Lögberg - 06.01.1944, Blaðsíða 7

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 6. JANÚAR 1944
7
ARFURINN
Rannveig K. G. Sigurbjörnsson.
í minningu um æ&kuvinstúlku
mína, sem farin er yfir.
R. K. G. S.
I. kafli.
Smalaferð.
Smalastúlkan frá Stórafelli,
þaut léttilega yfir lyngvaxna mó-
ana og hóaði saman fénu. Að
því búnu settist hún niður, til
þess að laga skóna sína. En vor-
blíðan heillaði svo huga hennar,
að hún gat ekki haft augun á
því.
Fjöllin mændu þögul, og tígu-
leg mót himninum, þannig höfðu
þau mænt um ómuna aldir og
þessi dýrðlegi vormorgun var
þess ljós vottur, að himininn
hafði ekki brugðist þeim, þau
voru bókstaflega “sveipuð” gulli
morgunsólarinnar.
Það var líka dalurinn allur fyr-
ir neðan, og fellið stóra, eða fjall-
dalurinn fyrir ofan. Þá báða gat
að líta af fellsbrúninni.
Eftir þeim neðri rann á til
sjávar, ofg vajr sálungur í. Á
Fellsdalnum var silungsvatn og
margar ár og lækir, smærri og
stærri, sem runnu í gegn um
það í ána niður í dalnum.
Siiungurinn gat því ferðast upp
og ofan fjallshlíðarnar, eftir
vatnsföllum þessum, eða svo virt
ist sem hann gerði það. Á Fjalla-
dalsvatninu bjuggu álftir. Þær
sáust sjaldan niður í bygð. En
smalastúlkan frá Stórafelli,
hugsaði ekkert ákveðið um sil-
unginn þenna morgun né um
álftirnar. Hún rendi augum yfir
alla dýrðina, sem fyrir bar og
andaði feginsamlega andvaran-
um, sem leið ljúflega yfir, og
var sem hann hvíslaði að hverri
hríslu og hverju strái, að líta
upp; þurtka af sér daggartárin,
sem glitruðu á hverju þeirra og
þiggja kossa morgunsólarinnar.
Hlíðarnar litu því út, eins og
gegnsæir gulli sveipaðir smaragð
ar, en lækirnir trítlandi og hopp-
andi niður eftir þeim, eins og
dreglar af silfri.
Blár bekkur fjalla á milli, út
við sjóndeildarhringinn, gaf til
kynna, að jörðin væri ekki öll
fjöll og dalir. Þar sást á hafið.
Það mikla haf.
Hvað var fyrir handan þetta
haf?
Þjóðir — menn — unglings-
stúlkur eins og hún?
Sjálfsagt.
Myndu þær vera eins einmana
og hún.
“Mamma, ef eg bara gæti fund-
ið höndina þína, hlýja og mjúka,
— komið allra snöggvast til þín.
Fengið að kyssa þig og faðma,
fundið hönd þína klappa mér.
Hún sem altaf var svo mjúk, þó
hún væri sífelt í striti.” ,
“Nei, þetta dugar ekki.” Hún
flýtti sér að binda á sig skóna,
en tárin komu samt fram í augu
hennar.
Hún rendi augum til hafsins.
Þetta mikla úthaf, sem bar svo
marga af sonum og dætrum
landsins í burtu. Það setti að
henni grát. Hún fleygði sér nið-
ur á lyngþúfu.
“Æ, nei, góði Guð, lof mér að
hvíla hér við moldir ástvina
minna.”
Það marraði góðlátlega í lyng-
inu, en Þórunn gal því engan
gaum. Hugurinn flaug með hana
út úr morgundýrð sumarsins og
inn í dimmu og nepju so,rgar
vetrarins mikla. þegar hún misti
bæði föður og móður. Hann stað-
næmdist við banabeð móður
hennar. Hann rifjaði upp fyrir
henni orð hinnar deyjandi móð-
ur. “Sárt er nú að skilja við þig,
elsku barn, en eg hugga mig við
það, að í sál þína hefir verið sáð
þeim frækornum, sem bera ávexti
til blessunar, frá tíð þinni og inn
í eilífðina. Þú veizt að Jesús kom
í heiminn ti'l þess að deyja okk-
ur til frelsis. Hann kom líka til
þess að kenna okkur hvernig við
ættum að lifa og deyja. Guð
elskaði okkur að fyrra bragði og
Jesum Krist þyrsti í að frelsa
sálir okkar, gerir það enn.
Hugsaðu um þetta, því með því
einu móti getur þú bægt hatri
burtu úr sál þinni, þegar aðrir
gera þér rangt til. Gerðu engum
mein, vertu væg í dómum, haltu
uppi hluta sannleikans eftir
mætti og vertu ekki heiftræk-
in. Hatur eitrar sál þess er elur
það, en umburðarlyndi bugar all-
ar þrautir. Lærðu að sigra sjálfa
þig, það er stærsti sigurinn. Til
þess að geta þetta, þarftu um
fram alt að biðja Guð. Vertu
bænrækin. Þegar þú ert ráða-
laus eða örvingluð, þá spurðu
sjálfa þig: Ef Kristur væri hér,
hvað myndi hann ráða mér til
að gera?
í bæninni til Guðs færðu svar-
ið. Þú verður leidd eins og ein-
ungis vizka og náð Guðs geta
leitt.”
Þetta fór alt með eldingshraða
gegnum sál Þórunnar. “Mundu
það — Þórunn — að þegar neyð-
in er stærst, — er hjálpin næst.
— Guð bregst aldrei. — Drott-
inn minn og frelsari, verndaðu
barnið mitt.”
Það voru andlátsorð hennar.
Sólin var horfin Þórunni, fyr-
ir þessa stund, og öll vordýrðin,
en litla ljóstýran í öðrum báð-
stofuendanum, var komin og
myrkrið og sýkin, sem sleit af
henni ástvinina, sveipaði sér um
sál hennar.
Hún hrökk upp. Snati gó og
lét óðslega. Hann hentist niður
allar hliðar, og hætti nú að gelta
í miðju kafi.
Féð?
Það labbaði þarna í halarrófu
niður gömlu fjárgötuna. Þórunni
létti. Hún þurkaði af sér tárin
í snatri og fþr á eftir búsmala
sínum. Á vetfangi fór nú af því
spektarsvipurinn. Það þeyttist
um allar jarðir útaf fjárgötun-
um.
Þórunni þótti þetta undrun
sæta og herti enn á hlaupunum.
Hún kallaði á Snata sér til full-
tingis, en hann gegndi engu nema
að hlaupa sem af tók, nú með
gleðigjóstri niður á alfaraveg.
“Hvernig stendur á öllu þessu?
Nú, ókunnur hundur hlaupinn í
féð og Snati hlaupinn á brott.
Mig undrar ekki. Það fer einhver
eftir veginum. Hann á líklegast
hundinn. En því skyldi Snati
fara til hans?
Þórunn horfði á féð. kallaði á
Snata, sneypti ókunna hundinn.
Eg vona að hann rífi ekki
ærnar. Eg vildi þessi maður
flýtti sér framhjá. Eg vil þó
sannarlega ekki mæta honum,
hún tautaði þetta við sjálfa sig.
En sér til undrunar og ama
sér hún að maðurinn stöðvar
hestinn og stígur af baki. Snati
lét hinum mestu fagnaðarlátum
utan um hann.
Komumaður hélt taumunum
upp á makka hestsins með ann-
ari hendi, með hinni klappaði
hann Snata.
Hann kallaði á ókunna hund-
inn, sem gegndi illa. Þá kallaði
hann til þórunnar.
“Það er bezt fyrir yður að
koma hingað og taka Snata á
meðan eg ríð heim fyrir, þá get-
ið þér sent hann fyrir féð.”
Þórunni rann í skap. Hvaða
maður var þetta, og hvað var
hann að skipa henni fyrir verk-
um?
Hún hélt sig meðfram hliðinni
og lét sem hún heyrði ekki.
Féð réttist við, þegar ókunni
hundurinn fór úr því. Þetta var
líka um stekkjartímann, og þó
búið væri að stía nokkuð iengi,
voru ærnar heimfúsar. Móður-'
ástin, sem lömuð hafði verið með
ofbeldinu og sultinum lét nú til
sín taka á ný, er heim á leið
kcfm, og féð rann í áttina til
stekksins. En Þórun komst ekki
framhjá manninum, sem beið þar
til hún kom niður á jafnsléttu.
Fjárgötur og þjóðvegur runnu
þar saman í eina götu, alfara-
götu.
“Góðan daginn,” sagði hann.
“Daginn”, ansaði hún.
Þórun var fálát að jafnaði,
einkum við ókunnuga, og helm-
ingur kveðjunnar fanst henni nú
nóg.
“Þér eruð frá Fjalli?”
“Já.”
“Hvernig líður þar?”
“Vel.”
Þórunni fanst alt í einu. hún
kannast við málróminn, já og
andlitið líka.
“Þér þekkið mig náttúrlega
ekki,” spurði hún brosandi.
“Eg hefi aldrei séð yður fyr,”
ansaði hún og hélt leiðar sinnar.
Komumaður sté þá á bak hesti
sínum og hélt áfram ferðinni.
“Sú þykir mér ekl<i skraf-
hreyfin,” tautaði hann við sjálfan
sig. “Hvar ætli mamma hafi feng
ið hana?”
“Skyldi hún hafa grátið af því
hundurinn fór í féð?”
“Hann kann sig ekki hér”.
Svo byrjaði komumaðurinn að
raula lag og horfði upp í hlíð-
ina.
“Hver gat grátið á slíkum
stöðvum?”
Enn byrjaði hann að syngja:
“Ó fögur er vor fósturjörð.”
En áður en hann komst langt
út í erir.dið voru þeir Lúði, sem
var danskur, og Snati sem nátt-
úíiega var íslenzkur, farnir að
ræða sín mál á sína vísu. Og
hvort sem það var nú stjórnar-
skráin, landbúnaðurinn eða
sjávarútvegurinn, eða hvað ann-
að, sem það kann að hafa verið,
sem þeir rifust um, þá varð komu
mðaur að stíga af baki, og láta
þann danska, sem var stór ribb
aldi og hafði þrátt fyrir góðan
vilja Snata, komið honum undir,
kenna á svipunni, svo orustan
yrði til lykta leidd. Og þegar
komumaður enn nú var kominn
á bak, hleypti hann hestinum og
var horfinn á svipstundu.
Þórunn sá hann hverfa heim
fyrir leitið.
Þekti hún hann?
Því skyldi hún eiga að þekkja
hann? Hún, sem aldrei hafði séð
hann.
Auðvitið vissi hún nú, hver
hann var. Mundi alt í einu eftir
því, áður en hún sá hann, og
þóttist vita það, áður en hún sá
hann. — Vissi það þá.
Var ekki fríðleiki húsfreyj-
unnar í Stórafelli, auðsær á and-
liti hans?
Og tignin úr látbragði henn-
ar og limaburði. Hann var bara
ekki eins hörkulegur, stoltlegur.
Hann var mikið þýðlegri. Ekki
nærri eins stoltlegur. Hann var
fallegur. Alt öðruvísi en allir
aðrir menn, sem hún hafði nokk-
urntíma séð. Mikið fallegri en
þeir. Um það var ekki að villast.
Já, auðvitað vissi hún hver
hann var, en hana varðaði ekkert
um hann.
Hún mundi það alt í einu, eftir
að hann kallaði til hennar, áð
hans var von, en ekki fyr en á
morgun eða næsta dag þar á
eftir.
Það hafði verið hafður viðbún-
aður til þess að tak^ á móti hon-
um. Þetta datt alt úr huga henn-
ar um morguninn. Henni kom
það heldur ekkert við. Það var
enginn viðburður fyrir hana, að
sonur húsbændanna kæmi heim
úr skóla.
Þórunn gekk fremur hægt, fyr-
ir að vera í smalamensku. Sál
hennar var í einhverju óskiljan-
legu uppnámi, sem ekki vildi
stillast, þó hún færi hægt.
Það var eins og sél hennar
hefði sem snöggvast verið brugð-
ið inn í himnaríki, og logagylling
in þar, slegið um hana. Það gérði
hana og umhverfið svo ólíkt því
sem það hafði áður verið, svo
óendanlegra mikið yndislegra, og
viðráðanlegra.
Hún fór hægt eftir fénu heim.
II. kafli.
Á siekknum.
Þrjár stúlkur komu á stekkinn,
að mjalta. Þær töluðu um að
Snorri, sonur húsbændanna hefði
komið öllum að óvörum. Skipið
hafði komið fyr en ætlað var.
Þórunn gaf'sig ekkert að skrafi
þeirra, en kannaði féð.
Inn í stekknum, áfast við
kvína, voru lömbin. Harmar
þeirra ryfjuðust upp, er þau
heyrðu í mæðrum sínum. En
hvað þessi sári lambjarmur,
nísti hjarta Þórunnar. Það tók
af á svipstundu “gyllinguna”,
sem slegið hafði á sál hennar,
fyrir svo stuttu, þessi vein urðu
hræðilega jarðnesk.
“Eg má leggja á stað aftur,
stúlkur, það vantar þrjár af án-
um,” sagði hún af kvíagarðin-
um.
“Heyrðu Þórunn, húsmóðirin
biður þig um að koma heim
strax, þó eitthvað vanti. Matta á
að svipast eftir því,” sagði Val-
gerður er mjólkaði kýrnar.
Matthildur var byrjuð að
mjólka ærnar. Hún varð næsta
ófrýn ásýndum, við skilaboðin.
“Það var líklegra, að þú gætir
ekki bjálfað öllu fénu heim. Það
er ekki í fyrsta sinni að eg má
ganga í verkin þín, á meðan þú
ert höfð við eitthvað fundrið.
Þú skalt nú ekki halda að þú
fáir hann Snorra, þó það eigi að
nota þig til þess að stjana við
hann. Hann er trúlofaður.” Og
Matthildur leit ófrýnilega upp á
kvíagarðinn til Þórunnar. “Svo
er hann nú kandidat, og þeir eiga
ekki vinnukonur, ónei. ekki þó
þær séu burðugri en þú.”
“Hann er nú ekki kandidat enn
þá,” sagði Rósa, sem mjólkaði
féð með Matthildi.
“Hann er bara stúdent.”
“Jæja, hann er eitthvað mikið
og fínt. Því mikið er hann búinn
að ganga á skóla. Hann er búinn
með latínuskólann, það eru sex
ár,” sagði Rósa.
Valgerður kom fram á kvía-
garðann. Hún var fríð kona sýn-
um og háttprúð í fasi. Það sást
jafnvel nú, þó hún væri í hlífð-
arfötum. Hún var í ætt við hús-
bóndann og hafði verið mörg ár
vinnukona á Felli.
“Því læturðu svona, Matthild-
ur. Hvað getur stúlkan gert að
því, þó henni sé sagt að koma
heim? Og hvað á þetta skraf
um Snorra að þýða? Eg vil ráð-
leggja þér að leggja það niður.
Húsbændurnir hérna, vilja ekki
hafa mas, þó um aðra væri en
barnið þeirra. Snorri hefir aldrei
verið orðaður við stúlkurnar hér.
Eg hugsa líka að Þórunn se svo
vel viti borin, að hugsa ekki svo
hátt.” Svo snéri Valgerður af
kvíagarðinum.
Það getur verið að þú þurfir
ekki svo langt Matthildur,” sagði
Þórunn, og leiddi alveg hjá sér
óvináttu Matthildar. Eg get hugs
að að kindumar séu hérna fyrir
innan leitið.
“Þá hefir átt annríkt fyrir inn-
an leyti, að missa af ánum þar,
á sléttri götunni,” sagði Matt-
hildur, engu blíðlegri en áður.
“Kindur geta hlaupið út af
sléttum götum, eigi síður en ó-
sléttum,” ansaði Þórunn og lagði
af stað heim.
“Fyrir innan leiti, sér er nú
hvað, hún er vís að hafa setið
þar, með einhverja skrudduna,”
rausaði Matthildur blótandi og
blés mikinn. Hún virtist ekkert
hafa dignað við að rífast, þó
Þórunn anzaði engu og væri nú
gengin í burtu.
“Þórunn er ekki svikótt,” sagði
Rósa, með gætni. “Aldrei hefir
maður orðið þess var, þenna tíma
sem hún hefir verið hér.
Það er engin hætta á því að
hún sitji við bókalestur, þegar
hún á að vera'að smala.”
“Það má sá vondi fortaka,”
sagði Matthildur fullum stöfum.
“Það þarf ekki annað en að
einhver hafi farið um veginn og
féð stygst,” sagði Rósa.
“Farið um veginn,” ítrekaði
Matthildur fyrirlitlega. “Ekki
hef eg séð neinn fara framhjá í
morgun.”
Matthildur var að enda við að
mjalta á. Hún rétti sig upp og
litaðist um eftir þeirri næstu.
Það var eins og eitthvað dytti,
alt í einu ofan yfir hana.
“Jú, jú, nú skil eg. Auðvitað
hann Snorri, taktu nú eftir, hún
hefir verið að trana sér þar fram-
an í Snorra og hefir mist af fénu.”
“Slúður,” ansaði Rósa fyrir-
litlega.
Valgerður kom aftur fram á
kvíagarðinn:
“Ef þú segir eitt orð meira um
Snorra, Matthildur, þarftu ekki
að vonast eftir að þú verðir vist-
uð hingað, fleiri árin,” sagði
hún.
Matthildur blés enn þéttann,
en dró þó við sig.
“Þú veist af því, að þú ert
frænka húsbóndans,” sagði hún.
Svo greip hún óþyrmilega í
júfrið á ánni, sem hún ætlaði að
fara að mjólka, svo ærin tók upp
fótinn kveinkandi og þrýsti sér
að hinum ánum, og kvíaveggn-
um, til þess að komast undan, en
Matthildur slepti ekki tökum,
heldur fór að mjólka. Valgerður
gekk burt af garðinum.
Frh.
Borgið Lögberg!

Innköllunarmenn LÖGBERGS
Amarauth, Mau.....................B. G. Kjartanson
Akra, N. Dakota ..................B. S. Thorvardson
•Arborg, Man....................K. N. S. Fridfinnson
Arnes, Man.......................... M. Einarsson
Baldur, Man......................................O. Andcrson
Bantry, N. Dakota ...............Elnar J. Brelðfjörð
Bellingham, Wash...................Aml Símonarson
Blaine, ..........................Arni Símonarson
Brown, Man..............................J. S. GilUs
Cavalier. N. Dakota ..............B. S. Thorvaldson
Cypress ltiver, Man..............................O. Anderson
Edinburg, N. Dakota ................PMl B. Olafson
Elfros, Sask....................Mrs. J. H. Goodman
Garðar, N. Dakota ..................Páil B. Olafson
Gerald, .................................O. Paulson
Gtiysir, Man....................K. N. S. Friðfinnson
Gimli, Man............................O. N. Kárdnl
Glenboro, Man..........................O. Anderson
Iialison, N. Dakota ................PáH B. Olafson
Hnausa, Man............ K. N. S. Fridfinnson
Husavick, Man. .................K. N. S. Friðfinnson
Ivanhoe, Minn...................Mlss Palina Bardal
Ijangruth, Man....................John Valdlmarson
I.eslie, Sask.........................Jðn ólafsson
Liundar, Man............................Dan. Lindai
Minneota, Mlnn.______ _ JCiaa Pallna Bardnl
Mountain, N. Dakota ................Páll B. Olafson
Otto, Man..............................Dan. Lindal
Point Roberts, Wasii...................S. J. Mýrdnl
Reykjavík, Man......................... Ami Paulson
Hiverton, Man...................K. N. S. Friðfinnson
Seattle, Wash..........................J. J. Middal
Selkirk, Man..........................S. W. Nordal
Tantallon, Sask......................J. Kr. Johnson
Upham, N. Dakota ...............Einar J. Breiðfjörð
Víðir, Man......................K. N. S. Friðfinnson
Westboume, Man....................Jón Valdlmarsson
Winnlpeg Beach, Man ..................O N. K&rdal
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$