Lögberg - 18.04.1946, Blaðsíða 6

ö
JACKUELINE
eftir
MADAME THERISE BENTZON
“Ó, og það líka. Það eru til úlfar í
sauðargærum eins og biblían stgir okk-
ur; en trúðu niér, þegar um svona unga
vesalings stúlku er að ræða, þá er það
oftar sauðkindin sem hefur tekið á sig
útlit úlfsins—til þess að vera móðins,”
bætti presturinn við. “Tízkan sam-
þykkir hvaða tegund af eftirlíkingu sem
er.”
“Jæja, eg vona að þú segir þetta við
Madame d’Argy. Það væri einmitt á-
gætt ef þú vildir gera það. Það er ekki
peningaspursmál sem vakir fyrir henni.
Það sem hún þráir er rólega sinnaða
tengdadóttir, sem er viljug að vera níu
mánuði af árinu á Lizerolles, og nú er
Jackueline búin að fá meir en nóg af
Parisar lífinu”
Hættulegt líf,” tautaði presturinn
fyrir munni sér; “Ó, sökum tamningu
á eðli voru! Prestur, hvers hhitskifti er
að vera úti í fámenninu í sveitunum, er
heppinn, Madame, en við getum ekki
kosið hvar við erum. Við getum verið
til góðs hvar sem við erum, og sérstak-
lega í stórborgunum. Ertu viss um að
Jackueline—”
“Hún elskar Monsieur d’Argy.”
“Jæja, ef svo er, þá er öllu borgið.
Hin stóra ógæfa margra þessara vesl-
ings stúlkna er það, að þær þekkja ekk-
ert nema augnabliks hrifningu, æsingu,
hnýsni og tilhneigingar.”
“Þú ert að tala um Jackueline, áður
en einvígið var háð. Eg get fullvissað
þig um, að síðan í gær, ef ekki áður, hef-
ur hún elskað Monsieur d’Argy, og að
hann hefur lengi, já, mjög lengi elskað
hana.”
Giselle talaði af miklum ákafa, eins
og hún neyddi sig til að segja þau' orð
sem særðu hjarta hennar. Blóðið steig
henni til höfuðsins, og hún varð heit og
rauð í andliti. Presturinn, sem var bæði
athugull og aðgætinn, veitti því nána
eftirtekt.
“En ef hann,” sagði Giselle, “verður
neyddur til að gleyma henni, þá er eins
líklegt að hann snúi í aðra átt þeirri ást
og aðdáun sem hann hefir á henni; sem
gæti valdið því að spilla friði annara,
og draga sjálfan sig á tálar. Snúið til
þeirrar sem—! Láttu ekki bregðast að
sýna Madame d’Argy framá alla þessa
hættu, þegar þú talar máli Jackueline
við hana.”
“Hum, hum! Þú lætur þér sannar-
lega, Madame, mjög ant um hamingju
og velferð, Mademoiselle de Nailles.”
“Já, sannarlega,” svaraði hún ein-
arðlega. ‘Hún er mér mjög kær, og hann
ekki síöur; svo þú skilur það, að þau
verða að giftast.” Hún var staðin upp
og var að sveipa að sér yfirhöfninni, og
horfði fast í augu prestsins. Smá vexti,
eins og hún var, voru þau sama sem
jafn há; hún vildi láta hann skilja til
fulls hversvegna þessi gifting væri óhjá-
kvæmileg.
Hann hneigði sig. Þangað til nú,
hafði hann ekki verið viss um, að hann
væri ekki að tala við einn þennan úlf,
klæddan sauðargæru, sem villa sjónir
og látast vera sakleysið sjálft, nú var
hann kominn yfir allan efa.
“Mon Dieu! Madame,” sagði hann
með fjöri, “Mér virðist röksemdafærsla
þín ágæt — koma í veg fyrir annað ein-
vígi, að sonurinn geti verið heima hjá
sinni lasburða móður, að tvær ungar
persónur, sem elska hvort annað gift-
ist, ef til vill frelsun tveggja sálna—”
“Segðu þriggja sálna, Monsieur
l’Abbé.”
Hann spurði ekki hver væri þriðja
sálin, né hví hún hafði krafist að hann
skyldi afljúka þessu vandasama erindi
þennan sama dag. Hann bara hneigði
sig en sagði ekki neitt. “Klukkan fjögur
verður Madame d’Argy tilbúin að taka
á móti þér. Þakka þér fyrir, Monsieur
l’Abbé.” Og meðan hún var að fara of-
an stigann, blessaði hann hana í þögulli
bæn, áður hann fór að vitja steikarinn-
ar, sem nú var orðin köld.
Giselle naut ekki mikils morgun-
verðar heldur, hún sat og horfði á son
sinn, sem var að borða með góðri lyst,
meðan hún einungis drakk einn bolla af
te; og er hún hafði lokið úr bollanum,
fór hún að búa sig, og það með meiri
nákvæmni en hún var vön; hún smurði
andlit sitt með hrísgrjóna dufti, svo and-
lit hennar bæri engin þess merki að
/
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. APRÍL, 1946
hún hefði grátið, og setti upp sitt fagra
hár á þann hátt sem henni fór bezt,
undir barðalausum hatti þöktum gull
slöri, sem samsvaraði skrautinu á kjóln-
um hennar. Þegar hún kom aftur inn
í borðstofuna, þar sem Enguerrand var,
ásamt fóstru sinni að ljúka við morgun
matinn, hrópaði hann “Ó, mamma^ hvað
þú ert falleg!” Þessi orð snertu hjárta
hennar. Hún kysti hann marga kossa
—hvern eftir annan.
“Eg vil reyna að líta vel út þín vegna,
dýrðlingurinn minn.”
“Má eg fara með þér?”
“Nei, eg kem bráðum aftur, og tek
þig út með mér.”
Hún gekk tvö eða þrjú skref til dyr-
anna, og sneri sér við til að kyssa hann
kossi s.em honum fanst svo undarlegur,
að hann sagði:
“Veröur það lengi?”
“Hvað?”
“Þangað til þú kemur aftur? Þú
kystir mig eins og þú ætlaðir að vera
lengi í burtu.”
“Eg kysti þig til að auka þrek mitt
og hugrekki.”
Enguerrand, sem ávalt gerði það
sama, þegar hann var að læra eitthvað,
sem honum var ógeðfelt, og fanst sem
hann skildi móður sína.
“Þú ætlar að gera eitthvað sem þér
er ógeðfelt.” _____
“Já, en eg verð að gera það, vegna
þess að það er skylda mín.”
“Hefir fullorðið fólk líka skyldur?”
VJá, jafnvel meiri en börnin.”
“En það er ekki þín sk-ylda að skrifa
eftir forskrift — þú skrifar svo vél. Það
er sem mér er versÞvið að gera. En þú
segir altaf að það sé skylda mín að gera
það. Eg ætla að fara og gera það, núna
þegar þú ert að gera þína skyldu. Svo
það lítur þá út eins og við séum bæði að
gera eitthvað á móti vilja okkar — er
það ekki, mamma?
Hún kysti hann aftur, af enn meiri
tilfinningu. »
“Við skulum altaf vera saman, við
bæði, elskan mín!”
Þessi ástúðlegu blíðmæli, fanst
Enguerrand litla hafa nýjan og óvana-
legan hljóm, nýja meiningu’, og hann um-
faðmaði móður sína enn ástúðlegar.
Fyrst þú elskar mig svona mikið,
viltu þá lofa mér með þér til að sjá brúðu
leikinn?”
“Já, hvert sem þú vilt — þegar eg
kem aftur. Vertu sæll!”
XX. KAFLI.
Göfug sál.
Madame d’Argy sat með prjónana
sína við gluggann í herberginu þar sem
Fred lá. Yfir andliti hennar hvíldi mild-
ur sorgarblær, eins og vanalega sézt á
mæðrum þegar þær eru að reyna að
bæta úr einhverju fljótfærnis frum-
hlaupi barna sinna. Fred hafði oft séð,
er hann var lítill drengur, þennan sama
svip á andliti móður sinnar, þegar hann
hafði dottið af hestbaki, eða af hjólhest-
inum sínum og meitt sig. Hann var ó-
rólegur, en áhyggjufullur, þar sem hann
lá á legubekknum með hendina í fatla.
Hann var að geispa og telja tímana.
Móðir hans leit af og til á hann. í tilliti
hennar var hnýsni, kvíði og ást. alt undir
eins. Hann lézt sofa. Honum líkaði ekki
að hún væri að vakta sig. Hans laglega,
karlmannlega andlit, sem nú var ljós-
brúnt eftir svo langa veru hans í hita-
beltinu, virtist svo ósamræmanlegt við
ljósbláan ermalausan slopp, sem var
bundinn að hálsi honum, til þess að verja
því að kuldi kæmist að honum. Hann
fann til óþolinmæði að vera svo undir
náð hinnar nærgætnustu en eftirtektar-
sömu hjúkrunarkonu, fangi hennar að-
dáunar, og vera sér vitandi um vald
hennar hvert einasta augnablik. Um-
önnun htnnar þreytti hann; hann vissi
að það meinti: “Það er sjálfum þér að
kenna, vesalings drengurinn minn, að
þú ert nú svona staddur, og að móðir þín
tekur það svo nærri sér.” Hann fann
það. Hann vissi það eins vel og hún hefði
sagt það, og að hún var að biðja hann
um að gæta nú skynseminnar og giftast
strax litlu nágrannastúlkunni þeirra í
Normandy, Mademoiselle d’Argeville,
frænku M. Martel, sem hann hafið aldrei
viljað hugsa til að giftast henni og altaf
kallað hana, “mjaðareplið,” sem tákn-
aði hennar blóðrauðu kinnar.
Þjónn kom inn og sagði Madame
d’Argy að Madame de Talbrun væri í
gestastofunni.
“Eg skal koma strax, sagði hún og
vafði saman það sem hún var að prjóna.
Fred lézt eins og vakna alt í einu og
sagði: “Því viltu ekki biðja hana að
koma inn hingað?”
“Jú, eg get það, svaraði móðir hans
með nokkurum efa. Henni var svo margt
í huga, svo margar áhyggjur og kvíði,
æst út af hinum hættulegu áhrifum
Jackueline, hrædd við hinn nána kunn-
ingsskap hans við Giselle, alráðin í því
að koma í veg fyrir alla þessa flækju og
vandræði, með því að gifta hann sem
Jyrst, en á sama tíma hrædd um að hann
mundi aldrei fást til að giftast “mjaðar
eplinu” sínu.
“Beiddu madame de Talbrun að
koma hingað inn,” sagði hún, og settist
í stólinn við gluggann, alvarlegri á svip
en áður, og saman þrýstar varir.
Giselle kom inn í sínum indæla, nýja
búningi, og það sem Fred sagði fyrst,
eins og Enguerrand, var: “Hvað þú ert
falleg! Það er sönn náðargjöf,” sagði
hann brosandi, “fyrir veikan mann að
sjá svona fegurð fyrir augum sér; það
er nóg til þess hann verði strax albata.”
“Er það ekki?” sagði Giselle og kysti
Madame d’Argy á ennið. Hún hafði
tekið prjónana sína og dæsti þungan,
og leit varla á hinn skrautlega búning
né hinn gullslöraða hatt Giselle. “Er
þetta ekki fallegur búningur?” endurtók
Giselle. “Eg er svo hrífin af honum.
Hann var búinn til eftir einum af bún-
ingum Réjan’s. Óskar sá þennan bún-
ing í einu leikhúsinu, og varð svo dauð-
skotinn í honum, að hann vildi friðlaust
að eg færi til sömu saumakonunnar sem
bjó þann búning til, og léti búa mér til
annan eins.”
Hún hélt svo áfram að tala um hitt
og þetta, til þess eins og að komast hjá
að færa það í tal, sem hún ætlaði að
segja. Hún hafði svo mikinn hjartslátt,
að það mátti sjá það undir hinum nær-
skorna búningi, sem féll svo þétt að
brjósti hennar. Hún var að hugsa um
hvernig madame d’Argy mundi taka
þeirri uppástungu sem hún ætlaði að
bera upp.
Hún hélt talinu áfram og sagði: “Eg
bjó mig í minn bezta búning í dag, því
eg er svo sæl.”
Madame d’Argy hætti að prjóna, er
hún heyrði hvað Giselle sagði.
“Það gleður mig að heyra, góða
mín,” sagði hún kuldalega, “það gleður
mig, hver sem getur verið sæll. Það er
svo margt af oss sem erum vansæl,”
sagði Madame d’Argy.
“Hvað hefir glatt þig svona mikið?”
spurði Fred, og leit á hana, eins og hann
hefði einhverja ósjálfráða vitund um,
að það áhrærði sig.
“Það sem oss var glatað, er nú aftur
fengið,” svaraði Giselle, eins og með
fögnuði, uppgerð samt sem áður, því
hún gat varla dregið andann af ótta og
hugaræsingu. "Heimili mitt fagnar í
dag.”
“Það sem var glatað? Meinarðu
manninn þinn?” sagði Madame d’Argy,
illgirnislega.
“Ó! Eg örvænti um hann,” svaraði
Giselle léttilega.
“Nei, eg tala um týndan vin, sem fór
ekki langt, og sneri fljótt frá villu síns
vegar. Eg er að tala um Jackueline.”
Það varð dauðaþögn. Prjórnarnir
hreyfðust með ákafa í höndum Madame
d’Argy, og ofurlítill roði kom fram í hin-
ar sólbrendu kinnar Fred’s.
“Það eina sem eg vil biðja þig er, að
þá étir ekki alikálfinn henni til heiðurs.
Hvort Mademoiselle de Nailles kemur
eða fer, læt eg mér standa alveg á sama
um,” svaraði Madame d’Argy.
“Fred getur að minsta kosti ekki lát-
ið sér standa á sama, hann hefir sýnt
það, held eg mér sé óhætt að segja,”
svaraði Giselle.
Giselle sá að þau voru bæði í engu
minni vandræðum en hún, og hélt á-
fram: “Þeirra nöfn eru á hvers manns
vörum; það er ómögulegt að koma í veg
fyrir það.”
“Mér þykir mikið fyrir því — en ætla
þó að leyfa mér að gera eina athuga-
semd: Mér finnst þú sýna svo mikið
taktleysi, sem eg hefði aldrei getað
ímyndað mér þú gerðir, góða mín, með
því að segja okkur —”
Giselle las það úr augum Freds, sem
störðu stöðugt á hana, að hann var á
sama máli og móðir hans. Hún hélt
áfram samt sem áður.
“Fyrirgefðu mér — en eg hefi verið
svo kvíðafull fyrir þér, síðan eg heyröi
að það ætti að verða annað einvígi —”
“Annað einvígi! hljóðaði Madame
d’Argy upp, hún hafði ekkert blað nema
Gazette de France, og stöku sinnum sem
hún sá Débats, og vissi því ekkert um
allan orðasveiminn í dagblöðunum.
“Ó, Mon Dieu- Eg hélt þú vissir —”
“Það er óþarfi fyrir þig að hræða
móður mína,” sagði Fred, hálf gramur;
“Monsieur de Cymier hefir skrifað mér
bréf, sem endar deilu okkar. í því bréfi
afsakar hann og biður fyrirgefningar á
því, að tafa talað gálauslega og haft
eftir ósannan orðróm, án þess að hafa
nokkra sönnun fyrir því — í stuttu máli,
af turkallar alt það, sem hann sagði, sem
á nokkurn hátt feldi skugga á Mademoi-
selle de Nailles, og gefið mér fult vald til,
ef eg héldi það fyrir bestu, að gera yfir-
lýsingu hans heyrum kunna Eftir þetta
nöfum við ekkert að segja hvor til ann-
ars.”
“Sá sem gerir sig að riddara til þess
að verja mannorð ungrar stúlku,” sagði
Madame d’Argy, með þjósti, “gerir henni
eins mikla vanvirðu, eins og sá er talaði
>’ dia um hana.”
“Það er einmitt það, sem eg held
líka,” sgaði Giselle. “Sjálfboðinn vernd-
ari hefir með tiltæki sínu gefið illu um-
- tali byr undir báða vængi.”
Svo varð um stund þreytandi þögn,
þar til Madame de Talbrun tók til máls
og sagði: “Þessi yfirlýsing sem Mon-
sieur de Cymier hefir gert, gerir erindi
mitt hingað ónauðsynlegt. Eg var búin
að hugsa mér ráð til þess að ljúka þessu
máli; mjög einfalt ráð, miklu betra og
miklu vissara, en að menn skeri sig eða
aðra á háls. En þar sem að friður er nú
kominn á yfir mannorðsskemdum
Jackueline, er best fyrir mig að segja
ekki neitt, en fara.”
“Nei — nei! Láttu okkur heyra hvað
þú vilt leggja til,” sagði Fred, og reis
svo fljótt á fætur upp úr legubekknum,
að hann festi umbúðirnar sem voru um
særða handlegginn og hljóðaði upp af
sársauka, sem var eins og meira af
bræði en kvöl.
Giselle sagði ekki neitt. Hún stóð
fyrir framan arin og var að verma sína
litlu fætur, og horfði á vanga Madame
de Argy, sem hún sá í speglinum. Hún
var næstum nornarleg á svipinn. Fred
tók fyrSt til máls.
“í fyrsta lagi,” sagði hann eins og
efandi, “ertu viss um að Mademoiselle
de Nailles hafi ekki rétt núna komið frá
Monaco?”
“Eg veit að hún hefir nú í meir en
viku verið í rólegheitum hjá Modest, og
það þó hún færi í gegnum Monaco, þá
stansaði hún þar ekki einu sinni í
tuttugu og fjóra klukkutíma, því hún
fékk strax er hún kom þangað hinn
hræðilegasta viðbjóð á þeim stað.”
“En hvað segirðu um það, sem Mon-
sieur Martel sá með sínum eigin augum,
og sem almennings orðrómurinn hefir
staðfest?” sagði Madame d’Argy, og
beit sundur orðin, eins og hún ætlaði að
reka það til baka, sem Giselle sagði.
“Monsieur Martel sá Jackueline í
slæmum félagsskap. Hún var þar ekki
af sínum eigin vilja. Hvað almennings
orðróm viðvíkur, þá getum við verið viss
um að það verður henni meir til hróss á
morgun en það er henni til lasts í dag,
einungis gifting er nauðsynleg. Já, gift-
ing! Það er ráðið sem eg hefi hugsað
um, til að slétta úr öllum misfellunum og
gera alla hlutaðeigendur ánægða.”
“Hvaða maður mundi vilja giftast
stúlku, sem hefði stofnað öðrum í hættu #
fyrir sig?” sagði Madame d’Argy með
fyrirlitningu.
“Þeim, sem hefir lagt sig í hættu
fyrir hana,” svaraði Giselle.
“Farðu þá og segðu Monsieur
Cymier það!
“Nei, það er ekki Monsieur Cymier,
sem hún elskar.”
“Ah!” Madame d’Argy þaut upp úr
stólnum, eins og hún hefði verið stung-
in með nál.
“Giselle! Þú ert að verða brjáluð.
Ef eg væri ekki hrædd við að æsa
Fred —”
Hann var þegar í mikilli æsingu.
Með þeirri hendinni, sem hann gat brúk-
að, var hann að toga og rífa bláa slopp-
inn, sem hann var í og var svo afkára-
legur, að Giselle, þrátt fyrir þá tauga-
æsingu, sem hún var í, fór að skelli-
hlæja, gleðihlátri sem alveg gerði
Madame d’Argy hamslausa af reiði.
“Aldrei!” sagði hún, eins og við sjálfa
sig. “Þú heyrir hvað eg segi — aldrei
skal eg samþykkja það, hvað sem fyrir
kemur!” Rétt í þessu var hurðin opnuð
í hálfa gátt, og þjónn tilkynti að Mon-
sieur l’Abbé Bardin væri kominn.
Madame d’Argy setti á sig svip, sem
var alt annað en vingjarnlegur.