Lögberg - 08.02.1945, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 8. FEBRÚAR, 1945
Þegar lafði Damer var komin inn í salinn,
heyrðust hvíslingar af undrun og aðdáun. Hún
var svo yndisleg í æskufegurð sinni; og bún-
ingur hennar vakti aðdáun og eftirtekt, hann
var svo sérkennilegur og smekklegur. Hún var
svo aðdáanleg og fögur að hún var drottning
samkvæmislífsins, frá því hún kom inn og þar
til hún fór.
Hertoginn hóf dansinn, með frú sinni. Lafði
Damer tók eftir því að hann leit svo oft til
sín. Hún skildi einnig að hann var að tala um
sig við konuna sína, því hún leit strax til
hennar.
Þegar dansinum var lokið, fylgdi hertoginn
frú sinni yfir til lafði Damer, sem kynnti henni
manninn sinn.
Þetta var stór sigur fyrir hana. Það mátti
sjá undrunar svipinn á andlifi hans, en hann
var hinn rólegasti; hún gerði enga tilraun til
þess að hann héldi áfram samtali við sig
lengur, þó hann hefði jafnvel langað til þess.
Hún var svo formföst, svo náðug, lítillát og
Ijúf, eins og hennar náð, hertoga frúarinnar
sjálfrar. Hertoginn bauð henni að dansa við
sig, sem hún þáði með hinni mestu kurteisi.
Það virtist henni svo fjarstætt að vita neitt af
allri þeirri eftirtekt og aðdáun sem samkvæm-
ið veitti henni; það vár eins og hún hefði verið
alla sína ævi vön við slíka aðdáun.
Hertoginn spurði Mrs. Isabel Damer, hvað
lafðin hefði heitið áður en hún giftist. Hún
svaraði:
“Mrs. Florence Charteris.”
“Jæja,” sagði hertoginn, “eg þekki ekki það
nafn.”
“Það er nafn góðrar enskrar fjölskyldu, er
mér sagt,” svaraði Mrs. Damer. “En það er
líklega óþekkt meðal hærri séttanna.
Hertoginn brosti.
“Lafði Damer lítur svo unglega út, hún lítur
ekki út fyrir að vera yfir tvítugt.”
“Hún er 24 ára, en hún er svo fjarska ungleg
í andliti.”
Nú litu þessar tvær frúr, sem sátu ofurlítið
frá dansfólkinu, hvor á aðra, og hvor um sig
las áform hinnar, engin sem inni var, bar af
lafði Damer, það kom og í ljós þetta sama kvöld.
Hertogafrúin var vön að vera ráðandi leiðtogi
yfir öllum hefðarkonum í umhverfinu. Hennar
álit og vilji var ómótmælanlegur og óhaggan-
legur. “Hertogafrúin segir það.” eða “hertoga-
frúin heldur það,” var nóg. Ef eirrhver var
annarar meiningar en hún, þá var ekki um
annað að gera en þegja; engin þorði að láta
aðra skoðun í ljósi.
í kringum gosbrunninn í blómaskálanum,
stóðu nokkrar konur, sem voru að tala saman.
Hertogafrúin var að tala við forstöðukonu
fátækraskóla, sem hafði sagt upp stöðunni og
gift sig, en eftir nokkra mánuði hljóp hún frá
manninum sínum, og var nú að reyna að fá
fyrri stöðu sína aftur. Hertogafrúin hafði áhuga
fyrir þessum skólum og hélt sinni sterku vernd-
arhendi yfir þeim, og vildi ekki veita þessari
konu stöðuna aftur. Það var lafði Mainwaring,
sem bar söguna út um giftingu þessarar konu,
og hvernig hún hljóp frá manninum sínum;
svo hertogafrúin setti þvert nei fyrir að veita
henni stöðuna aftur.
“Mig langar ekki til að vera hörð gagnvart
kynsystrum mínum,” sagði hún, “en éf kona '
getur ekki búið saman við manninn sinn, held
eg að það sé að mestu henni sjálfri að kenna.”
Frúrnar sem til heyrðu, nöldruðu um þetta
sín á milli, en þorðu ekkert að segja, en lafði
Damer sagði hispurslaust:
“Eg er ekki samdóma yðar náð, um þetta;
eg held það sé vanalega manninum að kenna.”
Þó eldingu hefði slegið niður milli þeirra,
hefðu frúrnar ekki getað orðið óttaslegnari.
Hertogafrúin brosti ofur góðlátlega.
“Þú hefur eðlilega, lafði Damer, ekki mikla
þekkingu á slíkum málum.”
“Sú þekking, sem eg hefi haft, yðar náð, er
sú að halda uppi vörn fyrir kynsystur mínar.”
“Ó, þá áttu mikið eftir að læra; eg hugsa
um hvað biblían segir um það, og álykta eftir
því.”
Lafði Damer hefði ekki fyrir nokkurn mun
spurt þeirra spurninga, sem ein frúin gerði.
“Hvað er það sem biblían segir um það?”
“Fullkomna, takmarkalausa, blinda undir-
gefni,” sagði hertogafrúin, sem aldrei hafði
beygt vilja sinn hið minsta fyrir manni sín-
um, en haft hann í hendi sér eins og henni
sýndist.
“Eg held að helmingurinn af ósamkomulagi
milli hjóna stafi af því, að konurnar vilja ekki
sýna þá eftirlátssemi sem þeim ber, laga sig
eftir vilja mannsins.”
Með hinum mesta andaktar svip á andlitun-
um, hlustuðu konurnar á þetta, eins og það
væri óyggjandi goðsvar, og opinberun; en lafði
Damer hafði aðra skoðun á því.
“Of mikil auðmýkt og undirgefni verður
að þrælslund, margar konur lenda inn á þá
villu braut, að gera sig að þrælum.”
“Ekki margar held eg,” sagði hertogafrúin, og
fór inn í danssalinn.
Nú var það hulin leyndardómur, hvort her-
togafrúin mundi vera hrædd um, að lafði Damer
sækti eftir að verða keppinautur sinn, og að
í framtíðinni yrðu tvær drottningar í umhverf-
inu, í stað einnar.
Lafði Damer vann fullan sigur þetta kvöld;
allir herrarnir hópuðust kringum hana; þeir
höfðu aldrei séð eins elskulega og fallega konu
sem hana.
Tvisvar seinna um kvöldið, urðu þær ósam-
mála “drottningarnar”.
Það varð öllum ljóst að þær voru tvö and-
stæð öfl, þó hertogafrúin fyrir tveimur dögum
áður mundi hafa hlegið fyrirlitningar hlátri að
slíkri hugsun. Mrs. Damer fylgdi hertogafrúnni,
þó þær töluðu ekki neitt saman, en án orða
voru þær sammála um, að bindast samtökum
gegn hinni ungu og fögru lafði Damer.
“Ef þú hefðir ekki sagt mér að lafði Damer
hefði ekki haft neitt tignarnafn, áður en hún
giftist, hefði eg haldið, að hún væri að minsta
kosti prinsessa,” sagði hertogafrúin við Mrs.
ísabel Damer, brosandi, og í brosinu fólst á-
kveðin meining.
Það var orðið áliðið kvölds er þau komu
heim. Lávarðurinn var í sjöunda himni af
ánægju yfir þeirri aðdáun sem Florence hafði
unnið sér, og þeim heiðri, sem henni var
sýndur; hann fékk aldrei hrósað henni nóg,
fyrir hinn ágæta og andríka þátt, sem hún
tók í þessu samkvæmi. Systurnar voru seinna
saman í herbergi, lafði Damer. Hún hafði látið
herbergis þernuna fara. Hope sat og horfði
undrandi á hana, undrandi yfir því, að það
sást ekki hinn minsti vottur þreytu á andlit’
hennar.
“Hope”, sagði Florence, “hvernig geðjaðist
þér að framkomu minni í kvöld? Leysti eg
hlutverk mitt ekki vel af hendi?”
“Betur en eg bjóst við; þó var eitt, sem eg
hygg þú hafir verið óhyggin með Florence.
Þú hefur gert hertogafrúna að óvin þínum.”
“Hvað gerir það mér til, Hope? Hún getur
ekki gert mér neitt illt; hún er alveg óþolandi,
hún vill öllu ráða, og setur sig upp alvalda
yfir öllum öðrum, orð hennar eru sem óbrjót-
andi lög, eins og engin nema hún hafi rétt til
að segja neitt.”
“Hún stendur öðrum framar, bæði að ætt og
stöðu í þessu umhverfi,” sagði Hope alvar-
lega.
“En hún þarf ekki að ota því svo mjög fram,”
svaraði lafði Damer.
Hope virtist líta alvarlega á þetta mál.
“Eg álít það, mjög slæmt að komast í óving-
an við þá, sem maður getur gert sér vinveitta.
Ef mér missýnist ekki, áttu nú tvo óvini —
Mrs. Damer og hentogafrúna.”
“Jæja það er þá við eitthvað að stríða,” sagði
Florence, og brosti, “og hvaða skaða gæti það
svo sem gert mér.”
“Það er ávalt betra að forðast allt sem vekur
óvináttu.”
Lafði Damer leit til systur sinnar og roðnaði
í andliti.
“Heldurðu að það geti valdið mér nokkrar
hættu? Ó, Hope, ef það skyldi vera, þá hefurðu
haldið mér í skugganum; þú hefur sagt mér
að það væri engin ástæða til að óttast — allt
grafið og gleymt, eins og leyndarmálið sjálft.”
Hún stóð upp og nötraði af óstyrk og geðs-
hræringu. Hope reyndi allt hvað hún gat til
að stilla hana.
13. KAFLI.
Er voraði og kom fram í maí mánuð, fór
lávarður Damer ásamt konu sinni til Londor.
Lafði Damer langaði svo mikið til að njóta þar
unaðar vorsins, sem var henni einnig nauðsyn-
leg tilbreyting.
Æska hennar og fegurð, viðfeldni og lát-
leysi, gerði hana vinsæla og dáða. Hún var
kynnt hirðinni, og þar sem annarsstaðar álitin
bera af öðrum hefðarfrúm, að fegur. Hún naut
meiri aðdáunar, og þótti bera langt af hertoga-
frúnni á Redford.
Eftir það vildi svo til að þær, lafði Damer
og hertogafrúin, höfðu dansleik eða gestaboð
sama kvöldið, var það sem sjálfsögð regla, að
fólk sótti samkvæmi lafði Damer langtum frem-
ur en hertogafrúarinnar.
Eitt kvöld fór lávarðurinn, ásamt konu sinm,
systur hennar og Mr. Andrey og Isabel, í söng-
leikahöllina, til að heyra nafnkendan söngvara.
Aðsókn var mikil, svo húsið var troðfullt; þar
var samankomið mikið af háaðlinum, sem hafði
sín sérstöku sæti í miðstúkunum.
Lafði Damer, í öllu sínu skraúti, ásamt
manni sínum, voru í einni miðstúkunni. Hann
tók eftir því hvað henni var veitt mikil eftir-
tekt, hve mörgum smá sjónaukum var beint til
hennar, þar sem hún sat, og honum virtist þykja
afai*vænt um það.
Eitt lag eftir heimsfrægan tónlistarmann, var
rétt að vera sungið til enda, er lávarður Damer
sagði við lafði Florence: “Eg man ekki til að
hafa heyrt ágætari söng en í kvöld.”
Hún leit, eins og flóttalega í kringum sig.
og allt í einu varð stórbreyting á andliti hennar.
Hún hvítnaði upp, og augun ranghvoldust, eins
og af mikilli hræðslu. Hún baðaði út höndun-
um, eins og hún vildi verjast gegn einhverri
hræðilegri sýn, hún gaf frá sér veikt hljóð, og
féll niður sem steindauð.
Þessi atburður vakti hið mesta uppþot í saln-
um.
“Hvað er þetta — hvað er þetta, sem hún
hefur orðið svona hrædd við?” spurði Mr.
Andrey Damer, sem kom til að hjálpa til að
taka hana upp. En Isabel hugsaði, og sagði
við sjálfa sig:
“Hún hefur séð einhvern sem hún þekkti,
áður en hún giftist, og það er orsökin til
þessa.”
Meðan verið var að taka lafði Damer upp
og gera tilraun að vekja hana af yfirliðinu,
leit Isabel rólega og rannsakandi yfir mann-
fjöldann í kringum sig.
Það voru hundruð af fínum herrum þar;
margir þeirra litu upp til stúkunnar, því allir
höfðu orðið þess varir sem skeði, en það var
enginn þeirra, sem Isabel gat fest neinn grun
á; en hún var, samt sem áður, fullviss um, að
lafði Damer hefði séð einhvern meðal áheyr-
endanna, sem hún hefði þekkt frá fyrri tíð, og
valdið henni þessa viðbrigðis.
“Það kemst upp,” hugsaði hún. “Eg skal
komast að, leyndarmáli hennar, því hún býr
yfir leyndarmáli, eins áreiðanlega eins og eg
heiti Isabel.”
Damer lávarður lét keyra með sig og konuna
sína, sem var mjög máttfarin og veik, heim til
sín, ásamt Miss Charteris.
“Þú ert ekki nógu sterk fyrir þessar æsandi
skemtanir, Florence, eg verð að vera nærgætn-
ari um það við þig, elskan mín. Eg vildi ekki
verða fyrir slíku aftur, fyrir allar sönghallir
og leikhús á Englandi. Eg hélt þú værir dáin.”
“Hvað var það, sem kom fyrir þig, Florence?”
spurði Hope systir hennar, þegar hún var að
virða fyrir sér andlit systur sinnar, og sá nærri
því sama hræðslusvipinn á því, eins og kvöldið,
sem Dr. West hafði uppgötvað leyndarmálið
hennar.
“Hvað kom fyrir?” spurði hún aftur.
“Eg varð svo máttlaus og mig svimaði af
hitknum í leikhúsinu. Ó, Karl, við erum búin
að vera nógu lengi í London; við skulum fara
strax til Avonwold; það er besti staðurinn
fyrir mig.”
Honum þótti vænt um að heyra, að henni
var orðið kært heimili forfeðra hans; ekkert
annað gat honum þótt vænna um.
“Það eru nokkur heimboð, sem við eigum
eftir að sækja hér í London, og við skulum
afljúka þeim, undir eins og þú ert fær um það,
svo skulum við strax fara heim.”
Viku seinna voru þau komin aftur til Avon-
wold, og lafði Damer fékk strax aftur sinn
fagra andlitsblæ.
Nokkrum mánuðum seinna heyrðist fagnað-
ar hljómur frá kirkjuklukkunum á Avonleight.
Agúst sólin stafaði nýjum fagnaðar og gleði
geislum, nýrri blessun yfir hið forna aðalsetur,
Avonwold.
Erfingi var fáeddur, sva hið gamla góða
óðal, að öllum líkindum gæti eins og áður
gengið frá föður til sonar.
Það var mikill fögnuður á herragarðinum;
hinn nýfæddi erfingi var frískur og efnilegur;
en móðirin var mjög veik.
“Hún hefur hitasótt og er mjög ástyrk,”
sagði læknirinn, og hefur dálítið óráð, en
með góðri hjúkrun og umönnunf kemst hún
til heilsu eftir tvo eða þrjá daga.” ,
Það var sent boð eftir Andrey og Isabel.
Sem afleiðing af komu Isabel, voru þær a
stöðugum verði hvor gegn annari, Miss Hope
og Isabel; þær vissu hvor fyrir sig, að þær
voru óvinir; þær skildu hvor annarar hug.
Hope leyfði ekki að neinn kæmi inn í sjúkra-
herbergið; Isabel sagðist hafa rétt til þess, en
Hope leyfði^henni það ekki.
“Hjúkrunarkonan segir mér að lafði Damer
líði ekki vel í kvöld, og að hún sé að tala
óráð,” sagði Isabel við Miss Hope.
“Hjúkrunarkonan segir að hún sé altaf aö
segja að litla barnið hennar sé dáið,” sagði
Isabel, og horfði biturlega í andlit Miss Hope.
“Er það ekki bláber ímyndun?”
Hope brá sér hvergi.
“Það stafar af hitasóttinni og taugaveiklun-
inni, sem því er samfara, hún hættir að ímynda
sér það, þegar hún fer að hressast.”
“Mér fanst það svo unaðslegt að hún skyldi
vera að harma yfir dauðu barni, þegar' hún
á svona efnilegan og hraustan dreng. eins og
ef hef nokkurntíma séð.”
“Hún talar í óráði, sem engin tekur mark á,”
sagði Miss Hope. “Eg hefi heyrt sjúklinga tala
meiri og hættulegri fjarstæðu en það. Systir
mín virðist að vera betri í dag, og hún kemur
bráðlega til sjálfrar sín aftur.”
Þetta kvöld kom lávarðurinn hljóðlega inn I
herbergið, til að sjá litla frumburðinn. Hope
sat hjá systur sinni. Lafði Damer svaf óreglu-
legum svefni, en sem gaf þó von að hún yrði
betri er hún vaknaði.
“Hope”, sagði veik rödd, “hefi eg verið mjög
veik?”
Málrómurinn og spurningin minti Hope svo
átakanlega á það, sem skeð hafði fyrir árum
síðan, áð hún eins og varð orðlaus að svara
spurningunni.
“Já, þú hefur verið fjarska veik, elsku Flor-
ence,” hvíslaði hún að henni.
Hræðslu svipur kom allt í einu á hið fagra
andlit hennar.
“Eg hef verið veik,” sagði hún og fálmaði
eins og ósjálfrátt í kringum sig.
“Ó, Hope, hefi eg sagt þeim leyndarmálið
mitt?”
Það var efi og ótti í hennar æsta augnaráði,
Hope laut ofan að henni.
“Nei, nei”, hvíslaði hún. “Eg hefi verið hjá
þér; eg hefi gætt þín. Lávarður Damer er
hérna, og ef þú vilt nú vera róleg, skal eg
sýna þér litla barnið þitt, hann er svo elsku-
legur, eins og rósknappur.”
Hún svaraði ekki, en féll í grát. Hættan hafði
verið mikil, en frelsun frá hættunni gekk henni
nú svo til hjarta, að hún gat ekki stjórnað sér.
Lávarðurinn gekk nú til hennar.
“Florence, elskan mín, því græturðu?”
“Af því eg er nú svo hamingjusöm,” hvíslað'
hún, og Hope vék sér frá. Hún hugsaði með
sér, hversu ógurlegt væri að bera á samvisku
sinni dulið leyndarmál. Hjúkrunarkonan kom
inn, með nýfædda barnið, og lagði það við
brjóst móður sinnar. Hver gat ímyndað sér
hvers vegna lafði Damer grét svo sárt? í huga
sínum sá hún litla græna grasigróna gröf, langt
í burtu, yfir þeirri gröf höfðu engin móðurtár
verið feld. Enginn hafði hugsað neitt um þessa
gröf, enginn vissi hverjum hún tilheyrði —
þar hvíldi lítið barn, sem aldrei hafði verið
vafið neinum móður örmum, og aldrei hlotið
móðurkoss. Þessar hugsanir sundurkrömdu
hjarta hennar.
“Það er ekki góðs viti, lafði Damer,” sagði
hjúkrunarkonan, “að gráta yfir nýfæddu barni.”
“Það eru ekki tár,” sagði lávarðurinn, “það
er fagnaðar dögg. Hvaða nafn eigum við að
gefa þessum arfa okkar, elsku Florence, þú
verður nú að reyna að hressast sem fyrst, svo
við getum ráðið fram úr því.”
Hún hrestist bráðlega, og þau kölluðu litla
drenginn Alvin, eftir einum af forfeðrum ættar-
innar, sem hafði fallið sem hetja í landinu
helga, á krossferða tímunum.
Næsta ár fæddist þeim lítil dóttir, og faðir
hennar vildi að hún væri látin heita Rós, því
hún hafði strax frá fæðingunni svo fagrar rjóðar
kinnar. Ári síðar bættist við annar sonur, og
lafði Damer nefndi hann Charlis. Þau eign-
uðust ekki fleiri börn. Þessi litli barnahópur
gjörði heimili þeirra ennþá sælla og ánægju-
legra en áður.
Það liðu ár eftir ár, og enginn skuggi féll á
Avonwold. Hope hugsaði oft um það, að systir
sín hefði náð hámarki mannlegrar hamingju.
Maðurinn hennar blátt áfram tilbað hana, börn-
in elskuðu hana; dáð af öllum vinum sínum,
svo hún hafði fulla trú á því að von sín og
spádómur væri að rætast — það voru tvær
drottningarnar 1 umhverfinu, Florence og her-
togafrúin á Redford.
“Hvað eg má vera þakklát,” hugsaði Hope,
“að eg duldi hið hræðilega leyndarmál, vilti
Fiorence sjónir. Nú er hún hamingjusöm kona,
og móðir, heiðruð og virt af öllum. Ef leyndar-
málið hefði verið opinberað, vær.i hún dauð —
dáin 1 æsku, og vansæmd tengd við nafn henn-
ar og minningu. Hvað eg er glöð að eg hefi
varðveitt þetta með sjálfri mér, og fyrir öll-
um.”
Henni gat ekki komið til hugar, að einhvern-
tíma mundi leyndarmálið verða opinberað.
14. KAFLI.
Nú skulum við hverfa um stund, langt frá
herragarðinum Avonwold, og virða fyrir oss
lítið hús, sem var við Widcome, hús sem var
svo fal'legt og skreytt, að hver sem sá það,
hlaut að dáðst að því. Stór álmtré stóðu eins og
á verði um það, og gerðu það svo dularfull.
og skuggsælt, auk þess var fögrum blómum
plantað allt í kring um það — rósviður huldi
veggina upp að þaki, og stórar jasminur, sem
voru við innganginn, gáfu frá sér hina þægi-
legustu ilman. Stór, gamaldags garður lá fyrir
framan húsið, á bakatil voru ávaxta tré, og
matjurtagarður. Dálítið lengra frá húsinu var
umgyrtur grasblettur, og þar var svört stór kýr
að drekka úr ofurlítilli tjörn. Húsið, og allt
umhverfis það var þannig, að hver maður sem
sá það, hlaut að dást að því.
Inn í þetta hús hafði flutt, fyrir sex árum
ekkja með tvo litla drengi. Eldri drengurinn
var ófríður í andliti, ódæll og frekur, feitlag-
inn og klpunalegur, og hafði háværann og
óiþýðan rnálróm — allt benti til að hann væri
af lítt siðmönnuðum foreldrum. Hann hét Robert
Elster, og var eldri sonur ekkjunnar. Fólkinu
í nágrenninu var lítið gefið um hann, og leit
hornauga til hans. Hann hafði hið mesta gaman
af að drepa ketti með því að henda í þá grjóti,
styggja fénaðinn, brjótast inn í ávaxtageymslu
nágrannanna,, og koma yngri drengjunum í
slæma klípu. Mæðurnar í nágrenninu sögðu við
litlu drengina sína, þegar þeir fóru út að leika
sér: “Þið verðið að muna að koma ekki nálægt
Rob Elster.