Lögberg - 03.08.1950, Síða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 3. ÁGÚST, 1950
/UÍIGAH4L
IWEJNÍNA
Ritatjón: INGŒJÖRG JÓNSSON
SÖGULEGAR MENJAR
Með þessu tölublaði minnist
Lögberg 75 ára afmælis íslenzka
landnámsins í Vesturlandi Ame-
ríku; innan fárra daga fara fram
hátíðahöld á Gimli í tilefni þess,
að nú eru liðin 75 ár frá því að
íslendingar stofnuðu byggðir í
Winnipeg, Nýja-íslandi, Minne-
sota og Markland. Þar mun
verða minst sögu þessara byggða
og mun það ekki erfitt, því mik-
ið er af heimildum fyrir hendi;
Vestur-Islendingar hafa verið
allvel vakandi fyrir því að skrá
sögu sína í blöð, tímarit og bæk-
ur, en um hitt hafa þeir síður
hirt, að varðveita ýmsar sögu-
legar menjar og er það slæmt,
því að þær eru engu að síður
tengiliðir við fortíðina en hin
skráða saga. — AJtli sé nokkur
landnámskofi nú til í Nýja-
íslandi, eða aðrar byggingar,
sem reistar voru á fyrstu árun-
um? Eða hafa nokkur þau á-
höld, sem þá voru notuð verið
varðveitt. Finnast nú margar
þeirra bóka, er landnámsmenn
fluttu með sér; eru kisturnar
allar eyðilagðar? Hefir myndun-
um af frumbyggjunum verið
haldið til haga? Er staðurinn
merktur þar sem fyrsta íslenzka
blaðið í Vesturheimi var gefið
út? Þannig mætti lengi spyrja
og myndi flest svörin, því miður,
leiða í ljós að á þessu sviði eru
vanrækslusyndir okkar miklar.
En íslendingar eru hvorki
betri né verri en aðrir að þessu
leyti. Hér í Winnipeg og grend-
inni hefir verið miskunarlaust
jafnað við jörðu sögulegum
byggingum og menjum, eins og
til dæmis Upper Fort Garry,
sem var vísirinn að sjálfri borg-
inni. Það er líka leitt til þess að
vita að hér skuli ekki vera til
sýnis einn af bátunum, sem
fluttu fólk á Rauðánni í gamla
daga. Gaman hefði verið fyrir
íslendinga og fleiri ef, til dæmis,
gamli Colewille hefði verið
varðveittur.
Sagan um Bluenose
Það virðist vera canadískt ein-
kenni að sýna litla rækt sögu-
legum menjum. Orsökin er
sennilega sú, að þjóðin er ung
og þess vegna vanþroska. Slá-
andi dæmi um það, hve fólk yfir-
leitt hirðir lítið um að varðveita
sögulega og merkilega hluti, er
sagan um Bluenose.
Bluenose var frægasta fiski-
skútan á Atlantshafinu — hrað-
skreiðasta seglskipið. Árið 1920
tilkynti eigandi Halifax Herald
að stofnað yrði til kappsiglinga
árlega milli fiskiskútna og sú
hraðskreiðasta fengi $4000 að
verðlaunum. Árið eftir hljóp
Bluenose af stokkunum í Lun-
enburg. Hún reyndist svo hrað-
skreið að engin önnur skúta
komst til jafns við hana. Banda-
ríkjamenn sendu hverja skútuna
á fætur annari, en árangurs-
laust, Bluenose bar sigur úr být-
um, hvdrnig sem viðraði og
hvort sem kappsiglingin var
fram undan Halifax, Gloucester
eða Boston.
Frægð hennar barst víða um
heim; hún sigldi til Englands
og konungurinn gaf henni segl;
hún sigldi upp Stórvötnin og var
drottning heimssýningarinnar í
Chicago og einnig canadísku
sýningarinnar í Toronto. Ekki
einungis Lunenburg og Nova
Scotia, heldur var öll Canada-
þjóðin stolt af henni. Mynd
hennar var á fimtíu 'centa frí-
merkjunum, sem.prentuð voru
1928—29; hún var greypt á cana-
dískan tíu centa pening og kon-
ur saumuðu mynd hennar í þús-
undir sessuborða og dúka.
Foot Comfort Assured!
When you obtain the proper
shoes — correctly fitted by
expert salesmen. For comfort
and beauty be sure to visit
Macdonald
Shoe Store Ltd.
492-4 MAIN STREET
“Just South of the City Hall”
Þegar stríðið braust út, lögð-
ust kappsiglingar niður og þá
fyrntist fljótt yfir frægð Blue-
nose, og árið 1942 seldu eigend-
urnir hana verzlunarfélagi suð-
ur í Vestur-Indíueyjunum. Hún
rakst á sker 1946 og liggur þar á
hafsbotni. Margar sögur fara af
því, að á síðustu dögum hennar,
hafi hún verið notuð við hina ó-
virðulegustu flutninga.
Það var ekki fyrr en fregnin
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar
Bus. Phone 27 989—Res. Phone 36 151
Rovaizos Flower Shop
Our Specialties:
WEDDING CORSAGES
COLONIAL BOUQUETS
FUNERAL DESIGNS
Mlss K. Chrlstte, Proprletress
Formerly with Robinson & Co.
253 Notre Dame Ave.
WINNIPEG MANITOBA
um afdrif þessarar frægu skútu
barst heim, að fólkið í Lunen-
burg og annars staðar í Canada
vaknaði, eins og við vondan
draum. Fólkið, sem áður hafði
verið svo stolt af henni, varð
gagntekið söknuði og reiði:
„Því létum við hana frá okk-
ur? Hér átti hún heima. Ferða-
fólk, sem hingað kemur, spyr
fyrst eftir Bluenose. Hún gerði
Lunenburg fræga. Því lögðum
við ekki saman í sjóð og keypt-
um hana. Við hefðum getað haft
Congratulations
to the lcelandic People on the Occasion
of their 75th Anniversary of Settlement
in Western Canada.
Whitey’s Service Station
PORTAGE og ARLINGTON
One Stop Stalion — Towing Anywhere
Business Phone 36 091 House Phone 71373
Hamingjuóskir
til íslendinga í tilefni af 75 ára
landnámshátíðinni á Gimli,
7. ágúst 1950.
★
PAGE OIL CO.
R. A. PAGE
Dealer in:
G.M.C. TRUCKS - OLDSMOBILE
MINNEAPOLIS MOLINE
TYDOL OILS AND GREASES
Phone 122
Cavalier
North Dakota
BaLuÍe

ta Ute.
PioueeJii
F roiii the Pioneer Hydro Power
Produeer in Western Canada . . .
Down through the years we have kept abreast of Community
needs with PINAWA the PIONEER, GREAT FALLS-G68,000 h.p.)
and SEVEN SISTERS nearing completion—(225,000 h.p.).
WIWNIPEG ELECTRIC COMPAMY