Lögberg - 26.10.1944, Qupperneq 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 26. OKTÓBER, 1944
7
Heimsókn til
Pontecorvo
Grein þessi, sem er eftir
Oscar Janson og þýdd úr hinu
víðlesna blaði Göteborgs-Post-
en, fjallar um heimsókn höf-
undarins til borgarinnar Pont-
ecorvo á Italíu nokkru fyrir
stríðið, en hennar var getið í
herstjórnartilkynningum, þeg-
ar ákafast var barizt um Cass-
ino. Það er heldur ekki að
ástæðulausu, þótt Svíar hafi
áhuga fyrir borg þessari, því
að Bernadotte, sem síðar varð
Karl Jóhann Svíakonungur,
var fursti af Pontecorvo, og
mynd af brúnni við Pontecorvo
var tekin upp í skjaldarmerki.
Svíþjóðar.
I7R fréttirnar af orustunum við
" Cassina á Italíu bárust, var
meðal anars komizt að orði á
þessa lund: “Brúin yfir Pontec-
orvo skammt frá Cassino var
einnig hæfð sprengjum.”
Pontecorvo! Það nafn ætti að
vera kunnugt flestum Svíum,
sem lesið hafa sögu lands síns
og þjóðar, því að þar er þess
getið í sambandi við hina mörgu
titla Bernadottes, er hann bar,
þegar hann var skipaður kon-
ungur Svía, en hinn síðasti titla
hans var “fursti af Pontecorvo.”
En þó munu þeir vera næsta fá-
ir hér á norðurvegum, sem vita,
að “furstadæmi” þetta er í hér-
aðinu Caserta á ítalíu, nær
miðrar leiðar milli Napoli og
Rómaborgar.
Borg þessi var, ásamt hérað-
inu umhverfis, furstadæmi í
eigu páfa á árunum 1503—1806.
Árið 1806 gaf Napoleon Berna-
dotte marskálki það, en árið
1810 fóll svo Pontecorvo í hlut
Murats, konungs yfir Napoli.
Pontecorvo hefir með öðrum
orðum orðið vettvangur hinnar
geisandi styrjalda. En nafn
þetta vekur eigi aðeins endur-
minningu um gamlar og ryk-
fallnar kennslubækur. Það vek-
ur mér og endurminningu um
skemmtilega heimsókn í þetta
forna furstadæmi. Þá var friður
í landi, og hundrað þúsundir
ferðamanna sóttu ítalíu heim
ár hvert. Þó hafði Pontecorvo
lítt af ferðamanastraumi þess-
um að segja, en það, að mér
var um það kunnugt, að borgin
hafði einu sinni talizt eign
sænsks konungs, var mér að
sjálfsögðu næg ástæða til þess
að gista hana, er eg var á ferð
um ítalíu fyrir nokkrum árum.
Járnbrautarstöðin á leiðinni
frá Napoli til Rómaborgar heit-
ir Aquino — Castrocielo —
Pontecorvo og ber hún heiti
þriggja hinna stærstu nærliggj-
andi héraða, eins og siðvenja
er á ítalíu. Þaðan er sjö kíló-
metra vegalengd til Ponlecor-
vo. Blómin prýddu skurðbakk-
ana, og lævirkjasöngur barst ut-
an af ökrunum. Eg hefi lagt
helming leiðarinnar að baki,
þegar vörubifreið bar að. Hún
nam staðar, og eg þáði með þökk
um boð bifreiðarstjórans um að
gerast förunautur hans það, sem
eftir var til Pontecorvo.
Fólk flykktist að, þegar bif-
reiðin nam staðar á strætinu í
Pontecorvo. Það var ekki til að
tala um, að eg greiddi fyrir far-
ið. “En mér þætti gaman að
vita,” mælti bifreiðarstjórinn,
“hvers vegna herrann er kom-
inn hingað alla leið frá Sví-
þjóð.” Þegar eg hafði gert hon-
um grein fyrir þessu, hélt bif-
reiðarstjórinn áfram máli sínu:'
“Jæja, svo að sænskur konung-
ur hefir þá verið fursti yfir
þessu landshorni.”
Þegar eg skýrði svo frá því,
að í sænska skjaldarmerkinu
væri meira að segja mynd af
brúnni við Pontecorvo, færðist
heldur en ekki fjör í samræð-
una. Giovanni hafði verið í
Bandaríkjunum, og hann var
meira en lítið hreykinn af kunn-
áttu sinni í ensku. Hann var
boðinn og búinn að greiða för i
mína, og gaf Beppino syni sín-
um þegar fyrirmæli í því skyni.
Hann átti að sýna mér brúna og
annað það í borginni, sem vert
var að sjá. “Það kostar ekkert,
herra minn.”
Borgin stendur fyrir botni
dalsins og hefir fengið nafn sitt
af bogabrúnni, sem liggur yfir
ána, en vel getur verið, að brú-
in, sem nú er, sé önnur en sú,
sem Bernadotte lét setja mynd
af í skjaldarmerki sitt.
Þrettán atvinnuleysingjar
héldu sig á brúnni, og annar
hópur slíkra manna sló hring
um mig, þegar eg kom mér fyrir
uppi á malarbing skammt frá
brúnni og teiknaði smámynd af
henni. Grá hús úr leir gat að
líta í brekkunni, og uppi á hæð-
inni reis kirkja með gnæfandi
turni. Fólkið, sem maður sá, var
allt fátækt og óhreint en kon-
urnar báru allar sérkennilegan
höfuðbúnað, klút, sem var hnýtt
I ur saman yfir hvirflinum. Frá
kirkjunni barst söngur bama-
kórs, sem söng hina fögru sálma.
Raddir barnanna voru svo fagr-
ar, að unun var á að hlýða.
Nokkrir prestar gáfu mér
þær upplýsingar, sem mér lék
mestur hugur á að fá. í borginni
voru fjórtán kirkjur og fimmtán
þúsund íbúa. En prestunum
var alls ókunnugt um “furstann
af Pontecorvo”, sem varð kon-
ungur Svía. í krá borgarinn-
ar, þar sem enga óáfenga drykki
var að fá, ekki einu sinni kaffi,
var margt um manninn, og flest
ir voru meira eða minna við
skál.
Það er mál manna, að Berna-
dotte hershöfðingi muni aldrei
hafa litið furstadæmi sitt aug-
um.
íbúarnir í Pontecovo lifðu
aðallega á tóbaksrækt, silkiiðn-
aði og vínyrkju. Á flestum býl-
um var aðeins ein stór bygging,
en hvarvetna gat að líta stóra
hálmstakka. Á einu býlinu sá
eg að notazt var við ávaxtatré
sem hænsnakofa.
Þegar eg var aftur á leiðinni
til járnbrautarstöðvarinnar, bar
fjaðralausa kerru að. Ekillinn
var seytján ára gamall piltur,
Ermand að nafni. Eg klifraði
upp í kerruna til hans og hugð-
ist efna til samræðu við hann,
en af því varð þó ekki, því að
Ermand söng við raust. Þegar
eg spurði hann einhvers, svar-
aði hann með því að kinka kolli
eða hrista höfuðið án þess að
hætta söngnum.
Brátt vorum við komnir að
afleggjaranum, sem lá til járn-
brautarstöðvarinnar, og eg hugð-
ist fá Ermand nokkrar lírur,
en það var ekki nærri því kom-
andi, að hann fengist til þess
að' veita þeim móttöku. Hann
hætti að syngja, roðnaði upp í
hársrætur og færðist undan þvi
að taka við fénu. Hann var ófáan-
legur til þess að þiggja greiðslu
fyrir þannan greiða.
Eg lagði leið mína eftir veg-
inum til járnbrautarstöðvarinn-
ar. Ermand var tekinn að syngja
á nýjan leik. Eg hlaut að hrífast
af þessu fólki, sem byggði Ponte-
corvo, jafnframt því, sem eg
undraðist háttu þess. Bifreiðar-
stjórinn var alls ófáanlegur til
þess að leyfa mqr að greiða hon-
um farið. Beppino þáði enga
þóknun fyrir að vera leiðsögu-
maður minn, og það var engu
líkara en línurnar hefðu brennt
Ermand. Og það á ítalíu —.
En þegar eg gerði förina til
Pontecorvo að umræðuefni í
Norðu'rálfúklúbbnum í Róm
skömmu síðar, fræddi einn kunn
ingi minn mig á því, að hann
hefði árið áður lagt leið sína
til Pontecorvo og reynzt fólkið
þar hið kröfuharðasta á allar
greiðslur.
Já, svona getur það gengið til.
Jafnvel hinum fögru hugsunum
mínum í garð íbúa hins forna
furstadæmis Karls Jóhanns
hafði verið spillt. Og nú hefir
hildarleikurinn borizt til þess-
arar kyrlátu borgar og brúin,
sem varð svo fræg að komast
í skjaldarmerki Svíþjóðar, verið
hæfð sprengju.
Alþbl.
Tveir kunningjar, sem ekki
höfðu sést um hríð, mættust á
götu. Annar þeirra gekk við
hækjur. “Heyrðu,” sagði hinn,
“hvað gengur að þér?”
“Eg varð undir strætisvagni,”
sagði hækjumaðurinn.
“Hvenær gerðist það?”
“Fyrir sex vikum.”
“Og verður þú að ganga við
hækjur ennþá?”
“Já, að vísu segir læknirinn
mqr að eg þurfi þess ekki, en
lögfræðingurinn minn heimtar
að eg geri það þangað til skaða-
bótamálinu er lokið.”
Þetta er sagan af Stebba . . .
FYRIR ÞVl NÆR ÞRJÁTIU ÁRUM fæddist lítill
drengur í smábæ í gamla landinu. Hann kom seinna
til Canada. Hann var kallaður Stebbi. Hann óx upp
eins og aðrir canadiskir unglingar; lék hockey. veiddí
fisk, stundaði nám sitt sæmilega, féll í ástir við ung-
mey og kvæntist.
Þá var Stebbi tuttugu og sex ára; hann naut góðrar
atvinnu, átti hús sjálfur og tvær litlar dætur.
Þetta var alt ljómandi.
En morgun einn lýsti sólin ekki á vanalegan hátt
heimili Stebba; í þess stað dró upp á himininn dökkan
flóka úr austri; á hann var ritað logastöfum ... STRIÐ!
Enginn þurfti að eggja Stebba til atlögu. Hann var
Canadamaður. Hann átti að skera úr sjálfur. Stebbi
lokaði augunum, en sá um leið landið sitt ...
Hann sá sólina glampa yfir Friðarturninum í Ottawa;
hann sá blávötnin í Klettafjöllunum, og hlustaði á hlæj-
andi fjallakvíslar; hann sá börn að leik og broshýr
andlit við iðju; hann heyrði skrjáfið í blöðum hlynsins
og óminn af “God Save the King”.
Hann opnaði augun ... og gekk til víga.
Hann fór til London, og þar frétti hann um hvernig
kyrlátar konur urðu að hugprúðum ekkjum. Hann fór
til Afríku, og þar sá hann hrausta menn þorna upp í
rykinu. Á Sikiley sá hann rykið verða að leðju, sem
gleypti fallna menn. Og nú fór Stebbi til ítalíu —
hinnar sólríku ítalíu, þar sem smávaxnar konur sultu
heilu hungri, Rauði krossinn var hafður að skotspæni,
og hermenn þumlunguðust áfram í dreyrrauðum snjó.
•
Svo var lent á ströndum Normandí; þar komst Stebbi
að raun um, hvað það er að skella á kaldan, votan
sand, sjá sitt eigið blóð mála hann rauðan og loka svo
augunum.
Þá kom Stebbi auga á konuandlit og tvær litlar
stúlkur; þá sá hann sólina blika á Friðarturninn; heyrði
hlátur fjallakvíslanna, skrjáfið í blöðum hlynsins og
óminn af “God Save the King”.
Og aldrei meðan á baráttunni stóð, kom Stebba það
nokkru sinni til hugar, að það væri óréttlátt, þótt ein-
hverjir þeirra, er heima sátu og hann lét lífið fyrir,
hefðu ekki styrkt hann með svo miklu sem kaupum á
einu Sigurlánsbréfi.
Finst yður það ósanngjarnt?
HVAÐ ER SIGURLÁNS VEÐBRÉF?
Sigurláns verðbréf táknar loforð Canada um að
greíða að fullu í réttan gjalddaga, nafnverð
þeirrar upphæðar, sem keypt er, ásamt 3%
vöxtum tvisvar á ári.
Sigurláns verðbréf eru tryggasta innstæðan í
Canada, því að baki þeim liggja öll náttúru-
fríðindi þjóðarinnar. Canada hefir selt verðbréf
sín í 75 ár, og aldrei brugðist því að endurgreiða
sérhvern dollar höfuðstóls, ásamt vöxtum.
Leggið fé
í Sigurinn!
Kaupið
SIGURLANS
VEDBRÉF
7-72
NATIONAL WAR FINANCE COMMITTEE