Lögberg - 18.04.1946, Blaðsíða 1

'
i iiuiNti 21374

i vvvúved
V>vrr.r Stor^'
n<t
lAu»*ererS?Xfr
A Complete
Cleaning
Institution
59. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN 18. APRÍL, 1946
Cleajiing
Institution
NÚMER 16
Arinbjörn S. Bárdal áttræður
5
Arinbjöm Sigurgeirsson Bárdal
Tuttugasta og annan þ. m.
verður Arinbjörn S. Bárdal 80
ára, og er það löng lífsleið og
hefir orðið mörgum vegfarand-
anum erfið, svo að hann eða
hún hafa orðið að láta á sjá og
lúta lögmáli lífsins með bogið
bak og bilaða heilsu við þau
trmamót, en Arinbjörn S. Bárdal
er ekki í þeirra tölu. Hann er
enn ern í bezta lagi, frár á fæti,
teinréttur og eins hýr á brún og
brá, eins og áður, er ársól lífs-
ins brann honum á vanga, og er
sú lífs gleði hans ef til vill ráðn-
ingin á því hve ern og æskufrár
hann er, nú við áttræðisaldur-
inn.
Það sem af er æfisögu Arin-
björns S. Bárdals, er sérkenni-
legt og rómantískt eins og spenn-
andi æfintýri. Tuttugu ára gam-
all kom Arinbjörn til Ameríku.
Þá eins og flestir aðrir landar
hans, fákunnandi og fátækur.
Öllum mögulegum atvinnugrein-
um kynnist hann fyrstu þrjú
árin sem hann dvaldi í þessu
landi: Járnbrautarvinnu, bænda
vinnu, kolamokstri og hjarð-
mannavinnu, úti á eyði sléttum
Manitobafylkis, þar sem hann
horfðist í augu við ýmsa erfið-
leika hjarðmanna-lífsins og einu
sinni við dimmunq og dauðann,
í ofsastormi og blind ösku-byl
úti á snæfi þaktri sléttunni, einn
síns liðs, fjarri öllu skjóli og
hjálp manna; en ofviðrið vann
ekki á Arinbirni. Útlendingur-
inn ungi vann sigur. Lífsþrótt-
ur hans, viljakraftur og snarræði
flutti hann heilan á húfi og hest-
ana tvo sem hann var með, í
gegnum dimmu næturinnar
köldu á sléttunum fyrir vestan
Carberry, og inn í birtu kom-
andi dags — frá dauðanum til
lífsins.
Eftir veru sína vestur á slétt-
unum í Manitoba flutti Arin-
björn til Winnipeg árið 1889 og
gjörðist eldiviðarsali í Winnipeg
og flutningsmaður, á fólki og
farangri í bænum sjálfum, og
til nærliggjandi héraða, og gat
sér hinn bezta orðstýrs við þá
atvinnu, því hann var ekki að-
eins duglegur flutninga og ferða-
maður, ^úrræðagóður og ábyggR
legur, heldur líka hinn viðfeldn-
asti í viðmóti og skemmtilegasti í
viðræðum, og leitaði því fólk
til hans í hópum saman.
Síðar gjórðist Arinbjörn útfar-
astjóri í Winnipeg og hefir stund-
að þá iðn síðan, og gjörin enn, og
hefir gjört mikið til þess að full-
komna iðn þá, ekki að eins að
því er hann sjálfan snertir, held-
ur yfirleitt í Winnipeg. Hann
var fyrstur manna í þeirri stöðu
hér í Winnipeg sem lærði að
smyrja lík, svo aðrir urðu að
koma á eftir. Hann var og í
broddi þeirra manna er fyrstir
.nnleiddu skrautbifreiðar til lík-
flutninga, eða notkunar við jarð-
srfarir, og enn var Bárdal leið-
andi maðurinn í myndun útfar-
ar stjóra-félagsins hér í borg, sem
hefir komið samræmi í atvinnu-
grein þá og gjört mjög mikið
til þess að bæta og betra þá iðn-
grein, bæði frá sjónarmiði að-
standenda þeirra látnu og eins
útfararstjóranna sjálfra. En það
eru þó hvorki fólksflutningarnir
né heldur útfarirnar sem halda
minning Arinbjörns S. Bárdals
á lofti þegar að hann hverfur af
sjónarsviði lífsins. Það gjöra
eiginleikar hans, er ráðið hafa
afstöðu hans til manna og mál-
efna á lífsleiðinni.
Skapgerð Arinbjörns er nokk-
uð einkennileg. Hann er stór-
lyndur maður og þolir illa móðg-
un og mótgerðir, sérstaklega ef
honum finnst þær vera af illum
uppruna, eða óhreinum toga
spunnar, og getur þá verið hvort
sem vill hvassorður, eða harð-
hentur, en hann er líka sáttfús
og sanngjarn þegar því er að
mæta. Sá sem þetta ritar hefir
séð Arinbjörn í hamförum, en
veit ekki til að hann sé í ósætt
við neinn, að Bakkusi einum
undanteknum.
Hann er ör í lund, fljótur til
orða og fljótur til úrræða, og
fljótur til hjálpar.
Lund Arinbjörns er afar við-
kvæm og er sú einkun skapgerð-
ar hans óefað oindirstaðan’ undir
hinni alkunnu og einlægu þátt-
töku fians í kjörum þeirra, sem
bágt eiga, eða þeirra sem undir-
okaðir epu. Á þeim grundvelli
hvílir aðal lífsstarf Arinbjörns
— að bjarga breyskum bróðir
undan oki ofdrykkjunnar, eða
systir frá falli í ógæfu eða glötun.
Fyrir það er Arinbjörn þektur frá
einum enda þessa fylkis til ann-
ars, og fyrir það verður hans
lengst minnst. Hann var fyrstur
manna hér vestra sem gerðist
líístíðar félagi í Goodtemplara
reglunni, og hann hefir síðan
haldið uppi merki þeirrar reglu
í daglegu framferði sínu á mann-
fundum og mannamótum, og til
þess eytt ærnu fé og feikna tíma.
Auk þeirrar mannúðar starfsemi,
hefir Arinbjörn ávalt leitast við
að bæta kjör þeirra sem bágt
eiga, því hann er maður svo
brjóst góður að hann getur helzt
ekkert aumt augum litið án þess
að leitast við að bæta úr því á
einhvern hátt. Auk þessara
maiinúðarmála, hefir Arinbjörn
^tekið mikinn og góðan þátt í
starfi og sérmálum íslendinga
hér 'vestra. Hann hefir verið
öruggur styrktarmaður kirkju-
félagsins lúterska, forseti Fyrsta
Lúterska safnaðarins í Winni-
peg um skeið, og einlægur og á-
hrifamikill styrktarmaður þess
safnaðar frá upphafi vega sinna í
Winnipeg. Hann hefir verið og
er einlægur stuðningsmaður
sannrar þjóðrækni, því hann er
Islendingur í húð og hár og ann
því sem Vestur Islendingar eiga
fegurst í þjóðararfi sínum, og
hann hefir ávalt verið fremstur
I fylkingum Goodtemplara starf-
seminnar á meðal Islendinga í
Vesturheimi. Arinbjörn var
fæddur í Svartarkoti í Bárðar-
dal á íslandi 22. apríl 1866. For-
BIÐJAST INNGÖNGU
Nýlega hefir verið frá því
skýrt, að sænska stjórnin hafi
ákveðið að sækja um inngöngu í
hiö nýjja bandlalag sameinuðu
þjóðanna; en eins og vitað er,
var Svíum, íslendingum og
nokkrum öðrum þjóðum, synjað
um inngöngu í bandalagið, vegna
þess að þær vildu ekki segja
Þjóðverjum stríð á hendur.
VIÐGERÐ Á ÞINGHÚSI
Eins og vitað er sætti brezka
þinghúsið allmiklum skemdum
vegna þýzkra sprengjuárása um
veturinn 1942. Nú eru viðgerðir
hafnar, og er það áætlað, að
kostnaðurinn við þær muni nema
um tveim miljónum sterlings-
punda; mun það vera hliðstæð
upphæð við hinn upprunalega
byggingarkoítnað þinghússins.
Þingkosningar í Japan
Við nýafstaðnar þingkosningar
í Japan, þær fyrstu. sem fram
hafa farið þar í landi samkvæmt
lýðræðis reglum, og í fyrsta skift-
ið sem kqnur hafa notið atkvæð-
isréttar, urðu úrslitin þau, að
íhaldsflokkarnir unnu langflest
þingsætin. Social Damokratar
fengu talsvert fylgi en Kommún-
istar sára lítið. Þrjátíu og tvær
konur voru kosnar á þing. Alls
eiga sæti í neðri málstofunni
468 þingmenn. General Douglas
MacArthur fékk tólf atkvæði,
en Trúman forseti eitt, þótt hvor-
ugur þeirra vitanlega væri í
kj öri.
Talið er víst að hægri flokk-
urinn myndi samsteypustjórn.
eldrar hans voru Sigurgeir Páls-
son, Jóakimssonar úr Mývatns-
sveit, og kona Sigurgeirs Val-
gerður Halldórsdóttir, Jónssonar
frá Bjarnastöðum í Bárðardal.
Ólst Arinbjörn upp hjá foreldr-
um sínum, fyrst í Svartárkoti,
síðar vestur í Húnavatnssýslu
þar til hann tvítugur að aldri
flutti vestur um haf árið 1886.
Arinbjörn er mikill maður
vexti og fríður sínum, yfirbragð
hreint og karlmannlegt, bein-
vaxinn og teinréttur þó hann sé
áttatíu ára, og æskufjörið er enn,
eitt af hans mest áberandi ein-
kennum. I framgöngu er hann
ákveðinn og djarfmannlegur.
Arinbjörn er tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Sesselja Þorkels-
dóttir. Eignuðust þau hjón tvö
börn; annað þeirra er á lífi, Að-
albjörg hjúkrunarkona, er starf-
rækir heilsuhæli í bænum Van-
couver í British Columbia, uppá
eigin kostnað og ábyrgð.
Síðari kona Arinbjörns er Már-
grét Ingibjörg ólafsdóttir, ættuð
úr Miðfirði á íslandi, ágætlega
vel gefin kona sem hefir stutt
mann sinn af ráði og dáð og ver-
ið samtaka honum í öllu.
Þau Arinbjörn og Margrét hafa
átt 14 böm, og eru 11 þeirra á
lífi, sjö stúlkur og fjórir drengir,
öll mannvænleg og vel gefin.
Þrír af sonum þeirra voru í stríð-
inu síðasta. Einn þeirra, deildar-
stjóri Njáll Ófeigur, gekk í gegn-
um allar hörmungarnar sem
kanadisku hermennirnir urðu að
líða í Hong Kong. Þau Margrét
og Arinbjörn eiga 14 barnabörn.
Æfisól þín, Bárdal, er enn hátt
á lofti. Njóttu í friði endur-
minninganha um drengilega unn-
ið æfistarf, og megir þú enn eiga
mörg ófþrin æfi ár til þess að
vinna enn meir þér til sóma og
meðbræðrum þínum og systrum
til góðs !
J. J. B.
NÝI LANDSTJÓRINN
Síðastliðinn þriðjudag steig á
land í Halifax, hinn nýji land-
stjóri í Canada, Alexander vísi-
greifi, ásamt frú sinni og þremur
börnum þeirra hjóna; fjölskyldan
kom með skipinu Aquitania og
lagði af stað svo að segja sam-
stundis til Ottawa; vísigreifinn
tekur þegar við embætti sínu.
Forsætisráðherrann, Mr. King,
bauð hina tignu gesti velkomna
til höfuðborgarinnar.
ÚTFLUTT AR VÖRUR
Nú er svo komið, að Danir eru
farnir að flytja út til Englands
allmikið af smjöri og svínsfleski
og fagna Bretar þessu mjög;
eftir hernám Danmerkur, tók
fyrir öll viðskipti milli Bret-
xands og Danmerkur, en áður
nöfðu um langt skeið Bretar ver-
ið hinir beztu viðskiftavinir
Dana. Danskt smjör og flesk,
nefir löngum skarað fram úr að
gæðum, og hvorttveggja jafnan
verið eftirsókt.
KOLAVERKFALL
Nú hefir staðið yfir á þriðju
viku verkfall í linkolanámum
Bandaríkjanna, og daufar horfur
á að því ljúki fyrst um sinn; að
minsta kosti mun þess naumast
að vænta, að samkomulag náist
fyrir næstu mánaðamót. Foringi
námumanna, John Lewis, gekk
snúðugt af síðasta fundi, sem
haldinn var í Washington varð-
andi lausn deilunnar, og sagðist
ekkert erindi eiga á fund með
mönnum, er létu stjórnast af
einhæfni og einstrengingshætti;
það væri fyrir löngu lýðum ljóst,
að námumenn ættu heimtingú á
að fá fulla leiðrétting mála sinna
varðandi kaupgreiðslu og bætt
öryggisskilyrði við .vinnu -sína.
VORYRKJA HAFIN
Samkvæmt fregnum frá Ed-
monton er voryrkja nokkurn veg-
inn alment hafin í Albertafylk-
inu; á nokkrum stöðum í Mani-
toba og Saskatchewan, eru bænd-
ur einnig farnir að gefa sig við
voryrkju, og haldist sama veður-
blíðan, verður slík vinna orðin
ærið almenn í næstu viku.
DÆMD í FANGELSI
Mrs. Emma Woikin, 25 ára
ekkja frá Blaine Lake, Sask., er
ákærð var fyrir að vera viðriðin
rússnesku njósnarstarfsemina í
þessu landi, hefir verið dæmd til
hálfs þriðja árs fangelsisvistar;
hún játaði á sig tvenn afbrot,
en fjórar ákærurnar á hendur
henni voru afturkallaðar af hálfu
hins opinbera. Mrs. Woikin hafði
starfað um nokkur ár á skrif-
stofu utanríkismálanna í Ot-
tawa.
VEGABÓTAFÉ
Samkvæmt fjárlögum fylkis-
stjórnarinnar í Manitoba, er ráð-
gert að á yfir standandi fjárhags-
ári, verði $2,318,000 varið til vega-
bóta innan vébanda fylkisins;
margir virðast þeirrar skoðunar,
að upphæð þessi sé hvergi nærri
fullnægjandi eins og til hagar
um vegi, og hefði jafnvel átt að
hafa verið tvöfölduð.
Stefán Scheving Johnson
Hann er^ fæddur í Þingvalla-
bygðinni í Saskatchewan þann
27. apríl 1893; ól þar allan sinn
aldur. Hann lézt eftir þungbær-
an og langvarandi sjúkdóm þ.
26. jan. þessa árs.
Foreldrar Stefáns voru þau
hjónin Björn Jónsson frá Skáney
í Borgarfjarðarsýslu og Ólafía
Stefánsdóttir frá Kalmanstungu.
Stefán var með foreldrum sín-
um þar til hann festi sér landeign
og bygði sér þar upp heimili.
Hann staðfesti ráð sitt og gekk
að eiga Eybjörgu Jórunni Eyj-
ólfsdóttur þ. 28. febr. 1922. For-
eldrar Jórunnar eru þau hjónin
Eyjólfur Hinriksson frá Steins-
holti í Mýrarsýslu og Ingibjörg
Björnsdóttir frá Bakkarholts-
parti í Ölfusi í Árnessýslu. Eru
þau hjón, Stefán og Jórunn, kom-
in af valinkunnu fólki og eru
frændmörg innanbygðar og utan.
Börn þeirra hjóna eru: Ólafur
Björn, andaður fyrir nokkru,
Ingólfur Ólafur Leo, Stefán Hin-
rik Arthur, Eyjólfur Björn Don-
ald, ólafía Guðrún Gvendoline.
Öll eru börnin mannvænleg.
Systkini Stefáns á lífi eru þau:
Jón og Halldór innan bygðar;
Stefanía, ekkja séra H. J. Leó;
Ólafía, gift G. C. Helgason í
Churchbridge, og Þórunn kona
Guðmundar Johnson við Amar-
anth, Man.
Vel sat Stefán bújörð sína og
sótti búskapinn með atorku.
Vann hann mikið af löndum sín-
um til akurlendis, og inngirti
þau; reyndust þau arðsöm.
Stefán yrkti lönd sín stund-
víslega og vel; enda blómgaðist
efnahafur hans voruim bráðar;
reisti hann útihús góð fyrir naut-
pening sinn og afurðir, og gott
húsnæði fyrir fjölskyldu sína.
Hann kom fyrir sig öllum nauð-
synlegum verkfærum og fór vel
með þau. Hann stundaði að vera
byrgur í öllu fyrir heimilið, og
kappkostaði að sjá sér og sínum
vel borgið í öllu nauðsynlegu, og
bar fyrir brjósti hag konu og
barna.
Kona hans Jórunn, reyndist
manni sínum trúr hollvættur og
mæt meðhjálp í allri framtaks-
semi utanhúss og innan, og voru
þau hjón mjög samhent í öllu.
Gott var að koma á heimili
þeirra hjóna; mætti þar manni
glaðlegt svipmót, og beini á reið-
um höndum.
Þau Stefán og Jórunn tóku
virkan þátt í félagsmálum sveit-
arinnar. Þau tilheyrðu Concordia
söfnuði. Jórunn gegnir djákna-
störfum í söfnuðinum.
Svo þyrmdi yfir heimilið;
Stefán tók krankleika langvinn-
an og kvalafullan; bar hann þján-
ingar sínar með þrekmensku til
síðustu stundar.
Nú komu í ljós til fullnustu
mannkostir Jórunnar. Stundaði
hún mann sinn með frábærri al-
úð og leitaðist við með öllu móti
að lina þjáningar hans, og sýndi
ósegjanlega nákvæma nærgætni'
í því að hjúkra eftir megni.
Jarðneskar leifar Stefáns voru
lagðar til hinstu hvíldar í graf-
reit Concordia safnaðar, og hvíla
í skauti bygðarinnar, sem hann
unni bezt, og þar sem hann dró
sinn fyrsta og síðasta andardrátt
á þessari jörð.
Far vel, vinur, í fagran heim;
þar friður Drottins ríkir.
Þrautadimm er leiðin um lífs-
ins þela strönd;
en þekka hressing boða Guðs
blíðu sólarlönd.
S. S. C.
Ur borg og bygð
Stúkan Skuld heldur fund á
venjulegum stað og tíma á mánu-
dagskvöldið kemur. Skemtiskrá
og kaffiveitingar. Fiölmennið!
x
Einhleypur Islendingur vill fá
herbergi sem allra fyrst í ís-
ienzku heimili í vesturbænum.
Upplýsingar á skrifstofu Lög-
bergs.
+
The Junior Ladies Aid of the
First Lutheran church will hold
their meeting in the church parl-
ors on Tuesday, April 23rd, at
2.30 p.m. Mr. MacKinney of the
Bible House will speak on mis-
sions and show interesting slides
of Italy and Holland.
All members are urged to at-
tend.
+
Mrs. Jóhann G. Jóhannsson
dvelur um þessar mundir hjá
systur sinni, Mrs. Anderson, að
South Porcupine, Ont.
+
Herra Ingólfur Ágústsson raf-
fræðingur frá Reykjavík, dvaldi
nýverið vikutíma hér í borginni;
kom hann til Bandaríkjanna í
síðastliðnum marzmánuði í inn-
kaupaerindum fyrir íslenzk
stjórnarvöld.
+
Pétur Sigurgeirsson, cand. theol.
lagði af stað flúgleiðis til íslands
frá Springfield, Mass., á miðviku-
daginn var, 10. apríl. samkvæmt
skeyti frá honum til séra Valdi-
mars J. Eylands.
+
Samskot í Útvarpssjóð
Fyrstu lútersku kirkju—
Jónas Helgason, Baldur, Man.,
$2.00; Kristjana Fjeldsted, Lund-
ar, Man., $1.00; Kristín Fjeldsted,
Lundar, Man., $1.00; Mrs. J. Lin-
dal, Lundar, Man., $1.00; Mrs.
J. M. Borgfjord, Arborg, Man.,
$1.00; Mr. og Mrs. Kristján Guð-
mundsson, Árborg, Man., $1.00;
Ingibjörg Gíslason, Árborg, Man.,
$1.00; Mr. og Mrs. J. R. Johnson,
Wapah, Man., $2.00.
Kærar þakkir,
V. J. E.
ÁSAKAÐUR UM MORÐ
Heimkominn hermaður Law-
rence Deacon að nafni, 34 ára að
aldri, hefir verið tekinn fastur
og kærður fyrir að hafa verið
valdur að morði Jóhanns John-
son bílstjóra.
LAUNAHÆKKUN
Fylkisþingið í Manitoba hefir
hækkað laun þingmanna úr
$1,800 úpp í $2,000 á ári, eða
réttara sagt komið þeim á ný í
það fyrra horf, er þau voru í um
það er stríðið brauzt út.
ÞINGSLIT
Fylkisþinginu í Manitoba var
slitið síðastliðinn laugardag eftir
all-langa setu og hreint ekki svo
lítið málaþóf. Þingið afgreiddi
hundrað og ellefu laganýmæli og
lagabreytingar er fæst verða
raunverulega mikilvæg talinj.ó-
vissa nokkur hvíldi yfir þing-
heimi og gerðum stjórnarinnar
vegna þess, hve alt er á huldu
um fjárhagslegar ráðstafanir
milli sambands- og fylkisstjómar.