Lögberg - 13.11.1947, Page 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. NÓVEMBER, 1947
71
Heimsókn Delargys prófessor
Það er nokkuxn veginn alveg
víst, að fyrstu orð mannlegrar
tungu, sem hljómað hafa á Is-
landi, hafa verið töluð á írsku
eða þá á latínu. Eitthvað á þessa
leið komst Delargy prófessor að
orði, í fyrri háskólafyrirlestri
sínum.
Svo liðu nokkur ár, þangað til
írska heyrðist hér að nýju — í
1. kennslustofu háskólans, þeg-
ar prófessorinn hélt fyrirlestur
sinn. Um þúsund ár. — Hvorki
meira né minna. Svona getur
orðið langt á milli landa, sem
eru þó ekki fjarlægari en Irland
og Island. Eða leiðirnar gleymst.
Einkennilegt, að einmitt sam-
göngurnar milli þessara landa
skyldu alveg falla niður, þar eð
þeir sem fyrstir allra manna
lögðu leið sína yfir hafið, komu
frá írlandi.
En þeir komu ekki beinlínis til
þess að opna neina samgöngu-
leið, til landvinninga eða þess
háttar. Því þeir voru menn af
öðrum heimi eins og komist er
að orði. Þeir komu til að iðka
hér vísindi sín og tilbiðja guð
sinn. Þeir komu hingað sem
kunnugt er til þess að fá að vera
hér í friði. Mikið gætum við nú-
tímamenn lært af þeim ef þeir
risu upp úr gröf sinni.
Hvert fóru þeir, er þeir flýðu
undan hinum heiðnu landnáms-
mönnum? Hvað varð af þeim?
Og hvaða samneyti hafa þeir
haft við fólkið er settist hér að?
Ekki er líklegt að þeir hafi get-
að komist langt í skjótu bragði.
Sennilega hafa þeir ekki haft
hafskip í naustum ,og getað siglt
á brott út í heim, á þeirri sömu
stundu, sem Norðmennirnir
urðu þeim of nærgöngulir, og
röskuðu friði þeirra til messu-
söngs og bænahalds. Engar heim
ildir eru um endalok þeirra,
frekar en frænda okkar á Græn-
landi nokkrum árum síðar.
Hvað getur Delargy þjóðsagna
fræðingur og samstarfsmenn
hans sagt okkur um þetta? Hann
kom hingað til þess að segja okk
ur frá því, að heima hjá honum
í afskektustu byggðum Irlands,
sé enn talað sama mál og Pap-
arnir töluðu austur í Holtum, í
hellunum á Ægissíðu og víðar,
löngu áður en Ingólfur fór þar
um, til að svipast eftir öndvegis-
súlum sínum. Að það fólk, sem
þá tungu talar, hefir geymt í
minni sínu sand af sögnum og
æfintýrum sem Delargy og sam-
starfsmenn hans eru nú að skrá-
setja og taka á hljómplötur.
Hann sagði okkur líka frá því,
að Paparnir, sem hér voru
kynnu að hafa haft hér aðsetur
langa lengi, mikið lengur, en
nokkurn af sagnfræðingum okk-
ar hefir grunað.
Hvaða áhrif hafa þessir lærðu
kristnu, guðhræddu menn haft
á menningu og þjóðlíf okkar Is-
lendinga? Vitneskja um slíkt
yrði snar þáttur í þekkingunni
á þjóð og sögu.
Með þjóðsagnasöfnun sinni
hefir Delargy prófessor bjargað
stórfeldum menningarverðmæt-
um frá glötun.
Margar af þeim sögum, sem
hann hefir fengið í safn sitt,
kunna að hafa verið sagðar hér
fyrir um það bil þúsund árum
og á þær verið hlýtt. Kanske
hefir hann einmitt í fórum sín-
um eitthvað af því sem' Mel-
korka konungsdóttir kenndi syni
sínum Ólafi pá vestur á Hö-
skuldsstöðum um árið.
Delargy prófessor sagði að
hann hefði langað til að koma
hingað til lands í 19 ár ,eða allan
þann tíma, sem hann hefir unn-
ið að þjóðsagnasöfnuninni. Hann
er nú á förum heim til sín. En
eftir því sem best verður séð þá
fer hann aldrei alveg héðan.
Því hann hefir ákveðið að efna
til menningarsambands á milli
írlendinga og íslendinga, frænd-
þjóðanna tveggja, sem ekki hafa
þekkst í þúsund ár. Svo alt
bendir til þess, að alla þá stund,
sem írsk og íslenzk fræði fá að
lifa og njóta sín, þá geymist hér
á landi áhrifin frá hingaðkomu
þessa ágætismanns.Mbl., 14. okt
“Eg hef a 1 d r e i séð magrari
negra en þig,” sagði negri einn
við annan negra.
“Þér ferst,” svaraði hinn. “Þú
ert svo magur, að ef þú færð verk
í skrkkinn, þá veistu aldrei hvort
það er hellur magapína eða bak-
verkur.”
To the . . .
“LOGBERG”
of Winnipeg
CjneetiMXfi:
*
With this issue “Logberg” celebrates its
Sixtieth Birthday. Sixty years of service
have just been completed. Its growth,
both physical and in its realm of usefulness
is a story replete with interesting incidents
and personalities.
\
Our hearty congratulations and best
wishes, therefore, go to the management
and staff who, during the years have
played a very real part in the development
of Canada and the Icelandic people.
This announcement is
sponsored hy
WESTERN PUBUSHERS
UMITED
Puhlishers of
"WINNIPEG AND WESTERN GROCER"
also
"WESTERN MOTOR TRANSPORTATION"
Winnipeg Canada
Ovenjulegt slys
Samkvæmt fregn frá Dr.
Helga Briem, aðalræðismanni
Islands í New York, lézt fyrra
sunnudag Steindór Sigurðsson,
formaður rannsóknarráðs ís-
lenzka ríkisins, er hann var við
rannsóknir á Heklugosinu, með
þeim hætti að steinn úr gosinu
kom í höfuð honum, er veitti
honum samstundis bana; var
Steinþór hinn mezti dugnaðar-
og ágætis maður; hann var
kvæntur Auði Jónsdóttur Jóns-
sonar frá Hriflu, og áttu þau
tvö börn.
'With the Compliments
*
of the
MANITOBA
TELEPHONE
SYSTEM
MEÐ AÐDAUN og VIRÐING
fyrir hinum framliðnu
frumherjum átofnendum Lögbergs,
og heilla óskum á 60 ára
aldursafmœli blaðsins
LIFI LÖGBERG
VEL og LENGI
LAXDAL & THORLEIFSON
Dealers and growers in
OHIOS - COBBLERS - TRIUMPHS
EDINBURG
NORTH DAKOTA