Lögberg - 05.06.1947, Blaðsíða 3

Lögberg - 05.06.1947, Blaðsíða 3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. JÚNÍ 1947 3 Greenwich leggst í eyði — Stjörnuturninn fluttur Allar heimsins klukkur og úr eru miðaðar við Greenwich tíma. En innan skamms verður heim- ilisfang • konunglega brezka stjörnufræðingsins Sir Harold Spencer Jones ekki lengur á há- degisbaug. Framfarir og menn- ing eru að bola honum í burt frá Greenwich. Það er sorglegt að, hugsa til þess, að hinn alþjóðlegi G.M.T. verði héðan í frá aðeins söguleg endurminning. Sem mælikvarði verður hann auðvitað eins al- þjóðlegur og nokkru sinni fyr, en það verður engin Greenwich til. Eftir 271 ár á að flytja kon- unglega stjörnuturninn í burtu þaðan. Eitt sinn er Charles konungur II. var á gangi með veiðihunda sína í uppáhalds skemtigarði sínum nálægt London, datt hon- um í hug að dálítill hóll við bugðu á Thames-fljótinu, væri tilvalinn staður fyrir vissar sitjörnufræðilegar rannsóknir, sem hann hafði í huga að láta gera. Hans hátign var talsverður stjörnufræðingur sjálfur , og hafði áhugg fyrir tillögum, sem framhöfðu komið til að reyna að ráða bót á því, sem frá aldaöðli úafði verið versti þrándur í götu sjófarenda er í hafvillur lentu, sem sé að ákveða breiddarstigin, akveða hvar þeir væru staddir. Og fyrsta stjörnufræðingi Charles konungs, prestinum séra John Flamsteed (Hann hafði $450.00 í árslaun og einn aðstoð- armann) tókst að ákveða afstöðu solar, tungls og stjarna nógu ná- kvaemlega til þess að hægt var að finna breiddarstigin. Og ávalt síðan hefir 'litli hóll- mn við Greenwich, með sínum smekklegu byggingum, sem bygðar voru eftir fyrirsögn Sir Christopher Wren. hins fræga byggingameistara, verið miðstöð stjarnfræðilegra rannsókna, og allar mannlegar framkvæmdir, stórar og smáar, alla leið frá Kina til Perú, hafi þær á annað borð verið tímasettar og fyrir- fram ákveðnar, hafa farið fram samkvæmt Greenwich tíma. bað hafa verið margir konung- ^egir stjörnufræðingar síðan 1675. Flestir þeirra hafa skilið oftir einhver minnismerki um l^nga æfi eyddri við rannsóknir stjarnanna. Þannig hefir Green- ^ich smátt og smátt komist yfir sínar frægu klukkur, hina tröll- aúknu stjörnukíkira og sjónauka °g bókasafn, sem óvíða mun eiga sinn líka. En lengi vel breyttist þó umhverfið ekkert frá því sem Það var á 17. öld. En jarðarbúar eru ekki eins stöðugir í rásinni og stjörnur imins. Á síðasta mannsaldri ofir Lundúnaborg vaxið afar ^ikið, svo nú er svo komið að un er búin að umkringja Green- wich. Og þar sem veiðidýr kon- Ungsins léku áður lausum hala, Scfur nú að líta steinlöigð stræti, ús, búðir og verksmiðjur. En Það, sem mestu réði um afdrif reenwich var þó það, að borgar- sljóri Lundúna ákvað að byggja eúia sína stærstu raforkustöð skamt frá stjörnuturninum; hún rafmagnaði þegar umhverfið, ®nda kom það brátt í ljós, að hin Qrnfra&ga rannsóknarstöð mundi rátt falla niður í röð lélegra annars flokks stöðva, eða þá að 3 ^ði að flytja hana í burtu. tjörnufræðingur sá, er taka 'b6r^Ur ^uHnaðar ákvörðun í b®u máli, er sjálfur Lundúna- l^^ddur af fátæku foreldri, J? Harold Spenoer Jones byrj- í b ^u^braut sína í barnaskóla akstr. í Kensington. En hann 0 en§inn niðurrifsmaður. Eins binir frægu stjörnu- Br rungar a undan honum, t. d. st.f ey °§ Halley, sem hala- o ^1311 er kend við — Dolland lry ~~ hefir hann tekið hinu t ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦♦♦♦♦♦♦ SIGURÐUR SIGURÐSSON FRÁ VIGUR: mesta ástfóstri við Greenwich. “Mér fellur mjög þungt að flytja héðan,” segir hann. Og það er auðvitað há-ensk tilviljun, að þessi mikla stofn- un, alda gömul, en þó eins ný- móðins, og hokkuð annað í heim- inum, flytur nú í lénskastala frá fimtándu öld, kastala, sem var bygður af einum af riddurunum, sem börðust Við Agin Court. Sir Harold telur æskilegt að hinn nýi stjörnuturn verði ekki mjög langt frá Lundúnum, og að minsta kosti 8 mílur frá rafmagns járnbraut og orkustöð. Þessum skilyrðum er auðvitað erfitt að fullnægja, enda hefir hann kom- ist að raun um, að engan slíkan stað er að finna, á hans eigin há- degisbaug. Svo hann verður að víkja úr vegi. Nálægt tveimur mílum áður en hádegisbaugur nr. D yfirgefur enska grund og hverfur út í Ermarsund, sneri hann, það sem hann kallar 36 rúmmáls mínútur í austurátt , og þar er kastalinn. Hurstmonceux kastalinn hefir öll sérkenni hinna fornu léns- kastala, turna, varnarmúra og síki. Innan þessara múra er gert ráð fyrir að koma megi fyrir hinum stórkostlegu áhöldum rannsóknarstofunnar án þess að skemma eða rífa niður hinar fornu byggingar er fyrir eru. Eins og vita mátti, er reimt í kastalanum. Honum fylgja tveir draugar; annar er sagt að sé risa- vaxinn bumbuslagari, sem ber bumbu sína til viðvörunar, ef þjófar nálgast dýrgripi þá, sem geymdir eru í kastalanum. Hitt er lítil stúlka, gráklædd, Grace Naylor að nafni, er sagt að fóta- tak hennar heyrist oft fara upp eða niður stigann í kastalanum. Hún á að hafa verið svelt í hel, af harðúðgri fóstru nálægt 1740. Flotamálastjórinn—því Green- wich stöðin heyrir undir flota- málaráðuneytið — hefir nú keypt Hurstmonoeux kastalann, drauga og alt saman, af núverandi eig- anda, Sir Paul Letham, og innan skamms verður byrjað að flytja stöðina þangað, en það mun verða einhver sá vandasamasti og erfiðasti flutningur, sem nokkru sinni hefir verið framkvæmdur í sögu Englands. Það mun alment viðurkent af sögu stofnunarinnar. Það er ekki einungis að vísindalegur orðstír hennar sé óhult-ur í hans hönd- um, heldur er hann, að því leyti ólíkur sumum af fyrirennurum sínum, að hann hallast að því, sem nefnt er alþýðleg vísindi, það er að segja, að verk vísinda- mannanna eigi að vera aðgengi- leg allri alþýðu. Þessa skoðun sína hefir hann sýnt í verki oftar en einu sinni. I fyrri heimsstyrjöldinni frá 1914-18 slepti hann stöðu sinni við stjörnuturninn, og tók að sér að hafa yfirumsjón með sjón- aukum, gleraugum, og öllum ljósfræðilegum áhöldum fyrir hermálaráðuneytið, og í síðasta stríði er sagt, að hann hafi tekið sína frægu krystalklukku frá Greenwich og sest að í smáhýsi í Dorking, Surrey, og þaðan út- varpaði hann á klukku4 hárréttum tíma, svo ekki skeik- aði einn tuttugasta úr sekúndu, til allra herstöðva sameinuðu þjóðanna, í Stóra-Bretlandi og annarsstaðar í Evrópu.' • Tvent er það einkum, sem Sir Harold hefir orðið frægur fyrir. Fyrir nokkrum'árum komst hann að þeirri niðurstöðu, að sólin væri hér um bil 65,000 mílum fjær jörðu en áður hafði verið álitið. Hafa engir aðrir vísinda- menn orðið til að mótmæla þeirri skoðun. Hitt er hin fræga krystal-klukka, sem talin er ná- kvæmasta sigurverk í heimin- um, og mælir tímann svo að ekki Sólarsýn Skín blessuð sól, á háum himinboga. Heilaga móðir barna þinna geym. Þú, sem um uppheimsdjúpin, ljósum loga, lýsir og vermir dimman jarðarheim. Þú vígir til lífsins alt með helgum eldi almættisins, er býr í þínu veldi Ó, hvílík dýrð og dásemd Norðurslóðum er drottinvald þitt, — kæra himinsól. — Þú krýnir daginn geislans fögru glóðum, græðir og þíðir kalin foldar ból. Myrkranna vald þín mildi burtu hrekur, máttvana skepnu nýjan lífsþrótt vekur. Ó, blessuð sól, hve skært þú skín í heiði og skrifar gulli þínu land og haf. Skín þú í mildi yfir látins leiði, lýs yfir unga barnsins vöggutraf. Lýs vorum anda, að vér ei til vinnum óhelgi, — en þínu ljóssins kalli sinnum. Faðir vor, — þú hinn hæsti höfuðsmiður himna og sálna, er skapar lífsins hnoss, — horf þú í náð af himni þínum niður, hjálpa og gæt vor fyrir sjálfum oss. Styrk oss að syngja af hreinu hugarþeli hjartgróna lofgjörð þínu fagrahveli. Lesbók. Mælt fram í kveðjusamsæti að Steep Rock Og Kæru samkomugestir heimafólk! Eg hefi verið beðinn að mæla fáein orð hér í dag. þó búningur þeirra verði þó fremur einfaldur. Eins og ykkur er nú þegar kunn- ugt, þá komum við hér saman til að kveðja nágrannafólk okk- ar, Mr. og Mrs. Th. Gíslason og fjölskyldu, enn fremur það fólk sem þeim fylgir. Miss Jórunni Mýrman og Mrs. Thórðarson. — Líf okkar mannanna virðist þannig í garðinn búið, að við þurfum oftast að vera að heilsast og kveðjast, og oftast vill svo til, að sársauki og söknuður felst í skilnaðinum, ekki síst þegar að maður missir af góðum og göml- um nágrönnum, eins og hér á sér stað. Ekkert efamál er það, að við öll, sem hér erum í dag, ber- um söknuð í brjósti yfir að sjá ykkur hverfa úr nágrenni okkar. En þetta er gangur lífsins frá öndverðu og mun svo verða á meðan mannkyn byggir jörðina. Að sjálfsögðu munu þið ekki flytja með ykkur stóra fjársjóðu í gulli eða silfri héðan, enda verða þeir fjármunir tómir og léttvægir fundnir þegar öllu er á botninn hvolft. En þið flytjið með ykkur þá fjármuni sem eru betri en alt gull og silfur, og það er fyrst og fremst mannvænleg og elskuleg börn, sem komið hafa sér eins vel við alla, — bæði hér í nágrenni og hvar sem þau hafa dvalið, — eins vel og best getur verið. — Þann fjár- sjóð er ekki hægt að verðleggja skeikar meir en einum þúsund- asta úr sekúndu á sólarhring. Hringrás jarðarinnar er auðvitað sú undirstaða, sem allar tíma- mælingar byggjast á, en stjörnu fræðingar þykjast hafa komist að því að á síðustu árum séu dag- arnir að lengjast ofurlítið, eða hér um bil fjórum hundruðustu úr sekúndu á síðastliðnum 50 árum. Krystal-klukkan ,sem talin er tíu sinnum nákvæmari en gömlu dingul-klukkurnar, er nú notuð til að ákveða þessar breytingar, Þrjár af þessum klukkum, sem líta út líkt og skrautleg útvarps- tæki, verða hafðar til tímamæl inga í kastalagarðinum á Hurst' monceux, og á þeim byggjast þær nýjungar í þessum efnum, sem búast má má við frá Greenwich stjörnuturninum. Eo S. Business and Professional Cards móts við neinn peningasjóð hversu stór sem hann kynni að vera. Sömuleiðis flytjið þið með ykkur hlýhug allra þeirra sem hér eru og sem ykkur hafa kynst um lengri og skemri tíma. — Það veit ég að öllum okkar ber sam an um, sem hér eru stödd, er það og líka nokkurs virði þó, það sé eigi á peningavog vegið. Það vita og líka allir sem hér eru, að hing að hefir verið gott að koma. Hús ykkar staðið opið fyrir einn og alla, sem að garði hafa borið, og Deim öllum tekið með opnum örmum gestrisninnar og hinum mesta höfðingsskap í einu og öllu. Én eins og ég gát um í upphafi máls míns, þá verðum við nú að sjá á bak ykkur, hversu fegin sem við hefðum viljað ein æglega kosið að fá að njóta sam veru ykkar um langt skeið enn. Svo þá er aðeins að lokum að kveðja ykkur öll, sem burtu flytjið og óska þess að öllum ykkar mætti líða sem allra best, hvar sem þið dveljið til daganna enda. Til að sýna vorn hlýhug sem komum hingað í dag til að kveðja ykkur öll viljum við af- henda ykkur nokkrar vinargjafir til minnis. Það fylgja þeim vin átta okkar allra, hvers og eins sem hér er komin á þetta kveðju- mót, og einnig þeirra, sem af ýmsum orsökum ekki gátu kom- ið því við að vera hér viðstaddir. Svo lýk ég þessum fáu og ein földu orðum fyrir hönd okkar samkomugesta, með þá fullvissu í huga, að fáir hafa sýnt betur í allri breytni sinni en einmitt þið, hið mikla boðorð: “Að það sem þið viljið að mennirnir gjöri yð ur, það skuluð þér og þeim gjöra.” Þakka ykkur fyrir. E. Johnson. ÞAKKARÁVARP Með þessum línum sendurn við undirrituð okkar innilegasta hjartans þakklæti til nágranna okkar hér í bygð, og til íslending- anna sem á Stup Rock búa, sem heiðruðu okkur með samsæti og gjöfum þann 25. þ. m. og öll vin- arorðin sem voru flutt við það tækifæri. Við munum geyma minningu ykkar allra með þakklæti fyrir allar samverustundir. Mr. og Mrs. Th. Gíslason og fjölskylda. — Miss Jórun Mýr mann og Mrs. Vilborg Thorðar son. Thule Ship Agency l"c. 11 Broadway, New York, N.Y. umboðsmenn fyrir h.f. EIMSKIPAFÉLAG ISLANDS (The Icelandic Steamship Co. Ltd.) FLUGFÉLAG ISLANDS (The Icelandic Airways Ltd.) Vöru- og farþegaflutningur frá New York og Halifax til Islands. H. J. STEFANSSON Life, Accident anri Health Insurance Representing THE GREAT-WEST LIFE ASSURANCE COMPANY Winnipeg. Man. Phone 96)144 DR. A. V. JOHNSON Dentist S0« SOMERSJBT BUILDINO Telephone 97 9S2 Home Telephone 209 999 Talslmi 95 826 Heimilis 53 893 DR. K. J. AUSTMANN Sérfrœðingur í augna, eyma, nef og kverka sjúkdómum. 215 Medical Arts Bldg. Stofutími: 2.00 til 5.00 e. h. DR. ROBERT BLACK Sérfrasðingur i augna, eyma, nef og hdlssjúkdómum. 416 MEDICAL ARTS BLDG Graham and Kennedy St. SkrifstofuMml 91 851 Heimaslral 42 154 EYOLFSON’S DRUG PARK RIVER. N. DAK islenskur Vyfsati F61k getur pajitaC meCul og annaC me6 pöstl. Fljðt afgreiCsla. A. S. B A R D A L 848 SHERBROOK STREBT Selur likklstur og annast um Ot- farir. Allur lltbflnaOur *& be«ti. Ennfremur selur hann allskonar mlnnlavarCa og legstetna. Skrlfatofu talslmd 27 824 Helmills talslml 28 444 Phone 97 291 Eve. 26 002 J. DAVIDSON Real Estate, Financial and Insurance ARGUE BROS. LIMITED Lombard Bldg., Winnipeg PPINCEH MESSENQER SERVICE VIC flytjum klstur og tðakur. húsgögn flr amnrii IbflCum. og hflsmunl af öllu ttel. 58 ALBERT ST. — WINNIPEQ Slml 25 888 C. A. Johnaon, Mgr. TELEPHONE 94 858 H. J. PALMASON and Company Chortersd Accountonts 1101 McARTHUR BUILDINQ Wlnnlpeg. Oanada RUDY’S PHARMACY COR. SHERBROOK & ELLICE We Delivcr Anywhere Phone 34 403 Your Preacriptions called for and delivered. A complete line of baby needs. Dr. S. J. Jóhannesson 215 RUBY STREET (Beint suCur af Banntng) Talslml 80 877 VlCtalstlml 3—6 eítir hádegl DR. E. JOHNSON 804 EVELINE STREET Selkirk, Man. Office hrs 2.30—8 p.m. Phone*: Offlce 26 — Ree. 28« Office Phone 94 762 Rea Phone 72 409 Phone 49 489 Radlo Servlce Speolallsta ELECTRONIC LABS. H. THORKBLSON, Prop. Tha moat up-to-dat* 8oun4 Equlpmant Bystem. 180 OSBORNH ST., WINNIPBQ Q. F. Jonaaaon, Prsa. 4 Man. Dtr. Keystone Fisherie* Limited 404 SCOTT BLOCK SfMI 95 917 Wholesals Distributars of FRESH AND FROZEN FISH Manitoba Fisheries WINNIPEG, MAN. T. Bercovtíoh, fromkv.atf. Varsla f helldsölu meO nýjan og froeínn flsk. 209 OWBNA 8TREBT BkrlfMMml II186 Helma II 4U Dr. L. A. Sigurdson 526 MEDICAL ARTS BLDG. Offlce Hours: 4 p.m.—8 p.m. and by appolntment Drs. H. R. and H. W. TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GEN. TRUSTB BUILDING Cor. Portage Ave. og Smlth St. PHONE 96 852 WINNIPBQ DR. J. A. HILLSMAN Burgeon 308 MEDICAL ARTS BLDQ Phons 97 829 Dr. Charles R. Oke Tanntakntr For Appolntmenta Phone 94 91* Offlce Hours 9—I 404 TORONTO OEN. TRUSTB BUILDING 283 PORTAOB AVB. Wlnnipeg, Man. SARGENT TAXI PHONE 24 566 For Quick ReUable Bervioe J. J. SWANSON & CO. LIMITED 308 AVBNUE BLDG WPQ. Fasteignasalor. Leigja hfls. Ot- vega penlngalán og eldsábyrgC. bifreiOaábyrgO, o. a. frv. PHONE 97 139 Andrews, Andrews, Thorvaldson and Eggertson Lögfrœðtngar 209BANK OF NOVA 8COTIA BQ Portage og Garry St. Slml 98 391 GUNDRY PYMORE Limited Brtíish QuoUty Pish HetUssp 8« VICTORIA 8T., WINNIPHQ Phona 91111 Honoger T. R. THORVALDMOM Tour patronage wlll be appreolatai CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H. PAOH. Uanootíig Dtraeter WholeaaJe Dlatrlbutors ot Trsakt and Frosen Flah. 311 CHAMBBRS BTRHHT Offlce Ph. 88 218 Ree Ph 78 9X7 H HAGBORG FUEL CO. H DUl 21 S31 (ct.l. No. 11) 21 331

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.