Lögberg - 10.12.1942, Blaðsíða 3

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 10. DESEMBER, 1942
3
allheilbrigðar lífsskoðanir, og
getur hann bitið bein fyrir sig.
Séra Guðm. Áranson getur orð-
ið þungur á bárunni, hann er
vitur maður og svo prestur í
ofanálag, og ef að presti er
beitt á móti P. B. jafnvel þó
hann sé unitari, mundi það hafa
svipuð áhrif eins og ef Biblí-
unni væri lagt í skallann á
kölska. Er vonandi að séra
Guðm. fari ekki eins með P. B.
eins og Sæmundur fróði með
kölska, þá hann bar mykjuna
fyrir kirkjudyrnar í Odda, en
ekki vildi eg sverja fvrir það
ef hann ber of mikið af mykju
fyrir dyrnar hjá honum.
Blessaður karlinn hann Sig-
fús minn Benediktsson fær
skömm í hattinn hjá P. B. fyr-
ir hólið, “sjaldan borga kálfar
ofeldi” er gott íslenzkt máltæki
og sannast það hér. Honum finst
Passíusálmakeymur hjá honum
og það á nú ekki við P. B.
Sigfúsi er ýmislegt vel gefið en
kristilegt sálmaskáld var hann
ekki talinn, á fyrri árum, en
honum hefir farið mikið fram á
síðari árum, og þakka eg hon-
urri hér með fyrir margt sem
hann hefir vel skrifað að undan-
förnu í góðum anda.
M. B. H. fær allan eftirmat-
inn og er hann vel að honum
kominn, annars findist mér að
þeir bræður mættu báðir sitja
í sömu stúkunni, það er margt
sameiginlegt með þeim, báðir
eru sérfræðingar eða sérvitring-
ar, hvort sem réttara er, eg er
ekki fleygari í íslenzku máli og
ekki í neinu máli, mig minnir
að Jónas Pálsson segi einhvern-
tíma, að vera sérvitur væri að
vera stórvitur, og hann veit
hvað hann syngur. Þeir eru líka
báðir tilvonandi frelsarar mann-
anna, bara sinn á hvoru sviði,
þó þeir séu sömu örlögum háðir
og margir aðrir spámenn, jafn-
vel stærri spámenn, að fávís og
heimskur almenningur hefir
ekki enn þá lært að þekkja
sinn vitjunartíma. Eg hefi lesið
þessa höfunda báða, samt ekki
mér til sálubótar sérstaklega,
frekar af forvitni, til þess að
sjá hvað þeim kann að koma
næst í huga. Anars er eg ekki
ósamdóma sumum hugsjónum
P. B. Eg tel mig vera eins mik-
inn endurbótamann eins og
hann er, eg álít að peningafyrir-
komulagið sé öfugt, — eg hefi
haft þá skoðun lengi, áður en
P. B. kom til sögunnar. Peninga-
framleiðslan á að vera þjóðar-
eign. Stjórnin á að starfrækja
öll stórviðskifti — big busness
— og náttúrufríðindi öll, menta-
stofnanir allar, og heilbrigðis-
mál eiga að vera starfrækt af
því opinbera. Það er nauðsyn-
legt að afnema eða stórum tak-
marka renturnar, og þá um leið
að afnema alla skuldaverzlun,
og er nú stefnt í þá átt af stjórn-
arvöldunum, mörgu fleira þarf
að breyta. Það fyrirkomulag,
sem nú er að daga uppi gekk
allvel um hríð, á meðan það
var í barndómi og þroskaskeið;
en nú hefir það vaxið sér yfir
höfuð að vissu leyti. Eg hygg
að það hafi verið stofnað tii
þess í góðum tilgangi og ein-
lægni eins og margt annað
sem mennirnir hafa reynt tii
endurbóta, en öll mannaverk
eru ófullkomin og skeikul. Eg
hefi trú á sigri hins góða, og
er eg fullviss um það að í ná-
lægri tíð breytist fyrirkomulag-
ið fyrir einlæga baráttu góðra
mana, en geðvondir bölsýnis-
menn, sem eru blindir, á öðru
auganu og sjá ofsjónir með hinu
eru líklegir til að spilla fyrir
eðlilegri framþróun, mikið frek-
ar en þeir gjöri gagn, á svip-
aðan hátt og ofstækisfullir bind-
indispostular, sem ekki skilja
mannlegt eðli, hafa gjört bind-
indisstefnunni meira ógagn en
flesta grunar. Eg hefi aldrei
lagt blessun mína yfir það fyr-
irkomulag, sem ríkir hjá oss og
öðrum demokratiskum þjóðum,
sem fullkomið, og í landsmál-
um hefi eg ávalt fylgt þeim
stefnum, sem til endurbóta hafa
stefnt, og C.C.F. og Social Credit
stefnan er að mínu áliti hug-
sjón í rétta átt, þrátt fyrir allar
skammirnar sem Social-Credit-
stefnan fékk hjá landanum í
Alberta á árunum, en á endur-
bótabrautinni er margt við að
stríða, jafnvel flokkar og ein-
staklingar, sem virðast stefna
að sama marki vilja rífa niður
hver fyrir öðrum. Svo sem hér
í Canada eru C.C.F. Social
Credit og Reconstructhon flokk-
arnir ekki nógu víðsýnir til
þess að taka saman höndum,
heldur berjast hvef á móti öðr-
um og bíða svo allir ósigur,
Voru þó leiðtogarnir allir ágætis
menn. Þetta á samt eftir að lag-
ast, allir endurbótamenn eiga
eftir að sameinast undir nýju
merki framfara og framsóknar.
eða gömlu flokkarnir verða að
taka nýja stefnu og sveigja um
á þá braut, sem tíminn kallar
og yrði það sennilega happa-
drygst, eg trúi frekar á “grgdu-
lvolution” en ekki á “revolut-
ion.”
Hr. P. B. þykist víst gefa
mér gott kjaftshögg þar sem að
hann segir að ríkur jnaður verði
að vera annað hvort heimskjngi
eða fantur, eða hvorttveggja,
hann heldur víst að eg sé rík-
ur, en eg get sagt honum það i
fréttum að eg er ekki ríkur,
hefi aldrei verið og hefi ald'rei
haft sterka tilhneigingu til þess,
eg hefi aldrei haft ánægju af
því að eiga peninga. En eg
get sagt honum það líka í frétt-
um að það er ekkert hnoss
hvorki að vera álitinn ríkur eða
vera ríkur, því mannlífið á
gnægð af öfundsjúkum náung-
um, sem geta verið nógu mikl-
ir herramenn til að leggja á sig
töluvert ómak til þess að skerða
mannorð slíkra manna og
kreinkja þeirra orðstýr jafnvel
hvort þeir hafa náð sínu tak-
marki með heiðri eða vansæmd.
En eg get huggað P. B. með
því þrátt fyrir það sem hér
hefir verið sagt, að eg get eins
fyrir þessu verið bæði heimsk-
ingi og fantur, því maður þar-
ekki að vera ríkur til þess að
vera með því marki brendur.
Það er annars margt furðu-
legt, sem P. B. segir og undrar
mig ekki á því sem S. B. segir
að það sem hann segir standi á
brauðfótum. Þannig segir hann
á einum stað, að það sé “oft og
einatt óviturlegt og ómannúðlegt
að segja blákaldan sannleikann”
eða með öðrum orðum heldur
hann því fram að lygi og blekk-
ing sé oft og einatt lífsnauðsyn-
leg, og þetta er kenning endur-
bótamannsins; á þessu bjargi
vill hann grundvalla frelsis og
réttlætisboðskap sinn, þá er
önnur haugavitleysa hjá honum
þar sem hann segir að vitið sé
móðir dygðarinnar, og aðaldrif-
hvötin sé eigingirnin. Vitið er
ekki móðir dygðarinnar, í því
er ekki nema lítill snefill aí
sannleika, og þar sem eigingirn-
in er aðaldrifhvötin verður
dygðin á lágu stigi. Eigingirnin
er of rík í mannlegu eðli, en
því fer betur að háleitari og
göfugri dygðir ráða í lífi fjölda
manna, og vegna þess að svo
er, er heimurinn menningarlega
á framfaraskeiði, þrátt fyrir alt
og þrátt fyrir alt.
Þegar höf. fer að tala um
Krist, og Abraham Lincoln,
verður hann æfur og vondur,
það virðist særa hann ef þeim
er hrósað, verður hann og all-
nokkuð sjálfum sér ósamþykkur
eins og þeim mönnum verður
oft, sem ekki hafa neina grund-
vallaða lífshugsjón, hann telur
þá mislukkaða menn, virðist
hann skoða það á veraldarvísu
eða frá sjónarmiði efnishygj-
unnar eða þeirra manna sem
telja auðlegð og peninga aðal-
takmark lífsins, en svo fer hann
í gegnum sjálfan sig og fordæm-
ir alt ríkidæmi, sem er og mik-
ill sannleikur í, ef hann er í
einstaklings höndum. Auðurinn
er mikils virði í höndum þjóðar-
innar og þar á hann að vera.
Auðurinn þarf ekki að hverfa
úr heiminum þó hann sé tak-
markaður í einstaklingshöndum.
Enginn maður er farsælli fyrir
það þó hann eigi auð fjár. Eng-
inn maður á að hafa meira en
svo, að hann geti lifað þægi-
legu lífi, og allir menn eiga
að vinna. Sem stendur er auð-
urinn hefndargjöf þeim manni,
sem ekki hefir hugsjónir, og þær
heilbrigðar, sem betur fer hafa
margir auðmenn það, og láta
margt gott af sér leiða. það er
engin ástæða til að hata auð-
menn, aðeins skyldi maður hata
ranglætið.
Kristur er hin fegursta mynd
þess manns er hæstu fullkomn-
un hefir náð, líf hans var kær-
leikur, hann lét lífið fyrir menn-
ina — fyrir sannleikann og rétt-
lætið og bræðralagshugssjónina,
og þrátt fyrir alt hið illa í
mannlífinu alla grimd og spill-
mgu mannanna, hafa hans áhrií
unnið í mannlegu lífi til góðs
alt til þessa dags, og flest af
því mannúðarfulla í lífi og starfi
þjóðanna er ávöxtur af því lífs-
ins tré, sem hann gróðursetti.
Eg skammast mín ekki fyrir
það að beygja höfuð mitt fyrir
Kristi, hans hugsjón og kenn-
ingu. Það er líka alleinkenni
leg staðhæfing frá manni sem
þykist vera endurbótamaður að
segja að Abraham Lincoln hafi
verið mislukkaður þó hann ynni
hart og þrælaði í æsku og bæri
lítið úr býtum á veraldarvísu
og misti lífið að lokum. Hans
hugsjón var ekki að safna auð.
hann bygði ekki á neinum fölsk-
um hornsteini, hans hugsjón var
að láta sem mest gott af sér
leiða, létta byrðar samferða-
mannanna, og frelsa þá sem í
þrældómi voru fjötraðir. Hann
var bjartsýnn maður, sem í
góðum heilbrigðum anda sótt’
fram á braut endurbóta og rétt-
lætis. Andi hans lifir og gnæfir
hátt, og hefir áhrif til blessun-
ar, þrátt fyrir alt og þrátt fyrir
alt. Hann á ekkert sammerkr
með þeirri tegund af mönnum.
sem eg nefndi í grein minni og
P. B. telur sig víst oddvita fyr-
ir, menn sem í eigingjörnum
tilgangi hrópa alt niður, sem
er og básúna alt, sem ekki er,
án þess nokkurntíma að hafa
í orði eða verki sýnt að þeir
ættu nokkra hugsjón, sem líf-
ræn er, og án þess að skilja
nokkuð^ í því, sem þeir eru að
biðja um.
Það er ekki nóg að grafa
undan öllum stoðum mannfél-
agsins, það þarf að byggja þá
nýtt og betra í staðinn, það er
ekki nóg að hrópa frelsi, rétt-
læti; menn verða að skilja hvað
er frelsi og réttlæti. Eg veit að
margt er ófullkomið og ábóta-
vant hér, en samt, þrátt fyrir
alt, er í þessari heimsálfu meira
einstaklingsfrelsi heldur en í
flestum ríkjum þessarar ver-
aldar, og fyrir það megum vér
vera þakklátir, en um leið haf-
andi það hugfast að skylda vor
er að stefna ávalt upp og fram
til æðri fullkomnunar, æðra
frelsis og réttlætis, æðri mann-
dóms og göfgi, því í manninum
býr andi óduaðleikans.
Að lokum vildi eg ráðleggja
P. B. það að lesa frekar þær
bækur og rit, sem flutt geti
meira ljós inn í sálu hans, og
það er áreiðanlegt að nýja
testamentið mundi ekki skemma
hann ef hann les það í réttum
anda, og óefað gæti þ.ið gjört
hann ögn bjartsýnari og það
er honum nauðsynlegt, þá gæti
hann orðið að margfalt meira
liði í endurbótabaráttunni, sólin
verður að skína til þess að líf
þroskist.
Og loks vil eg biðja P. B.
forláts á því hve lengi eg hefi
dregið að þakka honum fyrir
lesturinn, en eg hefi haft ann-
að nauðsynlegra að vinna, og
hefi því ekki komst til þess fyr
en nú. Enda er ekki skaðinn
skeður.
G. J. Oleson.
Wartime Prices and
Trade Board
Spurningar og svör.
Spurt. (A) Má verðið á not-
aðri bifreið ganga upp í 50%
niðurborgun á nýrri bifreið?
(B) Hvaða rentur eru á skuld-
inni sem eftir stendur?
Svar. (A) Já. (B) Rentur eru
hinar sömu sem borgaðar voru
á hámarkstímabilinu. Lægstu
rentur eða % af 1% á mánuði
eiga ekki við bifreiðar.
Spurt. Blómlaukar (bulbs),
sem eg kaupi vanalega um
þetta leyti árs, hafa stígið í
verði; er þetta leyfilegt?
Svar. Já, það er leyfiíegt. Allt
þesskonar, svo sem blómlaukar,
fræ, plöntur og aðrar afurðir
gróðurhúsa, er undanþegið há-
marksverði.
Spurt. Því er félögum leyft
að halda áfram með víngerð,
þegar önnur framleiðsla er tak-
mörkuð?
Svar. Síðan fyrsta nóvember
hefir allur vínandi, sem fram
leiddur er á víngerðarhúsum í
Canada, verið tekinn og notað-
ur til stríðsþarfa. Notkun á
rnalti til ölgerðar hefir einnig
verið takmörkuð.
Spurt. Hvað er gert við skömt-
unarseðlana, sem afhentir eru
verzlunarmönnum?
Svar. Skömmtunarskrifstof-
urnar leggja til sérstaklega út-
búna pappírssíður, sem merkt-
ar eru fyrir kaffi, te og sykur.
Seðlarnir eru límdir á þessar
síður. Hver síða tekur 50 seðla
Kaupmaðurinn fær ekki skömt-
unarvörur nema hann afhendi
heildsalanum seðla fyrir það,
sem hann kaúpir, og heildsal-
inn lætur seðlana til framleiðslu
félaganna fyrir það, sem hann
kaupir inn. •
Spurt. Er Y. W. C. A. her-
bergja skrásetningunni stjórn-
að af Wartime Prices and Trade
Borard?
Svar. Þessari deild er ekk;
stjórnað af nefndinni, en neyzlu-
deild Wartime Price and Trade
Board, sem skorar á alla bæjar-
búa að láta skrá alt fáaníegt
húspláss, er að aðstoða deildina
á allan hátt. Fólk, sem hefir
WINNIPEG CLINIC
Vaughan & St. Mary’s
Dr. P. H. T. Thorlakson
Phone 22 866
**
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
J. J. SWANSON & CO.
LTMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
•
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalðn og eldsúbyrg8.
bifreiðaAbyrgð, o. s. frv.
Phone 26 821
Peningar til útláns
Sölusamningar keyptir.
Bújarðir til sölu.
INTERNATIONAL LOAN
COMPANY
304 TRUST & LOAN BLDG
Winnipeg
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tlmar 3-4.30
•
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
Legsteinar
sem skara framúr
Úrvals blágrýti
og Manitoba marmari
SkrifiO eftir veröskrd
GILLIS QUARRIES, LTD.
14 00 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
DR. A. BLONDAL
Physician & Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Sfmi 22 296
Heimili: 108 Chataway
Sfmi 61 023
Arthur R. Birt, M.D.
605 MEDICAL ARTS BLDG.
Winnipeg
Lækningastofu-slmi 23 703
Heimilissfmi 46 341
Sérfræöingur i öllu, er aö
húösjúkdómum lýtur
Viðtalstlmi: 12-1 og 2.30 U1 6 e. h.
H. A. BERGMAN, K.C.
islenzkur lögfrœOingur
•
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 165*
Phones 95 052 og 39 043
auka . herbergi er góðfúslega
beðið að skrásetja þau hjá Mrs.
Norman Young, Y. W. C. A.
Ellice Ave. Það er beðið sér-
staklega um herbergi í vestur-
hluta bæjarins.
Spurt. Hvenær ganga næstu
skömtunarseðlar í gildi?
Svar. Númer 7098 í skömtun-
arbókunum gengu í gildi 30.
nóvember. Númer 90910 ganga
ekki í gildi fyr en 28. des.
Spurningum á íslenzku svarað
á íslenzku af Mrs. Albert
Wathne, 700 Banning St. Wpg.
The Icelandic Canadian
Jólablaðið er að koma úr
prentsmiðjunni og er tímaritið
sérstaklega hentug Jólagjöf til
þeirra, sem ekki lesa íslenzku
en eru af Islenzku bergi brotn-
ir. Útsölumenn eru beðnir að
senda lista af nýjum áskrifend-
um svo að þeir geti fengið ritið
án tafar.
Útsölumenn óskast í Winni-
pegborg og annars staðar á
meðal íslendinga, beggja megin
landamæranna.
Árgangurinn, 4 hefti kosta $1.00.
Pantanir sendist til: H. F. Dani-
alson, 869 Garfield St. Winni-
peg. Björnson's Book Store, 702
Sargent Ave., Winnipeg. Magnus
Peterson 313 Horace St. Nor-
wood, Man.
Útsölumenn snúi sér til þess
fyrst nefnda.
Thorvaldson &
Eggertson
LögfræOingar
300 NANTON BLDG.
Talsfmi 97 024
DR. A. V. JOHNSON
Dentis t
•
506 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 27 702
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST., WINNIPEG
•
pægilegur og rólegur bústaOur
i miöbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir
Ágætar máltfðir 40c—60c
Frce Parking for Ouests
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
•
406 TORONTO GEN. TRCSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEO
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur lfkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá beztl.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsfmi 86 607
Heimilis talsfmi 501 562
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur f eyrna, augna, nef
og hálssjúkdómum
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedv
Viðtalstfmi — 11 til 1 og 2 ttl 5
Skrifstofusfmi 22 261
Heimilissfmi 401 991
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Banning)
Talsfmi 30 877
•
Viðtalstfmi 3—5 e. h.
Office Phone Res. Phone
87 293 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
Business and Professional Cards