Lögberg - 12.06.1947, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. JÚNÍ, 1947
3
Á fornum slóðum
Þá man ég all-vel eftir hjón-
urn sem voru hjá okkur, ný-
komin frá Islandi, Benjamín
Magnússon og Ragnhildur. Þau
höfðu, að mig minnir. 3 drengi.
Konan með börnin voru hjá
°'kkur um sumarið, meðan hann
var úti í vinnu. Hún var mjög
lasburða, og dó hún skömmu
effir, hún eða þau fóru frá okk-
ur 0g ég held einn drengurinn.
Einhver óvild varð á milli eldra
fól’ksins út af einhverju, sem ég
mun ekki hvað var. En Benja-
mín lét það ekki ná til Guðrún-
ar systur minnar. sem með dá-
samlegri nærgætni hafði um
langan tíma hugsað um yngsta
órenginn sem einnig hét Benja-
nnn. Benjamín eldri var gott
skáld, og um nýárið sendi hann
systur minni þetta fallega
kvæði sem hér fylgir á eftir og
hann nefndi ,.Nýársósk“.
’.Árið nýja yndi veiti
Áuðarsól og dygðum skreyti
Eótmál hvert á fjörsins vori.
Fram til heilla miði þér
^líkt og rós í runni vænum
Eeyfuð fögrum blöðum grænum
^innar æsku unaðsdagur
uPp í heiði runnin er.
Guðs og manna hylli hreina
Hljóti rósin eðalsteina
■^inar allar æfistundir
^ndartaki hinsta að
fullorðins aldurs ára
^Ólast mörkin frevju tára
rnunt bera æ af ■ öðrum
Alda rúnir sanna það.
Eyjólfs getur Guðrún kæra
Gígju ljóða meður skæra
^inn leikbróðir svona sendir
Ssm er lítil vinargjöf
Laukasólin lyndisblíða
Lifðu fram til ellitíða
Eins og rós á aldingreinum
Lnz við finnumst handan gröf“.
Eg hefi ekki vit á skáldskap,
en þessar vísur þótti mér falleg-
°g þær festust í minni mínu,
Glns og svo margar fagrar vísur
°g ljóð sem ég lærði í æsku, og
finnst þær eigi skilið að
ifa- Það er ekkert oflof um
Guðrúnu systur mína, hún kom
Ser alsstaðar vel, og átti fágæta
mannkosti til að bera.
Eg á margar ljúfar endur-
ntinningar frá Nýja íslandi, þó
auður og alls nægtir væri ekki,
. leið maður ekki, ekki man
e§ eftir að maður liði nokkurn
ima hungur. En í minninganna
sJoði geymist margt sem maður
minnist með meira þakklæti eft-
því sem árin líða. Maður
bafði ekki daglega kræsingar,
Pað var aðeins á hátíðum og
1 Ldögum, að tjaldað var betur
fn vanalega og kunni maður þá
tur að meta það góða og vera
Pskklátur. Eg man eftir hvað
y1® krakkarnir vorum glöð og
anægð er faðir okkar kom heim
Ur verzlunartúr til Winnipeg, og
j?rðl okkur eitthvert góðgæti.
ann fór stöku sinnum til
lnnipeg og var þá vanalega
eiua viku í túrnum. Hafði hann
mn uxa, sem hann beitti fyrir
lflnn sleða. Man ég eftir því
við vöktum fram eftir allri
°ftu, er við áttum von á honum
t.^lm> íórum við þráfaldlega út
1 að hlusta, og þegar við heyrð-
111 marra í sleðanum og hann
eku03 V1ð raust, var heldur en
alH * §feðl 1 herbúðunum, og
ir f^Lrugðust okkar bestu von-
Pví hann var okkur svo góð-
átt T mÖrg Þung og erfið sPor
Var • ann þessi 14 ár sem hann
Islandi. En hugsunin
tilf uSU fátæka fólki 1 flestum
að Um Var ein og kin sama>
___ ugsa um velferð barnanna
je ar t*yð enn að vísu sameigin-
ía fiestum kynslóðum. —
her- ',ar kugsjón flestra frum-
að b'nna Sem frá íslandi fluttu,
U^ 1 haginn fyrir börnin. —
eyrði ég gamla fólkið
segja það, að það hefði ekki get-
að hugsað til þess að börnin
þeirra færu á sveitina á íslandi,
og það var sakir barnanna að
gamla fólkið fór í gegnum eld-
raunir frumherjalífsins, og tók
með glöðu geði öllu því sem að
höndum bar. Frumherjarnir
voru engir hálfguðir. Það var
eins og fólk er flest. Islenzkir
frumherjar voru ekki meiri eða
betri en fólk af öðrum þjóð-
flokkum og þeir gátu margt
lært af hinni ágætu og vingjarn
legu hérlendis þjóð, sérstaklega
með hreinlæti og einnig verk-
lega, og eftir að þeir komust í
kynni við verklegt framtak hér-
lends fólks bæði í Argyle og Da-
kota, fór fyrst að birta yfir hag
íslendinganna í efnalegu tilliti,
því þeir voru fljótir að læra bæði
gott og ilt, því ilt mátti læra
líka. Fljótir voru landarnir að
læra ^5 bölfa á ensku, áttu þeir
þó gnægð af íslenzkum blótsyrð-
um. En þegar ég hugsa um frum-
herjana, þá er það eitt sem ég
dáist að, en það var hugrekkið
og framtakið sem þeir sýndu,
efnalausir, þekkingarsnauðir,
mállausir, þjakaðir af margra
alda kúgun, þrældómi og alls-
leysi og hatramlegri stéttaskipt-
um, að rífa sig upp með rótum
úr feðranna mold og flytja sig
þúsundir mílna út í óvissuna,
upp á von og óvon, já. aðeins
með veika vonarstjörnu í stafni.
Vesturferðirnar voru þeim happ,
þó hörð væri hríðin, og þær voru
íslandi stórt happ. Það var ann-
að sem ísland átti máske í ríkari
mæli en flestir aðrir þjóðflokk-
ar, það var ljóðlistin og spak-
mælin. sem dansaði á tungu al-
þýðunnar og var heilbrigt vega-
nesti frá vöggunni til grafar. —
Við hvert gefið tækifæri var fer-
skeytla eða ljóð um hönd haft,
til að krydda samræðurnar eða
viti þrungið spakmæli borið
fram staðhæfingutil styrktar eða
sönnunar. Meðal hérlends fólks
ber lítið á þessu guðamáli, og er
nú á hverfandi hveli meðal ís-
lendinga. En það er kjarni í
þessu fyrir lífið, það hefir verið
mér besta erfðaféð og lífeyrir,
því maðurinn lifir ekki á einu
saman brauði.
Stavanger er fjórði stœrsti bœr Noregs
og um flest sá einkennilegasti
Hann er frægur fyrir irúarhr eyfingar
og niðursoSna síld ,
Rogaland hefir löngum verið
rómað sem matarbúr Noregs. Á
Jaðri er landbúnaður á háu stigi,
ekki síst kvikfjárræktin og fram-
leiðsla kjöts, smjörs og eggja er
meiri þar en annars staðar í
Noregi. Rogaland er 9.160 ferkm.
að stærð en hefir rúmlega 100
þús. íbúa, og Stavangur þá ekki
talinn með. En þarna eru aðeins
715 ferkm. skóglendis eða hlut-
fallslega langtum minna en i
nokkru öðru fylki í landinu. —
Ræktað land er aðeins 450 ferkm.
og hefir kostað ærna vinnu að
gera það arðbært, eins og sjá má
af öllum grjótgörðunum á Jaðri,
margra metra þykkum. Það grjót
hefir alt verið hreinsað úr ökr-
unum. Að öðru leyti er Roga-
land að heita má samfellt beiti-
land. Og vetrar eru mildir þar,
einkum við sjávarsíðuna, svo að
fénaður bjargast mikið úti. Þess
ötta okkur Andrési til áfloga. —
Flugustum við lengi á, og veitti
ýmsum betur, þar til við vorum
uppgefnir. Alt var þetta græsku
laust og í góðu, en þó hitnaði
okkur undir kraga stundum. —
Loks kom pósturinn. Var vegur-
inn þá mjög vondur. Gestur
Oddleifsson var þá póstur og
fóru af honum miklar sögur,
þótti hann afburða. hraustmenni.
Sá ég hann þarna í fyrsta sinn.
Kynntist ég honum á seinni ár-
um. Hann var atorkumaður
mikill og góður drengur. Tók ég
til fótanna heim. Koldimmt var
og ég myrkfælinn þá, en nú
hræðist ég ekki myrkrið leng-
ur og kvíði ekki komandi tíð.
Framhald.
Business and Professional Cards
vegna er sauðfjáreign Rygja
meiri en nokkurra annarra í
Noregi. Á Rogalandi eru um
160.000 sauðfjár eða um 17 prós.
af allri sauðfjáreign Norðmanna.
Aðeins 3 fylki Noregs hafa fleira
sauðfé en nautgripi, nefnilega
Rogaland, Hörðaland, Sygna- og
Firðafylki. En i þessum þrem
fylkjum er nær helmingur allrar
sauðfjáreignar þjóðarinnar.
Sunnan Boknfjarðar eru fisk-
veiðar lítið stundaðar; stafar
það bæði af hafnleysi og svo
hinu, að fiskimið eru þar léleg.
En inn 1 Boknfjörð og innstu
afkima hans fara á vissum tím-
um árs miklar göngur af smá-
síld, „brisling“, sem niðursoðinn
er orðin ein aðal útflutnings-
vara Noregs.
Stavangur stendur öðrum
fæti í landbúnaðinum og hinum
í síldveiðinni og verkun hennar.
Bærinn hefir löngum verið lang
stærsta bækistöð síldarniður-
suðunnar í Noregi og einkum var
það eitt fyrirtæki sem „setti svip
á bæinn“ í því tilliti — firmað
Chr. Bjelland, sem heimsfrægt
er á niðursuðudósum þó að
fjöldi annarra fyrirtækja fáist
við þessa sömu iðn. Fyndni
sem gengur í Stavangri segir:
„Áður var Stavangur bær Kjel-
lands — nú er hann bær Bjel-
lands.“
Enginn hefir lýst Stavangri
betur en skáldið Alexander
Kjelland. Hann var Stavangurs-
búi í húð og hár og sá bær, sem
hann lýsir, gamli bærinn milli
austur- og vesturhafnarinnar, er
að heita má óbreyttur frá hans
(Framh á bls. 7)
KARl FRÁ ÁSI
(Frh. af bls. 2)
Oft
Foreldrar mínir voru bæði
ljóðelsk, og ég lærði af þeim
strax í æsku þó nokkuð af tæki-
færisvísum og fögrum ljóðum,
sem best voru á íslenzkri tungu,
og hefir það svo brent sig í sálu
mína, að ég get lifað á því nærri
eingöngu.
Winnipegvatn hafði töfrandi
áhrif á mig frá því fyrst ég sá
það, mér þótti hrífandi að
standa og horfa á það á Gimli
eða í Kjalvík, og ef örlögin hefðu
ekki ráðstafað því á annan veg,
þá held ég að vatnið og úthafið
hefði dregið mig til sín, en það
átti fyrir mér að liggja að verða
landdýr. Hvort sem öldurnar
risu himinháar, hvítfyssandi í
storminum, eða það var blæja
lögn, þá var tign og mikilleiki
yfir djúpinu. Eg kom oft í Kjal-
vík, þar er fagurt að líta af
strÖndinni yfir vatnið. Stundum
var ég sendur í Kjalvík á seinni
árum, eftir póstinum og einnig
til Húsavíkur meðan pósthúsið
var þar.
Eitt sinn á heimleið með póst-
inn, mætti ég Steina í Efra-
Hvammi. Hann tekur blaðið úr
hendi mér (Hkr) og lítur á það
og segir: Nei! Er Gestur Pálsson
dáinn. Þá þekkti ég ekki Gest
Pálsson frá manninum í tungl
inu, en nafnið þetta hljómaði frá
því fyrsta vel í eyrum mínum,
og eftir að ég fékk ofurlitla vit-
glóru, hefir Gestur Pálsson, sem
rithöfundur, verið „minn mað
ur“. öðru sinni kom ég í Kjal
vík. Pósturinn var á eftir áætl-
un og ég varð að bíða fram í
myrkur. Margir strákar voru
þar. Tryggvi og Sigurjón Isfeld
net og lagði stund á fiskiveiði í
stórum stíl.
Loks rann upp sá dagur, þegar
Pétur lá veikur í rúmi sínu, sama
rúminu er Karí hafði lokað aug-
um sínum, og hún sat á rúm-
stokknum. Karí dró lófann yfir
augu hans í þeirri von að hann
gæti séð sig. Loksins lauk hann
upp augunum og starði á hana.
“Ó, ert þú þar, Karí,“ spurði
hann.
“Já, guði sé lof að það er ég,”
svaraði hún, “og ég held að við
búum saman bráðum.”
“Eg býst við að þú sért reið við
mig, af því að ég giftist annari
konu,” sagði Pétur raunalega.
“Eg býst við að Drottinn verði
jafn fús á að fyrirgefa þér það
sem ég,” sagði Karí og þurkaði
honum um augun.
“Það er óráð á honum,” sagði
konan, “og best að senda eftir
presti.”
Svo varð þá Pétur ferðbúinn.
Fyrir utan dyrnar stóð engill
viðbúinn að taka þau bæði til
himnaríkis.
Svo fór sem áður að Drottinn
bauð þau velkomin, og sagði
þeim að líta í kringum sig og
ákveða hvað þau kysu sér.
Svo tók engillinn þau með sér
og sýndi þeim alla dýrðina sem
þar var að sjá, og þegar þau
komu aftur, mælti Drottinn:
“Jæja, Pétur úr Ási, að hvaða
niðurstöðu hafið þér komist fyr-
ir yður og konuna yðar? ’
Pétur vissi að nú yrði hann
að vera ákveðinn, en svaraði þó
með nokkru hiki:
“Ef þér hefðuð dálítinn land-
blett, þar sem við gætum byrj-
að búskap, eins og þegar við vor-
um nýgift, væri það meira en við
höfum unnið til.’
Drottinn hló og mælti til eng-
ilsins:
“Farðu með þau út á hreins-
aða landið og afhentu þeim efni
í hús og smíðatól,, og mældu
þeim út það af landi sem þau
vilja ”
Og engillinn fór með þau til
annars hluta himnaríkis. Þar leit
Pétur það frjósamasta land sem
hann nokkurn tíma hafði séð,
og þá spurði engillinn, hvað mik-
ið land hann vildi.
Hjónin litu hvort til annars.
“Jæja,” sagði Pétur. “Á jörðunni
höfðum við þrjár kýr. Við ætt-
um að geta hirt tvær.”
Og engillinn afhenti þeim það
af landi að þau gætu fóðrað á
tvær kýr bráðlega og síðar meir
sagði hann að þau gætu bætt við
sig landi eftir þörfum. Þá litu
þau hvort til annars, og þeim
fanst að þau aldrei hefðu verið
betur stödd.
Svo byrjuðu þau að vinna,
eins og þegar þau voru nýgift.
Pétur gróf fyrir trjáræturnar, en
Karí togaði í og þau gerðu jörð-
ina auðveldari fyrir forkinn. —
Þess í milli réttu þau úr sér,
þurkuðu svitann úr augunum,
litu hvort til annars og hlógu.
Eftir að þau höfðu giftst hafði
Pétur verið svo ákafur, að hann
neitaði sér um ofurlítinn blund
eftir hádegisverðinn, og sama
var þá fyrir Karí. Hún vildi eins
og á yngri árum halda vananum,
og fara út á akurinn með eftir-
nónskaffið í lítilli tinkönnunni
Þegar þau byrjuðu á húsbygg-
ingunni, urðu þau samhuga í því
að hafa það líkast húsinu í Ási.
Það væri svo skemtilegt, þegar
synir þeirra kæmu. Svo þegar
þau væru búin að fá þakið yfir
höfuðin, og þau höfðu lagst ti.
hvíldar í stóra rúminu, voru þau
á einu máli í því, að enginn
himnaríki gæti verið ánægðari
en þau.
The World’s one hundred besl;
stories. Nev York 1927.
Thule Ship Agency ln«=.
11 Broadway, New York, N.Y.
umboósmenn fyrir
h.f. EIMSKIPAFÉLAG ISLANDS
(The lcelandic Steamship Oo. Ltd.)
FLUGFÉLAG ISLANDS
(The Icelandic Airways Ltd.)
Vöru- og íarþegaflutningur frá
New York og Halifax til Islands.
H. J. STEFANSSON
IÁfe, AccÁdent and Health
Insurance
Uepresenting
THE GREAT-WEST LIFE
ASSURANCE COMPANY
Winnineg, Man.
* Phone 96)144
DR. A. V. JOHNSON
Den tist
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
Talsími 95 826
Heimilis 53 893
DR. K. J. AUSTMANN
Sérfrœðinyur i anyna. eyrna." nef
og kverka sjúkdómum.
215 Medical Arts Bldg.
* Stofutími: 2.00 til 5.00 e. h.
DR. ROBERT BLACK
SérfrœÓingur i augna, eyma,
nef og hdlssjúkdómum.
416 MEDICA.L ARTS BLDG
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 93 851
Heimasfmi 42 154
EYQLFSON’S 'DRUG
PARK RIVER, N. DAK.
islenzkur lyfsali
Fólk getur pantað meðul og
annað með pðsU.
Flj6t afgreiðsla.
A. S. B A R D A L
848 SHHRBROOK STREET
Selur lfkkistur og annast um út-
farlr. Allur útbflnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsfmJ 27 324
Heimilis talslmi 26/444
Phone 97 291 Eve. 26 002
J. DAVIDSON
Real Estate, Financial
and Insurance
ARGUE BROS. LIMITED
Lombard Bldg„ Winnipeg
TELEPHONE 94 358
H. J. PALMASON
and Company
Chartered Accountants
1101 McARTHUR BUILDING
Winnipeg, Canada
PCINCCÍ/
MESSENGER SERVICE
Við flytjum kistur og töskur,
húsgögn úr smærri Ibúðum,
og húsmuni af öllu tæi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Slmi 25 888
C. A. Johnson, Mgr.
Phone 49 469
Radio Service Speciallsts
ELECTRONIC LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST„ WINNIPEQ
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SlMI 95 227
Wholesale Distributors of 1
FRESH AND FROZEN FISH
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.stj.
Verzla I helldsölu með nýjan og
frosinn fisk.
303 OWENA STREET
Skrifst.slmi 25 355 Helma 66 462
RUDY’S PHARMACY
COR SHERBROOK & ELLICE
We Deliver Anywhere
Phone 34 403
Your Prescfiptions called for
and delivered.
A complete line of baby needs.
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Banning)
Talslmi 30’877
Viðtalstlmi 3—5 eftir hádegl
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office hrs. 2.30—6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230 *
Oíflce Phone Res Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
1 526 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
\
Drs.
H. R. and
TWEED
Tannlœknar
H. W.
TRUSTS
406 TORONTO GEN.
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
DR. J. A. HILLSMAN
Surgeon
308 MBDICAL ARTS BLDG
Phone 97 329
Dr. Charles R. Oke
Tannlœknir
For Appointments Phone 94 908
Office Hours 9—6
404 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
283 PORTAGE AVE.
Winnipeg, Man.
SARGENT TAXI
PHONE 34 555
For Quick ReHable Bervice
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG WPG.
Fasteignasalar. Leigja hús. Ct-
vega peningalán og eldsábyrgð.
blfreiðaábyrgð, o. s. frv.
PHONE 97 538
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
Lögfrœóingar
209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Slml 98 291
GUNDRY PYMORE
Limited
Britlsh Quality Fish Netting
60 VICTORIA ST„ WINNIPEG
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage will be appreclated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Direotor
Wholesale Distributors of Frash
and Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
H
HAGBO RG
FUEL CO.
H
Dial 21 331
(C.F.L.
No. 11)
21 331