Lögberg - 19.10.1944, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. OKTÓBER, 1944
3
Sögufrægir álaðir
í Washington
Höfuðborg Bandar íkj anna,
Washington, D.C., er borg mjög
auðug af sögulegum fróðleik og
föigrum byggingum. Hún var
reist samkvæmt skipulagðri á-
setlun, þar sem opin svæði og
breiðar trjágötur, voru megin
þátturinn. Hinar voldugu bygg-
ingar og áhrifamiklu minnis-
varðar falla vel inn í þessa um-
gjörð.
Hér á eftir verður lýst sumum
af þeim stöðum, sem gera Wash-
ingtonborg eftirsóknarverða fyr-
ir hundruð þúsunda amerískra
ferðamanna, sem koma þar á ári
hverju.
Smithsonian stofnunin og
alþjóðasafnið.
Smithsonian stofnunin skipar
virðulegan sess meðal safna
heimsins. Smithsoniansafnið var
stofnað árið 1846 af þingi Banda-
ríkjanna, vegna örlætis James
Smithson, sem var Englending-
Ur og affleiddi Bandaríkin að
öllum eignum sínum, í þessum
tilgangi.
Byggingin er úr rauðbrúnum
sandsteini og eru á henni níu
turnar. í Smithsonian safninu
eru þúsundir fiska, fugla, skrið-
dýra og allskonar lægri dýra-
tegunda. Fornleifasafnið er
einkum auðugt af amerískum
fornleifum. Þar er hægt að finna
sérstök söfn frá Mexico og Puerto
Rico. Þar er eftirlíking af þorpi
Zuni Indíánanna, heimili kletta-
búa Norður-Ameríku, svissneskt
þorp á vatnsbökkum og forsögu-
leg veíkfæri hellisbúanna í
Frakklandi.
Alþjóðasafnið, sem er undir
stjórn Smithsonian stofnunar-
innar, innifelur í sér nokkrar
miljónir sýnishorna. Alþjóða-
safnið er geymslustaður allra
listaverka af innlendum og er-
lendum uppruna, náttúrusögu-
legra gripa, allskonar jurta og
landfræ ðilegra sýnishorna, sem
tilheyra Bandaríkjunum.
Fundarsalur öldungadeildarinnar
Fundarsalur Öldungadeildar
Bandaríkjaþings í Capitolbygg-
ingunni í Washington, D.C. er
stór og voldugur salur. Sætum
hinna 96 senatora, — það eru
tveir frá hverju ríki — er komið
þannig fyrir, að þau mynda
hringlaga raðir og ganga eins
og geislar út frá hásæti forset-
ans. Hringinn í kringum sal-
inn eru áhorfendapallar, þar
sem fólk getur fylgst með störf-
um deildarinnar.
Veggirnir eru ríkulega skreytt-
ir með gyltum skrautmyndum,
nieð yndislegum blæ. Á glerinu
í lofti salsins, eru táknmyndir
stríðs og friðar, einingar, fram-
fara, lista, vísinda og iðnaðar.
í veggskotum á áhorfendapöll-
unum eru brjóstmyndir úr
hiarmara af varaforsetum Banda-
níkjanna, (sem jafnframt eru
forsetar Öldungadeildarinpar).
Einnig eru þessar styttur í öðr-
um herbergjum byggingarinnar.
í aðalanddyri byggingarmnar
eru málverk af Washington, John
Adam, Patrie Henry, Thomas
Jefferson, Daniel Webster,
Henry Clay, John C. Calhoun
og öðrum stjórnmálamönnum.
Klukkah í þingsalnum, sem er
úr mahogny, hefir • verið í
Capital-byggingunni síðan árið
1803. H-inar 17 stjörnur hennar
eru tákn hinna 17 ríkja, sem þá
voru í sambandinu. Seinasta
stjarnan er fyrir Ohio og var
bætt við árið 1802.
Herbergin, sem liggja að þing-
salnum eru nafntoguð fyrir feg-
Urð og skraut. Það eru herbergi
forsetans, varaforsetans, mót-
tökuherbergi senatoranna, mót-
tökuherbergi fyrir almenning og
herbergi nefndar þeirrar, sem fer
með málefni Columbiafylkis.
Fulltrúadeildin
Fundarsalur fulltrúadeildar-
innar í Capitolbyggingunni í
Washington, D.C. er eftirtektar-
verður vegna stærðar sinnar.
Það er meir en nóg rúm fyrir
hina 435 meðlimi, sem eru full-
trúar allra þeirra fylkja, sem
lúta þingi Bandaríkjanna.
Forsetaborðið’ er úr meitluð-
um hvítum margara. Þar stend-
ur á upphækkuðum palli fyrir
miðri suðurhlið salsins. Sætun-
um er komið fyrir í hálfhringi
kringum forsetasætið. Fyrir
framan borð forsétans eru borð
og sæti skrifaranna, og opinberra
fréttaritara. Til hægri er stað-
ur “Sergeant-at-Arms” og tii
vinstri staður aðstoðardyravarð-
ar. Hamar forsetans liggur á
fótstalli úr margara honum til
hægri handar. Altaf þegar þing-
ið situr er hamarinn á fótstall-
inum, en annars liggur hann á
gólfinu.
Sitt til hvorrar handar við
borð forsetans eru málverk í lík-
amsstærð af Washington og La-
Fayette. Við aðalinnganginn er
hin fræga klukka. en vísirar
hennar eru færðir aftur á bak
seinasta daginn sem þingið sit-
ur, svo að sá 'tími, sem hætta
skal þingsetu komi ekki fyr en
þingið hefir lokið störfum.
Fyrir aftan borð forsetans
liggja dyr inn í atkvæðaklef-
ann, og þar eru einnig setustofur
þingmannanna. Á veggjunum
hanga málverk af þeim mönnum
sem hafa gegnt störfum forseta.
Undir áhorfendapöllunum eru
fatageymslur. Til áhorfendapall-
anna liggja frá austur- og vest-
uranddyri skrautlegar tröppur
úr marmara frá Tennesseefylki.
Hæstiréttur
Hæstaréttar byggingin í
Bandaríkjunum er hin fastá-
kveðni staður réttarins. Bygg-
ingin snýr út að Capitol völl-
unum og ásamt með öldunga-
deildarbyggingunni, fulltrúa-
deildarbyggingunni og þingbóka-
safninu er hún einn hlekkur-
inn í viðbót, sem myndar hinar
skipulögðu byggingar kringum
Capitolvellina. Hún samrýmist
um leið þeirri skipulagningu,
sem Washingtonborg er reist
eftir.
Að utan er hæstaréttarbygg-
ingin í grískum stíl. Hún er al-
sett hvítum marmara frá Ver-
mont-fylki. Hin fjögur réttar-
herbergi eru úr hvítum mar-
mara frá Georgíufylki. Öll and-
dyri og göng eru úr hvítum
marmara frá Alabama-fylki.
Það sem eftirtektaverðast er
við bygginguna að utan, eru hin
stóru súlnagöng, með breiðum
grískum súlum og úthöggnri
burst.
Á burstinni yfir vestursúlna-
röðinni er táknmynd af skyld-
leikanum milli frelsisins, skipu-
lagningarinnar og valdsins. Á
burstinni yfir suðursúlnagöng-
unum eru Moses, Confucius og
Solon, sem mestu löggjafar
fornaldarinnar, og kringum þá
eru fléttaðar táknmyndir, sem
sýna framkvæmd laganna, sam-
ræming réttlætisins við mis-
kunnsemina, menningin, hvern-
ig jafnaðar eru deilur milli
ríkjanna, og auk þess ýmis önn-
um störf hæstaréttar.
Inn í aðalsalinn er gengið um
vesturanddyri og við austurenda
aðalsalsins er herbergi hæsta-
jéttar. Á veggjunum eru mál-
verk, sem tákna tign laganna,
vald stjórnarinnar, réttlætið,
sannleikann, viskuna, rétt þjóð-
anna og varnarbaráttu mann-
legra réttinda.
Arlington
þj óðargrafreiturinn
í Arlington þjóðargrafreitnum
hvíla fallnir amerískir hermenn
úr ýmsum styrjöldum þar með
talinn óþekti hermaðurinn úr
síðustu styrjöld. Það er vígð
jörð. Árlega koma þar þúsundir
manna í virðingar og þakklætis
skyni við þá, sem fórnuðu lífi
sínu til þess að land þeirra gæti
lifað.
Inni í grafreitinn liggja þrjú
hlið, sem jafnframt eru minnis-
merki. Um eitt þeirra liggur
leiðin að húsinu, þar sem eitt
únn bjó Robert E. Lse herhöfð-
ingi. Súlurnar í anddyri húss-
ins sjást greinilega frá höfuð-.
borginni yfir Potomac ána. Húsið
stendur á hæðarbrún, en hlíðar
hennar liggja afiíðandi um hálfa
mílu niður að Potomac.
Grundirnar eru fagurlega og
skipulega skreyttar. Þar eru
blómabeð og grasvellir, stór tré
og fagrir runnar, en auk þess
aðdáunarverða, sem mannlegt
hugvit hefir gert þar, getur mað-
ur ekki annað en stanzað í undr-
un og andakt yfir hinni konung-
legu náttúrufegurð staðarins,
með hlíðum og giljum og brekk-
um þöktum eikartrjám.
Á einfaldan en virðulegan
hátt er reynt að gefa Arlington-
garðinum hermenskulegt og
þjóðlegt útlit. Á daginn blaktir
þjóðfáninn fyrir framan húsið.
Um sólsetur er skotið úr fall-
byssunum við Fort Myer og fán-
inn er dreginn niður.
Á garðsvæðinu í suðurátt rís
hof frægðarinnar, en það er opin
sívöl súlnabygging með lágu
hvelfdu þaki. Á múrbrún þess
eru grafin nöfnin Washington,
Lincoln, Grant Faragut. Á súl-
unum standa nöfnin Thomas,
Meade, McPherson, Sedgewick
og nöfn annara mikilla hershöfð-
ingja. Beðunum í blómagörðun
um er komið þannig fyrir að þau
mynda nöfn mikilhæfra leiðtoga
og allskonar tákn og merki hers-
ins.
Bókasafn þingsins
Ef gera ætti bókasafni þingsins
full skil, mundi þurfa til þess
heila bók. En það verður að
dragast saman og segja í fáum
orðum, að stærð þess, fegurð og
þekkingarauðlegð er gífurleg.
Bókasafnið og umhverfi þess
er í National Capitol hverfinu.
Byggingarstíllinn er frá endur-
reisnartímabilinu ítalska, og tek-
ur byggingin yfir næstum því
fjórar ekrur lands.
Bókasafnið samanstendur af
einu stóru hringherbergi, sem er
lestrarsalur og eru þar stórir
staflar af bókum. Hringinn í
kring eru svalir.
Á sumum af svölunum eru
hafðar til sýnis myndir og alls
konar aðrir sjaldgæfir hlutir, þar
á meðal fógetabækur, fyrsta út-
gáfa af mörgum og málverk af
forsetunum.
Hvelfingin er úr svörtum eir
með loftspjöldum skreyttum
gyltum gullblöðum. Á gluggana
eru skorin höfuð, sem eiga að
tákna alla kynflokka mannkyns-
ins. Uppspretta, táknar dómstól
Neptunusar. 1 forsalnum eru 16
sívalar súlur með grískum súlu-
höfðum. Fjórar voldugar súlur
halda uppi burstinni og á þær
eru höggnar myndir af amerísk-
um örnum og barnamyndir.
í öðrum gluggum eru brjóst-
líkneski úr gránít af Emerson,
Irving, Goethe, Franklin, Mac-
auley, Hawthorne, Scott, Demos-
thenes og Dante. Myndirnar
fyrir ofan innganginn eiga að
tákna bókmentir, vísindi og
listir.
Washington minnismerkið
Minnismerki Washington
gnæfir við himinn. Það sézt
löngu áður en komið er til borg-
arinnar frá öllum hliðum. í
borginni sjálfri sézt það alls-
staðar að, vegna hinnar geysi-
legu hæðar.
Það er sagt að minnismerkið
hafi sérstákan blæ á hverri
stundu sólarhringsins. Útlit þess
breytist af hinni mismunandi
birtu og af umskiftum í loftinu,
eftir því hvort er heiður himinn
eða skýjað loft. í stormi er það
einna líkast einmana fjallstindi
sem stendur óhreyfanlegur og
óhagganlegur í ofviðrinu, sem
geysar fram hjá. Minnismerkið
er geysihá súla (obeliska) og frá
jörðu og upp í topp er hæð þess
556 fet. Sverleiki súlunnar við
jörðu er 55 fet en efst 34 fet.
í hinum upplýsta innri hluta
þess eru minnissteinar. Á þá
aru höggin þakklætis- og virð-
ingarorð til Washingtons. Þau
komu víðsvegar að og voru send
úr öllum áttum heims.
Washington valdi sjálfur stað-
inn þar sem súlan stendur, en
byggingin á henni hófst ekki fyr
en árið 1848. Árið 1855 var bú-
ið að byggja 152 fet af henni, en
þá voru peningarnir þrotnir, svo
verkið lagðist niður til ársins
1878, en þá kom þingið á fót sjóði
til að fullkomna verkið.
Minnismerkið var afhjúpað 21.
febrúar árið 1885. Vígsluræðuna
hélt Robert C. Wintrop, sem 32
árum áður hafði haldið ræðu er
hornsteinninn að minnismerkinu
var lagður.
Mount Vernon
Mount Vernon var heimili
Georgs Washington, fyrsta for-
seta Bandaríkjanna. Það snýr að
Potomac-ánni og stendur í skógi-
vaxinni hlíð um 20 mílur frá
Washington.
íbúðarhúsið er í sjálfu sér
ekki mikilfenglegt, en umhverf-
ið, aldingarðar og grundir gefa
ljóslega til kynna að hér hafi
eitt sinn hámentuð fjölskylda
lifað hamingjusömu lífi.
Húsið er tvær hæðir, og á þak-
inu eru kvistgluggar svefnher-
bergjanna. Húsið er úr timbri, en
það er málað þannig og bygt, að
það virðist vera úr steini. Uppi
á þakinu er lítill turn og á toppi
hans forn vindhani.
Stærsti og aðalsalur hússins
nær yfir endilangt húsið, frá
framhlið og að bakhlið. Sitt
hvoru megin eru 3 herbergi, sex
alls á neðstu hæð. Það eru veislu-
salur, söngstofa, dagstofa, borð-
stofa fjölskyldunnar, setustofa
frú Washington og bókaherbergi.
Uppi eru svefnherbergi, þar sem
bæði Washington og kona hans
dóu. Eitt af svefnherbergjunum
er kallað LaFayette herbergið,
en í því svaf markgreifinn La-
Fayette, sem barðist með Wash-
ington í stjórnarbyltingarstríð-
inu.
Öll herbergin eru búin sömu
húsgögnum og þegar Washing-
ton-fjölskyldan bjó þar.
Grafhvelfing sú, sem Wash-
ington hvílir í stendur á völlun-
um skamt frá. Það er einföld
bygging úr múrsteini, með boga-
hvelfdu hliði fyrir framan, en
þar fyrir ofan er höggvið í mar-
mara: “Hér hvíla jarðneskar
leifar hershöfðingjans George
Washington.” í herberginu fyr-
ir innan standa hinar tvær mar-
marakistur. Sú til hægri ber nafn
Washingtons og á hana er höggv-
in mynd af hertygjum Banda-
ríkjahermannsins og fána.
Á hina kistuna er skrifað:
“Martha eiginkona Washingtons.
Dáin 21. maí 1801, 71 árs að
aldri.” Þó einkennilegt megi
virðast, þá er ártalið rangt. Þar
hefði átt að standa 1802, því að
það ár dó hún.
Minnismerki Lincolns
Minnismerki Abrahams Lin-
coln er geysifögur bygging, sem
sézt frá mörgum stöðum í Wash-
ington. Þetta minnismerki er
eitt stórkostlegasta verkið, inn-
an um hinar skrautlegu bygging-
ar höfuðborgarinnar.
Byggingarmeistarinn Henry
Bacon, sem gerði teikningu af
minnismerkinu, skrifar í endur-
minningum sínum: “Frá því eg
fyrst hófst handa um verkið, var
það skoðun mín að þetta minnis-
merki um Abraham Lincoln, ætti
að standa saman af fjórum höfuð-
þáttum — stytta af manninum
sjálfum, minnisvarði um ræðu
hans í Gettysburg, minnisvarði
um aðra veizluræðu hans og
táknmynd af einingu Bandaríkj
anna — sem samkvæmt hans eig
in fullyrðingu var höfuðverkefni
hans að varðveita og sem hann
og varðveitti.
Súlnaröðin hringinn í kring
um salinn tákna ríkjasambandið.
Það eru 36 súlur alls, ein fyrir
hvert ríki í Bandaríkjunum um
það leyti sem Lincoln dó. Á
vegginn fyrir ofan súlnaröðina
eru rituð nöfn hinna 48 ríkja,
sem nú mynda ríkjasambandið.
Hinir einstöku hlutar minnis-
mprkinu eru geysistórir. Súlna-
röðin er 188 feta löng og 118 fet
að vídd. Súlurnar eru 7 fet og
4 þumlungar í þvermál neðst og
44 fet á hæð.
— Fálkinn.
6-EWVC 100 SC|
Business and Professional Cards
Phone 49 469
Radio Service Specialists
ELECTRONIG
LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
MANITOBA FISHERIES
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.sti.
Verzla I heildsölu meC nýjan og
frosinn fisk.
303 OWENA ST.
Skrifstofusími 25 355
Heimasími 55 463
Blóm slundvíslega afgreidd
" ROSERY ltd.
StofnaO 1905
427 Portage Ave.
Winnipeg.
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
S. M. Backman, Sec.
Keystone Fisheries
Limited
404 Scott Block
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FISH
EYOLFSON’S DRUG
PAKK RIVER, N.D.
tslenzkur lyfsali
Fólk getur pantaO meOul o(
annaO meO pðsti.
Fljót afgreiOsla.
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
•
Fasteignasalar. Deigja hús. Ot-
vega peningalún og eldsúbyrgC.
bifreiOaAbyrgO, o. s. frv.
Phone 26 821
TELEPHONE 96 010
H. J. PALMASON & CO.
Chartered Accountants
1103 McARTHUR BUILDING
WINNIPEG, CANADA
Legsteinar
sem skara framúr
Úrvals blágrýti
og Manitoba marmari
SkrlfiO eftir verOskrd
GILLIS QUARRIES. LTD.
1400 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
DR. A. BLONDAL
Physician & Surpeon
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Slmi 22 296
Heimili: 108 Chataway
Slmi 61 023
Frá vini
>tujdios
éHONE
96 647
CANADIAN FISH
PRODUO^R^. LTD.
H Parre. Mannoino Diroetor
Wtiolcsale Distrihutors of
Fresh. and Frozen Fish
311 Chambers St.
Office Phone 86 6&1.
Res Phone 73 917.
Off’ce Phone
88 033
Res. Phone
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
166 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours 4 p.m.—6 p rn.
and by appointment
ANDREWS, ANDREWS
THORVALDSON AND
EGGERTSON
LögfrœOingar
209 Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Slmi 98 291
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
6 06 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 202 398
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
•
406 TORONTO GEN. TRCSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth St.
PHONE 26 545 WINNIPÉð
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur Ilkkistur og annast um út-
íarir. Allur útbtinaCur bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarOa og legsteina.
Skrifstofu talsimi 86 607
Heimilis talsími 26 444
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur 1 Augna, Eyrna, nef
og hálssjúkdómum
4Í6 Medical Arts Building,
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 22 251
Heimasimi 42 154
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBT STREET
(Beirft suCur af Banningj
Talsimi 30 877
ViOtalstlmi 3—5 e. h.
GUNDRY & PYMORE LTD.
Britlsh Quality — Fish Nettlng
60 VICTORIA STREET
Phone 98 211
Wlnnipeg
Manager, T. R. THORVALDBON
íour patronage wlU be
appreciated