Lögberg - 26.10.1944, Blaðsíða 5

5
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 26. OKTÓBER, 1944
Aðmíráll Sir^ Bertram Home Ramsey, sem
var skipaður flotaforingi sameinuðu þjóð-
anna í október mánuði 1943. Aðal herbúðir
hans eru í London.
ar, miklu fremur en fyrirrenn-
arar þeirra voru, fyrir svo sem
mannsaldri síðan. Það segja
hermennirnir manni. En þó er
þjálfunin miklu erfiðari og
fórnirnar, sem hver og einn
færir, miklu þyngri.
Varla hefir nokkur maður
fengið tíma til að ná sqr eftir
að hafa fengið tilkynningarnar
um hina óhemju háu skatta, fyr
en hann er sendur til einhverr-
ar einmanalegrar of afskekktr-
ar eyjar langt í norðri, þar sem
vetur ríkir meirihluta ársins,
og þjónustan er erfiðari en orð
fá lýst.
Og sömu sögu er að segja um
fólk af öllum stéttum. Enginn
möglar þó hið minsta. Alls-
staðar þar sem eg fór, þótti mér
mikið til koma hins allsherjar
stuðnings, sem ríkisstjórnin á að
fagna í hlutleysisstefnu sinni.
Svíar eru þess meðvitandi, að
þeir geta verið þakklátir fyrir
margt.
Konurnar vinna sitt verk.
Konurnar taka glæsilegan
þátt I vígbúnaði Svía. Hundruð
þúsunda þeirra gera sitt í hin-
um mörgu hjálparsveitum og
öðrum flokkum, eins og Lottu-
sveitunum, Sjólottunum, Rauða
Krossinum, Bláu stjörnunni,
Heimavarnarliðinu. Bifreiða-
sveitunum, loftvarnasveitun-
um, skyttuflokkunum o. s. frv.
Maður sér þær allsstaðar í hin-
um laglegu eikennisbúningum
sínum.
Einnig er það mjög gleðilegt
að sjá, hvernig kvenþjóðin hef-
ir sætt sig við nauðsyn þjóðar-
heildarinnar, fallegar stúlkur
ganga í trésóluðum skóm, hús-
freyjur með börn, vinna í her-
gagnasmiðjum en í tómstund-
um sínum sauma þær og prjóna
fyrir Finna eða Norðmenn. Og
þreyttir viðskiftajöfrar fara á
hjólhesti gegnum krapelginn á
götunum á veturna.
Eg sá ekki í Svíþjóð fólk,
sem situr og" horfir á stríðið
og líður vel, eg sá þar þjóð,
sem líður mjög af hafnbanninu,
en sem er ákveðið að komast
heil út úr þessu voðaveðri, og
reyna um leið að varpa bjarg-
hringjum til nágranna sinna,
sem eru svo mjög hjálparþurfi.
Það sem eg sá, var þjóð, ró-
leg og virðuleg, eins og hún allt
af hefir verið, en sem hafði
spennt beltið fastar, látið sér
lynda þótt hún yrði að hætta
við að hafa “Smörgaasborð” og
sem hafði lagt á hilluna fram-
faraáætlanir sínar meðan stríð-
ið stendur. Eg sá sameinaða
þjóð, sem einhuga stendur að
baki konungi sínum og ríkis-
stjórn, og sem er reiðubúin að
taka hverju, er að höndum ber.
“Vér getum nú horft örugg-
ir mót framtíðinni”, segir Jung
yfirhershöfðingi, “vegna þess
að vér erum nú í ' sannleika
þjóð undir vopnum.”
GUÐJÓN ÍSFELD
Jafnvel þótt dánarfregnir sunn
an úr Minnesota birtist ekki mjög
oft í Winnipeg blöðunum nú orð-
ið, þá vil eg biðja Lögberg fyrir
fáein minningarorð um mætan
mann, sem kvaddi þessar bygðir
á síðasta vetri.
Maðurinn var Guðjón Isfeld,
landnemi og búhöldur í Lincoln
County bygðinni fyrir vestan
Minneota.
Gúðjón var af góðu fólki kom-
inn. Foreldrar hans voru hjónin
Guðmundur Guðmundsson og
Rósa Jónsdóttir, sem lengi
bjuggu að Grundarhóli á Hóls-
fjöllum. Þeirra hjóna er að góðu
getið í æfisögu Friðriks heitins
Guðmundssonar.
Á Grundarhóli var Guðjón
fæddur 22. dag febrúarmánaðar
árið 1854. Hann ólst upp í föður-
húsum, og kvæntist árið 1878,
Aðalbjörgu Jónsdóttur, sem
tveim árum áður hafði mist fyrri
mann sinn, Árna Jónsson á
Skörðum í Reykjahverfi.
Eitt ár bjuggu þau Guðjón og
Aðalbjörg á Grundarhóli. En ár-
íerði var nokkuð stirt um þær
mundir og mikið um vesturfarir,
og afréðu þeir feðgar að leita
gæfunnar í vesturátt eins og
fleiri. Guðjón flutti þá með konu
sinni og föður og yngri systkin-
um vestur um haf og kom til
Minneota 25. dag júlí mánaðar
1879.
Gjafalönd stjórnarinnar voru
þá að mestu upptekin í báðum
íslenzku bygðunum, en Guðjón
réðist í það með sveitunga sínum
Sigbirni Þorsteinssyni, að kaupa
mann úr landnámi vestur í Iiálsa
bygð, eins og oft var gjört í þá
daga. Eftirgjöfin kostaði þá
félaga 300 dali; á landinu voru
nokkrar ekrur plægðar, en eng-
in húsakynni. Sigbjörn seldi
Guðjóni sinn hlut í þessum kaup-
um árið eftir, og þar settu þau
bú saman, Guðjón og Aðalbjörg,
og nefndu jörðina Grund, og
heimilið heldur því nafni enn i
dag. Þau bjuggu þar allan sinn
búskap.
Guðmundur faðir Guðjóns átti
heimili þar á Grund. Hann var
dugnaðarmaður með afbrigðum,
góðhjartaður og guðrækinn vel.
Hann var blindur síðustu fimtán
árin, en lét ekki af störfum fyrir
því. Bygðarfólkið minnist þess
enn í dag, að Guðmundur lét
sonarson sinn ungan leiða slg
að haustlagi um maís akurinn
og svifti þar rösklega korn-hnúð
af hverri stöng eins og aisjáandi
maður.
Guðjón þótti líkjast mjög föð-
ur sínum að skapferli og mann-
kostum. Hann var búhöldur
mikill, kappsamur, ráðvandur í
viðskiftum og góður kirkjumað-
ur alla ævi.
Og þá spilti ekki konan fyrir.
Aðalbjörg var talin með fremstu
konum í bygðinni, félagslynd,
stjórnsöm á heimili, hneigð fyrir
bækur, gestrisin og skemtileg í
viðræðum. Heimilið var annál-
að fyrir rausn og myndarskap
og hjáipsemi við íátæka jafnvei
á frumbýlingsárum, þegar oft
var af litlu að miðla.
Erfið voru þó mörg ævisporin
fyrir þeim Grundarhjónum.
Stofnfé var lítið 'sem ekki neitt
til að byrja með. Það litla sem
þau komu með að heiman mun
hafa gengið í landkaupin. Og
fátæktin hafði hemil á fiestum
framkvæmdum lengi fram eftir.
Þar við bættust sorgir miklar og
þungar; sex börn þeirra hjóna
létust í æsku; en þau hjónin báru
þá harma, og annað böl, með trú
og sálarþreki.
Á fyrstu árum var e^-fitt um
peningalán, vextir voru háir og
gengið hart eftir ef ekki var
skilvíslega borgað. Einu sinm
þegar Guðjón hafði fengið nokk-
ur hundruð dali að láni, fékk
hann dregið saman nógu mikið
fé til að borga rentur og höfuð-
stól nokkru áður en skuldin féll
í gjalddaga. En þá vildi lánveit-
andinn ekki taka við höfuðstóln-
um, þótti honum betra að eiga
fé hjá Guðjóni og fá rííiega vexti
með góðum skilum, heldur en
að koma peningunum annars
staðar á leigu. Guðjón haiði feng
ið annan íslending, ensku lærð-
an, tii að annast þessa borgun
fyrir sig; sá maður lek á lán-
veitandann, svo að hann tók
við allri upphæðinni, og þar með
var þeirri skuld lokið. En Guð-
jóni þótti miður þegar hann
heyrði um brelluna; hann vildi
engan mann beita brögðum, jafn-
vel ekki þegar málstaðurinn var
svona góður.
Smám saman komust Grundar-
hjónin í allgóð efni. Á öðrum
áratug þessarar aldar, þegar
synir þeirra þrír voru komnir á
legg, létu þau reisa á landi sínu
veglegasta íbúðarhúsið í Vestur-
bygð; og alt af síðan hefir bún-
aður verið rekinn í stórum stíi
á því heimili. Og þar hefir öft
verið gestkvæmt, bæði fyr og
síðar. Fáir íslendingar koma svo
í þessar bygðir, að þeir ekki reyni
að heimsækja Grundar-fólkið.
Árið 1928 misti Guðjón sjón
ina. Synir hans tóku þá við bús-
forráðum, Sigtryggur og Lúter,
en Rose dóttir hans annaðist
heimilið með móður sipni. Og
Guðjón hélt áfram störfum svo
lengi sem kraftar entust; mjólk-
aði kýr kvölds og morguns árum
saman; bútaði brenni og gjörði
önnur verk, alt þangað til heilsan
bilaði, einum þrem árum áður
en hann dó.
- Aðalbjörg lézt í febrúarmán-
uði árið 1933 og um haustið i
október misti Guðjón eldri dótt-
ur sína Rose. Það voru stór áföll
fyrir sjónlausan mann og elli-
hruman; en honum bilaði hvorki
trúin eða þolgæðið. Guðjón var
maður vel kristinn alla ævi; og
mér fanst trúin þroskast hjá
honum eftir því sem leið á ævi-
árin. Hann var innilega glaður að
heyra íslenzk trúarljóð, einkum
Passíusálmana, og kafla úr Nýja
testamentinu; og beið vonglaður
eftir lausninni.
Tuttugastá og fyrsta dag des-
ember mánaðar, á síðasta vetri,
var Guðjóni veitt lausnin. Hann
var þá rétt að segja níræður.
Útförin vár mjög fjölmenn og
fór fram að lúterskum sið í
kirkju og grafreit Lincoln safn-
aðar. Fylgdu bygðarmenn honum
til grafar með söknuði og hlýj-
um endurminningum.
Guðjón lætur eftir sig fjögur
börn á lífi: Sigtryggur og Lúter
búa á Grund; Steingrímur 'oyr a
öðru landi skamt frá; Margrét,
Mrs. Christian W. Arason, býr í
St. Paul. Af barnabörnum, 10
að tölu, eru þrjú útskrifuð af
University of Minnesota. — Will-
ard, sonur Tryggva er vélfræð-
ingur á flugvélaverkstæði miklu
í Austur ríkjum. Bróðir Guðjóns
John Isfeld, býr nú í Minnesota.
Lengi lifi minning hjónanna á
Grund!
DANARFREGN
Sunnudaginn 10. okt., s. 1.,
lézt að heimili sínu í nánd við
Blaine, Wash., sómamaðurinn
Sigmundur Sigurðsson Laxdal,
tæpra 75 ára að aldri, fæddur
23. október árið 1869 á Krossa-
stöðum á Þelamörk. Hann var
sonur sjálfseignarbóndans þar,
Sigurðar Sigurðssonar og konu
hans Maríu Guðmundsdóttir frá
Moldhaugum við Eyjafjörð.
Sigmundur fluttist með for-
eldrum sínum til Ameríku árið
1888, settist að í N.-Dak. og árið
1894 þann 4. dag nóvember mán-
aðar giftist hann sinni eftirlif-
andi konu, Sigríði Jónatansdótt-
ir, þau bjuggu allan sinn búskap
í N.-Dak., að undanteknum hin-
um tveimur síðustu árum æfi
hans, að þau fluttu vestur til
Kyrrahafsstrandarinnar, og hér
í nánd við Blaine höfðu þessi
merku hjón búið aðeins rúmt
ár.
7 börn lifa föður sinn og eru
þau 2 dætur og 5 synir, Mrs.
S. J. Thordarson að Macoun,
Sask., Canada og Mrs. Helgason
í Seattle, Wash. Synirnir eru
þeir Sigurður, Jónatan Leo,
Helgi, Franklín og Martez, allir
að Gardar, N.-Dak.
Einnág lifa Ságmund sál. 2
bræður, Jón og Þorsteinn, báðir
í Canada, systurnar eru þær Mrs.
J. S. Sigurdsson, Ina, Margrét,
Guðrún og Mrs. Snorri Kristjáns
s’on, einnig 15 barnabörn.
Sigmundur sál. var jarðsung-
Lútersku kirkjunni í Blaine, að
inn, laugardaginn 14. október frá
mörgu fólki viðstöddu, hann var
lagður til hinztu hvíldar í graf-
reit Blaine bæjar.
Séra Guðm. P. Johnson talaði
yfir moldum hins látna góða og
göfuga sómamans, hans verður
nánar getið síðar í íslenzku blöð-
unum.
G. P. J.
G. G.
V erum samtaka um stuðning við allar líknarstofnanir
hverju nafni, sem þær nefnast, og látum ekki undir
höfuð leggjast, að kaupa stríðssparnaðar skírteini.
DREWRYS
LIMITED
AFAR BRVN ÞiillF
fc*«Aa°g w\rta
SELECTiVE SERVICE REGLUR
ÞÆR SÖMU OG i FYRRA
Eins og 1943 er pappírsviðartekja skoðuð sem nauðsyn-
legur stríðsiðnaður. Þetta sannar, að þér megið höggva
pappírsgerðarvið, og haldið óskertri aðstöðu yðar sem
bóndi, ef þér njótið frests frá heræfingum, og víst sé,
að vetrarframleiðsla á búgarðinum bíði ekki við það
hnekki.
f
Tryggið yður skógarvinnu nú þegar, og hverfið til bú-
garðs yðar með vorinu. Félög eru nú að ráða menn yfir
vetrartímann.
Með samþykki: A. MacNAMARA, Director of Sclectivc Bervice.
Fyrir
SKÓGARHÓGG
SPYRJIST FYRIR HJÁ:
Næstu ráðninga eða Selective Service skrifstofu eða
næsta fylkisstjórnar landbúnaðarumboðsmanni, eða
næstu Búnaðarmálanefnd, eða
þér gerir samning við umboðsmenn viðar- og pappírs-
félaganna, sem National Selective Service hefir
viðurkennt. Réttast er að fara til félagsins, sem þér
unnuð fyrir áður.
KOMIÐ STRAX
THE PULP AND PAPER INDUSTRY 0F CANADA