skiftust í deildir, eins og i Oxford, og fékk hver þeirra sitt vandamál til íhugun- ar. En þau voru þessi hin helztu: 1) Náð drottins vors Jesú Krists. 2) Kirkja Krists og Guðs orð. 3) Kirkja Krists: Em- bættið og sakramentin. 4) Ein- ing kirkjunnar í lífi og guðs- þjónustu. Samfélag heilagra. Urðu menn sammála um ýms höfuðatriði, en mest varð ein- ingin, þegar þeir ræiddu um náð Guðs fyrir Jesú Krist. Þá var auðfundið við umræðurnar, að þeir skildu hverir aðra, sama reynsla var á bak við orðin. “Þegar vér tölum um náð Guðs, hugsum vér um Guð sjálf- an eins og hann hefir opinberast í syni sínum Jesú Kristi. Þeir einir þekkja djúp náðar Guðs, sem vita að Guð er kærleikur. Náð hans birtist i því, að hann hefir skapað oss og heldur oss við, í allri blessun þessa lifs, en um fram alt við endurlausnina fyrir líf Jesú Krists, dauða og upprisu, við sendingu heilags, lifgandi anda sins, við samfélag kirkjunnar og orðið og gjafir sakramentanna. Heill manna og hjálpræði byggist á Guði ein- um, hann auðsýnir þeim náð Námsskeið! sina, ekki vegna afreka þeirra, heldur eingöngu vegna frjálsrar kærleiksgnóttar sinnar. Þannig réttlætir hann oss og helgar fyr- ir Krist, þeirri náð hans veitum vér viðtöku í trú, trú, sem einn- ig er Guðs gjöf.” Voldug hrifning fór um hugi manna á þessu þingi og tengdi þá saman bræðrabönduin. Þeir fundu, að þeir voru eitt. I?að, sem sameinaði þá i dýpstum skilningi, voru hvorki samvist- irnar þessa daga né vinsamlegar umræður, heldur sameiginleg trú þeirra á Krist, krossfestan og upprisinn, sigurvegarann. Það kom í ljós aftur og aftur, hvort sem það var evangelskur maður eða orþódox, er talaði, hvort sem það var prestur eða leikmaður, hvítur maður eða öðru vísi litur. Það var Jesús Kristur, sem allir þessir óliku kristnu menn og sérstöku kirkjufélög sameinuð- ust um. Og enn eitt: Trúin á heilagan anda Guðs sem veru- leika. Það var auðsjáanlega sannfæring þingheimsins, að mennirnir myndu ekki geta af eigin ramleik sigrast á torfærum, heldur vrðu þeir að treysta anda almáttugs Guðs til þess að koma á einingu í kirkjunni. Þingið samþykti það, að báð- ar hreyfingarnar, lífs og starfs” hreyfingin og) “trúar og fyrir- komulags” hreyílngSn, skyldu renna saman í eitt, og kaus fyrir sitt leyti 7 manna nefnd, er ætti að vinna með Oxfordnefndinni. Þannig varð til 14 manna alls- herjar kirkjuráð, sem á að halda áfram einingarstarfinu i sama anda og þessar tvær stefnur hafa unnið og hafa forystu um þau mál, er það varða. Það á að koma á 90 manna miðstjórnar- fundi einu sinni á ári, en 5. hvert ár allsherjar kirkjuþingi. IX. Við þetta einingarstarf eru nú tengdar miklar vonir um allan hinn kristna heirn, vonir uin það, að máttur kirkjunnar aukist og margfaldist, svo að hún megni að flytja frið og guðsríki á jörðu. Því að hvaðan skyldi annars staðar vera hjálpar að vænta? Hefði ei,,ningarstarfinu nú verið svo langt komið, að all- ar kirkjudeildir um víða veröld hefðu tekið höndum saman, þá mundi nær um, að hinni einu, heilögu, allsherjar kirkju myndi hafa tekist að koma í veg fyrir styrjöldina nú eða stöðva hana. “Ef þú liefðir verið hér, væri bróðir minn ekki dáinn,” sögðu þær við Jesú forðum Marta og Maria. Sama geta þær nú sagt þúsundirnar og miljónirnar, sem harma látna ástvini og örkumla- menn: Ef kirkjufélögin hefðu auðgast svo af anda Krists, að þau hefðu látið deilur og mis- klíð niður falla og beitt öllum jirótti sínum sameiginlega i þágu friðar og* kærleika, þá væri heimurinn naumast á ný flekk- aður heiftarblóði. Það er ekki nóg eitt út af fyrir sig, að kristn- in sendi Rauða kross sveitir til þess að kanna valinn, hjúkra og binda um sár, heldur verður hún að gerast sá friðflytjandi í nafni Jesú Krists og krafti hans, að morðvopnin verði brotin og Námsskeið! blóði stokknar brynjur og hark- mikil hermannastígvél brend. En það megnar hún því aðeins, að hún varðveitti sjálf hið innra með sér einingu og frið. Þess- vegna mun engin viðleitni innan kristninnar á vorum dögum geta orðið til jafn mikillar blessunar og einingarstarfið, ef vel verður unnið í anda Krists. Kirkja íslands hefir enn fylgst of lítið með því og þátttaka hennar verið af harla skornum skamti. Þetta verður að breyt- ast. Söguna um einingarstarfið á að skrifa áfram, svo að al- þjóð megi vita, hvað er að gjör- ast, og kirkjan þarf á komandi árum að eiga fulltrúa á allsherj- ar kirkjuþingunum. Að vísu er þess trauðla að vænta, að þátt- taka íslands fái ráðið neinum úrslitum. En engu að síður er það mikils vert, að kirkjufélög annara þjóða viti, að Island er með og vill gjöra skyldu sína eftir því sem kraftar þess leyfa. Myndi samskonar gifta fylgja og talin er hljótast af kristniboðs- starfi þjóðanna í heiðingjalönd- unuin, gifta heima fyrir i því landi, sem trúboðana sendir. Hressandi, heilbrigður andi myndi glæðast í kirkjulífi voru við hluttökuna í samstarfinu, og hans þörfnumst vér mjög þegar í stað. Því að eins og kirkja heims- ins hefir eytt til ónýtis afli sínu i einskisverðar deilur, þannig hefir það idregið úr þrótti kirkju vorrar, að bræður hafa dæmt bræður og taRð sig eina þekkja guðsríkisveginn, en hina vaða í villu og svima. Þessvegna m. a. hefir hún ekki megnað að verja þjóðina spillingu fremur en kirkjudeildirnar heiminn stríði. En það er einnig hér eitt, sem getur sameinað, alveg eins og í þjóðaheiminum stóra: Trúin á Jesú Krist sem frelsara og drott- in. Alt annað má hjaðna niður og hverfa. Aðeins ekki hann starfand og stríðandi, krossfest- ur og upprisinn, sonur Guðs. Þau geta átt við um hann að því leýti, orð sálmaskáldsins he- breska: “Hafi eg þig, hirði eg eigi um neitt á jörðu.” í krafti hans ber að hugsa frjálst og djarft og snúa baki við öllu, sem gagnstætt er anda hans, einnig því, er í Gamla testament- inu stendur og hann sjálfur reis öndverður gegn. Frammi fyrir kærleiksanda hans verður allur smásmugulegiir kritur um auka- atriði og vesaldómur að líða undir lok. Þegar orð hans og andi lýsa á öllum vegum, þá má sleppa bókstafnum, sem veldur svo oft sundrung og dauða. Þegar Kristur er hirðir, á eklci að þurfa kvíar til þess að skifta hjörðinni. Gegn öflum eyðingar og dauða fer nú andi einingar um kirkju- félögin — andi Jesú Krists. Svo frainarlega sem kirkja íslands vill í raun og sannleika vera kirkja hans, má hún ekki standa gegn honum. Þaðan mun henni koma þróttur og líf, hlýr straumur verma á hættutimum kaldar strendur. Ásmundur Guðmundsson. Nú er sá tími árs, sem ungt fólk fer að svipast um eftir aðgangi að verzlunarskólum borgarinnar; enda sannast þar hið fornkveðna, að ekki er ráð nema í tíma sé tekið. Það borgar sig fyrir yður að finna oss að máli eða skrifa oss viðvikjandi verzlunarskóla námsskeiðum; vér getum veitt yður þau hlunnindi, sem í hag koma. Símið eða skrifið við fyrstu hentug- leika. Upplýsingar á skrifstofu Lögbergs! THE COLUMBIA PRESS LIMITED 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG

x

Lögberg

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.