Lögberg - 13.06.1946, Síða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. JÚNÍ, 1946
5
/ÍHL6AMÁL
rVENNA*
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
HÁSKALEGUR LEIKUR
Eg hefi verið að reyna að
rifja upp sögu, sem eg heyrði í
æsku, um skessurnar tvær, sem
skemtu sér við 'það að kasta á
milli sín fjöregginu sínu; karls-
sonur, sem lent hafði í greipar
þeim, tókst með slægð, að egna
þær til reiði gegn hvorri ann-
ari; þær gleymdu sér og önnur
kastaði fjöregginu af alefli í
hina; það brotnaði, en um leið
sprungu skessurnar og voru þeg-
ar dauðar.
Við krakkarnir spurðum: “Hví
skemtu þær sér við svona hásk-
alegan leik? Þær vissu að ef
fjöreggið brotnaði, myndu þær
deyja; hví grófu þær ekki fjör-
e§gið í jörðu og vöruðust að
snerta það eða láta nokkurn
snerta það?”
“Ó, þær voru bara svona
heimskar skessugreyin,” var okk-
ur sagt, “þasr léku sér að voð-
anum.”
Mér datt þessi saga í hug þeg-
ar eg fyrir nokkrum dögum sá
á kvikmynd undirbúning her-
valda Bandaríkjanna til þess að
gera enn aðrar tilraunir með
“atom” sprengjuna í þeim til-
gangi að ganga úr skugga um
eyðileggingarafl hennar. Maður
myndi nú ætla að Hiroshima
og Nagasaki hefði fært þeim
heim sanninn um það að í atom-
sprengjunni felst slíkur voði
fyrir þá sjálfa og alt mannkynið
að það er lífsskilyrði að hætta
að framleiða þetta morðtól, og
gæta allrar varúðar að engin
þjóð hafi nokkur tæki til þess
að framleiða það.
Nei, það fer fyrir þeim eins og
skessunum; þeir halda áfram að
leika sér með voðann. Þeir halda
áfram að framleiða fullkomnari
atom-sprengjur. Og nú ætla þeir
að skemta sér við það að sprengja
UPP eyju eina í kyrrahafinu og
fleiri tugi skipa. Yfirmenn hers-
ins stilla sér upp fyrir framan
myndavélina og segja brosandi,
að þessar tilraunir séu gerðar í
iþeim tilgangi að verja öryggi
þjóðarinnar.
Verja það gegn hverjum? Og
hví eru þeir að undirbúa atom-
sprengju-stríð, sem vísinda-
mönnum kemur saman um, að
myndi verða mannkyninu að
fjörlesti? Ef að eitt stórveldi
telur það nauðsynlegt vegna ör-
yggis síns, að fullkomna og
framleiða atom sprengjur, er
þá ekki líklegt að önnur stór-
veldi taki upp á sama leik? T. d.
getur maður hugsað sér að
Rússa^ horfi ekki rólegir í huga,
á þennan tilraunaleik Banda-
ríkja hervaldanna með atom
sprengjuna; eða hvernig myndi
okkur vera innan brjósts ef við
héldum að Rússar væru að vinna
aj3 því af kappi að fullkomna og
íramleiða atom sprengjur? Og
hver veit nema að þeir séu að
því?
Ef að þessar tvær þjóðir fara
að keppa við hver aðra í því að
framleiða atom sprengjur, er
sennilegt að leikálokin verði
hin sömu og fyrir skessunum
forðum. Atom sprengjan er
háskalegt leikfang!
*
SNÖR í snúningum
Mikill munur er á því hve
fljótar konur eru að því að ljúka
hinum daglegu heimilisverkum.
Rjá sumum er alt í röð og reglu
a heimilinu, en þó virðast þær
afa nægan tíma til að sinna
° rum störfum og áhugamálum;
a rar konur, þótt hær hafi ekki
V
þyngra heimili, vinna við hús-
verkin allan liðlangan daginn
og virðast aldrei geta komið
þeim af og verið fríar og frjálsar.
Mikið er undir því komið hve
vel húsfreyjan skipuleggur vinn-
una og sína eigin vinnukrafta.
í verkstæðum skipuleggja verk-
stjórarnir vinnuna og vinnu-
kraftana og reyna að koma í veg
fyrir allar óþarfa hreyfingar, og
notfæra vinnukraftana sem bezt.
Eitt ráð þeirra er það, að láta
verkafólkið nota báðar hend-
urnar í senn, þar sem hægt er
að koma því við. Slíkar vinnu-
aðferðir koma einnig að góðum
notúm við heimilisverkin.
Þegar þú þurkar glösin og
diskana, er gott ráð að hafa
þurkur í báðum höndum og
leggja glas, bolla eða disk upp
á hilluna með annari hendinni
um leið og þú tekur það næsta
með hinni hendinni. Þægilegast
er að hillurnar fyrir leirtauið og
glösin séu nálægt vaskinum.
Ef að þú þarft að ná í tvennt
eða fleira ofan úr skápnum, ættir
þú ekki að tína eitt og eitt með
annari hendinni og láta það í
'hina hendina; þú ættir heldur
að taka hlutina ofan úr skápnum
með báðum höndum og láta þá
til baka með báðum höndum,
Það er svo miklu fljótlegra.
Hefurðu tekið eftir vinnu-
brögðum kvenna, sem gera það
að atvinnu að hreinsa og fægja
gólf og húsgögn? Þær nota báðar
hendurnar jafnt; hreinsa gólfið
eða borðið með annari hendi og
þurka með hinni; bera vaxið á
með báðum höndum og fægja
með báðum höndum. Einnig er
fljótlegra að þurka rykið af hús-
gögnunum með því að hafa ryk-
þurkur í báðum höndum. Þá
má renna ryksugunni með þeirri
vinstri og þurka af rykið með
hægri hendi. Glugga má hreinsa
með annari hendi og fægja með
hinni.
Þégar þú leggur silfrið á borð-
ið, er fljótlegast að hafa skeið-
arnar og hnífana í hægri hend-
inni og gaflana í þeirri vinstri.
Þægilegast er að geyma silfrið í
þríhólfaðri skúffu; gaflana til
vinstri, hnífana í miðhólfinu og
skeiðarnar tfl hægri.
Þannig sparar þú þér mörg
óþörf handtök og kemur verk-
unum af á styttri tíma en ella.
Eg veit, að ef þið hugsið ykkur
vel um, þá kunnið þið, eða finn-
ið margar aðferðir til að spara
ykkur snúninga. Skrifið kvenna-
síðu Lögbergs og látið aðrar hús-
freyjur njóta góðs af!
♦
ÚR BRÉFI FRÁ S. B. B.
Langruth, Man.,
27. maí, 1946.
Ingnbjörg Jónsson, “Lögberg,”
Winnipeg, Man.
Kæra frú:
Mig hefir oft langað til að
skrifa þér, og þakka þér fyrir
svo margt sem þú hefir sagt og
ritað.
Auðvitað kemur þessi blessaði
heimur mér ekki mikið við leng-
ur, því eg er nú aðallega kom-
inn í rúmið, og búinn að starfa
alt það sem eg mun starfa. Og
það sem eg hefi starfað, verður
að miðast við takmörk þau, sem
efni og hæfileikar hafa skapað.
Eg sendi þér hér með þýðingu
af grein sem stóð í F. P., 15. maí
1946. — Eg hélt þú hefðir gam-
an af að geta um hvað verið er
að segja um “Jafnrétti kvenna.”
Jafnrétti kvenna krafist
af nefnd Sambands-
þjóðanna
Sambandsþjóðirnar hafa kosið
nefnd, sem fjallar um “Mann-
réttindi,” svo sem hagfræði og
þjóðfélagsfræði, og eiginlega alt
sem snertir kvenþjóðina. Þunga-
miðjan er jafnrétti kvenna við
karlmenn í öllum greinum.
Þessi nefnd skilaði af sér starfi
sínu 25. maí. Verður svo það
mál rætt á aðalfundi félagsins
(U. N. O.) 3. sept. Undirstöðu-
atriðin eru aðallega þessi:
1. Konur, sem mannpersónur,
skulu hafa fullt jafnrétti við
karlmenn í öllum greinum.
2. Störf kvenna, sem nú eru
meira en helmingur mannkyns-
ins, eru nauðsynleg til að stofna
varanlegan alheimsfrið, og—
3. Konur geta ekki notið starfs-
krafta sinna fyllilega, ef atkvæð-
isréttur þeirra er takmarkaður,
réttur til að starfa og öðlast
mentunarskilyrði.
Þessi tillaga felur í sér jafn-
rétti í stjórnmálum, sveita- og
heimilismálum, félagsmálum,
hagfræði og mentamálum. Það
felur í sér rétt til að mega greiða
atkvæði, að halda opinberum
embættum, að vinna, að mega
eiga og stjórna fasteignum, að
hafa rétt til að velja sér eigin-
menn, rétt til að rjúfa hjóna-
band — rétt til hjónaskilnaðar,
rétt til að halda borgararétti
eftir hjónabandið, fullan rétt
yfir börnum sínum, jöfn tæki-
færi til fullkominnar menntun-
ar og jöfn tækifæri til að fá að-
göngu að teknikskri mentun og
sérfræði.
Þetta er verkefni nefndar
þeirrar, sem “The Social Coun-
cil” U. N. hefir með höndum,
ásamt fleiru.
—Free Press, 15. maí.
S. B. B. Þýddi.
(Eg þakka S. B. B. fyrir hans
góða bréf og þýðinguna á grein-
inni. Eg óska honum þess að
'heilsa hans fari batnandi og
æfikvöld hans verði friðsamt og
fagurt. — 7. J.)
Kjarnaorkusprengjan
og kristin trú
(Frh. af bls. 4)
vísindanna og þeirra dýrkendur
hafa nú afklætt vísindin hinum
messíanska skrúða, er þau höfðu
áður verið skrýdd með. Þeir
boða dómsdag, ef ekki er ráð í
tíma tekið. Að vísu nota þeir
ekki þessi orð. Þeir segja, að
eitthvað verði að aðhafast varð-
andi kjarnaorkusprengjuna, að
hún megi ekki liggja á glámbekk,
þar sem hver maður geti náð
til hennar.
Eitt af því, sem vísindamenn-
irnir leggja áherzlu á, er, að
komið verði á fót öflugu alheims
menntunar fyrirkomulagi, er
verði til þess að skapa samfélag
þjóðanna. En það sem er að hin-
um menntaða heimi er ekki fyrst
og fremst skortur á menntun,
hvort sem menntunin er skilin
sem vísindaleg þekking eða heim-
spegilegur vísdómur. Heimur-
únn nálgast það að vera menn-
ingarlegur óskapnaður vegna
þess að hann skortir hollustu
við hinn sanna lifandi Guð, sem
einn getur skapað samfélag
þjóðanna.
Vandamálið, eins og það er,
dýpst skoðað, er trúarlegt vanda-
mál. Það þýðir ekki það, að sam-
félag þjóðanna skapist með því
að gera fólkið trúhneigðara. Mað-
urinn er þegar nógu trúhneigður.
En trúin er ekki alltaf rétt. Það
eru til bæði góð og vond trúar-
brögð. Vandamálið er til orðið
af því, að trúaráhuginn hefir
beinzt að röngum efnum. Það
seiasta, sem maðurinn hefir fest
trú sína á, er þjóðernið. Kemur
það fram í fasciscmanum, nazis-
ma, shintoisma, sovietisma og
þeirri amerísku mannúðarstefnu,
er dýrkar manninn í stað Guðs.
Þetta er trúarbrögð með sínar
eigin kennisetningar, er fela í sér
dýrkun á stjórnarfyrirkomulagi
eða mönnum, sem hinu æðsta og
fullkomnasta.
Kristindómurinn heldur því
fram, að þessi trúarbrögð séu
röng, að það sé ekki rétt að til-
biðja sérstakan kynflokk, stétt,
forna menningu, þjóð, eða mann-
inn sjálfan. Það sem veldur hin-
um mestu vandræðum, eru þessi
iöngu trúarbrökð, og ekki get-
ur verið um neitt samfélag þjóð-
anna að ræða á meðan þau halda
velli. Menntun mun ekki brjóta
þau á bak aftur. Þessi trúar-
brögð blómgast aðallega hjá þeim
þjóðum, er hafa átt við mikla og
rótgróna menntun að búa, eða
eru í óða önn að skapa sér hana.
Það eru önnur trúðarbrögð,
miklu eldri en hin þröngsýna
þjóðernisstefna, sem vér getum
ekki talið algerlega röng, heldur
hvort tveggja, bæði rétt og röng.
Þessi fornu trúarbrögð eru:
Buddismi, Hinduismi, Taoismi og
fleiri, er hafa sumt sameiginlegt
kristinni trú. Andspænis þess-
um trúarbrögðum, er kristin-
dómurinn sem uppfylling þeirra
hálfu sanninda, er þau hafa að
geyma.
Sú trú, sem mannkyn þarf að
eignast á þessum tíma kjarn-
orkunnar, verður að uppfylla
þrjú skilyrði. í fyrsta lagi verð-
ur hún að eiga afl til þess að
skapa samfélag þjóðanna. I öðru
lagi wrður sú trú að geta lifað
og starfað við hlið vísindanna í
gagnkvæmum skilningi á verk-
efnum beggja. í þriðjá lagi verð-
ur trúin að geta gert róttækar
breytingar á manninum.
Þjóðernis-trúarbrögð og mann-
dýrkunin geta ekki uppfyllt þessi
skilyrði. Þau geta ekki skapað
samfélag þjóðanna, og þau geta
ekki þróast, þar sem það er fyrir
hendi. Hin fornu Austurlanda-
trúarbrögð láta samfélag þjóð-
anna sér óviðkomandi.
En kristin trú á máttinn í orð-
unum: Farið og gjörið allar
þjóðir að lærisveinum. I þeirri
trú býr hin sterka siðferðisvit-
und, er samfélag þjóðanna verð-
ur að byggjast á.
Vísindin og kristin trú eiga nú
samleið. Hin aldagamla trúar-
vissa um hverfulleik mannsins í
þessum heimi og möguleiki á ná-
lægum heimsendi, er nú vísinda-
leg staðreynd.
Er vér tölum um eðli manns-
ins, erum vér einmitt þar sem
kristin trú og vísindi mætast
andspænis kjarnaorkusprengj-
unni. Einum rómi tala bæði um
hina óvissu framtíð. Einum rómi
lýsa bæði yfir því, að óvissan sé
sprottin upp af eðli mannsins.
Trúin og vísindin hafa m. ö. o.
athyglina vakandi á því sama.
Vísindin hafa ekkert orð yfir það,
sem athyglin beinist að. Kristin
trú kallar það synd.
Kristindómurinn segir, að
syndin sé samgróin mannlegu
eðli. Og sjálfstortíming mun
ætíð vofa yfir manninum í hin-
um vísindalega heimi nema eitt-
hvað sé gert til þess að eyða afli
syndarinnar, sem í manninum
býr.
Kristin trú segir, að það sé
hið syndsamlega hjá manninum,
er gerir þekkinguna hættulega.
Og þekkingin er afl, sem hinn
eðlilegi maður elskar, e. t. v.
framar öllu öðru. Hann á stöð-
ugt í stríði við þá freistingu, að
nota aflið ’til þess að fá vald yfir
öðrum mönnum og komast hærra
en þeir. Vísindin hafa aukið
þekkingu mannsins gífurlega og
þar af leiðandi einnig afl hans
að sama skapi. En þau hafa engu
látið sig skifta, hvern hemil bæri
að setja á þetta afl, er þau fengu
manninum í hendur.
—Kirkjublaðið.
Míljónir ieita fæðu frá býlum Canada
COGKSHIITT GB BINDARI
Gerir uppskeru greiðari og hægri !
Canadiskir bændur horfast í augu við
þetta tvennt.. . skjóta framleiðslu og út-
rýming óþarfrar eyðslu. Þessvegna gætir
áhrifa Cockshutt 6B Bindara meir en áður
við canadiskan landbúnað. Þessi létti en
sterki Bindari tryggir yður beztu hugsan-
léga uppskeru. Bygður fyrir mesta upp-
skerumagn og borgar fyrir sig í AUKA
sparnaði korns!
LÉTTASTI DRÁTTARBINDARI í HEIMI !
Snertir hvergi jörð nema á róluvöltum
Finnið Viðurkendan COCKSHUTT-Umboðsmann
COCKSHUn
PLOW COMPANY LIMITED
TRURO MONTREAt Dn AKITCnon WINNIPEG REGINA SASKATOON
SMITHS FALIS tSKAí'l | rUKU CAIGARY FDMONTOW
Vér vonum að þér séuð ekki
einn af þeim, sem bíða eftir
því að fá síma. En sé svo,
megið þér reiða yður á, að
vér símastarfendur, gerum
alt, sem mögulegt er, til að
flýta fyrir því að þér fáið
síma.
mnniTOBfl teiiEphdiie
sysTEm
- en þeir eru haðir skorti
urrnt að fullnægja allra
Nei, símar eru ekki skamtaðir
á efni og þessvegna er ekki
þörfum fyrst um sinn.