Lögberg - 15.11.1951, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. NÓVEMBER, 1951
5
'VVWWVVWWVWWVWWW*
AtiUGAMÁL
LVCNINA
Ritstion N'( JIBJÖRG JÓNSSON
LITTLE LADY WITH BIG SPIRIT
People may not know much about Iceland, but they
should know aboul Mrs. Jakobina Johnson. Seatlle,
who more than anyone else has made Iceland better
known in this area.
Being a poetess and trans-
lator, she is endowed with the
creative impulse of her Ice-
landic blood and heritage, and
she has penned two books,
numerous poems and trans-
lations to prove it. She has stood
before many Scandinavian and
American audiences, speaking
for her great heritage, often in
the Icelandic tongue, and seeing
her many must have thought,
well, Iceland must be an fine
little country.”
The other day we paid her a
visit in her huge two-story
home in Ballard, one of the
oldest, it is said, and Ballard’s
finest in the early days when it
was built by a mill-owner with
Victorian taste. A little old lady
greets us at the door, and be-
fore we know it, we’re seated
at a dining room table burdened
with smorgasbord delicacies and
with lighted candles at both
ends. Still there is an Oriental
atmosphere here, objects and
decorative pieces that reflect a
clean sweep from the eastern
shores of the Pacific to the west-
ern Atlantic.
* * *
We like the taste of her Ice-
landic cake, topped with whip-
ped cream, and that leads us to
Leif Erickson, the cream of
Iceland’s legendary crop. But as
we delve into the sagas, we’re
carried away by another story.
the story of the Icelanders that
came to our shores many cen-
turies after him, the white
man’s leader. We’re transported
back to 1889 and Mrs. Johnson
tells of a five-year old girl, com-
ing with her family, braving
some unknown destiny in Mani-
toba, Canada. Oh, those bleak
prairies, those long winter
nights, the early settlers, pos-
sessed by the mystery of a
strange new land. What did
they do?
Here’s the odd difference be-
tween Icelandic and other Nordic
immigrants. As far back as she
can reijiember, Mrs. Johnson re-
calls how those Icelandic sett-
lers on the prairie had a read-
ing society. Maybe the church
came first, but then the reading
society. They came with little
or nothing, and so they sent for
it. One by one those books came
and they were read like rare
editions of bibles. They would
sit and read for one another^.
during the long nights, and
that cast the spell of old Iceland
over them, the haunting spell
that comes from the windswept
terrain of that isolated island,
where a sense of desolate loneli-
ness makes the mind muse.
* * *
She taught school on t h o s e
prairies; she married Isak John-
son (who died two years ago)
and in 1908 they came to Seattle
with two sons. Later the family
grew to seven children, includ-
ing a girl and a son who died
in later years. Those were pione-
ering days in Ballard, and a
woman who lfked to spend spare
moments reading was different.
Mrs. Johnson couldn’t get rid of
the haunting spell; she was a
steady visitor at the Ballard
Library, where she read mostly
everything. And as the years
crept up on her, and the spirit
that blood and tradition had in-
stilled in her sought to recap-
ture the spell, the turned oftener
to writing, like so many of her
Mrs. Jakobina Johnson
literary forebears.
' At this point, the sweet girlish
smile on her face disappears and
in its place we see a stern ex-
pression with her eyes beaming
a sort of inner intensity, an al-
most troubled stare. Then she
says, “I desire to live deeply . . .
'the inner strength is most im-
portant . . . it has to do with a
touch of the infinite . . . you,
understanding music, can feel it,
can’t you? . . . it’s developed
there in you; it only needs some-
thing from without to establish
the contact . . . like having a
key to fit the lock . . .”
As we discuss the strange
inner workings of the spirit, we
try to discern the kéy with
which she releases that inner
power. For awhile we thought
paradoxically of Dale Carnegie,
the slick ready-to-wear for-
mulas, but Mrs Johnson breaks
us off with a simple statement
of a mother . . .
“Love of children has deep-
ened this inner strength in me,
and maybe that has deepened an
awareness of the meaning of
life more than anything else”.
* * *
After our coffee we sit down
in the living room decorated
with numerous objects, and the
femirfine approach is further ac-
centuated by the fine delicate
lines of Oriental drawings and
art work. There is sheet music
on the piano by a “new” Ice-
landic composer. What is it? So
Mrs. Johnson sits down beside
us and starts reciting the lines
in Icelandic, rolling syllables
like heaving waves, up and
down, syllables that seem to
have a sinewy power and it
makes you think of Viking
brawn and craft. This is really
the original language of the
Scanainavian; it’s like getting
reacquainted with the source.
Then she sings it, intoning the
words softly when they get sad,
a little louder when gaiety takes
over, and then her eyes sparkle
and shine girlishly again. Yes,
she’s like a little girl now, her
head tilted to one side, her body
swaying rythmically. Only the
eyes betray an older woman, the
liquid expressiveness of infusing
memories into the music.
* * *
Mrs. Johnson has a number of
books containing her poems and
translations of Icelandic poems
and writings in a textbook on
w o r 1 d literature, children’s
books, a book of her own,
Candlelight with 40 poems, and
poems in the American Scand-
inavian Review quarterly, etc.
She has translated 70 Icelandic
poems. Her translation of the
Uppástunga Jóhannesar Bröndsteds prófessors:
Rannsóknarleiðangur norrænna
fornfræðinga til Vesturheims
The American Scandinavian Foundation bauð fyrir nokkr-
um árum danska prófessornum Jóhannes Bröndsted,
forstöðumanni þjóðminjasafnsins í Kaupmannahöfn, vest-
ur um haf til þess að kynnast af eigin raun minjum
þeim, sem fundizt hafa vestan hafs og taldar hafa verið
vitnisburður komu norrænna manna þangað löngu fyrir
daga Kólumbusar.
Icelandic national anthem is
used in this country. Critics
commend her translations for
their close spiritual proximity
to the original. And as for that
distinction, some measure of the
respect it has afforded her can
be recalled from her two trips
to Iceland; the first in 1935,
when she was invited over there
by three different clubs; later
in 1948 as guest of former stu-
dents of University of Washing-
ton. In ’35 the Icelandic govern-
ment decorated her for pioneer-
ing and excellent work as a
translator.
Before we leve, we ask for one
of her poems. And here it is:
ÖXARÁRFÓSS
By Jakobína Johnson
Sing me of times departed,
Bard of the cliff and plain—
Times of whose golden passing
Echoes and dreams remain; .
Echoes of great beginnings
Canyon and gorge retain.
Hear I the lawman reading
Codes to a chieftain throng—
Vikings by law defining
Standards of right and wrong—
Lögberg a throne befitting
Heroes of ships and song.
Hear I the skald intoning
Mythic, impromptu staves—
Freedom and soaring singers
Ever the Norseman craves—
Iceland his bravest epic
Sung to the Arctic waves.
HVERS VEQNA kostar ríkið
milljónum króna árlega til að
kenna börnum og unglingum
ensku ogv dönsku samhliða því
að æskan hefir alls ekki tíma til
að lesa íslenzkar bókmenntir
fyrir skólaþvingun. Eiga allir
unglingar að tala við Engilsaxa?
Um hvað eiga landar að tala við
þessar stórþjóðir? Eða eiga allir
íslendingar að lesa enskar bæk-
ur og blöð? Meginhluti skóla-
fólks kann að afloknu námi of
lítið til að lesa nýtilegar enskar
bækur, og reynir alls ekki að
gera það. Þetta vita allir, sem
þekkja hvað lesið er í almenn-
um bókasöfnum og keypt í bóka
búðum. Bækur, sem nokkuð er
í varið á erlendum málum, eru
nú mjög sjaldan lesnar af fólki,
sem er í skólum. Eyðsla þjóðar-
innar í sambandi við tungumála-
nám er óhæfileg, hvort sem litið
er á andlega orku nemenda,
kennara eða tímann, sem eyðist
í þetta nám og fjárhagsútgjöldin.
Úr þessu má bæta. Ungmenna-
skólarnir mættu gjarnan gefa
nemendum kost á að fá talæf-
ingar og lestur Berlitz texta í
svo sem 30 stundir. Það er nægi-
leg byrjun fyrir þá, sem ætla að
prófa málalöngun sína og fyrir
sjómenn eða fólk, sem þarf að
hafa lítilsháttar skipti við er-
lenda menn, þar á meðal þjón-
ustufólk á sumargistihúsum. En
þeir, sem vilja njóta framhalds-
náms þyrjenda, geta gert það
með því að taka þátt í tungu-
málanámi útvarpsins og bréfa-
skólá S.l.S. Árni Jónsson til-
raunastjóri á Akureyri hefir
bent á þessa leið í einu dagblað-
inu, að hafa samvinnu milli út-
varps og bréfaskólans við tungu-
málanámið. Þá er enginn neydd-
ur til að nema það, sem hann
ekki langar til að læra. Höfuð-
ástæðan til þe&s að nemendur í
öllum tegundum skóla hér á
landi lesa svo furðulega lítið á
erlendum málum sér til menn-
ingarauka, er námsþreytan. Það
er búið að gera unglingana svo
þreytta á kennslubókastagli í
erlendum tungum, að þeir sneiða
hjá bókum á þessum málum af
því þeim finnst allt leiðinlegt,
sem kemur nærri þessum skyldu
bundna ítroðningi.
Úr þessu má bæta, ef nem-
endur í ungmennaskólunum fá
30 stunda byrjunarkennslu í
málum grannþjóðanna. Þeir,
Leiðangur norrænna
fornfraeðinga.
í síðasta bindi árbóka Forn-
ritafélagsins í Höfn er ritgerð
mikil eftir Bröndsted próf., þar
sem hann gerir grein fyrir rann-
sóknum þeim, sem hann hefir
gert um þetta efni. N
í þessari ritgerð leggur pró-
fessorinn til, að gerður verði út
leiðangur vestur um haf til þess
að leita fornminja og sönnunar-
gagna um dvöl norrænna manna
í Vesturheimi til forna, og verði
honum stjórnað af norrænum
fornfræðingum, sem tekið hafa
þátt í uppgreftri bústaða hinna
fornu íslendinga á Grænlandi,
er hann nefnir raunar „norður-
búa“. Eru í þessu sambandi
nefndir sérfræðingar á þessu
sviði frá Danmörku, íslandi,
Noregi og Svíþjóð.
Þar sem Leifur heppni
tók land.
í ritgerð sinni segir Bröndsted,
að söguleg og óvéfengjanleg
staðreynd sé, að Leifur heppni
hafi fundið Vesturheim árið
sem vilja nema meira, halda á-
fram upp á eigin spýtur í bréfa-
skóla og við útvarpsnám. Ef þeir
hafa nokkra meðfædda hæfileika
og vilja lesa erlend mál, þá
nema þeir með þessum hætti.
Hinir, sem vanta hæfileika,
vilja eða hvort tveggja, hafa
vissulega lítið að gera með ríkis-
sjóðsframlög til málanáms. í
stað tungumálanáms á að koma
lestur þjóðlegra bókmennta. Þar
er af miklu að taka, sem nú er
vanrækt, allt frá Biblíunni,
Eddu, íslendinga sögum, Heims-
kringlu, Passíusálmunum, Vída-
línspostillu og skáldskap á 19.
og 20. öld, til Davíðs Stefánsson-
ar og Sölku Völku. Þeir, sem
ekki sætta sig við nema lítinn
skammt af bókmenntum ættu að
fá því meiri verklega kennslu.
Væri hvort tveggja gott og
heilsusamlegt landsfólkinu.
Hér er borin fram lítil tillaga
um gerbreyting á háskalegum
þætti í uppeldismálum þjóðar-
innar. En það er aðeins byrjun.
— Núverandi námsþvingun er
að gera dugandi ungmenni leið
á alvarlegum störfum og afhuga
lestri góðra bókmennta. —J. J.
Ársfundur
íslendingadagsins
A almennum fundi, sem hald-
inn var á mánudagskveldið voru
þessir kosnir í nefndina fyrir
næstu tvö árin:
Séra Valdimar J. Eylands,
Davíð Björnsson, Páll Bardal,
Steindór Jakobsson og Jón Lax-
dal.
Eftirgreindir menn eiga sæti
í nefndinni til eins árs:
Skúli Backman, Qnorri Jónas-
son, Hannes Pétursson Jr., Sigur
björn Sigurdson, Jochum As-
geirsson og Heimir Thorgrímson.
Nefndin á þakkir skilið fyrir
dyggilegt starf og drengilegan
stuðning við íslenzka kenslu-
stólinn.
Hljóta
nómsverðlaun
United College veitti náms-
fólki skólans 54 námsverðlaun í
byrjun þessa skólaárs. Fjórir ís-
lendingar hlutu verðlaun: —
A n d r e a Sigurjónsson, hlaut
tvenn verðlaun; Margaret Sig-
valdason; Eleanor Sigurdson og
Clarence Swainson.
1000. 45 mismunandi skoðanir
um dvalarstað hans hafa komið
fram, en einna líklegust þykir
nú skoðun, sem kennari, Frede-
rich Pool, hefir nýlega sett fram
um, að Leifur hafi haft vist við
Þorskhöfða, um 300 kílómetra
frá New York. Landlagslýsingar
standi heima, og Pool hafi fund-
ið raufar í steina, þar sem
„norðurbúarnir“ hafi sennilega
bundið skip sín.
Ekki að henda reiður á öðru.
Á öðrum fundum, sem taldir
Á laugardaginn varð það
slys að Brekkuvelli á Barða-
strönd að þriggja lesta vöru-
bíll rann fram af háu bergi
þar á túninu og mölbrotnaði,
en sjötug kona, sem í bíln-
um sat, slapp lífs af, dóttir
hennar, sem einnig var í
bílnum, komst út, áður en
bíllinn steyptist fram af.
Það þykir hin mesta mildi að
hér skyldi ekki verða miklu
ægilegra slys, og konan, sem í
bílnum var, bíða bana, er bíll-
inn kastaðist fram af berginu,
um 7—8 metra fall, og hafnaði
á jarðfastri klöpp fyrir neðan
það, mölbrotnaði við fallið og
skorðaðist þar.
Armann Einarsson, bóndi á
Brekkuvelli, og Hákon Kristó-
fersson, bóndi í Haga, skýrðu
blaðinu svo frá þessum atburði:
Bíllinn var að koma frá Litlu-
Hlíð á Barðaströnd, og ók hon-
um Búi Einarsson á Brekku-
velli, en í framsætinu hjá hon-
um var móðir hans, Guðríður
Ásgeirsdóttir, og systir, Ólafía
Sigurrún Einarsdóttir í Litlu-
Hlíð, er ætlaði að fylgja móður
sinni út að Brekkuvelli.
Við túnið á Brekkuvelli fór
bílstjórinn út úr bílnum til þess
að opna hlið, en þær mæðgur
eru vera frá þessum öldum, tel-
ur h^nn ekki hægt að henda
reiður. Vopn, sem fundizt hafa
við Beardmore í Ontario, telur
hann að vísu af forn-norrænni
gerð, en möguleika á, að þau
hafi komist vestur um haf eftir
daga Kólumbusar.
Steinturn í Rhode-eyju telur
hann annað hvort hollenzkan
varðturn frá 1625 eða enskan
varð- og vitaturn frá 1640, en
segir þó, að ef slíkur turn væri.
í Norðurálfu, gæti maður talið
hann frá 1200 og sett hann í
samband við hringkirkjurnar á
Borgundarhólmi.
Kensington-steininn f r æ g a
telur hann minna á víkingaöld-
ina, en hins vegar hafi rúna-
fræðingar lýst yfir, að rúnirnar
séu gerðar á okkar tímum.
En þrátt fyrir þetta telur
Bröndsted að síður en svo ó-
hugsandi sé, að finna mætti
vestan hafs fornar minjar, er
sönnuðu komu norrænna manna
til landsins og dvöl þar.
sátu eftir inni. En meðan bíl-
stjórinn var að fást við hliðið,
rann bíllinn af stað niður hall-
andi túnið, og er ekki að fullu
ljóst, hvað því olli. Var 50—60
metra spölur niður að allháu
klettabelti. Þegar Ólafía sá,
hvað verða vildi, tókst henni í
ofboði að stökkva út úr bílnum,
áður en hann náði klettabrún-
inni, en móðir hennar, sem orð-
in er nær sjötug, varð of sein
fyrir.
Bíllinn kastaðist svo íram af
bergbrúninni, og kom hann nið-
ur á hjólin, án þess að velta yfir
sig, og skall á jarðfasta klöpp,
sem var neðan> undir berginu.
Er fallið talið hafa verið 7—8
metrar. Við fallið mölbrotnaði
bíllinn, svo að hann er gersam-
lega ónýtur, og konan, er í hon-
um sat, hlaut mikil meiðsl. Þyk-
ir þó undursamleg mildi, að hún
skyldi sleppa lífs úr þessum
háska.
Konan var flutt í sjúkrahús í
Patreksfirði, þar sem hún liggur
nú. Við læknisrannsókn kom í
ljós, að hún er ekki beinbrotin.
Hins vegar skarst hún mikið á
höfði og hlaut mikinn heila-
hristing. Einnig er hún mikið
marin, einkum á öðrum hand-
legg.
—TIMINN, 12. okt.
Er þjóðaratkvæði
CampbelTs forsætisróðherra
%
AÐEINS BLEKKING?
Hefir skyldukvöð ráðið markaðsgátuna?
Eruð þér ánægðir með hinar lágu hafra
og bygggreiðslur?
*
HLUSTIÐ Á
FIGHTING MAC’
(Bruce MacKenzie, Farmer, Morris, Man.)
--------- CLIP FOR REFERENCE ------
•
Monday, November 19, CJGX, Yorklon 8.30 p.m.
Tuesday, November 20, CKY, Winnipeg 7.35 p.m.
Tuesday, November 20, CKDM, Dauphin 8.00 p.m.
Tuesday. November 20, CKX, Brandon 8.30 p.m.
Tuesday, November 20, CKSB, Si. Boniface 8.45 p.m.
This adverlisemenl auihorized by
Farmers' Protective Association
MORRIS, MANITOBA
The Scandinavian American
Athugasemdir um uppeldismál
—TÍMINN, 11. okt.
Sjötug kona steypist í bíl fram af 7-8 m.
bergi og sleppur lífs