Lögberg - 08.12.1949, Qupperneq 6

6
LOGBERG, FíMTUDAGINN, 8. DESEMBER, 1949
FOKRÉTTINDI
. Eftir GILBERT PARKER
J. J. Bildfell pyddi. — Ljóöin í þesaari sögu eru
þýdd af Dr. Sig. Júl. Jóhannessyni.
Charley sá, að hans viðfangsefni
nú, sem að hann vissi að hann gæti al-
drei framar komist fram hjá. Og hann
gat ekki séð að það væri leysanlegt með
neinum ráðspekis aðferðum liðins tíma,
heldur með því að beita aðferð, sem
smátt og smátt var að skýrast, í hinu
óþekkta og þróttmikla hugardýpi hans.
„Hví skyldir þú treysta mér?‘,<
spurði hann og knúði sjálfan sig til að
brosa, en var þó fullljóst um hættuna,
sem framundan honum var. Þú, og eng-
inn í Chaudiere, vita nokkurn hlut um
fortíð mína — vita ekki nema að ég hafi
verið hundrað sinnum verri maður, en
að þú heldur að hann Jó þarna sé. Hvað
ég hefi verið er ykkur öllum ráðgáta.
Það er ekki óhugsanlegt, að þið hafið
mann á meðal ykkar, sem lög landsins
eru að leita að“.
Það var óhugsanlegt að nokkur
stund í lífi Rósalie mundi koma eins ör-
lagaþrungin og þessi var. Það var ekk-
ert, sem hún gat stuðst við í þessum
vandræðum, nema trú hennar. Hún
þurfti á yfirgnæfanlegu hugrekki að
halda til að segja þessum manni, sem
fyrst hafði vakið drauma hennar, síð-
an ímyndunaraflið, vonina og svo hina
fögru lífsgleði, sem veitist með því, að
meta velferö annara meira en sína eig-
in — að segja honum að hann væri
grunaður um glæp. Skyldi hann hata
hana? Skyldi vinskapur hans snúast
upp í reiði? Skyldi hann fyrirlíta hana
fyrir að dirfast að nefna grunsemdina,
sem að olli því, að hinn harðlyndi ábóti
og þjónar laganna voru nú á leiðinni til
þeirra?
„Það er maður á meðal okkar,
sem þeir eru að leita að“, sagði hún og
horfði á hann með augnaráði, sem inni-
leiki, ótti og von börðust um í.
Hann skildi hana ekki almennilega.
Hann hugsaði að hún máske meinti Jó,
og leit til dyranna; en hún horfði stöð-
ugt á hann, og augnaráð hennar sagði
honum, að það væri hann, sem hún
meinti. Það var eins og kalt vatn rinni
honum á milli skinns og hörunds.
Vissi heimurinn þá, að Charley
Steele var lifandi? Höfðu lögin sent em-
bættismenn sína til þess að taka fjár-
dráttarmanninn, illvirkjann, sem rændi
ekkjur og munaðarlausa, fastan? Ef
það er virkilega svo .. . Ef að hann varð
að fara aftur til umhverfisins, sem að
hann kom frá, þá fór nú fyrst gamanið
að grána, því þá kom margt til greina.
Skaðinn, sem aðrir mundu líða við það,
og hegningin sem hans sjálfs beið, ef
að hann segði ekki sannleikann um
Billy! Og fólkið í Chaudire, sem þrátt
fyrir allt var farið að treysta honum.
Hvar var öll fyrirlitning hans fyrir heim
inum nú? Og Rósalie, sem treysti hon-
u m— sú hugsun tók æstara vald á huga
hans — að standa frammi fyrir henni
sem algengur glæpamaður!
Fölvinn á andliti hans hvarf, en roði,
líkur roða hennar, færðist aftur á það.
„Þú meinar mig?“ spurði hann lágt.
Hún hélt að roðinn, sem • færðist
fram í kinnarnar á Charley, meinti að
hann væri reiður, og hún varð hissa á
hreimnum í rödd hans. Hún kinkaði
höfðinu til samþykkis.
„Hver er glæpurinn?“
,,Þjófnaður“.
Það var eins og hjartað í honum
hætti að slá. Það var þá komið — þrátt
fyrir allt var það komið. Breytingin, og
hið fyrra líf hans stóðu honum fyrir hug
skotssjónum.
„Hverju stal ég?“ spurði hann hirðu-
leysislega.
„Kerum úr gulli, sem stóðu á altari
kaþólsku dómkirkjunnar í Quebec, —
eft r að leitast við að sprengja ríkis-
stjórahúsið með púðri“.
Örvæntingarsvipurinn á andliti
Charley hvarf. Hann brosti ofurlítið.
Þetta var svo fráleitt. „Virkilega“,
sagði hann. „Hvenær var þetta hús
sprengt upp?“
„Tveimur dögum áður en þú komst
hingað í fyrra, — það var ekki sprengt
upp; það var gjörð tilraun til þess“.
O, ég vissi það ekki. Því var sú til-
raun gerð?“
„Þeir segja að það hafi stafað frá
hatri á milli Frakka og Englendinga“.
„En, ég er ekki franskur“.
„Þeir vita það ekki. Þú talar frönsku
eins vel og ensku. Ó, monsieur, monsi-
eur, ég trúi því, að þú sért það, sem þú
segist vera, hvað svo sem það er“, sagði
Rósalie með viðkvæmni og sársauka.
„Ég er aðeins heiðarlegur skradd-
ari“, svaraði liann þægilega. Hann setti
sér að vera rólegur, því hann hafði tek-
ið eftir sársaukanum í orðum Rósalie,
og hann vildi sýna henni óttasleginn
eins og hann var, að hann væri hvergi
hræddur.
„Það er fyrir það, sem að þú hefir
verið, sem að þeir ætla að taka þig fast-
an“, sagði hún vandræðalega, eins og
að hann þyrfti að fá allt þetta vandlega
útskýrt. „Ó, monsieur“, hélt hún áfram
í klökkum rómi, „ég mundi skammast
mín fyrir að sjá þig tekinn til fanga í
Chaudiere í augsýn alls þessa heimska
fólks, sem snýst eins og hani á bust.
Ég gæti ekki litið framan í nokkurn
mann — jú, ég skyldi líta upp!“ bætti
hún við. „Ég skyldi segja því, að það
væri allt lygarar — hver einasti einn af
þeim — heimskingjar! Signorinn . . .“
„Hvað um signorinn — Rósalie?“
Það komu tár fram í augu Rósalie,
við að heyra nafn sitt af vörum hans.
„Monsieur Rossignol þekkir þig ekki.
Hann hvorki treystir þér, eða vantreyst
ir. Hann sagði mér, að ef þú þyrftir á
þóknun að halda, að þá skyldum við láta
sig vita, því að hann hefði ekki nema
gott eitt um þig að segja í Chaudiere.
Ef að þú yrðir kyrr, þá skyldi hann sjá
um að þú fengir að njóta réttlætis og
að engar ofsóknir á hendur þér skyldu
í frammi hafðar. Ég sá hann fyrir tveim
ur klukkustundum síðan“.
Hún sagði síðustu orðin slælega, því
hún var að*hugsa um ástæðuna fyrir
því, að signorinn talaði eins og hann
gerði — að hann fyrst hefði leitað álits
hennar á monsieur Mallard og byggt
umsögn sína alla á því, og að hún hefði
ekki hikað við að hafa áhrif á hann Mall
ard í vil. Það var ekki laust við að sign-
orinn væri í hættu staddur út af því,
að láta um of eftir tilfinningum sínum.
Bylgjur hitans flæddu um huga Char-
ley Steele og eldur meðlíðunarinnar
brann í hjarta hans í sambandi við þessa
yfirlætislausu stúlku, sem af einlægu
trausti lagði svo mikið í sölurnar fyrir
hann. Því áhættan var vissulega mikil,
• ef að hún — ef að hún unni honum. Það
var ódyggð á hæsta stigi, að hughreysta
hana' ekki. Hann bar hendina upp að
brjósti sér og sagði: „Ég sver við mark-
ið héra, að ég er ekki sekur um glæp-
inn, sem þeir koma til að bera upp á
mig, Rósalie, né heldur um nokkurn
annan glæp, sem við lög varðar — kæra
göfuga vinkona“.
Þetta var ekki mikið útlát, fyrir
úmbunina, sem hann hlaut í staðinn.
Augu hennar urðu enn bjartari, en þau
áður voru, svipur gleðinnar stafaði frá
ásjónu hennar tilkomumeiri og bjartari
en hann hafði nokkru sinni áður stafað,
og blóðið þaut út í fingurgómana á
henni. Hún settist niður á stól og fór
andlitið í höndum sér og titraði eins og
lauf í skógi. Svo lyfti hún höfðinu seint,
og sagði eftir stutta stund í málróm,
sem lýsti trausti hennar á honum og
þakklæti hennar til hans — ekki fyrir
a ðhughreysta hana, heldur fyrir tiltrú
hans, sem er góðri konu samlagssvöl-
un og regn er þyrstri rós í þurk.
„Ó, monsieur, ég þakka þér fyrir,
þakka þér af öllu hjarta, og tilfinningar
hjarta míns eru djúpar — svo djúpar,
að ég fæ ekki ráðið hvað býr á botni
þeirra! Ég er þér þakklát fyrir að treysta
mér — fyrir það að þú gjörir mér auð-
velt að vera vinur þinn; til að segja nei,
þegar einhver vantreystir þér. Maður
hefir engan rétt til að tala máli annara
unz að sá hinn sami hefir gefið manni
samþykki sitt og traust. Ó, monsieur,
ég er svo glöð!“
í fagnaðarhrifningunni stóð hún upp
tók saman höndunum eins og í til-
beiðslu lotningu, sté nokkur spor í átt-
ina til hans, en stansaði og stóð graf-
kyrr, þegar hún áttaði sig á hvað hún
var að gjöra, þá yfirskyggðu feimni og
blygðun hana.
Charley skildi hugarástand hennar,
og aftur hafði hann sterka tilhneigingu
til að segja það, sem honum bjó í brjósti,
og bjóða öllu byrginn; en hann stillti sig
og sagði:
„Þú bjargaðir mér, Rósalie, einu
sinni — máske frá dauða. Elinu sinni
létti hönd þín mér kvalir hérna“. Hann
snerti á sér brjóstið. „Orð þín og gjörð-
ir hjálpa mér enn . . . en á annan veg.
Mínir erfiðleikar eru andlegs efnis,
Rósalie. Einlægni þín er mér gleðiefni.
Jæja. Ég skal þá vera einlægur við þig.
Ég get ekki horfið til baka, til hins fyrra
lífs míns, nema með því, að vinna öðr-
um skaða, og sumir af þeim hafa aldrei
gjört neitt á hluta minn, þó aðrir hafi
gjört það. Það er ástæðan fyrir því að
ég vil ekki láta taka mig til Quebec nú
undir fölskum ákærum. Þetta er allt,
sem ég get sagt þér. Nægir þér það?“
Hún var í þann veginn að svara,
þegar Jó Portugais kom inn ag sagði:
„Monsieur, það eru menn að koma
— presturinn og signorinn og menn
með þeim“.
„Charley kinkaði kolli til Jó, sneri
sér að Rósalie og sagði: „Þú þarft ekki
að láta sjá þig hér ef þú ferð út um bak-
dyrnar, ungfrú“. Hann lyfti til hliðar
bjarndýrstjaldinu, sem var á milli her-
bergisins, sem þau voru í, og annars
innar í húsinu.
Það var hræðslusvipur á andliti
Rósalie:
„Berðu engan kvíðboga fyrir mér“,
sagði Charley. „Þetta lagast einhvern
veginn. Þú gjörðir mér meiri greiða, en
nokkur hefir áður gjört, eða nokkurn
tíma getur gjört. Ég skal ekki gleyma
því á meðan ég lifi. Vertu sæl“.
Hann lagði höndina á öxlina á henni
og ýtti henni kurteislega út úr herberg-
inu.
„Guð varðveiti þig! Heilög Guðs móð
ir tali máli þínu. Ég skal biðja fyrir þér“,
hvíslaði hún.
XXXI. KAPÍTULI
Charley á hólminum
Charley sneri sér hvatlega að skóg-
armanninum: Heyrðu, sagði hann og
sagði honum hvernig að hlutirnir stæðu.
„Þú vilt ekki fela þig, monsieur? Það
er tíníi til þess enn“, spurði Jó.
„Nei, ég vil ekki fela mig, Jó“.
„Hvað ætlarðu að gjöra?“
„Ég ræða það við mig, þegar að þeir
koma“.
Það varð þögn um tíma, svo heyrð-
ist mannamál úti.
Sál Charley reis öndvérð gegn
hættunni, sem yfir honum vofði. — Ekki
þó að því leyti, sem að hún snerti hann
persónulega, heldur hættunni, sem staf-
aði frá því að vera aftur dreginn inn í
hið fyrra líf sitt, með öllum þeim afleið-
ingum, sem af því hlutu að stafa, —-
þjófkæruna gegn hbnum! Að vera gerð-
ur að fórnardýri yfirsjónanna — að
vera leiddur fram fyrir réttvísina, með
merki óréttlætisins á armlegg sér!
Allt í einu svall hið nýja lífsviðhorf
um sál hans eins og vatnsflóð um lág-
lendi. Rödd hljómaði í eyrum hans, sem
sagði: „Ég skal biðja fyrir þér“. Undir-
meðvitund hans sjálfs svaraði: „Rósa-
lie, Rósalie, Rósalie“. Það var ekkert
nú, sem hann vildi ekki til vinna til þess,
að koma í veg fyrir að hann yrði tek-
inn í burtu, í sambandi við þessa
heimskulegu ákæru. Sakaður um ann-
ars sök? Til þess að sanna að svo var,
varð hann að sanna hver hann var,
hvaðan að hann hefði komið. Segja
prestinum og treysta drengskap hans.
En ef hann segði frá því, þá gat hin
nýja lífsaðstaða hans ekki lengur verið
sjálfstæð og laus allra banda við hið
fyrra lífsviðhorf hans. Farsæld þess,
möguleikar þess, urðu að byggjast á al-
gjörðum skilnaði við hið falda, sem að
baki var, eins og það hefði orðið til úr
engu í herberginu, sem hann var í, vetr-
armorguninn þegar minnið kom til hans
aftur. Það var ljóst, að hann varð ein-
hvern veginn að komast fram hjá þessu
spursmáli.
Hann leit á Jó, sem horfði fast og
raunalega á dyrnar. Þarna var maður,
sem leið hans vegna . . . Hann sté á-
fram eins og hann hefði eitthvað ákveð-
ið í huga, en þá var barið á dyrnar svo
hann hikaði, en gaf Jó vísbendingu um
að opna þær. Sjálfur sneri hann sér að
hillu, sem var rétt hjá honum og tók
þaðan eitthvað, sem hann faldi í lófa
sínum.
Jó vaknaði eins og af draumi, gekk
að hurðinni og opnaði hana. Inn komu
presturinn, signor Rossignol, ábóti
Rossignol, með einræðissvip og óút-
reiknanlegur, og tveir lögregluþjónar,
sem ekki voru í einkennisbúningum
ráku lestina; annar þeirra með sauðar-
svip á andlitinu, hinn vel vakandi, ann-
ar var franskur, hinn enskur, báðir með
ánægjusvip á andlitunum, því vel af
hendi leyst verk auka á ánægju hvers
einasta verkamanns. Þegar að þeir
komu inn stóð Charley og sneri baki að
eldstæðinu, augnaglerið hafði hann sett
á sig, hafði aðra hendina fyrir aftan
bakið en strauk á sér skeggið með hinni.
Presturinn kom til hans og heilsaði
honum vingjarnlega með handabandi.
„Kæri herra, ég vona að þér líði bet-
ur“, sagði hann.
„Mér líður ágætlega, prestur góður“,
svaraði Charley. „Ég kem til baka og
fer að vinna á mánudaginn vona ég“.
„Já, það er gott“, svaraði presturinn
og sýndist vera eitthvað órólegur. Hann
sneri sér hálfvandræðalega að signorn-
um.
„Þið hafið komið til að finna vin
minn, Portugais“, sagði Charley og virt-
ist daufur í bragði. „Ég skal fara“, sagði
hann, og sté nokkur spor áfram. Lög-
reglumennirnir gjörðu hið sama, og
hefðu lagt hendur á hann hefði sign-
orinn ekki sagt í hvössum róm:
„Látið þið hann vera!“
Þeir stóðu til hliðar og litu lymsku-
lega til signorsins, senUsýndist óvana-
lega ergilegur. Charley lét ekkert á sér
sjá, en leit forvitnislega til prestsins.
„Ef að þeir æskja eftir að þeir séu
mældir fyrir einkennisbúninga, eða
mannasiði — þá geta þeir komið á verk
stæðið mitt“, sagði hann. Signorinn
hló. Charley tók aftur spor í áttina til
dyranna. Lögregluþjónarnir tveir stóðu
fyrir hurðinni. Hann sneri sér aftur til
prestsins, eins og hann vissi ekki hvað
þetta ætti að þýða, en sagði ekki orð.
„Það ert þú, Sem við viljum finna“,
sagið ábótinn.
Charley svaraði í glettnisgamni:
„Veitist mér þá sú ánægja, að telja mon-
síorinn á meðal viðskiptamanna
minna? Ég man .ekki eftir vaxtarlagi,
mansieursins. Ég held varla að ég hefði
gleymt því, ef að ég hefði séð það“.
Það var nú hinn fyrri Charley Steele,
sem var að tala, en íklæddur sínum
nýja manni, en hinum forna skarpleik,
og egnandi kurteisis yfirlætissvipurinn
á andliti ábótans voru eins og þyrnar í
augum hans.
„É ggleymi aldrei vaxtarlagi, sem er
sérkennilegt“, bætti hann við og mældi
ábótann, sem var krangalega vaxinn,
með augunum. Það var hin gamla að-
ferð hans að leggja fyrst, en lækna svo
— „Að sparka í þá fyrst, og fella þá
svo“, eins og hann Paddy gamli Wier
sagði, sem Charley frelsaði frá fang-
elsinu einu sinni. Það var eins og að lifa
upp liðna daga, að koma aftur fram
sem verjandi, þegar lögin voru að flækja
einhvern í neti sínu. Leynifjöðurin hafði
verið snert og hugarvélin gamla fór ó-
sjálfrátt á stað.
Þessi líking hafði talsvert við að
styðjast, því signorinn hafði sest í eina
stólinn, sem í herberginu var, dálítið í
burt ufrá hinum eins og að hann sæti
þar í dómarasæti. Ábótinn, kaldur og
vanagróinn, var eins og málsvari rétt-
vísinnar, presturinn eins og réttarrit-
arinn, sem endurtók allt, sem dómarinn
sagði. Lögreglumennirnir eftirlitsmenn
réttvísinnar. Jó Portugais eins og óvilj-
ugt vitni, sem að þungamiðja málsins
snerist um. Fanginn og lögmaður hans
var Charley sjálfur.
Góð sókn og vörn var væntanleg.
Charley hafði engt ábótann eins mik
ið til reiði, eins og hann hafði skemt
bróður hans; því það var ekkert, sem
signorinn hafði meiri ánægju af, en að
sjá Rossignol ábóta kirkju og vikaprest
erkibiskupsnis í Quebec settan í gapa-
stokkinn. Hið milda og meðlíðunarsama
upplag signorsins gat jafnvel ekki haft
neina meðlíðan, með hinum yfirdrifna
helgihjúp, sem umvafði þennan þjón
kirkjunnar, sem á æskuárum hans hafði
hirt hann svo eftirminnilega. Þegar
að Charley líkti vaxtarlagi ábótans við
pervisinn blaðstaf þá var honum í sann-
leika skemt.
Presturinn, sem alltaf var að stilla
til friðar, tók hér í taumana. Það mátti
hver og einn skilja hvað skraddarinn
meinti, ef að þeir væru þar komnir til
að finna hann persónulega, þá var ekki
óeðlilegt að hann vildi fá að vita hvaða
erindi að þeir ættu við hann. Signorinn
hafði einhverja hugmynd um hvað það
erindi var, og honum var skemt með
því að heyra, hvaða tökum, að Charley
tók á því.