Lögberg - 16.09.1948, Blaðsíða 2

*
2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 16. SEPTEMBER, 1948
ISLAND
Flutt á Lýðveldisdaginn á Hnausum, 19. júní 1948
Mjallhvít rák varpaði fögru endurskini lengst í norðri. —
Drekarnir skriðu einir eða á samfloti í áttina til íslands. Hægt og
hægt tók landið að lyftast úr sænum, mjallhvítir jöklar yfir bláu
hálendinu. Svo risu fjallshlíðarnar og loks láglendið alt. Landið
sýndist vafið laufskógum milli fjalls og fjöru. En það voru auðæfi
sem menn fornaldarinnar kunnu að meta. Líkt þessu mun ísland
hafa komið landnemunum fyrst fyrir sjónir.
Hugsum okkur svo Jandtökuna. Skipi er lagt í lagi. Reist eru
tjöld og vissulega var hann þægilegur íslenzki skógarilmurinn af
laufguðum víði og björk. Og jafnvel saltbrendum sjógörpum hefir
fundist það notalegt að finna nú fast land undir fótum á þessum
ystu slóðum Ránar. Vissulega voru þau furðuleg bláu fjöllin og
furðulegar voru heitu laugarnar og gjósandi hverirnir. Já, margt
var í þessu nýja landi furðulegt. En það sem tók1 langt út yfir alt
var dýrð hins íslenzka vorkvölds, sem hvergi á sinn líka, er kvöld-
sólin varpar úr norðvestri geislaflóði sínu yfir lög og láð, fjöll,
skóga og laufgrænar flatir skreyttar marglitu blómaskrúði.
Svona er landið vort enn í dag. Það á sér hvergi nokkurn líka
í víðri veröld. Þegar forfeður vorir norræni aðallinn nam ísland,
tóku þessir forfeður vorir ekki landið frá nokkurri annari þjóð.
Það hefir enginn átt um sárt að binda vegna komu forfeðra vorra til
landsins. Þeir sárfáu írsku einsetu og sjálfspíningar menn sem
fyrir voru í landinu vildu ekki vera þar lengur og fluttu burtu af
því að landið hætti að vera eyðimörk. Þessurn írsku meinlætamönn-
um var ekkert mein gert.
Til þess að gera oss skiljanlega sögu íslands, verðum vér að
gera oss það vel ljóst að landnemar íslands voru úr æðstu stétt hins
forn germanska mannfélags, já þeir voru meir að segja sá hluti hins
norræna aðals, er hafði náð lengst í andlegum þroska og menningu
— menn sem höfðu náð svo langt á þrbskabraut andans að þeiyrildu
heldur yfirgefa óðul sín í Noregi og margvíslegar mannvirðingar
þar í landi, en þola skerðingu á frelsi sínu.
Þrællinn — hinn fullkomni þræll metur alt á mælivog efnis-
^yggjunnar í tímanlegum gæðum. En hjá hinum sanna manni eru
hugsjónirnar og frelsið öllu ofar. Það var þessi síðari manntegund,
sem mótaði tungu, menningu og þróun íslendinga. Aðeins með því
að gera oss það ljóst hversknoar menn landnámsmennirnir voru,
verður það skiljanlegt, að hin fámenna íslenzka þjóð megnaði —
meðan hún hélt frelsinu — að vinna slík stórvirki að jafnvel sér-
hvert stórveldi heimsins myndi telja sér sæmd, að geta minst slíks
úr fortíð sinni.
Hvílíkt mannval það var sem fluttist til íslands má sjá af
mörgu. Með landnámi fslands hverfur til dæmis skáldskaparlistin
úr Noregi. Svo að kalla öll skáld yfirgefa Noreg og fara til fslands,
svo að Noregur varð skáldalaust land um margar aldir. En skáldin
og skáldaefnin voru fráleitt einu andans menn sem tóku mannrétt-
indi, frelsi og heiður sinn fram yfir auð og völd — nei þetta var svo
á öllum sviðum. Og þetta — að vita og skilja hverskonar menn
forfeður vorir voru, er fyrsti lykillinn að því að geta skilið fslend-
ingseðlið enn í dag.
Meðal íslendinga hefir aldrei verið til og er enn ekki til nein
yfir eða undirstétt. Allir íslendingar eru yfirsétt, eru andans menn.
Þótt gáfur kunni að vera misgóðar og misstórar, og getan til að
beita hæfileikum sé ekki ætíð sú sama, er ekki neitt of mælt þótt
sagt sé að íslenzkur almúgi eigi til að bera mikla andans auglegð.
Á þessum grundvelli einum verða skiljanleg þau miklu afrek,
sem íslenzka þjóðin hefir megnað að leysa af hendi; mjög fámenn,
og fram til síðustu tíma einnig einangruð og fátæk.
íslendingar byggðu á þjóðveldistímanum upp þjóðfélagsfyrir-
komulag, sem mun vekja aðdáun allra alda, og er eitt hvert það full-
komnasta sem upp hefir verið hugsað, unz það þjóðskipulag sem
vestrænar þjóðir nú búa við kom á döfina. Ef til vill verður ein-
hverntíma kveðinn upp óhlutdrægur dómur milli þingræðis fyrir-
komulags nútímans og stjórnskipulags Grágásar — óhlutdrægan
og alls kostar réttan dóm á milli þeirra mun torvelt að fá á vorri
öld. íslendingar settu sér viturlegri og mannúðlegri lög en nokkur
þjóð hafði áður gert og eru þau lög varðveitt í Grágásar handritum.
Öldum saman og um allar aldir hafa fslendingar, allir sem einn
staðið fast-á “Gamla sáttmála”, er gerður var á alþingi 1262. Saga
fslands um aldirnar er að mjög miklu leyti saga baráttu þess fyrir
frelsi sínu og rétti á grundvelli þessa sáttmála. fsland á merkilega
og sérstæða sögu að baki sér, sem sýnir ljóslega að íslenzka þjóðin
hopaði aldrei á hæl og aldrei örvænti hún um sigur síns góða og
rétta málsstaðar, þótt við margfalt ofurefli væri að etja, og aldrei
varð hún sigruð.
Þessa heilögu baráttu frelsisins háði þjóð vor á þingstaðnum
forna og fræga við Öxará, þar sem hún hafði í tíð hins forna lýð-
veldis sjálfs sett sér hin glæsilegustu, viturlegustu og réttlátustu
lög, sem nokkur þjóð eða þjóðfélag hafði til þess tíma megnað, að
skapa.
Þingvellir er heilagur stáður í hugum allra fslendinga vegna
hinnar fornu frægðar. En helgi
þess staðar mun í framtíðinni
verða æ meiri í hugum fólksins
vegna hinnar þrautseigu baráttu
sem þjóðin háði þar með órjúfan-
legri trúmensku gegn erlendu
valdi, um margar myrkar aldir
Og þótt alþingi sé ekki háð á
Þingvöllum sem til forna, verður
staðurinn ávalt hinn fornmerki
staður — því að “þar stóð hann
Þorgeir á þingi, er við trúnni
var tekið af lýði — þar komu
Gissur og Geir, Gunnar, Héðinn
og Njáll’. Gömlu búðirnar á
Þingvöllum eru, svo og sagan
sjálf .ræk merki um hina frægu
forfeður vora, hina spakvitru vík-
inga sem ekki þoldu ofríki og
voru sjálfir drengir góðir í þess
orð fylstu merkingu. Eg held að
litu þeir nú upp úr gröfum sínum
væru þeir ánægðir. Okkur hefir
ekki miðað aftur á bak heldur
nokkuð á leið.
Á íslandi hefir aldrei verið
sofið á verðinum, heídur var um
allar aldir vakað og barist. Tunga,
bókmentir og stjórnmálasaga fs-
lands alt frá elztu tíð og fram á
þennan dag er alt órofin og óslit-
in heild og það hefir altaf verið
horft fram, aldrei hörfað til baka.
Þegar frelsisöldur frönsku
byltingarinnar bárust út um
Norðurálfu, voru strax ungir ís-
lendingar til taks sem gripu tæki-
færið til að notfæra hin nýju
straumhvörf í þágu lands síns.
Baldvin Einarsson, Fjölnismenn
og Jón Sigurðsson og meðstarfs-
menn hans risu upp og kröfðust
fyrir fslands hönd, fulls jafn-
réttis við Danmörku. Frelsisbar-
áttunni var nú haldið áfram í
anda hins nýja tíma og aldrei
slakað á. Árið 1845 var alþingi
endurreist sem ráðgefandi þing,
árið 1874 fékk alþingi löggjafa-
vald í ýmsum málum. Árið 1904
fékst stjórn íslands inn í landið
og ísland Sjálft fékk ráð yfir
enn fleiri málum en verið hafði.
1918 viðurkendi Danmörk svo
fullveldi íslands gegn því að ís-
land gæfi Danmörku umboð til
að fara með utanríkismálin í 25
ár. Árið 1943 voru þessi 25 ár
liðin og alþingi ákvað þá að
endurreisa hið frona íslenzka
lýðveldi. Það var gert með hátíð-
legri athöfn á hinum helgasta
reit þjóðar vorrar á Þingvöllum
þann 17. júní 1944. Það var dýr-
leg stund fyrir alla íslenzku þjóð-
ina. íslendingar vestan hafs hafa
líka fagnað því, þeir sendu full-
trúa heim til að samfagna "þjóð*
vorri.
Vér minnumst þessa áfanga í
frelsisbaráttu þjóðar vorrar nú í
dag af því að vér erum saman
komnir hér til þess að fagna lýð-
veldinu á íslandi.
Má segja að mikið hafi áunnist,
en samt horfir íslenzka þjóðin
stöðugt fram á við. Krafa hefir
þegar verið gerð um afhendingu
hinna íslenzku handrita frá
Kaupmnanahöfn, og er ekki
sýnna en sú krafa verði tekin til
greina enda ber Dönum skylda
til þess. Og á síðasta alþingi var
kröfu um endurheimt hinnar
fornu íslenzku nýlendu, Græn-
lands, einróma vísað til utan-
ríkismálanefndar.
Vér vitum ekki hvað framtíðin
ber í skauti sér. En ekki yrði
það ómerkur þáttur í sögu lands
vors, ef enn risi upp nýtt land-
nám og nýjar Vínlandsferðir
ættu eftir að hefjast.
Nú skín björt vorsólin yfir
landinu fagra og helga, bæði nótt
og dag. Það er dýrlegt að líta ti1
hafsins og til fannhvítu jöklanna
með bláma öræfanna og sjálfs
himinsins í haksýn. Jöklarnir
glitra í sólarljósinu. Tíbráin
titrar yfir tindum og í fjallshlíð-
um. Undir bláum snarbröttum
klettabeltum skiftast á fagur-
grænir grasgeirar og ýmislega
litar sandskriður. Lækirnir fossa
niður laufgrænar fjallshlíðar og
hoppa í smáfossum stall af stalli,
klöpp af klöpp. Undirlendið er
fagurgrænt. Túnin glitra af fífl-
um og sóleyjum, enn sem forðum.
Litlu birki og víði skógarnir anga
nú hvað mest. Þeir eru sífelt að
hækka og breiðast út. Þeir eru í
sókn eins og íslenzka þjóðin, og
hún er gengin í bandalag við þá,
því að með hverju ári sem líður
er gert meira að skógrækt, meira
til að klæða landið þótt enn meira
verði að gera. Fengið hefir verið
Barrviðarfræ og ýmisleg trjáfræ
frá Alaska og nyrstu héruðum
Noregs og hefir rætkun þessara
trjáaegunda gefist ágætlega. —
Þetta þýðir það, að einhverntíma
fyr eða síðar verður alt óræktað
undirlendi á íslandi, sem ekki
er tún eða akrar og fjalllendið
upp að einhverri ákveðinni hæð
yfir sjávarflöt þakið nytja skógi
og á honum svo gaundvallaður
verksmiðju iðnaður við fossaflið.
Niðri í dölunum breiða engin
sig fram með ánum, sem liðast á-
fram í bugðum með hyljum og
grynningum. í þessum ám er lax
og silungur. Nú er sum staðar
farið að veita vatni á engin heima
sumstaðar er slíkt enn í undir-
búningi. Víða hefir það þótt gef-
ast vel og spretta aukist. Túnin
hafa víða verið sléttuð þó ekki
allstaðar — og hefir tún og garð-
rækt stór aukist. Gömlu torfbæ-
irnir eru sem óðast að hverfa. —
Þeir sem enn standa eru orðnir
svo hrörlegir að þeir geta ekki
átt langt eftir. f stað gömlu torf-
bæjanna með græna torfþakinu
og burstum er vísa fram á hlaðið
rísa nú upp vönduð járnbent
steinsteypuhús — ásamt hlöðum
og peningshúsum úr sama efni.
Og heima við þessa nýju bæi eru
víða gróðursettar ýmsar trjáteg-
undir svo og rifs og sólberja-
runnar.
Nú um þessar mundir eða upp
úr 20. þessa mánaðar hefst hey-
skapur á þeim túnum sem best
eru ræktuð sunnanlands. Það er
all miklu fyrr en áður var. En
þeir sem hefja slátt svo snemma
slá túnin aftur ef góð tíð er og
spretta í betra lagi. Sumstaðar í
sveitum á íslandi er enn heyjað
með gömlu amboðunum, orfi, ljá
og hrífu. En á mörgum og all-
flestum bæjum eru sláttuvélar og
sumstaðar bæði sláttuvél, rakst-
arvél og vél til að snúa heyjinu
með, svo það þorni fljótt. Með
súgþurkunninni hefir verið unr,-
in sigur á versta óvini landbún-
aðeins á fslandi, óþurkunum. En
ísland er auðugt af vatnsafli. Það
á nóg vatnsafl til þess að þurka
heyin, það þarf ekki annað en
virkja það.
Véltæknin heldur nú sem óðast
innreið sína í stórum stíl á ís-
landi á landbúnaðinum. Trakt-
orar og allskonar landbúnaðar og
heimilisvélar ryðja sér nú óð-
fluga til rúms. Svo þótt fólkinu
fækki í sveitum landsins, vex
landbúnaðarframleiðslan hröðum
skrefum. Landbúnaður allur er
nu að miklu leyti að færast í það
horf að verða vélaframleiðsla.
Ein hin markverðustu nýju fyrir-
brigði landbúnaðarins er gróður-
húsaræktin. Þar sem við notkun
hverahita eða hita frá heitum
laugum eru ræktaðar allskonar
káltegundir. Gerðar hafa verið
tilraunir með ýms aldini svo sem
vínber og banana. En sumurin
heima eru stutt svo ekki hefir
enn tekist að ná fullum árangri
af ræktun þeirra aldina sem vaxa
einungis í hinum suðræhu lönd-
um.
Á hinum myrku öldum varð
það orðtak til að ógæfu íslands
yrði alt að vopni. — Nú er þessu
snúið þannig við að alt verði
gæfu íslands til gengis — og er
nú án efa sannmæli því við hvert
skref sem heimaþjóðin megnaði
fyrrum að stíga fram á við í frels-
isbaráttunni óx henni ásmegin á
atvinnusviðinu. Þetta kom fyrst
og skýrast í ljós í verzluninni og
fiskiveiðunum. Með hagsýni, at-
orku og dugnaði kepptu íslenzkir
kaupmenn og íslenzk pöntunar
félög við hinar gömlu Dönsku
selstöðuverzlanir og útrýmdu
þeim svo, enda fóru svo leikar að
öll verzlun komst í hendur ís-
lendinga og hefir verið þar lengi.
Svipaða sögu er að segja um
siglingar frá og tíl íslands. Þær
hafa um langt skeið verið að
mikiu ieyti í höndum íslendinga,
þótt í síðasta stríði vrðu þeir að
leigja mörg erlend skip.
Líklega á engin þjóð nú jafn-
vönduð og stór fiskiskip og ís-
lendingar, saman borið við fólks-
fjölda í landinu. Aflamagn þessa
fiskiflota er geysimikið og lík-
lega að tiltölu meira en með flestr
um öðrum þjóðum. Sjómennirnir
íslenzku eru ekki aðeins miklir
sjógarpar og afla menn, þeir eru
hraustar hetjur og hafa aldrei
vílað sér að leggja líf sitt í hættu
til þess að bjarga öðrum. Þeir
eru ekki aðeins sjómenn, heldur
menntaðir menn og meðal þeirra
eru skáld og listamenn og kippir
þeim í kynið til vorra fornu sæ-
fara er fóru kaupíerðir og vík-
ingaferðir og fundu Vesturheim
Sjómannastéttin á íslandi er
sterk og öflug. Sjómennirnir vita
hvað þeir vilja og sjómanna-blað-
ið er með hinum mesta myndar-
brag.
Á síðari árum hefir risið upp
nýr atvinnuvegur á íslandí, það
er verksmiðju-iðnaður. Sá iðnað-
ur er að vísu enn í smáum stíl,
samanborið við hin síóru iðnaðar-
lönd. Samt sem áður hefir hann
reynsí mjög þarfur og ómiisandi
liður í þjóðar-búskapnum. Það
gildir bæði um verksmiðjur er
fullnægja þörfum innanlands
svo og þær verksmiðjur er vinná
fyrir heimsmarkaðinn. Sumar
þessar iðngreinar hafa tekið mikl
um framförum á fáum árum, eins
og tildæmis mjólkur-iðnaðurinn,
hraðfrystr'húsin og síldarverk-
smiðjurna*. er fullvinna útfluttn-
ingsvörur íyrir hundrað miljónir
króna á hverju ári. Má gera ráð
fyrir að aðiar iðngreinar eigi ef-
laust eftir að taka slík risastökk,
til dæmis niðursuðuverksmiðj-
urnar og ýmskonar iðnaður úr
sjávar afurðunum.
Síoan vesíurfarirr.ar hættu hef-
ir fólkinu á íslandi hraðflölgað.
Viðbótin á öllu landinu er nú á
þriðja þúsund á hverju ári —
þessi viðbó*: og fóiksfluttningur
úr sveitunam er safnast í kaup-
túnin við sióinn og þó einkum í
Reykjavík, gerir það að verkum
að kauptúnin stækka og tala í-
búanna £■: r stöðugt vaxandi.
Fólkið leitar sér að atvinnu þar
sem verksmiðjur hafa risið upp
og mestar framfarir hafa átt sér
stað. f sambandi við þessi kaup-
tún og vegna þarfa þeirra hafa
margar aflstöðvar verið byggðar
við fossana og ráðist í ýmissleg-
ar stórframkvæmdir eins og til
dæmis hita veitu Reykjavíkur.
Það mun vera nærri einsdæmi
að borg eins og Reykjavík sé hit-
uð upp með hvera hita, borg með
milli 50 og 60 þúsund íbúa. Má
gera ráð fyrir að þess verði ekki
langt að bíða að íbúa-tala hennar
aukist svo, að hún færist upp í
tölu stórborganna. Stórborgarleg
er Reykjavík nú þegar séð frá
sjónum, og stórar og fagrar eru
margar þær byggingar er reistar
hafa verið nú á síðari árum — og
skal eg fyrst og fremst nefna
þjóðleikhúsið okkar — háskóla-
byggingarnar, katólsku kirkjuna
sem stendur á fögrum stað, á
Landakotstúninu og ber hátt yfir
— svo og hinn veglega sjómanna-
skóla sem stendur í austur-bæn-
um, feyknastór bygging með vita-
leiðarljós sjómannanna til Reykj-
avíkur hafnar. Reykjavík er fög-
ur borg og nýtur sín svo vel á
ströndum sunda og blárra voga,
og fagurt og víðsýnt er útsýnið
séð frá borginni sjálfri. Beint í
norðri blasir Esjan víð marg-
breytileg og fögur er hún með
sinn bláa bjarma — og grænu
grasgeira upp í miðjar hlíðar.
f austur, fljöllin með öllum sín-
um hnjúkum, tindum og hamra-
beltum. Og öllum sem séð hafa
sólarlagið í Reykjavík mun koma
saman um að það sé fögur sjón
Sjórin verður þá stundum undir
sólarlagið líkt og purpurarautt
glitofið klæði, en á hvítann jök-
ulinn — Snæfellsjökul — og
fjöllin slær rauðum bjarma en
niðrá láglendinu slær yfir fyrstu
skuggum hinnar komandi nætur-
blámóðunni — sem er svo ein-
kennandi á 'fslandi.
Auk þeirra bygginga sem eg
hefi hér talið hafa verið reist svo
hundruðum eða þúsundum skiftir
af íbúðarhúsum bæði í Reykjavík
og öðrum kaupstöðum, þau hús
eru vönduð og falleg og búin
öllum þægindum nútímans.
Á síðari árum hafa risið upp
f jöldi af þorpum út um sveitirn-
ar, og eru sum þessara sveita-
þorpa hituð upp með lauga eða
hverahita, eins og til dæmis þorp-
ið — Hveragerði — sem er rétt
fyrir austan Hellisheiði. Þorpið
Alafoss, það er um 15 kílómentra
frá Reykjavík og þar eru Álafoss
verksmiðjurnar — ullarverk-
smiðjur, sem vinna dúka úr ís-
lenzku ullinni, dúka sem reynst
hafa ágætlega. Þorp er við Ölfusá
og þar er kaupfélag og verzlanir
og þar er stórt mjólkurbú. Svona
mætti lengi telja því að í nærri
hverri sýslu á íslandi er að mynd-
ast eða hefir myndast sveitaþorp
og mörg í sumum sýslum lands-
ins. fslenzka þjóðin er að stækka
á öllum sviðum og fólkinu að
fjölga. Fullkomnasta véltækni
nú tímans er að halda innreið
sína og margfalda afköst manns-
handarinnar og veita sér aukin
þægindi.
Útgáfu blaða ogjjóka og iðkun
fræðisstarfa, skáldskapar og lista
er í svo stórum stíl að það er
mörgum sinnum framyfir það,
sem búast mætti við eftir höfða-
tölu landsmanna. Andleg og verk
leg fræðsla er svo mikil og al-
menn að betur mun óvíða gert
hlutfallslega.
Samt er þetta unga ísland sem
reifa barn í vöggu saman borið
við það sem verða skal. Vitanlega
geta komið kyrrstöðu ár. En ís-
lendingar eru ekki kyrrstöðu-
menn. Eðli þeirra er framsækið,
og þeir kunna því illa að standa
í stað, enda sanna verkin það. fs-
land á nú um 5 miljón hestafla í
auðvirkjanlegum fossum, en
vatnsaflið allt er auðvitað langt
um meira. Þetta vatnsafl mun
verða virkjað eins fljótt og við
verður komið og notað til að
knýja stórar nýtísku verksmiðj-
ur. Þá er og ótalinn allur hvera-
hitinn, laugarnar og alt það
heitavatn sem fsland er svo ríkt
af. Það, er sumstaðar virkjað og
það verður notað til upphitunar
í húsum, ræktunar, pg margs og
margs. Hveragufan verður virkj-
uð og notuð til framleiðslu raf-
urmagns.
Samgöngur hafa batnað nú á
síðari árum. Vegir hafa verið lagð
ir um allt landið og víðast hvar
liggur bílbraut út af aðalvegin-
um heim á hvern bæ, sem liggur
í miðsveit. Þær brautir munu
bændur hafa gert sjálfir enda
eiga margir og flestir bændur nú
flutnins bíla og eru gömlu lesta-
ferðirnar með bagga hesta svo að
segja úr sögunni. Hesturinn sem
svo öldum skiptir hefir verið
þarfasti þjónn bóndans og honum
ómissandi er orðinn óþarfa grip-
ur, nema til skemtiferða. í stað
þess að ferðast á hestum, eins og
áður fyrr bruna stórir og litlir
fólksbílar eftir þverum og endi-
löngum brautum fslands og um
loftin blá svifa fólksfluttnings-
flugvélar og eiga íslendingar nú
nokkuð margar flugvélar sem
annast fluttning innanlands og
sömuleiðis hingað til Ameríku
og Norðurálfunnar. Og þótti slíkt
all merkileg nýung í fyrstu, og
jafnframt þægileg. í stað 12 tíma
í bíl til Akureyrar er hægt að
komast þangað á einum klukku-
tíma með flugvél. Einu sinni var
mikið rætt um járnbraut á ís-
landi. Hvað verður í framtíð er
ekki gott að vita, — en svo mikið
er víst að ísland á nóg rafurmagn
í fossunum til að knýja áfram
járnbraut sem lægi um landið
þvert og endilangt.
Framfarir síðari ára hafa verið
svo miklar að furðu gegnir. Það
er því alls ekki ósennilegt að ís-
lendingum takist að klæða landið
skógi — alt frá instu dölum til
yztu annesja — og að takast megi
líka að búa til ný afbrigði ávaxta-
trjáa og krontegunda er hæfa
fyrir loftslag lands vors og þau
gróðurskilyrði sem þar eru.
Það er líka mjög líklegt að í
framtíð rísi upp stórborgir þar
sem nú eru smá þorp — eða enn
engin þorp. Það er heldur ekki
úr von að fiskifloti landsins
verði margfaldaður og muni
sækja afla á mörg fiskimið við
norðanvert Atlantshaf, bæði að
austan og vestan.
Þá mun og kaupskipaflotinn og
flugvélaflotinn taka stór skref
fram á við og sýna fána íslands á
öllum höfnum og á öllum helztu
flugvöllum hins austræna og
vestræna meginlands. Landið er
verið að rækta og sumir sveita-
bæirnir eru raflýstir. En hug-
myndin er að raflýsa hvern
sveitabæ á landinu og er það mál
þegar komið á dagskrá. Nái það
fram að ganga verður það mikið
framfaramál. Það mun skapa
hlýju í híbýli manna, skapa betra
og heilbrigðara líf fyrir alla þá
sem lifa í sveitum á fslandi.
fslendingar nútímans eru að
vísu skáld og listamenn, vísinda-
menn og andans menn. — Þetta
eru þeir fyrst og fremst og það
hafa íslendingar ætíð verið og
verða vonandi alla tíma. Og á
þessum sviðum hefir íslenzka
(Frh. i bls. 3)