Lögberg - 15.11.1951, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. NÓVEMBER, 1951
Ymislegtumte
ENGINN VEIT nú með vissu
hvenær menn komust fyrst upp
á að drekka te. En til eru forn
munnmæli unt það.
Kínverjar halda því fram, að
fyrsti maðurinn sem drakk te,
hafi verið Shen-Nung keisari í
Kína og það hafi skeð árið 2737
fyrir Krist. Þessi keisari lét sér
mjög ant um að menn lifðu
heilsusamlega og gekk þar á
undan öðrum með góðu for-
dæmi. Meðal annars' drakk hann
aldrei vatn, nema það væri soð-
ið. Svo var það einu sinni þegar
verið var að sjóða vatn. handa
honum, að nokkur blöð fuku
niður í það. Lagði þá skjótt þægi
lega angan af pottinum. Keisar-
inn aíréð því að bragða þetta
seyði, og þá komst hann að raun
um að bragðið var jafn gott og
anganin af því. Seinna komst
hann að raun um að blöðin, sem
þessu höfðu valdið voru af te-
runna.
Indverjar segja aðra sögu um
það hvernig te sé upp runnið.
Þar var einu sinni Búddhaprest-
ur, sem Darma hét og hann var
uppi um líkt leyti og Kristur.
Þessi prestur afréð að sýna trú
sína í verkunum með því að
vaka samfleytt í sjö ár og gera
ekkert annað en hugsa um
Búddha og almætti hans. Alt
gekk vel fyrstu fimm árin. En
þá fór Darma ákaflega að syfja
og til þess að halda sér vakandi
tók hann nokkur laufblöð og
tugði þau. Og þette hresti hann
svo, að hann gat vakað í tvö ár
í viðbót. Auðvitað voru það te-
lauf, sem hann hafði tuggið.
Japanar s.egja að þessi saga sé
sönn að mestu leyti, en segja
hana dálítið öðruvísi. Þeir segja,
að þegar Darma var orðinn yfir-
kominn af svefnleysi, þá hafi
hann ekki getað náð í telauf, því
að tejurtin hafi ekki verið til.
En til þess að halda sér vakandi
hafi hann skorið af sér augna-
lokin og fleygt þeim frá sér.
Þau festu rætur þar sem þau
komu niður á jörðina og upp
af þeim spruttu tvö lítil og falleg
tré. Þetta voru fyrstu teplönt-
urnar í heiminum, segja Jap-
anar.
Þessar eru þjóðsögurnar um
það, hvernig menn uppgötvuðu
teplöntuna. En sagnfræðingar
segja að tedrykkja hafi byrjað í
Kína mjög snemma á öldum. Þ9
var það ekki fyrr en á 8. öld að
hún var orðin almenn í land-
inu. Þá voru þar margir tekaup-
menn og græddu á tá og fingri.
í byrjun 9. aldar gerðist merk-
isatburður í te-sögunni. Þá flutti
helgur maður, Dengyo Daishi
að nafni, tejurtina til Japans og
gróðursetti hana þar. Og þar
þroskaðist hún ágætlega. Og nú
leið ekki á löngu að Japanar
urðu jafn sólgnir í te og Kín-
verjar. Þótti tejurtin þar svo
mikil nytjajurt að keisarinn gaf
út lög árið 815 þar sem fyrir-
skipað var að te skyldi ræktað
í fitnm héruðum landsins. Og
Japanar gerðu tedrykkjuna að
nokkurs konar helgisið á heimil-
um sínum.
Þjóðirnar í Norðurálfunni
heyrðu ekki getið um te fyr en
eftir miðja 16. öld. Þá kom út
bók eftir persneskan mann, sem
Haiji Mohamet hét, og hafði
ferðast í Kína. Hann skýrði þar
frá því hvernig te væri ræktað
í Kína og hvernig það væri not-
að. Hann lét þess þar getið, að
te væri hinn ágætasti heilsu-
drykkur.
Það var ekki fyr en eitthvað
50 árum seinna að fyrsta te-
sendingin kom til Evrópu. Hún
kom til Hollands frá Java, en
teið hafði verið ræktað í Kína.
Um mörg ár voru svo Hállend-
ingar einir um að flytja te til
Evrópu, enda voru þeir þá mesta
siglingaþjóð heimsins. Það var
því eðlilegt að tedrykkja yrði
fyrst algeng þar í landi. Fólki
þótti þessi drykkur góður og það
var almennt álitið að hann væri
mar^ra mannlegra meina bót.
í Englandi náði te ekki jafn
fljótt hylli almennings eins og
í Hollandi. Heldri menn drukku
það að vísu af því að það þótti
fínt. Um þær mundir voru mörg
kaffihús þar í landi og höfðu náð
miklum vinsældum. En árið 1657
byrjaði einn kaffihúseigandi,
Thomas Barraway, að auglýsa
að hjá sér fengist líka te, og að
það læknaði svo að segja allar
meinsemdir manna. Um sömu
mundir hófst tedrykkja við
ensku hirðina og hafði drotning
Karls II. konungs flutt þann sið
þangað. Hún var portúgölsk, en
í Portúgal var tedrykkja þá orð-
in almenn.
Tenotkun fór óðfluga í vöxt
svo að þar kom að eftirspurn
eftir te varð meiri en framboðið.
Þá var það að Austur-Indía fé-
lagið fór að flytja te í heilum
skipsförmum frá Amoy í Kína
til Englands. Þegar svo var kom-
ið lækkaði verðið undir eins, svo
að nú kostaði ekki pundið nema
3 sterlingspund, en hafði áður
verið selt á 15 sterlingspund. Að
vísu var verðið hátt enn, «n
þrátt fyrir það varð te nú þjóð-
ardrykkur Englendinga.
Landnemarnir, sem fluttust
vestur um haf, höfðu vanist te-
drykkju og þeir fluttu þann sið
með sér. En það hafði miklar og
ófyrirsjáanlegar afleiðingar. —
Bretar lögðu geisiháan toll á te
og varð af því mikil óánægja,
sem að lokum leiddi til þess, að
Bandaríkin sögðu skilið við Eng-
land og gerðust sjálfstætt ríki.
Árið 1823 var brezkur hers-
höfðingi, Robert Bruce að nafni,
sendur austur í Assam, sem er
hérað nyrst og austast í Ind-
landi, og þar fann hann vilta te-
jurt. Það varð til þess, að menn
fóru að hugsa um að hægt mundi
vera að raékta te í Indlandi. Til-
raunir voru gerðar og te þreifst
þar ágæta vel. Og nú er svo
komið, að te er ræktað á 88.000
ekrum í Indlandi. Þaðan var te-
jurtin flutt til Ceylon, Java og
Sumatra, og alls staðar þreifst
hún. Um aldamótin seinustu var
flutt út te frá þessum töðum fyr-
ir þúsundir sterlingspunda. —
Seinna var tejurtin svo flutt til
brezku Austur-Afríku, og þar
þrífst hún líka vel.
Með þessu hefir orðið mikil
breyting á teverzluninni. Kína,
sem áður sat eitt að henni, er
nú ekki lengur fremsta teland-
ið. Árið 1939 framleiddu Indland,
Ceylon, Austur-Indíur og brezka
Austur-Afríka 85% af því te,
sem flutt var landa milli. Frá
Kína kom aðeins tíundi hlútinn
af því, og hitt frá Japan og For-
mosa. Þessi mikla framleiðslu-
aukning hefir orðið til þess, að
verð á te hefir farið ört lækk-
andi og er te nú, næst vatni, ó-
dýrasti og almennasti drykkur
víðsvegar um heim. Talið er að
rúmlega 400.000 miljónir tebolla
séu drukknir á hverju ári í
heiminum.
—Lesbók Mbl.
Á sunnudáginn, var tilkynnt
frá London, að Winston Chur-
chill, forsætisráðherra Bret-
lands, myndi fara til Washing-
ton fyrstu dagana í janúar til
viðtals við Harry Truman, for-
seta Bandaríkjanna. í fylgd með
Churchill verða: Rt. Hon. Ant-
hony Eden, utanríkisráðherra,
Lord Cherwell og Lord Ismay.
Churchill og Truman eru vel
kunnugir síðan fundum þeirra
bar saman í Potsdam 1945, og
fram að brezku kosningunum
þegar Clement Attlee tók við
völdum.
^agt er, að Churchill vilji
leggja áherzlu á eftirfylgjandi
atriði, þegar fundum þeirra ber
saman: ,
1. Að sambandið milli Banda-
ríkjanna og Bretlands verði nán-
ara; fleiri Truman-Churchill-
fundir og reglubundnir fundir
milli utanríkisráðherra þessara
landa, Dean Acheson og Anthony
Eden.
2. Bretland þarfnast fjárhags-
legs stuðnings frá Bandaríkjun-
Úr borg og bygð
Matreiðslubók
Dorcasfélag Fyrsta lúterska
safnaðar hefir nú til söíu splunk-
urnýja matreiðslubók, er það
hefir safnað til og gefið út; bók
þessi er með svipuðum hætti og
hinar fyrri, vinsælu matreiðslu-
bækur, er Kvenfélög safnaðar
ins stóðu að; þetta er afar falleg
bók með fjölda gamalla og nýrra
uppskrifta, sem koma sér vel á
hvaða heimili, sem er.
Matreiðslubók þessi kostar
$1.50 að viðbættu 10 centa burð-
argjaldi.
Pantanir, ásamt andvirði,
Mrs. A. MacDonald
11 Regal Ave. St. Vital
sendist:
áími 205 242
Mrs. H. Woodcock
9 St. Louis Road, St. Vital
Sími 209 078
eða til Columbia Press Limited,
695 Sargent Ave.
Sími 21 804.
☆
Látin er nýlega hér í borginni
Miss Guðrún Halldórsson, er um
langt skeið fékst við nuddlækn-
ingar, hin mesta myndar- og
dugnaðarkona; hún var ættuð af
Önundarfirði, systir hins kunna
athafnamanns Halldórs Hall-
dórssonar, sem fyrir skömmu er
látinn, frú Gerðu Ólafsson og
og Miss Theódósíu Halldórsson.
☆
Dr. P. H. T. Thorlakson kom
heim á föstudagskvöldið var úr
nálega þriggja vikna ferðalagi
vestur um Kyrrahafsströnd og
suður um Californíu; hafði hann
mikla ánægju af ferðinni.
☆
Mr. B. J. Lifman frá Árborg
kom hingað vestan frá Glenboro
á þriðjudaginn og hélt heim-
leiðis samdægurs.
☆
Mr. og Mrs. Ólafur Hallsson
frá Eriksdale og Mr. og Mrs.
Ágúst Eyjólfsson frá Lundar,
komu til að njóta tónleika Dr.
Páls íssólfsonar.
☆
65 ára afmæli og hauslboð
Haustsala og kaffiboð Kven-
félags Fyrsta lúterska safnaðar
í Winnipeg fer fram í fundarsal
kirkjunnar á miðvikudaginn 21.
nóvember 1951, frá kl. 2.30 til
5.30 e. h. og 7 til 10 að kvöldinu.
Við þetta tækifæri verður
minnst 65 ára afmælis Kvenfé-
lagsins.
Munir, sem að einhverju leyti
snerta sögu okkar hér og hlutir
60 ára og eldri frá foreldrahús-
um og heimilum meðlima, verða
til sýnisX
Um kvöldið fer fram stutt
prógram; örstutt lýsing af fyrstu
árum félagsins hér í Winnipeg
(1886—’7) og sýning á myndum
sem sérstaklega hafa verið vald-
ar vegna þess að þær eru af
fólki, sem margir kannast við,
eða af nýtízku búningum þeirra
ára.
unum til þess að greiða úr vöru-
skortinum þar í landi.
3. Bretland fái meiri ráð varð-
andi utanríkisstefnur, sem varða
bæði löndin.
Þá er sagt, að Churchill muni
fara fram á, að einhver ráð verði
fundin til að bæta samkomu-
milli Rússlands og Vestur lýð-
ræðislandanna. Mr. Churchill
vill hafa fund með Stalín, en
fram að þessu hefir Truman
ekki viljað það með öðru móti
en því, að Stalín komi til
Washington.
Skoti og Gyðingur voru á-
kærðir fyrir að hafa verið
drukknir inni á veitingastofu,
en báðir sögðust „ekki vera
sekir“. f
Dómarinn: — Hvaða ástæðu
hafið þér til að halda að þeir
hafi verið drukknir?
Ákærandinn: — S k.o t i n n
dreifði peningunum sínum 1
kringum sig og henti þeim, m. a.
í Gyðinginn, en hann týndi þá
upp og lét Skotann fá þá aftur!
Prógrammi lýkur með því að
Mrs. J. A. Blöndal, er viðstödd
var á fyrsta fundi og lengst hef-
ir verið á meðlimaskrá félagsins,
sker afmæliskökuna.
Við söluborðið verða forstöðu-
konur deilda, þær Mrs. S. Sig-
urdson, Mrs. G. Jóhannson, Mrs.
Sigurjón Sigurdson og Mrs. F.
Stephenson. Fyrir kaffiveiting-
um er Mrs. Breckman; fyrir mat-
sölu þær Mrs. S. O. Bjerring og
Mrs. C. Olafson; „Candy“, þær
Mrs. D. Jónasson og Mrs. Fred
Bjarnason; „Novelties", þær
Mrs. Paul Johnston og Mrs. Vala
Magnússon. Forseti, Mrs. O.
Stephenson, ásamt Mrs. V. J.
Eylands og Mrs. M. W. Dalman,
taka á móti gestum.
Öllum er vinsamlega boðið á
þessa samkomu kvenfélagsins. —
Munið siað og tíma!
' ☆
— BRÚÐKAUP —
Á laugardagskvöldið 10. nóv.
fór fram mjög hátíðleg og fjöl-
menn brúðkaupsathöfn á heimili
þeirra Ednu og Clarence Julius,
að 691 Jessie Ave. Sonur þeirra
Thomas Roy, og Svava Vilbergs
frá Reykjavík á Islandi voru þá
gefin saman. Brúðurin sem er
hin fegursta og glæsilegasta
stúlka er nýkomin til þessa
lands. Séra Valdimar J. Eylands
gifti; en Jóhann Beck, forstjóri
Columbia Press Ltd., mælti fyrir
minni brúðarinnar. Var hann
gamalkunnugur foreldrum henn
ar, kryddaði hann ræðu sína
fjöri og fyndni og tókst hið
bezta. Ingólfur Bjarnason frá
Gimli, f r áfe n d i brúaðarinnar,
gekk henni í föðurstað við brúð-
kaupið, en auk þess aðstoðuðu
hana, dóttir hans, Mrs. Albert
Campbell, og vinstúlka Svövu,
Erla ólafsdóttir frá Reykjavík.
Að hjónavígslunni afstaðinni
fóru fram ríflegar veitingar. —
Ungu hjónin munu setjast að
hér í borginni.
Lögberg óskar til hamingju.
☆
Frá Vancouver.
fÓskað er eftir vinnukonu á
Elliheimilið „Höfn“. Umsækj-
endur, skýrið greinilega allar
ástæður.
Mrs. Thora Orr, ekrifari
2365 W. 14th Ave.
Vancouver, B.C.
Telephone Ch. 1440
☆
Heimilisiðnaðarfélagið
heldur fund á þriðjudags-
kvöldið, 20. nóv., að heimili Mrs.
P. J. Sivertson, 497 Telfer St. —
Byrjar kl. 8.
☆
Gifling:
Þann 7. nóv. s.l. voru gefin
saman í hjónaband af séra Jó-
hann Fredriksson G o r d o n
Douglas Breckman og Ruth
Mary Forrester. Giftingin fór
fram á heimili brúðarinnar í
Emerson, Man. Brúðguminn er
sonur Edwards sál. og Halldóru
Breckman frá Lundar, Man.
Ungu hjónin fóru í brúðkaups-
ferð suður í Bandaríki. Þau setj-
ast að á Lundar.
✓
☆
Gefin saman í hjónaband í
Lútersku kirkjunni í Selkirk,
þann 8. nóv., af sóknarpresti,
William Cholosky og Sigurbjörg
Lilja Ólavía Olson, bæði til
heimilis í Selkirk.
Afar fjölmenn brúðkaups-
veizla var setin í samkomuhúsi
Selkirksafnaðar. — Ungu hjónin
setjast að í Selkirk.
☆
Dánarfregn: —
Mrs. Nels Larson, frá Bot-
tineau, N. Dak. dó þann 11. nóv.,
eftir langa og erfiða legu. Mrs.
Larson er móðir Mrs. J. Fred-
riksson á Lundar, Man. Jarðar-
förin fer fram frá Nordlands
lútersku kirkjunni fimtudaginn
þann 15. nóv. Sóknarpresturinn
jarðsyngur.
☆
Dr. Björn Jónsson og frú frá
Baldur voru viðstödd orgeltón-
leika Dr. Páls ísólfssonar.
•ir
Mr. og Mrs. G. J. Oleson frá
Glenboro, voru stödd í borginni
í vikunni, sem leið.
GJAFIR TIL BETEL
Víglundur Vigfússon, Betel,
Altarisgjöf $5.00; Guðrún Thor-
steinsson, Winnipeg, $10.00;
Ladies Aid „Sólskin“, Foam
Lake, Sask., $50.00; Mrs. S. Odd-
son, Osland, B.C., $10.00; Hall-
grímur Austman, Betel, Kringl-
ur og tvíbökur; Mr. O. Hallson,
Ericksdale, Man., 1 Box Apples;
Mrs. Kris. Helgason, Chicago, 111.
8 balls White Knitting Wool;
Mrs. Solveig B. Helgason, Hay-
land, Man., $5.00; Mrs. J. D.
Eaton, Toronto, Ont., $100.00;
Vinur að Winnipegoses, Man.,
$50.00; Islenzka kvenfélagið að
Leslie, Sask., í minningu um
Stefán Anderson $5.00.
Beztu þakkir fyrir allar þessar
gjafir.
Fyrir hönd nefndarinnar
J. J. Swanson, féhirðir
908 Avenue Bldg., Wpg.
Mr. Sigbjörn Sigbjörnsson frá
Leslie, Sask., kom til borgarinn-
ar síðastliðinn laugardag í heim-
sókn til dóttur sinnar, Mrs.
Wood, og mun dvelja hér nálægt
hálfsmánaðartíma.
☆
Mr. og Mrs. S. R. Sigurðsson
og Mrs. S. W. Sigurgeirsson frá
Riverton voru stödd í borginni
í fyrri viku.
☆
Mr. Hallgrímur Stadfeldt frá
Riverton kom til borgarinnar til
að vera viðstaddur orgeltónleika
Dr. Páls ísólfssonar.
☆
Vil kaupa
íslendinga Sögur í útgáfu Hins
íslenzka Fornritafélags.
Dr. Björn Jónsson
Baldur, Man.
☆
Mr. Páll Guðmundsson og
dóttir hans, Mrs. Walters, frá
Lundar, dvöldu i borginni í fyrri
viku.
☆
Á sunnudaginn var lézt að
heimili sínu við Hnausa, Man.,
frú Helga Marteinsson, stórmerk
landnámskona, ekkja hins kunna
og velmetna athafnamanns
Bjarna Marteinssonar. Jarðar-
M ESSUBOÐ
Fyrsta Lúterska Kirkja
Séra Valdimar J. Eylands.
Heimili 686 Banning Street. Sími
30 744.
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
☆
— Gimli Lutheran Parish —
H. S. Sigmar, Pasior
Sunday November 18th
9:00 a.m. Betel
11:00 a.m. Árborg
2:00 p.m. Víðir
7:00 p.m. Gimli
8:30 p.m. Husawick Hall —
Community. Church Rally. The
Movie will be Shown “For Good
or For Evil”.
☆
Lúierska kirkjan í Selkirk
Sunnudaginn 18. nóvember:
Ensk messa kl. 11 árd.
Sunnudagaskóli kl. 12
Biblíumyndir sýndar í kirkj-
unni, undir umsjón Sunnudaga-
skólans, kl. 7 síðd.
■ Fólk er boðið velkomið!
S. Ólafsson
☆
Messuboð:
— Lundar-söfnuður —
Sunndaginn þ. 18. nóv.
Sunnudagaskóli kl. 11 f. h.
Ársfundur safnaðarins kl. 2 e. h.
Messa á ensku kl. 7.30 e. h.
J. Fredriksson
— M O L A R —
förin fer fram frá kirkju Breiðu-
víkursafnaðar á föstudaginn; frú
Helga var 83 ára að aldri.
☆
Frú L o v í s a Gíslason frá
Morden, var meðal þeirra mörgu
langt að komnu, er sóttu orgel-
tónleika Dr. Páls ísólfssonar.
☆
W. J. Lindal dómari fór flug-
leiðis austur til Ottawa í em-
bættiserindum á miðvikudags-
morguninn, og kemur heim aftur
á laugardaginn.
☆
Séra Harald S. Sigmar á Gimli
var staddur í borginni á þriðju-
daginn ásamt frú sinni.
In 1681 there were, only 94
horses in all French Canada.
Thirty-six of them were in
Quebec City.
☆
Lestarvörðurinn: — Afsakið,
frú mín góð, en ég hefi nú rétt
í þessu frétt að stöSin, sem þér
ætlið til, brann í nó.tt.
Frúin: — Það er alt í lagi. Þeir
verða ábyggilega búnir að
byggja hana upp á ný, þegar
þessi lest kemst þangað.
Warren Austin, sem var full-
trúi Bandaríkjanna hjá Samein-
uðu þjóðunum 1948, skoraði á
Araba og Gyðinga að „jafna
deilur sínar í sönnum kristileg-
um bróðuranda“.
☆
Gallinn á heiminum er sá, að
heimskingjarnir eru handvissir
um að þeir hafi rétt fyrir sér,
en gáfumennirnir eru alltaf
hlaðnir efasemdum. (Bertrand
Russell).
☆
Húsbóndastaðan er eins og
hver önnur staða. Allt gengur
vel ef þér líkar vel við þann
sem ræður. —(The Saturday
Evening Post).
☆
Jafnaðarmenskan, eins og hún
er nú rekin í Englandi, er sam-
kepni án gagns, þjáning án von-
ar, stríð án sigurs og hagfræði
án grundvallar. (Sunday Times).
Viðskiptavinur: — Hvað á
þetta að þýða? Það er dauð fluga
á botninum í bollanum mínum.
Þjónustustúlkan: — Hvað ætli
ég viti um það, ég er ekki spá-
kona, ég er þjónustustúlka.
Every thinking person will concede that the control of
motor traffic is one of the nation’s greatest civic problems.
The problem is greater than fire, for it annually takes more
lives and destroys more property; greater than crime, for it
involves all humanity. Every man, woman, child or infant
that walks or rides is a possible victim every minute he is
upon the public roadway or street.
DO YOUR PART TO SAVE LIVES—
READ AND HEED ALL TRAFFIC SIGNS!
BE CAREFUL—THE LIFE YOU SAVE
MAY BE YOUR OWN
Published, in the interests of public safety
by
SHEA'S WINNIPEG BREWERY LTD.
MD-299
Churchill heimsækir Truman í janúar