Lögberg - 24.07.1941, Blaðsíða 6

6
LÖOBERG, FIMTUDAGINN 24. JOLl, 1941
LEYNIVOPNIÐ
(Þýtt úr ensku)
“Þér hljótið að vera þreyttur, ” sagði
hann, er við gengum út af flugvellinum á
eftir hinum snúðuga fuehrer og fylgistaulum
hans. “Þetta hefir verið yður einstæð
og mikilsverð reynslustund. Eg vona, samt
sem áður, að þér verðið ekki of þreyttur til
að geta þegið heimboð hjá Staefel Nr. 23,
sem langar til að þér heiðrið þá með nærveru
yðar við mið'aftansmáltíðina í kvöld. Svo
leggjum við á stað heim til Þýzkalands.*’
Mér geðjaðist sízt betur að Mannteufel
í þessum mærðarham.
“Það skyldi gleðja mig,” svaraði eg,
“en eg er nú mjög þreyttur, eins og þér
gátuð til, og þætti vænt um að fá hvílt mig'
nokkra stund.’’
“Vissulega,” svaraði hann. “Það er
ekki nema náttúrlegt.”
Eftir að hafa matast svaf eg um tvær
klukkustundir í rúmi, sem mér var vísað til,
og þegar rökkva tók, var mér fylgt að því-
nær mannlausri hermannalest, sem fyrsta
ftokks fólksflutningavagn hafði verið tengd-
ur aftan í.
‘ ‘ llvert næst ? ’ ’ spurði eg í hrjósturtón.
Mannteufel góndi við mér.
“Til Weimar,” sagði hann. “Þykir
yður ekki vænt um það! ”
“Hví vænt um það, með leyfi!”
“Brhnnhilde,” sagði hann og leit fram-
an í mig eins og ef hann hefði patað fingri
ögn glettnislega í síðu mér.
“Brunnhilde,” endurtók eg. “Venju-
lega fremur styttingsleg. ”
Augnabrúnir hans sveigðust lengst upp
á ennið með ótal hnikkulínum.
“Brunnhilde,” endurtók hann og kink-
aði kolli eins og kínverskur dómari, “heit-
mey yðar.”
“Þér vitið ekki,” vogaði eg mér að
segja, “við hvílíkt orðakast við skildum
síðast.”
Mannteufel ypti öxlum rbyggilega.
“Hvað gerir það til? Stúlkan fyrir-
gefur yður. Hún þráði yðhr eitt sinn og
mun gera svo nú á ný. ’ ’
Hann hallaði sér áfram, er hann sagði
þetta.
N í u n d i Kapítuli
“Þér verðið að ná aftur fyrri afstöðu
stúlkunnar gagnvart yður,” sagði Mann-
teufel einlægnislega, “og dvelja hér þangað
til þér hafið náð takmarkinu, er við stefn-
um að. Hún hefir mikil áhrif á Hammer-
stein, og þeirra þörfnumst við nú.”
Eg starði undrandi á manninn.
“Hvað meinið þér eiginlega?” spurði
eg önugur.
“Þér fáið bráðlega að vita það. En
fyrst verðið þér að ná fullu trausti stúlk-
unnar. Skiljið þér það? Himmler telur það
mjög áríðandi, ef svo færi að Hammerstein
reyndist yðUr óþjáll viðureignar. ”
“Hvers vegna ætti hann að reynast mér
þannig?”
“Sleppum því.”
Eg rétti stygðarlega úr mér.
“Sjáið nú til,” sagði eg, “þetta er ali
á huldu fyrir mér, og eg neita því ákveðið,
að svona sé farið að við mig.”
“Skipanir eru skipanir,” svaraði hann.
“Eg á að fvlgja yður til stúlkunnar.”
“Eg vil heldur eiga við Hammerstein
sjálfan. Vil ekki neitt hafa saman við
Brunnhilde að sælda. ”
Mannteuifel leit upp stórum augum.
“Er það svona slæmt?” sagði hann.
Eg kinkaði kolli því til samþykkis.
“Gleymið því, Freiburg. Brunnhilde
Fuchs hefir ekki tapað unaðsþokka sfnum
og fegurð. Margur maðurinn, og yðar auð-
mjúkur þjónn þar á meðal, myndi óska sér
að standa nú í yðar sporum.”
Eg varð að gefast upp. Hér var auð-
sjáanlega ekkert undarfæri.
“Jæja þá,” sagði eg ólundarlega.
“Þetta geðjast mér betur,” mælti Mann-
teufel. “Nú get eg þá líklega náð að sofna
aftur. ” Og það gerði hann.
Bráðlega fór eg Jíka að móka. Hvað
svo sem á huganum liggur, verður líkam-
inn að njóta hvíldar. Eg vaknaði að fullu
í dögun. Veðrið var hið yndislegasta og
áfram var haldið hægfara með viðkomu á
mörgum stöðum, í Berlín meðal annars;
þar kevrðum við þvers um bæinn til að ná í
W eimar-iestina.
Er til Weimar kom, keyrði Mannteufel
frá stöðinni á kerru, sem eitt hross gekk
fyrir, og hægði ferðina í útjaðri bæjarins á
götu, þar sem röð þýzkra höfðingjasetra
blasti við okkur. Þegar kerran nam staðar,
hnvpti Mannteufel í handlegg mér.
“Hafið það hugfast,” sagði hann, “að
Fraulein Fuchs er einlæg og hjartfólgin
vinkona Hammersteins. Það er okkar sterk-
asta vopn. Fáið hana til að ræða um hann
við yður, og við högum okkur ,svo samkvæmt
því hvernig og hvenær við færum okkur í
nyt vináttu hennar við hann.”
Við höfum naumast numið staðar fram-
an við númer 59, þegar ljósgræn framdyra-
hurð hússins var opnuð og niður tröppurn-
ar gekk yfirlitsbjört, há stúlka, íturvaxin
og sköruleg á að líta, klædd málmblámablæs
litum bol, sem í skini nónbilssólarljóssins
virtist helst myndi svipa til hins sögufræga
stálbrynjuvestis Valkryjunnar sjálfrar; aug-
un voru djúpblá og fölgult hárið hringað í
þykkum og löngum fléttum um höfuðið. Lát-
bragð og hreyfingar Fraulein Fuchs bar
vott um að hér væri um sanna hefðarmær að
ræða.
Að baki henni stóð kona með gránandi
hár og vaxtarlag, sem ungdómslínurnar voru
löngu horfnar af, en þó líktist Brunnhilde
nógu mikið til þess ljóst yrði greint, að
þetta væri móðir hennar. Herrmaðurinn, er
aðeins kom fram í dymar, bar prófessorsins
yfirbragð.
Afdrifa augnablik mitt nálgaðist. Brunn-
hilde var á leið' niður stíginn fram að garðs-
hliðs járnhurðinni, sem aðskildi garðinn og
•gangstétt strætisins. Hún nam skyndilega
staðar, starði á mig stórum, bláum og undr-
andi augum, sem sviplaus virtust, eins og í
marmarastyttu væri, svo eg fókk tóm til að
gera mér grein fyrir því, að Mannteufel
hefði ekkert ofsagt um yndisþokka hennar
—mjúklegu varirnar, beint nefið, örlætis-
bilið milli augnanna, hátt og ógárað ennið.
Mér skildist það óðara, að hún hefði
þegar gert sér grein fyrir grímuleik mínum,
en væri auðsjáanlega þetta augnablikið of
undrandi til þess að hrakyrða mig þama
upphátt út af því.
Eg leit einnig framan í hana með hót-
andi augnaráði.
“Eg kem beint hingað frá hinum mikil-
láta fuehrer.”
Þetta hafði eg ætlað mér að segja og
orðin þutu fram á varir mínar, en eg kom
þeim aldrei lengra. T»ví mér til mestu undr-
unar breyttist nú skyndilega svipur andlits-
ins, sem eg horfði í. Um bústnu varimar
færðist bros og undmnarsvipurinn í augna-
ráðinu hvarf svo snögglega, að eg fór að
efast um að hann hefði nokkuín tíma birzt
mér þar. Hún opnaði garðshliðið.
“Ætlarðu ekki að kyssa mig, Oarl?”
sagði hún og roðablær færðist um kiynar
henni.
Næstum óafvitandi vafði eg hana örm-
um, og hún hvíldi þar augnabliksstund. Svo
færði hún sig fjær, greip um handlegg mér
og horfði með skörpu tilliti beint í vand-
ræðaleg augu mín. Svo hallaði hiin höfðinu
yfir vinstri öxl mér.
“Kysstu á háls mér,” hvíslaði hún.
Þetta var mér sem dagdraumur einn —
með Ijúfri uppbót þó, er eg lagði varir mín-
ar á hlýjan og mjúkan háls henni.
“Þér emð ekki Carl. Hví komið þér
hingað?”
Eg hafði gripið hina eiginlegu afstöðu
okkar. Bmnnhilde ætlaði ekki að opinbera
grímuleik minn — að minsta kosti ekki þessa
stundina. Fynr aftan mig heyrðist sem
hamukvaks hljómur.
“Yndislegt,” hneggjaði Mannteufel að
baki okkar, þegar Brúnnhiide leiddi mig við
hlið sér upp eftir garðstígnum. Næstu orð
hennar færðu mér enn nýja fullvissu um
fvrirætlanir hennar mér viðkomandi.
“Þú kyntist aldrei foreldrum mínum,
Carl. Þau dvöldu þá um hríð yfir í Bavaríu
á þeirri fornu tíð. Mamma, þetta er Carl.
Pabbi — ”
Eg laut þegar eins og óafvitandi niður
og kysti á þriflega hönd frú Fuchs, sló svo
saman hælunum og hneigði mig fyrir hr.
Fuchs, samkvæmt algengri landsvenju.
Þessi gamli herramaður, sem, eins og
eg síðar komst að, var aðeins um fimtugt,
leit kyrlátlega við mér.
“Hvernig líður yður?” sagði hann, ef
ekki beinlínis kuldalega, þá í fremur óþýðum
rómi.
“Agætlega, herra, og eg gleðst af að
kynnast yður,” svaraði eg, og sneri mér svo
aftur að frú Fuchs.
Eg sá tár glitra í augum henni, er virt-
ust bera vitni um hlýhug hennar gagnvart
mér.
“Gerið svo vel að koma inn, hr. Frei-
burg,” sagði gamli maðurinn svo loksins.
Frú Fuchs sneri sér að bónda sínum.
“Otto,” sagði hún í ávítunartón, “þetta
er Carl; þú ættir að ávarpa hann með skírn-
arnafninu.”
Ilr. Fuchs leit kuldalega til mín. Svo,
eins og til að þóknast konu sinni, þótt ljós-
lega væri honum það ógeðfelt, breytti hann
innboðs orðalaginu.
“Komið inn, Carl, gerið svo vel,” sagði
hann, og þér einnig, hr. Mannteufel. ’ ’
“I dagstofunni er til reiðu kaffi með
kökum, Otto,” sagði frú Fuchs.
Gamli maðurinn svaraði þessu engu, en
hratt opinni eikarmálaðri hurð setustofunn-
ar.
Við settumst þar við kringlótt borð;
kaffi var helt í bollana og kökumar fram-
reiddar. Eg lenti við hlið Brunnhilde. Sam-
ræðurnar reyndust fremur strembnar. Þann-
ig var kaffið líka, þvínær ódrekkandi, þótt
eg svolgraði það í mig með þrautum.
“Mér hefir hlotnast sá mikli heiður,”
sagði eg, “að vera í fylgd með foringjan-
um, hr. Hitler sjálfum. Hann var að yfir-
vega afleiðingar loftfarahernaðar síns í Pól-
landi.”
Gamli Fuchs laut höfði yfir disk sinn.
En Mannteufel hafði gát á athöfnum hans.
Þá rétti gamli maðurinn skyndilega úr sér
aftur. Eg get þess til að kona hans, er næst,
honum sat, hafi ýtt við honum undir borðinu.
“Það var yður mikill heiður,” sagði
Fuchs.
Málrómur hans bar greinilegt merki um
örðugleikann, sem hann átti í, við að geta
látið nokkurn samúðarvott birtast í rödd
sinni.
“Hann leit mjög vel út,” sagði eg.
“Það voru mér mikil hlunnindi að mega
hitta hann að starfi. Hann var að sýna
þessum Pólverjum hverjar afleiðingar and-
staða þeirra hefði í för með sér.”
Mannteufel hallaði sér fram í sæti sínu.
“Foringinn leit vel út,” sagði liann.
“Það eru góðar fréttir, hr. Fuchs, þykir
yður það ekki?”
Gamli maðurinn leit framan í Mannteu-
fel. Sá litli roði, sem verið hafði í kinnum
hans var nú horfinn og hörundið á andlitinu
líktist gömlu bókfelli.
Alt í einu stökk haim á fætur og rétti
upp hendina.
“Heil Hitler,” sagði hann. “Heil der
fuehrer!”
Við öll hin gerðum óðara eins. Og frú
Fuchs með kaffibollann í hönd sér.
“ Við ættum að klingja skálum honum til
heilla,” sagði hún. “Það er leitt, að við
skulum ekkert vín hafa, en—”
Hún þagnaði með vandræðasvip á and-
titinu, og bar kaffibollann að vörum sér.
“Við höfum orðið fyrir tjóni,” muldr-
aði hr. Fuchs yfir brúnina á sínum bolla.
Brunnhilde greip hönd mína, sneri sér
jafnskjótt að Mannteufel og sagði:
“Við Carl höfum margt að segja hvort
við annað. Hann er nú í þjónustu foringj-
ans og á yfir litlum eigin tíma að ráða.
Fáum við nú stutta leyfisstund ? ”
Hún hélt enn um hönd mér, meðan eg
færði mig' fram að stofudyrunum.
“Við skulu ganga út,” sagði eg. “Þetta
er frjálsræðisins land, er ekki svo, hr. Mann-
teUfei?’ ’
Mannteufel kinkaði kolli.
“Frjálsræðisins í þjónustunni,” sagði
hann hátíðlega.
Eg var kominn að hurðinni, með stúlk-
una eins og í eftirdragi.
“En tefjið ekki lengur en hálfa klukku-
stund,” bætti Mannteufel við þurlega, er við
fórum fram úr dyrunum.
Eg slepti haldinu á liönd henni strax og'
hurðin lokaðist á eftir okkur.
“Vissara er að við sleppum ekki hand-
fanginu, meðan til okkar verður séð út um
húsgluggana, ” sagði hún.
Við leiddumst svo niður eftir stígnum.
í garðsbrúninni stóð dálítið byrgi við smá-
tjörn, þar sem velhirtur og angandi rósa-
ninnar alt um kring löðuðu mann til dvalar
í skjóli sínu.
“Við skulum sitja hérna,” sagði hún
og leiddi mig inn í byrgið.
Þar slepti hún handtakinu og færði sig
ögn fjær mér.
“Hvar er Carl?” spurði hún jafnskjótt.
“Er hann dauður?”
Svo greip hún um handlegg mér og
spurði enn í höstum tón: “Deydduð þér
hann?”
Eg starði beint í augu henni og svarað'i
mjúklega: “Eg sá hann drukna.”
“Hamingjunni sé lof,” sagði hún lágt
og skildi eg þá, að hún hataði Oarl.
“Deydduð þér hann?” spurði hún aftur.
“Já,” svaraði eg.
T í u n d i Kapítuli
Hún starði enn á mig nokkur augnablik,
og brá þá upp hendinni með snöggri sveiflu,
eins og hún væri að banda við einhverju.
“Eg var seytján ára þegar eg kyntist
Carli Freiburg fyrst,” mælti hún nú. “Síð-
an eru liðin fimm ár. Þá hafði eg sterka
trú á fuehrer Hitler. Eg umvafðist fvrsta
dýrð'arljóma sjálfsafneitunaröldunnar, °8
þráði að fórna mér fyrir málefnið.”
Hún þagnaði snöggvast, en bætti svo
við með mjúkri en beiskjukendri áherzlu.
“Yður er kunnugt um viðhorf Nazista-
foringjans. Sonur minn er nú í skólanuu1
þeirra. Með glaðværðarsón laða þeir ungl-
inginn fljótt til fylgis við sig. Og ýmislegt
skeður svo þar á eftir. Eg var lærlingu1'
prófessor Hammersteins. Fyrir sex niau-
uðum tók hann mig í hóp aðstoðarfólks sins-
Hann var líka eitt sinn góður Nazisti. Eu
svo handtóku þeir bezta vin hans, Gottfried
Steiner, af því hann var Gyðingur, og hneptu
í einangursgerðis fangavist. Skömmu seinna
var tilkynt, að' Gottfried Steiner hefði verið
skotinn, er hann reyndi að strjúka úr varð"
haldinu. Prófessor Hammerstein hefir ekk1
getað fyrirgefið þeim þetta. Hann lifir að-
eins vísindanna vegna, og unni mjög þess-
um vini sínum.”
“En barnið yðar,” sagði eg viðkvæmn-
-islega. “Fáið þér aldrei að sjá hann?”
Hún hristi höfuðið.
“Þeir tóku hann frá mér,” mælti huu
enn. “Eg sætti mig auðvitað við það, eius
og sjálfsagða skyldu mína. Oarl fór tu
Ameríku og skildist mér þá hvað alt l>etta
þýddi. Eg reyndi að fá barninu skilað iuel’
aftur. En nú var það um seinan. Gmuu1
var vakinn um próf. Hammerstein, en e»
var honum til aðstoðar í starfi hans, °o
var þá ekki álitin hæf manneskja til að anu-
ast um uppeldi drengsins.”
“Hví eruð þér að segja mér alt þetta?
Hún ypti öxlum og svaraði svo.
“Þér ættuð að vita um allar aðstæðuru-
ar, því mér er það ljóst, að við verðum
bera fult traust livort til annars. Þér urðuð
banamaður Carls og standið nú í hans spor-
um. Þér verðið að segja mér bvert sé áform
yðar og á hvern hátt eg fái veitt yður aðstoð
mína.”
Eg starði ráðalaus á hana.
“Hvernig vitið þér, að eg sé ekki 1
þjónustu Mannteufels og gestapó-liðsins?
spurði eg hastur.
“ Gestapó-liðið getur tekið mig hvenm1
sem því þóknast,” sagði hún. “Hr. Mau»-
teufel veit hvaða álit eg hefi á lionum °S
starfa hans. Hann þarf ekki að siga njósu-
urum sínum á mig. Eg hygg ekki, að þef
séuð hér staddur í því skyni að bregða f®^1
fyrir fnig. Og kannske þér sóuð heldur
kominn til að hjálpa meistara mínum?”
“Meistara yðar?”
‘t'Prófessor Hammerstein.”
‘ ‘ En próf. Hammerstein er fuehrernum
ómissandi,” svaraði eg í mótmælatón, “Hvl
skyldi hann þarfnast hjálpar okkar?”
“Þér vitið þá ekki hvar hann er nú?”
“Nei.”
“I fangakvínni við Buchenwald.”
“Einmitt það,” sagði eg. “Og hverá
vegna er Hammerstein í Buclienwald? Það
virðist einkennilegur staðúr til samstarf®
við hann.” .
“Þeir hafa ásett sér að ná haldi á niö'
urstöðu uppgötvana-tilrauna hans, en þegar
þeir handtóku Rudolf Steiner neitaði han11
að halda áfram starfinu. Fyrst reyndu þel1
að telja um fyrir honum. Himmler °S
Goering voru sendir til að sannfæra hanu
um skyldu hans í þessu efni. En þegar f°r'
tölur þeirra höfðu engan árangur, send11
þeir hann til Buchenwald, í þeirri von a^
geta á þann liátt yfirbugað viljaþrek hauý
Að lokum leituðu þeir til mín. Eg var upPa'
hakis-nemandi prófessörsins. Hann leit 11
mig næstum eins og dóttur sína. Þeir héldu
að eg gæti kannske fengið hann til að beyg,ia
vilja sinn samkvæmt óskum þeirra. En e&
neitaði að ljá þeim aðstoð mína, og dvel þv{
nú líka í skugga ónáðar þeirra. Eg hrf1
verið mint á það, að til væri einnig í DaehalJ
fangakvíar fyrir kvenfólk. Hingað til hafa
þeir þó ekki áreitt mig. ”
Hún hikaði sig eitt augnablik, og blóði®
bljóp fram í kinnar henni.
“Mannteufel hefir hér umráðin,” bæG1
hún við í flýti “og hann er tregur til
nota fylstu nauðungaraðferðina við mi&'
Þér skiljið, að hann —”
Hún þagnaði í miðri setningu.
“Eg skil þetta, ” sagði eg með áherzln-
Eg hafði tekið eftir augnaráði hans»
J>egar við Brunnhilde gengum og leidduinst
út úr húsinu. Hann var æðislega öfunds-
sjúkur út af tækifærinu, sem hann nauðngnr
viljugur hafði orðið að veita mér til að sfrft'
ast við hana. Eftirgjöf hans mér í vil var
af sannri skyldurækni gerð í þjónustu f°r'
mgjans.
“Heyrið mig, ungfrú,” sagði eg.
verð að hitta próf. Hammerstein. E.n nhk1
foringjans Hitler vegna. Því hann hata
og alt lians umstang. Eg er enginn nazisti-
“Eg var eitt sinn nazisiti,” mælti hun
í skvndi, “en er það nú ekki lengur.”