Lögberg - 04.05.1950, Qupperneq 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 4. M A í, 1950
7
Úr galopnu bréfi til Davíðs Björnssonar
bóksala frá Ármanni Björnssyni
(NIÐURLAG)
Það mun hafa verið í febr.
anno — hvað um það — sem ég
var hringdur upp í síma og boð-
aður á fund. Ég fór. Þegar þang-
að kom voru þar fyrir nokkrir
kunningjar mínir. — Þeir til-
kynna þér nöfn sín, vilji þeir
láta sín að einhverju getið. —
Þar kom upp úr dúrnum, að ein-
hver þeirra hafði fengið þá flugu
í höfuðið að stofnað yrði til út-
gáfu blaðs hér í Van. Vildi hann
leita álits, sér vitrari manna —
eða svo skildist okkur — og
fannst honum ekki láandi. —
Sýndist öllum eitt — þó ótrú-
legt sé — þetta vera þjóðráð —
sem ekki teldist til landráða —
og samþyktum umræðulaust
uppátækið. Þá var næst að gefa
blaðinu nafn. Fyrir því hafði
enginn gert ráð og bar til þess
sitt af hverju. Nefndin orðið
léttari áður en hún tók sóttina
— sem stundum kvað koma fyr
ir. — Var því óviðbúin, enda
stóð nú „hnífurinn í kúnni“.
Nefndinni varð það nú fyrst fyr
ir að glápa framan í sig. Fór svo
að leita í fórum sínum, en þar
var ekki nafn að finna, frekar en
lifandi lús, sem farin var, horfall
in með skyrtu hennar á vinnu-
launaskattinn austur yfir fjöll.
En, „Þegar neyðin er stærst er
hjálpin næst“. Nefndin hafði
heyrt að guð hjálpaði þeim sem
hjálpa sér sjálfir. Hún fór því að
fordæmi Jóns heitins fiskimanns
sem, ef hann sá öngul eða net —
þó ekki væri á glámbekk —
sagði: „Þetta á enginn! Ég tek
það“. Nú þó nefndinni þættu
þ e s s a r handar-gagnstiltektir
Jóns ekki beinlínis til fyrirmynd
ar, lagði hún aftur augun kink-
aði kolli framan í sig og varp
öndinni. Þá var nú þessu aflok-
ið, gott hvað gekk. Já, ég veit
þér blöskrar fátæki nefndarinn
ar, en ég spyr: Hefir þú hugleitt
þá miljóna mergð, um mann-
heim sem nafnlaus gengur.
Sem ofan í duftið er fótum fergð
sem fánýti — slitinn þvengur.
Hvort berst þér * ei þaðan, að
eyrum ergð
sem urgi þar brostinn strengur?
Nú var engu líkara, en að ein
syndin biði annari heim. Eitt-
hvað mundi uppeldi og fram--
færsla króans kosta? Nefndinni
varð það nú fyrir, að líta aftur
framan í sig, — enda gefist vel
í fyrri vandræðunum — og
segja: „Þetta má nú öllum gera“.
— Orðtak, sem hógværir spila-
menn nota, þegar hágildið er
ekki á þeirri hendi, sem þeir
höfðu haldið. — Lá nú við sjálft
að við legðum árar í bát og lét-
um reka. En, þá kom okkur ann-
ar Jón í hug, sem sagði: „Aldrei
að víkja“. Höfðum og nokkra æf-
ingu í því, bæði í búðum og eins
á götu. Kom þar útreikningi
nefndarinnar að þrátt fyrir hóf-
stillu í klæðaburði, mætti tak-
ast, að gera telpuna svo úr garði,
að kinnroðalítið, mætti senda
hana á húsgang mánaðarlega og
niundi hún þá ekki reynast til—
finnanlega þung á fóðrum. Þ. e.
n*- ö. . . Setja hana á guð og
gaddinn sem títt var hjá kot-
ungum fyr á tíð, en þótt mis-
jafnlega gæfist, slampaðist þó
oftar af.
Hér hefir þú þá, og — gratis
— þær heimildir héðan, sem þér
meiga duga til sögusamningar-
innar, ef — nota bene — vel er
á haldið. Vil ég, svo sem eins og
til uppbótar benda þér á þá Ein-
ar og Pál og Stebba, sem ég hygg
að muni verða þér heldur innan
handar en hitt, eins lengi og þú
talar ekki um fleira, fremur en
Grasa-Gudda. Vísast er og — ef
vel er að mér farið — að ég
sendi þér ræksni það af telp-
unni, sem í mínum fórum kann
að vera, ekki sízt ef ég gæti
treyst því, að hún yrði rauði
þráðurinn 1 sögu þinni. Fleiri
skilyrði getur og komið til
greina að ég setji, en eftir þeim
getur þú grenslast.
V.
— Tíðindi —
JOHN J. ARKLIE
Optometrist and Optician
(Eyes Examined)
Phone 95 650
MITCHELL COPP LTD
PORTAGE AT HARGRAVE
Minnist
CCTEL
í erfðaskrám yðar
Nú er vorið loksins komið
leitirnar. Daffodil, hin gula
glæsijurt, kinkar nú kolli fram-
an í mig, sól og gróðrarskúrir
sem hún vildi segja: „Sælir nú!
Er ég ekki falleg?“ Jú; víst ert
þú það, í öllu þínu útlátalausa
s k r a u t i. Enda sagði hann
Salomon í allri sinni dýrð væri
ekki svo skrýddur sem þú. Já,
miklar eru dásemdir drottins —
lífsins.
Nú þó góðviðrið gæli við
mann, batnar lítt í búi, né hagur
þeirra, sem á heiðarlegum hand-
afla draga fram sitt auma líf —
eða öllu heldur dauða. — Góna
þeir til lofts, biðjandi þess, að
einhver náðarrauf eða glufa
opnist, svo „manna“ greiðist
vegur í þeirra horkrumlur tóm-
ar. Ekki lætur þó landinn, bil-
bug á sér finna. Virðist svo sem
á hann bíti hvorki, óáran né
hungur, eldur eða ís, enda öllu
þessu vanur, en vaninn gefur
listina sem vitað er. Þau eru og
tíðindi af högum hans og ráða-
gerðum að segja, að nýlega kom
söfnuðurinn saman til skrafs.
Lágu þrjú stórmál fyrir honum
til úrlausnar. Hið fyrsta var að
gefa sjálfum sér nafn, en sem
þrátt fyrir gaumgæfilega leit
fyrirfanst ekki í eigu hans. Var
því frá því horfið að sinni í
þeirri von að hagur hans kynni
að skána með sólgjöfulu sumri.
Varð mér, er ég frétti af fund-
inum, hugsað til Varaldar-
nefndarinnar. Annað tveggja
þekti söfnuðurinn ekkert til
Jóns fiskikarls eða var fróm-
lyndari nefndinni og þótti mér
það líklegra.
Númer tvö á dagskrá, var að
kjósa leiðtoga þ. e. prest, í stað
séra Sigmars, sem nú er að skilja
við, þ. e. a. s. láta af embætti.
Stungið var upp á tveimur. Eld-
fornum grallara norður í hafs-
auga og ungum og efnjlegum
kennimanni hér í landi. Gengu
hinum yngri manni flest vitni
betur, sem betur fór. Þó kváðu
nokkrir hinna eldri hafa lagst á
sveif á móti honum, fyrir þá sök
eina að þeir efuðust um, að hann
gæti flutt ræðu á guðamálinu, ís-
lenzkunni, sem þeir skilja til
hlýtar en heyra illa sé annarlegt
landsmálið um hönd haft. En
þeim til huggunar vil ég segja
stutta sögu, sem, þó ótrúlegt sé,
er dagsönn. Vinur minn einn,
hafði eitt sinn fyrir nábúa,
franskan og náttúrlega ram-
kaþólskan guðsmann. Sá gekk til
tíða, hvern sunnudag sem annan.
Hann lét sér ant um sálarheill
vinar míns og þrábað hann að
taka kristni og ganga í guðshús-
ið. Einn sunnudagsmorgun í
bíti — hrafninn ekki vaknaður
— kom hann sem oftar sömu
erinda og sárbað hann að koma
nú með. Lét hann tilleiðast og
fór í kirkjuna.
Á heimleiðinni spurði fransi,
hvernig vini mínum hefði líkað
athöfnin. Hann svaraði, að söng-
urinn hefði verið mjög áheyri-
legur, en, ég skildi ekki eitt ein-
asta orð, eða skildir þú? No;
sagði Frans: „No; but you get
used to it“. Því segi ég það: Sé
söngurinn góður, má einu gilda
um hitt. Trúin getur vitað sínu
viti fyrir því.
Þriðja stórmálið var kirkju-
bygging. Hváðu umræður hafa
verið uppörfandi og skemtilegar.
Tillögu kvað einn ræðumanna
hafa gert, um að byggja 100,000
dala guðshýsi. Kvað hann þetta
lafhægt, ef 1000 menn legðu,
fram sitt 100,00ið hver. Ég fór —
til vonar og vara — með dæmið
til stærðfræðings og reyndist
það rétt að vera og er því ekkert
til fyrirstöðu, hvað sem verður.
Nú sem mönnum er kunnugt
um, að byggingin kostar ekk-
ert — eða sama sem, fyrst hinir
leggja fram það sem með þarf —
vilja allir vera með. „Sólskin"
kvað fýsa að hafa fundi sína í
kjallaranum en „Ströndin“ spil
og dans. Sólskini er búist við
að verði hleypt inn, en um
„Ströndina", segir mönnum allt
þyngra hugur. Ströndin hefir,
nú um alllangt skeið, viljað tví-
menna á fyrirtækinu eða öllu
heldur hugmyndinni, eins og
þeir Sæmundur og grallarinn á
selnum. Hafa „Ströndungar"
haldið fram, að kirkja væri dauð
ur dráttur eins og hlass, eða
bókstafurinn, en hafa í banda-
lagi við hana, lifandi tákn, um
starfandi bróðureðli. En, „sín-
um augum lítur hver silfrið“.
Þeir hjakka enn í sama farinu,
sem ekki vilja eiga neitt á hættu,
minnugir þjóðsögunnar, sem
þess getur að sá hinn aldraði
höfuðpaur, greip í hurðarhring
kirkjunnar og dróg hana, ásamt
hinni ungu dansandi kynslóð, ja
eitthvað ofan á við. En óminnug-
ir þess að nafni þinn, dansaði
fyrir drottni og umbunaðist fyr-
ir. Indíánar blótuðu Manitú hin-
um illa guði í því augnamiði, að
hafa hann góðann. Hinn, þann
hinn góða, báðu þeir bónar, ef
þeim reið á, svo sem ef fiskurinn
vildi ekki bíta á agnið, eða land-
veiði lét ekki sjá sig. Við kristnir
menn berum fé í drottinn, sem
við ættum þó að vita — er sem
betur fer — ekki fjárþurfi frek-
ar en Skallagrímur faðir Egils
nema síður sé. Við óttumst hann,
en elskum ekki, eða hvað? En
nóg um það. Ég býst ekki við að
ég komist í brauðið hérna, enda
of seint nú, í rassinn gripið, sem
oftar fyrir mér. Veitti þó ekki
af að taka í lurginn á þessum
hugsunarhætti. Byggja fyrir
hinn unga mann, en máske tek-
ur nýi presturinn af mér ómak-
ið. Ja, hvert veit.
ingaöflun. Verzlunum þykir sem
vonlegt er, óþarft að auglýsa í
báðum, vitandi að bæði eru hús-
gangar á hverju heimili í borg
og bygð. Vita, að þó allir kaupi
þau ekki bæði ,hafa þeir kaup
kaups, skiptast á um þau.
Hér gæti eitt ísl. blað, þó tvö-
falt væri í roðinu, fengið allar
þær auglýsingar, sem það gæti
höndlað eða rúmað. Líklegt
þætti mér, að prenta þyrfti tvær
síður að auki (á ensku máli) og
dreifa, því í pósti, út um allan
bæinn. Landinn hér — sem ann-
ars staðar — vel kynntur! verzl-
ar í öllum búðum og reynist eins
og nýtt net. Eigum við og hauka
hér í horni, svo sem konsúl Is-
lands, hr. Thorláksson sem er
hæzta ráð (Manager) hjá Hudson
Bay. Um mægðir voror við
Eaton vita allir, heilbrigðir
sönsum. Sem sé, eignarnafns-
endingin son hefir kynnt sig á-
gætlega, út og inn á við. Marga
furðar á þessari endingu nafna
vorra, svo sem eins og Bert
Steil, fiskikaupmann, sem spurði
Þórð Gunnarsson hvernig
henni stæði. Þórður svaraði —
og draup ekki af honum: —
Við höfum allir feður í gamla
landinu".
Af því sem hér hefir verið
bent á, er augljóst, að blaðinu
væri borgið innan fylkisins. Út
á við, austan fjalla mundu vel
ritaðar fréttagreina og annað
kjaftæði, blása því byr í voð.
Flest, ef ekki allt, hið góða, sem
mannkyninu hefir áskotnast,
hefir komið að austan. Elt sól,
mána og stjörnur, í einu orði,
sólkerfið. Það er því ekki að ó-
fyrirsynju, að ég geri mér í hug-
arlund, að þaðan kunni og að
koma, einhver með bein í hendi
og kyngimátt orðsins á tungu,
sem segir við okkur, sem stönd-
um yfir líkbörum Voraldar:
„Hún er ekki dáin, heldur sefur
hún“ og: „Stattu upp, litla
stúlka“, og undrið skeður. Þeim
hinum sama, mundi útgáfunefnd
hennar verða frekar innan hand-
ar en hitt og yfirleitt mundi
hann finna sig á meðal vina, sem
ekki mundu telja eftir sér smá-
snúninga og jafnvel framlög.
Því — sá fórnfúsi andi, býr enn
með vorri þjóð. — Þótt ýmsir
haldi tímabil það liðið — sem
fús er þess að leggja í sölur í
þann sjóð er síður granda, möl-
urinn og rýðið.
The Tourist Service Week
Eftir á að hyggja
Þegar ég yfirfór framanskráð.
VI.
Niðurlag
Nú þó þetta sé orðið miklum
mun lengra mál, en ég býst við
að þér endist nenning til að lesa
— Kraftarnir jafnmargir óvirku
dögunum í vikunni — hér vinna
allir á sunnudögum. — Finnst
mér sem ég geti ekki skilist svo
við þessar línur að ég geti að
engu, almennar eftirsjónar Vor-
aldar litlu. Telpan, þá fátæklega
væri til fara, hafði náð hylli,
manna og kvenna að jöfnu, sem
biðu hennar með óþreyju, mán-
uð hvern. Hún var sem sé, „blað-
ið okkar“. ^
Á ferð minni um borgina, varð
ég þess var að vina er horfin úr
umferð, sem þar lýsa af van-
mætti vildi.
Og getið því nærri getur þú
að gömlum og ungum. þykir nú,
„Skarð fyrir skildi“.
Það er álit hagfróðra manna
og þeirra, sem hafa þau hygg-
indi sem í hag koma, að hér í
Vancouver gæti ísl. prentsmiðja
og blað, þrifist stórum betur en
tvö í Winnipeg. Má það teljast
hin mesta furða, að menn skuli
ekki hafa komið auga á þessi
sannindi, svo sem þau eru þó
augljós. Fyrst má á það benda,
að í Winnipeg sitja þau tvö, að
sömu hitu — óþarft fram að
taka, þó ég geri það — bæði með
hráa köku. Ég á hér við auglýs-
sá ég í hendi mér að ég mundi
koma þér fyrirhafnarlaust í
gapastokkinn. Vildi þó ekki gera
það — læt ekki allt eftir mér —
þó innan handar sé. Tek því það
ráð að senda það til Einars og
bið hann, að stafa það ofan í þig.
Einar hefir haft nokkra æfingu
íþví, að klóra sig fram úr hrafna
sparki mínu. Er og að auki fund-
vís og getspakur, á það, sem ég
vildi sagt hafa, þótt ég forðist, að
geta þess einu orði, sem þér má
vera Ijóst af þessu skrifi. Ber
margt til þess, að skrift mín ger-
ist nú ólistrænni hvað líður, þó
mestu valdi stirðleiki handar-
innar, sem gerist nú sein og sila-
leg. Fylgist ekki með, en dregst
aftur úr andanum, sem engin
bönd halda, en ganar eins og
graðneyti á hvað sem fyrir er.
En, „Sælt er sameiginlegt skip-
brot“. Þetta kvað einkenna alla
snjöllustu rithöfundana fyr og
síðar. Læt ég mér því vel lynda.
Af þessu leiðir, að setningar, orð
og stafir, strik og lestrarmerki,
eru á ringulreið, hvað á öðru
ofan. Er þvi ekki að furða, þó
ritstjórar og prentarar hafi hit
ann í haldinu og hrjóti stundum
kröftugt mál af munni og glopri
niður staf. Ég gleymdi að geta
þess við Einar, að gefa þér þetta
inn í smáskömtum. Vona að
hann hafi vit á því, svo þú hafir
ekki verra af, verðir ekki sendur
til? Ja, út um bæinn. Þýzkur
málsháttur segir: „Der Mann ist
was er iszt“. Forðastu þess vegna
að éta hunda, hvorki heita né
kalda.
Heima 29. febr. þ. á.
Náðarsamlegast.
Þinn Á. B.
HE HANDSOME t o u r i s t
earnings of the past can be
maintained in the future only
through aggressive promotion
and greater attention by every
Manitoba citizen to tourists’
requirements in accommoda-
tions, facilites, services, enter-
tainment and, above all, cour-
tesy and co-operation”, the Hon.
J. S. McDiarmid, Minister of
Industry and Commerce, said in
Winnipeg. Mr. McDiarmid
spoke in support of Tourist
Service Week which is being
observed throughout Canada
during the week of May lst to
May 8th.
Tourist Service Week has
been proclaimed this week, ex-
plained the Minister, in order
to bring to the attention of
every Canadian citizen that this
country’s large and growing
tourist trade benefits all Can-
adian residents— whether they
are actively engaged in the
tourist industry or not. This is
even more true as it applies to
Manitoba. This province has be-
come famed as a vacation-land
throughout the United -States
and Canada and the revenue
which will come to Manitoba
individuals and firms, and the
Manitoba government, from
this year’s tourist trade will
fmd its way back into the econ-
omy in a thousand different
ways, for everyone’s benefit.
It is vital therefore to our
tourist trade, continued Mr. Mc
Diarmid, that each and every
Manitoban realize that he has
a personal stake in that trade
and that he do everything pos-
sible to extend a warm welcome
to the tourists who visit Mani-
toba in 1950. “We must also put
our tourist assets in the best
possible shape so that our tour-
ists may spread the word to
their friends and feel within
themselves, that Manitoba is
worth visiting again and again.
Unless we give our American
visitors what they want in vaca-
nioning, our own tourist “take”
is apt to suffer and suffer
quickly,” concluded the Minis-
ter.
R. E. Grose, Director of the
Department of Industry and
Commerce, and Regional Co-
ordinator of Tourist Service
Week in Manitoba, elaborated
upon Mr. McDiarmid’s remarks.
Manitoba’s tourist revenue for
last year has been estimated
officially at $20,000,000 or over
$25 for every man, woman and
child in the province, he said.
Furthermore, all indications
point to the fact that the num-
ber of American tourists who
will enter Manitoba this year,
and the amount of money that
they will leave in our hotels,
restaurants, filling stations, and
stores will be even greater than
last year’s record-breaking fig-
ures.
distributed as follows: in re-
tail and department stores, 25
cents; in restaurants and food
stores, 22 cents; in hotels, re-
sorts and tourist camps, 17
cents; in service stations and
garages, 12 cents; for movies,
entertainment and recreation, 9
cents; for train, steamship, bus
and plane fares, 7 cents; for re-
freshments and roadside pur-
chases, 5 cents; and for novel-
ties, souvenirs, and a host of
other things, 3 cents.
“Once it is commonly realized
that the tourist is important to
all of us,” said Mr. Grose, “there
are definite things the individ-
ual can do to assist in the pro-
motion and development of the
Visitor Industry in his own com-
munity. He must familiarize
himself with all local activities
concerning tourist trade, and
take acitve interest in commun-
ity organizations which are in-
terested in developing such
trade and, most important, he
must ensure that visitors to his
community are received in a
courteous and friendly fashion
and that they are given all pos-
sible information and facilities
for the enjoyment of their stay,”
he concluded.
Þrjór merkar íslenskar
bækur fró Helgafelli
..Maður og kona“ *
„Maður og kona“ er komin út
í nýri útgáfu. Er hún i flokki
þeirra verka er Helgafell hefir
látið myndskreyta. Hefir einn
þekktasti hinna yngri málara
okkar, Gunnlaugur Ó. Scheving
gert myndirnar. Þarf ekki að efa
listgildi þeirra þar sem Scheving
er annarsvegar. Dr. Steingrímur
J. Þorsteinson hefir annast út-
gáfuna og ritar hann formála.—
Útgáfan er mjög falleg.
☆
,.Fornar Ástir“
Þá er bók dr. Sigurðar Nor-
dals „Fornar ástir“. Bókin kom
út fyrir 30 árum og vakti þá
geysiathygli unga fólksins. Nú
hefir Nordal skrifað langa rit-
gerð, sem bókarauka, er bregð-
ur nýjur ljósi yfir margt í bók-
inni og gefur lesendunum tæki
færi til þess að kynnast höfund-
inum nú 30 árum eldri en hann
var, er hann skrifaði bókina.
Bókin er mjög falleg.
☆
Kvæðakver Laxness.
Þriðja bókin er Kvæðakver H.
K. Laxness. Kvæðakverið kom
út fyrir tuttugu árum, en þá að-
eins um helmingur þess sem það
er nú. Nýju kvæðin eru ort á
ýmsuhi tímum síðastliðin 20 ár.
—Mbl.
“This money will reach soon-
er or later into every community
m the province and the tourists
will have dealings with every
conceivable type of merchant,”
stated Mr. Grose. It has been
estimated that the taurist dal-
lar spent in Manitoba will be
„Halló, Bill, hvernig gengur
það í nýju atvinnunni þinni í
búðinni?“
„Ég var rekinn“.
„Rekinn, hvers vegna?“
„Ég tók miða af kvenkjól og
setti hann á baðker“.
„En hvers vegna varstu rekinn
fyrir það?“
„Jú, sérðu til. Á miðanum
stóð: „Hvernig myndi þér líka
að sjá beztu vinstúlku þína í
þessu fyrir 250 kr?“
Absolute Protection!
For Tour Fur Coat
IN OUR MODERN FUR STORAGE VAULT
For a small deposit you can order now and have your
new fur coat made from choice skins and in the latesl
style ready for next winter. Whether it is to change
the style of your sleeves, collar or to remodel, repair
or replace a skin, our expert craftsmen give your coat
the most careful attention.
DIAL 34 378
For Prompt Pickup and Delivery Service
PILUTIK FUR Cö.
156 Sherbrook Street (at Preston Ave.)