Lögberg - 13.12.1951, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. DESEMBER, 1951
7
Fró San Frapcisco, Cal
1. desember, 1951
Kæri ritstjóri:
JÓN GÍSLASON
fyrv. þingmaður í Minnesota.
átlræður 6. desember
Væri bærinn „Stórhóll“ heima
á íslandi, yrði gestkvæmt þar
á fimtudaginn. Bóndinn Jón
Gíslason er áttræður 6. desem-
ber. Sonur Björns Gíslasonar
Dannebrogsmanns á Hauksstöð-
um í Vopnafirði. Jón hefir átt
heima á Stórhóli, sjö mílur fyrir
norðaustan Minneota í Minne-
sota, í 73 af þeim 80 árum, sem
honum hefir endst aldurinn að
þessu. Þau hjónin, Björn og
Aðalbjörg, settust þar að árið
1879, *mýkomin frá íslandi með
fjölskyldu sinni, er Björn keypti
jörðina af Eiríki Bergmann, föð-
ur Hjálmars heitins dómara,
um leið og Bermanns fjölskyld-
an flutti frá Minnesota til
Dakota-byggðarinnar.
Þrátt fyrir það að Jón bóndi
hafi aldre i átt heima annars
staðar en á Hauksstöðum í
Vopnafirði og a Stórhóli í Min-
neota-byggðinni, h e f i r hann
komið víða við. Sjálf-menntaður
eins og íslenzkir bændur frá
fornu fari, hefir hann gegnt ótal
trúnaðarstörfum—helzta þeirra.
þingmennsku. Hann var þing-
maður Lyon county kjördæmis
í neðri deild Minnesota þings í
átta ár — kosinn og endurkos-
inn, stundum gagnsóknarlaust, í
fjögur kjörtímabil, þangað til
hann kaus sjálfur að hætta því
starfi, og var hann áhrifamikill
þingamður frá byrjun. Þar að
auki hefir Jón verið leiðandi
maður í sveitamálum, sérstak-
lega í víðtæku samstarfi bænda
á mörgum sviðum. Var hann
seinni árin ein aðal driffjöðrin í
því að koma Rural Electrifica-
tion Association félögum á stað
meðal bænda í Minnesota, til
þess að koma raforku heim á
bóndabæi sem víðast.
Haustið 1895 gekk Jón að eiga
Lukku Edwards, ættuð úr Beru-
firðinum. Er sonur þeirra, Julian,
ógiftur, he'ima með þeim á Stór-
hóli, einn af níu núlifandi börn-
um. Áttu þau ellefu, misstu son
í slysi, kornungan, og Harald,
elzta barn þeirra, nærri fimtug-
ann, en hann dó fyrir nokkrum
árum. Hin börnin eru: Byron;
Sesselja (gift Elmer Furgeson);
William; Frank; John; Joseph;
Aðalbjörg (gift Friðrik Guð-
mundssyni) og George. Eru 25
barnabörn alls, og 5 barnabarna-
börn.
í þessum enskumælandi heimi
hér vestan hafs hefir borið minna
og minna á því sem alíslenzkt
er, núna síðari árin. Samt hefir
Jón ekki gleymt íslenzkunni.
Satt að segja er hin frábæra
minnisgáfa sem hann öðlaðist
líklega eitt sérstæðasta einkenni
Jóns. Það er ekki eingöngu það,
að hann kunni utanbókar flest-
alt sem Kristján Fjallaskáld
orti — sveitungi Björns, föður
Jóns, þegar Björn var bóndi á
Grímsstöðum. Ekki er það held-
ur það að Jón geti farið með
þýðingu Einars Ben. á „Hrafn-
inum“ eftir Poe, og borið ljóð-
línurnar saman eina og eina í
senn, á frummálinu og á ís-
lenzku. Það sem er ennþá meira
aðdáunarvert hjá Jóni er hve
glöggt hann man tölur, söguat-
riði, og ótal margt annað, mis-
munandi fróðlegt.
Jón fór aldrei „menntaveg-
inn“. Hann giftist ungur, var
heima hjá foreldrum sínum á
gamla bænum, styrkti bræður
sína, Björn heitinn lögfræðing,
Halldór heitinn prófessor og
Árna dómara, við háskólanám
þeirra — en menntaður maður í
orðsins fyllstu merkingu er Jón
samt. Kunnugir menn segja, að
hann sé, af þeim bræðrunum,
langlíkastur bændaskörungnum,
Birni föður sínum, í fasi, fram-
komu og að eðlisfari. Gunnar
Björnsson, einkavinur Jóns frá
bernsku, segir oft í gríni að það,
sem hann hafi mest dáð af öll-
um afrekum Jóns um árin væri
það, að sjá hann stökkva jafn-
fætis, án stuðnings, yfir þriggja-
strengja gaddavírsgirðíngu. —
Fjörugur er hann enn — í hreyf-
ingum, í anda, og í samræðum.
Vinir víða í vesturálfu óska
honum innilega til hamingju
með áttræðisafmælið.
V. B.
Nemandi: — Mér finnst nú
prófessor, að ég eigi ekki skilið
að fá núll í þessum greinum?
Prófessorinn: — Nei, það
finnst mér ekki heldur, en það
er nú einu sinni svona, að núll er
lægsta einkunn, sem gefin er í
þessum skóla, við því verður
ekkert gert!
O k k u r undirrituðum þætti
vænt um ef þú vildir ljá eftir-
farandi línum og kvæðinu, sem
þeim er samfara, rúm í þínu
vinsæla blaði:
Þann 25. ágúst síðastliðinn,
áttum við hjónin 40 ára gifting-
arafmæli, og í tilefni af því,
sendi hr. H. E. Magnússon, sem
heima á í Seattle, okkur með
flugpósti ljómandi fallegt kvæði;
það hefir dregist, að senda blað-
inu kvæðið, og biðjum við hann
hér með afsökunar á því.
Hinn 10. nóvember s.l. vorum
við í samsæti hjá Mr. og Mrs.
Ólafur Johnson að 120 Maddon
Street hér í borg; var þar sam-
an kominn mannfjöldi til að
fagna hinum góðkunna blaða-
manni, hr. Vigfúsi Guðmunds-
•f -f
syni frá íslandi, sem nú er á
ferðalagi umhverfis hnöttinn;
hann fræddj okkur mikið um
nútíma ísland, og hefir nú sent
Tímanum fyrstu ferðapistlana,
sem verða myndi mörgum til
ánægju ef þeir yrði endurprent-
aðir í Lögbergi.
Hér í San Francisco og grend
ríkir yfirleitt almenn vellíðan,
og' risavaxnar framfarir í flest-
um greinum. íslendingar eiga í
þessu drjúgan þátt, svo sem þeir
Stonesonbræður, sem hafa svo
hundruðum skiptir stórbygging-
ar í smíðum, Oddsted og Finns-
son, Thorarinsson og okkar góði
vinur Ólafur Johnson, byggir
heilan bæ austan við fjörðinn
(San Francisco Bay).
Með þakklæti til þín og Lög-
bergs.
Guðjón og Ólafía Brown
-f -f
Sögulegt afmæli
Hátíðarsamkoma sú, er Ríkis-
háskólinn í Norður Dakota efndi
til þ. 29. nóvember, í tilefni af
60 ára afmæli norrænudeildar
hans, þótti um allt hin virðu-
legastaa, og var vel sótt af kenn-
urum háskólans og stúdentum.
Hátíðarræðuna hált áðalræðis
maður Noregs í Minneapolis,
Thorgeir Siqveland. Eftir að
hafa rakið starfssögu deildar-
innar í megindráttum og vottað
henni virðingu og þökk sína
n o r s k u r ríkisstjórarinnar og
n o r s k r a menningarstofnana,
ræddi ræðumaður um Norður-
lönd almennt, menningu þeirra
og félagslega samvinnu, og um
gildi framhaldandi varðveizlu
norræna menningarerfða vestan
hafs öllum aðiljum til gagnsemd
ar. Var hinn bezti rómur gerður
að ræðunni.
í fjarveru dr. John G. West
háskólaforseta hafði dr. R. B.
Witmer, yfirmaður deilda há-
skólans í vísindum, bókmennt-
um og listum, samkomustjórn
með höndum, en dr. Richard
Beck, forseti deildarinnar, kynn
ti ræðumannin. Ágætur söngur
var einnig á skemmtiskránni.
Hlýjar kveðjur og heillaóskir
bárust norrænu delidinni víðs-
vegur að á þessum tímamótum
í sögu hennar. Meðal annars
langt og lofsamlegt bréf undir-
ritað sameiginlega af ríkisstjór-
anum í Norður Dakota, herra
Norman Brunsdale; hæstaréttar-
dómurunum P. O. Sathre, Guð-
mundi Grímson, og A. M. Christ-
ianson; Nels Johnson, fyrrv.
dómsmálaraðherra; M. F. Peter-
son, f r æ ðs 1 u málastjóra al-
mennra skóla; og Albert F. Arna
son, f r æ ð s 1 u málastjóra aðri
skófa.
Símkveðju komu frá herra
Steingrími Steinþórssyni, for-
sætisráðherra íslands; dr. Alex-
ander Jóhannessyni, rektor Há-
skóla íslands; dr. Sigurði Nor-
dal, sendiherra Islands í Kaup-
mannahofn; dr. Helga P. Briem,
sendiherra Islands 1 Stokkhólmi;
og þessum fulltrúum Islands
vestan hafs: Hannes Kjartans-
s y n i, aðalræðismanni, N e w
York; dr. Árna Helgasyni, ræð-
ismanni, Chicago; G. L. Jóhann-
son, ræðismanni, Winnipeg; og
í lileíni af 40 ára giflingarafmæli
Mr. og Mrs. Guðjóns og Ólafíu Brown
25. ágúst 1951
—☆—
VINAMINNI
(Lag: Hvað er svo glatt)
Ég kem í anda vinir langar leiðir,
en lít til baka yfir farinn veg,
og það er margt, sem götu mína greiðir,
því gleði stunda minnig yndisleg,
nú rís sem fögur morgunsól úr sænum,
og sveipast geisla, er hverfur aldrei sjón,
því margir gengu glaðir heim að bænum
í gestaboði ykkar, kæru hjón.
t
Og það mun ávalt yndi hverjum manni,
að eyða stund í góðra vina hóp,
því næstur almættinu er góður granni,
sem gefur ráð og ótal meinabót, ✓
þá stormar lífs og öldur fleyið fylla,
og flestar vonir kastast yfir borð,
þá er það víst, þau öfl, sem storminn stilla
er staðfast traust og hjartnæm vinar orð.
Hjá ykkur prýði setti svip á staðinn,
og svo var þetta ljúfa viðmóts þel,
og borðin altaf veizluvistum hlaðin,
og vaktað svo að öllum liði vel,
nú stendur hér á verði vinaskari
með von og heillaóskir þennan dag
* og þó að árin fjörutíu fari
skal framtíð blessa og vernda ykkar hag.
Seattle, Wash., 22. ágúst 1951
H. E. M.
Birni Björnson, vararæðis-
manni, Minneapolis.
Frá Noregi bárust símkveðjur
frá forseta Stórþingsins; kirkju-
og kennslumálaráðherra Noregs;
háskólanum í Osló; Jóhan Falk-
berget rithöfundi; dr. Francis
Bull, prófessor í norskum bók-
menntum við Osló háskóla; dr.
Torstein Höverstad, norskum
menningarfrömuði; og frá mörg
um norskum menningarfélög-
um, meðal þ e i r r a Norsk-ís-
erne, sendiherra Noregs í Wash-
ur frá dr. Wilhelm Morgensti-
lenzka félaginu í Osló. Ennfram
íngton; Carl T. Kummen, ræðis-
manni í Winnipeg, og A. I.
Johnson, vararæðismanni, Far-
go, N. Dakota. Aðalræðismaður
Svía í Minneapolis, C. F. Hell-
ström, sendi einnig kveðju, sem
og ræðismaður Dana þar í borg,
Andrew N. Johnson. — Dr. C. J.
Hambro, fyrrv. stórþingsforseti
sendi símkveðju frá París, þar
sem hann situr þing Sameinuðu
þjóðanna.
Valdimar Björnsson, fjármála
ráðherra í Minnesota, sendi
faguryrta bréflega kveðju í
eigin nafni og ríkis síns; enn-
fremur dr. Henry Goddard
Leach, New York, fyrrv. forseti
menningarfélagsins The Ameri-
can-Scandinavian Foundation;
dr. Watson Kirkconnell, forseti
Acadia University, Wolfville,
Nova Scotia; prófessor Sverre
Aarestad, University of Wash-
ington, Seattle, forseti fræðafé-
lagsins The Society for the Ad-
vancement of Scandinavian
Study; E. B. Hauke, Minneapolis;
forseti Sambands þjóðræknis-
félaga Norðmanna (Supreme
Lodge, Sons of Norway); pró-
fessor J. Jörgen Thompson, St.
Olaf College, Northfield, Minn.,
ritari Sögufélagsins norsk-ame-
ríska; dr. Nils G. Sahlin, fram-
kvæmdastjóri The American-
Swedish Institute, Minneapolis;
og dr. O. Myking Mehus, forseti
Skandinaviska klúbbsins í
Kansas City, Missouri.
Eftirfarandi háskólakennarar
í norrænum og germönskum
fræðum vestan hafs sendu einn-
ig árnaðaróskir og þakkir fyrir
unnin störf: prófessor Finnbogi
Guðmundsson, University of
Manitoba; prófessor Francis P.
Magoun, Harvard University;
prófessor A. B. Benson, Yale
University; prófessor G ö s t a
Franzen, University of Chicago;
dr. Theodore C. Blegen, Uni-
versity og Minnesota; prófessor
Joseph Alexis, University of
Nebraska; prófessor E i n a r
Haugen og dr. Bryn J. Hovde,
University of Wisconsin; pró-
fessor Lee M. Hollander, Uni-
versity of Texas; prófessor
Walter W. Gustafson, Upsala
College, East Orange, New
Jersey; og prófessor J. A. Holvik,
Concordia College, Moorhead,
Minn.
Fóru ofantaldar kveðjur mikl-
um viðurkenningarorðum um
starfsemi deildarinnar og um
fræðimannleg og félagsleg störf
núverandi forseta hennar.
A f m æ 1 i s deildarinnar var
einnig sérstaklega minnst í út-
varpi háskólans, og hefir víða
verið getið í blöðum vestan
hafs. Meðal annars flutti viku-
blaðið „D e c o r a h P o s t e n“
(Decorah, Iowa), útbreiddasta
blað Norðmanna í Vesturheimi,
einkar vinsamlega ritstjórnar*
grein um deildina.
1 sambandi við afmælið efndi
háskólabókasafnið til sýninga?
á úrvali úr bókmenntum Norður
landanna allra, að Islandi með-
töldu, og á ritum um Norður-
lönd og Island. Skipaði þar önd-
vegi forkunnar fögur skrautút-
gáfa af „Heimskringlu" Snorra
Sturlusonar í norskri þýðingu,
er ríkiserfingjahjónin norsku
gáfu háskólanum, er þau heim-
sóttu hann í vesturför sinni sum-
arið 1939. Hefir sýning þessi
vakið talsverða athygli.
Framhald á bls. 8