Lögberg - 06.01.1944, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 6. JANÚAR 1944
5
fullu frjálsræði. Því svarar P. B.
og segir að áreiðanlegum farand-
mönnum beri saman um að þar
sé deilt meira á stjórnarfarið en
í nokkru öðru landi í víðri ver-
öld. Ekki hefur Duranty þessa
sögu að segja. í sambandi við
málaferlin 1937—38 og óánægju
fólksins út af þeim, segir hann:
“Það (fólkið) gat ekki látið í
ljós það sem því bjó í brjósti,
því það málfrelsi sem við þekkj-
um er alls ekki til á Rússlandi.”
Ennfremur: “Stalin var og er í
dag hjarta Rússneska ríkisins svo
andstaða gegn honum í orði eða
verki, er landráð og dauðasök.
Stalin táknar flokkslínuna. —
Andstaða gegn Stalin er and-
staða gegn flokkslínunni, en það
er verra en glæpur. það er hofuð-
synd.” Það voru einmitt þeir sem
óánægðir voru með Stalin og
stjórn hans, sem sendir voru í
útlegð eða teknir voru af lífi.
Þar sem Stalin sjálfur hefur
hrósað Duranty fyrir vandaðan
fréttaflutning, hlýtur P. B. að
taka orð hans trúanleg. Og vill
þá P. B. ennþá staðhæfa að hon-
um, sem Rússneskum borgara
myndi óhætt að deila á stjórnar-
völdin þar, myndi hann mega
tala eins óvirðulega um Stalin
eins og hann leyfir sér að tala
um okkar ágæta forsætisráð-
herra McKenzie King? Og
treystir nú P. B. sér til að bera
á móti því að Stalin sé einræðis-
herra, og stjórn hans einræðis-
stjórn?
Nú skal snúa sér aftur að hin-
um canadislcu kommúnistum. Á-
stæðan sem P. B. gefur fyrir því
að þeir voru andvígir stríðssókn-
inni fyrstu tvö árin, meðan Rúss-
ar voru bundnir samningum við
Þýzkaland, er sú, að þeir gátu
ekki séð neinn mismun á hug-
sjónum stríðsaðila og litu svo á
að verið væri að efna til annars
veraldarstríðs fyrir gig. Eru P. B.
og skoðanabræður hans svo djarf
ir að halda því fram að engin
mismunur sé á hugsjónum lýð-
ræðisþjóðanna og hugsjónum og
kenningum nasizta? En svo var
þetta ekki aðallega hugsjóna
spursmál. Það stóð þannig á, að
ofbeldisþjóðir höfðu lagt undir
sig hverja þjóðina af annari með
þeim ásetningi að leggja undir
sig allan heiminn. Okkar land
var í hættu eins og önnur lönd.
Spursmálið var því einfalt. Eig-
um við að verja land okkar gegn
ofbeldisþjóðunum? Kommúnist-
ar svöruðu þessari spurningu
með því að hjálpa óvinunum.
Með svæsnum áróðri reyndu þeir
að vekja sundrung og veikja
stríðssókn þjóðar sinnar.
Svo snerust þessir menn allir
í senn, og á sama augnabliki og
nú eru þeir “manna ötulastir að
reka stríðsmálin til sigurs”.
Hvað olli þessum snöggu sinna-
skiftum? P. B. segir að ástæðan
fyrir þessum sinnaskiftum hafi
verið sú “að stefna samherja
breittist”. Þetta er nú frekar
bágborin og léttvæg afsökun.
Ástæðan fyrir hugarfarsbreyt-
ingu þeirra var auðvitað sú, að
nazistar réðust inn í Rússland.
Það kom við hjartað í þeim.
Svo kvartar P. B. um að ekki
sé lyft banninu af þessum flokk.
Eg veit ekki annað en búið sé að
“fyrirgefa” þeim öllum. Tim
Buck fer ljósum logum um alt
landið; hann flutti ræðu í aðal-
samkomuhúsi Winnipeg-borgar
fyrir stuttu og það amaðist eng-
inn við honum. Kommúmstar
voru hér í kjöri í bæjarráð og
blöð þeirra og bæklingar eru í
umferð. Sú eina breyting sem eg
hefi orðið vör við er sú, að þeir
hafa orðið að breyta um naín og
kalla sig nú Labour-Progressives
en það ætti ekki að vera þeim
mjög á móti skapi, þeir breyta
oft um nöfn á hinu og öðru og
kæra sig kollótta þótt nafnið
eigi ekki við hugtakið. Til dæmis
kallar P. B. kommúnista lýðræðis
sinna.
í grein þessari hefi eg skýrt
frá mörgu sem mér finst miður
fara hjá Rússum, í þeim tilgangi
að reyna að sljákka dálítið trúar-
ofstæ'kið í þeim kommúnistum
Þessi mynd sýnir Spitfire og ME. 109 sprengjuflugvélar hlið
við hlið á flugvelli á Sikiley.
sem kunna að lesa grein mína.
Eg hefði viljað segja, líka, frá
ýmsu í stjórnarfari Rússa og
menningu, sem við getum tekið
okkur til fyrirmyndar og lært
af en það yrði of langt mál. Vissu
lega er margt vel um hina Rúss-
nesku kommúnista og ættu menn
að varast að dæma þá eftir þeim
kommúnistum sem fyrirfinnast
hér, því þar er um tvent ólíkt
að ræða eins og eg hefi þegar
bent á. Þessir kommúnistar hér
eru öfgamenn, alt er í þeirra aug-
um annaðhvort hvítt eða svart.
Þeir krefjast þess að menn annað
hvort dýrki Rússa eða séu hat-
ursmenn þeirra. Þannig reyna
þeir að flokka menn og skipa
þeim í tvær fjandstæðar herbúð-
ir. Fyrir þessa ástæðu reynir
P. B. að leggja út grein mína sem
hatramlega árás á Rússa, sem
auðvitað er fjarri sannleikanum.
Rússneska þjóðin er samherji
okkar í þessu stríði. Hún á skilið
óskift þakklæti okkar fyrir sína
hetjulegu vörn og hernaðarafrek.
Við æskjum þess að vinsamleg
samvinna við Rússland haldi
áfram að stríðinu loknu. Slík
samvinna hepnast aðeins með
því móti að við lærum að þekkja
og skilja þjóðina. Þekking og
skilningur byggist á staðreynd-
um en ekki áróðri.
Við Canadiskir borgarar ætt-
um að vera á verði gegn því að
þessi öfgaflokkur — Canadiski
kommúnistaflokkurinn spilli með
áróðri sínum vinsamlegri sam
vinnu okkar við samherja okkar
— Rússland.
Ingibjörg Jónsson.
Sagan af Jóni á Botni
Einu sinni var maður nokkur
á Botni í Þorgeirsfirði. Hanri var
farinn að eldast, en var ógiftur og
bjó með móður sinni, sem var
orðin gömul. Jón var nú farinn
að lang^ til að giftast, svo að
hann fer til sóknarprestsins og
ber upp fyrir honum vandræði
sín, en svo segir hann presti, að
hann vilji ekki aðra konu en þá,
sem lítið þurfi að borða. Prestur
segir honum, að hann skuli koma
með sér til Flateyjar næsta
sunnudag, því hann ætli að messa
þar.
Nú líður vikan og er Jón kom-
inn snemma á laugardag, og
leggur þar af stað. Nú segir prest
ur við Jón: “Þú skalt fara upp í
Útibæ, en eg verð í Neðribæ.
Bóndinn í Útibæ á dóttur, sem
er vel að sér bæði til munns og
handa og er gott búkonuefni. Þú
skalt taka vel eftir henni, og
geðjist þér að henni, þá skal eg
bera upp bónorðið fyrir þig”.
Jóni þykir vænna um þetta en
frá verði sagt, og þegar þeir
koma austur, fer Jón upp í Úti-
bæ, eins og prestur hafði sagt
honum, og biður að lofa sér að
vera, og var það auðsótt mál. Sér
Jón nú stúlkuna og lízt prýðisvel
á hana.
En um kvöldið kemur prestur
í Útibæ, og meðal annars fer
hann eitthvað að gaspra við stúlk
una og segir henni, að hún skuli
ekki borða mikið í kvöld. Eftir
að prestur var farinn, fer stúlk-
an ^ð hugsa um, hvað hann hafi
meint með því að segja að hún
skyldi ekki borða mikið, en þá
dettur henni Jón i hug, og hafði
hún heyrt, að hann væri að reyna
að útvega sér konu, og hugsar,
að ef hann sé kominn í slíkum
erindagjörðum til sín, þá skuli
hún nú leika á hann.
Nú líður að kvöldverði. Var þá
skamtað í öskum, eins og siður
var í gamla daga, og ber stúlkan
þá inn; kemur hún fyrst með 4
marka ask og setur hann á pall-
skörina; og í hvert skipti, sem
hún kemur inn með ask, sýpur
hún á askinum, og þegar hún
er búin að bera inn askana, þá
er hún búin úr askinum á pall-
skörinni.
Þegar farið er að borða, kemur
stúlkan til móður sinnar og segist
vera hálf svöng ennþá; móðir
hennar segir, að það geti varla
verið, hún sé búin að borða svo
mikið. En sannleikurinn var nú
sá, að stúlkunni var orðið ilt af
matarátinu, svo að hún mátti
leggjast fyrir.
Morguninn eftir kemur Jón
snemma foan í Neðribæ til
prests og biður hann í Guðs bæn-
um að hætta við bónorðið, því
sér lítist ekki á, hvað mikið hún
þurfi að borða, því hún hafi nú
reyndar lokið úr 4 marka aski í
gærkvöldi og ekki fengið. nóg.
Rœða Magnúsar
Sigurðssonar í Atlantic
City 1
Síðastliðinn föstudag ávörp-
uðu þeir Magnús Sigurðsson,
fulltrúi íslands, og Henrik De
Kauffmann, sendiherra Dana í
Washington, stjórnarráðstefnu
Hjálpar- og viðreisnarstarísemi
hinna Sameinuðu þjóða, en þann
dag kom ráðstefnan saman á 5.
fund sinn.
Útdrættir úr ræðu Magnúsai
Sigurðssonar fara hér á eftir:
— Eg gleðst yfir hinum mikla
sóma, sem þjóð minni hefir cqjúð
sýndur, með því að vera boðin
þátttaka í þessari mikilvægu ráð-
stefnu.
íslendingar eru fámenn þjóð
— að líkindum fáménnasta þjóð-
in, sem á fulltrúa á þessan ráð-
stefnu. Til að byrja með höfum
við komið hingað' til þess að
hlusta, sjá og læra, svo að við
séum betur undir það búin að
veita aðstoð okkar við úrlausn
hinna yfirgripsmiklu vandamála,
sem ' fyrri þessari ráðstefnu
liggja-
íslendingar hafa orðið að reyna
margskonar harðindi. Hungurs-
neyð og aðrar plágur hafa þjáð
íslendinga síðustu tvær aldir.
Harðindi þau, sem íslendingar
hafa komist yfir, hafa kent þeim
gestrisni og gert þá fúsa til þess
að veita þeim, sem þjást hafa af
einhverskonar plágum, hjálp sína
og aðstoð. Hinn fúsi vilji íslend-
inga til þess að hjálpa þeim, sem
illa eru leiknir, er af mörgum
þjóðum óvenjulegur samanborið
við fólksfjölda landsins.
Það er því engin furða, þó að
okkur sé það gleðiefni að fá tæki-
færi til þess að taka þátt í hjálp-
ar- og viðreisnarstarísemi þeirri,
sem þessi ráðstefna mun leggja
fram áætlanir um. Við höfum
með miklum áhuga fylgst með
hinum mannúðlegu vonum, sem
tengdar hafa verið við þessa ráð-
stefnu.
Það er innileg von okkar, með
almennu samþykki og öruggri
samvinnu, að þessi ráðstefna
verði hjálpar- og viðreisnarstarf-
seminni gagnvart hinum her-
numdu þjóðum til góðs.
Um leið og eg ber fram þessa
von mían, vil eg ljúka þessum
orðum mínum með því að ítreka
enn þakklæti þjóðar minnar fyr-
ir, að henni skyldi gefast tæki-
færi til þess að taka þátt í þessari
ráðstefnu.
Kauffmann sendiherra fórust
orð á þessa leið:
— Danmörk er nú þannig sett
að ladið hefir engri stjórn á að
skipa, hvorki heima fyrir eða
erlendis. Þar eð Þjóðverjar hafa
öll völd heima fyrir og engin
dönsk stjórn hefir verið mynduð
erlendis, vil eg votta yður þakk-
læti mitt, yfir því að hafa verið
boðinn á þessa ráðstefnu. Ef hin
illa leikna Danmörk gétur, að ó-
friðnum loknum, fengið innflutt
nægilegt fóður handa nautgrip-
um sínum, þá bendir alt til þess,
að Danmörk geti tekið þátt í
hjálparstarfseminni eftir stríðið.
Mbl. 12. nov.
NÝTÍSKU SKIPASMÍÐASTÖÐ
VIÐ ELLIÐAÁRVOG.
Fram er komið á Alþingi frv.
um breyting á hafnarlögum fyrir
Reykjavíkurkaupstað, flutt af
sjávarútvegsnefnd Ed.
Frumvarp þetta er samið af
milliþinganefnd, sem atvinnu-
málaráðherra skipaði á þessu ári,
en hlutverk nefndarinnar var að
gera tillögur um byggingu og
rekstur fullkominnar skipasmíða
stöðvar í Reykjavík. 1 nefndinni
áttu sæti þessir menn: Gísli Jóns-
son alþm., Pálmi Loftsson for-
stjóri, Arnfinnur Jónsson kenn-
ari og Jón Axel Pétursson hafn-
sögumaður.
Tillögur nefndarinnar miða að
því, að Reykjavikurbær komi
upp fullkominni skipasmíðastöð
við Elliðaárvog, en ríkissjóður
styrki þær framkvæmdir í sama
hlutfalli og aðrar hafnargerðir.
SENDISVEIT ÍSLANDS
í LONDON FÆR NÝTT HÚS.
í bréfi frá London er þess getið
að sendisveit Islands þar í borg
muni innan skams flytja úr húsi
því sem skrifstofur og bústaður
sendiherrans hefir verið, í nýtt
hús, sem íslenzka stjórnin hefir
fest kaup á fyrir sendisveitina.
Er þetta nýja hús skamt frá
Buckingham-höll. Ekki fylgir það
fregninni hvenær sendiherrann
og skrifstofur sendisveitarinnar
flytji í nýja húsið.
Mbl. 12. nóv.
Kona, sem hafði verið í ákafri
orðadeilu við mann sinn, endaði
ræðu sína með þessum orðum:
“Það er eins og eg hefi sagt, að
allir karlmenn eru heimskingj-
ar.”
Maðurinn: “Nei, þetta er nú
ekki allskostar rétt hjá þér. —
Eg þekki marga menn, sem aldrei
hafa gift sig.”
Mbl. 12. nóv.
KAUPIÐ, LESIÐ, BORGIÐ LÖGBERG
BÆNDUR
OG VINNUMENN ÞEIRRA GRŒÐA
PENINGA
á skógarhöggi til pappírsgerðar

Brýtur ekki í bága við undanþágu frá herœfingum

Gott fœði - Góð aðbúð
Séð fyrir ferðalögum
Frá þessum tíma og til vors, er
þér hverfið heim til bændabýlis
yðar, getið þér aflað aukapen-
inga, er þér þarfnist.
Samþykt af:
A. MacNAMARA
Director of National Selcctire Service
THE PULP AND PAPER INDUSTRY OF CANADA