Lögberg - 06.01.1944, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 6. JANÚAR 1944
3
Sr. Jakob Jónsson:
Yfir Klettafjöllin
F erðasögubrol.
Það er ekki fyr en morguninn
eftir, að lagt er af stið frá Wyny
ard, að það vottar fyrir Kletta-
fjöllunum í vestrinu, og upp frá
því fer landið að smáhækka, og
á áttatíu mílna vegalengd, fer
lestin nálega 1100 elisk fet upp á
við. Fyr á tímum höfðu hinir
svonefndu Stony-Indiánar bæki-
stöðvar sínar á þessum hæðadrög
um og í dölunum milli þeirra.
Voru þeir þá herskáir mjög, en
nú eru þeir taldir standa einna
fremst af þjóðbræðrum sínum að
dugnaði og ötulleik. Þó er aug-
ljóst, þegar farið er í gegnum
Indíánabyggðirnar, að þeir eru
hvorki þar né annars staðar
bændur af lífi og sál. Þarna á
hæðunum eru mörg örnefni
tengd við þjóðsagnir og þjóðtrú
Indíána. Þeir ímynduðu sér hæð-
irnar í heild sem stóran risa. Þar
eru Hné-hæðir, Handar-hæðir og
Olnbogi. Ennfremur eru þar
Andafljótin og fleiri slík nöfn.
Eins og önnur náttúrunna^ börn,
áttu Indíánar næma tilfinningu
fyrir dulræni jarðarinnar og ófu
hugmyndirnar um líf hennar inn
í þjóðarskáldskap sinn. Sum ör-
nefni þeirra eru yndislega fögur
og skáldleg. Vatn eitt nefna þeir
t. d. “Bros Guðs”.
En nú sleppum við öllum hug-
leiðingum um Indíánana, því að
áður en varir erum við komnir
að hinu mikla ríki Klettafjall-
anna.
“Skörðótt og hnjúkótt við himin-
inn bera þau.
Helming af vesturátt þversundur
skera þau:
Röð þessi að heiðhvítum hrönn-
unum, kyngjunum,
hnjúkum og strókum. — Úr blá-
grýtis dyngjunum,
rammbyggða heimsálfu-girðing
svo gera þau.”
fjallatindar og hlíðar. Eitt af því
fyrsta, sem laðar að sér athygl-
ina, eru þrír tindar á einum og
sama fjallgarði. Bera þeir nafn-
ið “The Three Sisters,” — syst-
urnar þrjár. Sú hæsta af þess-
um systrum er 9744 fet. Járn-
brautarstöðin Canmore, skammt
fyrir norðan, er 4297 fet yfir
sjávarmál. Það, sem sézt af Ijall-
inu er því á sjötta þúsund fet,
sem sé 5448 fet, Skilst mér, að á
þessum slóðum sé fjal'lið af öðru
á svipaðri hæð, miðað við dal-
botnana.
Að ýmsu leyti eru Klettaíjöll-
in ólík íslenzkum fjöllufm að
svip og útliti. Fyrst og fremst er
það sjálf hæð þeirra og fyrir-
ferð, sem verður nærri því ógn-
andi. Lestin heldur áfram klukku
stund eftir klukkustund, nýir
dalir, nýir hnjúkar, hamrar og
þverhnýpi, síðan vötn, — og yfir
þessu er sá fimbulsvipur, sem
engin orð fá lýst. Það er eins
og þessi ógurlegi fjallgarður sé
gæddur undursamlegum, lífræn-
um þrótti. Hann hefir séð kyn-
slóðir koma og kynslóðir íara;
hann sá Rauðskinnana elta fjalla
geitur og vísunda; hann heyrði
söngva gullleitarmannanna, og
eftir mjóum stigum og bröttum
brutust landkönnuðir trúboðar
og verzlunarmenn. Síðast komu
blásandi eimlestir og bifreiðar
brunandi eftir mjóum sillum, þar
sem farþegarnir loka augunum
af ótta og ógn. En þó að menn-
irnir hafi farið þessar ferðir, —
og þó að þeir hafi byggt sér þar
hallir og hreysi, stendur fjall-
garðinum mikla á sama. Hann
tekur hvorki eftir sumarhöll-
ínni miklu við rætur Rundle-
fjallsins. né litlu námu- og skóg-
arhöggsþorpunum, sem nú standa
auð og tóm og yfirgefin af mönn-
um — íbúðarhús og kirkjur hinna
horfnu íbúa standa með opnum
dyrum og gapandi gluggum.
Fjallgarðurinn er imynd hins
hamslausa máttar. Yfir honum
hvílir hin eilífa ró óbyggðanna,
þrátt fyrir alt, — kyrð, sem djúp
og sterk, að hin hæstu öskur eim-
Þainnig kveður Stepban^G. pípunnar verða að andardrætti
manns, sem sezt á stein til að
hvíla sig og fer síðan burtu. Þú,
sem þarna ferðast eri svo óendan
lega smár, eins og lítið blóm, sem
stór hnefi lykur um. Þessum
hnefa er stjórnað af einhverjum,
sem þú sérð ekki, og vöðvar hans
titra af afli, sem þú þekkir ekki
til hlítar. Hvað vill þetta stór-
kostlega afl? Mun hnefinn mikli
kreppast og kremja þig í sund-
ur? Eða er hann að skýla þér,
vernda þig og varðveita? Er hann
að hlúa að því, sem lifir, — því
sem er viðkvæmt og veikt? Líttu
í kringum þig, og þá mætir auga
þínu önnur opinberun þeirra
kyngikrafta, sem hér eru að
verki. Sjáðu gróðurinn, sem þessi
Stephansson um Klettafjöllin.
Kvæði hans er senmlega ort um
vor, meðan enn bar mikið á
heiðhvítum hrönnum, en að öðru
leyti kemur lýsingin heim við
reynslu ferðamannsins á hvaða
árstíma sem er. Hafi verið snjór
í fjöllunum, þar sem eg fór yfir
þau, hefir það ekki verið meira
en svo, að mig rekur alls ekki
minni til þess. Annars er þetta
fjallaríki afar víðlent og þess
vegna fjölbreytt að útliti. Það
hefir verið sagt, að Klettafjöllin
mundu samsvara því, að hvorki
meira né minna en 50 Svisslönd-
um væri skeytt saman.
Ferðin þvert yfir Klettafjöllin
tekur nálega sólarhring, frá því
að komið er upp að klifunum að I ógnarfjöll geyma? Upp eftir öll
anctan til Uco nn W+in nAW um hlíðum) jafnvel upp a suma
af hæstu hnúkunum eru breið-
ur sígrænna skóga. Það eru barr
skógar. Gróðurinn, sem er að
sínu leyti eins mikilfenglegur og
fjöllin sjálf, skapar hlýleik, sem
vegur nokkuð upp á móti hinni
köldu tign grjótsins. í vestur-
hlíðum fjallanna naut meiri vara
og loftslagið var mildara. Þar
voru skógabreiður, sem mér var
sagt að væru að jafnaði 250 feta
austan og til þess er lestin nálg-
ast fyrstu þorpin á laglendinu að
vestanverðu. Til samanburðar má
geta þess að ferð yfir Alpafjöllin
(frá Lausanne til Como eða Ar-
ona) mun aðeins taka fimm
klukkustundir.
Það er hrikalegur faðmur, sem
opnast um leið og iestin smýgur
inn í sjálf fjöllin. Annarsvegar
eru furðulegustu klappir, með
rósum og rákum, hins vegar
Curlers' Red Cross Day
© SATURDAY ®
January 15th,1944
JOIN YOUR LOCAL CURLING CLUB IN THEIR
DRIVE TO HELP PROVIDE
10,000 Red Cross
Prisoner of War Parcels
• Organizations in every community are urged to co-
operate with the Red Cross Committee of the Manitoba
Curling Association and make sure that every prisoner
in enemy hands receives a Red Cross Prisoner of War
Parcel each month in 1944.
This space contributed by THE DREWHYS LIMITED
MD118
háar. Það er ekki sízt hinn mikil-
fenglegi skógargróður, sem gerir
Klettafjöllin ólíkust íslenzkum
fjöllum. En jafnvel þó að því
væri ekki til að dreifa, er bæði
litur og lögun frábrugðin. Grjót-
ið er yfirleitt ljósgrátt að lit,
bæði skriður og hamrar, en lög
un fjallanna ákvarðast af því,
að þau eru fellingaf jöll. Einhvern
tíma fyrir örófa alda, og sjálf-
sagt á óralöngum tíma, hafa þau
umbrot orðið í jarðskorpunni, að
björgin hröngluðust upp, eins og
t. d. ís á vatni, þegar stormur
og straumur knýr hann upp að
landi. Hamrabelti, eitt upp af
öðru, eins og algeng eru í ís-
lenzkum fjöllum, hjallar og stall-
ar, rákir, sem .liggja samsíða
eftir endilöngum fjallgörðunum,
i þetta sá eg ekki í Klettafjöllun-
um. Ein fjallshlíð var það, sem
að lögun minnti mig mest á hlíð-
arnar hér. Það var hlíðin upp af
hinu stórkostlega gistihúsi og
sumarhöll í Banff.
Inni í miðjum fjallaklasanum
stendur smábærinn Banff. Bær-
inn sjálfur mun ekki fara mikið
fram úr Vestmannaeyjum, en á
sumrin koma þar og fara menn
hundrðum saman á hverjum
degi. í Canada eru emn eða tveir
þjóðgarðar í hverju fylki. Eru
til þeirra valdir hinir unaðsleg-
ustu staðir, sem síðan eru varð
veittir eins og náttúran hefir
frá þeim gengið, að svo miklu
leyti sem unt er. Þangað eru
lagðir afbragðs akvegir. Þar eru
byggðir sumarskálar og gistihús.
Íþróttavöllum er komið upp og
reynt eftir megni að skapa skil-
yrði fyrir skemmtilegu útilífi.
Meðan fólk dvelur þarna, er því
gefinn kostur á ýmiskonar að-
stoð og þægindum, allt frá því
að fá að elda mat sinn sjálft í
almenningseldhúsum og til þess
að vera borið á höndum fyrir
tugi dollara á sólarhring. Fylgd
er mönnum veitt, ef þeir vilja
fara í gönguferðir, útreiðatúra,
bátsferðir eftir fljótum og vötn-
um o. s. frv.
í Banff fór eg af lestinni. Hafði
ákveðið að dvelja þar einn sólar-
hring. Nú labbaði eg einn míns
liðs ofan í bæinn. Engan þekkti
eg þar, og óskaði þess með sjálf-
um mér, að þeir sem mér væru
kærastir heima á íslandi, gætu
notið þess með mér að sjá alla þá
dýrð, sem fyrir augað bar, hvert
sem eg leit. En ísland var nú
orðið ónotalega fjarri. Vinir mín-
ir í Winnipeg höfðu sagt mér frá
einum Islendingi, sem ætti heima
í Banff. Væri það ung kona, sem
héti Mrs. Margrét Moore, og ætti
skozkan mann, er ynni í harð-
vörubúð. Er það skemmst af að
segja, að eg hafði upp á þeim
hjónum og tóku þau mér opnum
örmum. Borðaði eg ágæta máltíð
á heimili þeirra, og dvaldi með
þeim mestalt kvöldið unz eg fór
vfir á gistihúsið, þar sem eg hélt
til um nóttina. Þau hjónin gáfu
mér góð ráð um það, hvernig
eg skyldi verja tímanum, og
komu sjálf með mér eftir vinnu-
tíma á ýmsa staði, sétn vert var
að sjá. Mrs. Moore er fædd og
uppalin í Reykjavík og á þar náið
skyldfólk. Eitt atvik verður mér
lengi minnisstætt frá þessum
degi á heimili þeirra, og þó að
það þyki, ef til vill barnalegt og
ekki mikils vert, ætla eg að rifja
það hér upp. Lítill drengur, son-
ur þeirra hjóna, átti að fara að
sofa, að loknum kvöldverði. En
snáðinn var nú ekki alveg á því
að fara undir eins inn á drauma-
landið. Þá segi eg við hann eitt-
hvað á þessa 4eið:
“Heyr þú mig, lagsmaður! Eg
fer aftur til íslands. Þar eru
litlir drengir, sem eru frændur
þínir, og þegar eg næ til þeirra,
skal eg segja þeim, að eg hafi
hitt lítinn fslending í miðjum
Klettafjöllum, og hann hafi farið
að sofa undir eins og honum var
sagt.”
Drengurinn var, eins og vænta
mátti, stundarkorn að átta sig á
því, hvílíka þýðingu þetta hefði
fyrir mann, sem ekki gilti einu
um heiður sinn og vildi hljóta
frægð og álit í öðrum löndum.
Loks sá hann þann kost vænstan
að leggjast út af á koddann sinn.
Og við rúm litla fslerdingsins sat
eg, meðan rökkrið var að síga
yfir fjöll og fagra dali. Eg raul-
aði íslenzku vögguljóðin um álft-
irnar, sem kvaka, lítil börn, sem
loka augunum og látast sofa, —
og börnin, sem ramba fram á
fjallakamba og leita sér lamba.
Það var undarlegt að raula þess-
ar vísur yfir íslenzku barni,
svona langt burtu frá landinu
helga, og á þessu augnabliki held
eg, að eg hefði feginn skipt á
Klettafjöllum og Kyrrahafi fyr-
ir það að sitja við rúm lítilla
barna heima á íslanai og syngja
bí-bí og blaka, meðan rökkrið
væri að hjúpa jörðina sinni
mjúku skikkju.
Skinfaxi.
Wartime Prices and
Trade Board
“Gleðilegt og sigursælt nýár!”
heyrist á allra vörum, en orðin
tóm eru ekki nóg, við verðum að
vinna að því á allan hátt að þjessi
ósk rætist, með því að láta alt
það er flýtir sigri og stríðslokum
sitja í fyrirrúmi. Við skulum á-
etja okkur að leggja enn meira
í sölurnar, á þessu komandi ári,
en nokkru sinni áður, og kaupa
fleiri Victory Bonds og War
Saving Certificates.
Við skulum ásetja okkur að
fylgja öllum skömtunarreglugerð
um eins vel og okkur er unt, að
spara sem mest svo að ekkert
fari til ónýtis, að hagnýta okkur
alt nothæft efni sem við höfum
við hendina svo ekki þurfi að
kaupa nýtt. Að kaupa ekki nema
það sem við nauðsynlega þurf-
um með og aldrei meira en þarf.
Að hafa gætur á vöruverði og
segja til ef nokkur óleyfileg verð
hækkun hefir átt sér stað. Með
öðrum orðum, við skulum öll
styðja stríðssóknina af fremsta
megni.
Spurningar og svör.
Spurt. Matsalinn sem eg skifti
við heimtaði tvo D seðla fyrir
tólf únzu glas af Cranberry
Sauce. Eg hélt að það þyrfti ekki
nema einn.
Svar. Þú hafðir rétt fyrir þér.
Það þarf ekki nema einn D seðil
fyrir hverjar tólf únzur. Fyrir
3. des. fengust ekki nema tíu
únzur en þessu var þá breytt í
tólf.
Spurt. Má eg fá vörur fyrir
lausa skömtunarseðla sem mér
eru sendir af skyldfólki mínu,
sem býr í Austur-Canada?
Svar. Lausir seðlár eru ekki
gildir. Þeir eiga að vera losaðir
úr bókinni í viðurvist kaup-
mannsins.
Surt. Er tomato-safi skamtað-
ur?
Svar. Tomato-safi er talinn
með niðursoðnum ávöxtum. Þessi
matur er ekki skamtaður, en
birgðir eru svo takmarkaðar að
það fæst ekki nema mjög lítið
í einu.
Spurt. Eg hefi nú framreitt
tuttugu og sjö máltiðir til her-
manna og hef gulu spjöldin því
til sönnunar. Get eg beðið um
eintóman sykur í aukaskamt, ef
svo, hvernig fást seðlarnir?
Svar. Þú verður að fara með
eða senda spjöldin á næstu skrif-
stofu Local Ration Board. Ef alt
er í lagi þá færð þú tveggja vikna
skamt fyrir hverjar níu máltíð-
ir. Þú mátt velja hvaða vöruteg-
und sem þú vilt. Þú hefir tutt-
ugu og sjö máltíðir á spjöldun-
um og getur því fengið þrjá
sykurseðla ef þú vilt; einn fyrir
hverjar níu máltíðir.
Spurt. Er nokkuð hámarksverð
á ís úti um landsbygðir?
Svar. Hver sem selur ís, verð-
ur að halda sér við það verð er
hann seldi fyrri á hámarkstíma-
bilinu, og fær ekki að hækka verð
nema með sérstöku ieyfi frá W.
P. T. B.
Spurt. Megum við strokka
smjör til heimilisneyzlu?
Svar. Já. Ef þú lætur skrásetja
þig hjá Local Ration Board, og
gefur þeim skýrslu mánaðarlega.
Kjötseðlar númer 33. Smjör-
seðlar 44, 45. Sykurseðlar 23, 24.
D seðlar 10,11 og Kaffi-te seðl-
ar 26, 27 ganga allir í gildi
fimtudaginn 6. janúar 1944.
Spurningum á íslenzku svarað
á íslenzku af Mrs. Albert
Wathne, 700 Banning St. Wpg.
BRACKEN
BROADCASTS
Hvert fimtudagskvöld
C K R C 9.15
og stuttbylgjustöð CKRO
6. janúar
Mrs R. F. Rorke
“Skólinn gengur fyrir”
13. janúar
Umræður meðlima í New
Democracy Club Manitoba
háskólans.
Business and Pri ífessional Cards

Drummondville CottonCo. LTD. 55 Arthur St., VVinnipeg Phone 21020 Manufacturers of BLUENOSE Fish Nets and Sein Twines H. L. HANNESSON, Branch Mgr. MANITOBA FISHERIES WINNIPKG, MAN. T. •.fícróovitch, framkv.stj. Verzla í heildsölu með nýian og frosinn fisk. 303 OWENA ST. Skrifstofusimi 25 355 Heimasími 55 463
Itleiiets Situllos /jlll, (arjest PhefopuwhicOijanijaiwnTh Canaeta •224 Notre Dame-
Blóm stundvíslega afgreidd THE ROSERY ltd. Stofnaö 1905 427 Portage Ave. Winnipeg.
PHONE Tfi^P ;fm 96 647 m

G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. S. M. Backman, Sec. Treas. Keystone Fisheries Limited 325 Main St. Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H Pape, Manapinp Directoi Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish. 311 Chambers St. Office Phone 86 651. Res Phone 73 917.

H. A. BERGMAN, K.C. íslenzkur löpfrœOinpur • Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 165C Phones 95 052 og 39 043 Office Phone Res. Phone 88 033 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 166 MEDICAL ARTS BLDG. Office Hours: 4 p.m.—6 p.m. and by appointment

EYOLFSON’S DKUG PARK RIVER, N.D. tslenzkur lyfsali F61k getur pantað meCul og annað með pöstí. Fljðt afgreiðsla. ANDREWS, ANDREWS THORVALDSON AND EGGERTSON LögfrœOinpar 209 Bank of Nova Scotia Bldg. Portage og Garry St. Stmi 98 291

J. J. SWANSON & CO. I.TMITED 308 AVENUE BLDG., WPG. • Fasteignasalar. Leigja hús. Ot. vega peningalán og eldsáhyrgð bifreiðaábyrgð, o. s. frv. Phone 26 821 DR. A. V. JOHNSON Dentist • 606 SOMERSET BLDG. Telephone 88 124 Home Telephone 202 398
•
DR. B. J. BRANDSON 308 Medlcal Arts Bldg Cor. Graham og Kennedy Sts Phone 21 834—Office tlmar 3-4.30 • Heimili: 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DRS. H. R. and H. W. TWEED Tannlæknar • 406 TORONTO GEN. TRCSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smlth St. PHONE 26 545 WINNIPEO

Legsteinar sem skara framúr Crvals blágrýti og Manitoba marmarl SkrifiO eftir verOskri GILLIS QUARRIES, LTD. 1400 SPRUCE ST. Winnlpeg, Man. A. S. BARDAL 848 SHERBROOK ST. Selur llkkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaður sá beztl Ennfremur selur hann allskonar mlnnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsfml 86 607 HeimiUs talstmi 501 562

DR. A. BLONDAL Physician & Surpeon 602 MEDICAL ARTS BLDG Síml 22 296 Heimili: 108 Chataway Slmi 61 023 * DR. ROBERT BLACK Sárfræðingur I eyrna, augna, nef og hálssjúkdömum 416 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedv Viðtalsthni — 11 til 1 og 2 tll 5 Skrifstofuslmi 22 261 Heimilisslmi 401 991

Frá vini Dr. S. J. Johannesson 215 RUBY STREBT íBeint suður af Bannlng) Talsfmi 30 877 • Vlðtalstfmi 3—6 e. h
%
%'Ö°
V
6UNDRY & PYMORE LTD.
British Quality — Fish Netting
60 VICTORIA STREET
Phone 98 211
Winnipeg
Htanagcr, T. R. THORVALDSON
Your patronage will be
appreciated