Lögberg - 13.12.1951, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. DESEMBER, 1951
5
******************
111 4 AU ll
KVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
NORSK UPPREISNARKONA Á 19. ÖLD
Erlndi þaö, scm hér birtist, um Camillu Collett, hina kunnu si/stur
norska skáldsins Henriks Wergelands, var flutt af Hdnrik Arnold
Aubert, skólastjóra frá Noregi, á fundi Kvenréttindafélags tslands í maí.
ErindiÖ birtist hér í blaðinu, örlitið stytt, með leyfi höfundarins.
ÆVISÖGU Camillu Colletts
má skipta í fimm aðalþætti:
bernskuárin, æskuástina, sem
entist allt lífið, tíu ára hjúskap,
ritstörf og kvenfrelsisbaráttu.
Camilla var dóttir Nikolai
Wergelands sóknarprests, hins
ó v e n j u gáfaða og fjölhæfa
manns. Árið 1817 varð hann
prestur að Eiðsvelli. Þar stofna
þau Alette kona hans og hann
heimili, sem enn í dag er um-
vafið frægðarljóma í augum
Norðmanna. Þau eignuðust fimm
börn og tvö þeirra urðu, sökum
andlegra yfirburða sinna, i röð
allra merkustu manna í menn-
ingarlífi Norðmanna á 19. öld.
Annað þeirra var elzti sonurinn,
Henrik Wergeland, hitt var næst
yngsta dóttirin — Camilla.
Presturinn Nikolai Wergeland
hlýtur að hafa haft dularflutt
hugboð um þau hlutverk, er biðu
barna hans, því 1813, sama ár
og Camilla fæðist, skirfar hann
í dagbók sína: „Geti ég gefið
börnum mínum gott uppeldi, þá
hef ég unnið heiminum þarft
verk“.
Þegar Henrik sonur hans er
tvítugur, gefur hann út hið geysi
stóra ritverk sitt „Maðurinn,
sköpunin og Messías“. í næstu
seytján ár þar til hann deyr
1845 lætur hann fara frá sér
hvert verkið á fætur öðru, sem
eru gædd hrífandi snilli hins
sérstæða afburðamanns. Á þess-
um árum er það Henrik Werge-
land, sem setur svipmót sitt á
norskar bókmenntir, enda gætti
áhrifa hans svo mjög í norskri
bókmenntasögu, að þetta tíma-
bil (1830—1845) er heitið eftir
honum og nefnt Wergelands-
tímabilið.
Ást. sem eníisl allt lífið.
Henrik Wergeland hefir bein
örlagaþrungin áhrif á líf systur
sinnar, Camillu. Hann er fremsti
maður í þjóðernisbaráttu Norð-
manna. Hans stærsti andstæð-
ingur er hinn dansk-sinnaði
Johan Sebastian Welhaven.
En örlagadísirnar spinna þráð
sinn þannig, að systir Henriks,
'hin kornunga, fallega og tilfinn-
ingaríka Camilla, verður svo
ástfangin af Welhaven, að hún
blátt áfram heillast á því augna-
bliki, er hún lítur hann fyrst. Og
þessi ást var, herra minn trúr,
engin léttúðug augnablikshrifn-
ing, hún entist allt lífið. Þessi
ást var síðan hin leynda uppi-
staða í rithöfundarstarfi hennar.
Welhaven var í sannleika
verður ástar hennar. Hann var
mikið skáld og hefir ort kvæði,
sem talin eru það bezta, sem
ort hefir verið á dansk-norska
tungu. Á því er ekki vafi, að hin
unga mær, Camilla, var ekki
einungis ástfangin af honum,
heldur skildi hún hann og mat
gildi hans og hæfileika betur en
flestir aðrir.
Margar ástæður lágu til þess,
að þau tvö komust sjaldan í ná-
ið samband hvort við annað og
aldrei lengi í senn. Ein hin sterku
sálrænu áhrif frá hinum fyrstu
kynnum glæddu andlegt líf
þeirra án þess þau sjálf vissu
hvers vegna og hvernig.
Slaða konunnar í þá daga.
Fyrir utan skoðanadeilur og
átök milli bróður Camillu og
Welhavens var til önnur veiga-
mikil orsök, sem fjarlægði þau
hvort frá öðru, og það var staða
konunnar í hinu fátæka og til-
gerðarlega smáborgarlífi, sem
einkenndi embættismanna fjöl-
skyldur í Kristaníu í þá daga.
. í einni af bókum sínum ritar
Camilla um þær ströngu og af-
káralegu kröfur, sem voru gerð-
ar til ungra stúlkna í því skyni
að fjötra þær í auðmýkt og und-
irgefni. Meginreglan var að sú
stúlkan, sem minnst var talað
um, væri ávallt hin bezta.
Ung stúlka mátti umfram allt
ekki láta skína í það, að hún
væri hrifin af karlmanni. Henni
bar að sitja kyrr og bíða og bíða
þar til hann eða einhver annar
jungkarinn kæmi. Hún mátti
með engu móti láta í ljós nokkr-
ar tilfinningar fyrr en honum
þóknaðist að sýna, að hann ætl-
aði sér eitthvað með hana. Og
„að ætla sér eitthvað með hana“
þýddi hjónaband í þess orðs
fyllztu merkingu. Börnin áttu að
koma í heiminn í þéttri röð og
guði var falið að ráða, hve mörg
þau yrðu. Jafnvel andleg vinátta
karls og konu var óþolandi
hneykslunarhella.
Camilla og Welhaven hafa að
sjálfsögðu oft haft ríka löngun
til að nálgast hvort annað, en
ytri ástæður komu í veg fyrir
það. Hin ástríðuþrungna ást
Camillu endurspeglast í dagbók,
sem hún ritar frá 1833—1839, og
hliðstætt kemur fram í nokkrum
kvæðum Welhavens, þó ekki sé
vitað jafn glöggt um tilfinningar
hans.
Tíu ára hjónaband.
Camilla ræðst til utanferðar.
Þegar hún kemur heim aftur, er
hún 25 ára gömul. Hún ályktar
með sjálfri sér, að nú muni vera
kominn tími til að festa ráð sitt.
Árið 1839 verður á vegi hennar
maður, sem hún telur að sér
muni falla í geð sem eiginmaður.
Þetta var Peter Jonas Collett,
þá kandidat í lögfræði og seinna
prófessor. Collett var fágaður í
framkomu, naut óskiptrar kven-
hylli, var gáfaður og gefinn
fyrir bókmenntir.
Þau giftust ekki fyrr en 1841.
En áður en þau voru vígð sam-
an, verður Collett að ganga í
gegnum þann hreinsunareld að
lesa dagbók konuefnis síns, þar
sem hún játar á hverri síðu til-
finningar sínar gagnvart Wel-
haven. Nú kveðst hún halda, að
hún sé laus við þær: en þar
skjátlast henni. Tilfinningar
hennar féllu ávallt í sama far-
veg.
I aðalatriðum fór vel á með
þeim í hjónabandinu. Collett
hjálpaði og studdi Camillu, hátt-
vís og þolinmóður, allt þar til
hann dó skyndilega árið 1851.
Þá stóð Camilla uppi með fjóra
syni þeirra og einhver ekkju-
laun.
En það allra merkilegasta við
örlög Camillu er það, að nú, þeg-
ar æviferli hennar ætti eftir öll-
um ytri skilyrðum að taka að
hnigna, þá rís hún upp og byrjar
í alvöru á sínu stóra lífshlut-
verki.
Rithöfundurinn og kven-
frelsiskonan.
Árið 1855, þegar Camilla er
42 ára gömul kemur út hennar
fyrsta bók: „Dætur amtmanns-
ins“. Það er hennar eina skáld-
saga og er það sem meira er,
það er fyrsta skáldsagan eftir
norska konu. Bókin er rituð af
dæmafárri hreinskilni út frá því
sem hún sjálf hefir reynt og lif-
að. Grunntónn bókarinnar er
hin heita ást hennar, auðvitað
komið fyrir í breyttu umhverfi
— konan, sem elskar, en verður
að bíða og þegja, því hún má
ekki eins og karlmaðurinn gefa
tilfinningum sínum lausan taum
inn. Camilla gerir þá kröfu í
bókinni, að ástalíf kvenna og
annað andlegt frelsi njóti sömu
virðingar og karlmannsins.
Hún krefst þess að konan sé
leyst undan oki sínu, þögn,
þvingun og hlédrægni, og hún
gangi út í lífið með fullkomnum
rétti einstaklingsins til að nota
krafta sína. Það er að vísu ekki
sérstakur kvenréttindaáróður í
þessari bók hennar, en það má
segja, að hún sé óður hennar
eigin lífs. Bókin er skrifuð á
þann veg, að ástríðan leiftrar af
hverri línu og bókin hefir að
geyma beiska ádeilu á fyrirskip-
aða þögn og hræsni, sem leggur
tilfinningalíf kvenna í fjötra og
gerir það óheilbrigt. Ein höfuð-
persónan í bókinni segir: „Ég
get ekki dáðst að þeirri konu,
sem byrgir hugsjónir sínar og
kæfir með þögn. Slíkt tómlæti
lítillækkar konurnar og gerir
þær að leikbrúðum og viljalaus-
um verkfærum“.
„Dætur amtmannsins“ eru um
margt raunsæ skáldsaga og slá á
nýja strengi í norskum bók-
menntum.
Henrik Ibsen varð fyrir mikl-
um áhrifum frá henni, eins og
kemur fram í „Brúðuheimilinu“
og fleiri leikritum hans. Bæði
Jonas Lie og Alexander Kielland
o. fl. sóttu margt í þessa bók.
Lie tók sama efni til meðferðar
í einni af beztu bókum sínum
og Kielland ritaði margar bæk-
ur, sem hann sjálfur taldi að
héldu fram sömu kröfum og
Camilla Collett um þjóðfélags-
legar réttarbætur til handa kon-
um.
Bréf frá Welhaven.
Á árunum 1851—1862 hittir
Camilla Welhaven við og við.
Hann var þá giftur æskuvinkonu
hennar. Það var árið 1859, sem
hún biður Welhaven að lesa
gömlu dagbókina, þá er hún
skrifaði sem ung stúlka, en þar
lýsir hún tilfinningum sínum
til hans.
Það er gaman að lesa bréf,
sem Welhaven skrifar henni á
eftir. (22. júní 1859).
„Hversu óreynd og úrræða-
laus vorum við bæði tvö. Lestur
dagbókarinnar veldur mér þján-
ingum. Ég gat hvorki sleppt yður
né haldið yður hjá mér. Líf mitt
var þá sífelldum erfiðleikum
bundið. Ég lifði í andstreymi og
baráttu. Ég vildi ná sem fyllst-
um þroska; þar við bættist að
ég var daglega hundeltur eins
og veiðidýr. Sú tilhugsun, að ég
væri elskaður, var sólskinsblett-
urinn í lífi mínu. En nú fyrst sé
ég hvernig þér hafið elskað mig.
í því felst allt; einnig þetta, að
ég þráði skilning, og ég gat ekki
sleppt yður, er þér vilduð draga
yður í hlé. Ég laðaðist undarlega
sterkt að yður eins og einhverri
leyndardómsfullri fjarlægð. Og
þér voruð ávallt fjarlæg, á flótta
jafnvel í nálægð og þrátt fyrir
samhljóm sálna okkar“.
Kvenréttindakonan
vaknar til átaka.
Árið 1861 kom út næsta bók
Camillu Collett, „Sögur“. í þeirri
bók fólst hatröm árás á þjóð-
skipulagið og samkvæmislíf í
Noregi á þeim tímum. Árið eftir
gaf hún út merkilegt ritgerðar-
safn, sem hún nefndi, „Á löng-
um nóttum". Bókin er helguð
þeim, sem ekki geta sofið. Henni
er ekki skipt í kapítula, heldur
í 1. nótt, 2. nótt o. s. frv. Bókin
er í allt 18 nætur.
Frá árinu 1862 og allt til dauða
dags er Camilla á sífelldu ferða-
lagi milli stórborga Evrópu,
París, Berlín, Róm, Kaupmanna-i
höfn og Munchen. Þegar hún er
65 ára gömul kemur út eftir
hana bók, sem ber nafnið,
„Síðustu blöðin". Það er greini-
legt, að þá heldur hún að dagar
sínir séu bráðum taldir. En þar
skjátlast henni; þessi kona, sem
hafði undraverða lífsorku til að
bera, lifði enn í mörg ár. Á þess-
um síðustu árum sínum skrifar
hún jafnt og þétt og í þeim til-
gangi einum að bæta þjóðfélags
lega aðstöðu kvenna. Það var
bók J. S. Mills, „Kúgun kvenna“,
er G. Brandes þýddi 1859, sem
vakti Camillu til nýrra átaka.
Hún ritar fjölda blaðagreina
og ritgerða í tímarit og grípur
með óbifanlegri festu á megin
atriðum kvenréttindabaráttunn-
ar, bæði hvað snertir fjármál og
siðferðismál.
Hún ræðst á tvískinnunginn í
siðferðismálum, k o n u r séu
dæmdar hart fyrir það, sem karl
mönnum sé leyfilegt. Jafnframt
ræðst hún á óréttlætið í launa-
greiðslum; karlmenn fái há laun,
konur lág laun fyrir nákvæm-
lega sömu vinnu. í bók hennar
„Síðustu blöðin“ 1872—1873
bryddir á þessu áhugamáli
hennar.
Konan í bókmenntunum.
I ritgerðasafni, sem út kom
1878 og bar nafnið „Úr lífi hinna
þöglu“, er hún svo hvassyrt um
kvenfrelsismálin, að hún vekur
geysilega athygli. Aðalhluti
þeirrar bókar er kaflinn, sem
hún kallar „Konan í bókmennt-
unum“.
Hún tínir til og skýrir kven-
persónur, sem koma fram í ýms-
um þekktustu bókum 19. aldar-
innar. Hún dæmir þær ekki frá
fagurfræðilegu sjónarmiði, held-
ur eftir því, hvaða hugsjónir
þær túlka. Einkum tekur hún
til bæna rithöfunda, sem finna
orðum sínum stað í biblíunni í
því skyni að gera konuna ó-
mynduga sem einstakling eða
niðurlægja hana í þjóðfélaginu.
„Það er stórmerkilegt hvað
menn verða biblíusterkir, jafn-
vel þeir allra trúlausustu, þegar
þeir þurfa að leggjast á móti
umbótum konum til handa“,
segir hún eitt sinn í inngangi
að ritdómi. Hún finnur að marg-
ir rithöfundar sýna hvorki al-
vöru, siðgæði eða sálfræðilega
þekkingu, þegar þeir skrifa um
konur. Harðlega áfellist hún
kröfur um fórnfýsi konunnar.
Konan, sem fórnar sér, gengur
eins og rauður þráður gegnum
allar bókmenntir karlmanna.
D ö n s k u m rithöfundi, sem
hafði skrifað um ýmsar kátbros-
legar konur, svarar Camilla á
þann veg, að það sé að vísu satt,
að fyrir hittist kátbroslegar kon-
ur, meira að segja átakanlega
broslegar, en sú væri orsökin, að
hæfileikar kvenna væru í upp-
hafi bældir niður, konan væri
svo rígbundin við heimilið, að
hún þekkti næsta lítil skil á
þjóðfélagsmálum. „Hafi ég skil-
ið yður rétt“, skrifar hún, „þá
viljið þér, að áhrif konunnar nái
ekki út fyrir veggi dagstofunn-
ar eða barnaherbergisins. Ég vil
að konan láti einnig til sín taka
utan heimilis síns, og hún verði
það, sem hún á að verða og get-
ur orðið eftir sérhæfileikum
sínum, sem sé uppalandi kyn-
slóðanna. Til þess að geta alið
upp börn verður hún að ala
sjálfa sig upp þ. e. a. s. gera sig
frjálsa. Konan missir ekki sína
kvenlegu eiginleika þó að hún
þroski hæfileika sína. En það er
hin auðmjúka aðdáun hennar á
karlmanninum, sem er henni
hættuleg.
Konur eru yfirleitt gæddar á-
líka miklum, ef ekki meiri and-
legum hæfileikum en karlmenn
og báðum kynjum ber að hafa
jafnmikinn íhlutunarrétt, þegar
alvarleg mál eru tekin til með-
ferðar, sem varða hag og heild
þjóðfélagsins".
Camilla Collett var um síðir
viðurkennd.
Camilla Collett taldi sig of
gamla til að taka þátt í ýmsum
kvenréttindasamtökum, s e m
smátt og smátt voru stofnuð. En
hún fylgdist nákvæmlega með
h i n n i ytri frelsishreyfingu
kvenna.
Hún lýsti yfir því, að hún
væri fylgjandi því framfaramáli,
að konur fengju fullan rétt í
fjármálum, svo lengi sem hjóna-
bandið væri eini atvinnuvegur
konunnar, yrði tilfinningalíf
hennar háð karlmanninum. —
„Heilbrigt starf á andlegu eða
verklegu sviði eftir hæfileikum
konunnar mun gera ástalíf henn
ar heilbrigðara og traustara“,
skrifar hún. „Sérhver skynsöm
kona kýs fremur að nota vinnu-
kraft sinn til sjálfstæðrar at-
vinnu, en að verða fjárhagslega
háð manni, sem hún elskar
ekki“.
Camilla lifði það að sjá margt
af því, sem hún hafði barizt
fyrir, komast í framkvæmd.
Árið 1880 fengu konur í fyrsta
sinn í sögu Noreg's rétt til að
ljúka stúdentsprófi og embættis-
prófi. Norska kvenréttindafé-
lagið var stofnað 1884, þrem ár-
um síðar kom út hið fyrsta
norska kvennablað.
Fyrir sitt leyti náði hún fullri
viðurkennijigu. Hún var hyllt
sem mikill rithöfundur og á-
hrifarík kvenréttindakona, sem
hún og var.
En til að ná þessum sigri
hafði hún unnið ósleitilega,
staðið í orrahríð og mætt mik-
illi mótspyrnu. Jafnvel synir
hennar skildu hana ekki framan
af og reyndu að koma í veg fyr-
ir, að fyrsta bókin hennar um
kvenfrelsi, kæmist á prent.
Mér barst í hendur eintak af
þessu riti ekki alls fyrir löngu,
og hefi ég lesið það með gaum-
gæfni, og undrast ég stórlega á
Grettistaki því, sem Skógrækt-
arfélag Islands og hin mýmörgu
skógræktarfélög á íslandi hafa
lyft á síðustu 20 árum. Er grund-
völlurinn nú vel lagður til að
klæða landið skógi, og er mikill
munur á Islandi skógiklæddu
eða íslandi sem fyrir skömmu
stóð bert og nakið og allt að
blásá upp eips og það kom út
úr myrkri miðaldanna. í forn-
öld var landið skógi vaxið milli
fjalls og fjöru er okkur sagt, en
mennirnir og búfénaðurinn eyði
lögðu skógana með tíð óg tíma,
en ekkert var gjört til að vernda
þá — regluleg rányrkja. — ís-
land er blessað og farsælt land,
en því betra og farsælla verður
það, sem það er betur skógi
klætt.
Skógræktarfélag Islands var
stofnað á fundi í Almannagjá
1930. Voru 60 manns á þeim
fundi, fékk það í fyrstu frem-
ur dræmt fylgi, en óx fljótt fisk-
ur um hrygg fyrir ötulá fram-
göngu þeirra, sem stóðu í brjósti
fylkingar. Árið 1932 hafði það
223 félaga, en 1950 hefir það
5200 félaga. Og nú er trúin orðin
svo sterk á skógræktina, að mál-
inu er óefað vel borgið í hendi
almennings. Nú nýlega hefir
Skógrækt ríkisins keypt Haf-
ursá á Fljótsdalshéraði fyrir til-
raunastöð fyrir kr. 100.000 með
afar rýmilegum skilmálum, jörð
sú er skammt frá Hallormsstað,
sem ásamt Vöglum hefir lengst
af verið frægasti staður á ís-
landi fyrir skógrækt, og getur
Skórækt ríkisins þess, að skóg-
urinn þar, bæði á Hallormsstað
og Vöglum sé orðinn allvel
þroskaður og svo þéttur að nauð-
synlegt sé að grisja hann, svo
hann hafi meira andrúmsloft á
þessum stöðum. Þar hefir nú
verið allmikið höggvið og selt af
efnivið síðustu ár. Ársritið flyt-
ur meðal annars: „Nokkrar stað-
reyndir um skógræktina“, eftir
Valtý Stefánsson; „Skógræktar-
félag Islands 20 árá“, eftir Há-
kon Bjarnason; „Skógræktarfé-
lag Eyfirðinga 20 ára“, eftir Ár-
mann Dalmannsson; „Starf Skóg
ræktar ríkisins“ o. m. fl.
Mikill skari af ágætu fólki á
ættjörðinni hefir nú brennandi
áhuga fyrir því að klæða landið
skógi. (Ógrynni fjár hafa ríkis-
stjórnin og almenningur varið
þessu máli til styrktar á síðustu
árum. Auk Skógræktarfélags
íslands gefur ritið skrá yfir 25
skógræktarfélög, sem starfandi
eru í landinu.
Það gengur kraftaverki næst
Óbifanlegur viljakrafíur —
heilsteypi skapgerð.
Með óbifanlegum viljakrafti
og heilsteyptri skapgerð hélt
hún ótrauð áfram starfi sínu í
meira en 40 ár eftir að maður
hennar deyr. Hún héþt því á-
vallt fram, að frelsi kvenna væri
ekki aðeins nauðsyn fyrir kon-
urnar, heldur fyrir þjóðfélagið
í heild. Hið brynjaða og stál-
klædda þjóðfélag á tímabili stór
iðnaðarins þarfnast framleiðslu
konunnar. I hinu opinbera lífi
er hennar þörf, til skipulagning-
ar atvinnulífsins og alls staðar
þar sem ákvarðanir um framtíð
mannkynsins eru teknar.
Hlutverk konunnar er ekki að
vera lík karlmanninum, heldur
að vera jafn hlutgeng og hann,
vera fjárhagslega og félagslega
jafnoki hans.
Allt til dauða síns, 5. marz
1895, skýrði hún þessi mál á all-
an hátt. Með eldlegri reiði réðist
hún gegn öllu ranglæti, með
hárbeittu háði gegn því hlægi-
lega og með alvöruþunga og
fyllstu einlægni dró hún fram
allt sem hún áleit að gæti orðið
til þess að þæta stöðu konunnar
í þjóðfélaginu.
hverju íslenzka þjóðin hefir af-
kastað á síðustu 75 árum. Brýr
hafa verið byggðar og vegir
lagðir um þvert og endilangt
landið, stórmerkilegur skipa-
floti, nýtízku húsakynni, hitun
með hveravatni í Reykjavík og
víðar, sími til útlanda, og raf-
lýsing um allt land o. m. fl. auk
skógræktarinnar, sem hér verð-
ur ekki talið, sem nú færist í
aukana með risaskrefum á ári
hverju.
I 600 ár, undir erlendri kúgun,
stóð land og þjóð í stað eða færð-
ist aftur á bak í myrkri miðald-
anna, öld eftir öld var hjakkað
í sama farið og þjóðin dró fram
lífið með eymd. Með frelsi og
sjálfstæði rís þjóðin sem fugl-
inn Phonex úr ösku og vinnur
óskiljanlegt kraftaverk á tveim-
ur mannsöldrum — og er það
gleðiefni öllum þeim íslending-
um, sem eitthvað fylgjast með
því sem er að gjörast heima á
ættjörðinni. Islenzka þjóðin á
glæsilega hæfileika og hún á
fyrir hendi fagra og sólbjarta
framtíð’ef þjóðin verður í and-
legum skilningi köllun sinni trú
og lætur ekki falskar raddir leiða
sig á hégómlegar villigötur.
I þessu Skógræktarriti, sem
hér um ræðir, éru allmargar
fallegar skógarmyndir ýmsra
trjátegunda. Á bls. 15 er mynd
af Alaskaöspinni, 7 ára gamalli,
og bendir allt til að sum trén
séu frá 15 til 20 feta há. I rit-
gjörðinni, „Skógræktarfélag Is-
lands 20 ára“, er eftirfylgjandi
grein, (bls. 25):
„Þess ber að geta að Vestur-
Islendingur einn, Björn Magnús-
son að nafni, hafði og brennandi
áhuga fyrir skógrækt á íslandi.
Hafði hann ritað ýmsar greinar
um þetta í blöð og skrifað ýms-
um málsmetandi mönnum um
hugðarefni sitt. Björn var fátæk-
ur veiðimaður eftir að hann
fluttist vestur um haf. Lagði
hann því litla fjármuni af
mörkum til skógræktar, en með
skrifum sínum ýtti hann við
ýmsum, og mér er ekki grun-
laust um, að starf hans hafi
flýtt fyrir stofnun Skógræktar-
félags lslands“.
Þetta er verðskulduð viður-
kenning, því Björn Magnússon
hafði mikinn áhuga fyrir þessu
og barðist með hnúum og hnef-
um fyrir því í Þjóðræknisfélag-
inu, að það og vestur-íslenzkur
almenningur gengi fram í þvi
að hjálpa til að klæða ísland
skógi. En Vestur-lslendingar
daufheyrðust við þessu og ekk-
ert var gjört, en eitthvað mun
hafa verið sent heim af fræi,
en hvernig það reyndist er mér
Framhald á bls. 8
S. I. þýddi
—Alþýðublaðið
Ársrit Skógræktarfélags íslands 1950